Herodotus' Histories 4.67-69, transl. by E. Spyropoulos

Stylianos Chronopoulos / Herodotus
  • Created on 2025-05-21 08:20:55
  • Modified on 2025-05-21 16:32:33
  • Translated by E. Spyropoulos
  • Aligned by Stylianos Chronopoulos
Ἑλληνική Transliterate
Modern Greek
[ 4 . 67 . 1 ] Μάντιες δὲ Σκυθέων εἰσὶ πολλοί , οἳ μαντεύονται ῥάβδοισι εἰτεΐνῃσι πολλῇσι ὧδε · ἐπεὰν φακέλους ῥάβδων μεγάλους ἐνείκωνται , θέντες χαμαὶ διεξειλίσσουσι αὐτούς , καὶ ἐπὶ μίαν ἑκάστην ῥάβδον τιθέντες θεσπίζουσι , ἅμα τε λέγοντες ταῦτα συνειλέουσι τὰς ῥάβδους ὀπίσω καὶ αὖτις κατὰ μίαν συντιθεῖσι . [ 4 . 67 . 2 ] αὕτη μέν σφι ἡ μαντικὴ πατρωίη ἐστί , οἱ δὲ Ἐνάρεες οἱ ἀνδρόγυνοι τὴν Ἀφροδίτην σφι λέγουσι μαντικὴν δοῦναι · φιλύρης ὦν φλοιῷ μαντεύονται · ἐπεὰν τὴν φιλύρην τρίχα σχίσῃ , διαπλέκων ἐν τοῖσι δακτύλοισι τοῖσι ἑωυτοῦ καὶ διαλύων χρᾷ .

[ 4 . 68 . 1 ] ἐπεὰν δὲ βασιλεὺς ὁ Σκυθέων κάμῃ , μεταπέμπεται τῶν μαντίων ἄνδρας τρεῖς τοὺς εὐδοκιμέοντας μάλιστα , οἳ τρόπῳ τῷ εἰρημένῳ μαντεύονται · καὶ λέγουσι οὗτοι ὡς τὸ ἐπίπαν μάλιστα τάδε , ὡς τὰς βασιληίας ἱστίας ἐπιώρκηκε ὃς καὶ ὅς , λέγοντες τῶν ἀστῶν τὸν ἂν δὴ λέγωσι . [ 4 . 68 . 2 ] τὰς δὲ βασιληίας ἱστίας νόμος Σκύθῃσι τὰ μάλιστά ἐστι ὀμνύναι τότε ἐπεὰν τὸν μέγιστον ὅρκον ἐθέλωσι ὀμνύναι . αὐτίκα δὲ διαλελαμμένος ἄγεται οὗτος τὸν ἂν δὴ φῶσι ἐπιορκῆσαι , ἀπιγμένον δὲ ἐλέγχουσι οἱ μάντιες ὡς ἐπιορκήσας φαίνεται ἐν τῇ μαντικῇ τὰς βασιληίας ἱστίας καὶ διὰ ταῦτα ἀλγέει ὁ βασιλεύς · ὁ δὲ ἀρνέεται , οὐ φάμενος ἐπιορκῆσαι , καὶ δεινολογέεται . [ 4 . 68 . 3 ] ἀρνεομένου δὲ τούτου ὁ βασιλεὺς μεταπέμπεται ἄλλους διπλησίους μάντιας · καὶ ἢν μὲν καὶ οὗτοι ἐσορῶντες ἐς τὴν μαντικὴν καταδήσωσι ἐπιορκῆσαι , τοῦ δὲ ἰθέως τὴν κεφαλὴν ἀποτάμνουσι καὶ τὰ χρήματα αὐτοῦ διαλαγχάνουσι οἱ πρῶτοι τῶν μαντίων · [ 4 . 68 . 4 ] ἢν δὲ οἱ ἐπελθόντες μάντιες ἀπολύσωσι , ἄλλοι πάρεισι μάντιες καὶ μάλα ἄλλοι · ἢν ὦν οἱ πλεῦνες τὸν ἄνθρωπον ἀπολύσωσι , δέδοκται τοῖσι πρώτοισι τῶν μαντίων αὐτοῖσι ἀπόλλυσθαι .

