οὐδένα πώποτε τῶν πολιτῶν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,οὔτε γραφὴν γραψάμενος οὔτ᾽ ἐν εὐθύναις λυπήσας ,ἀλλ᾽ ὡς ἔγωγε νομίζω μέτριον ἐμαυτὸν πρὸς ἕκαστα τούτων παρεσχηκώς ,ὁρῶν δὲ τήν τε πόλιν μεγάλα βλαπτομένην ὑπὸ Τιμάρχου τουτουὶ δημηγοροῦντος παρὰ τοὺς νόμους ,καὶ αὐτὸς ἰδίᾳ συκοφαντούμενος [ ὃν δὲ τρόπον ,προϊόντος ἐπιδείξω τοῦ λόγου ] , ἕν τι τῶν αἰσχίστων ἡγησάμην εἶναι μὴ βοηθῆσαι τῇ τε πόλει πάσῃ καὶ τοῖς νόμοις καὶ ὑμῖν καὶ ἐμαυτῷ · εἰδὼς δ᾽ αὐτὸν ἔνοχον ὄντα οἷς ὀλίγῳ πρότερον ἠκούσατε ἀναγιγνώσκοντος τοῦ γραμματέως ,ἐπήγγειλα αὐτῷ τὴν δοκιμασίαν ταυτηνί . καὶ ὡς ἔοικεν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,οἱ εἰωθότες λόγοι λέγεσθαι ἐπὶ τοῖς δημοσίοις ἀγῶσιν οὐκ εἰσὶ ψευδεῖς ·αἱ γὰρ ἴδιαι ἔχθραι πολλὰ πάνυ τῶν κοινῶν ἐπανορθοῦσι . τοῦ μὲν οὖν ὅλου ἀγῶνος φανήσεται οὔθ᾽ ἡ πόλις αἰτία οὖσα Τιμάρχῳ οὔθ᾽ οἱ νόμοι οὔθ᾽ ὑμεῖς οὔτ᾽ ἐγώ ,ἀλλ᾽ αὐτὸς οὗτος ἑαυτῷ . οἱ μὲν γὰρ νόμοι προεῖπον αὐτῷ αἰσχρῶς βεβιωκότι μὴ δημηγορεῖν ,ἐπίταγμα ,ὥς γε δὴ ἐγὼ κρίνω ,οὐ χαλεπὸν ἐπιτάξαντες ,ἀλλὰ καὶ πάνυ ῥᾴδιον · ἐμὲ δ᾽ ἐξῆν αὐτῷ ,εἰ ἐσωφρόνει ,μὴ συκοφαντεῖν . περὶ μὲν οὖν τούτων μετρίως ἐλπίζω μοι προειρῆσθαι . οὐκ ἀγνοῶ δέ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ἃ μέλλω ἐν πρώτοις λέγειν ,ὅτι φανεῖσθε καὶ ἑτέρων πρότερον ἀκηκοότες · ἀλλά μοι δοκεῖ καιρὸς εἶναι καὶ ἐμὲ νῦν πρὸς ὑμᾶς τῷ αὐτῷ λόγῳ χρήσασθαι . ὁμολογοῦνται γὰρ τρεῖς εἶναι πολιτεῖαι παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις ,τυραννὶς καὶ ὀλιγαρχία καὶ δημοκρατία · διοικοῦνται δ᾽ αἱ μὲν τυραννίδες καὶ ὀλιγαρχίαι τοῖς τρόποις τῶν ἐφεστηκότων ,αἱ δὲ πόλεις αἱ δημοκρατούμεναι τοῖς νόμοις τοῖς κειμένοις . εὖ δ᾽ ἴστε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὅτι τὰ μὲν τῶν δημοκρατουμένων σώματα καὶ τὴν πολιτείαν οἱ νόμοι σῴζουσι ,τὰ δὲ τῶν τυράννων καὶ ὀλιγαρχικῶν ἀπιστία καὶ ἡ μετὰ τῶν ὅπλων φρουρά . φυλακτέον δὴ τοῖς μὲν ὀλιγαρχικοῖς καὶ τοῖς τὴν ἄνισον πολιτείαν πολιτευομένοις τοὺς ἐν χειρῶν νόμῳ τὰς πολιτείας καταλύοντας ,ὑμῖν δὲ τοῖς τὴν ἴσην καὶ ἔννομον πολιτείαν ἔχουσι τοὺς παρὰ τοὺς νόμους ἢ λέγοντας ἢ βεβιωκότας · ἐντεῦθεν γὰρ ἰσχύσετε ,ὅταν εὐνομῆσθε καὶ μὴ καταλύησθε ὑπὸ τῶν παρανομούντων . προσήκειν δὲ ἔγωγε νομίζω ,ὅταν μὲν νομοθετῶμεν ,τοῦθ᾽ ἡμᾶς σκοπεῖν ,ὅπως καλῶς ἔχοντας καὶ συμφέροντας νόμους τῇ πολιτείᾳ θησόμεθα ,ἐπειδὰν δὲ νομοθετήσωμεν ,τοῖς νόμοις τοῖς κειμένοις πείθεσθαι ,τοὺς δὲ μὴ πειθομένους κολάζειν ,εἰ δεῖ τὰ τῆς πόλεως καλῶς ἔχειν . σκέψασθε γάρ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὅσην πρόνοιαν περὶ σωφροσύνης ἐποιήσατο ὁ Σόλων ἐκεῖνος ,ὁ παλαιὸς νομοθέτης ,καὶ ὁ Δράκων καὶ οἱ κατὰ τοὺς χρόνους ἐκείνους νομοθέται . πρῶτον μὲν γὰρ περὶ τῆς σωφροσύνης τῶν παίδων τῶν ἡμετέρων ἐνομοθέτησαν ,καὶ διαρρήδην ἀπέδειξαν ,ἃ χρὴ τὸν παῖδα τὸν ἐλεύθερον ἐπιτηδεύειν ,καὶ ὡς δεῖ αὐτὸν τραφῆναι ,ἔπειτα δεύτερον περὶ τῶν μειρακίων ,τρίτον δ᾽ ἐφεξῆς περὶ τῶν ἄλλων ἡλικιῶν ,οὐ μόνον περὶ τῶν ἰδιωτῶν ,ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν ῥητόρων . καὶ τούτους τοὺς νόμους ἀναγράψαντες ὑμῖν παρακατέθεντο ,καὶ ὑμᾶς αὐτῶν ἐπέστησαν φύλακας . βούλομαι δὴ καὶ ἐγὼ νυνὶ πρὸς ὑμᾶς τὸν αὐτὸν τρόπον χρήσασθαι τῷ λόγῳ ὅνπερ τοῖς νόμοις ὁ νομοθέτης . πρῶτον μὲν γὰρ διέξειμι πρὸς ὑμᾶς τοὺς νόμους οἳ κεῖνται περὶ τῆς εὐκοσμίας τῶν παίδων τῶν ὑμετέρων ,ἔπειτα δεύτερον τοὺς περὶ τῶν μειρακίων ,τρίτον δ᾽ ἐφεξῆς τοὺς περὶ τῶν ἄλλων ἡλικιῶν ,οὐ μόνον περὶ τῶν ἰδιωτῶν ,ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν ῥητόρων · οὕτω γὰρ ἄν μοι μάλιστα ὑπολαμβάνω τοὺς λόγους εὐμαθεῖς γενέσθαι . ἅμα δὲ καὶ βούλομαι ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,διεξελθεῖν πρῶτον πρὸς ὑμᾶς ,ὡς ἔχουσιν οἱ νόμοι οἱ τῆς πόλεως ,πάλιν δὲ μετὰ τοῦτο ἀντεξετάσαι τοὺς τρόπους τοὺς Τιμάρχου · εὑρήσετε γὰρ αὐτὸν ἐναντίως ἅπασι τοῖς νόμοις βεβιωκότα . ὁ γὰρ νομοθέτης πρῶτον μὲν τοῖς διδασκάλοις ,οἷς ἐξ ἀνάγκης παρακατατιθέμεθα τοὺς ἡμετέρους αὐτῶν παῖδας ,οἷς ἐστιν ὁ μὲν βίος ἀπὸ τοῦ σωφρονεῖν ,ἡ δ᾽ ἀπορία ἐκ τῶν ἐναντίων ,ὅμως ἀπιστῶν φαίνεται ,καὶ διαρρήδην ἀποδείκνυσι ,πρῶτον μὲν ἣν ὥραν προσήκει ἰέναι τὸν παῖδα τὸν ἐλεύθερον εἰς τὸ διδασκαλεῖον ,ἔπειτα μετὰ πόσων παίδων εἰσιέναι ,καὶ πηνίκα ἀπιέναι ,καὶ τοὺς διδασκάλους τὰ διδασκαλεῖα καὶ τοὺς παιδοτρίβας τὰς παλαίστρας ἀνοίγειν μὲν ἀπαγορεύει μὴ πρότερον πρὶν ἂν ἥλιος ἀνίσχῃ ,κλῄειν δὲ προστάττει πρὸ ἡλίου δεδυκότος ,τὰς ἐρημίας καὶ τὸ σκότος ἐν πλείστῃ ὑποψίᾳ κελεύει γὰρ τὸν χορηγὸν τὸν μέλλοντα τὴν οὐσίαν τὴν ἑαυτοῦ εἰς ὑμᾶς ἀναλίσκειν ὑπὲρ τετταράκοντα ἔτη γεγονότα τοῦτο πράττειν ,ἵν᾽ ἤδη ἐν τῇ σωφρονεστάτῃ αὑτοῦ ἡλικίᾳ ὤν ,οὕτως ἐντυγχάνῃ τοῖς ὑμετέροις παισίν . ἀναγνώσεται οὖν ὑμῖν τούτους τοὺς νόμους ,ἵν᾽ εἰδῆτε ὅτι ὁ νομοθέτης ἡγήσατο τὸν καλῶς τραφέντα παῖδα ἄνδρα γενόμενον χρήσιμον ἔσεσθαι τῇ πόλει · ὅταν δ᾽ ἡ φύσις τοῦ ἀνθρώπου εὐθὺς πονηρὰν τὴν ἀρχὴν λάβῃ τῆς παιδείας ,ἐκ τῶν κακῶς τεθραμμένων παίδων παραπλησίους ἡγήσατο πολίτας ἔσεσθαι Τιμάρχῳ τουτῳί . λέγε αὐτοῖς τοὺς νόμους τούτους . Νόμοι [Οἱ δὲ τῶν παίδων διδάσκαλοι ἀνοιγέτωσαν μὲν τὰ διδασκαλεῖα μὴ πρότερον ἡλίου ἀνιόντος ,κλειέτωσαν δὲ πρὸ ἡλίου δύνοντος . καὶ μὴ ἐξέστω τοῖς ὑπὲρ τὴν τῶν παίδων ἡλικίαν οὖσιν εἰσιέναι τῶν παίδων ἔνδον ὄντων ,ἐὰν μὴ υἱὸς διδασκάλου ἢ ἀδελφὸς ἢ θυγατρὸς ἀνήρ · ἐὰν δέ τις παρὰ ταῦτ᾽ εἰσίῃ ,θανάτῳ ζημιούσθω . καὶ οἱ γυμνασιάρχαι τοῖς Ἑρμαίοις μὴ εἄτωσαν συγκαθιέναι μηδένα τῶν ἐν ἡλικίᾳ τρόπῳ μηδενί · ἐὰν δὲ ἐπιτρέπῃ καὶ μὴ ἐξείργῃ τοῦ γυμνασίου ,ἔνοχος ἔστω ὁ γυμνασιάρχης τῷ τῆς ἐλευθέρων φθορᾶς νόμῳ . οἱ δὲ χορηγοὶ οἱ καθιστάμενοι ὑπὸ τοῦ δήμου ἔστωσαν τὴν ἡλικίαν ὑπὲρ τετταράκοντα ἔτη . ] μετὰ ταῦτα τοίνυν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,νομοθετεῖ περὶ ἀδικημάτων μεγάλων μέν ,γιγνομένων δ᾽ οἶμαι ἐν τῇ πόλει · ἐκ γὰρ τοῦ πράττεσθαί τιν᾽ ὧν οὐ προσῆκεν ,ἐκ τούτου τοὺς νόμους ἔθεντο οἱ παλαιοί . διαρρήδην γοῦν λέγει ὁ νόμος ,ἐάν τινα ἐκμισθώσῃ ἑταιρεῖν πατὴρ ἢ ἀδελφὸς ἢ θεῖος ἢ ἐπίτροπος ἢ ὅλως τῶν κυρίων τις ,κατ᾽ αὐτοῦ μὲν τοῦ παιδὸς οὐκ ἐᾷ γραφὴν εἶναι ,κατὰ δὲ τοῦ μισθώσαντος καὶ τοῦ μισθωσαμένου ,τοῦ μὲν ὅτι ἐξεμίσθωσε ,τοῦ δὲ ὅτι ,φησίν ,ἐμισθώσατο . καὶ ἴσα τὰ ἐπιτίμια ἑκατέρῳ πεποίηκε ,καὶ μὴ ἐπάναγκες εἶναι τῷ παιδὶ ἡβήσαντι τρέφειν τὸν πατέρα μηδὲ οἴκησιν παρέχειν ,ὃς ἂν ἐκμισθωθῇ ἑταιρεῖν · ἀποθανόντα δὲ θαπτέτω καὶ τἆλλα ποιείτω τὰ νομιζόμενα . σκέψασθε δή ,ὡς καλῶς ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι . ζῶντος μὲν αὐτοῦ ἀφαιρεῖται τὴν ὄνησιν τῆς παιδοποιίας ,ὥσπερ ἐκεῖνος ἐκείνου τὴν παρρησίαν ,τελευτήσαντα δὲ αὐτόν ,ἡνίκα ὁ μὲν εὐεργετούμενος οὐκ αἰσθάνεται ὧν εὖ πάσχει ,τιμᾶται δὲ ὁ νόμος καὶ τὸ θεῖον ,θάπτειν ἤδη κελεύει καὶ τἆλλα ποιεῖν τὰ νομιζόμενα . Καὶ τίνα ἕτερον νόμον ἔθηκε φύλακα τῶν ὑμετέρων παίδων ; τὸν τῆς προαγωγείας ,τὰ μέγιστα ἐπιτίμια ἐπιγράψας ,ἐάν τις ἐλεύθερον παῖδα ἢ γυναῖκα προαγωγεύῃ . Καὶ ποῖον ἄλλον ; τὸν τῆς ὕβρεως ,ὃς ἑνὶ κεφαλαίῳ ἅπαντα τὰ τοιαῦτα συλλαβὼν ἔχει · ἐν ᾧ διαρρήδην γέγραπται ,ἐάν τις ὑβρίζῃ εἰς παῖδα [ ὑβρίζει δὲ δή που ὁ μισθούμενος ] ἢ ἄνδρα ἢ γυναῖκα ,ἢ τῶν ἐλευθέρων τινὰ ἢ τῶν δούλων ,ἢ ἐὰν παράνομόν τι ποιῇ εἰς τούτων τινά ,γραφὰς ὕβρεως εἶναι πεποίηκεν καὶ τίμημα ἐπέθηκεν ,ὅ τι χρὴ παθεῖν ἢ ἀποτεῖσαι . λέγε τὸν νόμον . Νόμος [Ἄν τις Ἀθηναίων ἐλεύθερον παῖδα ὑβρίσῃ ,γραφέσθω ὁ κύριος τοῦ παιδὸς πρὸς τοὺς θεσμοθέτας ,τίμημα ἐπιγραψάμενος . οὗ δ᾽ ἂν τὸ δικαστήριον καταψηφίσηται ,παραδοθεὶς τοῖς ἕνδεκα τεθνάτω αὐθημερόν . ἐὰν δὲ εἰς ἀργύριον καταψηφισθῇ ,ἀποτεισάτω ἐν ἕνδεκα ἡμέραις μετὰ τὴν δίκην ,ἐὰν μὴ παραχρῆμα δύνηται ἀποτίνειν ·ἕως δὲ τοῦ ἀποτεῖσαι εἱρχθήτω . ἔνοχοι δὲ ἔστασαν ταῖσδε ταῖς αἰτίαις καὶ οἱ εἰς τὰ οἰκετικὰ σώματα ἐξαμαρτάνοντες . ] ἴσως ἂν οὖν τις θαυμάσειεν ἐξαίφνης ἀκούσας ,τί δή ποτ᾽ ἐν τῷ νόμῳ τῷ τῆς ὕβρεως προσεγράφη τοῦτο τὸ ῥῆμα ,τὸ τῶν δούλων . τοῦτο δὲ ἐὰν σκοπῆτε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,εὑρήσετε ὅτι πάντων ἄριστα ἔχει · οὐ γὰρ ὑπὲρ τῶν οἰκετῶν ἐσπούδασεν ὁ νομοθέτης ,ἀλλὰ βουλόμενος ὑμᾶς ἐθίσαι πολὺ ἀπέχειν τῆς τῶν ἐλευθέρων ὕβρεως ,προσέγραψε μηδ᾽ εἰς τοὺς δούλους ὑβρίζειν . ὅλως δὲ ἐν δημοκρατίᾳ τὸν εἰς ὁντινοῦν ὑβριστήν ,τοῦτον οὐκ ἐπιτήδειον ἡγήσατο εἶναι συμπολιτεύεσθαι . κἀκεῖνο δέ μοι συνδιαμνημονεύσατε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὅτι ἐνταῦθ᾽ ὁ νομοθέτης οὔπω διαλέγεται αὐτῷ τῷ σώματι τοῦ παιδός ,ἀλλὰ τοῖς περὶ τὸν παῖδα ,πατρί ,ἀδελφῷ ,ἐπιτρόπῳ ,διδασκάλοις ,καὶ ὅλως τοῖς κυρίοις · ἐπειδὰν δ᾽ ἐγγραφῇ τις εἰς τὸ ληξιαρχικὸν γραμματεῖον ,καὶ τοὺς νόμους εἰδῇ τοὺς τῆς πόλεως ,καὶ ἤδη δύνηται διαλογίζεσθαι τὰ καλὰ καὶ τὰ μή ,οὐκέτι ἑτέρῳ διαλέγεται ,ἀλλ᾽ ἤδη αὐτῷ ,ὦ Τίμαρχε . καὶ πῶς λέγει ; ἄν τις Ἀθηναίων ,φησίν ,ἑταιρήσῃ ,μὴ ἐξέστω αὐτῷ τῶν ἐννέα ἀρχόντων γενέσθαι ,ὅτι οἶμαι στεφανηφόρος ἡ ἀρχή ,μηδ᾽ ἱερωσύνην ἱερώσασθαι ,ὡς οὐδὲ καθαρεύοντι τῷ σώματι ,μηδὲ συνδικησάτω ,φησί ,τῷ δημοσίῳ ,μηδὲ ἀρξάτω ἀρχὴν μηδεμίαν μηδέποτε ,μήτ᾽ ἔνδημον μήτε ὑπερόριον ,μήτε κληρωτὴν μήτε χειροτονητήν · μηδὲ κηρυκευσάτω ,μηδὲ πρεσβευσάτω ,μηδὲ τοὺς πρεσβεύσαντας κρινέτω ,μηδὲ συκοφαντείτω μισθωθείς ,μηδὲ γνώμην εἰπάτω μηδέποτε μήτε ἐν τῇ βουλῇ μήτε ἐν τῷ δήμῳ ,μηδ᾽ ἂν δεινότατος ᾖ λέγειν Ἀθηναίων . ἐὰν δέ τις παρὰ ταῦτα πράττῃ ,γραφὰς ἑταιρήσεως πεποίηκε καὶ τὰ μέγιστα ἐπιτίμια ἐπέθηκεν . λέγε αὐτοῖς καὶ τοῦτον τὸν νόμον ,ἵν᾽ εἰδῆτε οἵων νόμων ὑμῖν κειμένων ,ὡς καλῶν καὶ σωφρόνων ,τετόλμηκε Τίμαρχος δημηγορεῖν ,ὁ τοιοῦτος τὸν τρόπον οἷον ὑμεῖς ἐπίστασθε . Νόμος [Ἐάν τις Ἀθηναῖος ἑταιρήσῃ ,μὴ ἐξέστω αὐτῷ τῶν ἐννέα ἀρχόντων γενέσθαι ,μηδ᾽ ἱερωσύνην ἱερώσασθαι ,μηδὲ συνδικῆσαι τῷ δήμῳ ,μηδὲ ἀρχὴν ἀρχέτω μηδεμίαν ,μήτε ἔνδημον μήτε ὑπερόριον ,μήτε κληρωτὴν μήτε χειροτονητήν ,μηδ᾽ ἐπὶ κηρυκείαν ἀποστελλέσθω ,μηδὲ γνώμην λεγέτω ,μηδ᾽ εἰς τὰ δημοτελῆ ἱερὰ εἰσίτω ,μηδ᾽ ἐν ταῖς κοιναῖς στεφανηφορίαις στεφανούσθω ,μηδ᾽ ἐντὸς τῆς ἀγορᾶς τῶν περιρραντηρίων πορευέσθω . ἐὰν δέ τις παρὰ ταῦτα ποιῇ ,καταγνωσθέντος αὐτοῦ ἑταιρεῖν ,θανάτῳ ζημιούσθω . ] τοῦτον μὲν τὸν νόμον ἔθηκε περὶ τῶν μειρακίων τῶν προχείρως εἰς τὰ ἑαυτῶν σώματα ἐξαμαρτανόντων · οὓς δὲ ὀλίγῳ πρότερον ὑμῖν ἀνέγνω ,περὶ τῶν παίδων · οὓς δὲ νυνὶ μέλλω λέγειν ,περὶ τῶν ἄλλων Ἀθηναίων . ἀπαλλαγεὶς γὰρ τῶν νόμων τούτων ἐσκέψατο ,τίνα χρὴ τρόπον συλλεγομένους ἡμᾶς εἰς τὰς ἐκκλησίας βουλεύεσθαι περὶ τῶν σπουδαιοτάτων πραγμάτων . καὶ πόθεν ἄρχεται ; " νόμοι ," φησί ," περὶ εὐκοσμίας ." ἀπὸ σωφροσύνης πρῶτον ἤρξατο ,ὡς ,ὅπου πλείστη εὐκοσμία ἐστί ,ταύτην ἄριστα τὴν πόλιν οἰκησομένην . καὶ πῶς κελεύει τοὺς προέδρους χρηματίζειν ; ἐπειδὰν τὸ καθάρσιον περιενεχθῇ καὶ ὁ κῆρυξ τὰς πατρίους εὐχὰς εὔξηται ,προχειροτονεῖν κελεύει τοὺς προέδρους περὶ ἱερῶν τῶν πατρίων καὶ κήρυξι καὶ πρεσβείαις καὶ ὁσίων ,καὶ μετὰ ταῦτα ἐπερωτᾷ ὁ κῆρυξ · " τίς ἀγορεύειν βούλεται τῶν ὑπὲρ πεντήκοντα ἔτη γεγονότων ;" ἐπειδὰν δὲ οὗτοι πάντες εἴπωσι ,τότ᾽ ἤδη κελεύει λέγειν τῶν ἄλλων Ἀθηναίων τὸν βουλόμενον ,οἷς ἔξεστιν . σκέψασθε δὴ ὡς καλῶς ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι . οὐκ ἠγνόει οἶμαι ὁ νομοθέτης ὅτι οἱ πρεσβύτεροι τῷ μὲν εὖ φρονεῖν ἀκμάζουσιν ,ἡ δὲ τόλμα ἤδη αὐτοὺς ἄρχεται ἐπιλείπειν διὰ τὴν ἐμπειρίαν τῶν πραγμάτων . βουλόμενος δὴ συνεθίσαι τοὺς ἄριστα φρονοῦντας ,τούτους ἐπάναγκες περὶ τῶν πραγμάτων λέγειν ,ἐπειδὴ ὀνομαστὶ αὐτῶν ἕνα ἕκαστον ἀπορεῖ προσειπεῖν ,τῇ ἐπωνυμίᾳ τῆς ὅλης ἡλικίας περιλαβὼν παρακαλεῖ ἐπὶ τὸ βῆμα καὶ προτρέπει δημηγορεῖν . ἅμα δὲ καὶ τοὺς νεωτέρους διδάσκει αἰσχύνεσθαι τοὺς πρεσβυτέρους ,καὶ πάνθ᾽ ὑστέρους πράττειν ,καὶ τιμᾶν τὸ γῆρας ,εἰς ὃ πάντες ἀφιξόμεθα ,ἐὰν ἄρα διαγενώμεθα . καὶ οὕτως ἦσαν σώφρονες οἱ ἀρχαῖοι ἐκεῖνοι ῥήτορες ,ὁ Περικλῆς καὶ ὁ Θεμιστοκλῆς καὶ ὁ Ἀριστείδης ,ὁ τὴν ἀνόμοιον ἔχων ἐπωνυμίαν Τιμάρχῳ τουτῳί ,ὥστε ὃ νυνὶ πάντες ἐν ἔθει πράττομεν ,τὸ τὴν χεῖρα ἔξω ἔχοντες λέγειν ,τότε τοῦτο θρασύ τι ἐδόκει εἶναι ,καὶ εὐλαβοῦντο αὐτὸ πράττειν . μέγα δὲ πάνυ τούτου σημεῖον ἔργῳ ὑμῖν οἶμαι ἐπιδείξειν . εὖ γὰρ οἶδ᾽ ὅτι πάντες ἐκπεπλεύκατε εἰς Σαλαμῖνα καὶ τεθεωρήκατε τὴν Σόλωνος εἰκόνα ,καὶ αὐτοὶ μαρτυρήσαιτ᾽ ἂν ὅτι ἐν τῇ ἀγορᾷ τῇ Σαλαμινίων ἀνάκειται ὁ Σόλων ἐντὸς τὴν χεῖρα ἔχων . τοῦτο δ᾽ ἐστίν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὑπόμνημα καὶ μίμημα τοῦ Σόλωνος σχήματος ,ὃν τρόπον ἔχων αὐτὸς διελέγετο τῷ δήμῳ τῶν Ἀθηναίων . σκέψασθε δή ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὅσον διαφέρει ὁ Σόλων Τιμάρχου καὶ οἱ ἄνδρες ἐκεῖνοι ὧν ὀλίγῳ πρότερον ἐπεμνήσθην . ἐκεῖνοι μέν γε ᾐσχύνοντο ἔξω τὴν χεῖρα ἔχοντες λέγειν ,οὑτοσὶ δὲ οὐ πάλαι ,ἀλλὰ πρώην ποτὲ ῥίψας θοἰμάτιον γυμνὸς ἐπαγκρατίαζεν ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ ,οὕτω κακῶς καὶ αἰσχρῶς διακείμενος τὸ σῶμα ὑπὸ μέθης καὶ βδελυρίας ,ὥστε τούς γε εὖ φρονοῦντας ἐγκαλύψασθαι ,αἰσχυνθέντας ὑπὲρ τῆς πόλεως ,εἰ τοιούτοις συμβούλοις χρώμεθα . ἃ συνιδὼν ὁ νομοθέτης διαρρήδην ἀπέδειξεν οὓς χρὴ δημηγορεῖν καὶ οὓς οὐ δεῖ λέγειν ἐν τῷ δήμῳ . καὶ οὐκ ἀπελαύνει ἀπὸ τοῦ βήματος ,εἴ τις μὴ προγόνων ἐστὶν ἐστρατηγηκότων ,οὐδέ γε εἰ τέχνην τινὰ ἐργάζεται ἐπικουρῶν τῇ ἀναγκαίᾳ τροφῇ ,ἀλλὰ τούτους καὶ μάλιστα ἀσπάζεται ,καὶ διὰ τοῦτο πολλάκις ἐπερωτᾷ ,τίς ἀγορεύειν βούλεται . τίνας δ᾽ οὐκ ᾤετο δεῖν λέγειν ; τοὺς αἰσχρῶς βεβιωκότας · τούτους οὐκ ἐᾷ δημηγορεῖν . καὶ ποῦ τοῦτο δηλοῖ ; " δοκιμασία ," φησί ," ῥητόρων ·ἐάν τις λέγῃ ἐν τῷ δήμῳ τὸν πατέρα τύπτων ἢ τὴν μητέρα ,ἢ μὴ τρέφων ,ἢ μὴ παρέχων οἴκησιν ·" τοῦτον οὐκ ἐᾷ λέγειν . νὴ Δία καλῶς γε ,ὡς ἔγωγέ φημι . διὰ τί ; ὅτι εἴ τις ,οὓς ἐξ ἴσου δεῖ τιμᾶν τοῖς θεοῖς ,εἰς τούτους ἐστὶ φαῦλος ,τί ποτε ,φησίν ,ὑπ᾽ αὐτοῦ πείσονται οἱ ἀλλότριοι καὶ ἡ πόλις ὅλη ; καὶ τίσι δεύτερον ἀπεῖπε μὴ λέγειν ; " ἢ τὰς στρατείας ," φησί ," μὴ ἐστρατευμένος ,ὅσαι ἂν αὐτῷ προσταχθῶσιν ,ἢ τὴν ἀσπίδα ἀποβεβληκώς ," δίκαια λέγων . τί δή ποτε ; ἄνθρωπε ,τῇ πόλει ,ὑπὲρ ἧς τὰ ὅπλα μὴ τίθεσαι ἢ διὰ δειλίαν μὴ δυνατὸς εἶ ἐπαμῦναι ,μηδὲ συμβουλεύειν βουλεύειν ἀξίου . τρίτον τίσι διαλέγεται ; " ἢ πεπορνευμένος ," φησίν ," ἢ ἡταιρηκώς ·" τὸν γὰρ τὸ σῶμα τὸ ἑαυτοῦ ἐφ᾽ ὕβρει πεπρακότα ,καὶ τὰ κοινὰ τῆς πόλεως ῥᾳδίως ἡγήσατο ἀποδώσεσθαι . τέταρτον τίσι διαλέγεται ; " ἢ τὰ πατρῷα ," φησί ," κατεδηδοκώς ,ἢ ὧν ἂν κληρονόμος γένηται ·" τὸν γὰρ τὴν ἰδίαν οἰκίαν κακῶς οἰκήσαντα ,καὶ τὰ κοινὰ τῆς πόλεως παραπλησίως ἡγήσατο διαθήσειν ,καὶ οὐκ ἐδόκει οἷόν τ᾽ εἶναι τῷ νομοθέτῃ τὸν αὐτὸν ἄνθρωπον ἰδίᾳ μὲν εἶναι πονηρόν ,δημοσίᾳ δὲ χρηστόν ,οὐδ᾽ ᾤετο δεῖν τὸν ῥήτορα ἥκειν ἐπὶ τὸ βῆμα τῶν λόγων ἐπιμεληθέντα πρότερον ,ἀλλ᾽ οὐ τοῦ βίου . καὶ παρὰ μὲν ἀνδρὸς καλοῦ καὶ ἀγαθοῦ ,κἂν πάνυ κακῶς καὶ ἁπλῶς ῥηθῇ ,χρήσιμα τὰ λεγόμενα ἡγήσατο εἶναι τοῖς ἀκούουσι · παρὰ δὲ ἀνθρώπου βδελυροῦ ,καὶ καταγελάστως μὲν κεχρημένου τῷ ἑαυτοῦ σώματι ,αἰσχρῶς δὲ τὴν πατρῴαν οὐσίαν κατεδηδοκότος ,οὐδ᾽ ἂν εὖ πάνυ λεχθῇ συνοίσειν ἡγήσατο τοῖς ἀκούουσι . τούτους οὖν ἐξείργει ἀπὸ τοῦ βήματος ,τούτους ἀπαγορεύει μὴ δημηγορεῖν . ἐὰν δέ τις παρὰ ταῦτα μὴ μόνον λέγῃ ,ἀλλὰ καὶ συκοφαντῇ καὶ ἀσελγαίνῃ ,καὶ μηκέτι τὸν τοιοῦτον ἄνθρωπον δύνηται λέγειν ἡ πόλις ," δοκιμασίαν μέν ," φησίν ," ἐπαγγειλάτω Ἀθηναίων ὁ βουλόμενος ,οἷς ἔξεστιν ," ὑμᾶς δ᾽ ἤδη κελεύει περὶ τούτων ἐν δῷ δικαστηρίῳ διαγιγνώσκειν · καὶ νῦν ἐγὼ κατὰ τοῦτον τὸν νόμον ἥκω πρὸς ὑμᾶς . ταῦτα μὲν οὖν πάλαι νενομοθέτηται · ὑμεῖς δ᾽ ἔτι προσέθεσθε καινὸν νόμον μετὰ τὸ καλὸν παγκράτιον ,ὃ οὗτος ἐπαγκρατίασεν ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ ,ὑπεραισχυνθέντες ἐπὶ τῷ πράγματι ,καθ᾽ ἑκάστην ἐκκλησίαν ἀποκληροῦν φυλὴν ἐπὶ τὸ βῆμα ,ἥτις προεδρεύσει . καὶ τί προσέταξεν ὁ τιθεὶς τὸν νόμον ; καθῆσθαι κελεύει τοὺς φυλέτας βοηθοῦντας τοῖς νόμοις καὶ τῇ δημοκρατίᾳ ,ὡς εἰ μὴ βοήθειάν ποθεν μεταπεμψόμεθα ἐπὶ τοὺς οὕτω βεβιωκότας ,οὐδὲ βουλεύεσθαι δυνησομένους ἡμᾶς περὶ τῶν σπουδαιοτάτων πραγμάτων .ἔστι δ᾽ οὐδὲν ὄφελος ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ζητεῖν τοὺς τοιούτους ἀνθρώπους ἀπελαύνειν ἀπὸ τοῦ βήματος ταῖς κραυγαῖς ·οὐ γὰρ αἰσχύνονται · ἀλλὰ τιμωρίαις τούτους ἀπεθίζειν χρή · μόνως γὰρ ἂν οὕτως ἀνεκτοὶ γένοιντο . ἀναγνώσεται οὖν ὑμῖν τοὺς νόμους τοὺς περὶ τῆς εὐκοσμίας κειμένους τῶν ῥητόρων . τὸν γὰρ περὶ τῆς προεδρίας τῶν φυλῶν νόμον Τίμαρχος οὑτοσὶ καὶ ἕτεροι τοιοῦτοι ῥήτορες συνελθόντες γεγραμμένοι εἰσὶ μὴ ἐπιτήδειον εἶναι ,ἔν᾽ ἐξῇ αὐτοῖς καὶ ζῆν καὶ λέγειν ὡς αὐτοὶ βούλονται . Νόμοι [Τῶν ῥητόρων ἐάν τις λέγῃ ἐν τῇ βουλῇ ἢ ἐν τῷ δήμῳ μὴ περὶ τοῦ εἰσφερομένου ,ἢ μὴ χωρὶς περὶ ἑκάστου ,ἢ δὶς περὶ τοῦ αὐτοῦ ὁ αὐτὸς τῆς αὐτῆς ,ἢ λοιδορῆται ,ἢ κακῶς ἀγορεύῃ τινά ,ἢ ὑποκρούῃ ,ἢ χρηματιζόντων μεταξὺ ἀνεστηκὼς λέγῃ περί του μὴ ἐπὶ τοῦ βήματος ,ἢ παρακελεύηται ,ἢ ἕλκῃ τὸν ἐπιστάτην ,ἀφειμένης τῆς ἐκκλησίας ἢ τῆς βουλῆς κυριευέτωσαν οἱ πρόεδροι μέχρι πεντήκοντα δραχμῶν καθ᾽ ἕκαστον ἀδίκημα ἐγγράφειν τοῖς πράκτορσιν . ἐὰν δὲ πλέονος ἄξιος ᾖ ζημίας ,ἐπιβαλόντες μέχρι πεντήκοντα δραχμῶν εἰσφερέτωσαν εἰς τὴν βουλὴν ἢ εἰς τὴν πρώτην ἐκκλησίαν . ὅταν δ᾽ ἐξίωσιν αἱ κλήσεις ,κρινάτωσαν . καὶ ἐὰν καταγνωσθῇ αὐτοῦ κρύβδην ψηφιζομένων ,ἐγγραψάτωσαν οἱ πρόεδροι τοῖς πράκτορσιν . ] τῶν μὲν οὖν νόμων ἀκηκόατε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,καὶ εὖ οἶδ᾽ ὅτι δοκοῦσιν ὑμῖν καλῶς ἔχειν . τούτους μέντοι τοὺς νόμους εἶναι χρησίμους ἢ ἀχρήστους ἐφ᾽ ὑμῖν ἐστιν · ἐὰν μὲν γὰρ κολάζητε τοὺς ἀδικοῦντας ,ἔσονται ὑμῖν οἱ νόμοι καλοὶ καὶ κύριοι ,ἐὰν δ᾽ ἀφιῆτε ,καλοὶ μέν ,κύριοι δὲ οὐκέτι . βούλομαι δέ ,ὥσπερ ὑπεθέμην ,ἐπειδὴ περὶ τῶν νόμων εἴρηκα ,πάλιν τὸ μετὰ τοῦτο ἀντεξετάσαι τοὺς τρόπους τοὺς Τιμάρχου ,ἵν᾽ εἰδῆτε ὅσον διαφέρουσι τῶν νόμων τῶν ὑμετέρων . δέομαι δ᾽ ὑμῶν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,συγγνώμην ἔχειν ,ἐὰν ἀναγκαζόμενος λέγειν περὶ ἐπιτηδευμάτων φύσει μὲν μὴ καλῶν ,τούτῳ δὲ πεπραγμένων ,ἐξαχθῶ τι ῥῆμα εἰπεῖν ὅ ἐστιν ὅμοιον τοῖς ἔργοις τοῖς Τιμάρχου . οὐδὲ γὰρ ἂν δικαίως ἐμοὶ ἐπιτιμήσαιτε ,εἴ τι σαφῶς εἴποιμι διδάσκειν ὑμᾶς βουλόμενος ,ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον τούτῳ ,εἰ αἰσχρῶς οὕτω τυγχάνει βεβιωκώς ,ὥστε τὸν τὰ τούτῳ πεπραγμένα διεξιόντα ἀδύνατον εἶναι εἰπεῖν ὡς αὐτὸς βούλεται ,ἐὰν μή τι καὶ τῶν τοιούτων φθέγξηται ῥημάτων . εὐλαβήσομαι δ᾽ αὐτὸ ποιεῖν ὡς ἂν δύνωμαι μάλιστα . σκέψασθε δέ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὡς μετρίως μέλλω προσφέρεσθαι Τιμάρχῳ τουτῳί . ἐγὼ γάρ ,ὅσα μὲν παῖς ὢν εἰς τὸ σῶμα τὸ ἑαυτοῦ ἡμάρτηκεν ,ἀφίημι ,καὶ ἔστω ταῦτα ὥσπερ τὰ ἐπὶ τῶν τριάκοντα ἢ τὰ πρὸ Εὐκλείδου ,ἢ εἴ τις ἄλλη πώποτε τοιαύτη ἐγένετο προθεσμία · ἃ δὲ ἤδη φρονῶν καὶ μειράκιον ὢν καὶ τοὺς νόμους ἐπιστάμενος τοὺς τῆς πόλεως διαπέπρακται ,περὶ τούτων ἐγώ τε τὰς κατηγορίας ποιήσομαι ,καὶ ὑμᾶς ἐπ᾽ αὐτοῖς ἀξιῶ σπουδάζειν . οὗτος γὰρ πάντων μὲν πρῶτον ,ἐπειδὴ ἀπηλλάγη ἐκ παίδων ,ἐκάθητο ἐν Πειραιεῖ ἐπὶ τοῦ Εὐθυδίκου ἰατρείου ,προφάσει μὲν τῆς τέχνης μαθητής ,τῇ δ᾽ ἀληθείᾳ πωλεῖν αὑτὸν προῃρημένος ,ὡς αὐτὸ τοὖργον ἔδειξεν . ὅσοι μὲν οὖν τῶν ἐμπόρων ἢ τῶν ἄλλων ξένων ἢ τῶν πολιτῶν τῶν ἡμετέρων κατ᾽ ἐκείνους τοὺς χρόνους ἐχρήσαντο τῷ σώματι τῷ Τιμάρχου ,ἑκὼν καὶ τούτους ὑπερβήσομαι ,ἵνα μή τις εἴπῃ ὡς ἄρα λίαν ἀκριβολογοῦμαι ἅπαντα · ὧν δ᾽ ἐν ταῖς οἰκίαις γέγονε καταισχύνων τὸ σῶμα τὸ ἑαυτοῦ καὶ τὴν πόλιν ,μισθαρνῶν ἐπ᾽ αὐτῷ τούτῳ ὃ ἀπαγορεύει ὁ νόμος μὴ πράττειν ἢ μηδὲ δημηγορεῖν ,περὶ τούτων ποιήσομαι τοὺς λόγους . Μισγόλας ἔστι τις Ναυκράτους ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,Κολλυτεύς ,ἀνὴρ τὰ μὲν ἄλλα καλὸς κἀγαθός ,καὶ οὐδαμῇ ἄν τις αὐτὸν μέμψαιτο ,περὶ δὲ τὸ πρᾶγμα τοῦτο δαιμονίως ἐσπουδακώς ,καὶ ἀεί τινας ἔχειν εἰωθὼς περὶ αὐτὸν κιθαρῳδοὺς ἢ κιθαριστάς . ταυτὶ δὲ λέγω οὐ τοῦ φορτικοῦ ἕνεκα ,ἀλλ᾽ ἵνα γνωρίσητε αὐτὸν ὅστις ἐστίν . οὗτος ,αἰσθόμενος ὧν ἕνεκα τὰς διατριβὰς ἐποιεῖτο Τίμαρχος οὑτοσὶ ἐπὶ τοῦ ἰατρείου ,ἀργύριόν τι προαναλώσας ἀνέστησεν αὐτὸν καὶ ἔσχε παρ᾽ ἑαυτῷ ,εὔσαρκον ὄντα καὶ νέον καὶ βδελυρὸν καὶ ἐπιτήδειον πρὸς τὸ πρᾶγμα ὃ προῃρεῖτο ἐκεῖνος μὲν πράττειν ,οὗτος δὲ πάσχειν .καὶ ταῦτα οὐκ ὤκνησεν ,ἀλλ᾽ ὑπέστη Τίμαρχος οὑτοσί ,οὐδενὸς ὢν τῶν μετρίων ἐνδεής · πολλὴν γὰρ πάνυ κατέλιπεν ὁ πατὴρ αὐτῷ οὐσίαν ,ἣν οὗτος κατεδήδοκεν ,ὡς ἐγὼ προϊόντος ἐπιδείξω τοῦ λόγου · ἀλλ᾽ ἔπραξε ταῦτα δουλεύων ταῖς αἰσχίσταις ἡδοναῖς ,ὀψοφαγίᾳ καὶ πολυτελείᾳ δείπνων καὶ αὐλητρίσι καὶ ἑταίραις καὶ κύβοις καὶ τοῖς ἄλλοις ,ὑφ᾽ ὧν οὐδενὸς χρὴ κρατεῖσθαι τὸν γενναῖον καὶ ἐλεύθερον . καὶ οὐκ ᾐσχύνθη ὁ μιαρὸς οὗτος ἐκλιπὼν μὲν τὴν πατρῴαν οἰκίαν ,διαιτώμενος δὲ παρὰ Μισγόλᾳ ,οὔτε πατρικῷ ὄντι φίλῳ οὔθ᾽ ἡλικιώτῃ ,ἀλλὰ παρ᾽ ἀλλοτρίῳ καὶ πρεσβυτέρῳ ἑαυτοῦ ,καὶ παρ᾽ ἀκολάστῳ περὶ ταῦτα ὡραῖος ὤν . πολλὰ μὲν οὖν καὶ ἄλλα καταγέλαστα πέπρακται Τιμάρχῳ κατ᾽ ἐκείνους τοὺς χρόνους ,ἓν δὲ ὃ καὶ διηγήσασθαι ὑμῖν βούλομαι . ἦν μὲν Διονυσίων τῶν ἐν ἄστει ἡ πομπή ,ἐπόμπευον δ᾽ ἐν ταὐτῷ ὅ τε Μισγόλας ὁ τοῦτον ἀνειληφὼς καὶ Φαῖδρος Καλλίου Σφήττιος . συνθεμένου δ᾽ αὐτοῖς συμπομπεύειν Τιμάρχου τουτουί ,οἱ μὲν περὶ τὴν ἄλλην παρασκευὴν διέτριβον ,οὗτος δὲ οὐκ ἐπανῆκε . παρωξυμμένος δὲ πρὸς τὸ πρᾶγμα ὁ Μισγόλας ζήτησιν αὐτοῦ ἐποιεῖτο μετὰ τοῦ Φαίδρου ,ἐξαγγελθέντος δ᾽ αὐτοῖς εὑρίσκουσι τοῦτον ἐν συνοικίᾳ μετὰ ξένων τινῶν συναριστῶντα .διαπειλησαμένου δὲ τοῦ Μισγόλα καὶ τοῦ Φαίδρου τοῖς ξένοις ,καὶ κελευόντων ἤδη ἀκολουθεῖν εἰς τὸ δεσμωτήριον ,ὅτι μειράκιον ἐλεύθερον διέφθειραν ,φοβηθέντες οἱ ξένοι ᾤχοντο καταλιπόντες τὰ παρεσκευασμένα . καὶ ταῦθ᾽ ὅτι ἀληθῆ λέγω ,πάντες ,ὅσοι κατ᾽ ἐκείνους τοὺς χρόνους ἐγίγνωσκον Μισγόλαν καὶ Τίμαρχον ,ἴσασιν . ᾗ δὴ καὶ πάνυ χαίρω ,ὅτι μοι γέγονεν ἡ δίκη πρὸς ἄνθρωπον οὐκ ἠγνοημένον ὑφ᾽ ὑμῶν ,οὐδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλου γιγνωσκόμενον οὐδενός ,ἢ ἀπ᾽ αὐτοῦ τοῦ ἐπιτηδεύματος περὶ οὗ καὶ τὴν ψῆφον μέλλετε φέρειν . περὶ μὲν γὰρ τῶν ἀγνοουμένων σαφεῖς ἴσως προσήκει τὰς ἀποδείξεις ποιεῖσθαι τὸν κατήγορον ,περὶ δὲ τῶν ὁμολογουμένων οὐ λίαν ἔγωγε μέγα ἔργον εἶναι νομίζω τὸ κατηγορεῖν · ἀναμνῆσαι γὰρ μόνον προσήκει τοὺς ἀκούοντας . ἐγὼ τοίνυν καίπερ ὁμολογουμένου τοῦ πράγματος ,ἐπειδὴ ἐν δικαστηρίῳ ἐσμέν ,γέγραφα μαρτυρίαν τῷ Μισγόλᾳ ἀληθῆ μέν ,οὐκ ἀπαίδευτον δέ ,ὥς γ᾽ ἐμαυτὸν πείθω . αὐτὸ μὲν γὰρ τοὔνομα τοῦ ἔργου ὃ ἔπραττε πρὸς τοῦτον ,οὐκ ἐγγράφω ,οὐδ᾽ ἄλλο γέγραφα οὐδὲν ὃ ἐπιζήμιόν ἐστιν ἐκ τῶν νόμων τῷ τἀληθῆ μαρτυρήσαντι · ἃ δέ ἐστιν ὑμῖν τε ἀκοῦσαι γνώριμα ,ἀκίνδυνά τε τῷ μαρτυροῦντι καὶ μὴ αἰσχρά ,ταῦτα γέγραφα . ἐὰν μὲν οὖν ἐθελήσῃ ὁ Μισγόλας δεῦρο παρελθὼν τἀληθῆ μαρτυρεῖν ,τὰ δίκαια ποιήσει · ἐὰν δὲ προαιρῆται ἐκκλητευθῆναι μᾶλλον ἢ τἀληθῆ μαρτυρεῖν ,ὑμεῖς τὸ ὅλον πρᾶγμα συνίδετε . εἰ γὰρ ὁ μὲν πράξας αἰσχυνεῖται καὶ προαιρήσεται χιλίας μᾶλλον δραχμὰς ἀποτεῖσαι τῷ δημοσίῳ ,ὥστε μὴ δεῖξαι τὸ πρόσωπον τὸ ἑαυτοῦ ὑμῖν ,ὁ δὲ πεπονθὼς δημηγορήσει ,σοφὸς ὁ νομοθέτης ὁ τοὺς οὕτω βδελυροὺς ἐξείργων ἀπὸ τοῦ βήματος . ἐὰν δ᾽ ἄρα ὑπακούσῃ μέν ,τράπηται δὲ ἐπὶ τὸ ἀναιδέστατον ,ἐπὶ τὸ ἐξόμνυσθαι τὰς ἀληθείας ,ὡς Τιμάρχῳ μὲν χάριτας ἀποδιδούς ,ἑτέροις δ᾽ ἐπίδειξιν ποιούμενος ὡς εὖ ἐπίσταται τὰ τοιαῦτα συγκρύπτειν ,πρῶτον μὲν εἰς ἑαυτὸν ἐξαμαρτήσεται ,ἔπειτα οὐδὲν ἔσται πλέον . ἑτέραν γὰρ ἐγὼ γέγραφα μαρτυρίαν τοῖς εἰδόσι Τίμαρχον τουτονὶ καταλιπόντα τὴν πατρῴαν οἰκίαν καὶ διαιτώμενον παρὰ Μισγόλα ,πρᾶγμα οἶμαι χαλεπὸν ἐξεργάσασθαι ἐπιχειρῶν · οὔτε γάρ με δεῖ τοὺς ἐμαυτοῦ φίλους μάρτυρας παρασχέσθαι ,οὔτε τοὺς τούτων ἐχθρούς ,οὔτε τοὺς μηδετέρους ἡμῶν γιγνώσκοντας ,ἀλλὰ τοὺς τούτων φίλους . ἂν δ᾽ ἄρα καὶ τούτους πείσωσι μὴ μαρτυρεῖν ,ὡς οὐκ οἴομαι ·εἰ δὲ μή ,ἀλλ᾽ οὐχ ἅπαντάς γε · ἐκεῖνό γε οὐ μήποτε δυνήσονται ,ἀφελέσθαι τὴν ἀλήθειαν ,οὐδὲ τὴν ἐν τῇ πόλει περὶ Τιμάρχου φήμην ,ἣν οὐκ ἐγὼ τούτῳ παρεσκεύασα ,ἀλλ᾽ αὐτὸς οὗτος ἑαυτῷ . οὕτω γὰρ χρὴ καθαρὸν εἶναι τὸν βίον τοῦ σώφρονος ἀνδρός ,ὥστε μηδ᾽ ἐπιδέχεσθαι δόξαν αἰτίας πονηρᾶς . βούλομαι δὲ κἀκεῖνο προειπεῖν ,ἐὰν ἄρα ὑπακούσῃ ὁ Μισγόλας τοῖς νόμοις καὶ ὑμῖν . εἰσὶ φύσεις ἀνθρώπων πολὺ διαφέρουσαι ὀφθῆναι τῶν ἄλλων τὰ περὶ τὴν ἡλικίαν · ἔνιοι μὲν γὰρ νέοι ὄντες προφερεῖς καὶ πρεσβύτεροι φαίνονται ,ἕτεροι δέ ,πολὺν ἀριθμὸν χρόνου γεγονότες ,παντάπασι νέοι . τούτων δ᾽ ἐστὶ τῶν ἀνδρῶν ὁ Μισγόλας . τυγχάνει μὲν γὰρ ἡλικιώτης ὢν ἐμὸς καὶ συνέφηβος ,καὶ ἔστιν ἡμῖν τουτὶ πέμπτον καὶ τετταρακοστὸν ἔτος · καὶ ἐγὼ μὲν τοσαυτασὶ πολιὰς ἔχω ὅσας ὑμεῖς ὁρᾶτε ,ἀλλ᾽ οὐκ ἐκεῖνος . διὰ τί οὖν ταῦτα προλέγω ; ἵνα μὴ ἐξαίφνης αὐτὸν ἰδόντες θαυμάσητε καὶ τοιοῦτόν τι τῇ διανοίᾳ ὑπολάβητε · " ὦ Ἡράκλεις ,ἀλλ᾽ οὗτός γε τούτου οὐ πολὺ διαφέρει ." ἅμα μὲν γὰρ ἡ φύσις ἐστὶ τοιαύτη τοῦ ἀνδρός ,ἅμα δὲ ἤδη μειρακίῳ ὄντι αὐτῷ ἐπλησίαζεν . ἵνα δὲ μὴ διατρίβω ,πρῶτον μὲν κάλει μοι τοὺς εἰδότας Τίμαρχον τουτονὶ διαιτώμενον ἐν τῇ Μισγόλα οἰκίᾳ ,ἔπειτα τὴν Φαίδρου μαρτυρίαν ἀναγίγνωσκε ,τελευταίαν δέ μοι λαβὲ τὴν αὐτοῦ Μισγόλα μαρτυρίαν ,ἐὰν ἄρα καὶ τοὺς θεοὺς δεδιὼς καὶ τοὺς συνειδότας αἰσχυνόμενος καὶ τοὺς ἄλλους πολίτας καὶ ὑμᾶς τοὺς δικαστὰς ἐθελήσῃ τἀληθῆ μαρτυρεῖν . Μαρτυρίαι [Μισγόλας Νικίου Πειραιεὺς μαρτυρεῖ . ἐμοὶ ἐγένετο ἐν συνηθείᾳ Τίμαρχος ὁ ἐπὶ τοῦ Εὐθυδίκου ἰατρείου ποτὲ καθεζόμενος ,καὶ κατὰ τὴν γνῶσίν μου τὴν πρότερον αὐτὸν πολυωρῶν εἰς τὴν νῦν οὐ διέλιπον . ] εἰ μὲν τοίνυν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,Τίμαρχος οὑτοσὶ διέμεινε παρὰ τῷ Μισγόλᾳ καὶ μηκέτι ὡς ἄλλον ἧκε ,μετριώτερ᾽ ἂν διεπέπρακτο ,εἰ δή τι τῶν τοιούτων ἐστὶ μέτριον ,καὶ ἔγωγε οὐκ ἂν ἐτόλμησα αὐτὸν οὐδὲν αἰτιᾶσθαι ἄλλ᾽ ἢ ὅπερ ὁ νομοθέτης παρρησιάζεται ,ἡταιρηκέναι μόνον · ὁ γὰρ πρὸς ἕνα τοῦτο πράττων ,ἐπὶ μισθῷ δὲ τὴν πρᾶξιν ποιούμενος ,αὐτῷ μοι δοκεῖ τούτῳ ἔνοχος εἶναι . ἐὰν δ᾽ ὑμᾶς ἀναμνήσας ἐπιδείξω ,ὑπερβαίνων τούσδε τοὺς ἀγρίους ,Κηδωνίδην καὶ Αὐτοκλείδην καὶ Θέρσανδρον ,αὐτοὺς δὲ λέγων ὧν ἐν ταῖς οἰκίαις ἀνειλημμένος γέγονε ,μὴ μόνον παρὰ τῷ Μισγόλᾳ μεμισθαρνηκότα αὐτὸν ἐπὶ τῷ σώματι ,ἀλλὰ καὶ παρ᾽ ἑτέρῳ καὶ πάλιν παρ᾽ ἄλλῷ ,καὶ παρὰ τούτου ὡς ἕτερον ἐληλυθότα ,οὐκέτι δήπου φανεῖται μόνον ἡταιρηκώς ,ἀλλὰ [ μὰ τὸν Διόνυσον οὐκ οἶδ᾽ ὅπως δυνήσομαι περιπλέκειν ὅλην τὴν ἡμέραν ] καὶ πεπορνευμένος · ὁ γὰρ εἰκῇ τοῦτο καὶ πρὸς πολλοὺς πράττων καὶ μισθοῦ ,αὐτῷ μοι δοκεῖ τούτῳ ἔνοχος εἶναι . ἐπειδὴ τοίνυν ὁ Μισγόλας τῇ τε δαπάνῃ ἀπεῖπε καὶ τοῦτον ἐξέπεμψε παρ᾽ ἑαυτοῦ ,μετὰ τοῦτο ἀναλαμβάνει αὐτὸν Ἀντικλῆς Καλλίου Εὐωνυμεύς . οὗτος μὲν οὖν ἄπεστιν ἐν Σάμῳ μετὰ τῶν κληρούχων ·ἀλλὰ τὰ μετὰ ταῦτα ἐρῶ . ὡς γὰρ ἀπηλλάγη παρὰ τοῦ Ἀντικλέους καὶ τοῦ Μισγόλα Τίμαρχος οὑτοσί ,οὐκ ἐνουθέτησεν ἑαυτόν ,οὐδὲ βελτιόνων διατριβῶν ἥψατο ,ἀλλὰ διημέρευεν ἐν τῷ κυβείῳ ,οὗ ἡ τηλία τίθεται καὶ τοὺς ἀλεκτρυόνας συμβάλλουσιν καὶ κυβεύουσιν · ἤδη γὰρ οἶμαί τινας ὑμῶν ἑωρακέναι ,εἰ δὲ μή ,ἀλλ᾽ ἀκηκοέναι γε . τῶν δὲ ἐκ τῆς διατριβῆς ταύτης ἐστί τις Πιττάλακος ,ἄνθρωπος δημόσιος οἰκέτης τῆς πόλεως . οὗτος εὐπορῶν ἀργυρίου καὶ ἰδὼν τοῦτον ἐν τῇ διατριβῇ ,ἀνέλαβεν αὐτὸν καὶ ἔσχε παρ᾽ ἑαυτῷ . καὶ ταῦτ᾽ οὐκ ἐδυσχέρανεν ὁ μιαρὸς οὑτοσί ,μέλλων ἑαυτὸν καταισχύνειν πρὸς ἄνθρωπον δημόσιον οἰκέτην τῆς πόλεως · ἀλλ᾽ εἰ λήψεται χορηγὸν τῇ βδελυρίᾳ τῇ ἑαυτοῦ ,τοῦτο μόνον ἐσκέψατο ,τῶν δὲ καλῶν ἢ τῶν αἰσχίστων οὐδεμίαν πώποτε πρόνοιαν ἐποιήσατο . καὶ τοιαῦτα ἁμαρτήματα καὶ τοιαύτας ὕβρεις ἐγὼ ἀκήκοα γεγονέναι ὑπὸ τοῦ ἀνθρώπου τούτου εἰς τὸ σῶμα τὸ Τιμάρχου ,οἵας ἐγὼ μὰ τὸν Δία τὸν Ὀλύμπιον οὐκ ἂν τολμήσαιμι πρὸς ὑμᾶς εἰπεῖν · ἃ γὰρ οὑτοσὶ ἔργῳ πράττων οὐκ ᾐσχύνετο ,ταῦτ᾽ ἐγὼ λόγῳ σαφῶς ἐν ὑμῖν εἰπὼν οὐκ ἂν δεξαίμην ζῆν . ὑπὸ δὲ τοὺς αὐτοὺς χρόνους τούτους ἐν οἷς οὗτος ἦν παρὰ τῷ Πιτταλάκῳ ,καταπλεῖ δεῦρο ἐξ Ἑλλησπόντου Ἡγήσανδρος ,περὶ οὗ πάλαι εὖ οἶδ᾽ ὅτι θαυμάζετε διότι οὐ μέμνημαι · οὕτως ἐναργές ἐστιν ὃ ἐρῶ . οὗτος ὁ Ἡγήσανδρος ἀφικνεῖται ,ὃν ὑμεῖς ἴστε κάλλιον ἢ ἐγώ . ἔτυχε δὲ τότε συμπλεύσας εἰς Ἑλλήσποντον ταμίας Τιμομάχῳ τῷ Ἀχαρνεῖ τῷ στρατηγήσαντι ,καὶ ἧκε δεῦρο ἀπολελαυκώς ,ὡς λέγεται ,τῆς ἐκείνου εὐηθείας ,ἔχων οὐκ ἐλάττους ὀγδοήκοντα μνᾶς ἀργυρίου · καὶ τρόπον τινὰ οὐχ ἥκιστα αἴτιος ἐγένετο Τιμομάχῳ τῆς συμφορᾶς . ὢν δ᾽ ἐν τοιαύτῃ ἀφθονίᾳ καὶ εἰσφοιτῶν ὡς τὸν Πιττάλακον συγκυβευτὴν ὄντα ,καὶ τοῦτον ἐκεῖ πρῶτον ἰδών ,ἥσθη τε καὶ ἐπεθύμησε καὶ ἐβουλήθη ὡς αὑτὸν ἀναλαβεῖν ,καὶ πως ἡγήσατο αὐτὸν ἐγγὺς εἶναι τῆς αὑτοῦ φύσεως . πρῶτον μὲν οὖν τῷ Πιτταλάκῳ διελέχθη δεόμενος παραδοῦναι τοῦτον · ὡς δ᾽ οὐκ ἔπειθεν ,αὐτῷ τούτῳ προσβάλλει ,καὶ οὐ πολὺν ἀνήλωσε λόγον ,ἀλλ᾽ εὐθὺς ἐπεπείκει · καὶ γὰρ εἰς αὐτὸ τὸ πρᾶγμα δεινὴ ἡ ἀκακία καὶ εὐπειστία ,ὥστε καὶ ἐξ αὐτῶν τούτων εἰκότως ἂν μισοῖτο . ὡς δ᾽ ἀπήλλακτο μὲν παρὰ τοῦ Πιτταλάκου ,ἀνείληπτο δὲ ὑπὸ τοῦ Ἡγησάνδρου ,ὠδυνᾶτο ,οἶμαι ,ὁ Πιττάλακος ,μάτην ,ὥς γ᾽ ᾤετο ,τοσοῦτον ἀργύριον ἀνηλωκώς ,καὶ ἐζηλοτύπει τὰ γιγνόμενα .καὶ ἐφοίτα ἐπὶ τὴν οἰκίαν . ὅτε δὲ αὐτοῖς ἠνώχλει ,σκέψασθε μεγάλην ῥώμην Ἡγησάνδρου καὶ Τιμάρχου · μεθυσθέντες γάρ ποτε καὶ αὐτοὶ καὶ ἄλλοι τινές ,ὧν οὐ βούλομαι τὰ ὀνόματα λέγειν , εἰσπηδήσαντες νύκτωρ εἰς τὴν οἰκίαν οὗ ᾤκει ὁ Πιττάλακος ,πρῶτον μὲν συνέτριβον τὰ σκευάρια καὶ διερρίπτουν εἰς τὴν ὁδόν ,ἀστραγάλους τέ τινας διασείστους καὶ φιμοὺς καὶ κυβευτικὰ ἕτερα ὄργανα ,καὶ τοὺς ὄρτυγας καὶ τοὺς ἀλεκτρυόνας ,οὓς ἠγάπα ὁ τρισκακοδαίμων ἄνθρωπος ,ἀπέκτειναν ,τὸ δὲ τελευταῖον δήσαντες πρὸς τὸν κίονα αὐτὸν τὸν Πιττάλακον ἐμαστίγουν τὰς ἐξ ἀνθρώπων πληγὰς οὕτω πολὺν χρόνον ,ὥστε καὶ τοὺς γείτονας αἰσθέσθαι τῆς κραυγῆς .τῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ ὑπεραγανακτήσας τῷ πράγματι ὁ Πιττάλακος ἔρχεται γυμνὸς εἰς τὴν ἀγοράν ,καὶ καθίζει ἐπὶ τὸν βωμὸν τὸν τῆς μητρὸς τῶν θεῶν .ὄχλου πέρας πείθουσιν ἀναστῆναι ἀπὸ τοῦ βωμοῦ ,ὡς τευξόμενόν τινος τῶν δικαίων . ὡς δ᾽ ἀπῆλθεν ἐκ τῆς ἀγορᾶς ,οὐκέτι προσεῖχον αὐτῷ τὸν νοῦν . βαρέως δὲ φέρων τὴν ὕβριν αὐτῶν ὁ ἄνθρωπος ,δίκην ἑκατέρῳ αὐτῶν λαγχάνει . ὅτε δ᾽ ἐδικάζετο ,ἄλλην σκέψασθε μεγάλην ῥώμην Ἡγησάνδρου · ἄνθρωπον οὐδὲν αὐτὸν ἠδικηκότα ,ἀλλὰ τὸ ἐναντίον ἠδικημένον ,οὐδὲ προσήκοντα αὐτῷ ,ἀλλὰ δημόσιον οἰκέτην τῆς πόλεως ,ἦγεν εἰς δουλείαν φάσκων ἑαυτοῦ εἶναι . ἐν παντὶ δὲ κακοῦ γενόμενος ὁ Πιττάλακος προσπίπτει ἀνδρὶ καὶ μάλα χρηστῷ .ἔστι τις Γλαύκων Χολαργεύς · οὗτος αὐτὸν ἀφαιρεῖται εἰς ἐλευθερίαν . τὸ δὲ μετὰ τοῦτο δικῶν λήξεις ἐποιήσαντο . προϊόντος δὲ τοῦ χρόνου ἐπέτρεψαν διαγνῶναι τὸ πρᾶγμα Διοπείθει τῷ Σουνιεῖ ,δημότῃ τε ὄντι τοῦ Ἡγησάνδρου ,καὶ ἤδη ποτὲ καὶ χρησαμένῳ ,ὅτ᾽ ἦν ἐν ἡλικίᾳ · παραλαβὼν δὲ τὸ πρᾶγμα ὁ Διοπείθης ἀνεβάλλετο χαριζόμενος τούτοις χρόνους ἐκ χρόνων . ὡς δὲ παρῄει ἐπὶ τὸ βῆμα τὸ ὑμέτερον ὁ Ἡγήσανδρος ,ὅτε καὶ προσεπολέμει Ἀριστοφῶντι τῷ Ἀζηνιεῖ ,πρὶν αὐτῷ τὴν αὐτὴν ταύτην ἐν τῷ δήμῳ ἠπείλησεν ἐπαγγελίαν ἐπαγγελεῖν ἥνπερ ἐγὼ Τιμάρχῳ ,καὶ ἐπειδὴ Κρωβύλος ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ ἐδημηγόρει ,καὶ ὅλως ἀπετόλμων ὑμῖν οὗτοι περὶ τῶν Ἑλληνικῶν συμβουλεύειν ,ἐνταῦθα ἤδη καταμεμψάμενος ἑαυτὸν ὁ Πιττάλακος ,καὶ ἐκλογισάμενος ὅστις ὢν πρὸς οὕστινας ἐπολέμει εὖ ἐβουλεύσατο [ δεῖ γὰρ τἀληθὲς λέγειν ] · ἡσυχίαν ἔσχεν ,καὶ ἠγάπησεν εἴ τι μὴ προσλάβοι καινὸν κακόν . Ἐνταῦθα δὴ τὴν καλὴν ταύτην νίκην νενικηκὼς ὁ Ἡγήσανδρος ἀκονιτί ,εἶχε παρ᾽ ἑαυτῷ Τίμαρχον τουτονί . καὶ ταῦτα ὅτι ἀληθῆ λέγω ,πάντες ἴστε · τίς γὰρ ὑμῶν πώποτε εἰς τοὖψον ἀφῖκται καὶ τὰς δαπάνας τὰς τούτων οὐ τεθεώρηκεν ; ἢ τίς τοῖς τούτων κώμοις καὶ μάχαις περιτυχὼν οὐκ ἠχθέσθη ὑπὲρ τῆς πόλεως ; ὅμως δέ ,ἐπειδήπερ ἐν δικαστηρίῳ ἐσμέν ,κάλει μοι Γλαύκωνα Χολαργέα τὸν ἀφελόμενον εἰς ἐλευθερίαν τὸν Πιττάλακον ,καὶ τὰς ἑτέρας μαρτυρίας ἀναγίγνωσκε . Μαρτυρίαι [Μαρτυρεῖ Γλαύκων Τιμαίου Χολαργεύς . ἐγὼ ἀγόμενον εἰς δουλείαν ὑπὸ Ἡγησάνδρου Πιττάλακον ἀφειλόμην εἰς ἐλευθερίαν . χρόνῳ δ᾽ ὕστερον ἐλθὼν πρὸς ἐμὲ Πιττάλακος ἔφη βούλεσθαι διαλυθῆναι τὰ πρὸς Ἡγήσανδρον προσπέμψας αὐτῷ ,ὥστε ἄρασθαι τὰς δίκας ,ἥν τε αὐτὸς ἐνεκαλέσατο Ἡγησάνδρῳ καὶ Τιμάρχῳ ,καὶ ἣν Ἡγήσανδρος τῆς δουλείας αὐτῷ . καὶ διελύθησαν . ὡσαύτως Ἀμφισθένης μαρτυρεῖ . ἐγὼ ἀγόμενον εἰς δουλείαν ὑπὸ Ἡγησάνδρου Πιττάλακον ἀφειλόμην εἰς ἐλευθερίαν ,καὶ τὰ ἑξῆς . ] οὐκοῦν καὶ αὐτὸν ὑμῖν καλῶ τὸν Ἡγήσανδρον . γέγραφα δ᾽ αὐτῷ μαρτυρίαν κοσμιωτέραν μὲν ἢ κατ᾽ ἐκεῖνον ,μικρῷ δὲ σαφεστέραν ἢ τῷ Μισγόλᾳ . οὐκ ἀγνοῶ δ᾽ ὅτι ἀπομεῖται καὶ ἐπιορκήσει . διὰ τί οὖν καλῶ ἐπὶ τὴν μαρτυρίαν ; ἵν᾽ ὑμῖν ἐπιδείξω οἵους ἀπεργάζεται ἀνθρώπους τὸ ἐπιτήδευμα τοῦτο ,ὡς καταφρονοῦντας μὲν τῶν θεῶν ,ὑπερορῶντας δὲ τοὺς νόμους ,ὀλιγώρως δὲ ἔχοντας πρὸς ἅπασαν αἰσχύνην . κάλει μοι τὸν Ἡγήσανδρον . Μαρτυρία [Ἡγήσανδρος Διφίλου Στειριεὺς μαρτυρεῖ . ὅτε κατέπλευσα ἐξ Ἑλλησπόντου ,κατέλαβον παρὰ Πιτταλάκῳ τῷ κυβευτῇ διατρίβοντα Τίμαρχον τὸν Ἀριζήλου ,καὶ ἐξ ἐκείνης τῆς γνώσεως ἐχρησάμην Τιμάρχῳ ὁμιλῶν τῇ αὐτῇ χρήσει ᾗ καὶ τὸ πρότερον Λεωδάμαντι . ] οὐκ ἠγνόουν ὅτι ὑπερόψεται τὸν ὅρκον ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ἀλλὰ καὶ προεῖπον ὑμῖν . κἀκεῖνό γε πρόδηλόν ἐστιν ,ὅτι ἐπειδὴ νῦν οὐκ ἐθέλει μαρτυρεῖν ,αὐτίκα πάρεισιν ἐν τῇ ἀπολογίᾳ . καὶ οὐδὲν μὰ Δία θαυμαστόν · ἀναβήσεται γὰρ οἶμαι δεῦρο πιστεύων τῷ ἑαυτοῦ βίῳ ἀνὴρ καλὸς κἀγαθὸς καὶ μισοπόνηρος ,καὶ τὸν Λεωδάμαντα ὅστις ἦν οὐ γιγνώσκων ,ἐφ᾽ ᾧ ὑμεῖς ἐθορυβήσατε τῆς μαρτυρίας ἀναγιγνωσκομένης . ἆρά γε ἐξαχθήσομαί τι σαφέστερον εἰπεῖν ἢ κατὰ τὴν ἐμαυτοῦ φύσιν ; εἴπατέ μοι πρὸς τοῦ Διὸς καὶ τῶν ἄλλων θεῶν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὅστις αὑτὸν κατῄσχυνε πρὸς Ἡγήσανδρον ,οὐ δοκεῖ ὑμῖν πρὸς τὸν πόρνον πεπορνεῦσθαι ; ἢ τίνας αὐτοὺς οὐκ οἰόμεθ᾽ ὑπερβολὰς ποιεῖσθαι βδελυρίας παροινοῦντας καὶ μονουμένους ; οὐκ οἴεσθε τὸν Ἡγήσανδρον ἀπολυόμενον τὰς πρὸς τὸν Λεωδάμαντα πράξεις τὰς περιβοήτους ,ἃς ὑμεῖς ἅπαντες σύνιστε ,ὑπερήφανα ἐπιτάγματα ἐπιτάττειν ,ὡς ταῖς τούτου ὑπερβολαῖς αὐτὸν δόξοντα μέτρια διαπεπρᾶχθαι ; ἀλλ᾽ ὅμως ὄψεσθε ὅτι καὶ μάλα ἐπιστρεφῶς καὶ ῥητορικῶς αὐτὸς καὶ ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ Κρωβύλος αὐτίκα μάλα δεῦρο ἀναπηδήσαντες ταῦτα μὲν εἶναι πολλῆς ἀβελτερίας φήσουσιν ,ἃ ἐγὼ λέγω ,ἀξιώσουσι δέ με μάρτυρας παρασχέσθαι διαρρήδην μαρτυροῦντας ,ὅπου ἔπραττεν ,ὅπως ἐποίει ,ἢ τίς εἶδεν ,ἢ τίς ἦν ὁ τρόπος ,πρᾶγμα οἶμαι ἀναιδὲς λέγοντες , οὐ γὰρ ἔγωγε ὑπολαμβάνω οὕτως ὑμᾶς ἐπιλήσμονας εἶναι ,ὥστε ἀμνημονεῖν ὧν ὀλίγῳ πρότερον ἠκούσατε ἀναγιγνωσκομένων νόμων ,ἐν οἷς γέγραπται ,ἐάν τις μισθώσηταί τινα Ἀθηναίων ἐπὶ ταύτην τὴν πρᾶξιν ,ἢ ἐάν τις ἑαυτὸν μισθώσῃ ,ἔνοχον εἶναι τοῖς μεγίστοις καὶ τοῖς ἴσοις ἐπιτιμίοις . τίς οὖν οὕτω ταλαίπωρός ἐστιν ἄνθρωπος ,ὅστις ἂν ἐθελήσειε σαφῶς τοιαύτην μαρτυρίαν μαρτυρῆσαι ,ἐξ ἧς ὑπάρχει αὐτῷ ,ἐὰν τἀληθῆ μαρτυρήσῃ ,ἐπιδεικνύναι ἔνοχον ὄντα ἑαυτὸν τοῖς ἐσχάτοις ἐπιτιμίοις ; οὐκοῦν ὑπόλοιπόν ἐστι τὸν πεπονθότα ὁμολογεῖν . ἀλλὰ διὰ τοῦτο κρίνεται ,ὅτι ταῦτα πράξας παρὰ τοὺς νόμους δημηγορεῖ . βούλεσθε οὖν τὸ ὅλον πρᾶγμα ἀφῶμεν καὶ μὴ ζητῶμεν ; νὴ τὸν Ποσειδῶ καλῶς ἄρα τὴν πόλιν οἰκήσομεν ,εἰ ἃ αὐτοὶ ἔργῳ ἴσμεν γιγνόμενα ,ταῦτα ἐὰν μή τις ἡμῖν δεῦρο παρελθὼν σαφῶς ἅμα καὶ ἀναισχύντως μαρτυρήσῃ ,διὰ τοῦτο ἐπιλησόμεθα . σκέψασθε δὲ καὶ ἐκ παραδειγμάτων · ἀνάγκη δ᾽ ἴσως ἔσται παραπλήσια τὰ παραδείγματα εἶναι τοῖς τρόποις τοῖς Τιμάρχου . ὁρᾶτε τουτουσὶ τοὺς ἐπὶ τῶν οἰκημάτων καθημένους ,τοὺς ὁμολογουμένως τὴν πρᾶξιν πράττοντας . οὗτοι μέντοι ὅταν πρὸς τῇ ἀνάγκῃ ταύτῃ γίγνωνται ,ὅμως πρό γε τῆς αἰσχύνης προβάλλονταί τι καὶ συγκλῄουσι τὰς θύρας .εἰ δή τις ὑμᾶς ἔροιτο τοὺς ὁδῷ πορευομένους ,τί νῦν ὁ ἄνθρωπος πράττει ,εὐθὺς ἂν εἴποιτε τοῦ ἔργου τοὔνομα ,οὐχ ὁρῶντες ,οὐδ᾽ εἰδότες τὸν εἰσεληλυθότα ὅστις ἦν ,ἀλλὰ τὴν προαίρεσιν τῆς ἐργασίας τοῦ ἀνθρώπου συνειδότες ,καὶ τὸ πρᾶγμα γνωρίζετε . οὐκοῦν τὸν αὐτὸν τρόπον προσήκει ὑμᾶς καὶ περὶ Τιμάρχου ἐξετάζειν ,καὶ μὴ σκοπεῖν εἴ τις εἶδεν ,ἀλλ᾽ εἰ πέπρακται τούτῳ ἡ πρᾶξις . ἐπεὶ πρὸς θεῶν τί χρὴ λέγειν ,Τίμαρχε ; τί ἂν εἴποις αὐτὸς περὶ ἑτέρου ἀνθρώπου ἐπὶ τῇ αἰτίᾳ ταύτῃ κρινομένου ; ἢ τί χρὴ λέγειν ,ὅταν μειράκιον νέον ,καταλιπὸν τὴν πατρῴαν οἰκίαν ,ἐν ἀλλοτρίαις οἰκίαις νυκτερεύῃ ,τὴν ὄψιν ἑτέρων διαφέρον ,καὶ πολυτελῆ δεῖπνα δειπνῇ ἀσύμβολον ,καὶ αὐλητρίδας ἔχῃ καὶ ἑταίρας τὰς πολυτελεστάτας ,καὶ κυβεύῃ ,καὶ μηδὲν ἐκτίνῃ αὐτός ,ἀλλ᾽ ἕτερος ὑπὲρ ἐκείνου ; ἔτι ταῦτα μαντείας προσδεῖται ; οὐκ εὔδηλον ὅτι πᾶσα ἀνάγκη τὸν τὰ τηλικαῦτα ἐπιτάγματά τισιν ἐπιτάττοντα καὶ αὐτὸν ἀντὶ τούτων ἡδονάς τινας παρασκευάζειν τοῖς τὸ ἀργύριον προαναλίσκουσιν ; οὐ γὰρ ἔχω ,μὰ τὸν Δία τὸν Ὀλύμπιον ,τίνα τρόπον εὐφημότερον μνησθῶ τῶν σοὶ καταγελάστως πεπραγμένων ἔργων . θεωρήσατε δέ ,εἰ βούλεσθε ,τὸ πρᾶγμα καὶ ἐκ πολιτικῶν τινων παραδειγμάτων ,καὶ μάλιστα ἐκ τούτων ἃ νυνὶ μετὰ χεῖρας ἔχετε . γεγόνασι διαψηφίσεις ἐν τοῖς δήμοις ,καὶ ἕκαστος ἡμῶν ψῆφον δέδωκε περὶ τοῦ σώματος ,ὅστις Ἀθηναῖος ὄντως ἐστὶ καὶ ὅστις μή . καὶ ἔγωγε ,ἐπειδὰν προσστῶ πρὸς τὸ δικαστήριον καὶ ἀκροάσωμαι τῶν ἀγωνιζομένων ,ὁρῶ ὅτι ἀεὶ τὸ αὐτὸ παρ᾽ ὑμῖν ἰσχύει . ἐπειδὰν γὰρ εἴπῃ ὁ κατήγορος · " ἄνδρες δικασταί ,τουτουὶ κατεψηφίσαντο οἱ δημόται ὀμόσαντες ,οὐδενὸς ἀνθρώπων οὔτε κατηγορήσαντος οὔτε καταμαρτυρήσαντος ,ἀλλ᾽ αὐτοὶ συνειδότες ," εὐθὺς θορυβεῖτε ὑμεῖς ὡς οὐ μετὸν τῷ κρινομένῳ τῆς πόλεως · οὐδὲν γὰρ οἶμαι δοκεῖ προσδεῖσθαι ὑμῖν λόγου οὐδὲ μαρτυρίας ,ὅσα τις σαφῶς οἶδεν αὐτός . φέρε δὴ πρὸς τοῦ Διός ,εἰ ,ὥσπερ περὶ τοῦ γένους ,οὕτω καὶ περὶ τοῦ ἐπιτηδεύματος τούτου ἐδέησε δοῦναι ψῆφον Τίμαρχον ,εἴτ᾽ ἔνοχός ἐστιν εἴτε μή ,ἐκρίνετο δὲ τὸ πρᾶγμα ἐν τῷ δικαστηρίῳ ,εἰσήγετο δ᾽ εἰς ὑμᾶς ὥσπερ νυνί ,μὴ ἐξῆν δ᾽ ἐκ τοῦ νόμου ἢ τοῦ ψηφίσματος μήτε ἐμοὶ κατηγορεῖν μήτε τούτῳ ἀπολογεῖσθαι ,ὁ δὲ κῆρυξ οὑτοσὶ ὁ νυνὶ παρεστηκὼς ἐμοὶ ἐπηρώτα ὑμᾶς τὸ ἐκ τοῦ νόμου κήρυγμα · ἀκριβῶς οἶδ᾽ ὅτι κατέγνωτ᾽ ἂν αὐτοῦ . εἰ δή τις με ἔροιτο ὑμῶν ·" σὺ δὲ τί οἶσθα ,εἰ ἡμεῖς ἂν τούτου κατεψηφισάμεθα ;" εἴποιμ᾽ ἄν ·" διότι πεπαρρησίασθέ μοι καὶ διείλεχθε ." καὶ ὁπότε καὶ ὅπου ἕκαστος ,ἐγὼ ὑμᾶς ὑπομνήσω · ὅταν οὗτος ἀναβῇ ἐπὶ τὸ βῆμα · καὶ ἡ βουλή ,ὅτε ἐβούλευε πέρυσιν . εἰ γὰρ μνησθείη τειχῶν ἐπισκευῆς ἢ πύργου ,ἢ ὡς ἀπήγετό ποι τις ,εὐθὺς ἐβοᾶτε καὶ ἐγελᾶτε ,καὶ αὐτοὶ ἐλέγετε τὴν ἐπωνυμίαν τῶν ἔργων ὧν σύνιστε αὐτῷ . καὶ τὰ μὲν πολλὰ καὶ παλαιὰ ἐάσω ,τὰ δὲ ἐν αὐτῇ τῇ ἐκκλησίᾳ γενόμενα ,ὅτε ἐγὼ τὴν ἐπαγγελίαν ταύτην Τιμάρχῳ ἐπήγγειλα ,ταῦθ᾽ ὑμᾶς ἀναμνῆσαι βούλομαι . τῆς γὰρ βουλῆς τῆς ἐν Ἀρείῳ πάγῳ πρόσοδον ποιουμένης πρὸς τὸν δῆμον κατὰ τὸ ψήφισμα ,ὃ οὗτος εἰρήκει περὶ τῶν οἰκήσεων τῶν ἐν τῇ Πυκνί ,ἦν μὲν ὁ τὸν λόγον λέγων ἐκ τῶν Ἀρεοπαγιτῶν Αὐτόλυκος ,καλῶς νὴ τὸν Δία καὶ τὸν Ἀπόλλω καὶ σεμνῶς καὶ ἀξίως ἐκείνου τοῦ συνεδρίου βεβιωκώς · ἐπειδὴ δέ που προϊόντος τοῦ λόγου εἶπεν ὅτι τό γε εἰσήγημα τὸ Τιμάρχου ἀποδοκιμάζει ἡ βουλή ," καὶ περὶ τῆς ἐρημίας ταύτης καὶ τοῦ τόπου τοῦ ἐν τῇ Πυκνὶ μὴ θαυμάσητε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,εἰ Τίμαρχος ἐμπειροτέρως ἔχει τῆς βουλῆς τῆς ἐξ Ἀρείου πάγου ," ἀνεθορυβήσατε ὑμεῖς ἐνταῦθα καὶ ἔφατε τὸν Αὐτόλυκον ἀληθῆ λέγειν · εἶναι γὰρ αὐτὸν ἔμπειρον .