[ 4 . 69 . 1 ] ἀπολλύουσι δῆτα αὐτοὺς τρόπῳ τοιῷδε · ἐπεὰν ἅμαξαν φρυγάνων πλήσωσι καὶ ὑποζεύξωσι βοῦς , ἐμποδίσαντες τοὺς μάντιας καὶ χεῖρας ὀπίσω δήσαντες καὶ στομώσαντες κατεργνῦσι ἐς μέσα τὰ φρύγανα , ὑποπρήσαντες δὲ αὐτὰ ἀπιεῖσι φοβήσαντες τοὺς βοῦς . [ 4 . 69 . 2 ] πολλοὶ μὲν δὴ συγκατακαίονται τοῖσι μάντισι βόες , πολλοὶ δὲ περικεκαυμένοι ἀποφεύγουσι , ἐπεὰν αὐτῶν ὁ ῥυμὸς κατακαυθῇ . κατακαίουσι δὲ τρόπῳ τῷ εἰρημένῳ καὶ δι᾽ ἄλλας αἰτίας τοὺς μάντις , ψευδομάντιας καλέοντες . [ 4 . 69 . 3 ] τοὺς δ᾽ ἂν ἀποκτείνῃ βασιλεύς , τούτων οὐδὲ τοὺς παῖδας λείπει , ἀλλὰ πάντα τὰ ἔρσενα κτείνει , τὰ δὲ θήλεα οὐκ ἀδικέει .
[ 4 . 67 . 1 ] Οι μάντεις των Σκυθών είναι πολλοί , που βγάζουν τις μαντείες τους από πολλές βέργες ιτιάς με τον εξής τρόπο : κουβαλούν μεγάλα δεμάτια με βέργες , τα βάζουν χάμω κι απλώνουν τις βέργες στη σειρά , και , καθώς μια μια τις τοποθετούν , απαγγέλνουν τις προφητείες τους · και λέγοντάς τες συγκεντρώνουν ξανά σε δέσμη τις βέργες κι έπειτα πάλι τις τοποθετούν στη σειρά μια μια . [ 4 . 67 . 2 ] Αυτός λοιπόν είναι ο πατροπαράδοτος τρόπος της μαντικής τους , όμως οι Εναρείς , που γυναικοφέρνουν , λένε πως η Αφροδίτη είναι που τους έδωσε τη μαντική · γι᾽ αυτό βγάζουν τις μαντείες τους με φλούδα φλαμουριάς · σχίζουν τη φλούδα της φλαμουριάς στα τρία , την πλέκουν μέσ᾽ από τα δάχτυλά τους σε πλεξίδα , κι ύστερα την ξεπλέκουν , και τότε λένε τους χρησμούς τους .

[ 4 . 68 . 1 ] Κι όταν πέσει άρρωστος ο βασιλιάς των Σκυθών , στέλνει να καλέσουν τρεις , τους πιο ονομαστούς , από τους μάντεις που βγάζουν τις μαντείες με τον τρόπο που είπαμε · κι η συνηθισμένη απάντησή τους είναι η εξής , ότι πάτησε τον όρκο του στη βασιλική εστία ο δείνα κι ο δείνα , αναφέροντας κάποιον από τους πολίτες , όποιον τέλος πάντων αναφέρουν [ 4 . 68 . 2 ] ( κι είναι έθιμο των Σκυθών πολύ σεβαστό , όταν θέλουν να δώσουν τον πιο μεγάλο όρκο , να ορκίζονται στη βασιλική εστία ) . Κι αμέσως σέρνουν δεμένο χεροπόδαρα αυτόν που θα ισχυριστούν ότι πάτησε τον όρκο , όποιος και να ᾽ναι . Και μόλις φτάνει , τον καθίζουν στο σκαμνί οι μάντεις , πως η μαντική τους τον αποκάλυψε να έχει πατήσει τον όρκο του στις βασιλικές εστίες , κι αυτός είναι ο λόγος που υποφέρει ο βασιλιάς · κι αυτός ν᾽ αρνιέται πως όχι , δεν πάτησε τον όρκο , και να διαρρηγνύει τα ιμάτιά του . [ 4 . 68 . 3 ] Καθώς αυτός αρνιέται , ο βασιλιάς στέλνει και καλούν άλλους , διπλάσιους μάντεις · στην περίπτωση λοιπόν που κι αυτοί , εξασκώντας τη μαντική τους , τον καταδικάσουν για επιορκία , του κόβουν το κεφάλι αμέσως και διαμοιράζονται μεταξύ τους με κλήρο την περιουσία του οι μάντεις που τον έκριναν πρώτοι · [ 4 . 68 . 4 ] αν όμως οι δεύτεροι μάντεις τον αθωώσουν , τότε έρχονται άλλοι μάντεις , κι άλλοι , κι άλλοι · λοιπόν , αν οι περισσότεροι τον αθωώσουν , ο νόμος λέει να σκοτώσουν τους πρώτους μάντεις .

[ 4 . 69 . 1 ] Και νά λοιπόν με ποιό τρόπο τούς σκοτώνουν · φορτώνουν ώς απάνω μια άμαξα με φρύγανα , βάζουν τα βόδια στο ζυγό , κι ύστερα τους μάντεις , με πεδικλωμένα τα πόδια , τα χέρια δεμένα πίσω και φιμωμένους , τους στριμώχνουν μες στα φρύγανα , που τα βάζουν φωτιά από κάτω , κι ύστερα ξιπάζουν τα βόδια και τα βάζουν να τρέχουν . [ 4 . 69 . 2 ] Λοιπόν πολλά βόδια καίονται μαζί με τους μάντεις και πολλά γλιτώνουν μισοκαμένα , όταν καεί το τιμόνι του ζυγού του αμαξιού τους . Με τον τρόπο που είπαμε τους καίνε και για άλλες αιτίες , και τους φωνάζουν ψευτομάντεις . [ 4 . 69 . 3 ] Κι όποιους σκοτώνει ο βασιλιάς , ετούτων ούτε τ᾽ αγόρια τους τ᾽ αφήνει , αλλά σκοτώνει όλα τ᾽ αρσενικά παιδιά τους , όμως στα θηλυκά δεν κάνει κακό .

( 236 ) 56% GRC
( 186 ) 44% GRC - GRE

( 272 ) 46% GRC - GRE
( 313 ) 54% GRE