ἀγνοήσας δ᾽ ὑμῶν τὸν θόρυβον ,ὁ Αὐτόλυκος μάλα σκυθρωπάσας καὶ διαλιπὼν εἶπεν · " ἡμεῖς μέντοι ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,οἱ Ἀρεοπαγῖται οὔτε κατηγοροῦμεν οὔτε ἀπολογούμεθα ,οὐ γὰρ ἡμῖν πάτριόν ἐστιν ,ἔχομεν δὲ τοιαύτην τινὰ συγγνώμην Τιμάρχῳ · οὗτος ἴσως ," ἔφη ," ᾠήθη ἐν τῇ ἡσυχίᾳ ταύτῃ μικρὸν ὑμῶν ἑκάστῳ ἀνάλωμα γίγνεσθαι ." πάλιν ἐπὶ τῇ ἡσυχίᾳ καὶ τῷ μικρῷ ἀναλώματι μείζων ἀπήντα παρ᾽ ὑμῶν μετὰ γέλωτος θόρυβος . ὡς δ᾽ ἐπεμνήσθη τῶν οἰκοπέδων καὶ τῶν λάκκων ,οὐδ᾽ ἀναλαβεῖν αὑτοὺς ἐδύνασθε . ἔνθα δὴ καὶ παρέρχεται Πύρρανδρος ἐπιτιμήσων ὑμῖν ,καὶ ἤρετο τὸν δῆμον ,εἰ οὐκ αἰσχύνοιντο γελῶντες παρούσης τῆς βουλῆς τῆς ἐξ Ἀρείου πάγου . ὑμεῖς δ᾽ ἐξεβάλλετε αὐτὸν ὑπολαμβάνοντες ·" ἴσμεν ,ὦ Πύρρανδρε ,ὅτι οὐ δεῖ γελᾶν τούτων ἐναντίον ·ἀλλ᾽ οὕτως ἰσχυρόν ἐστιν ἡ ἀλήθεια ,ὥστε πάντων ἐπικρατεῖν τῶν ἀνθρωπίνων λογισμῶν ." ταύτην ἐγὼ ὑπολαμβάνω μαρτυρίαν μεμαρτυρῆσθαι ὑμῖν ὑπὸ τοῦ δήμου τοῦ Ἀθηναίων ,ὃν ἁλῶναι ψευδομαρτυρίων οὐ καλῶς ἔχει . οὐκοῦν ἄτοπον ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,εἰ μηδὲν μὲν ἐμοῦ λέγοντος αὐτοὶ βοᾶτε τὴν ἐπωνυμίαν τῶν ἔργων ὧν σύνιστε τούτῳ ,ἐμοῦ δὲ λὲγοντος ἐπιλέλησθε ,καὶ μὴ γενομένης μὲν κρίσεως περὶ τοῦ πράγματος ἑάλω ἄν ,γεγονότος δὲ ἐλέγχου ἀποφεύξεται . ἐπεὶ δὲ ἐμνήσθην τῶν διαψηφίσεων καὶ τῶν Δημοφίλου πολιτευμάτων ,βούλομαί τι καὶ ἄλλο παράδειγμα περὶ τούτων εἰπεῖν . ὁ γὰρ αὐτὸς οὗτος ἀνὴρ καὶ πρότερόν τι τοιοῦτον πολίτευμα ἐπολιτεύσατο . ᾐτιάσατό τινας εἶναι οἳ ἄρα ἐνεχείρουν συνδεκάζειν τὴν ἐκκλησίαν καὶ τἆλλα δικαστήρια ,ὥσπερ καὶ νυνὶ Νικόστρατος · καὶ περὶ τούτων κρίσεις αἱ μὲν γεγόνασιν ,αἱ δὲ ἐνεστᾶσιν ἔτι . φέρε δὴ πρὸς τοῦ Διὸς καὶ θεῶν ,εἰ ἐπὶ τὴν αὐτὴν ἐτράποντο ἀπολογίαν ἥνπερ Τίμαρχος νυνὶ καὶ οἱ συναγορεύοντες αὐτῷ ,καὶ ἠξίουν διαρρήδην τινὰ μαρτυρεῖν περὶ τῆς αἰτίας ἢ τοὺς δικαστὰς μὴ πιστεύειν ·πᾶσα δήπου ἀνάγκη ἦν ἐκ τοῦ λόγου τούτου μαρτυρεῖν τὸν μέν ,ὡς ἐδέκαζε ,τὸν δέ ,ὡς ἐδεκάζετο ,προκειμένης ἑκατέρῳ ζημίας ἐκ τοῦ νόμου θανάτου ,ὥσπερ ἐνθάδε ,ἐάν τις μισθώσηταί τινα Ἀθηναίων ἐφ᾽ ὕβρει ,καὶ πάλιν ἐάν τις Ἀθηναίων ἐπὶ τῇ τοῦ σώματος αἰσχύνῃ ἑκὼν μισθαρνῇ . ἔστιν οὖν ὅστις ἂν ἐμαρτύρησεν ,ἢ κατήγορος ὃς ἐνεχείρησ᾽ ἂν τοιαύτην ποιεῖσθαι τὴν ἀπόδειξιν τοῦ πράγματος ; οὐ δῆτα . τί οὖν ; ἀπέφυγον οἱ κρινόμενοι ; μὰ τὸν Ἡρακλέα ,ἐπεὶ θανάτῳ ἐζημιώθησαν ,πολὺ νὴ τὸν Δία καὶ τὸν Ἀπόλλω ἔλαττον ἁμάρτημα ἡμαρτηκότες τουτουὶ τοῦ ἀνθρώπου ·ἐκεῖνοι μέν γε οἱ ταλαίπωροι οὐ δυνάμενοι γῆρας ἅμα καὶ πενίαν ἀμύνεσθαι ,τὰ μέγιστα τῶν ἐν ἀνθρώποις κακῶν ,ταύταις ἐχρήσαντο ταῖς συμφοραῖς ,οὗτος δ᾽ οὐκ ἐθέλων τὴν ἑαυτοῦ βδελυρίαν κατέχειν . εἰ μὲν τοίνυν ἦν ὁ ἀγὼν οὑτοσὶ ἐν πόλει ἐκκλήτῳ ,ὑμᾶς ἂν ἔγωγε ἠξίωσα μάρτυράς μοι γενέσθαι ,τοὺς ἄριστα εἰδότας ὅτι ἀληθῆ λέγω · εἰ δ᾽ ὁ μὲν ἀγών ἐστιν Ἀθήνησιν ,οἱ δ᾽ αὐτοὶ δικασταί μοι καὶ μάρτυρές ἐστε τῶν λόγων ,ἐμοὶ μὲν ἀναμιμνῄσκειν προσήκει ,ὑμᾶς δέ μοι μὴ ἀπιστεῖν . καὶ γὰρ ἔμοιγε δοκεῖ Τίμαρχος οὑτοσί ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,οὐχ ὑπὲρ αὑτοῦ μόνον ἐσπουδακέναι ,ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν ἄλλων τῶν ταὐτὰ διαπεπραγμένων αὐτῷ . εἰ γὰρ ἡ μὲν πρᾶξις αὕτη ἔσται ,ὥσπερ εἴωθε γίγνεσθαι ,λάθρᾳ καὶ ἐν ἐρημίαις καὶ ἐν ἰδίαις οἰκίαις ,ὁ δὲ ἄριστα μὲν εἰδώς ,καταισχύνας δέ τινα τῶν πολιτῶν ,ἐὰν τἀληθῆ μαρτυρήσῃ ,ἔνοχος ἔσται τοῖς μεγίστοις ἐπιτιμίοις ,ὁ δὲ κρινόμενος καταμεμαρτυρημένος ὑπὸ τοῦ ἑαυτοῦ βίου καὶ τῆς ἀληθείας ἀξιώσει μὴ ἐξ ὧν γιγνώσκεται ,ἀλλ᾽ ἐκ τῶν μαρτυριῶν κρίνεσθαι ,ἀνῄρηται ὁ νόμος καὶ ἡ ἀλήθεια ,καὶ δέδεικται φανερὰ ὁδός ,δι᾽ ἧς οἱ τὰ μέγιστα κακουργοῦντες ἀποφεύξονται . τίς γὰρ ἢ τῶν λωποδυτῶν ἢ τῶν μοιχῶν ἢ τῶν ἀνδροφόνων ,ἢ τῶν τὰ μέγιστα μὲν ἀδικούντων ,λάθρᾳ δὲ τοῦτο πραττόντων ,δώσει δίκην ; καὶ γὰρ τούτων οἱ μὲν ἐπ᾽ αὐτοφώρῳ ἁλόντες ,ἐὰν ὁμολογῶσι ,παραχρῆμα θανάτῳ ζημιοῦνται ,οἱ δὲ λαθόντες καὶ ἔξαρνοι γιγνόμενοι κρίνονται ἐν τοῖς δικαστηρίοις ,εὑρίσκεται δὲ ἡ ἀλήθεια ἐκ τῶν εἰκότων . χρήσασθε δὴ παραδείγματι τῇ βουλῇ τῇ ἐξ Ἀρείου πάγου ,τῷ ἀκριβεστάτῳ συνεδρίῳ τῶν ἐν τῇ πόλει . πολλοὺς γὰρ ἤδη ἔγωγε τεθεώρηκα ἐν τῷ βουλευτηρίῳ τούτῳ εὖ πάνυ εἰπόντας καὶ μάρτυρας πορισαμένους ἁλόντας · ἤδη δέ τινας κακῶς πάνυ διαλεχθέντας καὶ πρᾶγμα ἀμάρτυρον ἔχοντας οἶδα νικήσαντας . οὐ γὰρ ἐκ τοῦ λόγου μόνον οὐδ᾽ ἐκ τῶν μαρτυριῶν ,ἀλλ᾽ ἐξ ὧν αὐτοὶ συνίσασι καὶ ἐξητάκασι ,τὴν ψῆφον φέρουσι . τοιγάρτοι διατελεῖ τοῦτο τὸ συνέδριον εὐδοκιμοῦν ἐν τῇ πόλει . τὸν αὐτὸν τοίνυν τρόπον ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,καὶ ὑμεῖς τὴν κρίσιν ταύτην ποιήσασθε . πρῶτον μὲν μηδὲν ὑμῖν ἔστω πιστότερον ὧν αὐτοὶ σύνιστε καὶ πέπεισθε περὶ Τιμάρχου τουτουί ,ἔπειτα τὸ πρᾶγμα θεωρεῖτε μὴ ἐκ τοῦ παρόντος ,ἀλλ᾽ ἐκ τοῦ παρεληλυθότος χρόνου .οἱ μὲν γὰρ ἐν τῷ παρεληλυθότι χρόνῳ λόγοι λεγόμενοι περὶ Τιμάρχου καὶ τῶν τούτου ἐπιτηδευμάτων διὰ τὴν ἀλήθειαν ἐλέγοντο ,οἱ δ᾽ ἐν τῇδε τῇ ἡμέρᾳ ῥηθησόμενοι διὰ τὴν κρίσιν τῆς ὑμετέρας ἀπάτης ἕνεκα . ἀπόδοτε οὖν τὴν ψῆφον τῷ πλείονι χρόνῳ καὶ τῇ ἀληθείᾳ καὶ οἷς αὐτοὶ σύνιστε . καίτοι λογογράφος γέ τις φησίν ,ὁ μηχανώμενος αὐτῷ τὴν ἀπολογίαν ,ἐναντία με λέγειν ἐμαυτῷ . οὐ γὰρ δὴ δοκεῖν εἶναι αὐτῷ δυνατὸν τὸν αὐτὸν ἄνθρωπον πεπορνεῦσθαι καὶ τὰ πατρῷα κατεδηδοκέναι · τὸ μὲν γὰρ ἡμαρτηκέναι τι περὶ τὸ σῶμα παιδὸς εἶναί φησι ,τὸ δὲ τὰ πατρῷα κατεδηδοκέναι ἀνδρός . ἔτι δὲ τοὺς καταισχύνοντας αὑτοὺς μισθούς φησι πράττεσθαι τοῦ πράγματος · ἀποθαυμάζων οὖν περιέρχεται καὶ τερατευόμενος κατὰ τὴν ἀγοράν ,εἰ ὁ αὐτὸς πεπόρνευταί τε καὶ τὰ πατρῷα κατεδήδοκεν . εἰ δέ τις ἀγνοεῖ ταῦθ᾽ ὅπως ἔχει ,ἐγὼ σαφέστερον αὐτὰ πειράσομαι διορίσαι τῷ λόγῳ . ἕως μὲν γὰρ ἀντήρκει ἡ τῆς ἐπικλήρου οὐσία ἣν Ἡγήσανδρος ὁ τοῦτον ἔχων ἔγημε ,καὶ τὸ ἀργύριον ὃ ἦλθεν ἔχων ἐκ τῆς μετὰ Τιμομάχου ἀποδημίας ,ἦσαν ἐπὶ πολλῆς ἀσελγείας καὶ ἀφθονίας · ἐπειδὴ δὲ ταῦτα μὲν ἀπωλώλει καὶ κατεκεκύβευτο καὶ κατωψοφάγητο ,οὑτοσὶ δ᾽ ἔξωρος ἐγένετο ,ἐδίδου δ᾽ εἰκότως οὐδεὶς ἔτι οὐδέν ,ἡ δὲ βδελυρὰ φύσις καὶ ἀνόσιος ἀεὶ τῶν αὐτῶν ἐπεθύμει ,καὶ καθ᾽ ὑπερβολὴν ἀκρασίας ἕτερον ἐφ᾽ ἑτέρῳ ἐπίταγμα ἐπέταττε , καὶ ἀπεφέρετο εἰς τὸ καθ᾽ ἡμέραν ἔθος ,ἐνταῦθα ἤδη ἐτράπετο ἐπὶ τὸ καταφαγεῖν τὴν πατρῴαν οὐσίαν . καὶ οὐ μόνον κατέφαγεν ,ἀλλ᾽ εἰ οἷόν τ᾽ ἐστὶν εἰπεῖν ,καὶ κατέπιεν . καὶ γὰρ οὐδὲ τῆς ἀξίας ἕκαστον τῶν κτημάτων ἀπέδοτο ,οὐδ᾽ ἐδύνατ᾽ ἀναμένειν τὸ πλέον οὐδὲ τὸ λυσιτελοῦν ,ἀλλὰ τοῦ ἤδη εὑρίσκοντος ἀπεδίδοτο · οὕτως ἠπείγετο σφόδρα πρὸς τὰς ἡδονάς .τούτῳ γὰρ κατέλιπεν ὁ πατὴρ οὐσίαν ,ἀφ᾽ ἧς ἕτερος μὲν κἂν ἐλῃτούργει ,οὗτος δὲ οὐδ᾽ αὑτῷ διαφυλάξαι ἐδυνήθη · οἰκίαν μὲν ὄπισθεν τῆς πόλεως ,ἐσχατιὰν δὲ Σφηττοῖ ,Ἀλωπεκῆσι δ᾽ ἕτερον χωρίον ,χωρὶς δὲ οἰκέτας δημιουργοὺς τῆς σκυτοτομικῆς τέχνης ἐννέα ἢ δέκα ,ὧν ἕκαστος τούτῳ δύ᾽ ὀβολοὺς ἀποφορὰν ἔφερε τῆς ἡμέρας ,ὁ δ᾽ ἡγεμὼν τοῦ ἐργαστηρίου τριώβολον · ἔτι δὲ πρὸς τούτοις γυναῖκα ἀμόργινα ἐπισταμένην ἐργάζεσθαι καὶ ἔργα λεπτὰ εἰς τὴν ἀγορὰν ἐκφέρουσαν ,καὶ ἄνδρα ποικιλτήν ,καὶ ὀφείλοντάς τινας αὐτῷ ἀργύριον ,καὶ ἔπιπλα . καὶ ὅτι ταῦτ᾽ ἀληθῆ λέγω ,ἐνταῦθα μέντοι νὴ Δία σαφῶς πάνυ καὶ διαρρήδην ἐγὼ μαρτυροῦντας ὑμῖν τοὺς μάρτυρας παρέξομαι · οὐδεὶς γὰρ κίνδυνος ,ὥσπερ ἐκεῖ ,οὐδ᾽ αἰσχύνη πρόσεστιν οὐδεμία τῷ τἀληθῆ μαρτυροῦντι . τὴν μὲν γὰρ οἰκίαν τὴν ἐν ἄστει ἀπέδοθ᾽ οὗτος Ναυσικράτει τῷ κωμικῷ ποιητῇ ,ὕστερον δ᾽ αὐτὴν ἐπρίατο παρὰ τοῦ Ναυσικράτους εἴκοσι μνῶν Κλεαίνετος ὁ χοροδιδάσκαλος · τὴν δ᾽ ἐσχατιὰν ἐπρίατο παρ᾽ αὐτοῦ Μνησίθεος ὁ Μυρρινούσιος ,τόπον μὲν πολύν ,δεινῶς δ᾽ ἐξηγριωμένον ὑπὸ τούτου · τὸ δ᾽ Ἀλωπεκῆσι χωρίον ,ὃ ἦν ἄπωθεν τοῦ τείχους ἕνδεκα ἢ δώδεκα στάδια ,ἱκετευούσης καὶ ἀντιβολούσης τῆς μητρός ,ὡς ἐγὼ πυνθάνομαι ,ἐᾶσαι καὶ μὴ ἀποδόσθαι ,ἀλλ᾽ εἰ μή τι ἄλλο ,ἐνταφῆναί γ᾽ ὑπολιπεῖν αὑτῇ ,οὐδὲ τούτου τοῦ χωρίου ἀπέσχετο ,ἀλλὰ καὶ τοῦτ᾽ ἀπέδοτο δισχιλίων δραχμῶν .καὶ τῶν θεραπαινῶν καὶ τῶν οἰκετῶν οὐδένα κατέλιπεν ,ἀλλ᾽ ἅπαντας πέπρακε .καὶ ταῦθ᾽ ὅτι οὐ ψεύδομαι ,ἐγὼ μέν ,ὡς κατέλιπεν αὐτῷ ὁ πατήρ ,μαρτυρίας παρέξομαι ,οὗτος δέ ,εἰ μή φησι πεπρακέναι ,τὰ σώματα τῶν οἰκετῶν ἐμφανῆ παρασχέτω . ὡς δὲ καὶ ἀργύριόν τισιν ἐδάνεισεν ,ὃ κομισάμενος οὗτος ἀνήλωκε ,μάρτυρα παρέξομαι Μεταγένην ὑμῖν τὸν Σφήττιον ,ὃς ὠφείλησε μὲν ἐκείνῳ πλείους ἢ τριάκοντα μνᾶς ,ὃ δ᾽ ἦν ὑπόλοιπον τελευτήσαντος τοῦ πατρός ,τούτῳ ἀπέδωκεν ἑπτὰ μνᾶς . καί μοι κάλει Μεταγένην Σφήττιον . πασῶν δὲ πρώτην ἀνάγνωθι τὴν Ναυσικράτους μαρτυρίαν τοῦ τὴν οἰκίαν πριαμένου ·καὶ τὰς ἄλλας ἁπάσας λαβὲ περὶ ὧν ἐμνήσθην ἐν τῷ αὐτῷ . Μαρτυρίαι ὡς τοίνυν ἐκέκτητο ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἀργύριον οὐκ ὀλίγον ,ὃ οὗτος ἠφάνικε ,τοῦθ᾽ ὑμῖν ἐπιδείξω . φοβηθεὶς γὰρ τὰς λῃτουργίας ἀπέδοτο ἃ ἦν αὐτῷ κτήματα ἄνευ τῶν ἀρτίως εἰρημένων ,χωρίον Κηφισιᾶσιν ,ἕτερον Ἀμφιτροπῆσιν ,ἐργαστήρια δύο ἐν τοῖς ἀργυρείοις ,ἓν μὲν ἐν Αὐλῶνι ,ἕτερον δ᾽ ἐπὶ Θρασύλλῳ . ὅθεν δὲ ταῦτ᾽ ηὐπόρησεν ,ἐγὼ ἐρῶ . ἦσαν οὗτοι τρεῖς ἀδελφοί ,Εὐπόλεμός τε ὁ παιδοτρίβης καὶ Ἀρίζηλος ὁ τούτου πατὴρ καὶ Ἀρίγνωτος ,ὃς ἔτι καὶ νῦν ἔστι ,πρεσβύτης διεφθαρμένος τοὺς ὀφθαλμούς . τούτων πρῶτος ἐτελεύτησεν Εὐπόλεμος ,ἀνεμήτου τῆς οὐσίας οὔσης ,δεύτερος δ᾽ Ἀρίζηλος ὁ Τιμάρχου πατήρ ·ὅτε δ᾽ ἔζη ,πᾶσαν τὴν οὐσίαν διεχείριζε διὰ τὴν ἀσθένειαν καὶ τὴν συμφορὰν τὴν περὶ τὰ ὄμματα τοῦ Ἀριγνώτου καὶ διὰ τὸ τετελευτηκέναι τὸν Εὐπόλεμον ,καί τι καὶ εἰς τροφὴν συνταξάμενος ἐδίδου τῷ Ἀριγνώτῳ .ἐπεὶ δὲ καὶ ὁ Ἀρίζηλος ἐτελεύτησεν ὁ Τιμάρχου τουτουὶ πατήρ ,τοὺς μὲν πρώτους χρόνους ,ἕως παῖς ἦν οὗτος ,ἅπαντα τὰ μέτρια ἐγίγνετο παρὰ τῶν ἐπιτρόπων τῷ Ἀριγνώτῳ ·ἐπειδὴ δ᾽ ἐνεγράφη Τίμαρχος εἰς τὸ ληξιαρχικὸν γραμματεῖον καὶ κύριος ἐγένετο τῆς οὐσίας ,παρωσάμενος καὶ τὸ τελευταῖον ,ὃ καὶ δεινότατον ,ἀπολειφθέντος τοῦ πρεσβύτου τῆς γιγνομένης τοῖς ἀδυνάτοις δοκιμασίας ,καὶ ἱκετηρίαν θέντος εἰς τὴν βουλὴν ὑπὲρ τοῦ μισθοῦ ,βουλευτὴς ὢν καὶ προεδρεύων ἐκείνην τὴν ἡμέραν ,οὐκ ἠξίωσεν αὐτῷ συνειπεῖν ,ἀλλὰ περιεῖδεν ἀπολέσαντα τὸν τῆς πρυτανείας μισθόν . ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,κάλει μοι Ἀρίγνωτον Σφήττιον ,καὶ τὴν μαρτυρίαν ἀναγίγνωσκε . Μαρτυρία ἀλλ᾽ ἴσως ἄν τις εἴποι ,ὡς ἀποδόμενος τὴν πατρῴαν οἰκίαν ἑτέραν ἄλλοθί του τοῦ ἄστεως ἐκτήσατο ,ἀντὶ δὲ τῆς ἐσχατιᾶς καὶ τοῦ χωρίου τοῦ Ἀλωπεκῆσι καὶ τῶν δημιουργῶν καὶ τῶν ἄλλων εἰς τἀργύρειά τι κατεσκευάσατο ,ὥσπερ καὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ πρότερον . ἀλλ᾽ οὐκ ἔστι τούτῳ λοιπὸν οὐκ οἰκία ,οὐ συνοικία ,οὐ συνοικία ,οὐ χωρίον ,οὐκ οἰκέται ,οὐ δάνεισμα ,οὐκ ἄλλ᾽ οὐδὲν ἀφ᾽ ὧν ἄνθρωποι μὴ κακοῦργοι ζῶσιν . ἀλλὰ τούτῳ ἀντὶ τῶν πατρῴων περίεστι βδελυρία ,συκοφαντία ,θράσος ,τρυφή ,δειλία ,ἀναίδεια ,τὸ μὴ ἐπίστασθαι ἐρυθριᾶν ἐπὶ τοῖς αἰσχροῖς ·ἐξ ὧν ἂν ὁ κάκιστος καὶ ἀλυσιτελέστατος πολίτης γένοιτο . οὐ τοίνυν μόνον τὰ πατρῷα κατεδήδοκεν ,ἀλλὰ καὶ τὰ κοινὰ τὰ ὑμέτερα ,ὅσων πώποτε κύριος γέγονεν . οὗτος γὰρ ταύτην τὴν ἡλικίαν ἔχων ἣν ὑμεῖς ὁρᾶτε ,οὐκ ἔστιν ἥντινα οὐκ ἧρξεν ἀρχήν ,οὐδεμίαν λαχὼν οὐδὲ χειροτονηθείς ,ἀλλὰ πάσας παρὰ τοὺς νόμους πριάμενος . ὧν τὰς μὲν πλείστας παρήσω ,δυοῖν δ᾽ ἢ τριῶν μόνον μνησθήσομαι . λογιστὴς γὰρ γενόμενος πλεῖστα μὲν τὴν πόλιν ἔβλαψε δῶρα λαμβάνων παρὰ τῶν μὴ δικαίως ἀρξάντων ,μάλιστα δ᾽ ἐσυκοφάντησε τῶν ὑπευθύνων τοὺς μηδὲν ἠδικηκότας . ἦρξε δ᾽ ἐν Ἄνδρῳ πριάμενος τριάκοντα μνῶν τὴν ἀρχήν ,δανεισάμενος ἐπ᾽ ἐννέα ὀβολοῖς τὴν μνᾶν ,εὐπορίαν τῇ βδελυρίᾳ τῇ ἑαυτοῦ τοὺς συμμάχους τοὺς ὑμετέρους ποιούμενος · καὶ τοσαύτην ἀσέλγειαν ἐπεδείξατο εἰς ἐλευθέρων ἀνθρώπων γυναῖκας ἡλίκην οὐδεὶς πώποθ᾽ ἕτερος . ὧν οὐδένα ἐγὼ παρακαλῶ δεῦρο τὴν αὑτοῦ συμφοράν ,ἣν εἵλετο σιγᾶν ,εἰς πολλοὺς ἐκμαρτυρήσοντα ,ἀλλ᾽ ὑμῖν τοῦτο καταλείπω σκοπεῖν . τί δὲ προσδοκᾶτε ; τὸν Ἀθήνησιν ὑβριστὴν οὐκ εἰς τοὺς ἄλλους μόνον ,ἀλλὰ καὶ εἰς τὸ σῶμα τὸ ἑαυτοῦ ,νόμων ὄντων ,ὑμῶν ὁρώντων ,ἐχθρῶν ἐφεστηκότων ,τοῦτον τὸν αὐτὸν λαβόντα ἄδειαν καὶ ἐξουσίαν καὶ ἀρχήν ,τίς ἂν ἐλπίσειεν ἀπολελοιπέναι τι τῶν ἀσελγεστάτων ἔργων ; ἤδη νὴ τὸν Δία καὶ τὸν Ἀπόλλω πολλάκις ἐνεθυμήθην τὴν εὐτυχίαν τὴν τῆς ὑμετέρας πόλεως ,κατὰ πολλὰ μὲν καὶ ἄλλα ,οὐχ ἥκιστα δὲ καὶ κατὰ τοῦτο ,ὅτι κατ᾽ ἐκείνους τοὺς χρόνους οὐδεὶς ἐγένετο τῆς Ἀνδρίων πόλεως ὠνητής . Ἀλλὰ καθ᾽ αὑτὸν μὲν ἄρχων φαῦλος ἦν ,μετὰ πλειόνων δὲ ἐπιεικής . πόθεν ; οὗτος ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,βουλευτής ἐγένετο ἐπὶ ἄρχοντος Νικοφήμου . ἅπαντα μὲν οὖν διεξελθεῖν ἃ ἐν τούτῳ τῷ ἐνιαυτῷ ἐκακούργησε ,πρὸς μικρὸν μέρος ἡμέρας οὐκ ἄξιον ἐπιχειρεῖν · ἃ δ᾽ ἐστὶν ἐγγυτάτω τῆς αἰτίας καθ᾽ ἣν ἡ παροῦσα κρίσις ἐστί ,ταῦτ᾽ ἐρῶ διὰ βραχέων . ἐπὶ τοίνυν τοῦ αὐτοῦ ἄρχοντος ὅθ᾽ οὗτος ἐβούλευεν ,ταμίας ἦν τῶν τῆς θεοῦ Ἡγήσανδρος ὁ Κρωβύλου ἀδελφός ,ἔκλεπτον δὲ τῆς πόλεως κοινῇ καὶ μάλα φιλεταίρως χιλίας δραχμάς . αἰσθόμενος δὲ τὸ πρᾶγμα ἀνὴρ ἐπιεικής ,Πάμφιλος ὁ Ἀχερδούσιος ,προσκρούσας τι τούτῳ καὶ παροξυνθείς ,ἐκκλησίας οὔσης εἶπεν ἀναστάς ·" ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,κλέπτουσιν ὑμῶν ἀνὴρ καὶ γυνὴ κοινῇ χιλίας δραχμάς ." θαυμασάντων δ᾽ ὑμῶν ,πῶς ἀνὴρ καὶ γυνὴ καὶ τίς ὁ λόγος ,εἶπε μικρὸν διαλιπών · " ἀγνοεῖτε ," ἔφη ," ὅ τι λέγω ; ὁ μὲν ἀνήρ ἐστιν Ἡγήσανδρος ἐκεῖνος νυνί ," ἔφη ," πρότερον δ᾽ ἦν καὶ αὐτὸς Λεωδάμαντος γυνή · ἡ δὲ γυνὴ Τίμαρχος οὑτοσί . ὃν δὲ τρόπον κλέπτεται τὸ ἀργύριον ,ἐγὼ ἐρῶ ." μετὰ ταῦτα ἤδη διεξῄει περὶ τοῦ πράγματος καὶ μάλα εἰδότως καὶ σαφῶς . διδάξας δὲ ταῦτα ," τί οὖν ἐστιν ," ἔφη ," ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ἃ συμβουλεύω ὑμῖν ; ἐὰν μὲν ἡ βουλὴ καταγνοῦσα τουτουὶ καὶ ἐκφυλλοφορήσασα δικαστηρίῳ παραδῷ ,δότε τὴν δωρεὰν αὐτοῖς ,ἐὰν δὲ μὴ κολάσωσι ,μὴ δῶτε ,ἀλλ᾽ εἰς ἐκείνην αὐτοῖς τὴν ἡμέραν ἀπομνημονεύσατε ." μετὰ ταῦτα ὡς ἐπανῆθεν ἡ βουλὴ εἰς τὸ βουλευτήριον ,ἐξεφυλλοφόρησε μὲν αὐτόν ,ἐν δὲ τῇ ψήφῳ κατεδέξατο . ὅτι δ᾽ οὐ παρέδωκε δικαστηρίῳ οὐδ᾽ ἐξήλασεν ἐκ τοῦ βουλευτηρίου ,ἄχθομαι μὲν λέγων ,ἀνάγκη δ᾽ ἐστὶν εἰπεῖν ,ὅτι τῆς δωρεᾶς ἀπέτυχε . μὴ τοίνυν φανῆτε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τῇ μὲν βουλῇ χαλεπήναντες καὶ πεντακοσίους ἄνδρας τῶν πολιτῶν ἀστεφανώτους ποιήσαντες ,ὅτι τοῦτον οὐκ ἐτιμωρήσατο ,αὐτοὶ δὲ ἀφῆτε ,καὶ τὸν τῇ βουλῇ μὴ συνενεγκόντα ῥήτορα ,τοῦτον τῷ δήμῳ περιποιήσητε . ἀλλὰ περὶ μὲν τὰς κληρωτὰς ἀρχάς ἐστι τοιοῦτος ,περὶ δὲ τὰς χειροτονητὰς βελτίων . καὶ τίς ὑμῶν οὐκ οἶδεν ὡς περιβοήτως ἐξηλέγχθη κλέπτης ὤν ; πεμφθεὶς γὰρ ὑφ᾽ ὑμῶν ἐξεταστὴς τῶν ἐν Ἐρετρίᾳ ξένων ,μόνος τῶν ἐξεταστῶν ὡμολόγει λαβεῖν ἀργύριον ,καὶ οὐ περὶ τοῦ πράγματος ἀπελογεῖτο ,ἀλλ᾽ εὐθὺς περὶ τοῦ τιμήματος ἱκέτευεν ὁμολογῶν ἀδικεῖν .ὑμεῖς δὲ τοῖς μὲν ἐξάρνοις ἐτιμήσατε ταλάντου ἑκάστῳ ,τούτῳ δὲ τριάκοντα μνῶν . οἱ δὲ νόμοι κελεύουσι τῶν κλεπτῶν τοὺς μὲν ὁμολογοῦντας θανάτῳ ζημιοῦσθαι ,τοὺς δ᾽ ἀρνουμένους κρίνεσθαι . Τοιγάρτοι οὕτως ὑμῶν κατεφρόνησεν , ὥστ᾽ εὐθὺς ἐπὶ ταῖς διαψηφίσεσι δισχιλίας δραχμὰς ἔλαβε .φήσας γὰρ Φιλωτάδην τὸν Κυδαθηναιᾶ ,ἕνα τῶν πολιτῶν .ἀπελεύθερον εἶναι ἑαυτοῦ ,καὶ πείσας ἀποψηφίσασθαι τοὺς δημότας ,ἐπιστὰς τῇ κατηγορίᾳ ἐπὶ τοῦ δικαστηρίου ,καὶ λαβὼν εἰς τὴν ἑαυτοῦ χεῖρα τὰ ἱερά ,καὶ ὀμόσας μὴ λαβεῖν δῶρα μηδὲ λήψεσθαι ,καὶ ἐπομόσας τοὺς ὁρκίους θεοὺς καὶ ἐξώλειαν ἐπαρασάμενος ἑαυτῷ , εἰληφὼς ἠλέγχθη παρὰ Λευκωνίδου τοῦ Φιλωτάδου κηδεστοῦ διὰ Φιλήμονος τοῦ ὑποκριτοῦ εἴκοσι μνᾶς ,ἃς ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ πρὸς Φιλοξένην ἀνήλωσε τὴν ἑταίραν ,καὶ προὔδωκε τὸν ἀγῶνα ,καὶ τὸν ὅρκον ἐπιώρκησεν . ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,κάλει μοι Φιλήμονα τὸν δόντα τὸ ἀργύριον καὶ Λευκωνίδην τὸν Φιλωτάδου κηδεστήν ,καὶ τῶν συνθηκῶν ἀνάγνωθι τὰ ἀντίγραφα ,καθ᾽ ἃς τὴν πρᾶσιν ἐποιήσατο τοῦ ἀγῶνος . Μαρτυρίαι Συνθῆκαι περὶ μὲν οὖν τοὺς πολίτας καὶ τοὺς οἰκείους οἷος γεγένηται ,καὶ τὴν πατρῴαν οὐσίαν ὡς αἰσχρῶς ἀνήλωκε ,καὶ τὴν ὕβριν τὴν εἰς τὸ ἑαυτοῦ σῶμα ὡς ὑπερεώρακε ,συνῇστε μὲν καὶ πρὶν ἐμὲ λέγειν ,ἱκανῶς δ᾽ ὑμᾶς ὑπομέμνηκε καὶ ὁ παρ᾽ ἐμοῦ λόγος · δύο δέ μοι τῆς κατηγορίας εἴδη λείπεται ,ἐφ᾽ οἷς ἐμαυτόν τ᾽ εἰπεῖν εὔχομαι τοῖς θεοῖς πᾶσι καὶ πάσαις ὑπὲρ τῆς πόλεως ὡς προῄρημαι ,ὑμᾶς τε βουλοίμην ἂν οἷς ἐγὼ μέλλω λέγειν προσέχειν καὶ παρακολουθεῖν εὐμαθῶς . ἔστι δ᾽ ὁ μὲν πρότερός μοι λόγος προδιήγησις τῆς ἀπολογίας ἧς ἀκούω μέλλειν γίγνεσθαι ,ἵνα μὴ τοῦτο ἐμοῦ παραλιπόντος ὁ τὰς τῶν λόγων τέχνας κατεπαγγελλόμενος τοὺς νέους διδάσκειν ἀπάτῃ τινὶ παραλογισάμενος ὑμᾶς ἀφέληται τὸ τῆς πόλεως συμφέρον . ὁ δὲ δεύτερός ἐστί μοι λόγος παράκλησις τῶν πολιτῶν πρὸς ἀρετήν . ὁρῶ δὲ πολλοὺς μὲν τῶν νεωτέρων προσεστηκότας πρὸς τῷ δικαστηρίῳ ,πολλοὺς δὲ τῶν πρεσβυτέρων ,οὐκ ἐλαχίστους δὲ ἐκ τῆς ἄλλης Ἑλλάδος συνειλεγμένους ἐπὶ τὴν ἀκρόασιν · οὓς μὴ νομίζετ᾽ ἐμὲ θεωρήσοντας ἥκειν ,ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον ὑμᾶς εἰσομένους ,εἰ μὴ μόνον εὖ νομοθετεῖν ἐπίστασθε ,ἀλλὰ καὶ κρίνειν τὰ καλὰ καὶ τὰ μὴ καλὰ δύνασθε ,καὶ εἰ τιμᾶν ἐπίστασθε τοὺς ἀγαθοὺς ἄνδρας ,καὶ εἰ θέλετε κολάζειν τοὺς ὀνείδη τὸν ἑαυτῶν βίον τῇ πόλει κατασκευάζοντας . λέξω δὲ πρῶτον πρὸς ὑμᾶς περὶ τῆς ἀπολογίας . ὁ γὰρ περιττὸς ἐν τοῖς λόγοις Δημοσθένης ἢ τοὺς νόμους φησὶν ὑμᾶς ἐξαλείφειν δεῖν ,ἢ τοῖς ἐμοῖς λόγοις οὐκ εἶναι προσεκτέον . ἀποθαυμάζει γάρ ,εἰ μὴ πάντες μέμνησθ᾽ ὅτι καθ᾽ ἕκαστον ἐνιαυτὸν ἡ βουλὴ πωλεῖ τὸ πορνικὸν τέλος ·καὶ τοὺς πριαμένους τὸ τέλος οὐκ εἰκάζειν ,ἀλλ᾽ ἀκριβῶς εἰδέναι τοὺς ταύτῃ χρωμένους τῇ ἐργασίᾳ . ὁπότε δὴ οὖν τετόλμηκα ἀντιγράψασθαι πεπορνευμένῳ Τιμάρχῳ μὴ ἐξεῖναι δημηγορεῖν ,ἀπαιτεῖν φησι τὴν πρᾶξιν αὐτὴν οὐκ αἰτίαν κατηγόρου ,ἀλλὰ μαρτυρίαν τελώνου τοῦ παρὰ Τιμάρχου τοῦτο ἐκλέξαντος τὸ τέλος . ἐγὼ δὲ πρὸς ταῦτα ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,σκέψασθ᾽ ἂν ἁπλοῦν ὑμῖν καὶ ἐλευθέριον δόξω λόγον λέγειν . αἰσχύνομαι γὰρ ὑπὲρ τῆς πόλεως ,εἰ Τίμαρχος ,ὁ τοῦ δήμου σύμβουλος καὶ τὰς εἰς τὴν Ἑλλάδα τολμῶν πρεσβείας πρεσβεύειν ,μὴ τὸ πρᾶγμα ὅλον ἀποτρίψασθαι ἐπιχειρήσει ,ἀλλὰ τοὺς τόπους ἐπερωτήσει ὅπου ἐκαθέζετο ,καὶ τοὺς τελώνας ,εἰ πώποτε παρ᾽ αὐτοῦ τὸ πορνικὸν τέλος εἰλήφασιν . ταύτης μὲν οὖν τῆς ἀπολογίας ὑμῶν ἕνεκα παραχωρησάτω · ἕτερον δ᾽ ἐγώ σοι λόγον ὑποβαλῶ καλὸν καὶ δίκαιον ,ᾧ χρήσῃ ,εἰ μηδὲν αἰσχρὸν σαυτῷ σύνοισθα . τόλμησον γὰρ εἰς τοὺς δικαστὰς βλέψας εἰπεῖν ἃ προσήκει ἀνδρὶ σώφρονι τὰ περὶ τὴν ἡλικίαν · " ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τέθραμμαι μὲν ἐκ παιδὸς καὶ μειρακίου παρ᾽ ὑμῖν ,οὐκ ἀφανεῖς δὲ διατριβὰς διατρίβω ,ἀλλ᾽ ἐν ταῖς ἐκκλησίαις μεθ᾽ ὑμῶν ὁρῶμαι . οἶμαι δ᾽ ἄν ,εἰ πρὸς ἄλλους τινὰς ἦν ὁ λόγος μοι περὶ τῆς αἰτίας ἧς κρίνομαι ,ταῖς ὑμετέραις μαρτυρίαις ῥᾳδίως ἂν ἀπολύσασθαι τοὺς τοῦ κατηγόρου λόγους . μὴ γὰρ ὅτι ,εἰ πέπρακταί μοι τι τούτων ,ἀλλ᾽ εἰ δοκῶ ὑμῖν παραπλησίως βεβιωκέναι ταῖς λεγομέναις ὑπὸ τούτου αἰτίαις ,ἀβίωτον ἡγούμενος ἐμαυτῷ τὸν λοιπὸν βίον ,παραδίδωμι τὴν εἰς ἐμαυτὸν τιμωρίαν ἐναπολογήσασθαι τῇ πόλει πρὸς τοὺς Ἕλληνας ,οὐδ᾽ ἥκω παραιτησόμενος ὑμᾶς ,ἀλλὰ καταχρήσασθέ μοι ,εἰ δοκῶ τοιοῦτος εἶναι . " αὕτη μέν ἐστιν ,ὦ Τίμαρχε ,ἀνδρὸς ἀγαθοῦ καὶ σώφρονος ἀπολογία ,καὶ πεπιστευκότος τῷ βίῳ καὶ καταφρονοῦντος εἰκότως ἁπάσης βλασφημίας · ἃ δὲ πείθει σε Δημοσθένης ,οὐκ ἀνδρός ἐστιν ἐλευθέρου ,ἀλλὰ πόρνου περὶ τῶν τόπων διαφερομένου . ἐπειδὴ δ᾽ εἰς τὰς ἐπωνυμίας τῶν οἰκήσεων καταφεύγεις ,κατ᾽ οἴκημα τὸ πρᾶγμα ἐξετάζεσθαι ἀξιῶν ὅπου ἐκαθέζου ,ἃ μέλλω λέγειν ἀκούσας εἰσαῦθις οὐ χρήσῃ τοιούτῳ λόγῳ ,ἐὰν σωφρονῇς . οὐ γὰρ τὰ οἰκήματα οὐδ᾽ αἱ οἰκήσεις τὰς ἐπωνυμίας τοῖς ἐνοικήσασι παρέχουσιν ,ἀλλ᾽ οἱ ἐνοικήσαντες τὰς τῶν ἰδίων ἐπιτηδευμάτων ἐπωνυμίας τοῖς τόποις παρασκευάζουσιν . ὅπου μὲν γὰρ πολλοὶ μισθωσάμενοι μίαν οἴκησιν διελόμενοι ἔχουσι ,συνοικίαν καλοῦμεν ,ὅπου δ᾽ εἷς ἐνοικεῖ ,οἰκίαν . ἐὰν δ᾽ εἰς ἓν δήπου τούτων τῶν ἐπὶ ταῖς ὁδοῖς ἐργαστηρίων ἰατρὸς εἰσοικίσηται ,ἰατρεῖον καλεῖται · ἐὰν δ᾽ μὲν ἐξοικίσηται ,εἰς δὲ τὸ αὐτὸ τοῦτο ἐργαστήριον χαλκεὺς εἰσοικίσηται ,χαλκεῖον ἐκλήθη ,ἐὰν δὲ κναφεύς ,κναφεῖον ,ἐὰν δὲ τέκτων ,τεκτονεῖον · ἐὰν δὲ πορνοβοσκὸς καὶ πόρναι ,ἀπὸ τῆς ἐργασίας αὐτῆς ἐκλήθη πορνεῖον . ὥστε σὺ πολλὰ πορνεῖα τῇ τῆς πράξεως εὐχερείᾳ πεποίηκας . μὴ οὖν ,ὅπου ποτὲ ἔπραττες ,ἐρώτα ,ἀλλ᾽ ὡς οὐ πεποίηκας ,τοῦτο ἀπολογοῦ . ἥξει δ᾽ ὡς ἔοικε καὶ ἕτερος λόγος τις ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ σοφιστοῦ συγκείμενος . λέγει γὰρ ὡς οὐδέν ἐστιν ἀδικώτερον φήμης ,ἀγοραῖα τεκμήρια καὶ παντελῶς ἀκόλουθα τῷ αὑτοῦ βίῳ παρεχόμενος . πρῶτον μὲν γὰρ τὴν ἐν Κολωνῷ συνοικίαν τὴν Δήμωνος καλουμένην ψευδῆ φησι τὴν ἐπωνυμίαν ἔχειν ·οὐ γὰρ εἶναι Δήμωνος · ἔπειτα τὸν Ἑρμῆν τὸν Ἀνδοκίδου καλούμενον οὐκ Ἀνδοκίδου ,ἀλλ᾽ Αἰγῇδος φυλῆς εἶναι ἀνάθημα . παραφέρει δ᾽ αὑτὸν ἐν σκώμματος μέρει ,ὡς ἡδὺς ὢν ἀνὴρ καὶ περὶ τὰς ἰδίας διατριβὰς γελοῖος · " εἰ μὴ καὶ ἐμὲ δεῖ ," φησίν ," ὑπακούειν τοῖς ὄχλοις μὴ Δημοσθένην καλούμενον ,ἀλλὰ Βάταλον ,ὅτι ταύτην ἐξ ὑποκορίσματος τίτθης τὴν ἐπωνυμίαν ἔχω ." εἰ δὲ Τίμαρχος ὡραῖος ἐγένετο καὶ σκώπτεται τῇ τοῦ πράγματος διαβολῇ καὶ μὴ τοῖς αὑτοῦ ἔργοις ,οὐ δήπου διὰ τοῦτ᾽ αὐτόν φησι δεῖν συμφορᾷ περιπεσεῖν . ἐγὼ δέ ,ὦ Δημοσθενες ,περὶ μὲν τῶν ἀναθημάτων καὶ τῶν οἰκιῶν καὶ τῶν κτημάτων καὶ πάντων ὅλως τῶν ἀφώνων πολλοὺς καὶ παντοδαποὺς καὶ οὐδέποτε τοὺς αὐτοὺς ἀκούω λόγους λεγομένους · οὐ γάρ εἰσιν ἐν αὐτοῖς οὔτε καλαὶ οὔτε αἰσχραὶ πράξεις ,ἀλλ᾽ ὁ προσαψάμενος αὐτῶν καὶ παρατυχών ,ὅστις ἂν ᾖ ,κατὰ τὸ μέγεθος τῆς αὑτοῦ δόξης λόγον παρέχει · περὶ δὲ τὸν τῶν ἀνθρώπων βίον καὶ τὰς πράξεις ἀψευδής τις ἀπὸ ταὐτομάτου πλανᾶται φήμη κατὰ τὴν πόλιν ,καὶ διαγγέλλει τοῖς πολλοῖς τὰς ἰδίας πράξεις ,πολλὰ δὲ καὶ μαντεύεται περὶ τῶν μελλόντων ἔσεσθαι .καὶ οὕτως ἐναργές ἐστι καὶ οὐ πεπλασμένον ὃ λέγω ,ὥσθ᾽ εὑρήσετε καὶ τὴν πόλιν ἡμῶν καὶ τοὺς προγόνους φήμης ὡς θεοῦ μεγίστης βωμὸν ἱδρυμένους ,καὶ τὸν Ὅμηρον πολλάκις ἐν τῇ Ἰλιάδι λέγοντα πρὸ τοῦ τι τῶν μελλόντων γενέσθαι · " φήμη δ᾽ εἰς στρατὸν ἦλθε ," καὶ πάλιν τὸν Εὐριπίδην ἀποφαινόμενον τὴν θεὸν ταύτην οὐ μόνον τοὺς ζῶντας ἐμφανίζειν δυναμένην ,ὁποῖοί τινες ἂν τυγχάνωσιν ὄντες ,ἀλλὰ καὶ τοὺς τετελευτηκότας ,ὅταν λέγῃ ,φήμη τὸν ἐσθλὸν κἀν μυχῷ δείκνυσι γῆς . ευριπιδες ; πλαψ υνκνοων .ὁ δ᾽ Ἡσίοδος καὶ διαρρήδην θεὸν αὐτὴν ἀποδείκνυσι ,πάνυ σαφῶς φράζων τοῖς βουλομένοις συνιέναι ·λέγει γάρ ,φήμη δ᾽ οὔτις πάμπαν ἀπόλλυται ,ἥντινα λαοὶ πολλοὶ φημίξωσι · θεός νύ τίς ἐστι καὶ αὐτή . ηες .ωδ 763-4 καὶ τούτων τῶν ποιημάτων τοὺς μὲν εὐσχημόνως βεβιωκότας εὑρήσετε ἐπαινέτας ὄντας · πάντες γὰρ οἱ δημοσίᾳ φιλότιμοι παρὰ τῆς ἀγαθῆς φήμης ἡγοῦνται τὴν δόξαν κομιεῖσθαι · οἷς δ᾽ αἰσχρός ἐστιν ὁ βίος ,οὐ τιμῶσι τὴν θεὸν ταύτην ·κατήγορον γὰρ αὐτὴν ἀθάνατον ἔχειν ἡγοῦνται . ἀναμνήσθητε οὖν ,ὦ ἄνδρες ,τίνι κέχρησθε φήμῃ περὶ Τιμάρχου . οὐχ ἅμα τοὔνομα λέγεται καὶ τὸ ἐρώτημα ἐρωτᾶτε ·" ποῖος Τίμαρχος ; ὁ πόρνος ;" ἔπειτα εἰ μὲν μάρτυρας παρειχόμην περί τινος ,ἐπιστεύετ᾽ ἄν μοι · εἰ δὲ τὴν θεὸν μάρτυρα παρέχομαι ,οὐ πιστεύσετε ; ᾗ οὐδὲ ψευδομαρτυρίων θέμις ἐστὶν ἐπισκήψασθαι . ἐπεὶ καὶ περὶ τῆς Δημοσθένους ἐπωνυμίας ,οὐ κακῶς ὑπὸ τῆς φήμης ,ἀλλ᾽ οὐχ ὑπὸ τῆς τίτθης ,Βάταλος προσαγορεύεται ,ἐξ ἀνανδρίας καὶ κιναιδίας ἐνεγκάμενος τοὔνομα . εἰ γάρ τίς σου τὰ κομψὰ ταῦτα χλανίσκια περιελόμενος καὶ τοὺς μαλακοὺς χιτωνίσκους ,ἐν οἷς τοὺς κατὰ τῶν φίλων λόγους γράφεις ,περιενέγκας δοίη εἰς τὰς χεῖρας τῶν δικαστῶν ,οἶμαι ἂν αὐτούς ,εἴ τις μὴ προειπὼν τοῦτο ποιήσειεν ,ἀπορῆσαι εἴτε ἀνδρὸς εἴτε γυναικὸς εἰλήφασιν ἐσθῆτα . ἀναβήσεται δ᾽ ἐν τῇ ἀπολογίᾳ καὶ τῶν στρατηγῶν τις ,ὡς ἀκούω ,ὑπτιάζων καὶ κατασκοπούμενος ἑαυτόν ,ὡς ἐν παλαίστραις καὶ διατριβαῖς γεγονώς · ὃς ἐπιχειρήσει διασύρειν τὴν ὅλην ἔνστασιν τοῦ ἀγῶνος ,οὐ κρίσιν ἐξευρηκέναι με φάσκων ,ἀλλὰ δεινῆς ἀπαιδευσίας ἀρχήν ,παραφέρων πρῶτον μὲν τοὺς εὐεργέτας τοὺς ὑμετέρους ,Ἁρμόδιον καὶ Ἀριστογείτονα ,καὶ τὴν πρὸς ἀλλήλους πίστιν καὶ τὸ πρᾶγμα ὡς συνήνεγκε τῇ πόλει διεξιών ·οὐκ ἀφέξεται δέ ,ὥς φασιν ,οὐδὲ τῶν Ὁμήρου ποιημάτων οὐδὲ τῶν ὀνομάτων τῶν ἡρωικῶν ,ἀλλὰ καὶ τὴν λεγομένην γενέσθαι φιλίαν δι᾽ ἔρωτα Πατρόκλου καὶ Ἀχιλλέως ὑμνήσει ,καὶ τὸ κάλλος ,ὥσπερ οὐ πάλαι μακαριζόμενον ,ἂν τύχῃ σωφροσύνης ,νῦν ἐγκωμιάσεται . εἰ γὰρ τὴν τοῦ σώματος εὐπρέπειαν ταύτην τινὲς διαβάλλοντες συμφορὰν τοῖς ἔχουσι καταστήσουσιν ,οὐ ταὐτὰ κοινῇ ψηφιεῖσθαί φησιν ὑμᾶς καὶ ἰδίᾳ εὔχεσθαι · ἄτοπον γὰρ εἶναι δοκεῖν αὐτῷ ,εἰ τοὺς μὲν υἱεῖς τοὺς μηδέπω γεγονότας ἅπαντες εὔχεσθε οἱ μέλλοντες παιδοποιεῖσθαι καλοὺς κἀγαθοὺς τὰς ἰδέας φῦναι καὶ τῆς πόλεως ἀξίους ,τοὺς δ᾽ ἤδη γεγονότας ,ἐφ᾽ οἷς προσήκει σεμνύνεσθαι τὴν πόλιν ,ἐὰν κάλλει καὶ ὥρᾳ διενεγκόντες ἐκπλήξωσί τινας καὶ περιμάχητοι ἐξ ἔρωτος γένωνται ,τούτους ὡς ἔοικεν Αἰσχίνῃ πεισθέντες ἀτιμώσετε . κἀνταῦθα δή τινα καταδρομήν ,ὡς ἀκούω ,μέλλει ποιεῖσθαι περὶ ἐμοῦ ,ἐπερωτῶν εἰ οὐκ αἰσχύνομαι αὐτὸς μὲν ἐν τοῖς γυμνασίοις ὀχληρὸς ὢν καὶ πλείστων ἐραστὴς γεγονώς ,τὸ δὲ πρᾶγμα εἰς ὄνειδος καὶ κινδύνους καθιστάς . καὶ τὸ τελευταῖον ,ὡς ἀπαγγέλλουσί τινές μοι ,εἰς γέλωτα καὶ λῆρόν τινα προτρεπόμενος ὑμᾶς ,ἐπιδείξεσθαί μου φησὶν ὅσα πεποίηκα ἐρωτικὰ εἴς τινας ποιήματα ,καὶ λοιδοριῶν τινων καὶ πληγῶν ἐκ τοῦ πράγματος ,αἳ περὶ ἐμὲ γεγένηνται ,μαρτυρίας φησὶ παρέξεσθαι . ἐγὼ δὲ οὔτε ἔρωτα δίκαιον ψέγω ,οὔτε τοὺς κάλλει διαφέροντάς φημι πεπορνεῦσθαι ,οὔτ᾽ αὐτὸς ἐξαρνοῦμαι μὴ οὐ γεγονέναι τ᾽ ἐρωτικός ,καὶ ἔτι καὶ νῦν εἶναι ,τάς τε ἐκ τοῦ πράγματος γιγνομένας πρὸς ἑτέρους φιλονικίας καὶ μάχας οὐκ ἀρνοῦμαι μὴ οὐχὶ συμβεβηκέναι μοι . περὶ δὲ τῶν ποιημάτων ὧν φασιν οὗτοί με πεποιηκέναι ,τὰ μὲν ὁμολογῶ ,τὰ δὲ ἐξαρνοῦμαι μὴ τοῦτον ἔχειν τὸν τρόπον ὃν οὗτοι διαφθείροντες παρέξονται . ὁρίζομαι δ᾽ εἶναι τὸ μὲν ἐρᾶν τῶν καλῶν καὶ σωφρόνων φιλανθρώπου πάθος καὶ εὐγνώμονος ψυχῆς ,τὸ δὲ ἀσελγαίνειν ἀργυρίου τινὰ μισθούμενον ὑβριστοῦ καὶ ἀπαιδεύτου ἀνδρὸς ἔργον · καὶ τὸ μὲν ἀδιαφθόρως ἐρᾶσθαί φημι καλὸν εἶναι ,τὸ δ᾽ ἐπαρθέντα μισθῷ πεπορνεῦσθαι αἰσχρόν . ὅσον δ᾽ ἑκάτερον τούτων ἀπ᾽ ἀλλήλων διέστηκε καὶ ὡς πολὺ διαφέρει ,ἐν τοῖς ἐφεξῆς ὑμᾶς πειράσομαι λόγοις διδάσκειν . οἱ γὰρ πατέρες ἡμῶν ,ὅθ᾽ ὑπὲρ τῶν ἐπιτηδευμάτων καὶ τῶν ἐκ φύσεως ἀναγκαίων ἐνομοθέτουν ,ἃ τοῖς ἐλευθέροις ἡγοῦντο εἶναι πρακτέα ,ταῦτα τοῖς δούλοις ἀπεῖπον μὴ ποιεῖν . " δοῦλον ," φησὶν ὁ νόμος ," μὴ γυμνάζεσθαι μηδὲ ξηραλοιφεῖν ἐν ταῖς παλαίστραις ." καὶ οὐκέτι προσέγραψε ·" τὸν δ᾽ ἐλεύθερον ἀλείφεσθαι καὶ γυμνάζεσθαι ." ὁπότε γὰρ οἱ νομοθέται τὸ καλὸν τὸ ἐκ τῶν γυμνασίων κατιδόντες ἀπεῖπον τοῖς δούλοις μὴ μετέχειν ,τῷ αὐτῷ ἡγοῦντο ,ᾧ ἐκείνους ἐκώλυον ,τοὺς ἐλευθέρους προτρέπειν . πάλιν ὁ αὐτὸς εἶπε νομοθέτης ·" δοῦλον ἐλευθέρου παιδὸς μήτ᾽ ἐρᾶν μήτ᾽ ἐπακολουθεῖν ,ἢ τύπτεσθαι τῇ δημοσίᾳ μάστιγι πεντήκοντα πληγάς ." ἀλλ᾽ οὐ τὸν ἐλεύθερον ἐκώλυσεν ἐρᾶν καὶ ὁμιλεῖν καὶ ἀκολουθεῖν ,οὐδὲ βλάβην τῷ παιδί ,ἀλλὰ μαρτυρίαν σωφροσύνης ἡγήσατο συμβαίνειν . ἀκύρου δ᾽ οἶμαι καὶ ἀδυνάτου ἔτι ὄντος κρῖναι τὸν ὄντως εὔνουν καὶ μή ,τὸν ἐρῶντα σωφρονίζει ,καὶ τοὺς τῆς φιλίας λόγους εἰς τὴν φρονοῦσαν καὶ πρεσβυτέραν ἡλικίαν ἀναβάλλεται · τὸ δ᾽ ἐπακολουθεῖν καὶ ἐφορᾶν φρουρὰν καὶ φυλακὴν σωφροσύνης ἡγήσατο εἶναι μεγίστην . τοιγάρτοι τοὺς τῆς πόλεως μὲν εὐεργέτας ,ταῖς δ᾽ ἀρεταῖς ὑπερενηνοχότας ,Ἁρμόδιον καὶ Ἀριστογείτονα ,ὁ σώφρων καὶ ἔννομος ,εἴτε ἔρωτα εἴτε ὅντινα τρόπον χρὴ προσειπεῖν ,τοιούτους ἐπαίδευσεν ,ὥστε τοὺς ἐπαινοῦντας τὰ ἐκείνων ἔργα καταδεεστέρους δοκεῖν εἶναι ἐν τοῖς ἐγκωμίοις τῶν ἐκείνοις πεπραγμένων . ἐπειδὴ δὲ Ἀχιλλέως καὶ Πατρόκλου μέμνησθε καὶ Ὁμήρου καὶ ἑτέρων ποιητῶν ,ὡς τῶν μὲν δικαστῶν ἀνηκόων παιδείας ὄντων ,ὑμεῖς δὲ εὐσχήμονές τινες καὶ περιφρονοῦντες ἱστορίᾳ τὸν δῆμον ,ἵν᾽ εἰδῆτε ὅτι καὶ ἡμεῖς τι ἤδη ἠκούσαμεν καὶ ἐμάθομεν ,λέξομέν τι καὶ περὶ τούτων . ἐπειδὴ γὰρ ἐπιχειροῦσι φιλοσόφων ἀνδρῶν μεμνῆσθαι καὶ καταφεύγειν ἐπὶ τοὺς εἰρημένους ἐν τῷ μέτρῳ λόγους ,θεωρήσατε ἀποβλέψαντες ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,εἰς τοὺς ὁμολογουμένως ἀγαθοὺς καὶ χρηστοὺς ποιητάς ,ὅσον κεχωρίσθαι ἐνόμισαν τοὺς σώφρονας καὶ τῶν ὁμοίων ἐρῶντας ,καὶ τοὺς ἀκρατεῖς ὧν οὐ χρὴ καὶ τοὺς ὑβριστάς . λέξω δὲ πρῶτον μὲν περὶ Ὁμήρου ,ὃν ἐν τοῖς πρεσβυτάτοις καὶ σοφωτάτοις τῶν ποιητῶν εἶναι τάττομεν . ἐκεῖνος γὰρ πολλαχοῦ μεμνημένος περὶ Πατρόκλου καὶ Ἀχιλλέως ,τὸν μὲν ἔρωτα καὶ τὴν ἐπωνυμίαν αὐτῶν τῆς φιλίας ἀποκρύπτεται ,ἡγούμενος τὰς τῆς εὐνοίας ὑπερβολὰς καταφανεῖς εἶναι τοῖς πεπαιδευμένοις τῶν ἀκροατῶν . λέγει γάρ που Ἀχιλλεὺς ὀδυρόμενος τὸν τοῦ Πατρόκλου θάνατον ,ὡς ἕν τι τοῦτο τῶν λυπηροτάτων ἀναμιμνῃσκόμενος ,ὅτι τὴν ὑπόσχεσιν τὴν πρὸς τὸν πατέρα τὸν Πατρόκλου Μενοίτιον ἄκων ἐψεύσατο · ἐπαγγείλασθαι γὰρ εἰς Ὀποῦντα σῶν ἀπάξειν ,εἰ συμπέμψειεν αὐτὸν εἰς τὴν Τροίαν καὶ παρακαταθεῖτο αὑτῷ . ᾧ καταφανής ἐστιν ,ὡς δι᾽ ἔρωτα τὴν ἐπιμέλειαν αὐτοῦ παρέλαβεν . ἔστι δὲ τὰ ἔπη ἃ ἐγὼ νυνὶ μέλλω λέγειν · ὦ πόποι ,ἦ ῥ᾽ ἅλιον ἔπος ἔκβαλον ἤματι κείνῳ θαρσύνων ἥρωα Μενοίτιον ἐν μεγάροισιν . φῆν δέ οἱ εἰς Ὀπόεντα περικλυτὸν υἱὸν ἀπάξειν ,Ἴλιον ἐκπέρσαντα λαχόντα τε ληίδος αἶσαν . ἀλλ᾽ οὐ Ζεὺς ἄνδρεσσι νοήματα πάντα τελευτᾷ · ἄμφω γὰρ πέπρωται ὁμοίην γαῖαν ἐρεύθειν . ηομ .ιλ .18 .324-329 οὐ τοίνυν ἐνταῦθα μόνον σχετλιάζων φαίνεται ,ἀλλ᾽ οὕτως αὐτὸν ἰσχυρῶς ἐπένθησεν ,ὥστε παρὰ Θέτιδος τῆς αὑτοῦ μητρὸς προακούσας ὅτι μὴ μετελθὼν μὲν τοὺς ἐχθρούς ,ἀλλ᾽ ἐάσας ἀτιμώρητον τὸν τοῦ Πατρόκλου θάνατον ,ἐπανελθὼν οἴκαδε γηραιὸς ἐν τῇ αὑτοῦ πατρίδι ἀποθανεῖται ,τιμωρησάμενος δὲ διὰ ταχέων μέλλοι τὸν βίον τελευτᾶν ,εἵλετο τὴν τοῦ τεθνεῶτος πίστιν μᾶλλον ἢ τὴν σωτηρίαν . οὕτω δὲ μεγαλοψύχως ἠπείγετο τὸν φονέα τὸν ἐκείνου τιμωρήσασθαι ,ὥστε πάντων αὐτὸν παραμυθουμένων καὶ κελευόντων λούσασθαι καὶ σῖτον προσενέγκασθαι ,ἀπόμνυσι μηδὲν τούτων πράξειν ,πρὶν ἂν τὴν τοῦ Ἕκτορος κεφαλὴν ἐπὶ τὸν τοῦ Πατρόκλου τάφον ἐνέγκῃ . καθεύδοντος δ᾽ αὐτοῦ ἐπὶ τῇ πυρᾷ ,ὥς φησιν ὁ ποιητής ,εἴδωλον ἐφίσταται Πατρόκλου ,καὶ τοιούτων ἐπεμνήσθη καὶ τοιαῦτα ἐπέσκηψε τῷ Ἀχιλλεῖ ,ἐφ᾽ οἷς καὶ δακρῦσαι καὶ ζηλῶσαι τὴν ἀρετὴν καὶ τὴν φιλίαν ἄξιον αὐτῶν ἐστιν . ἐπισκήπτει μὲν γὰρ αὐτῷ ,προειπὼν ὅτι οὐδὲ ἐκεῖνος ἀπέχει μακρὰν τῆς τοῦ βίου τελευτῆς ,εἴ πως εἴη δυνατόν ,προδιοικήσασθαι ,ὅπως τὸν αὐτὸν τρόπον ,ὥσπερ καὶ ἐτράφησαν καὶ ἐβίωσαν ἐν τῷ αὐτῷ ,οὕτω καὶ τελευτησάντων αὐτῶν τὰ ὀστᾶ ἐν τῇ αὐτῇ σορῷ κείσεται · ὀδυρόμενος δὲ καὶ τὰς διατριβὰς διεξιὼν ἃς μετ᾽ ἀλλήλων ζῶντες διέτριβον ,λέγει ὅτι " οὐκέτι περὶ τῶν μεγίστων ,ὥσπερ τὸ πρότερον ,καθεζόμενοι μετ᾽ ἀλλήλων μόνοι ἄπωθεν τῶν ἄλλων φίλων βουλευσόμεθα ," τὴν πίστιν οἶμαι καὶ τὴν εὔνοιαν ποθεινοτάτην ἡγούμενος εἶναι . ἵνα δὲ καὶ διὰ τοῦ μέτρου τὰς γνώμας ἀκούσητε τοῦ ποιητοῦ ,ἀναγνώσεται ὑμῖν ὁ γραμματεὺς τὰ ἔπη τὰ περὶ τούτων ἃ Ὅμηρος πεποίηκε . λέγε πρῶτον τὰ περὶ τῆς Ἕκτορος τιμωρίας . ἀλλ᾽ ἐπεὶ οὖν ,φίλ᾽ ἑταῖρε ,σεῦ ὕστερος εἶμ᾽ ὑπὸ γαῖαν ,οὔ σε πρὶν κτεριῶ ,πρίν γ᾽ Ἕκτορος ἐνθάδ᾽ ἐνεῖκαι τεύχεα καὶ κεφαλήν ,μεγαθύμου σεῖο φονῆος . ηομ .ιλ .18 . 333-35 ἀναγίγνωσκε δὴ ἃ περὶ τοῦ ὁμοτάφους αὐτοὺς γενέσθαι λέγει ἐν τῷ ὕπνῳ ὁ Πάτροκλος ,καὶ περὶ τῶν διατριβῶν ,ἃς συνδιέτριβον ἀλλήλοις . οὐ γὰρ ἔτι ζωοί γε φίλων ἀπάνευθεν ἑταίρων βουλὰς ἑζόμενοι βουλεύσομεν · ἀλλ᾽ ἐμὲ μὲν Κὴρ ἀμφέχανε στυγερή ,ἥπερ λάχε γεινόμενόν περ · καὶ δὲ σοὶ αὐτῷ μοῖρα ,θεοῖς ἐπιείκελ᾽ Ἀχιλλεῦ ,τείχει ὕπο Τρώων εὐηγενέων ἀπολέσθαι ,μαρνάμενον δηίοις Ἑλένης ἕνεκ᾽ ἠυκόμοιο . ἄλλο δέ τοι ἐρέω ,σὺ δ᾽ ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσιν · μὴ ἐμὰ σῶν ἀπάνευθε τιθήμεναι ὀστέ᾽ ,Ἀχιλλεῦ ,ἀλλ᾽ ἵνα πέρ σε καὶ αὐτὸν ὁμοίη γαῖα κεκεύθῃ ,χρυσέῳ ἐν ἀμφιφορεῖ ,τόν τοι πόρε πότνια μήτηρ ,ὡς ὁμοῦ ἐτράφομέν περ ἐν ὑμετέροισι δόμοισιν ,εὖτέ με τυτθὸν ἐόντα Μενοίτιος ἐξ Ὀπόεντος ἤγαγεν ὑμέτερόνδ᾽ ἀνδροκτασίης ὕπο λυγρῆς ,ἤματι τῷ ,ὅτε παῖδα κατέκτανον Ἀμφιδάμαντος ,νήπιος ,οὐκ ἐθέλων ,ἀμφ᾽ ἀστραγάλοισι χολωθείς · ἔνθα με δεξάμενος ἐν δώμασιν ἱππότα Πηλεὺς ἔτρεφέ τ᾽ ἐνδυκέως καὶ σὸν θεράποντ᾽ ὀνόμηνεν · ὣς δὲ καὶ ὀστέα νῶιν ὁμὴ σορὸς ἀμφικαλύπτοι . ηομ .ιλ .23 . 77-94 ὡς τοίνυν ἐξῆν αὐτῷ σωθῆναι μὴ τιμωρησαμένῳ τὸν τοῦ Πατρόκλου θάνατον ,ἀνάγνωθι ἃ λέγει ἡ Θέτις . ὠκύμορος δή μοι τέκος ἔσσεαι ,οἷ᾽ ἀγορεύεις · αὐτίκα γάρ τοι ἔπειτα μεθ᾽ Ἕκτορα πότμος ἑτοῖμος . τὴν δ᾽ αὖτε προσέειπε ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεύς · αὐτίκα τεθναίην ,ἐπεὶ οὐκ ἄρ᾽ ἔμελλον ἑταίρῳ κτεινομένῳ ἐπαμῦναι ,ὅ μοι πολὺ φίλτατος ἔσκεν . ηομ .ιλ .18 . 95-99 ὁ τοίνυν οὐδενὸς ἧττον σοφὸς τῶν ποιητῶν Εὐριπίδης ,ἕν τι τῶν καλλίστων ὑπολαμβάνων εἶναι τὸ σωφρόνως ἐρᾶν ,ἐν εὐχῆς μέρει τὸν ἔρωτα ποιούμενος λέγει που · ὁ δ᾽ εἰς τὸ σῶφρον ἐπ᾽ ἀρετήν τ᾽ ἄγων ἔρως ζηλωτὸς ἀνθρώποισιν ,ὧν εἴην ἐγώ . ευριπιδες ,στηενοβοεα · ναυξκ 672 . πάλιν τοίνυν ὁ αὐτὸς ἐν τῷ Φοίνικι ἀποφαίνεται ,ὑπὲρ τῆς γεγενημένης αὐτῷ πρὸς τὸν πατέρα διαβολῆς ἀπολογούμενος ,καὶ ἀπεθίζων τοὺς ἀνθρώπους μὴ ἐξ ὑποψίας μηδ᾽ ἐκ διαβολῆς ,ἀλλ᾽ ἐκ τοῦ βίου ,τὰς κρίσεις ποιεῖσθαι · ἤδη δὲ πολλῶν ᾑρέθην λόγων κριτής ,καὶ πόλλ᾽ ἁμιλληθέντα μαρτύρων ὕπο τἀναντί᾽ ἔγνων συμφορᾶς μιᾶς πέρι . κἀγὼ μὲν οὕτω ,χὤστις ἔστ᾽ ἀνὴρ σοφός ,λογίζομαι τἀληθές ,εἰς ἀνδρὸς φύσιν σκοπῶν δίαιτάν θ᾽ ,ἥντιν᾽ ἡμερεύεται .ὅστις δ᾽ ὁμιλῶν ἥδεται κακοῖς ἀνήρ ,οὐ πώποτ᾽ ἠρώτησα ,γιγνώσκων ὅτι τοιοῦτός ἐσθ᾽ οἵοισπερ ἥδεται ξυνών . ευριπιδες ,πηοενιχ · ναυξκ 812 . σκέψασθε δέ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τὰς γνώμας ἃς ἀποφαίνεται ὁ ποιητής . ἤδη δὲ πολλῶν πραγμάτων φησὶ γεγενῆσθαι κριτής ,ὥσπερ νῦν ὑμεῖς δικασταί ,καὶ τὰς κρίσεις οὐκ ἐκ τῶν μαρτυριῶν ,ἀλλ᾽ ἐκ τῶν ἐπιτηδευμάτων καὶ τῶν ὁμιλιῶν ,φησι ποιεῖσθαι ,ἐκεῖσε ἀποβλέπων ,πῶς τὸν καθ᾽ ἡμέραν βίον ζῇ ὁ κρινόμενος ,καὶ ὅντινα τρόπον διοικεῖ τὴν ἑαυτοῦ οἰκίαν ,ὡς παραπλησίως αὐτὸν καὶ τὰ τῆς πόλεως διοικήσοντα · καὶ τίσι χαίρει πλησιάζων · καὶ τελευτῶν οὐκ ὤκνησεν ἀποφήνασθαι τοιοῦτον εἶναι οἵοισπερ ἥδεται ξυνών . οὐκοῦν δίκαιον καὶ περὶ Τιμάρχου τοῖς αὐτοῖς ὑμᾶς Εὐριπίδῃ χρήσασθαι λογισμοῖς . πῶς διῴκηκε τὴν ἑαυτοῦ οὐσίαν ; κατεδήδοκε τὰ πατρῷα καὶ μεμισθαρνηκὼς τῷ σώματι καὶ δωροδοκῶν δημοσίᾳ πάντ᾽ ἠφάνικεν ,ὥστε μηδὲν ἄλλ᾽ ἢ τὰς αἰσχύνας αὐτῷ περιεῖναι . χαίρει δὲ τῷ συνών ; Ἡγησάνδρῳ . ὁ δ᾽ Ἡγήσανδρος ἐκ τίνων ἐστὶν ἐπιτηδευμάτων ; ἐκ τούτων ἃ τὸν πράξαντα οἱ νόμοι ἀπαγορεύουσι μὴ δημηγορεῖν . ἐγὼ δὲ τί λέγω κατὰ Τιμάρχου ,καὶ τίνα ποτ᾽ ἐστὶν ἃ ἀντιγέγραμμαι ; δημηγορεῖν Τίμαρχον πεπορνευμένον καὶ τὴν πατρῴαν οὐσίαν κατεδηδοκότα . ὑμεῖς δὲ τί ὀμωμόκατε ; ὑπὲρ αὐτῶν ψηφιεῖσθαι ὧν ἂν ἡ δίωξις ᾖ . ἵνα δὲ μὴ μακρολογῶ περὶ τῶν ποιητῶν διεξιών ,ἀνδρῶν ἐρῶ πρεσβυτέρων καὶ γνωρίμων ὑμῖν ὀνόματα καὶ μειρακίων καὶ παίδων ,ὧν τοῖς μὲν διὰ τὴν εὐπρέπειαν πολλοὶ γεγόνασιν ἐρασταί ,ἐνίοις δὲ τῶν ἐν ἡλικίᾳ ἔτι καὶ νῦν εἰσίν ,ὧν οὐδεὶς πώποτ᾽ εἰς τὰς αὐτὰς αἰτίας ἀφῖκται Τιμάρχῳ · καὶ πάλιν ὑμῖν ἀντιδιέξειμι ἀνθρώπων πεπορνευμένων αἰσχρῶς καὶ φανερῶς ὀνόματα ,ἵνα ὑμεῖς ἀναμνησθέντες κατανείμητε εἰς τὴν προσήκουσαν τάξιν Τίμαρχον . πρῶτον δὲ λέξω τὰ τῶν ἐλευθερίως καὶ καλῶς βεβιωκότων ὀνόματα . γιγνώσκετε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,Κρίτωνα τὸν Ἀστυόχου καὶ Περικλείδην τὸν Περιθοίδην καὶ Πολεμαγένην καὶ Πανταλέοντα τὸν Κλεαγόρου καὶ Τιμησίθεον τὸν δρομέα ,καλλίστους οὐ μόνον τῶν πολιτῶν ,ἀλλὰ καὶ τῶν Ἑλλήνων γεγενημένους ,καὶ πλείστων καὶ σωφρονεστάτων τυχόντας ἐραστῶν · ἀλλ᾽ ὅμως οὐδεὶς πώποτε αὐτοὺς ἔψεξε . πάλιν ἐκ τῶν μειρακίων καὶ τῶν ἐν παισὶν ἔτι καὶ νῦν ὄντων πρῶτον μὲν τὸν ἀδελφιδοῦν τὸν Ἰφικράτους ,υἱὸν δὲ Τεισίου τοῦ Ῥαμνουσίου ,ὁμώνυμον δὲ τοῦ νυνὶ κρινομένου · ὃς εὐπρεπὴς ὢν ἰδεῖν τοσοῦτον ἀπέχει τῶν αἰσχρῶν ,ὥστε πρώην ἐν τοῖς κατ᾽ ἀγροὺς Διονυσίοις κωμῳδῶν ὄντων ἐν Κολλυτῷ ,καὶ Παρμένοντος τοῦ κωμικοῦ ὑποκριτοῦ εἰπόντος τι πρὸς τὸν χορὸν ἀνάπαιστον ,ἐν ᾧ ἦν εἶναί τινας πόρνους μεγάλους Τιμαρχώδεις ,οὐδεὶς ὑπελάμβανεν εἰς τὸ μειράκιον ,ἀλλ᾽ εἰς σὲ πάντες ·οὕτω κληρονόμος εἶ τοῦ ἐπιτηδεύματος . πάλιν Ἀντικλέα τὸν σταδιοδρόμον καὶ Φειδίαν τὸν ἀδελφὸν τὸν Μελησίου . ἔτι δὲ εἰπεῖν ἔχων πολλοὺς παύσομαι ,ἵνα μὴ δοκῶ τὸν ἔπαινον θεραπείᾳ τινὶ κατ᾽ αὐτῶν ποιεῖσθαι . περὶ δὲ τῶν ὁμοτρόπων τῶν Τιμάρχου ,φεύγων τὰς ἀπεχθείας ,ὧν ἥκιστά μοι μέλει μνησθήσομαι .τίς γὰρ ὑμῶν τὸν ὀρφανὸν καλούμενον Διόφαντον οὐκ οἶδεν ,ὃς τὸν ξένον πρὸς τὸν ἄρχοντα ἀπήγαγεν ,ᾧ παρήδρευεν Ἀριστοφῶν ὁ Ἀζηνιεύς ,ἐπαιτιασάμενος τέτταρας δραχμὰς αὑτὸν ὑπὲρ τῆς πράξεως ταύτης ἀπεστερηκέναι ,καὶ τοὺς νόμους λέγων ,οἳ κελεύουσι τὸν ἄρχοντα τῶν ὀρφανῶν ἐπιμελεῖσθαι ,τοὺς ὑπὲρ τῆς σωφροσύνης κειμένους αὐτὸς ὑπερβεβηκώς ; ἢ τίς τῶν πολιτῶν οὐκ ἐδυσχέρανε Κηφισόδωρον τὸν τοῦ Μόλωνος καλούμενον καλλίστην ὥραν ὄψεως ἀκλεέστατα διεφθαρκότα ; ἢ Μνησίθεον τὸν τοῦ μαγείρου καλούμενον ; ἢ πολλοὺς ἑτέρους ,ὧν ἑκὼν ἐπιλανθάνομαι ; οὐ γὰρ ἐπεξελθεῖν αὐτῶν ἕκαστον κατ᾽ ὄνομα πικρῶς βούλομαι ,ἀλλὰ μᾶλλον τῶν τοιούτων ἀπορεῖν ἂν εὐξαίμην ἐν τῷ λόγῳ διὰ τὴν πρὸς τὴν πόλιν εὔνοιαν .ἐπειδὴ δὲ ἑκατέρων προελόμενοί τινας διεξεληλύθαμεν ,χωρὶς μὲν τοὺς διὰ σωφροσύνης ἐρωμένους ,χωρὶς δὲ τοὺς εἰς ἑαυτοὺς ἐξαμαρτάνοντας ,ὑμεῖς ἤδη τοῦτ᾽ ἐρωτηθέντες ἀποκρίνασθε πρὸς ἐμέ ,εἰς ὁποτέραν τὴν τάξιν Τίμαρχον κατανέμετε ,πότερα εἰς τοὺς ἐρωμένους ἢ εἰς τοὺς πεπορνευμένους .οὐκοῦν μὴ καταλιπὼν ἣν εἵλου συμμορίαν αὐτομολήσῃς εἰς τὰς τῶν ἐλευθέρων διατριβάς .ἐὰν δ᾽ ἐπιχειρῶσι λέγειν ,ὡς οὐχ ἡταίρηκεν ὅστις μὴ κατὰ συγγραφὰς ἐμισθώθη ,καὶ οὐ γάρ ,εἰ κατὰ γραμματεῖόν τις ἑαυτὸν κατῄσχυνε ,τοῦτ᾽ ἐξήτασεν ,ἀλλὰ παντελῶς ,ὅπως ἂν ἡ πρᾶξις γένηται ,τὸν πράξαντα κελεύει μὴ μετέχειν τῶν τῆς πόλεως κοινῶν . εἰκότως · ὅστις γὰρ νέος ὢν ἀπέστη δι᾽ αἰσχρὰς ἡδονὰς τῆς εἰς τὰ καλὰ φιλοτιμίας ,τοῦτον οὐκ ᾠήθη δεῖν πρεσβύτερον γενόμενον ἐπίτιμον εἶναι . ἔπειτα καὶ τὴν εὐήθειαν τοῦ λόγου τούτου ῥᾴδιόν ἐστιν ἐξετάσαι . πάντες γὰρ ἂν τοῦθ᾽ ὁμολογήσαιμεν ,ὅτι τὰς συνθήκας τῆς πρὸς ἀλλήλους ἀπιστίας ἕνεκα ποιούμεθα ,ἵνα ὁ μὴ παραβὰς τὰ γεγραμμένα δίκην λάβῃ τῇ ψήφῳ παρὰ τοῦ παραβάντος . οὐκοῦν ,εἴπερ τὸ πρᾶγμα δίκης προσδεῖται ,τοῖς κατὰ γραμματεῖον ἡταιρηκόσιν ,ἂν ἀδικῶνται ,ἡ τῶν νόμων ὡς οὗτοί φασιν ἐπικουρία καταλείπεται . καὶ τίς ἂν λόγος ἑκατέρου φανείη ; μὴ γὰρ ὑπ᾽ ἐμοῦ λεγόμενον ,ἀλλὰ γιγνόμενον τὸ πρᾶγμα νομίσαθ᾽ ὁρᾶν . ἔστω γὰρ ὁ μὲν μισθωσάμενος δίκαιος εἰς τὸ πρᾶγμα ,ὁ δὲ μισθωθεὶς ἄδικος καὶ βέβαιος ,ἢ πάλιν τοὐναντίον ὁ μὲν μισθωθεὶς μέτριος καὶ ποιῶν τὰ ὡμολογημένα ,ὁ δὲ τὴν ἡλικίαν προλαβὼν καὶ μισθωσάμενος ἐψεύσθω · καὶ δικαστὰς ὑμᾶς αὐτοὺς ὑπολάβετε καθῆσθαι . οὐκοῦν ὁ πρεσβύτερος ,ἀποδοθέντος τοῦ ὕδατος αὐτῷ καὶ λόγου ,κατηγορῶν μετὰ σπουδῆς ,βλέπων δηλονότι πρὸς ὑμᾶς ,λέξει · " ἐμισθωσάμην ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,Τίμαρχον ἑταιρεῖν ἐμαυτῷ κατὰ τὸ γραμματεῖον τὸ παρὰ Δημοσθένει κείμενον ·" οὐδὲν γὰρ κωλύει οὕτως εἰρῆσθαι · " ὁ δ᾽ οὐ ποιεῖ μοι τὰ ὡμολογημένα ." καὶ ταῦτ᾽ ἤδη διέξεισι δηλονότι πρὸς τοὺς δικαστάς ,λέγων ἃ χρὴ τὸν τοιοῦτον ποιεῖν . ἔπειτα οὐ καταλευσθήσεται ὁ μισθούμενος τὸν Ἀθηναῖον παρὰ τοὺς νόμους ,καὶ προσοφλὼν ἄπεισιν ἐκ τοῦ δικαστηρίου οὐ τὴν ἐπωβελίαν μόνον ,ἀλλὰ καὶ πολλὴν ὕβριν ; ἀλλ᾽ οὐχ οὗτος ,ἀλλ᾽ ὁ μισθωθεὶς δικάζεται . λεγέτω δὴ παρελθών ,ἢ ὁ σοφὸς Βάταλος ὑπὲρ αὐτοῦ ,ἵν᾽ εἰδῶμεν τί ποτ᾽ ἐρεῖ . " ἄνδρες δικασταί ,ἐμισθώσατό με ἑταιρεῖν αὑτῷ ἀργυρίου ὁστισδηποτοῦν ." οὐδὲν γὰρ διαφέρει ·" κἀγὼ μὲν ἅπαντα καὶ πεποίηκα καὶ ἔτι καὶ νῦν ποιῶ κατὰ τὸ γραμματεῖον ,ἃ χρὴ ποιεῖν τὸν ἑταιροῦντα · οὗτος δὲ ὑπερβαίνει τὰς συνθήκας ." τίς γὰρ οὐκ ἐρεῖ · " ἔπειτα ἐμβάλλεις εἰς τὴν ἀγοράν ,ἢ στεφανοῖ ,ἢ πράττεις τι τῶν αὐτῶν ἡμῖν ;" οὐκοῦν οὐδὲν ὄφελος τῆς συγγραφῆς . πόθεν οὖν ἴσχυκε καὶ σύνηθες γεγένηται λέγειν ,ὡς κατὰ γραμματεῖον ἤδη τινὲς ἡταίρησαν ,ἐρῶ . ἀνὴρ εἷς τῶν πολιτῶν [ τὸ δ᾽ ὄνομα οὐ λέξω ·τὰς γὰρ ἀπεχθείας φεύγω ] οὐδὲν προϊδόμενος ὧν ὀλίγῳ πρότερον ἐγὼ διεξῆλθον πρὸς ὑμᾶς ,λέγεται κατὰ συνθήκας ἡταιρηκέναι τὰς παρ᾽ Ἀντικλεῖ κειμένας · οὐκ ὢν δ᾽ ἰδιώτης ,ἀλλὰ πρὸς τὰ κοινὰ προσιὼν καὶ λοιδορίαις περιπίπτων ,εἰς συνήθειαν ἐποίησε τοῦ λόγου τούτου τὴν πόλιν καταστῆναι ,καὶ διὰ τοῦτο ἐρωτῶσί τινες ,εἰ κατὰ γραμματεῖον ἡ πρᾶξις γεγένηται . ὁ δὲ νομοθέτης οὐχ ὅπως τὸ πρᾶγμα γεγένηται ἐφρόντισεν ,ἀλλ᾽ ἐὰν ὁπωσοῦν μίσθωσις γένηται ,κατέγνωκε τοῦ πράξαντος αἰσχύνην . ἀλλ᾽ ὅμως οὕτω σαφῶς τούτων διωρισμένων ,πολλαὶ παρεμβολαὶ λόγων ὑπὸ Δημοσθένους εὑρεθήσονται . καὶ ταῖς μὲν ὑπὲρ τοῦ πράγματος κακοηθείαις λεγομέναις ἧττον ἄν τις ἀγανακτήσειεν · ἃ δὲ ἔξωθεν ἐπεισάξεται λυμαινόμενος τὰ τῆς πόλεως δίκαια ,ἐπὶ τούτοις ἄξιόν ἐστιν ὀργισθῆναι . πολὺς μὲν γὰρ ὁ Φίλιππος ἔσται ,ἀναμειχθήσεται δὲ καὶ τὸ τοῦ παιδὸς ὄνομα Ἀλεξάνδρου . καὶ γὰρ πρὸς τοῖς ἄλλοις κακοῖς ἄμουσός τις οὗτος καὶ ἀπαίδευτος ἄνθρωπός ἐστι . τὸ μὲν γὰρ εἰς τὸν Φίλιππον τῷ λόγῳ πλημμελεῖν ἀμαθὲς μὲν καὶ ἄκαιρον ,ἔλαττον δ᾽ οὗ μέλλω λέγειν ἁμάρτημα · ὁμολογουμένως γὰρ εἰς ἄνδρα ,καίπερ οὐκ ὢν αὐτὸς ἀνήρ ,τὰς βλασφημίας ποιήσεται · ὅταν δὲ ταῖς εἰς τὸν παῖδα πεπραγματευμέναις μεταφοραῖς ὀνομάτων αἰσχρὰς ὑποψίας παρεμβάλλῃ ,καταγέλαστον τὴν πόλιν ποιεῖ . ὡς γὰρ τὰς ἐμὰς εὐθύνας βλάπτων ,ἃς ὑπὲρ τῆς πρεσβείας μέλλω διδόναι ,φησί με ,ὅτ᾽ αὐτὸς πρώην ὑπὲρ τοῦ παιδὸς Ἀλεξάνδρου διεξῄει ,ὡς ἔν τῳ πότῳ ἡμῶν κιθαρίζοι καὶ λέγοι ῥήσεις τινὰς καὶ ἀντικρούσεις πρὸς ἕτερον παῖδα ,καὶ περὶ τούτων ἃ δή ποτε αὐτὸς ἐτύγχανε γιγνώσκων πρὸς τὴν βουλὴν ἀπεφήνατο ,οὐχ ὡς συμπρεσβευτήν ,ἀλλ᾽ ὡς συγγενῆ τοῖς εἰς τὸν παῖδα σκώμμασιν ἀγανακτῆσαι . ἐγὼ δ᾽ Ἀλεξάνδρῳ μὲν εἰκότως διὰ τὴν ἡλικίαν οὐ διείλεγμαι ,Φίλιππον δὲ νῦν μὲν διὰ τὴν τῶν λόγων εὐφημίαν ἐπαινῶ ·ἐὰν δ᾽ ὁ αὐτὸς ἐν τοῖς πρὸς ἡμᾶς ἔργοις γένηται ,οἷος νῦν ἐστιν ἐν τοῖς ἐπαγγέλμασιν ,ἀσφαλῆ καὶ ῥᾴδιον τὸν καθ᾽ αὑτοῦ ποιήσεται ἔπαινον . ἐπετίμησα δ᾽ ἐν τῷ βουλευτηρίῳ Δημοσθένει οὐ τὸν παῖδα ἐκθεραπεύων ,ἀλλ᾽ ἐὰν τὰ τοιαῦτα ἀποδέχησθε ,ὁμοίαν νομίζων τὴν πόλιν φανήσεσθαι τῇ τοῦ λέγοντος ἀκοσμίᾳ . ὅλως δέ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τὰς ἔξωθεν τοῦ πράγματος ἀπολογίας μὴ προσδέχεσθε ,πρῶτον μὲν τῶν ὅρκων ἕνεκα οὓς ὠμόσατε ,δεύτερον δὲ ὑπὲρ τοῦ μὴ παρακρουσθῆναι ὑπὸ ἀνθρώπου τεχνίτου λόγων . μικρὸν δ᾽ ἄνωθεν ἄρξομαι διδάσκειν ὑμᾶς . Δημοσθένης γάρ ,ἐπειδὴ τὴν πατρῴαν οὐσίαν ἀνήλωσε ,περιῄει τὴν πόλιν θηρεύων νέους πλουσίους ,ὧν οἱ μὲν πατέρες ἐτετελευτήκεσαν ,αἱ δὲ μητέρες διῴκουν τὰς οὐσίας . πολλοὺς δ᾽ ὑπερβὰς ἑνὸς τῶν δεινὰ πεπονθότων μνησθήσομαι . κατιδὼν γὰρ οἰκίαν πλουσίαν καὶ οὐκ εὐνομουμένην ,ἧς ἡγεμὼν μὲν ἦν γυνὴ μέγα φρονοῦσα καὶ νοῦν οὐκ ἔχουσα ,νεανίσκος δὲ ὀρφανὸς ἡμιμανὴς διεχείριζε τὴν οὐσίαν ,Ἀρίσταρχος ὁ τοῦ Μόσχου ,τούτου προσποιησάμενος ἐραστὴς εἶναι ,καὶ τὸ μειράκιον εἰς τὴν φιλανθρωπίαν ταύτην προκαλεσάμενος ,ἐλπίδων κενῶν ἐμπλήσας ,ὡς αὐτίκα δὴ μάλα τῶν ῥητόρων πρωτεύσοντα ,κατάλογον ἀποφαίνων ,τοιούτων εἰσηγητὴς αὐτῷ καὶ διδάσκαλος ἔργων ἐγένετο ,ἐξ ὧν ἐκεῖνος μὲν φεύγει τὴν πατρίδα ,οὗτος δ᾽ αὐτοῦ τὰ τῆς φυγῆς ἐφόδια προλαβὼν τρία τάλαντα ἀπεστέρηκε ,Νικόδημος δ᾽ ὁ Ἀφιδναῖος ὑπ᾽ Ἀριστάρχου τετελεύτηκε βιαίῳ θανάτῳ , κατεπαγγέλλεται γὰρ πρὸς αὐτούς ,ἐργολαβῶν ἐφ᾽ ὑμᾶς ,ὡς ἐγὼ πυνθάνομαι ,λήσειν μεταλλάξας τὸν ἀγῶνα καὶ τὴν ὑμετέραν ἀκρόασιν , καὶ περιστήσειν τῷ μὲν φεύγοντι θαρρεῖν ,ὅταν αὐτὸς δεῦρο παρέλθῃ ,ἐκπεπλῆχθαι δὲ τῷ κατηγόρῳ καὶ πεφοβῆσθαι περὶ αὑτοῦ ,τοσούτους δὲ καὶ τηλικούτους ἐκκαλεῖσθαι παρὰ τῶν δικαστῶν θορύβους ,παρεμβάλλων τὰς ἐμὰς δημηγορίας καὶ ψέγων τὴν εἰρήνην τὴν δι᾽ ἐμοῦ καὶ Φιλοκράτους γεγενημένην ,ὥστ᾽ οὐδὲ ἀπαντήσεσθαί με ἐπὶ τὸ δικαστήριον ἀπολογησόμενον ,ὅταν τῆς πρεσβείας τὰς εὐθύνας διδῶ ,ἀλλ᾽ ἀγαπήσειν ,ἐὰν μετρίῳ τιμήματι περιπέσω καὶ μὴ θανάτῳ ζημιῶμαι .μηδενὶ δὴ τρόπῳ καθ᾽ ὑμῶν αὐτῶν γέλωτα τῷ σοφιστῇ καὶ διατριβὴν παράσχητε ,ἀλλ᾽ ὑπολαμβάνεθ᾽ ὁρᾶν εἰσεληλυθότα ἀπὸ τοῦ δικαστηρίου οἴκαδε καὶ σεμνυνόμενον ἐν τῇ τῶν ανδ ωηατ<ωορδ_ιδ̂᾽᾽́> τηεψ<ωορδ_ιδ̂᾽᾽́> ωερε<ωορδ_ιδ̂᾽᾽́> νοτ<ωορδ_ιδ̂᾽᾽́> το<ωορδ_ιδ̂᾽᾽́> jυδγε<ωορδ_ιδ̂᾽᾽́> ,<ωορδ_ιδ̂᾽᾽́> το<ωορδ_ιδ̂᾽᾽́> τηατ<ωορδ_ιδ̂᾽᾽́> τηεψ<ωορδ_ιδ̂᾽᾽́> λιστενεδ<ωορδ_ιδ̂᾽᾽́> .<ωορδ_ιδ̂᾽᾽́> "<ωορδ_ιδ̂᾽᾽́> ὑμέτερον δ᾽ ἐστὶν ἔργον πρὸς ταῦτα ἀντιτετάχθαι ,καὶ πανταχῇ παρακολουθοῦντας μηδαμῇ παρεκκλίνειν αὐτὸν ἐᾶν ,μηδὲ τοῖς ἐξαγωνίοις λόγοις διισχυρίζεσθαι · ἀλλ᾽ ὥσπερ ἐν ταῖς ἱπποδρομίαις εἰς τὸν τοῦ πράγματος αὐτὸν δρόμον εἰσελαύνετε . κἂν ταῦτα ποιῆτε ,οὐ καταφρονηθήσεσθε ,καὶ τὴν αὐτὴν ἕξετε γνώμην νομοθετοῦντες καὶ δικάζοντες · εἰ δὲ μή ,δόξετε μελλόντων μὲν γίγνεσθαι τῶν ἀδικημάτων προαισθάνεσθαι καὶ ὀργίζεσθαι ,γεγονότων δὲ οὐκέτι φροντίζειν . ὡς δ᾽ ἐν κεφαλαίῳ εἰρῆσθαι ,ἐὰν μὲν κολάζητε τοὺς ἀδικοῦντας ,ἔσονται ὑμῖν οἱ νόμοι καλοὶ καὶ κύριοι ,ἐὰν δ᾽ ἀφιῆτε ,καλοὶ μέν ,κύριοι δ᾽ οὐκέτι . ὧν δ᾽ ἕνεκα ταῦτα λέγω ,οὐκ ὀκνήσω πρὸς ὑμᾶς παρρησιάσασθαι . ἔσται δ᾽ ὁ λόγος ἐπὶ παραδείγματος . διὰ τί οἴεσθε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τοὺς νόμους μὲν καλῶς κεῖσθαι ,τὰ δὲ ψηφίσματα εἶναι τὰ τῆς πόλεως καταδεέστερα ,καὶ τὰς κρίσεις ἐνίοτε τὰς ἐν τοῖς δικαστηρίοις ἔχειν ἐπιπλήξεις ; ἐγὼ τὰς τούτων αἰτίας ἐπιδείξω . ὅτι τοὺς μὲν νόμους τίθεσθε ἐπὶ πᾶσι δικαίοις ,οὔτε κέρδους ἕνεκ᾽ ἀδίκου ,οὔτε χάριτος οὔτ᾽ ἔχθρας ,ἀλλὰ πρὸς αὐτὸ μόνον τὸ δίκαιον καὶ τὸ συμφέρον ἀποβλέποντες · ἐπιδέξιοι δ᾽ οἶμαι φύντες ἑτέρων μᾶλλον ,εἰκότως καλλίστους νόμους τίθεσθε . ἐν δὲ ταῖς ἐκκλησίαις καὶ τοῖς δικαστηρίοις πολλάκις ἀφέμενοι τῶν εἰς αὐτὸ τὸ πρᾶγμα λόγων ,ὑπὸ τῆς ἀπάτης καὶ τῶν ἀλαζονευμάτων ὑπάγεσθε ,καὶ πάντων ἀδικώτατον ἔθος εἰς τοὺς ἀγῶνας παραδέχεσθε ·ἐᾶτε γὰρ τοὺς ἀπολογουμένους ἀντικατηγορεῖν τῶν κατηγορούντων . ἐπειδὰν δ᾽ ἀπὸ τῆς ἀπολογίας ἀποσπασθῆτε καὶ τὰς ψυχὰς ἐφ᾽ ἑτέρων γένησθε ,εἰς λήθην ἐμπεσόντες τῆς κατηγορίας ,ἐξέρχεσθ᾽ ἐκ τῶν δικαστηρίων ,οὐδὲ παρ᾽ ἑτέρου δίκην εἰληφότες ,οὔτε παρὰ τοῦ κατηγόρου ,ψῆφος γὰρ κατ᾽ αὐτοῦ οὐ δίδοται ,οὔτε παρὰ τοῦ ἀπολογουμένου ,ταῖς γὰρ ἀλλοτρίαις αἰτίαις ἀποτριψάμενος τὰ ὑπάρχοντα αὑτῷ ἐγκλήματα ἐκπέφευγεν ἐκ τοῦ δικαστηρίου · οἱ δὲ νόμοι καταλύονται καὶ ἡ δημοκρατία διαφθείρεται καὶ τὸ ἔθος ἐπὶ πολὺ προβαίνει · εὐχερῶς γὰρ ἐνίοτε λόγον ἄνευ χρηστοῦ βίου προσδέχεσθε . ἀλλ᾽ οὐ Λακεδαιμόνιοι ·καλὸν δ᾽ ἐστὶ καὶ τὰς ξενικὰς ἀρετὰς μιμεῖσθαι .δημηγοροῦντος γάρ τινος ἐν τῇ τῶν Λακεδαιμονίων ἐκκλησίᾳ ,ἀνδρὸς βεβιωκότος μὲν αἰσχρῶς ,λέγειν δ᾽ εἰς ὑπερβολὴν δυνατοῦ ,καὶ τῶν Λακεδαιμονίων ,ὥς φασι ,κατὰ τὴν ἐκείνου γνώμην ψηφίζεσθαι μελλόντων ,παρελθών τις τῶν γερόντων ,οὓς ἐκεῖνοι καὶ αἰσχύνονται καὶ δεδίασι ,καὶ τὴν τῆς ἡλικίας αὐτῶν ἐπωνυμίαν ἀρχὴν μεγίστην εἶναι νομίζουσι ,καθιστᾶσι δ᾽ αὐτοὺς ἐκ τῶν ἐκ παιδὸς εἰς γῆρας σωφρόνων ,τούτων εἷς ,ὡς λέγεται ,παρελθὼν ἰσχυρῶς ἐπέπληξε τοῖς Λακεδαιμονίοις ,καί τι τοιοῦτον κατ᾽ αὐτῶν ἐβλασφήμησεν , ἅμα δὲ παρακαλέσας ἄλλον τινὰ τῶν Λακεδαιμονίων ,ἄνδρα λέγειν μὲν οὐκ εὐφυᾶ ,τὰ δὲ κατὰ πόλεμον λαμπρὸν καὶ πρὸς δικαιοσύνην καὶ ἐγκράτειαν διαφέροντα ,ἐπέταξεν αὐτῷ τὰς αὐτὰς εἰπεῖν γνώμας οὕτως ὅπως ἂν δύνηται ,ἃς εἶπεν ὁ πρότερος ῥήτωρ ," ἵνα ," ἔφη ," οἱ Λακεδαιμόνιοι ἀνδρὸς ἀγαθοῦ φθεγξαμένου ψηφίσωνται ,τὰς δὲ τῶν ἀποδεδειλιακότων καὶ πονηρῶν ἀνθρώπων φωνὰς μηδὲ τοῖς ὠσὶ προσδέχωνται ." ταῦθ᾽ ὁ γέρων ὁ ἐκ παιδὸς σεσωφρονηκὼς παρῄνεσε τοῖς ἑαυτοῦ πολίταις . ταχύ γ᾽ ἂν Τίμαρχον ἢ τὸν κίναιδον Δημοσθένην εἴασε πολιτεύεσθαι . ἵνα δὲ μὴ δοκῶ Λακεδαιμονίους θεραπεύειν ,καὶ τῶν ἡμετέρων προγόνων μνησθήσομαι . οὕτω γὰρ ἦσαν πρὸς τὰς αἰσχύνας χαλεποί ,καὶ περὶ πλείστου τῶν τέκνων τὴν σωφροσύνην ἐποιοῦντο ,ὥστ᾽ ἀνὴρ εἷς τῶν πολιτῶν ,εὑρὼν τὴν ἑαυτοῦ θυγατέρα διεφθαρμένην ,καὶ τὴν ἡλικίαν οὐ καλῶς διαφυλάξασαν μέχρι γάμου ,ἐγκατῳκοδόμησεν αὐτὴν μεθ᾽ ἵππου εἰς ἔρημον οἰκίαν ,ὑφ᾽ οὗ προδήλως ἔμελλεν ἀπολεῖσθαι συγκαθειργμένη . καὶ ἔτι καὶ νῦν τῆς οἰκίας ταύτης ἕστηκε τὰ οἰκόπεδα ἐν τῷ ὑμετέρῳ ἄστει ,καὶ ὁ τόπος οὗτος καλεῖται παρ᾽ ἵππον καὶ κόρην . ὁ δὲ Σόλων ὁ τῶν νομοθετῶν ἐνδοξότατος γέγραφεν ἀρχαίως καὶ σεμνῶς περὶ τῆς τῶν γυναικῶν εὐκοσμίας . τὴν γὰρ γυναῖκα ἐφ᾽ ᾗ ἂν ἁλῷ μοιχός ,οὐκ ἐᾷ κοσμεῖσθαι ,οὐδὲ εἰς τὰ δημοτελῆ ἱερὰ εἰσιέναι ,ἵνα μὴ τὰς ἀναμαρτήτους τῶν γυναικῶν ἀναμειγνυμένη διαφθείρῃ · ἐὰν δ᾽ εἰσίῃ ἢ κοσμῆται ,τὸν ἐντυχόντα κελεύει καταρρηγνύναι τὰ ἱμάτια καὶ τὸν κόσμον ἀφαιρεῖσθαι καὶ τύπτειν ,εἰργόμενον θανάτου καὶ τοῦ ἀνάπηρον ποιῆσαι ,ἀτιμῶν τὴν τοιαύτην γυναῖκα καὶ τὸν βίον ἀβίωτον αὐτῇ κατασκευάζων . καὶ τὰς προαγωγοὺς καὶ τοὺς προαγωγοὺς γράφεσθαι κελεύει ,κἂν ἁλῶσι ,θανάτῳ ζημιοῦν ,ὅτι τῶν ἐξαμαρτάνειν ἐπιθυμούντων ὀκνούντων καὶ αἰσχυνομένων ἀλλήλοις ἐντυγχάνειν ,αὐτοὶ τὴν αὑτῶν ἀναίδειαν παρασχόντες ἐπὶ μισθῷ τὸ πρᾶγμα εἰς διάπειραν καὶ λόγον κατέστησαν . ἔπειθ᾽ οἱ μὲν πατέρες ὑμῶν οὕτω περὶ τῶν αἰσχρῶν καὶ καλῶν διεγίγνωσκον ,ὑμεῖς δὲ Τίμαρχον τὸν τοῖς αἰσχίστοις ἐπιτηδεύμασιν ἔνοχον ἀφήσετε ; τὸν ἄνδρα μὲν καὶ ἄρρενα τὸ σῶμα ,γυναικεῖα δὲ ἁμαρτήματα ἡμαρτηκότα ; τίς οὖν ὑμῶν γυναῖκα λαβὼν ἀδικοῦσαν τιμωρήσεται ; ἢ τίς οὐκ ἀπαίδευτος εἶναι δόξει τῇ μὲν κατὰ φύσιν ἁμαρτανούσῃ χαλεπαίνων ,τῷ δὲ παρὰ φύσιν ἑαυτὸν ὑβρίσαντι συμβούλῳ χρώμενος ; τίνα δ᾽ ἔχων ἕκαστος ὑμῶν γνώμην ἐπάνεισιν οἴκαδε ἐκ τοῦ δικαστηρίου ; οὔτε γὰρ ὁ κρινόμενος ἀφανής ,ἀλλὰ γνώριμος ,οὔθ᾽ ὁ νόμος ὁ περὶ τῆς τῶν ῥητόρων δοκιμασίας φαῦλος ,ἀλλὰ κάλλιστος ,τό τ᾽ ἐρέσθαι τοῖς παισὶ καὶ τοῖς μειρακίοις τοὺς ἑαυτῶν οἰκείους ,ὅπως τὸ πρᾶγμα κέκριται ,πρόχειρον . τί οὖν δὴ λέξετε οἱ τῆς ψήφου νυνὶ γεγονότες κύριοι ,ὅταν οἱ ὑμέτεροι παῖδες ὑμᾶς ἔρωνται ,εἰ κατεδικάσατε ἢ ἀπεψηφίσασθε ; οὐχ ἅμα Τίμαρχον ἀπολῦσαι ὁμολογήσετε ,καὶ τὴν κοινὴν παιδείαν ἀνατρέψετε ; τί δ᾽ ὄφελος παιδαγωγοὺς τρέφειν ἢ παιδοτρίβας καὶ διδασκάλους τοῖς παισὶν ἐφιστάναι ,ὅταν οἱ τὴν τῶν νόμων παρακαταθήκην ἔχοντες πρὸς τὰς αἰσχύνας κατακάμπτωνται ; θαυμάζω δ᾽ ὑμῶν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,κἀκεῖνο ,εἰ τοὺς μὲν πορνοβοσκοὺς μισεῖτε ,τοὺς δ᾽ ἑκόντας πεπορνευμένους ἀφήσετε · καὶ ὡς ἔοικεν ὁ αὐτὸς οὗτος ἀνὴρ ἱερωσύνην μὲν οὐδενὸς θεῶν κληρώσεται ,ὡς οὐκ ὢν ἐκ τῶν νόμων καθαρὸς τὸ σῶμα γράψει δ᾽ ἐν τοῖς ψηφίσμασιν εὐχὰς ὑπὲρ τῆς πόλεως ταῖς σεμναῖς θεαῖς . εἶτα τί θαυμάζομεν τὴν κοινὴν ἀπραξίαν ,τοιούτων ῥητόρων ἐπὶ τὰς τοῦ δήμου γνώμας ἐπιγραφομένων ; καὶ τὸν αἰσχρῶς οἴκοι βεβιωκότα ἔξω τῆς πόλεως πρεσβευτὴν πέμψομεν ,καὶ τούτῳ περὶ τῶν μεγίστων διαπιστεύσομεν ; τί δ᾽ οὐκ ἂν ἀποδοῖτο ὁ τὴν τοῦ σώματος ὕβριν πεπρακώς ; τίνα δ᾽ ἂν οὗτος ἐλεήσειεν ὁ αὑτὸν οὐκ ἐλεήσας ; τίνι δ᾽ ὑμῶν οὐκ εὔγνωστός ἐστιν ἡ Τιμάρχου βδελυρία ; ὥσπερ γὰρ τοὺς γυμναζομένους ,κἂν μὴ παρῶμεν ἐν τοῖς γυμνασίοις ,εἰς τὰς εὐεξίας αὐτῶν ἀποβλέποντες γιγνώσκομεν ,οὕτω τοὺς πεπορνευμένους ,κἂν μὴ παρῶμεν αὐτῶν τοῖς ἔργοις ,ἐκ τῆς ἀναιδείας καὶ τοῦ θράσους καὶ τῶν ἐπιτηδευμάτων γιγνώσκομεν . ὁ γὰρ ἐπὶ τῶν μεγίστων τοὺς νόμους καὶ τὴν σωφροσύνην ὑπεριδών ,ἔχει τινὰ ἕξιν τῆς ψυχῆς ἣ διάδηλος ἐκ τῆς ἀκοσμίας τοῦ τρόπου γίγνεται . πλείστους δ᾽ ἂν εὕροιτ᾽ ἐκ τῶν τοιούτων ἀνθρώπων πόλεις ἀνατετροφότας καὶ ταῖς μεγίσταις συμφοραῖς αὐτοὺς περιπεπτωκότας . μὴ γὰρ οἴεσθε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τὰς τῶν ἀδικημάτων ἀρχὰς ἀπὸ θεῶν ,ἀλλ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ἀνθρώπων ἀσελγείας γίγνεσθαι ,μηδὲ τοὺς ἠσεβηκότας ,καθάπερ ἐν ταῖς τραγῳδίαις ,Ποινὰς ἐλαύνειν καὶ κολάζειν δᾳσὶν ἡμμέναις ·ἀλλ᾽ αἱ προπετεῖς τοῦ σώματος ἡδοναὶ καὶ τὸ μηδὲν ἱκανὸν ἡγεῖσθαι ,ταῦτα πληροῖ τὰ λῃστήρια ,ταῦτ᾽ εἰς τὸν ἐπακτροκέλητα ἐμβιβάζει ,ταῦτά ἐστιν ἑκάστῳ Ποινή ,ταῦτα παρακελεύεται σφάττειν τοὺς πολίτας ,ὑπηρετεῖν τοῖς τυράννοις ,συγκαταλύειν τὸν δῆμον . οὐ γὰρ τὴν αἰσχύνην οὐδ᾽ ἃ πείσονται λογίζονται ,ἀλλ᾽ ἐφ᾽ οἷς κατορθώσαντες εὐφρανθήσονται ,τούτοις κεκήληνται . ἐξαιρεῖτ᾽ οὖν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τὰς τοιαύτας φύσεις ,καὶ τὰ τῶν νέων ζηλώματα ἐπ᾽ ἀρετὴν προτρέψεσθε . εὖ ἐπίστασθε ,καὶ μοι σφόδρα τὸ μέλλον ῥηθήσεσθαι διαμνημονεύετε ,εἰ μὲν δώσει τῶν ἐπιτηδευμάτων Τίμαρχος δίκην ,ἀρχὴν εὐκοσμίας ἐν τῇ πόλει κατασκευάσετε · εἰ δ᾽ ἀποφεύξεται ,κρείττων ἦν ὁ ἀγὼν μὴ γεγενημένος . πρὶν μὲν γὰρ εἰς κρίσιν Τίμαρχον καταστῆναι ,φόβον τισὶ παρεῖχεν ὁ νόμος καὶ τὸ τῶν δικαστηρίων ὄνομα · εἰ δ᾽ ὁ πρωτεύων βδελυρία καὶ γνωριμώτατος εἰσελθὼν περιγενήσεται ,πολλοὺς ἁμαρτάνειν ἐπαρεῖ ,καὶ τελευτῶν οὐχ ὁ λόγος ,ἀλλ᾽ ὁ καιρὸς ὑμᾶς ἐξοργιεῖ .μὴ οὖν εἰς ἁθρόους ,ἀλλ᾽ εἰς ἕνα ἀποσκήψατε ,καὶ τὴν παρασκευὴν καὶ τοὺς συνηγόρους αὐτῶν παρατηρεῖτε · ὧν οὐδενὸς ἐγὼ ὀνομαστὶ μνησθήσομαι ,ἵνα μὴ ταύτην ἀρχὴν τοῦ λόγου ποιήσωνται ,ὡς οὐκ ἂν παρῆλθον ,εἰ μή τις αὐτῶν ὀνομαστὶ ἐμνήσθη . ἀλλ᾽ ἐκεῖνο ποιήσω · ἀφελὼν τὰ ὀνόματα ,διεξιὼν δὲ τὰ ἐπιτηδεύματα ,καὶ τὰ σώματα αὐτῶν γνώριμα καταστήσω . ἔσται δ᾽ αὐτὸς ἑαυτῷ ἕκαστος αἴτιος ,ἐὰν δεῦρο ἀναβῇ καὶ ἀναισχυντῇ . τούτῳ γὰρ παρίασιν ἐκ τριῶν εἰδῶν συνήγοροι ,οἱ μὲν ταῖς καθ᾽ ἡμέραν δαπάναις ἀνηλωκότες τὰς πατρῴας οὐσίας ,οἱ δὲ ταῖς ἡλικίαις καὶ τοῖς ἑαυτῶν σώμασιν οὐ καλῶς κεχρημένοι ,καὶ δεδιότες οὐ περὶ Τιμάρχου ,ἀλλὰ περὶ ἑαυτῶν καὶ τῶν ἐπιτηδευμάτων μή ποτε εἰς κρίσιν καταστῶσιν ·ἕτεροι δ᾽ ἐκ τῶν ἀκολάστων καὶ τῶν τοῖς τοιούτοις κεχρημένων ἀφθόνως ,ἵνα ταῖς βοηθείαις αὐτῶν πιστεύοντες ῥᾷόν τινες ἐξαμαρτάνωσιν . ὧν πρὶν τῆς συνηγορίας ἀκοῦσαι τοὺς βίους ἀναμιμνήσκεσθε ,καὶ τοὺς μὲν εἰς τὰ σώματα ἡμαρτηκότας μὴ ὑμῖν ἐνοχλεῖν ,ἀλλὰ παύσασθαι δημηγοροῦντας κελεύετε · οὐδὲ γὰρ ὁ νόμος τοὺς ἰδιωτεύοντας ,ἀλλὰ τοὺς πολιτευομένους ἐξετάζει · τοὺς δὲ τὰ πατρῷα κατεδηδοκότας ἐργάζεσθαι καὶ ἑτέρωθεν κτᾶσθαι τὸν βίον κελεύετε · τοὺς δὲ τῶν νέων ,ὅσοι ῥᾳδίως ἁλίσκονται ,θηρευτὰς ὄντας εἰς τοὺς ξένους καὶ τοὺς μετοίκους τρέπεσθαι κελεύετε ,ἵνα μήτ᾽ ἐκεῖνοι τῆς προαιρέσεως ἀποστερῶνται μήθ᾽ ὑμεῖς βλάπτησθε . τὰ μὲν οὖν παρ᾽ ἐμοῦ δίκαια πάντα ἀπειλήφατε · ἐδίδαξα τοὺς νόμους ,ἐξήτασα τὸν βίον τοῦ κρινομένου . νῦν μὲν οὖν ὑμεῖς ἐστε τῶν ἐμῶν λόγων κριταί ,αὐτίκα δ᾽ ὑμέτερος ἐγὼ θεατής ·ἐν γὰρ ταῖς ὑμετέραις γνώμαις ἡ πρᾶξις καταλείπεται . εἰ οὖν βουλήσεσθε ,τὰ δίκαια καὶ τὰ συμφέροντα ὑμῶν ποιησάντων ,φιλοτιμότερον ἡμεῖς ἕξομεν τοὺς παρανομοῦντας ἐξετάζειν . δέομαι ὑμῶν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ἐθελῆσαί μου μετ᾽ εὐνοίας ἀκοῦσαι λέγοντος ,ὑπολογιζομένους τό τε μέγεθος τοῦ κινδύνου καὶ τὸ πλῆθος τῶν αἰτιῶν πρὸς ἂς ἀπολογήσασθαί με δεῖ ,καὶ τὰς τέχνας καὶ τὰς κατασκευὰς τοῦ κατηγόρου καὶ τὴν ὠμότητα ,ὃς ἐτόλμησε παρακελεύσασθαι πρὸς ἄνδρας ὀμωμοκότας τῶν ἀντιδίκων ὁμοίως ἀμφοτέρων ἀκούσεσθαι τοῦ κινδυνεύοντος φωνὴν μὴ ὑπομένειν . καὶ ταῦτ᾽ εἶπεν οὐ δι᾽ ὀργήν · οὐδεὶς γὰρ τῶν ψευδομένων τοῖς ἀδίκως διαβαλλομένοις ὀργίζεται ,οὐδ᾽ οἱ τἀληθῆ λέγοντες κωλύουσι λόγου τυχεῖν τὸν φεύγοντα · οὐ γὰρ πρότερον ἡ κατηγορία παρὰ τοῖς ἀκούουσιν ἰσχύει ,πρὶν ἂν ὁ φεύγων ἀπολογίας τυχὼν ἀδυνατήσῃ τὰς προειρημένας αἰτίας ἀπολύσασθαι . ἀλλ᾽ οἶμαι Δημοσθένης οὐ χαίρει δικαίοις λόγοις ,οὐδ᾽ οὕτω παρεσκεύασται ,ἀλλὰ τὴν ὑμετέραν ὀργὴν ἐκκαλέσασθαι βεβούληται . καὶ κατηγόρηκε δωροδοκίας ,ἀπίθανος ὢν πρὸς τὴν ὑποψίαν ταύτην · τὸν γὰρ ἐπὶ ταῖς δωροδοκίαις προτρεπόμενον ὀργίζεσθαι ,αὐτὸν χρὴ τῶν τοιούτων ἔργων ἀπέχεσθαι . ἐμοὶ δέ ,ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,συμβέβηκε τῆς Δημοσθένους ἀκούοντι κατηγορίας μήτε δεῖσαι πώποθ᾽ οὕτως ὡς ἐν τῇδε τῇ ἡμέρᾳ ,μήτ᾽ ἀγανακτῆσαι μᾶλλον ἢ νῦν ,μήτ᾽ εἰς ὑπερβολὴν ὁμοίως ἡσθῆναι . ἐφοβήθην μὲν γάρ ,καὶ ἔτι καὶ νῦν τεθορύβημαι ,μή τινες ὑμῶν ἀγνοήσωσί με ψυχαγωγηθέντες τοῖς ἐπιβεβουλευμένοις καὶ κακοήθεσι τούτοις ἀντιθέτοις · ἐξέστην δ᾽ ἐμαυτοῦ καὶ τὴν αἰτίαν βαρέως ἤνεγκα ,ὅθ᾽ ὕβριν καὶ παροινίαν εἰς γυναῖκα ἐλευθέραν καὶ τὸ γένος Ὀλυνθίαν κατηγόρει · ἥσθην δέ ,ὅτ᾽ αὐτὸν ἐπὶ τῆς αἰτίας ὄντα ταύτης ἐξεβάλλετε ,καὶ τῶν σεσωφρονημένων ἐν τῷ βίῳ μοι χάριν ἀπειληφέναι νομίζω . ὑμᾶς μὲν οὖν ἐπαινῶ καὶ διαφερόντως ἀγαπῶ ,ὅτι τῷ βίῳ μᾶλλον τῷ τῶν κρινομένων πιστεύετε ,ἢ ταῖς παρὰ τῶν ἐχθρῶν αἰτίαις · αὐτὸς δ᾽ οὐκ ἂν ἀποσταίην τῆς πρὸς ταῦτ᾽ ἀπολογίας . εἰ γάρ τις ἢ τῶν ἔξωθεν περιεστηκότων πέπεισται ,σχεδὸν δ᾽ οἱ πλεῖστοι τῶν πολιτῶν πάρεισιν ,ἢ τῶν δικαζόντων ὑμῶν ,ὡς ἐγὼ τοιοῦτόν τι διαπέπραγμαι ,μὴ μόνον εἰς ἐλεύθερον σῶμα ,ἀλλὰ καὶ εἰς τὸ τυχόν ,ἀβίωτον εἶναί μοι τὸν λοιπὸν βίον νομίζω · κἂν μὴ προϊούσης τῆς ἀπολογίας ἐξελέγξω καὶ τὴν αἰτίαν οὖσαν ψευδῆ ,καὶ τὸν τολμήσαντ᾽ εἰπεῖν ἀνόσιον καὶ συκοφάντην ,κἂν τἆλλα πάντα μηδὲν ἀδικῶν φαίνωμαι ,θανάτου τιμῶμαι . παράδοξος δέ μοι κἀκεῖνος ὁ λόγος ἐφάνη καὶ δεινῶς ἄδικος ,ὅθ᾽ ὑμᾶς ἐπηρώτα ,εἰ οἷόν τ᾽ ἐστὶν ἐν τῇ αὐτῇ πόλει Φιλοκράτους μὲν θάνατον καταψηφίσασθαι ,ὅτι καταγνοὺς ἑαυτοῦ ἀδικεῖν τὴν κρίσιν οὐχ ὑπέμεινεν ,ἐμοῦ δ᾽ ἀπογνῶναι . ἐγὼ δ᾽ ἐπ᾽ αὐτῷ τούτῳ δικαίως ἂν ὑπολαμβάνω μάλιστα σῴζεσθαι ·εἰ γὰρ ὁ καταγνοὺς ἑαυτοῦ καὶ μὴ παρὼν ἀδικεῖ ,ὅ γε ἀπογνοὺς καὶ τὸ σῶμα τοῖς νόμοις καὶ τοῖς πολίταις παραδοὺς οὐκ ἀδικεῖ . περὶ δὲ τῆς ἄλλης κατηγορίας δέομαι ὑμῶν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ἐάν τι παραλίπω καὶ μὴ μνησθῶ ,ἐπερωτᾶν με καὶ δηλοῦν ὅ τι ἂν ποθῆτε ἀκοῦσαι ,μηδὲν προκατεγνωκότας ,ἀλλ᾽ ἴσῃ τῇ εὐνοίᾳ ἀκούοντας . ἀπορῶ δ᾽ ὁπόθεν χρὴ πρῶτον ἄρξασθαι ,διὰ τὴν ἀνωμαλίαν τῆς κατηγορίας . σκέψασθε δ᾽ ἂν ὑμῖν εἰκός τι πρᾶγμα δόξω πάσχειν . εἰμὶ μὲν γὰρ ὁ κινδυνεύων ἐγὼ νυνὶ περὶ τοῦ σώματος ,τῆς δὲ κατηγορίας τὴν πλείστην πεποίηται Φιλοκράτους καὶ Φρύνωνος καὶ τῶν ἄλλων συμπρέσβεων ,καὶ Φιλίππου καὶ τῆς εἰρήνης καὶ τῶν Εὐβούλου πολιτευμάτων ,ἐν ἅπασι δὲ τούτοις ἐγὼ τέταγμαι .μόνος δ᾽ ἐν τῷ λόγῳ φαίνεται κηδεμὼν τῆς πόλεως Δημοσθένης ,οἱ δ᾽ ἄλλοι προδόται · διατετέλεκε γὰρ εἰς ἡμᾶς ὑβρίζων ,καὶ λοιδορίας ψευδεῖς οὐκ ἐμοὶ μόνον λοιδορούμενος ,ἀλλὰ καὶ τοῖς ἄλλοις . ὃν δ᾽ οὕτως ἀτιμάζει ,πάλιν ἐκ μεταβολῆς ,ὅπου ἂν τύχῃ ,ὥσπερ Ἀλκιβιάδην ἢ Θεμιστοκλέα κρίνων ,οἳ πλεῖστον τῶν Ἑλλήνων δόξῃ διήνεγκαν ,ἀνῃρηκέναι μὲν αἰτιᾶται τὰς ἐν Φωκεῦσι πόλεις ,ἀπηλλοτριωκέναι δ᾽ ὑμῶν τὸν ἐπὶ Θράκης τόπον ,ἐκβεβληκέναι δὲ τῆς ἀρχῆς Κερσοβλέπτην ,ἄνδρα φίλον καὶ σύμμαχον τῆς πόλεως . ἐνεχείρησε δ᾽ ἀπεικάζειν με Διονυσίῳ τῷ Σικελίας τυράννῳ ,καὶ μετὰ σπουδῆς καὶ κραυγῆς πολλῆς παρεκελεύσαθ᾽ ὑμῖν φυλάξασθαι ,καὶ τὸ τῆς ἱερείας ἐνύπνιον τῆς ἐν Σικελίᾳ διηγήσατο . οὕτω δ᾽ ἄνω τὸ πρᾶγμα ἐξάρας ,ἐφθόνησέ μου ταῖς διαβολαῖς ,τὰς αἰτίας ἀνατιθεὶς τῶν πεπραγμένων οὐ τοῖς ἐμοῖς λόγοις ,ἀλλὰ τοῖς ὅπλοις τοῖς Φιλίππου . πρὸς δὴ τοσαύτην τόλμαν καὶ τερατείαν ἀνθρώπου χαλεπὸν καὶ διαμνημονεῦσαι καθ᾽ ἕκαστα ,καὶ λέγειν μετὰ κινδύνου πρὸς ἀπροσδοκήτους διαβολάς . ὅθεν δ᾽ ἡγοῦμαι σαφεστάτους τέ μοι τοὺς λόγους ἔσεσθαι καὶ γνωρίμους ὑμῖν καὶ δικαίους ,ἐντεῦθεν ἄρξομαι ,ἀπὸ τῶν περὶ τῆς εἰρήνης λόγων καὶ τῆς αἱρέσεως τῆς πρεσβείας · οὕτω γὰρ μάλιστα καὶ μεμνήσομαι ,καὶ δυνήσομαι εἰπεῖν ,καὶ ὑμεῖς μαθήσεσθε . ἅπαντας γὰρ ὑμᾶς οἶμαι τοῦτό γε αὐτοὺς μνημονεύειν ,ὅθ᾽ οἱ πρέσβεις οἱ τῶν Εὐβοέων ,ἐπειδὴ περὶ τῆς πρὸς αὑτοὺς εἰρήνης τῷ δήμῳ διελέχθησαν ,εἶπον ,ὅτι καὶ Φίλιππος αὐτοὺς κελεύσειεν ὑμῖν ἀπαγγεῖλαι ὅτι βούλεται διαλύσασθαι πρὸς ὑμᾶς καὶ εἰρήνην ἄγειν . οὐ πολλῷ δ᾽ ὕστερον χρόνῳ Φρύνων ὁ Ῥαμνούσιος ἑάλω ὑπὸ λῃστῶν ἐν ταῖς σπονδαῖς ταῖς Ὀλυμπιακαῖς ,ὡς αὐτὸς ᾐτιᾶτο · ἐπειδὴ δ᾽ ἐπανῆλθε δεῦρο λυτρωθείς ,ἐδεῖτο ὑμῶν πρεσβευτὴν αὑτῷ πρὸς Φίλιππον ἑλέσθαι ,ἵνα ,εἴ πως δύναιτο ,ἀπολάβοι τὰ λύτρα . πεισθέντες δ᾽ ὑμεῖς εἵλεσθ᾽ αὐτῷ Κτησιφῶντα πρεσβευτήν . ἐπειδὴ δὲ ἐπανῆκε δεῦρ᾽ ἀπὸ τῆς πρεσβείας ὁ Κτησιφῶν ,ἀπήγγειλε πρὸς ὑμᾶς ὑπὲρ ὧν ἐπέμφθη ,καὶ πρὸς τούτοις ,ὅτι φαίη Φίλιππος ἄκων μὲν πολεμῆσαι πρὸς ὑμᾶς ,βούλεσθαι δὲ καὶ νῦν ἀπαλλαγῆναι τοῦ πολέμου . εἰπόντος δὲ ταῦτα τοῦ Κτησιφῶντος ,καὶ πολλήν τινα ἐξαγγείλαντος πρὸς τούτοις φιλανθρωπίαν ,καὶ τοῦ δήμου σφόδρα ἀποδεξαμένου καὶ τὸν Κτησιφῶντα ἐπαινέσαντος ,ἀντειπόντος δ᾽ οὐδενός ,ἐνταῦθα ἤδη δίδωσι ψήφισμα Φιλοκράτης ὁ Ἁγνούσιος ,καὶ ὁ δῆμος ἅπας ὁμογνωμονῶν ἐχειροτόνησεν ,ἐξεῖναι Φιλίππῳ δεῦρο κήρυκα καὶ πρέσβεις πέμπειν ὑπὲρ εἰρήνης . πρότερον μὲν γὰρ καὶ αὐτὸ τοῦτ᾽ ἐκωλύετο ὑπό τινων ,οἷς ἦν τοῦτ᾽ ἐπιμελές ,ὡς αὐτὸ τὸ πρᾶγμα ἔδειξεν . γράφονται γὰρ οὗτοι παρανόμων τὸ ψήφισμα ,Λυκῖνον ἐπὶ τὴν γραφὴν ἐπιγραψάμενοι ,καὶ τίμημα ἑκατὸν τάλαντα . καὶ μετὰ ταῦτ᾽ εἰσῄει ἡ γραφὴ εἰς τὸ δικαστήριον ,ἀρρώστως δ᾽ ἔχων ὁ Φιλοκράτης ἐκάλεσεν αὑτῷ συνήγορον Δημοσθένην ,ἀλλ᾽ οὐκ ἐμέ . παρελθὼν δ᾽ ὁ μισοφίλιππος Δημοσθένης ,κατέτριψε τὴν ἡμέραν ἀπολογούμενος · καὶ τὸ τελευταῖον ἀποφεύγει φεύγει Φιλοκράτης ,ὁ δὲ γραψάμενος τὸ πέμπτον μέρος τῶν ψήφων οὐ μεταλαμβάνει . καὶ ταῦθ᾽ ὑμεῖς ἅπαντες ἴστε . ὑπὸ δὲ τοὺς αὐτοὺς καιροὺς Ὄλυνθος ἑάλω ,καὶ πολλοὶ τῶν ἡμετέρων ἐγκατελήφθησαν πολιτῶν ,ὧν ἦν Ἰατροκλῆς ὁ Ἐργοχάρους ἀδελφὸς καὶ Εὐήρατος ὁ Στρομβίχου υἱός . ὑπὲρ δὴ τούτων ἱκετηρίαν θέντες οἱ οἰκεῖοι ἐδέοντο ὑμῶν ἐπιμέλειαν ποιήσασθαι . παρελθόντες δ᾽ αὐτοῖς συνηγόρουν Φιλοκράτης καὶ Δημοσθένης ,ἀλλ᾽ οὐκ Αἰσχίνης . καὶ πέμπουσι πρεσβευτὴν Ἀριστόδημον τὸν ὑποκριτὴν πρὸς Φίλιππον ,διὰ τὴν γνῶσιν καὶ φιλανθρωπίαν τῆς τέχνης . ὡς δ᾽ ἐπανήκων ἀπὸ τῆς πρεσβείας ὁ Ἀριστόδημος διά τινας ἀσχολίας οὐ προσῄει πρὸς τὴν βουλήν ,ἀλλ᾽ ἔφθασεν αὐτὸν Ἰατροκλῆς ἐλθὼν ἐκ Μακεδονίας ἀφεθεὶς ὑπὸ Φιλίππου ἄνευ λύτρων ,ἐνταῦθ᾽ ἠγανάκτουν πολλοί ,ὅτι τὴν πρεσβείαν οὐκ ἀπήγγειλεν ὁ Ἀριστόδημος ,τοὺς αὐτοὺς λόγους ἀκούοντες τοῦ Ἰατροκλέους περὶ τοῦ Φιλίππου . τελευταῖον δ᾽ εἰσελθὼν Δημοκράτης ὁ Ἀφιδναῖος ἔπεισε τὴν βουλὴν ἀνακαλέσασθαι τὸν Ἀριστόδημον · εἷς δὲ τῶν βουλευτῶν ἦν Δημοσθένης ὁ ἐμὸς κατήγορος . παρελθὼν δ᾽ ὁ Ἀριστόδημος πολλήν τινα εὔνοιαν ἀπήγγειλε τοῦ Φιλίππου πρὸς τὴν πόλιν ,καὶ προσέθηκεν ὅτι καὶ σύμμαχος βούλοιτο τῇ πόλει γενέσθαι . καὶ ταῦτ᾽ οὐκ ἐν τῇ βουλῇ μόνον εἶπεν ,ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ δήμῳ . κἀνταῦθ᾽ οὐδὲν ἀντεῖπε Δημοσθένης ,ἀλλὰ καὶ στεφανῶσαι τὸν Ἀριστόδημον ἔγραψε . ῥηθέντων δὲ τούτων ,ψήφισμα ἔγραψεν ὁ Φιλοκράτης ἑλέσθαι πρέσβεις πρὸς Φίλιππον ἄνδρας δέκα ,οἵτινες διαλέξονται Φιλίππῳ περὶ εἰρήνης καὶ τῶν κοινῇ συμφερόντων Ἀθηναίοις καὶ Φιλίππῳ . χειροτονουμένων δὲ τῶν δέκα πρέσβεων ,ἐγὼ μὲν προεβλήθην ὑπὸ Ναυσικλέους ,Λημοσθένης δ᾽ ὑπ᾽ αὐτοῦ Φιλοκράτους ,ὁ νυνὶ Φιλοκράτους κατηγορῶν . οὕτω δ᾽ ἦν πρόθυμος εἰς τὰ πράγματα ,ὥστε ἐν τῇ βουλῇ γράφει ,ἵνα ἀζήμιος ὢν ἡμῖν ὁ Ἀριστόδημος συμπρεσβεύῃ ,ἑλέσθαι πρέσβεις ἐπὶ τὰς πόλεις ἐν αἷς ἔδει τὸν Ἀριστόδημον ἀγωνίζεσθαι ,οἵτινες ὑπὲρ αὐτοῦ παραιτήσονται τὰς ζημίας . καὶ ὅτι ταῦτ᾽ ἐστὶν ἀληθῆ ,λαβέ μοι τὰ ψηφίσματα ,καὶ τὴν ἐκμαρτυρίαν ἀνάγνωθι τὴν Ἀριστοδήμου ,καὶ κάλει πρὸς οὓς ἐξεμαρτύρησεν ,ἵν᾽ εἰδῶσιν οἱ δικασταί ,τίς ὁ Φιλοκράτους ἑταῖρος ,καὶ τίς ὁ τὰς δωρεὰς Ἀριστοδήμῳ φάσκων πείσειν δοῦναι τὸν δῆμον . Ψηφίσματα Ἐκμαρτυρία ἡ μὲν τοίνυν ἐξ ἀρχῆς ἔνστασις τῶν ὅλων πραγμάτων ἐγένετο οὐ δι᾽ ἐμοῦ ,ἀλλὰ διὰ Λημοσθένους καὶ Φιλοκράτους · ἐν δὲ τῇ πρεσβείᾳ συσσιτεῖν ἡμῖν ἐσπούδασεν ,οὐκ ἐμὲ πείσας ,ἀλλὰ τοὺς μετ᾽ ἐμοῦ ,Ἀγλαοκρέοντα τὸν Τενέδιον ,ὃν ἐκ τῶν συμμάχων εἵλεσθε ,καὶ Ἰατροκλέα . ἐν δὲ τῇ πορείᾳ παρακελεύεσθαί με φησὶν αὑτῷ ,ὅπως τὸ θηρίον κοινῇ φυλάξομεν ,τὸν Φιλοκράτην ,πρᾶγμα λέγων πεπλασμένον . πῶς γὰρ ἂν ἐγὼ Δημοσθένην ἐπὶ Φιλοκράτην παρεκάλουν ,ὃν ᾔδειν συνειπόντα μὲν Φιλοκράτει ,ὅτ᾽ ἦν ἡ τῶν παρανόμων γραφή ,προβληθέντα δ᾽ εἰς τὴν πρεσβείαν ὑπὸ Φιλοκράτους ; πρὸς δὲ τούτοις οὐκ ἐν τοιούτοις ἦμεν λόγοις ,ἀλλ᾽ ὅλην τὴν πορείαν ἠναγκαζόμεθα Δημοσθένην ὑπομένειν ἀφόρητον καὶ βαρὺν ἄνθρωπον · ὃς διασκοπούντων ἡμῶν ὅ τι χρὴ λέγειν ,καὶ Κίμωνος εἰπόντος ὅτι φοβοῖτο μὴ δικαιολογούμενος περιγένοιτο ἡμῶν ὁ Φίλιππος ,πηγὰς δὴ λόγων ἐπηγγέλλετο ,καὶ περὶ τῶν δικαίων τῶν ὑπὲρ Ἀμφιπόλεως καὶ τῆς ἀρχῆς τοῦ πολέμου τοιαῦτα ἐρεῖν ἔφη ,ὥστε ἀπορράψειν τὸ Φιλίππου στόμα ὁλοσχοίνῳ ἀβρόχῳ καὶ πείσειν Ἀθηναίους μὲν καταδέξασθαι Λεωσθένην ,Φίλιππον δ᾽ Ἀθηναίοις Ἀμφίπολιν ἀποδοῦναι . ἵνα δὲ μὴ μακρολογῶ τὴν τούτου διεξιὼν ὑπερηφανίαν ,ὡς τάχιστα ἥκομεν εἰς Μακεδονίαν ,συνετάξαμεν πρὸς ἡμᾶς αὐτούς ,ὅταν προσίωμεν Φιλίππῳ ,τὸν πρεσβύτατον πρῶτον λέγειν καὶ τοὺς λοιποὺς καθ᾽ ἡλικίαν · ἐτύγχανε δ᾽ ἡμῶν νεώτατος ὤν ,ὡς ἔφη ,Δημοσθένης . ἐπειδὴ δὲ εἰσεκλήθημεν ,- καὶ τούτοις ἤδη μοι σφόδρα προσέχετε τὸν νοῦν ·ἐντεῦθεν γὰρ κατόψεσθε τἀνθρώπου φθόνον ὑπερβάλλοντα καὶ δεινὴν δειλίαν ἅμα καὶ κακοήθειαν ,καὶ τοιαύτας ἐπιβουλὰς κατ᾽ ἀνδρῶν συσσίτων καὶ συμπρέσβεων ,ἃς οὐδ᾽ ἂν κατὰ τῶν ἐχθίστων τις εἰκῇ ποιήσαιτο . τοὺς γὰρ τῆς πόλεως ἅλας καὶ τὴν δημοσίαν τράπεζαν περὶ πλείστου δή φησι ποιεῖσθαι ,οὐκ ὢν ἐπιχώριος ,εἰρήσεται γάρ ,οὐδ᾽ ἐγγενής . ἡμεῖς δέ ,οἷς ἱερὰ καὶ τάφοι προγόνων ὑπάρχουσιν ἐν τῇ πατρίδι ,καὶ διατριβαὶ καὶ συνήθειαι μεθ᾽ ὑμῶν ἐλευθέριοι ,καὶ γάμοι κατὰ τοὺς νόμους καὶ κηδεσταὶ καὶ τέκνα ,Ἀθήνησι μὲν ἦμεν ἄξιοι τῆς ὑμετέρας πίστεως ,οὐ γὰρ ἄν ποτε ἡμᾶς εἵλεσθε ,ἐλθόντες δ᾽ εἰς Μακεδονίαν ἐξαίφνης ἐγενόμεθα προδόται . ὁ δὲ οὐδὲν ἄπρατον ἔχων μέρος τοῦ σώματος ,ὡς ὢν Ἀριστείδης ,ὁ δίκαιος ἐπικαλούμενος ,δυσχεραίνει καὶ καταπτύει δωροδοκίας . ἀκούσατε δὴ τούς τε ἡμετέρους λόγους ,οὓς εἴπομεν ὑπὲρ ὑμῶν ,καὶ πάλιν οὓς τὸ μέγα ὄφελος τῆς πόλεως εἴρηκε Δημοσθένης ,ἵν᾽ ἐφεξῆς καὶ κατὰ μικρὸν πρὸς ἕκαστα τῶν κατηγορημένων ἀπολογήσωμαι . ἐπαινῶ δ᾽ εἰς ὑπερβολὴν ὑμᾶς ,ὦ ἄνδρες δικασταί ,ὅτι σιγῇ καὶ δικαίως ἡμῶν ἀκούετε · ὥστε ,ἐάν τι μὴ λύσω τῶν κατηγορημένων ,οὐχ ὑμᾶς ,ἀλλ᾽ ἐμαυτὸν αἰτιάσομαι . ἐπειδὴ γὰρ οἱ πρεσβύτεροι ταῖς ἡλικίαις ὑπὲρ τῆς πρεσβείας εἰρήκεσαν ,καὶ καθῆκεν εἰς ἡμᾶς ὁ λόγος ,τὰ μὲν καθ᾽ ἕκαστα τῶν ἐκεῖ ῥηθέντων ὑπ᾽ ἐμοῦ ,καὶ τοὺς πρὸς ταῦτα Φιλίππου λόγους ,ἐν τῷ δήμῳ σαφῶς ἀπήγγειλα πρὸς ἅπαντας Ἀθηναίους ,νυνὶ δὲ πειράσομαι διὰ κεφαλαίων ὑμᾶς ὑπομιμνῄσκειν .πρῶτον μὲν γὰρ πρὸς αὐτὸν διεξῆλθον τὴν πατρικὴν εὔνοιαν καὶ τὰς εὐεργεσίας ἃς ὑμεῖς ὑπήρξατε Ἀμύντα τῷ Φιλίππου πατρί ,οὐδὲν παραλείπων ,ἀλλ᾽ ἐφεξῆς ἅπαντα ὑπομιμνῄσκων ,δεύτερον δὲ ,ὧν αὐτὸς ἦν μάρτυς εὖ παθών . Ἀμύντου μὲν γὰρ νεωστὶ τετελευτηκότος καὶ Ἀλεξάνδρου τοῦ πρεσβυτάτου τῶν ἀδελφῶν ,Περδίκκου δὲ καὶ Φιλίππου παίδων ὄντων ,Εὐρυδίκης δὲ τῆς μητρὸς αὐτῶν προδεδομένης ὑπὸ τῶν δοκούντων εἶναι φίλων , Παυσανίου δ᾽ ἐπὶ τὴν ἀρχὴν κατιόντος ,φυγάδος μὲν ὄντος ,τῷ καιρῷ δ᾽ ἰσχύοντος ,πολλῶν δ᾽ αὐτῷ συμπραττόντων ,ἔχοντος δὲ Ἑλληνικὴν δύναμιν ,εἰληφότος δὲ Ἀνθεμοῦντα καὶ Θέρμαν καὶ Στρέψαν καὶ ἄλλ᾽ ἄττα χωρία ,Μακεδόνων δὲ οὐχ ὁμονοούντων ,ἀλλὰ τῶν πλείστων τὰ Παυσανίου φρονούντων ,ἐπὶ τῶν καιρῶν τούτων ἐχειροτόνησαν Ἀθηναῖοι στρατηγὸν ἐπ᾽ Ἀμφίπολιν Ἰφικράτην ,Ἀμφιπολιτῶν αὐτῶν ἐχόντων τότε τὴν πόλιν καὶ τὴν χώραν καρπουμένων .ἀφικομένου δ᾽ εἰς τοὺς τόπους Ἰφικράτους μετ᾽ ὀλίγων τὸ πρῶτον νεῶν ,ἐπὶ κατασκοπῇ μᾶλλον τῶν πραγμάτων ἢ πολιορκία τῆς πόλεως ,ἐνταῦθα ,ἔφην ἐγώ ,μετεπέμψατο " καὶ μετὰ ταῦτα ἤδη δέησιν ἰσχυρὰν ἐποιεῖτο καὶ ὑπὲρ ὑμῶν καὶ ὑπὲρ αὑτῆς καὶ ὑπὲρ τῆς ἀρχῆς καὶ ὅλως ὑπὲρ τῆς σωτηρίας . ἀκούσας δὲ ταῦτα Ἰφικράτης ἐξήλασε Παυσανίαν ἐκ Μακεδονίας ,καὶ τὴν δυναστείαν ὑμῖν ἔσωσε . καὶ μετὰ ταῦτα εἶπον περὶ Πτολεμαίου ,ὃς ἦν ἐπίτροπος καθεστηκὼς τῶν πραγμάτων ,ὡς ἀχάριστον καὶ δεινὸν ἔργον διεπράξατο ,διδάσκων ὅτι πρῶτον μὲν ὑπὲρ Ἀμφιπόλεως ἀντέπραττε τῇ πόλει ,καὶ πρὸς Θηβαίους διαφερομένων Ἀθηναίων συμμαχίαν ἐποιήσατο ,καὶ πάλιν ὡς Περδίκκας εἰς τὴν ἀρχὴν καταστὰς ὑπὲρ Ἀμφιπόλεως ἐπολέμησε τῇ πόλει .καὶ τὴν ὑμετέραν ἠδικημένων ὅμως φιλανθρωπίαν διεξῄειν ,λέγων ὅτι κρατοῦντες τῷ πολέμῳ Περδίκκαν Καλλισθένους ἡγουμένου ,ἀνοχὰς πρὸς αὐτὸν ἐποιήσασθε ,ἀεί τινος προσδοκῶντες τῶν δικαίων τεύξεσθαι . καὶ τὴν διαβολὴν ταύτην ἐπειρώμην λύειν ,διδάσκων ὅτι Καλλισθένην ὁ δῆμος ἀπέκτεινεν ,οὐ διὰ τὰς πρὸς Περδίκκαν ἀνοχάς ,ἀλλὰ δι᾽ ἑτέρας αἰτίας . καὶ πάλιν οὐκ ὤκνουν κατ᾽ αὐτοῦ λέγειν Φιλίππου ,ἐπιτιμῶν ὅτι τὴν ἐκδοχὴν ἐποιήσατο τοῦ πρὸς τὴν πόλιν πολέμου . καὶ πάντων ὧν εἴποιμι μάρτυρας τὰς ἐκείνων ἐπιστολὰς παρειχόμην καὶ τὰ ψηφίσματα τοῦ δήμου καὶ τὰς Καλλισθένους ἀνοχάς . περὶ μὲν οὖν τῆς ἐξ ἀρχῆς κτήσεως τῆς χώρας ,καὶ τῶν καλουμένων Ἐννέα ὁδῶν ,καὶ περὶ τῶν Θησέως παίδων ,ὧν Ἀκάμας λέγεται φερνὴν ἐπὶ τῇ γυναικὶ λαβεῖν τὴν χώραν ταύτην ,τότε μὲν ἥρμοττέ τε λέγειν καὶ ἐρρήθη ὡς ἐνεδέχετο ἀκριβέστατα ,νυνὶ δὲ ἴσως ἀνάγκη συντέμνειν τοὺς λόγους · ἃ δὲ ἦν τῶν σημείων οὐκ ἐν τοῖς ἀρχαίοις μύθοις ,ἀλλ᾽ ἐφ᾽ ἡμῶν γεγενημένα ,καὶ τούτων ἐπεμνήσθην . συμμαχίας γὰρ Λακεδαιμονίων καὶ τῶν ἄλλων Ἑλλήνων συνελθούσης ,εἷς ὢν τούτων Ἀμύντας ὁ Φιλίππου πατὴρ καὶ πέμπων σύνεδρον καὶ τῆς καθ᾽ αὑτὸν ψήφου κύριος ὤν ,ἐψηφίσατο Ἀμφίπολιν τὴν Ἀθηναίων συνεξαιρεῖν μετὰ τῶν ἄλλων Ἑλλήνων Ἀθηναίοις . καὶ τούτων τὸ κοινὸν δόγμα τῶν Ἑλλήνων καὶ τοὺς ψηφισαμένους ἐκ τῶν δημοσίων γραμμάτων μάρτυρας παρειχόμην . " ὧν δὲ Ἀμύντας ἀπέστη ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ἁπάντων οὐ μόνον λόγοις ,ἀλλὰ καὶ ψήφῳ ,τούτων ," ἔφην ἐγώ ," σὲ τὸν ἐξ ἐκείνου γεγενημένον οὐκ ἔστι δίκαιον ἀντιποιεῖσθαι . εἰ δ᾽ ἀντιποιῇ κατὰ πόλεμον λαβὼν εἰκότως ἔχειν ,εἰ μὲν πρὸς ἡμᾶς πολεμήσας δοριάλωτον τὴν πόλιν εἷλες ,κυρίως ἔχεις τῷ τοῦ πολέμου νόμῳ κτησάμενος · εἰ δ᾽ Ἀμφιπολίτας ἀφείλου τὴν Ἀθηναίων πόλιν ,οὐχὶ τἀκείνων ἔχεις ,ἀλλὰ τὴν Ἀθηναίων χώραν . " ῥηθέντων δὲ καὶ τούτων καὶ ἑτέρων λόγων ,ἤδη καθῆκεν εἰς Δημοσθένην τὸ τῆς πρεσβείας μέρος ,καὶ πάντες προσεῖχον ὡς ὑπερβολάς τινας δυνάμεως ἀκουσόμενοι λόγων ·καὶ γὰρ πρὸς αὐτὸν τὸν Φίλιππον ,ὡς ἦν ὕστερον ἀκούειν ,καὶ πρὸς τοὺς ἑταίρους ἐξήγγελτο ἡ τῶν ἐπαγγελιῶν ὑπερβολή .οὕτω δὲ ἁπάντων διακειμένων πρὸς τὴν ἀκρόασιν ,φθέγγεται τὸ θηρίον τοῦτο προοίμιον σκοτεινόν τι καὶ τεθνηκὸς δειλίᾳ ,καὶ μικρὸν προαγαγὼν ἄνω τῶν πραγμάτων ,ἐξαίφνης ἐσίγησε καὶ διηπορήθη ,τελευτῶν δὲ ἐκπίπτει ἐκ τοῦ λόγου .ἰδὼν δὲ αὐτὸν ὁ Φίλιππος ὡς διέκειτο ,θαρρεῖν τε παρεκελεύετο καὶ μὴ ἐπειδὴ δ᾽ ἐφ᾽ ἡμῶν αὐτῶν ἐγενόμεθα ,σφόδρα σκυθρωπάσας ὁ χρηστὸς οὑτοσὶ Δημοσθένης ἀπολωλεκέναι με ἔφη τὴν πόλιν καὶ τοὺς συμμάχους . ἐκπλαγέντος δὲ οὐκ ἐμοῦ μόνου ,ἀλλὰ καὶ τῶν συμπρέσβεων ἁπάντων ,καὶ τὴν αἰτίαν πυνθανομένων δι᾽ ἣν ταῦτ᾽ εἶπεν ,ἤρετό με εἰ τῶν Ἀθήνησι πραγμάτων ἐπιλέλησμαι ,καὶ τὸν δῆμον καταπεπονημένον καὶ σφόδρα ἐπιθυμοῦντα εἰρήνης εἰ μὴ μέμνημαι . " ἢ μέγα φρονεῖς ," ἔφη ," ἐπὶ ταῖς ἐψηφισμέναις μὲν πεντήκοντα ναυσίν ,οὐδέποτε δὲ πληρωθησομέναις ; οὕτω γὰρ ἠρέθικας Φίλιππον καὶ τοιαῦτα εἴρηκας ,ἐξ ὧν οὐκ εἰρήνη γένοιτ᾽ ἂν ἐκ πολέμου ,ἀλλ᾽ ἐξ εἰρήνης πόλεμος ἀκήρυκτος ." ἀρχομένου δ᾽ ἐμοῦ πρὸς ταῦτα ἀντιλέγειν ,ἐκάλουν ἡμᾶς οἱ ὑπηρέται . ὡς δ᾽ εἰσήλθομεν καὶ ἐκαθεζόμεθα ,ἐξ ἀρχῆς πρὸς ἕκαστον τῶν εἰρημένων ἐνεχείρει τι λέγειν ὁ Φίλιππος ,πλείστην δὲ εἰκότως ἐποιήσατο διατριβὴν πρὸς τοὺς ἐμοὺς λόγους · ἴσως γὰρ οὐδὲν τῶν ἐνόντων εἰπεῖν ,ὥς γε οἶμαι ,παρέλιπον · καὶ πολλάκις μου τοὔνομα ἐν τοῖς λόγοις ὠνόμαζε · πρὸς δὲ Δημοσθένην τὸν οὕτω καταγελάστως ἀπαλλάξαντα οὐδ᾽ ὑπὲρ ἑνὸς οἶμαι διελέχθη . τοῦτο δὲ ἦν ἄρα ἀγχόνη καὶ λύπη τούτῳ . ἐπειδὴ δὲ κατέστρεψεν εἰς φιλανθρωπίαν τοὺς λόγους ,καὶ τὸ συκοφάντημα ὃ προειρήκει κατ᾽ ἐμοῦ πρὸς τοὺς συμπρέσβεις οὗτος ,ὡς ἐσομένου πολέμου καὶ διαφορᾶς αἰτίου ,διέπιπτεν αὐτῷ ,ἐνταῦθα ἤδη καὶ παντελῶς ἐξιστάμενος αὑτοῦ καταφανὴς ἦν ,ὥστε καὶ κληθέντων ἡμῶν ἐπὶ ξένια δεινῶς ἀσχημονεῖν . ἀφορμώντων δ᾽ ἡμῶν οἴκαδε ἐκ τῆς πρεσβείας ,ἐξαίφνης κατὰ τὴν ὁδὸν παραδόξως ὡς φιλανθρώπως πρὸς ἕκαστον διελέγετο . ὅ τι μὲν οὖν ποτ᾽ ἦν ὁ κέρκωψ ἢ τὸ καλούμενον παιπάλημα ἢ τὸ παλίμβολον ἢ τὰ τοιαῦτα ῥήματα ,οὐκ ᾔδειν πρότερον ·νυνὶ δ᾽ ἐξηγητὴν τοῦτον λαβὼν τῆς ἁπάσης κακοηθείας μεμάθηκα . διαλαμβάνων γὰρ ἕκαστον ἡμῶν ἐν μέρει ,τῷ μὲν ἔρανον συστήσειν ἐπηγγέλλετο καὶ βοηθήσειν τοῖς ἰδίοις ,τὸν δὲ εἰς στρατηγίαν καταστήσειν · ἐμοὶ δὲ παρακολουθῶν καὶ τὴν φύσιν μακαρίζων καὶ τοὺς λόγους οὓς εἶπον ἐγκωμιάζων πολὺς ἦν τοῖς ἐπαίνοις καὶ ἐπαχθής . συνδειπνούντων δ᾽ ἡμῶν ἁπάντων ἐν Λαρίσῃ ,αὑτὸν μὲν ἔσκωπτε καὶ τὴν ἀπορίαν τὴν ἐν τῷ λόγῳ συμβᾶσαν ἑαυτῷ ,τὸν δὲ Φίλιππον τῶν ὑπὸ τὸν ἥλιον ἀνθρώπων ἔφη πάντων εἶναι δεινότατον . συναποφηναμένου δὲ κἀμοῦ τι τοιοῦτον ,ὡς καὶ μνημονικῶς εἴποι πρὸς τὰ παρ᾽ ἡμῶν ῥηθέντα ,Κτησιφῶντος δέ ,ὅσπερ ἦν ἡμῶν πρεσβύτατος ,ὑπερβολήν τινα ἑαυτοῦ παλαιότητος καὶ πλήθους ἐτῶν εἰπόντος ,καὶ προσθέντος ,ὡς ἐν τοσούτῳ χρόνῳ οὐ πώποθ᾽ οὕτως ἡδὺν οὐδ᾽ ἐπαφρόδιτον ἄνθρωπον ἑωρακὼς εἴη ,ἀνακροτήσας ὁ Σίσοφος ὅδε τὰς χεῖρας , " ταῦτα μέντοι ," ἔφη ," ὦ Κτησιφῶν ,οὔτ᾽ ἂν σὺ πρὸς τὸν δῆμον εἴποις ,οὔτ᾽ ἂν οὗτος ," ἐμὲ δὴ λέγων ," τολμήσειεν εἰπεῖν πρὸς Ἀθηναίους ,ὡς ὁ Φίλιππος δεινὸς εἰπεῖν καὶ μνημονικός ." ἀναισθήτως δὲ ἡμῶν ἐχόντων καὶ τὴν ἐπιβουλὴν οὐ προορωμένων ,ἣν αὐτίκα ἀκούσεσθε ,εἰς συνθήκην τινὰ ἡμᾶς κατέκλῃσεν ὑπὲρ τοῦ ταῦτ᾽ ἐρεῖν πρὸς ὑμᾶς . ἐμοῦ δὲ καὶ δέησιν ἰσχυρὰν ἐδεήθη μὴ παραλιπεῖν ,ἀλλ᾽ εἰπεῖν ,ὡς ὑπὲρ Ἀμφιπόλεώς τι καὶ Δημοσθένης εἴποι . μέχρι μὲν οὖν τούτων οἱ συμπρέσβεις εἰσί μοι μάρτυρες ,οὓς προπηλακίζων οὗτος καὶ διαβάλλων ἐν τῇ κατηγορίᾳ διατετέλεκε · τῶν δ᾽ ἐπὶ τοῦ βήματος παρ᾽ ὑμῖν λόγων ὑμεῖς ἀκηκόατε ,ὥστε οὐκ ἐνέσται μοι ψεύδεσθαι . δέομαι δὲ ὑμῶν προσεπιπονῆσαι ἀκούοντας καὶ τὴν λοιπὴν διήγησιν . ὅτι μὲν γὰρ ἕκαστος ὑμῶν ποθεῖ τὰ περὶ Κερσοβλέπτην ἀκούειν καὶ τὰς περὶ Φωκέων αἰτίας ,σαφῶς οἶδα ,καὶ πρὸς ταῦτα σπεύδω · ἀλλ᾽ ἐὰν μὴ τὰ πρὸ τούτων ἀκούσητε ,οὐδ᾽ ἐκείνοις ὁμοίως παρακολουθήσετε . ἐὰν δ᾽ ἐμοὶ τῷ κινδυνεύοντι εἰπεῖν δῶτε ὡς βούλομαι ,καὶ σῶσαί με ,εἰ μηδὲν ἀδικῶ ,δυνήσεσθε ,ἱκανὰς εἰληφότες ἀφορμάς ,καὶ θεάσεσθε ἐκ τῶν ὁμολογουμένων καὶ τἀντιλεγόμενα . ὡς γὰρ δεῦρ᾽ ἤλθομεν καὶ πρὸς τὴν βουλὴν ἐπὶ κεφαλαίων τὴν πρεσβείαν ἀπηγγείλαμεν ,καὶ τὴν ἐπιστολὴν ἀπέδομεν τὴν παρὰ Φιλίππου ,ἐπαινέτης ἦν ἡμῶν Δημοσθένης πρὸς τοὺς συμβουλευτάς ,καὶ τὴν Ἑστίαν ἐπώμοσε τὴν βουλαίαν συγχαίρειν τῇ πόλει ,ὅτι τοιούτους ἄνδρας ἐπὶ τὴν πρεσβείαν ἐξέπεμψεν ,οἳ καὶ τῇ πίστει καὶ λέγοντες ἦσαν ἄξιοι τῆς πόλεως . ὑπὲρ ἐμοῦ δὲ εἶπέ τι τοιοῦτον ,ὡς οὐ ψευσαίμην τὰς τῶν ἑλομένων με ἐπὶ τὴν πρεσβείαν ἐλπίδας .τέλος δὲ πάντων ·ἔγραψε γὰρ ἡμᾶς στεφανῶσαι θαλλοῦ στεφάνῳ ἕκαστον εὐνοίας ἕνεκα τῆς εἰς τὸν δῆμον ,καὶ καλέσαι ἐπὶ δεῖπνον εἰς τὸ πρυτανεῖον εἰς αὔριον . ὅτι δ᾽ οὐδὲν ψεῦδος εἴρηκα πρὸς ὑμᾶς ,λαβέτω μοι τὸ ψήφισμα ὁ γραμματεύς ,καὶ τὰς τῶν συμπρέσβεων μαρτυρίας ἀναγνώτω . Ψήφισμα Μαρτυρίαι ἐπειδὴ τοίνυν ἀπηγγέλλομεν τὴν πρεσβείαν ἐν τῷ δήμῳ ,εἶπε παρελθὼν πρῶτος ἡμῶν Κτησιφῶν ἄλλους τέ τινας λόγους καὶ τοὺς πρὸς Δημοσθένην αὐτῷ συγκειμένους ἐρεῖν ,περί τε τῆς ἐντεύξεως τῆς Φιλίππου καὶ τῆς ἰδέας αὐτοῦ καὶ τῆς ἐν τοῖς πότοις ἐπιδεξιότητος . καὶ μετὰ τοῦτον Φιλοκράτους εἰπόντος μικρὰ καὶ Δερκύλου ,παρῆλθον ἐγώ . ἐπειδὴ δὲ τὴν ἄλλην διεξῆλθον πρεσβείαν ,ἀπήντησα καὶ πρὸς τὸν λόγον ὃν ἐν τοῖς συμπρέσβεσι διωμολογησάμην ,εἰπὼν ὅτι καὶ μνημονικῶς καὶ δυνατῶς ὁ Φίλιππος εἴποι · καὶ τὴν δέησιν οὐκ ἐπελαθόμην τὴν Δημοσθένους ,ὅτι ταχθείη λέγειν ,ἐάν τι παραλίπωμεν ἡμεῖς ,ὑπὲρ Ἀμφιπόλεως . ἐφ᾽ ἅπασι δ᾽ ἡμῖν ἀνίσταται τελευταῖος Δημοσθένης ,καὶ τερατευσάμενος ,ὥσπερ εἴωθε ,τῷ σχήματι καὶ τρίψας τὴν κεφαλήν ,ὁρῶν ἐπισημαινόμενον τὸν δῆμον καὶ ἀποδεδεγμένον τοὺς παρ᾽ ἐμοῦ λόγους ,ἀμφοτέρων ἔφη θαυμάζειν ,καὶ τῶν ἀκουόντων καὶ τῶν πρεσβευσάντων ,ὅταν παρέντες τὸν χρόνον ,οἱ μὲν τὸν τοῦ βουλεύεσθαι ,οἱ δὲ τὸν τοῦ συμβουλεύειν ,ἀποδιατρίβωσι τὴν ὑπερόριον λαλιὰν ἀγαπῶντες ἐν τοῖς οἰκείοις πράγμασιν · οὐδὲν γὰρ εἶναι ῥᾷον ἢ πρεσβείαν ἀπαγγεῖλαι . " βούλομαι δ᾽ ὑμῖν " ἔφη " καὶ ἐπιδεῖξαι ,ὡς δεῖ τὸ πρᾶγμα γίγνεσθαι ." ἅμα δ᾽ ἐκέλευσεν ἀναγνωσθῆναι τὸ ψήφισμα τοῦ δήμου . ἀναγνωσθέντος δὲ εἶπεν ,ὅτι " κατὰ τοῦτο ἐξεπέμφθημεν ,καὶ ταῦτα ἐπράττομεν ἃ ἐνταυθοῖ γέγραπται . λαβὲ δή μοι καὶ τὴν ἐπιστολὴν ἣν ἥκομεν παρὰ Φιλίππου φέροντες ." ἐπειδὴ δὲ ἀνεγνώσθη ," ἀπέχετε " ἔφη " τὴν ἀπόκρισιν ,καὶ λοιπὸν ὑμῖν ἐστι βουλεύσασθαι . " θορυβησάντων δ᾽ ἐπ᾽ αὐτῷ τῶν μέν ,ὡς δεινός τις εἴη καὶ σύντομος ,τῶν δὲ πλειόνων ,ὡς πονηρὸς καὶ φθονερός ," σκέψασθε δὲ " ἔφη " ὡς συντόμως καὶ τἆλλα πάντα ἀπαγγελῶ .ἐδόκει δεινὸς εἶναι λέγειν Αἰσχίνῃ Φίλιππος ,ἀλλ᾽ οὐκ ἐμοί ,ἀλλ᾽ εἴ τις αὐτοῦ τὴν τύχην περιελὼν ἑτέρῳ περιθείη ,οὐκ ἂν πολύ τι καταδεὴς εἴη . ἐδόκει Κτησιφῶντι τὴν ὄψιν λαμπρὸς εἶναι ,ἐμοὶ δ᾽ οὐ χείρων Ἀριστόδημος ὁ ὑποκριτής ," παρῆν δ᾽ ἡμῖν καὶ συνεπρέσβευε . " μνημονικόν τις αὐτόν φησιν εἶναι · καὶ γὰρ ἕτεροι . πιεῖν δεινὸς ἦν · Φιλοκράτης ὁ μεθ᾽ ἡμῶν δεινότερος . λόγον τίς φησιν ἐμοὶ καταλιπεῖν ὑπὲρ Ἀμφιπόλεως · ἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἂν ὑμῖν ὁ ῥήτωρ οὗτος οὔτ᾽ ἂν ἐμοὶ λόγου μεταδοίη . ταυτὶ μὲν οὖν " ἔφη " λῆρός ἐστιν · ἐγὼ δὲ ψήφισμα γράψω καὶ τῷ κήρυκι σπείσασθαι τῷ παρὰ Φιλίππου ἥκοντι ,καὶ τοῖς μέλλουσι παρ᾽ αὐτοῦ δεῦρο ἰέναι πρέσβεσι ,καὶ τοὺς πρυτάνεις ,ἐπειδὰν ἥκωσιν οἱ πρέσβεις ,ἐκκλησίαν ἐπὶ δύο ἡμέρας ποιεῖν μὴ μόνον ὑπὲρ εἰρήνης ,ἀλλὰ καὶ περὶ συμμαχίας ,καὶ τοὺς πρέσβεις ἡμᾶς ,εἰ δοκοῦμεν ἄξιοι εἶναι ,ἐπαινέσαι καὶ καλέσαι ἐπὶ δεῖπνον εἰς τὸ πρυτανεῖον εἰς αὔριον . " ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,λαβέ μοι τὰ ψηφίσματα ,ἵνα εἰδῆτε ,ὦ ἄνδρες δικασταί ,καὶ τὴν ἀνωμαλίαν αὐτοῦ καὶ τὸν φθόνον ,καὶ τὴν τῶν πραγμάτων μετὰ Φιλοκράτους κοινωνίαν ,καὶ τὸ ἦθος ,ὡς ἐπίβουλον καὶ ἄπιστον . κάλει δέ μοι καὶ τοὺς συμπρέσβεις ,καὶ τὰς μαρτυρίας αὐτῶν ἀνάγνωθι . Ψηφίσματα οὐ τοίνυν μόνον ταῦτα ἔγραψεν ,ἀλλὰ καὶ μετὰ ταῦτα ἐν τῇ βουλῇ θέαν εἰς τὰ Διονύσια κατανεῖμαι τοῖς πρέσβεσιν ,ἐπειδὰν ἥκωσι ,τοῖς Φιλίππου . λέγε καὶ τοῦτο τὸ ψήφισμα . Ψήφισμα ἀνάγνωθι δὴ καὶ τὴν τῶν συμπρέσβεων μαρτυρίαν ,ἵν᾽ εἰδῆτε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὅτι Δημοσθένης οὐχ ὑπὲρ τῆς πόλεως εἰπεῖν δύναται ,ἀλλ᾽ ἐπὶ τοὺς συσσίτους καὶ ὁμοσπόνδους μελετᾷ . Μαρτυρία τὴν μὲν τοίνυν κοινωνίαν τῶν περὶ τῆς εἰρήνης πράξεων οὐκ ἐμὴν καὶ Φιλοκράτους ,ἀλλὰ Δημοσθένους καὶ Φιλοκράτους εὑρίσκετε ,καὶ τὰς πίστεις τῶν εἰρημένων ἱκανὰς ὑμῖν οἶμαι παρεσχῆσθαι · τῶν μὲν γὰρ ἀπηγγελμένων ὑμεῖς ἐστέ μοι μάρτυρες ,τῶν δ᾽ ἐν Μακεδονίᾳ ῥηθέντων καὶ τῶν κατὰ τὴν πορείαν ἡμῖν συμβάντων τοὺς συμπρέσβεις ὑμῖν μάρτυρας παρεσχόμην .τῆς δὲ ὑπὸ Δημοσθένους ἀρτίως εἰρημένης κατηγορίας ἠκούσατε καὶ μέμνησθε ,ἧς τὴν ἀρχὴν ἐποιήσατο ἀπὸ τῆς δημηγορίας ἣν εἶπον ἐγὼ περὶ τῆς εἰρήνης .πάντα δὲ ἐν τῷ μέρει τούτῳ τῆς κατηγορίας ἐψευσμένος ,ἐπὶ τῷ καιρῷ τούτῳ δεινῶς ἐσχετλίασε .τοὺς γὰρ λόγους τούτους ἐναντίον φησὶ τῶν πρέσβεων λέγεσθαι οὓς ἔπεμψαν πρὸς ὑμᾶς οἱ Ἕλληνες μεταπεμφθέντες ὑπὸ τοῦ δήμου ,ἵνα κοινῇ καὶ πολεμοῖεν ,εἰ δέοι ,Φιλίππῳ ,καὶ ταῖς δὲ ξενικαῖς πρεσβείαις ἡ βουλὴ τὰς εἰς τὸν δῆμον προσόδους προβουλεύει · οὗτος δ᾽ ἐφεστάναι τὰς ἀπὸ τῶν Ἑλλήνων φησὶ πρεσβείας . παρελθὼν τοίνυν ,Δημόσθενες ,ἐπὶ τὸ βῆμα τοῦτο ἐν τῷ ἐμῷ λόγῳ ,εἰπὲ πόλεως ἧστινος βούλει τῶν Ἑλληνίδων τοὔνομα ἐξ ἧς ἀφῖχθαι τότε φῂς τοὺς πρέσβεις · καὶ τὰ προβουλεύματα αὐτῶν ἐκ τοῦ βουλευτηρίου δὸς ἀναγνῶναι ,καὶ τοὺς Ἀθηναίων κάλει πρέσβεις ,οὓς ἐξέπεμψαν ἐπὶ τὰς πόλεις ,μάρτυρας . κἂν παρεῖναι καὶ μὴ ἀποδημεῖν ,ὅτε ἡ πόλις τὴν εἰρήνην ἐποιεῖτο ,μαρτυρήσωσιν ,ἢ τὰς πρὸς τὴν βουλὴν αὐτῶν προσόδους καὶ τὰ ψηφίσματα ἂν παράσχῃ ἐν ᾧ σὺ φῂς ὄντα χρόνῳ ,καταβαίνω καὶ θανάτου τιμῶμαι . ἀνάγνωθι δὴ καὶ τὸ τῶν συμμάχων δόγμα τί λέγει ,ἐν ᾧ διαρρήδην γέγραπται ,ἐπειδὴ βουλεύεται ὁ δῆμος ὁ Ἀθηναίων ὑπὲρ εἰρήνης πρὸς Φίλιππον ,οἱ δὲ πρέσβεις οὔπω πάρεισιν ,οὓς ἐξέπεμψεν ὁ δῆμος εἰς τὴν Ἐλλάδα παρακαλῶν τὰς πόλεις ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας τῶν Ἑλλήνων ,δεδόχθαι τοῖς συμμάχοις ,ἐπειδὰν ἐπιδημήσωσιν οἱ πρέσβεις καὶ τὰς πρεσβείας ἀπαγγείλωσιν Ἀθηναίοις καὶ τοῖς συμμάχοις ,προγράψαι τοὺς πρυτάνεις ἐκκλησίας δύο κατὰ τὸν νόμον ,ἐν δὲ ταύταις βουλεύσασθαι περὶ τῆς εἰρήνης Ἀθηναίους · ὅ τι δ᾽ ἂν ψηφίσηται ὁ δῆμος ,τοῦτ᾽ εἶναι κοινὸν δόγμα τῶν συμμάχων . ἀνάγνωθι δή μοι τὸ τῶν συνέδρων δόγμα . Δόγμα Συνέδρων παρανάγνωθι δή μοι καὶ τὸ Δημοσθένους ψήφισμα ,ἐν ᾧ κελεύει τοὺς πρυτάνεις μετὰ τὰ Διονύσια τὰ ἐν ἄστει καὶ τὴν ἐν Διονύσου ἐκκλησίαν προγράψαι δύο ἐκκλησίας ,τὴν μὲν τῇ ὀγδόῃ ἐπὶ δέκα ,τὴν δὲ τῇ ἐνάτῃ ,ὁρίζων τὸν χρόνον καὶ προϋφαιρῶν τὰς ἐκκλησίας ,πρὶν ἐπιδημῆσαι τοὺς ἀπὸ τῶν Ἑλλήνων πρέσβεις .καὶ τὸ μὲν τῶν συμμάχων δόγμα κελεύει ,ᾧ συνειπεῖν καὶ ἐγὼ ὁμολογῶ ,ὑπὲρ εἰρήνης μόνον ὑμᾶς βουλεύσασθαι ,Δημοσθένης δὲ καὶ περὶ συμμαχίας κελεύει . λέγε αὐτοῖς τὸ ψήφισμα . Ψήφισμα τῶν μὲν ψηφισμάτων ἀμφοτέρων ἀκηκόατε ,ὑφ᾽ ὧν ἐξελέγχεται Δημοσθένης τὰς ἀποδημούσας πρεσβείας ἐπιδημεῖν φάσκων ,καὶ βουλομένων ὑμῶν ἀκροάσασθαι ,τὸ τῶν συμμάχων ἄκυρον πεποιηκὼς δόγμα . οἱ μὲν γὰρ ἀπεφήναντο ἀναμεῖναι τὰς Ἑλληνικὰς πρεσβείας ,Δημοσθένης δὲ οὐ λόγῳ μόνον κεκώλυκε περιμεῖναι ,ὁ πάντων αἴσχιστα καὶ τάχιστα μετατιθέμενος ,ἀλλ᾽ ἔργῳ καὶ ψηφίσματι ,προστάξας ἤδη βεβουλεῦσθαι . εἴρηκε δὲ ὡς ἐν τῇ προτέρᾳ τῶν ἐκκλησιῶν δημηγορήσαντος Φιλοκράτους ,ὕστερον ἀναβὰς ἐγὼ κατεμεμψάμην ἣν εἰσηγεῖτο ἐκεῖνος εἰρήνην ,αἰσχρὰν καὶ τῆς πόλεως ἀναξίαν εἶναι φάσκων ,τῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ πάλιν ὡς συναγορεύοιμι τῷ Φιλοκράτει ,καὶ τὴν ἐκκλησίαν εὐημερήσας οἰχοίμην φέρων ,πείθων ὑμᾶς μὴ προσέχειν τοῖς τὰς μάχας καὶ τὰ τῶν προγόνων λέγουσι τρόπαια ,μηδὲ τοῖς Ἕλλησι βοηθεῖν .ὅτι δ᾽ οὐ ψευδῆ μόνον κατηγόρηκεν ,ἀλλὰ καὶ ἀδύνατα γενέσθαι ,μίαν μὲν αὐτὸς καθ᾽ αὑτοῦ μαρτυρίαν μαρτυρήσει ,ἑτέραν δὲ πάντες Ἀθηναῖοι καὶ ὑμεῖς ἀναμιμνῃσκόμενοι ,τρίτην δὲ ἡ τῆς αἰτίας ἀπιθανότης ,τετάρτην δὲ Ψήφισμα οὐκοῦν τὰ μὲν ψηφίσματα ,ὡς ἐξ ἀρχῆς ἐγράφη ,μένει ,οἱ δὲ τῶν συκοφαντῶν λόγοι πρὸς τοὺς ἐφ᾽ ἡμέραν καιροὺς λέγονται . ποιεῖ δέ μου τὴν δημηγορίαν ὁ μὲν κατήγορος διαιρετήν ,τὸ ψήφισμα δὲ καὶ τἀληθὲς μίαν · λόγον γὰρ μὴ προτιθέντων εἰς τὴν ὑστέραν ἐκκλησίαν τῶν προέδρων ,οὐκ εἰπεῖν . τί δ᾽ ἂν καὶ βουλόμενος ,εἴπερ ταὐτὰ Φιλοκράτει προειλόμην ,κατηγόρουν μὲν πρὸς τοὺς αὐτοὺς ἀκροατὰς τῇ προτεραίᾳ ,μίαν δὲ νύκτα διαλιπὼν συνηγόρουν ; πότερα ὡς αὐτὸς εὐδοξήσων ,ἢ ὡς ἐκεῖνον ὠφελήσων ; ἀλλ᾽ οὐκ ἐνῆν οὐδέτερα ἐξενέγκασθαι ,ἀλλ᾽ ὑπὸ πάντων μὲν μισεῖσθαι ,περαίνειν δὲ μηδέν . κάλει δέ μοι καὶ Ἀμύντορα Ἑρχιέα ,καὶ τὴν μαρτυρίαν ἀνάγνωθι . ὃν δὲ τρόπον γέγραπται ,προδιελθεῖν ὑμῖν βούλομαι . μαρτυρεῖ Ἀμύντωρ Αἰσχίνῃ ,ὅτε ἐβουλεύετο ὁ δῆμος περὶ τῆς συμμαχίας τῆς πρὸς Φίλιππον κατὰ τὸ Δημοσθένους ψήφισμα ,ἐν τῇ ὑστέρᾳ τῶν δυοῖν ἐκκλησιῶν ,ὅτε οὐκ ἐξῆν δημηγορεῖν ,ἀλλὰ τὰ περὶ τῆς εἰρήνης καὶ συμμαχίας ψηφίσματα ἐπεψηφίζετο ,ἐν ταύτῃ τῇ ἐκκλησίᾳ Δημοσθένην ἐπιδείξασθαι παρακαθήμενον ψήφισμα ἑαυτῷ ,ἐφ᾽ ᾧ ἐπεγέγραπτο τὸ Δημοσθένους ὄνομα ,καὶ ἀνακοινοῦσθαι αὐτὸν αὑτῷ ,εἰ δῷ τοῖς προέδροις ἐπιψηφίσαι ,καὶ εἶναι ,ἐφ᾽ οἷς τὴν εἰρήνην καὶ τὴν συμμαχίαν ἔγραψε ποιεῖσθαι ,ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς ἐφ᾽ οἷσπερ καὶ Φιλοκράτης ἐγεγράφει . κάλει δέ μοι Ἀμύντορα Ἑρχιέα ,καὶ ἐκκλήτευε ,ἐὰν μὴ θέλῃ δευρὶ παρεῖναι . Μαρτυρία τῆς μὲν μαρτυρίας ἀκηκόατε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι · σκοπεῖτε δὴ πότερα ὑμῖν δοκεῖ Δημοσθένης ἐμοῦ κατηγορηκέναι ,ἢ τοὐναντίον αὐτὸς αὑτοῦ ἐπὶ τῷ ἐμῷ ὀνόματι . ἐπειδὴ δὲ καὶ τὴν δημηγορίαν μου διαβάλλει ,καὶ τοὺς εἰρημένους λόγους ἐπὶ τὰ χείρω διεξέρχεται ,οὔτ᾽ ἂν ἀποδραίην ,οὔτ᾽ ἂν τῶν τότ᾽ εἰρημένων οὐδὲν ἀρνησαίμην ,οὔτ᾽ αἰσχύνομαι ἐπ᾽ αὐτοῖς ,ἀλλὰ καὶ φιλοτιμοῦμαι . βούλομαι δ᾽ ὑμᾶς καὶ τοὺς καιροὺς ὑπομνῆσαι ,ἐν οἷς ἐβουλεύεσθε . τὴν μὲν γὰρ ἀρχὴν ἐποιησάμεθα τοῦ πολέμου ὑπὲρ Ἀμφιπόλεως ,συνέβαινε δ᾽ ἡμῶν τὸν στρατηγὸν ἐν τῷ πολέμῳ ἑβδομήκοντα μὲν καὶ πέντε πόλεις συμμαχίδας ἀποβεβληκέναι ,ἃς ἐκτήσατο Τιμόθεος ὁ Κόνωνος καὶ κατέστησεν εἰς τὸ συνέδριον ·[ προῄρημαι γὰρ παρρησιάσασθαι ,καὶ ἐλευθέρως ἅμα καὶ τἀληθῆ εἰπὼν σῴζεσθαι ·ἐὰν δὲ ἄλλως πως γιγνώσκητε ,καταχρήσασθέ μοι ·οὐ γὰρ ἂν ὑποστειλαίμην · ] ἑκατὸν δὲ καὶ πεντήκοντα τριήρεις λαβόντα ἐκ τῶν νεωρίων μὴ κατακεκομικέναι ,καὶ ταῦτα ὑμῖν ἐν τοῖς ἀγῶσιν ἀεὶ τοῖς Χάρητος οἱ κατήγοροι δεικνύουσι ,χίλια δὲ καὶ πεντακόσια τάλαντα οὐκ εἰς στρατιώτας ,ἀλλ᾽ εἰς ἡγεμόνων ἀλαζονείας ἀνηλωκέναι ,Δηιάρην τε καὶ Δηίπυρον καὶ Πολυφόντην ,δραπέτας ἀνθρώπους ἐκ τῆς Ἑλλάδος συνειλεγμένους ,καὶ χωρὶς εἰς τοὺς περὶ τὸ βῆμα καὶ τὴν ἐκκλησίαν μισθοφόρους ,οἳ τοὺς μὲν ταλαιπώρους νησιώτας καθ᾽ ἕκαστον ἐνιαυτὸν ἑξήκοντα τάλαντα εἰσέπραττον σύνταξιν ,κατῆγον δὲ τὰ πλοῖα καὶ τοὺς Ἕλληνας ἐκ τῆς κοινῆς θαλάττης . ἀντὶ δὲ ἀξιώματος καὶ τῆς τῶν Ἑλλήνων ἡγεμονίας ,ἡ πόλις ἡμῶν τῆς Μυοννήσου καὶ τῆς τῶν λῃστῶν δόξης ἀνεπίμπλατο · Φίλιππος δὲ ὁρμηθεὶς ἐκ Μακεδονίας ,οὐκέθ᾽ ὑπὲρ Ἀμφιπόλεως πρὸς ἡμᾶς ἠγωνίζετο ,ἀλλ᾽ ἤδη περὶ Λήμνου καὶ Ἴμβρου καὶ Σκύρου ,τῶν ἡμετέρων κτημάτων ·ἐξέλειπον δὲ Χερρόνησον ἡμῶν οἱ πολῖται ,τὴν οὖσαν ὁμολογουμένως Ἀθηναίων · πλείους δὲ ἐκκλησίας συγκλήτους ἠναγκάζεσθε ἐκκλησιάζειν μετὰ φόβου καὶ θορύβου ,ἢ τὰς τεταγμένας ἐκ τῶν νόμων · οὕτω δ᾽ ἦν σφαλερὰ καὶ ἐπικίνδυνα τὰ πράγματα ,ὥστε ἠναγκάσθη γράψαι ψήφισμα Κηφισοφῶν ὁ Παιανιεύς ,εἷς τῶν φίλων καὶ ἑταίρων τῶν Χάρητος ,ἐκπλεῖν τὴν ταχίστην Ἀντίοχον τὸν ἐπὶ τῶν ὑπηρετικῶν ,καὶ ζητεῖν τὸν στρατηγὸν τὸν ἐπὶ τῇ δυνάμει τεταγμένον ,κἂν ἐντύχῃ που ,φράζειν ὅτι θαυμάζει ὁ δῆμος ὁ Ἀθηναίων ,εἰ Φίλιππος μὲν ἐπὶ Χερρόνησον τὴν Ἀθηναίων πορεύεται ,Ἀθηναῖοι δὲ οὐδὲ τὸν στρατηγὸν ἴσασιν οὐδὲ τὴν δύναμιν ἣν ἐξέπεμΨαν ,ὅπου ἐστίν . ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,ἀκούσατε τοῦ Ψηφίσματος ,καὶ ἀναμνήσθητε τοῦ πολέμου ,καὶ τὴν εἰρήνην τοὺς τῶν ὅπλων ἡγεμόνας ,ἀλλὰ μὴ τοὺς πρέσβεις ,ἀπαιτεῖτε . Ψήφισμα οἱ μὲν καιροὶ τῆς πόλεως τοιοῦτοι ,ἐν οἷς οἱ περὶ τῆς εἰρήνης ἐγίγνοντο λόγοι · ἀνιστάμενοι δὲ οἱ συντεταγμένοι ῥήτορες ,περὶ μὲν τῆς σωτηρίας τῆς πόλεως οὐδ᾽ ἐνεχείρουν λέγειν ,ἀποβλέπειν δὲ εἰς τὰ προπύλαια τῆς ἀκροπόλεως ἐκέλευον ὑμᾶς ,καὶ τῆς ἐν Σαλαμῖνι ναυμαχίας μεμνῆσθαι ,καὶ τῶν τάφων τῶν προγόνων καὶ τῶν τροπαίων . ἐγὼ δὲ ἁπάντων μὲν τούτων ἔφην δεῖν μεμνῆσθαι ,μιμεῖσθαι μέντοι τὰς τῶν προγόνων εὐβουλίας ,τὰ δὲ ἁμαρτήματα αὐτῶν καὶ τὴν ἄκαιρον φιλονικίαν φυλάττεσθαι ,τὴν μὲν ἐν Πλαταιαῖς πεζομαχίαν ,καὶ τοὺς ἀγῶνας τοὺς περὶ Σαλαμῖνα ,καὶ τὴν ἐν Μαραθῶνι μάχην ,καὶ τὴν ἐπ᾽ Ἀρτεμισίῳ ναυμαχίαν ,καὶ τὴν Τολμίδου ζηλοῦν στρατηγίαν κελεύων ,ὃς χιλίους ἔχων ἐπιλέκτους Ἀθηναίων ,διὰ μέσης Πελοποννήσου πολεμίας οὔσης ἀδεῶς διεξῄει .τὴν δ᾽ εἰς Σικελίαν στρατείαν φυλάττεσθαι ,ἣν ἐξέπεμΨαν Λεοντίνοις βοηθήσοντες ,τῶν πολεμίων ἐμβεβληκότων εἰς τὴν χώραν ἡμῶν καὶ Δεκελείας ἐπιτετειχισμένης ,καὶ τὴν τελευταίαν ἀβουλίαν , τελευτῶντες δὲ εἰς τοῦτο τὴν πόλιν προήγαγον ,ὥστε ἀγαπητῶς τὴν εἰρήνην ποιήσασθαι ,ἀποστάντας πάντων καὶ τὰ τείχη καθελόντας ,καὶ παραδεξαμένους φρουρὰν καὶ Λακεδαιμόνιον ἁρμοστήν ,καὶ τῆς δημοκρατίας τοῖς τριάκοντα ἀφεμένους ,οἳ χιλίους καὶ πεντακοσίους τῶν πολιτῶν ἀκρίτους ἀπέκτειναν . τὴν μὲν τοιαύτην ἀβουλίαν ὁμολογῶ παραγγέλλειν φυλάττεσθαι ,τὰ δ᾽ ὀλίγῳ πρότερον εἰρημένα μιμεῖσθαι . οὐ γὰρ παρὰ τῶν ἀλλοτρίων ,ἀλλὰ παρὰ τοῦ πάντων οἰκειοτάτου ταῦτα ἐπυνθανόμην . ἀτρόμητος γὰρ ὁ πατὴρ ὁ ἡμέτερος ,ὃν σὺ λοιδορεῖς οὔτ᾽ εἰδὼς οὔτ᾽ ἐπιδὼν τῆς ἑαυτοῦ ἡλικίας ὅστις ἦν ,καὶ ταῦτα ,ὦ Δημόσθενες ,ἐκ τῶν νομάδων Σκυθῶν τὸ πρὸς μητρὸς ὢν γένος ,ἔφυγε μὲν ἐπὶ τῶν τριάκοντα ,συγκατήγαγε δὲ τὸν δῆμον · καὶ ὁ τῆς μητρὸς τῆς ἡμετέρας ἀδελφός ,θεῖος δὲ ἡμέτερος ,Κλεόβουλος ὁ Γλαύκου τοῦ Ἀχαρνέως υἱός ,μετὰ Δημαινέτου τοῦ Βουζύγου συγκατεναυμάχησε Χείλωνα τὸν Λακεδαιμονίων ναύαρχον · ὥστε οἰκεῖά μοι καὶ συνήθη τὰ τῆς πόλεως ἀτυχήματα εἶναι τοῖς ὠσὶν ἀκούειν . ἐπιτιμᾷς δέ μοι καὶ τὴν ἐν τοῖς μυρίοις ἐν Ἀρκαδίᾳ δημηγορίαν καὶ πρεσβείαν ,καὶ μεταβεβλῆσθαί με φῄς ,αὐτὸς ὢν ἀνδραποδώδης καὶ μόνον οὐκ ἐστιγμένος αὐτόμολος . ἐγὼ δ᾽ ἐν μὲν τῷ πολέμῳ συνίστην ,καθ᾽ ὅσον ἦν δυνατός ,Ἀρκάδας καὶ τοὺς ἄλλους Ἕλληνας ἐπὶ Φίλιππον · οὐδενὸς δ᾽ ἀνθρώπων ἐπικουροῦντος τῇ πόλει ,ἀλλὰ τῶν μὲν περιορώντων ὅ τι συμβήσεται ,τῶν δὲ συνεπιστρατευόντων ,τῶν δ᾽ ἐν τῇ πόλει ῥητόρων χορηγὸν ταῖς καθ᾽ ἡμέραν δαπάναις τὸν πόλεμον ποιουμένων ,ὁμολογῶ συμβουλεῦσαι τῷ δήμῳ διαλύσασθαι πρὸς Φίλιππον καὶ τὴν εἰρήνην συνθέσθαι ,ἣν σὺ νομίζεις νῦν αἰσχράν ,ὁ οὐδὲ πώποθ᾽ ἁψάμενος ὅπλων ,ἐγὼ δὲ ταύτην εἶναι πολλῷ φημι καλλίω τοῦ πολέμου . χρὴ δέ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τοὺς μὲν πρέσβεις θεωρεῖν πρὸς τὸν καιρὸν καθ᾽ ὃν ἐπρέσβευον ,τοὺς δὲ στρατηγοὺς πρὸς τὰς δυνάμεις ὧν ἡγοῦντο . καὶ γὰρ τὰς εἰκόνας ἵστατε ,καὶ τὰς προεδρίας καὶ τοὺς στεφάνους καὶ τὰς ἐν πρυτανείῳ σιτήσεις δίδοτε ,οὐ τοῖς τὴν εἰρήνην ἀπαγγείλασιν ,ἀλλὰ τοῖς τὴν μάχην νικήσασιν . εἰ δ᾽ ἔσονται τῶν πολέμων αἱ μὲν εὔθυναι τῶν πρέσβεων ,αἱ δὲ δωρεαὶ τῶν στρατηγῶν ,ἀσπόνδους καὶ ἀκηρύκτους τοὺς πολέμους ποιήσετε ·οὐδεὶς γὰρ ἐθελήσει πρεσβεύειν . περὶ δὲ Κερσοβλέπτου καὶ Φωκέων καὶ τῶν ἄλλων ἃ πρὸς τούτοις διαβέβλημαι ,ὑπόλοιπον εἰπεῖν . ἐγὼ γὰρ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,καὶ ἐν τῇ προτέρᾳ καὶ ἐν τῇ ὑστέρᾳ πρεσβείᾳ ,ἃ μὲν εἶδον ,ὡς εἶδον ,ὑμῖν ἀπήγγελλον ,ἃ δ᾽ ἤκουσα ,ὡς ἤκουσα .τίνα οὖν ἦν ἑκάτερα τούτων ,ἅ τε εἶδον ἅ τε ἤκουσα περὶ Κερσοβλέπτου ; εἶδον μὲν ἐγὼ καὶ οἱ συμπρέσβεις ἅπαντες ὁμηρεύοντα τὸν υἱὸν τὸν Κερσοβλέπτου παρὰ Φιλίππῳ · καὶ ἔτι καὶ νῦν τοῦθ᾽ οὕτως ἔχει . συνέβαινε δέ ,ὅτε τὴν προτέραν ἐπρεσβεύομεν πρεσβείαν ,ἐμοὶ μὲν μετὰ τῶν συμπρέσβεων ἀπιέναι δεῦρο ,Φιλίππῳ δ᾽ ἐπὶ Θράκην ἐξιέναι ,πρὸς δ᾽ ἡμᾶς ὡμολογηκέναι ,ἕως ἂν ὑμεῖς περὶ τῆς εἰρήνης βουλεύσησθε ,μὴ ἐπιβήσεσθαι μεθ᾽ ὅπλων Χερρονήσου . ἐν ἐκείνῃ μὲν οὖν τῇ ἡμέρᾳ ᾗ ὑμεῖς ἐψηφίσασθε τὴν εἰρήνην ,οὐδεμία μνεία ἐγένετο περὶ Κερσοβλέπτου · ἤδη δὲ ἡμῶν κεχειροτονημένων ἐπὶ τοὺς ὅρκους ,οὔπω δὲ ἀπηρκότων ἐπὶ τὴν ὑστέραν πρεσβείαν ,ἐκκλησία γίγνεται ,ἐν ᾗ Δημοσθένης ὁ νυνὶ κατηγορῶν ἐμοῦ λαγχάνει προεδρεύειν . ἐν δὲ ταύτῃ τῇ ἐκκλησίᾳ Κριτόβουλος ὁ Λαυμψακηνὸς εἶπε παρελθών ,ὅτι πέμψειε μὲν αὑτὸν Κερσοβλέπτης ,ἀξιοίη δὲ ἀποδοῦναι τοὺς ὅρκους τοῖς Φιλίππου πρέσβεσι ,καὶ συναναγραφῆναι Κερσοβλέπτην ἐν τοῖς ὑμετέροις συμμάχοις . ῥηθέντων δὲ τῶν λόγων τούτων ,Ἀλεξίμαχος ὁ Πήληξ δίδωσιν ἀναγνῶναι ψήφισμα τοῖς προέδροις ,ἐν ᾧ ἐγέγραπτο ἀποδοῦναι τοὺς ὅρκους Φιλίππῳ μετὰ τῶν ἄλλων συμμάχων τὸν ἥκοντα παρὰ Κερσοβλέπτου . ἀναγνωσθέντος δὲ τοῦ ψηφίσματος ,καὶ ταῦτα οἶμαι πάντας ὑμᾶς μνημονεύειν ,ἀναστὰς ἐκ τῶν προέδρων Δημοσθένης οὐκ ἔφη τὸ ψήφισμα ἐπιψηφιεῖν ,οὐδὲ λύσειν τὴν πρὸς Φίλιππον εἰρήνην ,οὐδὲ γιγνώσκειν τῶν συμμάχων τοὺς ὥσπερ συνεφαπτομένους τοῖς σπένδουσι τῶν ἱερῶν · ἀποδοθῆναι γὰρ περὶ τούτων ἑτέραν ἐκκλησίαν . βοώντων δὲ ὑμῶν καὶ τοὺς προέδρους ἐπὶ τὸ βῆμα καλούντων ,οὕτως ἄκοντος αὐτοῦ τὸ ψήφισμα ἐπεψηφίσθη . ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,κάλει μοι τὸν γράψαντα τὸ ψήφισμα Ἀλεξίμαχον καὶ τοὺς συμπροέδρους τοὺς Δημοσθένους ,καὶ τὴν μαρτυρίαν ἀνάγνωθι . Μαρτυρία ὁ μὲν τοίνυν ἐπιδακρύσας ἀρτίως ἐνταυθοῖ Δημοσθένης μνησθεὶς Κερσοβλέπτου ,φαίνεται τῆς συμμαχίας ἐκκλῄων αὐτόν . ὡς δ᾽ ἡ παροῦσα ἐκκλησία διελύθη ,ἐξώρκιζον τοὺς συμμάχους οἱ τοῦ Φιλίππου πρέσβεις ἐν τῷ στρατηγίῳ τῷ ὑμετέρῳ . τετόλμηκε δὲ πρὸς ὑμᾶς εἰπεῖν ὁ κατήγορος ,ὡς ἀπὸ τῶν ἱερῶν ἐγὼ Κριτόβουλον ἀπήλασα τὸν πρεσβευτὴν τὸν παρὰ Κερσοβλέπτου ,παρόντων μὲν τῶν συμμάχων ,ἐψηφισμένου δὲ τοῦ δήμου ,παρακαθημένων δὲ τῶν στρατηγῶν ,πόθεν τοσαύτην ῥώμην λαβών ; ἢ πῶς ἂν τὸ πρᾶγμα ἐσιγήθη ; εἰ δ᾽ ἄρα ἐγὼ ἐτόλμων τοῦτο ποιεῖν ,ἐπέτρεψας ἄν ,ὦ Δημόσθενες ,καὶ οὐκ ἐνέπλησας βοῆς καὶ κραυγῆς τὴν ἀγοράν ,ὁρῶν με ,ὡς ἔφησθ᾽ ἀρτίως ,ὠθοῦντα ἀπὸ τῶν ἱερῶν τὸν πρεσβευτήν ; καλείτω δέ μοι τοὺς στρατηγοὺς ὁ κῆρυξ καὶ τοὺς συνέδρους τῶν συμμάχων ,καὶ τὰς μαρτυρίας αὐτῶν ἀκούσατε . Μαρτυρίαι οὐκ οὖν δεινόν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,εἴ τις κατ᾽ ἀνδρὸς πολίτου ,οὐχ ἑαυτοῦ ,ἀλλ᾽ ὑμετέρου ,τοῦτο γὰρ προδιορθοῦμαι ,τολμᾷ τηλικαῦτα καταψεύδεσθαι ,κινδυνεύοντος ὑπὲρ τοῦ σώματος ; ἢ πῶς οὐκ εἰκότως οἱ πατέρες ἡμῶν ἐν ταῖς φονικαῖς δίκαις ταῖς ἐπὶ Παλλαδίῳ κατέδειξαν ,τέμνοντα τὰ τόμια τὸν νικῶντα τῇ ψήφῳ ἐξορκίζεσθαι ,καὶ τοῦτο ὑμῖν πάτριόν ἐστιν ἔτι καὶ νῦν ,τἀληθῆ καὶ τὰ δίκαια ἐψηφίσθαι τῶν δικαστῶν ὅσοι τὴν ψῆφον ἤνεγκαν αὐτῷ ,καὶ ψεῦδος μηδὲν εἰρηκέναι ,εἰ δὲ μή ,ἐξώλη αὐτὸν εἶναι ἐπαρᾶσθαι καὶ τὴν οἰκίαν τὴν αὑτοῦ ,τοῖς δὲ δικασταῖς εὔχεσθαι πολλὰ καὶ ἀγαθὰ εἶναι ; καὶ μάλα ὀρθῶς καὶ πολιτικῶς ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι · εἰ γὰρ μηδεὶς ἂν ὑμῶν ἑαυτὸν ἀναπλῆσαι φόνου δικαίου βούλοιτο ,ἦ που ἀδίκου γε φυλάξαιτ᾽ ἄν ,τὴν ψυχὴν ἢ τὴν οὐσίαν ἢ τὴν ἐπιτιμίαν τινὸς ἀφελόμενος ,ἐξ ὧν αὑτοὺς ἀνηρήκασί τινες ,οἱ δὲ καὶ δημοσίᾳ ἐτελεύτησαν . ἆρ᾽ οὖν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,δοίητ᾽ ἄν μοι συγγνώμην ,εἰ κίναιδον αὐτὸν προσειπὼν καὶ μὴ καθαρεύοντα τῷ σώματι ,μηδ᾽ ὅθεν τὴν φωνὴν ἀφίησιν ,ἔπειτα τὸ λοιπὸν μέρος τοῦ κατηγορήματος τοῦ περὶ Κερσοβλέπτην ἐπ᾽ αὐτοφώρῳ δείξαιμι ψεῦδος ὄν ; κάλλιστον γὰρ οἶμαι πρᾶγμα καὶ χρησιμώτατον τοῖς διαβαλλομένοις παρ᾽ ὑμῖν γίγνεται · καὶ γὰρ τοὺς χρόνους καὶ τὰ ψηφίσματα καὶ τοὺς ἐπιψηφίσαντας ἐν τοῖς δημοσίοις γράμμασι τὸν ἅπαντα χρόνον φυλάττετε . εἴρηκε δὲ οὗτος πρὸς ὑμᾶς ,παρὰ τοῦτο διαφθαρῆναι τὰ Κερσοβλέπτου πράγματα ,ὅτι τῆς πρεσβείας ὢν ἡγεμὼν ἐγὼ καὶ κατευημερηκὼς παρ᾽ ὑμῖν ,αὐτοῦ κελεύοντος εἰς Θρᾴκην ἡμᾶς ἰέναι Κερσοβλέπτου πολιορκουμένου ,καὶ διαμαρτύρασθαι Φιλίππῳ ταῦτα μὴ ποιεῖν ,οὐκ ἠθέλησα ,ἀλλ᾽ ἐκαθήμην ἐν Ὠρεῷ ,καὶ οἱ συμπρέσβεις ,προξενίας κατασκευαζόμενοι . ἀκούσατε δὴ τῆς Χάρητος ἐπιστολῆς ,ἣν ἐπέστειλε τότε τῷ δήμῳ ,ὅτι Κερσοβλέπτης ἀπολώλεκε τὴν ἀρχὴν καὶ Ἱερὸν ὄρος κατείληφε Φίλιππος Ἐλαφηβολιῶνος μηνὸς ἑβδόμῃ φθίνοντος · Δημοσθένης δ᾽ ἐν τῷ δήμῳ προήδρευε τούτου τοῦ μηνός ,εἷς ὢν τῶν πρέσβεων ,ἕκτῃ φθίνοντος . Ἐπιστολή οὐ μόνον τοίνυν διετρίψαμεν τὰς λοιπὰς ἡμέρας τοῦ μηνός ,ἀλλὰ Μουνιχιῶνος ἐξωρμήσαμεν . καὶ τούτου τὴν βουλὴν μάρτυρα ὑμῖν παρέξομαι ·ἔστι γὰρ αὐτῆς ψήφισμα ,ὃ κελεύει ἀπιέναι τοὺς πρέσβεις ἐπὶ τοὺς ὅρκους . καί μοι λέγε τὸ τῆς βουλῆς ψήφισμα . Ψήφισμα παρανάγνωθι δὴ καὶ τὸν χρόνον ,ὅστις ἦν . Χρόνος ἀκούετε ὅτι Μουνιχιῶνος ἐψηφίσθη τρίτῃ ἱσταμένου . ὁ δὲ Κερσοβλέπτης πόσαις πρότερον ἡμέραις ἀπώλεσε τὴν ἀρχὴν πρὶν ἐμὲ ἀπιέναι ; ὥς φησι Χάρης ὁ στρατηγός ,τοῦ προτέρου μηνός ,εἴπερ Ἐλαφηβολιών ἐστι Μουνιχιῶνος πρότερος . ἐδυνάμην ἂν οὖν ἐγὼ σῶσαι Κερσοβλέπτην ,ὃς πρὶν ἐμὲ ἐξορμᾶν οἴκοθεν ἀπωλώλει ; ἔπειτα οἴεσθέ τι τοῦτον ἀληθὲς εἰρηκέναι ἢ περὶ τῶν ἐν Μακεδονίᾳ πραχθέντων ἢ περὶ τῶν ἐν Θετταλίᾳ ,ὃς τοῦ βουλευτηρίου καὶ τῶν δημοσίων γραμμάτων καὶ τοῦ χρόνου καὶ τῶν ἐκκλησιῶν καταψεύδεται ; καὶ τὸν Κερσοβλέπτην Ἀθήνησι μὲν ἔκσπονδον ἐποίεις ,ἐν Ὠρεῷ δ᾽ ἠλέεις ; καὶ νῦν μὲν δωροδοκίας κατηγορεῖς ,πρότερον δ᾽ ὑπέμεινας τὴν ἐπιβολὴν τῆς βουλῆς τῆς ἐξ Ἀρείου πάγου ,οὐκ ἐπεξιὼν τῇ τοῦ τραύματος γραφῇ ,ἣν ἐγράψω Δημομέλην τὸν Παιανιέα ,ἀνεψιὸν ὄντα ,ἐπιτεμὼν τὴν σαυτοῦ κεφαλήν ; καὶ σεμνολογεῖ ὡς οὐκ εἰδόσι τούτοις ὅτι Δημοσθένους υἱὸς εἶ νόθος τοῦ μαχαιροποιοῦ ; ἐπεχείρησας δ᾽ εἰπεῖν ,ὡς καὶ τὴν ἐπὶ τοὺς Ἀμφικτύονας πρεσβείαν ἐξομοσάμενος παρεπρέσβευσα ,καὶ ψήφισμα τὸ μὲν ἀνέγνως ,τὸ δὲ ὑπερέβης . ἐγὼ δ᾽ αἱρεθεὶς πρεσβευτὴς ἐπὶ τοὺς Ἀμφικτύονας ,ἀρρώστως δ᾽ ἔχων ,καὶ μετὰ πολλῆς προθυμίας ἀπαγγέλλων ἀφ᾽ ἧς ἧκον πρεσβείας πρὸς ὑμᾶς ,τὴν μὲν πρεσβείαν οὐκ ἐξωμοσάμην ,ἀλλ᾽ ὑπεσχόμην πρεσβεύσειν ,ἐὰν ὦ δυνατός ,πρὸς δὲ τὴν βουλὴν ἀπιόντων τῶν συμπρέσβεων τὸν ἀδελφὸν τὸν ἐμαυτοῦ καὶ τὸν ἀδελφιδοῦν καὶ τὸν ἰατρὸν ἔπεμψα ,οὐκ ἐξομουμένους · οὐδὲ γὰρ ὁ νόμος ἐᾷ τὰς ἐκ τοῦ δήμου χειροτονίας ἐν τῇ βουλῇ ἐξόμνυσθαι · ἀλλὰ τὴν ἀρρωστίαν μου δηλώσοντας . ἐπειδὴ δὲ οἱ συμπρέσβεις πυθόμενοι τὰ περὶ τοὺς Φωκέας συμβάντα ἀνέστρεψαν ,γενομένης ἐκκλησίας ἤδη παρὼν καὶ δυνάμενος τῷ σώματι ,προσαναγκάζοντος τοῦ δήμου μηδὲν ἧττον πρεσβεύειν ἡμᾶς τοὺς ἐξ ἀρχῆς αἱρεθέντας ἅπαντας ,ἀψευδεῖν πρὸς Ἀθηναίους ᾤμην δεῖν . καὶ ταύτης τῆς πρεσβείας οὐ κατηγόρεις μου διδόντος τὰς εὐθύνας ,ἀλλ᾽ ἐπὶ ταύτην ἥκεις τὴν ἐπὶ τοὺς ὅρκους ,ὑπὲρ ἧς ἐγὼ σαφῶς καὶ δικαίως ἀπολογήσομαι . σοὶ μὲν γὰρ ἁρμόττει καὶ πᾶσι τοῖς ψευδομένοις μεταφέρειν τοὺς χρόνους ,ἐμοὶ δ᾽ ἐφεξῆς λέγειν ,ἀναλαβόντι τὴν ἀρχὴν τοῦ λόγου ἀπὸ τῆς πορείας τῆς ἐπὶ τοὺς ὅρκους . πρῶτον μὲν γὰρ δέκα πρέσβεων ὄντων ,ἑνδεκάτου δὲ τοῦ συμπεμφθέντος ἡμῖν ἀπὸ τῶν συμμάχων ,οὐδεὶς αὐτῷ συσσιτεῖν ,ὅτ᾽ ἐξῇμεν ἐπὶ τὴν ὑστέραν πρεσβείαν ,ἤθελεν ,οὐδὲ ἐν ταῖς ὁδοῖς ,ὅπου δυνατὸν ἦν ,εἰς ταὐτὸν πανδοκεῖον καταλύειν ,ὁρῶντες αὐτὸν ἐν τῇ προτέρᾳ πρεσβείᾳ πᾶσιν αὐτοῖς ἐπιβεβουλευκότα . περὶ μὲν οὖν τῆς ἐπὶ Θρᾴκης ὁδοῦ οὐκ ἐγένετο μνεία · οὔτε γὰρ τὸ ψήφισμα τοῦθ᾽ ἡμῖν προσέταττεν ,ἀλλ᾽ ἀπολαβεῖν μόνον τοὺς ὅρκους καὶ ἄλλ᾽ ἄττα ,οὔτ᾽ ἐλθόντας πράττειν οὐδὲν ἐνεδέχετο ,τῶν περὶ Κερσοβλέπτην ἤδη γεγενημένων ,ὡς ἀρτίως ἠκούσατε ,οὔθ᾽ οὗτος οὐδὲν ἀληθὲς εἶπεν ,ἀλλὰ ψεύδεται καὶ κατηγορεῖν οὐδὲν ἀληθὲς ἔχων τερατεύεται . συνηκολούθουν δ᾽ αὐτῷ ἄνθρωποι δύο στρωματόδεσμα φέροντες · ἐν δὲ τῷ ἑτέρῳ τούτων ,ὡς αὐτὸς ἔφη ,τάλαντον ἐνῆν ἀργυρίου . ὥστε τοὺς συμπρέσβεις ἀναμιμνῄσκεσθαι τὰς ἀρχαίας ἐπωνυμίας αὐτοῦ · ἐν παισὶ μὲν γὰρ ὢν ἐκλήθη δι᾽ αἰσχρουργίαν τινὰ καὶ κιναιδίαν Βάταλος ,ἐκ παίδων δὲ ἀπαλλαττόμενος καὶ δεκαταλάντους δίκας ἑκάστῳ τῶν ἐπιτρόπων λαγχάνων ,Ἀργᾶς ,ἀνὴρ δὲ γενόμενος προσείληφε τὴν τῶν πονηρῶν κοινὴν ἐπωνυμίαν ,συκοφάντης .ἐπορεύετο δὲ λυσόμενος τοὺς αἰχμαλώτους ,ὡς ἔφη ,καὶ πρὸς ὑμᾶς ἀρτίως εἴρηκεν ,εἰδὼς μὲν Φίλιππον ἐν τῷ πολέμῳ οὐδένα πώποτε Ἀθηναίων λύτρα πραξάμενον ,ἀκούων δὲ τῶν ἐκείνου φίλων ἁπάντων ,ὅτι καὶ τοὺς λοιπούς ,ἐὰν εἰρήνη γένηται ,ἀφήσει ,πολλῶν δ᾽ ἠτυχηκότων τάλαντον φέρων ,ἑνὸς ἀνδρός ,οὐδὲ τούτου λίαν εὐπόρου ,ἱκανὰ λύτρα ὡς δὲ οὐδεὶς ὑπὲρ τῶν μεγίστων ἐμέμνητο ,ἀλλὰ περὶ πραγμάτων ἐλαττόνων τὴν διατριβὴν ἐποιοῦντο ,εἶπον ἐγὼ λόγους ,οὓς ἀναγκαῖόν ἐστι πρὸς ὑμᾶς ῥηθῆναι . καὶ πρὸς τῶν θεῶν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὥσπερ καὶ τῆς κατηγορίας ἠκούσατε ὡς αὐτὸς ὁ κατήγορος ἐβούλετο εἰπεῖν ,οὕτω καὶ τῆς ἀπολογίας εὐτάκτως ἀκούσατε ,καὶ τὸν αὐτόν μοι τρόπον διαμείνατε ,ὅνπερ ἐξ ἀρχῆς ἐν τοῖς προειρημένοις ἤδη λόγοις ἠκροᾶσθε . ὅπερ γὰρ καὶ ἀρτίως ὑπεθέμην ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,εἶπον συνειλεγμένων τῶν πρέσβεων ,ὅτι μοι δοκοῖεν τὸ μέγιστον πρόσταγμα τοῦ δήμου δεινῶς ἀγνοεῖν . " τὸ μὲν γὰρ τοὺς ὅρκους ἀπολαβεῖν ,καὶ περὶ τῶν ἄλλων διαλεχθῆναι ,καὶ περὶ τῶν αἰχμαλώτων εἰπεῖν ,κἂν εἰ τοὺς ὑπηρέτας ἔπεμψεν ἡ πόλις περιθεῖσα πίστιν αὐτοῖς ,ἅπαντ᾽ ἂν πραχθῆναι νομίζω · τὸ δὲ ὑπὲρ τῶν ὅλων ὀρθῶς βουλεύσασθαι ,ὅσα καθ᾽ ἡμᾶς ἐστιν ἢ Φίλιππον ,τοῦτο ἤδη ἔργον ἐστὶ πρέσβεων φρονίμων . λέγω δέ ," ἔφην ἐγώ ," περὶ τῆς εἰς Πύλας στρατείας ,ἣν ὁρᾶτε οὖσαν ἐν παρασκευῇ . ὅτι δὲ οὐ κακῶς στοχάζομαι περὶ τοῦ πράγματος ,μεγάλα τούτων ὑμῖν σημεῖα δείξω . πάρεισι μὲν γὰρ Θηβαίων ,ἥκουσι δὲ Λακεδαιμονίων πρέσβεις ,ἀφίγμεθα δ᾽ ἡμεῖς ἔχοντες τοῦ δήμου ψήφισμα ,ἐν ᾧ γέγραπται ᾽ πράττειν δὲ τοὺς πρέσβεις καὶ ἄλλ᾽ ὅ τι ἂν δύνωνται ἀγαθόν ·᾽ ἅπαντες δὲ οἱ Ἕλληνες πρὸς τὸ μέλλον ἔσεσθαι βλέπουσιν . εἰ μὲν οὖν ἡγεῖτο ὁ δῆμος αὑτῷ καλῶς ἔχειν ἐξενεγκεῖν μετὰ παρρησίας πρὸς Φίλιππον ,Θηβαίων μὲν περιελεῖν τὴν ὕβριν ,Βοιωτῶν δὲ ἀναστῆσαι τὰ τείχη ,ταῦτ᾽ ἂν ἠξίωσεν ἐν τῷ ψηφίσματι · νῦν δὲ αὑτοῖς μὲν κατέλιπον τὴν εἰς τὸ ἀφανὲς ἀναφοράν ,ἂν μὴ πείθωσιν ,ἐν ἡμῖν δὲ ἀποκινδυνεύειν ᾠήθησαν δεῖν . δεῖ δὴ τοὺς πρὸς τὰ κοινὰ φιλοτιμουμένους μὴ κατέχειν μὲν ἑτέρων χώραν πρέσβεων ,οὓς ἐξῆν πέμπειν ἀνθ᾽ ἡμῶν Ἀθηναίους ,αὐτοὺς δὲ τὰς πρὸς Θηβαίους ἀπεχθείας φεύγειν ,ὧν εἷς ὢν Ἐπαμεινώνδας ,οὐχ ὑποπτήξας τὸ τῶν Ἀθηναίων ἀξίωμα ,εἶπε διαρρήδην ἐν τῷ πλήθει τῶν Θηβαίων ,ὡς δεῖ τὰ τῆς Ἀθηναίων ἀκροπόλεως προπύλαια μετενεγκεῖν εἰς τὴν προστασίαν τῆς Καδμείας . " ταῦτα δ᾽ ἐμοῦ μεταξὺ λέγοντος ,ἀναβοᾷ παμμέγεθες Δημοσθένης ,ὡς ἴσασι πάντες οἱ συμπρέσβεις ·καὶ γὰρ πρὸς τοῖς ἄλλοις κακοῖς βοιωτιάζει . ἦν δ᾽ οὖν παρ᾽ αὐτοῦ τοιαυτὶ τὰ λεγόμενα · " ἅνθρωπος οὑτοσὶ ταραχῆς καὶ τόλμης ἐστὶ μεστός · ἐγὼ δὲ ὁμολογῶ μαλακὸς εἶναι καὶ τὰ δεινὰ πόρρωθεν δεδιέναι ,ἀπαγορεύω μέντοι μὴ συνταράττειν ἡμᾶς πρὸς ἀλλήλας τὰς πόλεις ,τὸ μὴ πολυπραγμονεῖν ἡμᾶς τοὺς πρέσβεις μηδέν ,τοῦτ᾽ ἀγαθὸν ὑπολαμβάνων εἶναι .πορεύεται Φίλιππος εἰς Πύλας ,ἐγὼ δὲ ἐγκαλύπτομαι . οὐδείς με τῶν ὅπλων ἕνεκα τῶν Φιλίππου κρινεῖ ,ἀλλ᾽ ὧν ἂν εἴπω τι μὴ δέον ,ἢ πράξω τι τῶν μὴ προστεταγμένων ." πέρας δὲ τοῦ πράγματος ,ἐψηφίσαντο οἱ συμπρέσβεις ,κατ᾽ ἄνδρα ἐπερωτώμενοι ἕκαστον ἡμῶν ὅ τι νομίζοι συμφέρειν ,τοῦτο λέγειν . ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,κάλει μοι τοὺς συμπρέσβεις καὶ τὴν μαρτυρίαν αὐτῶν λέγε . Μαρτυρία ἐπειδὴ τοίνυν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,συνελέγησαν μὲν εἰς Πέλλαν αἱ πρεσβεῖαι ,παρῆν δὲ ὁ Φίλιππος ,καὶ τοὺς Ἀθηναίων πρέσβεις ὁ κῆρυξ ἐκάλει ,πρῶτον μὲν παρῇμεν οὐ καθ᾽ ἡλικίαν ,ὥσπερ ἐν τῇ προτέρᾳ πρεσβείᾳ ,ὃ παρά τισιν εὐδοκίμει καὶ κόσμος εἶναι τῆς πόλεως ἐφαίνετο ,ἀλλὰ κατὰ τὴν Δημοσθένους ἀναισχυντίαν . φάσκων γὰρ νεώτατος εἶναι πάντων ,τὴν τάξιν τοῦ πρῶτος λέγειν οὐκ ἂν ἔφη παραλιπεῖν ,οὐδ᾽ ἐπιτρέψειν τινί ,αἰνιττόμενος εἰς ἐμέ ,προκαταλαβόντα τὰ Φιλίππου ὦτα τοῖς ἄλλοις λόγον μὴ καταλιπεῖν . ἀρξάμενος δὲ τοῦ λέγειν ,πρῶτον διαβολήν τινα ὑπειπὼν κατὰ τῶν συμπρέσβεων ,ὡς οὐχ ἅπαντες ὑπὲρ τῶν αὐτῶν οὐδ᾽ ὅμοιοι ταῖς δόξαις ἥκοιμεν ,διεξῄει τὰς ὑπηρεσίας τὰς ὑπηργμένας εἰς Φίλιππον αὐτῷ ,πρώτην μὲν τὴν τῷ ψηφίσματι τῷ Φιλοκράτους συνηγορίαν ,ὅτε ἔφευγε παρανόμων ἐξεῖναι γράψας Φιλίππῳ πρέσβεις πρὸς Ἀθηναίους ὑπὲρ εἰρήνης πέμπειν ·δεύτερον δὲ ὑπανέγνω τὸ ψήφισμα ὃ γεγραφὼς αὐτὸς ἦν ,σπείσασθαι τῷ κήρυκι καὶ τῇ παρὰ Φιλίππου πρεσβεία ,τρίτον δὲ τὸ περὶ τοῦ βουλεύσασθαι τὸν δῆμον ὑπὲρ εἰρήνης ἐν τακταῖς ἡμέραις .καὶ προσέθηκέ τι τοιοῦτον ἐνθύμημα τῷ λόγῳ ,ὅτι πρῶτος ἐπιστομίσαι ἐκεῖνα δ᾽ ἤδη καὶ σφόδρα διωρθοῦτο · " οὐκ εἶπον ,ὡς καλὸς εἶ ·γυνὴ γὰρ τῶν ὄντων ἐστὶ κάλλιστον · οὐδ᾽ ὡς δεινὸς πιεῖν ,σπογγιᾶς τὸν ἔπαινον ὑπολαμβάνων τοῦτον εἶναι · οὐδ᾽ ὡς μνημονικός ,σοφιστοῦ τὰ τοιαῦτα νομίζων ἐργολαβοῦντος ἐγκώμια εἶναι ." ἵνα δὲ μὴ μακρολογῶ ,τοιαῦτ᾽ ἦν ἃ ἔλεγε παρόντων τῶν πρέσβεων ὡς ἔπος εἰπεῖν ἐξ ἁπάσης τῆς Ἑλλάδος ,ἐφ᾽ οἷς γέλωτες οὐχ οἱ τυχόντες ἐγίγνοντο . ἐπειδὴ δέ ποτ᾽ ἐπαύσατο καὶ σιωπὴ ἐγένετο ,ἠναγκαζόμην ἐγὼ λέγειν μετὰ τοιαύτην ἀπαιδευσίαν καὶ κολακείας αἰσχρᾶς ὑπερβολήν . καὶ μικρὰ μὲν προεῖπον ἐξ ἀνάγκης πρὸς τὴν προειρημένην κατὰ τῶν συμπρέσβεων ὑπ᾽ αὐτοῦ διαβολήν ,λέγων ὅτι μέμψειαν ἡμᾶς Ἀθηναῖοι πρέσβεις οὐκ ἀπολογησομένους ἐν Μακεδονία περὶ ἡμῶν αὐτῶν ,ἀλλ᾽ οἴκοθεν ἐκ τοῦ βίου δεδοκιμασμένους ἀξίους τῆς πόλεως εἶναι . βραχέα δ᾽ ὑπὲρ τῶν ὅρκων εἰπών ,ἐφ᾽ οὓς ἥκομεν ,καὶ περὶ τῶν ἄλλων ἃ προσετάξατε ὑμεῖς ,διεξῄειν · ὁ γὰρ περιττὸς κἀν τοῖς λόγοις δεινὸς Δημοσθένης οὐδενὸς τῶν ἀναγκαίων ἐμνήσθη ·καὶ δὴ καὶ περὶ τῆς εἰς Πύλας στρατείας εἶπον καὶ περὶ τῶν ἱερῶν καὶ περὶ Δελφῶν καὶ περὶ τῶν Ἀμφικτυόνων ,καὶ μάλιστα μὲν Φίλιππον ἠξίουν μὴ μεθ᾽ ὅπλων ,ἀλλὰ μετὰ ψήφου καὶ κρίσεως τἀκεῖ καθιστάναι ,εἰ δ᾽ ἄρα μὴ δυνατὸν εἴη ,[ τοῦτο δ᾽ ἦν πρόδηλον ·τὸ γὰρ στρατόπεδον παρῆν καὶ συνήθροιστο ·] εἶπον ,ὅτι τὸν μέλλοντα ὑπὲρ Ἑλληνικῶν ἱερῶν βουλεύεσθαι πολλὴν προσήκει πρόνοιαν ὑπὲρ εὐσεβείας ἔχειν ,καὶ τοῖς περὶ τῶν πατρίων ἐγχειροῦσι διδάσκειν προσέχειν τὸν νοῦν .ἅμα καὶ προσῆν τῷ ὅρκῳ ἀρὰ ἰσχυρά . τούτων δὲ ἀναγνωσθέντων ἀπεφηνάμην ,ὅτι ἐμοὶ δοκεῖ δίκαιον εἶναι μὴ περιορᾶν κατεσκαμμένας τὰς ἐν Βοιωτοῖς πόλεις . ὅτι δ᾽ ἦσαν Ἀμφικτυονίδες καὶ ἔνορκοι ,κατηριθμησάμην ἔθνη δώδεκα τὰ μετέχοντα τοῦ ἱεροῦ ,Θετταλούς ,Βοιωτούς ,οὐ Θηβαίους μόνους ,Δωριέας ,Ἴωνας ,Περραιβούς ,Μάγνητας ,Δόλοπας ,Λοκρούς ,Οἰταίους ,Φθιώτας ,Μαλιέας ,Φωκέας .καὶ τούτων ἔδειξα ἕκαστον ἔθνος ἰσόψηφον γιγνόμενον ,τὸ μέγιστον τῷ ἐλαχίστῳ ,τὸν ἥκοντα ἐκ Δωρίου καὶ Κυτινίου ἴσον δυνάμενον Λακεδαιμονίοις ,δύο γὰρ ψήφους ἕκαστον φέρει ἔθνος ,πάλιν ἐκ τῶν Ἰώνων τὸν Ἐρετριᾶ καὶ Πριηνέα τοῖς Ἀθηναίοις ,καὶ τοὺς ἄλλους κατὰ ταὐτά . τὴν μὲν οὖν ἀρχὴν τῆς στρατείας ταύτης ὁσίαν καὶ δικαίαν ἀπεφηνάμην εἶναι · συλλεγέντων δὲ τῶν Ἀμφικτυόνων εἰς τὸ ἱερὸν καὶ τυχόντων σωτηρίας καὶ ψήφου ,τοὺς αἰτίους τῆς ἐξ ἀρχῆς καταλήψεως τοῦ ἱεροῦ δίκης ἠξίουν τυχεῖν ,μὴ τὰς πατρίδας αὐτῶν ,ἀλλ᾽ αὐτοὺς τοὺς χειρουργήσαντας καὶ βουλεύσαντας ,τὰς δὲ πόλεις παρεχούσας εἰς κρίσιν τοὺς ἀδικήσαντας ἀζημίους εἶναι ." εἰ δ᾽ ἐπεξελθὼν δυνάμει βεβαιώσεις τὰ Θηβαίων ἀδικήματα ,παρ᾽ ὧν μὲν βοηθεῖς οὐκ ἀπολήψῃ χάριν ·οὐ γὰρ ἂν δύναιο αὐτοὺς τηλικαῦτα εὐεργετῆσαι ,ἡλίκα Ἀθηναῖοι πρότερον ,ὧν οὐ μέμνηνται · οὓς δ᾽ ἐγκαταλείψεις ,ἀδικήσεις ,χρήσῃ δ᾽ ἐχθροῖς μείζοσιν ,ἀλλ᾽ οὐ φίλοις . " ἵνα δὲ μὴ διατρίβω τοὺς ἐκεῖ λόγους ῥηθέντας νυνὶ πρὸς ὑμᾶς ἀκριβῶς διεξιών ,ἐν κεφαλαίῳ περὶ πάντων εἰπὼν παύσομαι . ἡ μὲν τύχη καὶ Φίλιππος ἦσαν τῶν ἔργων κύριοι ,ἐγὼ δὲ τῆς εἰς ὑμᾶς εὐνοίας καὶ τῶν λόγων . παρ᾽ ἐμοῦ μὲν οὖν ἐρρήθη τὰ δίκαια καὶ τὰ συμφέροντα ὑμῖν ,ἀπέβη δὲ οὐχ ὡς ἡμεῖς ηὐχόμεθα ,ἀλλ᾽ ὡς Φίλιππος ἔπραξε . πότερον οὖν ὁ μηδὲν προθυμηθεὶς ἐργάσασθαι ἀγαθὸν δίκαιός ἐστιν εὐδοξεῖν ,ἢ ὁ μηδὲν ὧν ἦν δυνατὸς ἐλλιπών ; ἐν δὲ τῷ παρόντι νυνὶ πολλὰ διὰ τὸν καιρὸν παραλείπω . εἶπε δέ ,ὡς ἐψευδολόγουν φάσκων ὀλίγων ἡμερῶν τὰς Θήβας ἔσεσθαι ταπεινάς ,καὶ τοὺς Εὐβοέας ὡς ἐφόβουν ,προάγων εἰς ἐλπίδας κενὰς ὑμᾶς . ὃ δὲ ποιεῖ ,καταμάθετε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι . ἐγὼ γὰρ παρὰ Φιλίππῳ μὲν ὢν ἠξίωσα ,πρὸς δ᾽ ὑμᾶς ἥκων ἀπήγγελλον ,ὅτι τὰς Θήβας Βοιωτίαν δίκαιον ἡγοίμην εἶναι ,καὶ μὴ τὴν Βοιωτίαν Θήβας . τοῦτο οὐκ ἀπαγγεῖλαι ,ἀλλ᾽ ὑποσχέσθαι μέ φησιν . ἔλεγον δὲ πρὸς ὑμᾶς ,ὅτι Κλεοχάρης ὁ Χαλκιδεὺς θαυμάζειν ὑμῶν καὶ Φιλίππου φαίη τὴν ἐξαίφνης ὁμόνοιαν ,ἄλλως τε καὶ προστεταγμένον ἡμῖν ,πράττειν ἀγαθὸν ὅ τι ἂν δυνώμεθα · τοὺς γὰρ μικροπολίτας ,ὥσπερ αὐτός ,φοβεῖν τὰ τῶν μειζόνων ἀπόρρητα . ταῦτα οὐ διηγήσασθαί με φησίν ,ἀλλ᾽ ἐπηγγέλθαι τὴν Εὔβοιαν παραδώσειν . ἐγὼ δὲ ὑπειλήφειν δεῖν τὴν πόλιν τὴν ὑπὲρ τῶν ὅλων μέλλουσαν βουλεύεσθαι μηδενὸς λόγου Ἑλληνικοῦ ἀνήκοον εἶναι . διέβαλλε δέ ,κἀκεῖνον διαιρούμενος τὸν λόγον ,ὡς ἀπαγγέλλειν τἀληθῆ βουλόμενος ,ὑπ᾽ ἐμοῦ καὶ Φιλοκράτους κωλυθείη . ἐγὼ δ᾽ ὑμᾶς ἡδέως ἂν ἐροίμην ,εἴ τις πώποτε Ἀθηναίων πρεσβευτὴς ἐκπεμφθείς ,ἐφ᾽ οἷς πεπρέσβευκε κεκώλυται πρὸς τὸν δῆμον ἀπαγγέλλειν ,καὶ ταῦτα παθὼν καὶ ἀτιμασθεὶς ὑπὸ τῶν συμπρέσβεων ,τούτους ἔγραψ᾽ ἂν ἐπαινέσαι καὶ καλέσαι ἐπὶ δεῖπνον . Δημοσθένης τοίνυν ἥκων ἀπὸ τῆς ὑστέρας πρεσβείας ,ἐν ᾗ φησι τὰ τῶν Ἑλλήνων πράγματα ἀνατραπῆναι ,οὐκ ἐν τῷ ψηφίσματι μόνον ἡμᾶς ἐπῄνει , ἀλλ᾽ ἀπαγγείλαντος πρὸς τὸν δῆμον ἐμοῦ τοὺς περὶ τῶν Ἀμφικτυόνων λόγους καὶ Βοιωτῶν ,οὐχ ὥσπερ νῦν συντέμνοντος οὐδ᾽ ἐπειγομένου ,ἀλλ᾽ ὡς ἐδυνάμην κατὰ ῥῆμα ἀκριβέστατα ,καὶ τοῦ δήμου σφόδρα ἀποδεχομένου ,παρακληθεὶς ὑπ᾽ ἐμοῦ μετὰ τῶν ἄλλων συμπρέσβεων καὶ ἐρωτώμενος ,εἰ τἀληθῆ καὶ ταὐτὰ ἀπαγγέλλω πρὸς Ἀθηναίους ἅπερ πρὸς Φίλιππον εἶπον ,πάντων μαρτυρούντων καὶ ἐπαινούντων με τῶν συμπρέσβεων ,ἐπαναστὰς ἐπὶ πᾶσιν οὐκ ἔφη με ,ὥσπερ ἐκεῖ ,οὕτως ἐν τῷ παρόντι λέγειν ,ἀλλ᾽ ἐκεῖ διπλασίῳ ἄμεινον . καὶ τούτων ὑμεῖς οἱ τὴν ψῆφον μέλλοντες φέρειν ἐστέ μοι μάρτυρες . καίτοι τίς ἂν αὐτῷ καλλίων καιρὸς ἐγένετο ,ἢ τότ᾽ ἐξελέγχειν εὐθύς ,εἴ τι τὴν πόλιν ἐξηπάτων ; φῂς γάρ με ἐν μὲν τῇ προτέρᾳ πρεσβείᾳ λαθεῖν σαυτὸν συνεστηκότα ἐπὶ τὴν πόλιν ,ἐν δὲ τῇ ὑστέρᾳ αἰσθέσθαι ,ἐν ᾗ συναγορεύων μοι φαίνῃ . κἀκείνης μὲν ἅμα κατηγορῶν οὐ φῂς κατηγορεῖν ,τῆς δ᾽ ἐπὶ τοὺς ὅρκους κατηγορεῖς . καίτοι εἰ τὴν εἰρήνην ψέγεις ,σὺ καὶ τὴν συμμαχίαν ἔγραψας · καὶ Φίλιππος εἴ τι τὴν πόλιν ἐξηπάτα ,διὰ τοῦτο ἐψεύδετο ,ὅπως τῆς εἰρήνης ἥπερ συνέφερεν αὐτῷ τύχοι . οὐκοῦν ἡ μὲν προτέρα πρεσβεία τὸν καιρὸν τοῦτον εἶχεν ,ἡ δ᾽ ὑστέρα ἐπὶ πεπραγμένοις ἐγίγνετο .τίνες οὖν ἦσαν αἱ ἀπάται ,ταῦτα γὰρ τοῦ γόητος ἀνθρώπου ,ἐξ ὧν εἴρηκε λογίσασθε . εἰσπλεῖν μέ φησιν ἐν μονοξύλῳ πλοίῳ κατὰ τὸν Λοιδίαν ποταμὸν τῆς νυκτὸς ὡς Φίλιππον ,καὶ τὴν ἐπιστολὴν τὴν δεῦρο ἐλθοῦσαν Φιλίππῳ γράψαι . ὁ μὲν γὰρ Λεωσθένης ,ὁ φεύγων ἐνθένδε διὰ τοὺς συκοφάντας ,οὐ δυνατὸς ἦν ἐπιδεξίως ἐπιστολὴν γράψαι ,ὃν οὐκ ὀκνοῦσί τινες ἀποφαίνεσθαι μετὰ Καλλίστρατον τὸν Ἀφιδναῖον τῶν ἄλλων μάλιστα εἰπεῖν δύνασθαι · οὐδ᾽ αὐτὸς ὁ Φίλιππος ,πρὸς ὃν ἀντειπεῖν Δημοσθένης ὑπὲρ ὑμῶν οὐκ ἠδυνήθη · οὐδ᾽ ὁ Βυζάντιος Πύθων ,ἄνθρωπος ἐπὶ τῷ γράφειν μέγα φρονῶν · ἀλλ᾽ ὡς ἔοικε τὸ πρᾶγμα ἐμοῦ προσεδεῖτο . καὶ λέγεις μὲν ὅτι Φιλίππῳ μεθ᾽ ἡμέραν πολλάκις μόνος μόνῳ διελεγόμην ,αἰτιᾷ δὲ εἰσπλεῖν με νύκτωρ κατὰ τὸν ποταμόν · οὕτω νυκτερινῆς ἐπιστολῆς τὸ πρᾶγμα ἐδεῖτο .ὅτι δ᾽ οὐδὲν ἀληθὲς λέγεις ,ἥκουσι μὲν μαρτυρήσοντες μεθ᾽ ὧν συνεσίτουν ,Ἀγλαοκρέων ὁ Τενέδιος καὶ Ἰατροκλῆς ὁ Πασιφῶντος ,μεθ᾽ ὧν ἑξῆς ἅπαντα τὸν χρόνον τὰς νύκτας ἀνεπαυόμην ,οἳ συνίσασίν μοι μηδεμίαν πώποτε ἀπ᾽ αὐτῶν νύκτα ἀπογενομένῳ ,μηδὲ μέρος νυκτός · ἄγομεν δὲ καὶ τοὺς οἰκέτας καὶ παραδίδομεν εἰς βάσανον . καὶ τὸν μὲν λόγον ,εἰ συγχωρεῖ ὁ κατήγορος ,καταλύω · παρέσται δὲ ὁ δημόσιος καὶ βασανιεῖ ἐναντίον ὑμῶν ,ἂν κελεύητε . πρὸς ἕνδεκα γὰρ ἀμφορέας ἐν διαμεμετρημένῃ τῇ ἡμέρᾳ κρίνομαι . κἂν φῶσιν ἀπόκοιτόν με τουτωνὶ πώποτε τῶν συσσίτων γεγονέναι ,μὴ φείσησθέ μου ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ἀλλ᾽ ἀναστάντες ἀποκτείνατε . ἐὰν δ᾽ ἐξελεγχθῇς ψευδόμενος ,Δημόσθενες ,τοιαύτην δίκην δός ·ὁμολόγησον ἀνδρόγυνος εἶναι καὶ μὴ ἐλεύθερος ἐναντίον τούτων . κάλει μοι τοὺς οἰκέτας δεῦρο ἐπὶ τὸ βῆμα ,καὶ τὴν τῶν συμπρέσβεων ἀναγίγνωσκε μαρτυρίαν . Μαρτυρία Πρόκλησις ἐπειδὴ τοίνυν οὐ δέχεται τὴν πρόκλησιν ,οὐδ᾽ ἄν φησιν ἐν βασάνοις ἀνδραπόδων γενέσθαι ,λαβέ μοι τὴν ἐπιστολὴν ταύτην ,ἣν ὁ Φίλιππος ἔπεμψε . δῆλον γὰρ ὅτι μεγάλα τὴν πόλιν παραλογίζεται ,δι᾽ ἣν ἠγρυπνοῦμεν γράφοντες . Ἐπιστολή ἀκούετε ,ὦ ἄνδρες ,ὅτι " τοὺς ὅρκους ἀποδέδωκα ," φησί ," τοῖς ὑμετέροις πρέσβεσι ," καὶ τῶν συμμάχων τῶν ἑαυτοῦ τοὺς παραγενομένους κατ᾽ ὄνομα γέγραφε ,καὶ αὐτοὺς καὶ τὰς πόλεις αὐτῶν ,τοὺς δ᾽ ὑστερήσαντας τῶν συμμάχων ἀποστελεῖν φησι πρὸς ὑμᾶς . ταῦτ᾽ οὖν οὐκ ἂν οἴεσθε δύνασθαι γράψαι Φίλιππον μεθ᾽ ἡμέραν ἄνευ ἐμοῦ ; ἀλλ᾽ ἔμοιγε νὴ τοὺς θεοὺς οὗτος δοκεῖ τοῦτο μόνον λογίζεσθαι ,ὅπως μεταξὺ λέγων εὐδοκιμήσει ·εἰ δὲ μικρὸν ἐπισχὼν δόξει πονηρότατος τῶν Ἑλλήνων εἶναι ,οὐδὲ μικρὸν φροντίζειν . τί γὰρ ἄν τις τοιούτῳ πιστεύσειεν ἀνθρώπῳ ,ὃς ἐγκεχείρηκε λέγειν ὡς Φίλιππος ,οὐ τοῖς αὑτοῦ στρατηγήμασιν ,ἀλλὰ ταῖς ἐμαῖς δημηγορίαις ,εἴσω Πυλῶν παρῆλθε ; καὶ λογισμόν τινα ἡμερῶν συνηριθμεῖτο πρὸς ὑμᾶς ,ἐν αἷς ἐγὼ μὲν ἀπήγγελλον τὴν πρεσβείαν ,οἱ δὲ Φαλαίκου τοῦ Φωκέων τυράννου δρομοκήρυκες τἀνθένδε ἐκεῖσε διήγγελλον ,πιστεύσαντες δὲ οἱ Φωκεῖς ἐμοὶ εἴσω Πυλῶν αὐτὸν παρεδέξαντο καὶ τὰς πόλεις τὰς αὑτῶν παρέδοσαν . ταῦτα μὲν οὖν ὁ κατήγορος μεμηχάνηται ,τὰ δ᾽ ἐν Φωκεῦσι διεφθάρη πράγματα πρῶτον μὲν διὰ τὴν τύχην ,ἣ πάντων ἐστὶ κυρία ,ἔπειτα διὰ τὸ μῆκος τοῦ χρόνου καὶ τὸν δεκέτη πόλεμον . τὸ γὰρ αὐτὸ ηὔξησέ τε τῶν ἐν Φωκεῦσι τυράννων τὰ πράγματα καὶ καθεῖλε · κατέστησαν μὲν γὰρ εἰς τὴν ἀρχὴν τολμήσαντες τῶν ἱερῶν χρημάτων ἅψασθαι ,καὶ διὰ ξένων τὰς πολιτείας μετέστησαν ,κατελύθησαν δ᾽ ἀπορίᾳ χρημάτων ,ἐπειδὴ κατεμισθοφόρησαν τὰ ὑπάρχοντα .τρίτον δ᾽ αὐτοὺς καθεῖλεν ἡ τοῖς ἀπορουμένοις στρατοπέδοις συνήθως παρακολουθοῦσα στάσις ,τέταρτον δ᾽ ἡ Φαλαίκου περὶ τῶν μελλόντων ἔσεσθαι πραγμάτων ἄγνοια .ἡ μὲν γὰρ Θετταλῶν καὶ Φιλίππου στρατεία πρόδηλος ἦν ,οὐ πολλῷ δὲ χρόνῳ πρότερον πρὶν τὴν πρὸς ὑμᾶς εἰρήνην γενέσθαι ,πρέσβεις πρὸς ὑμᾶς ἦλθον ἐκ Φωκέων ,βοηθεῖν αὑτοῖς κελεύοντες ,καὶ ἐπαγγελλόμενοι παραδώσειν Ἀλπωνὸν καὶ Θρόνιον καὶ Νικαιαν ,τὰ τῶν παρόδων τῶν εἰς Πύλας ψηφισαμένων δ᾽ ὑμῶν παραδοῦναι Προξένῳ τῷ στρατηγῷ τοὺς Φωκέας ταῦτα τὰ χωρία ,καὶ πεντήκοντα πληροῦν τριήρεις ,καὶ τοὺς μέχρι τετταράκοντα ἐτῶν ἐξιέναι ,ἀντὶ τοῦ παραδοῦναι τὰ χωρία Προξένῳ ,ἔδησαν οἱ τύραννοι τοὺς πρέσβεις τοὺς ἐπηγγελμένους ὑμῖν παραδώσειν τὰ φυλακτήρια ,καὶ τοῖς σπονδοφόροις τοῖς τὰς μυστηριώτιδας σπονδὰς ἐπαγγέλλουσι μόνοι τῶν Ἑλλήνων Φωκεῖς οὐκ ἐσπείσαντο . καὶ πάλιν Ἀρχιδάμου τοῦ Λάκωνος παραλαμβάνειν ὄντος ἑτοίμου τὰ χωρία καὶ φυλάττειν ,οὐκ ἐπείσθησαν ,ἀλλ᾽ ἀπεκρίναντο αὐτῷ τὰ τῆς Σπάρτης δεινὰ δεδιέναι καὶ μὴ τὰ παρ᾽ αὑτοῖς . κἀνταῦθα οὔπω διελέλυσθε Φιλίππῳ ,ἀλλ᾽ ἐν τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ περί τε τῆς εἰρήνης ἐβουλεύεσθε ,καὶ τῆς ἐπιστολῆς ἠκούετε τῆς Προξένου ,ὅτι Φωκεῖς οὐ παραδεδώκασιν αὐτῷ τὰ χωρία ,καὶ οἱ τὰ μυστήρια ἐπαγγέλλοντες μόνους τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἀπέφαινον Φωκέας οὐ δεδεγμένους τὰς σπονδάς ,ἀλλὰ καὶ τοὺς δεῦρο ἐληλυθότας πρέσβεις δεδεκότας . ὅτι δὲ ἀληθῆ λέγω ,κάλει μοι τοὺς σπονδοφόρους ,καὶ τοὺς παρὰ Προξένου τοῦ στρατηγοῦ πρεσβεύσαντας εἰς Φωκέας ,Καλλικράτην καὶ Μεταγένην ,καὶ τῆς ἐπιστολῆς ἀκούσατε τῆς Προξένου . Μαρτυρίαι Ἐπιστολή ἀκούετε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τῶν χρόνων παραναγιγνωσκομένων ἐκ τῶν δημοσίων γραμμάτων ,καὶ τῶν μαρτύρων ὑμῖν προσδιαμαρτυρούντων ,ὅτι πρὶν ἐμὲ χειροτονηθῆναι πρεσβευτήν ,Φάλαικος ὁ τῶν Φωκέων τύραννος ἡμῖν μὲν καὶ Λακεδαιμονίοις ἠπίστει ,Φιλίππῳ δ᾽ ἐπίστευεν . ἀλλ᾽ οὗτος μόνος τὸ συμβησόμενον ἠγνόει ; ὑμεῖς δὲ αὐτοὶ δημοσίᾳ πῶς διέκεισθε ; οὐ πάντες προσεδοκᾶτε Φίλιππον ταπεινώσειν Θηβαίους ,ὁρῶντά τ᾽ αὐτῶν τὴν θρασύτητα ,καὶ τῷ μὴ βούλεσθαι δύναμιν ἀνθρώπων ἀπίστων ἐπαυξῆσαι ; Λακεδαιμόνιοι δὲ οὐ μεθ᾽ ἡμῶν τἀναντία Θηβαίοις ἐπρέσβευον ,καὶ τελευτῶντες προσέκρουον φανερῶς ἐν Μακεδονίᾳ καὶ διηπειλοῦντο ; αὐτοὶ δὲ οὐκ ἠπόρουν καὶ ἐφοβοῦντο οἱ τῶν Θηβαίων πρέσβεις ; Θετταλοὶ δὲ οὐ κατεγέλων τῶν ἄλλων ,ὑπὲρ αὑτῶν φάσκοντες τὴν στρατείαν εἶναι ; τῶν δ᾽ ἑταίρων τινὲς τῶν Φιλίππου οὐ διαρρήδην πρός τινας ἡμῶν ἔλεγον ὅτι τὰς ἐν Βοιωτοῖς πόλεις κατοικιεῖ Φίλιππος ; Θηβαῖοι δ᾽ οὐκ ἐξεληλύθεσαν πανδημεί ,ἀπιστοῦντες τοῖς πράγμασιν ; ὑμῖν δὲ ταῦθ᾽ ὁρῶν οὐκ ἔπεμψεν ἐπιστολὴν ὁ Φίλιππος ,ἐξιέναι πάσῃ τῇ δυνάμει βοηθήσοντας τοῖς δικαίοις ; οἱ δὲ νῦν πολεμικοὶ καὶ τὴν εἰρήνην ἀνανδρίαν καλοῦντες ,οὐ διεκώλυσαν ὑμᾶς ἐξελθεῖν εἰρήνης καὶ συμμαχίας γεγενημένης ,δεδιέναι φάσκοντες μὴ τοὺς στρατιώτας ὑμῶν ὁμήρους λάβῃ Φίλιππος ; πότερον οὖν ἐγὼ τοὺς προγόνους ἐκώλυσα τὸν δῆμον μιμεῖσθαι ,ἢ σὺ καὶ οἱ μετὰ σοῦ συνεστηκότες ἐπὶ τὰ κοινά ; καὶ πότερον ἦν ἀσφαλεστέρα καὶ καλλίων Ἀθηναίοις ἡ ἔξοδος ,ἡνίκα ἤκμαζον μὲν τῇ μανίᾳ Φωκεῖς ,ἐπολέμουν δὲ Φιλίππῳ ,εἶχον δὲ Ἀλπωνὸν καὶ Νίκαιαν ,οὔπω παραδόντος Φαλαίκου Μακεδόσι ,τὰς σπονδὰς δὲ οἷς ἐμέλλομεν βοηθεῖν τὰς μυστηριώτιδας οὐκ ἐδέχοντο ,Θηβαίους δ᾽ ὄπισθεν κατελείπομεν ,ἢ μεταπεμπομένου μὲν Φιλίππου ,ὅρκων δ᾽ ἡμῖν καὶ συμμαχίας γεγενημένης ,Θετταλῶν δὲ καὶ τῶν ἄλλων Ἀμφικτυόνων στρατευόντων ; οὐ πολλῷ καλλίων οὗτος ἦν ὁ καιρὸς ἐκείνου ,ἐν ᾧ διὰ τὴν σὴν ἀνανδρίαν καὶ ἅμα φθόνον ἐσκευαγώγησαν ἐκ τῶν ἀγρῶν Ἀθηναῖοι ,πρεσβεύοντος ἐμοῦ τὴν τρίτην ἤδη πρεσβείαν τὴν ἐπὶ τὸ κοινὸν τῶν Ἀμφικτυόνων ,ἐφ᾽ ἣν τολμᾶς με λέγειν ὡς οὐ χειροτονηθεὶς ᾠχόμην ,ἐχθρὸς δ᾽ ὢν οὐδέπω καὶ τήμερον ἠθέληκάς με εἰσαγγεῖλαι παραπρεσβεύσασθαι ; οὐ γὰρ δὴ φθονεῖς γέ μοι τῶν εἰς τὸ σῶμα τιμημάτων . τοιγάρτοι Θηβαίων μὲν παρακαθημένων καὶ δεομένων ,τῆς δ᾽ ἡμετέρας πόλεως διὰ σὲ τεθορυβημένης καὶ τῶν Ἀθηναίων ὁπλιτῶν οὐ παρόντων ,Θετταλῶν δὲ Θηβαίοις προσθεμένων διὰ τὴν ὑμετέραν ἀβουλίαν καὶ τὴν πρὸς Φωκέας ἔχθραν ,ἣ προϋπῆρχε Θετταλοῖς ἐκ παλαιῶς χρόνων ,ὅτε αὐτῶν τοὺς ὁμήρους λαβόντες Φωκεῖς κατηλόησαν ,Φαλαίκου δὲ πρὶν ἐμὲ ἐλθεῖν καὶ Στέφανον καὶ Δερκύλον καὶ τοὺς ἄλλους πρέσβεις ἀπεληλυθότος ὑποσπόνδου ,Ὀρχομενίων δὲ περιφόβων ὄντων καὶ σπονδὰς τοῖς σώμασιν αἰτησάντων ,ὥστε ἀπελθεῖν ἐκ τῆς Βοιωτίας ,παρεστηκότων μὲν τῶν Θηβαίων πρέσβεων ,ὑπολειπομένης δ᾽ ἔχθρας φανερᾶς Φιλίππῳ πρὸς Θηβαίους καὶ Θετταλούς ,τότε ἀπώλοντο μεγάλα δ᾽ οἶμαι τούτων ἔργῳ σημεῖα ἐπιδείξειν . εἰ γάρ τι τούτων ἀληθὲς ἦν ὧν σὺ λέγεις ,κατηγόρουν ἄν μου Βοιωτῶν καὶ Φωκέων οἱ φεύγοντες ,ὧν τοὺς μὲν ἐξεβεβλήκειν ,τοὺς δ᾽ ἐκώλυσα κατελθεῖν · νῦν δ᾽ οὐχὶ τὰ συμβάντα λογιζόμενοι ,ἀλλὰ τὴν εὔνοιαν τὴν ἐμὴν ἀποδεχόμενοι ,συλλεγέντες οἱ φεύγοντες Βοιωτῶν ᾕρηνταί μοι συνηγόρους ,ἥκουσι δ᾽ ἀπὸ τῶν ἐν Φωκεῦσι πόλεων πρέσβεις ,οὓς ἐγὼ τὴν τρίτην πρεσβείαν τὴν ἐπὶ τοὺς Ἀμφικτύονας πρεσβεύων ἔσωσα ,Οἰταίων ἐγχειρούντων λέγειν ὡς δεῖ τοὺς ἡβῶντας ὠθεῖν κατὰ τοῦ κρημνοῦ ,καὶ παρήγαγον εἰς τοὺς Ἀμφικτύονας ,ὥστε ἀπολογίας τυχεῖν . ὁ μὲν γὰρ Φάλαικος ὑπόσπονδος ἀφεῖτο ,οἱ δὲ ἀναίτιοι ἀποθνῄσκειν ἔμελλον ,συναγορεύοντος δ᾽ ἐμοῦ διεσώθησαν . ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,κάλει μοι Μνάσωνα τὸν Φωκέα καὶ τοὺς συμπρέσβεις ,καὶ τοὺς ἀπὸ τῆς τῶν Βοιωτῶν φυγῆς ᾑρημένους . ἀνάβηθι δεῦρο ,Λίπαρε καὶ Πυθίων ,καὶ τὴν αὐτὴν ἀπόδοτέ μοι χάριν εἰς τὴν τοῦ σώματος σωτηρίαν ,ἥνπερ ἐγὼ ὑμῖν . Συνητοπία Βοιωτῶν καὶ Φωκέων πῶς οὖν οὐκ ἂν δεινὰ πάθοιμι ,εἰ κατηγοροῦντος μὲν Δημοσθένους τοῦ Θηβαιων προξένου καὶ πονηροτάτου τῶν Ἑλλήνων ,συναγορευόντων δέ μοι Φωκέων καὶ Βοιωτῶν ἁλοίην ; ἐτόλμησε δ᾽ εἰπεῖν ὡς ἐγὼ τοῖς ἐμαυτοῦ λόγοις περιπίπτω . φησὶ γάρ με εἰπεῖν ,ὅτ᾽ ἔκρινον Τίμαρχον ,ὅτι πάντες κατ᾽ αὐτοῦ τὴν τῆς πορνείας φήμην παρειλήφασι ,τὸν δ᾽ Ἡσίοδον ποιητὴν ἀγαθὸν ὄντα λέγειν ,φήμη δ᾽ οὔτις πάμπαν ἀπόλλυται ,ἥντινα λαοὶ πολλοὶ φημίξωσι · θεός νυ τίς ἐστι καὶ αὐτή . ηες .ωδ 763-4 τὴν δ᾽ αὐτὴν ταύτην θεὸν ἥκειν νῦν κατηγοροῦσαν ἐμοῦ ·πάντας γὰρ λέγειν ὡς χρήματα ἔχω παρὰ Φιλίππου . εὖ δ᾽ ἴστε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὅτι πλεῖστον διαφέρει φήμη καὶ συκοφαντία . φήμη μὲν γὰρ οὐ κοινωνεῖ διαβολῇ ,διαβολὴ δὲ ἀδελφόν ἐστι συκοφαντία . διοριῶ δ᾽ αὐτῶν ἑκάτερον ἐγὼ σαφῶς . φήμη μέν ἐστιν ,ὅταν τὸ πλῆθος τῶν πολιτῶν αὐτόματον ἐκ μηδεμιᾶς προφάσεως λέγῃ τινὰ ὡς γεγενημένην πρᾶξιν · συκοφαντία δ᾽ ἐστίν ,ὅταν πρὸς τοὺς πολλοὺς εἷς ἀνὴρ αἰτίαν ἐμβαλών ,ἔν τε ταῖς ἐκκλησίαις ἁπάσαις πρός τε τὴν βουλὴν διαβάλλῃ τινά . καὶ τῇ μὲν φήμῃ δημοσίᾳ θύομεν ὡς θεῷ ,τῶν δὲ συκοφαντῶν ὡς κακούργων δημοσίᾳ προβολὰς ποιούμεθα . μὴ οὖν σύναγε εἰς ταὐτὸν τὰ κάλλιστα τοῖς αἰσχίστοις . ἐπὶ πολλοῖς μὲν οὖν ἔγωγε τῶν κατηγορημένων ἠγανάκτησα ,μάλιστα δὲ ἡνίκα ᾐτιᾶτό με εἶναι προδότην · ἅμα γὰρ ταῖς αἰτίαις ταύταις φανῆναί με ἔδει θηριώδη καὶ τὴν ψυχὴν ἄστοργον καὶ πολλοῖς ἑτέροις πρότερον ἁμαρτήμασι ἔνοχον . τοῦ μὲν οὖν ἐμοῦ βίου καὶ τῆς καθ᾽ ἡμέραν διαίτης ὑμᾶς δοκιμαστὰς ἱκανοὺς εἶναι νομίζω · ἃ δ᾽ ἐστὶ τοῖς μὲν πολλοῖς ἀσύνοπτα ,τοῖς δὲ χρηστοῖς τὰς Ψυχὰς μέγιστα ,τούτων ὑμῖν τὰ πλεῖστα καὶ καλῶς ἔχοντα ἐκ τῶν νόμων ὁρᾶν ἀναβιβῶμαι ,ἵν᾽ εἰδῆτε τὰς ἐμὰς παρακαταθήκας ,ἃς οἴκοι καταλιπὼν εἰς Μακεδονίαν ἐπρέσβευσα . σὺ μὲν γάρ ,Δημόσθενες ,ταῦτα ἐπλάσω ἐπ᾽ ἐμέ ,ἐγὼ δ᾽ ὡς ἐπαιδεύθην καὶ δικαίως ἐξηγήσομαι . οὑτοσὶ μέν ἐστί μοι πατὴρ Ἀτρόμητος ,σχεδὸν πρεσβύτατος τῶν πολιτῶν · ἔτη γὰρ ἤδη βεβίωκεν ἐνενήκοντα καὶ τέτταρα · συμβέβηκε δὲ αὐτῷ νέῳ μὲν ὄντι ,πρὶν τὴν οὐσίαν ἀπολέσαι διὰ τὸν πόλεμον ,ἀθλεῖν τῷ σώματι ,ἐκπεσόντι δὲ ὑπὸ τῶν τριάκοντα στρατεύεσθαι μὲν ἐν τῇ Ἀσίᾳ ,ἀριστεύειν δ᾽ ἐν τοῖς κινδύνοις ,εἶναι δ᾽ ἐκ φρατρίας τὸ γένος ἣ τῶν αὐτῶν βωμῶν Ἐτεοβουτάδαις μετέχει ,ὅθεν ἡ τῆς Ἀθηνᾶς τῆς Πολιάδος ἐστὶν ἱέρεια ,συγκατάγειν δὲ τὸν δῆμον ,ὥσπερ καὶ ὀλίγῳ πρότερον εἶπον .ἐλευθέρους δε μοι συμβέβηκεν εἶναι καὶ τοὺς πρὸς μητρὸς ἅπαντας ,ἣ νῦν ἐμοὶ πρὸ τῶν ὀφθαλμῶν προφαίνεται φοβουμένη περὶ τῆς ἐμῆς σωτηρίας καὶ διηπορημένη . καίτοι ,Δημόσθενες ,ἡ μὲν ἐμὴ μήτηρ ἔφυγε μετὰ τοῦ ἀνδρὸς εἰς Κόρινθον καὶ μετέσχε τῶν πολιτικῶν κακῶν · σὺ δὲ ὁ ἀμφισβητῶν ἀνὴρ εἶναι ,οὐ γὰρ ἂν τολμήσαιμι εἰπεῖν ὡς ἀνὴρ εἶ ,ἐγράφης λιποταξίου ,καὶ τὸν γραψάμενον Νικόδημον τὸν Ἀφιδναῖον χρήμασι πείσας ἐσώθης ,ὃν ὕστερον μετὰ Ἀριστάρχου συναπέκτεινας ,καὶ οὐ καθαρὸς ὢν εἰς τὴν ἀγορὰν ἐμβάλλεις . Φιλοχάρης δ᾽ οὑτοσί ,ὁ πρεσβύτατος ἀδελφὸς ἡμῶν ,οὐκ ἀγεννεῖς διατριβάς ,ὡς σὺ βλασφημεῖς ,ἀλλ᾽ ἐν γυμνασίοις διατρίβων ,καὶ μετὰ Ἰφικράτους συνεστρατευμένος ,καὶ συνεχῶς ἔτος ἤδη τουτὶ τρίτον στρατηγῶν ,ἥκει δεησόμενος ὑμῶν ἐμὲ σῶσαι . Ἀφόβητος δ᾽ οὑτοσί ,ὁ νεώτατος ἡμῶν ἀδελφός ,πεπρεσβευκὼς μὲν ὑπὲρ ὑμῶν ἀξίως τῆς πόλεως πρὸς τὸν Περσῶν βασιλέα ,καλῶς δὲ καὶ δικαίως τῶν ὑμετέρων προσόδων ἐπιμεληθείς ,ὅτε αὐτὸν ἐπὶ τὴν κοινὴν διοίκησιν εἵλεσθε ,καὶ πεπαιδοποιημένος κατὰ τοὺς νόμους ,ἀλλ᾽ οὐ Κνωσίωνι τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα παρακατακλίνων ,ὥσπερ σύ ,πάρεστι καταφρονῶν τῶν σῶν λοιδοριῶν · τὸ γὰρ ψευδὲς ὄνειδος οὐ περαιτέρω τῆς ἀκοῆς ἀφικνεῖται . ἐτόλμησας δὲ καὶ περὶ τῶν ἐμῶν κηδεστῶν εἰπεῖν ·οὕτως ἀναιδὴς καὶ πόρρωθεν ἀχάριστος εἶ ,ὃς Φιλόδημον τὸν Φίλωνος πατέρα καὶ Ἐπικράτους οὐκ ἀγαπᾶς οὐδὲ προσκυνεῖς ,δι᾽ ὃν εἰς τοὺς δημότας ἐνεγράφης ,ὡς ἴσασιν οἱ πρεσβύτεροι Παιανιέων . ἐκπέπληγμαι δέ ,εἰ σὺ λοιδορεῖν Φίλωνα τολμᾷς ,καὶ ταῦτα ἐν τοῖς ἐπιεικεστάτοις Ἀθηναίων ,οἳ δεῦρο εἰσεληλύθασι δικάσοντες ἕνεκα τοῦ βελτίστου τῆς πόλεως ,καὶ μᾶλλον προσέχουσι τοῖς βίοις ἡμῶν ἢ τοῖς λόγοις . πότερα γὰρ ἂν προσδοκᾷς αὐτοὺς εὔξασθαι μυρίους ὁπλίτας ὁμοίους .Φίλωνι γενέσθαι ,καὶ τὰ σώματα οὕτω διακειμένους καὶ τὴν Ψυχὴν οὕτω σώφρονας ,ἢ τρισμυρίους κιναίδους οἵους περ σύ ; καὶ τὴν Ἐπικράτους εὐαγωγίαν ,τοῦ Φίλωνος ἀδελφοῦ ,ἐπανάγεις εἰς ὀνείδη . καὶ τίς αὐτὸν εἶδε πώποτε ἀσχημονήσαντα ,ἢ μεθ᾽ ἡμέραν ,ὡς σὺ φῄς ,ἐν τῇ πομπῇ τῶν Διονυσίων ,ἢ νύκτωρ ; οὐ γὰρ ἂν τοῦτό γ᾽ εἴποις ,ὡς ἔλαθεν ·οὐ γὰρ ἠγνοεῖτο . ἐμοὶ δέ ,ὦ ἄνδρες ,ἐκ τῆς Φιλοδήμου θυγατρὸς καὶ Φίλωνος ἀδελφῆς καὶ Ἐπικράτους τρεῖς παῖδές εἰσι ,μία μὲν θυγάτηρ ,δύο δὲ υἱεῖς · οὓς ἐγὼ δεῦρο ἥκω μετὰ τῶν ἄλλων κομίζων ,ἑνὸς ἐρωτήματος ἕνεκα καὶ τεκμηρίου πρὸς τοὺς δικαστάς ,ὃ νῦν δὴ ἐρήσομαι .ἐρωτῶ γάρ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,εἰ δοκῶ ἂν ὑμῖν πρὸς τῇ πατρίδι καὶ τῇ τῶν φίλων συνηθείᾳ καὶ ἱερῶν καὶ τάφων πατρῴων μετουσίᾳ τουτουσὶ τοὺς πάντων ἀνθρώπων ἐμοὶ φιλτάτους προδοῦναι Φιλίππῳ ,καὶ περὶ πλείονος τὴν ἐκείνου φιλίαν τῆς τούτων σωτηρίας ποιήσασθαι . ποίᾳ κρατηθεὶς ἡδονῇ ; ἢ τί πώποτε ἄσχημον ἕνεκα χρημάτων πράξας ; οὐ γὰρ ἡ Μακεδονία κακοὺς ἢ χρηστοὺς ποιεῖ ,ἀλλ᾽ ἡ φύσις · οὐδ᾽ ἐσμὲν ἕτεροί τινες ἥκοντες ἀπὸ τῆς πρεσβείας ,ἀλλ᾽ οἵους ὑμεῖς ἐξεπέμψατε . συμπέπλεγμαι δ᾽ ἐν τῇ πολιτείᾳ καθ᾽ ὑπερβολὴν ἀνθρώπῳ γόητι καὶ πονηρῷ ,ὃς οὐδ᾽ ἂν ἄκων ἀληθὲς οὐδὲν εἴποι . ἡγεῖται δέ ,ὅταν τι Ψεύδηται ,τῶν λόγων ὅρκος κατὰ τῶν ἀναισχύντων ὀφθαλμῶν ,καὶ τὰ μὴ γεγενημένα οὐ μόνον ὡς ἔστι λέγει ,ἀλλὰ καὶ τὴν ἡμέραν ἐν ᾗ φησι γενέσθαι · καὶ προστίθησίν τινος ὄνομα πλασάμενος ,ὡς ἔτυχε παρών ,μιμούμενος τοὺς τἀληθῆ λέγοντας . ἓν δὲ εὐτυχοῦμεν οἱ μηδὲν ἀδικοῦντες ,ὅτι πρὸς τῇ τερατείᾳ τοῦ τρόπου καὶ τῇ τῶν ὀνομάτων συνθέσει νοῦν οὐκ ἔχει . σκέψασθε γὰρ ἀφροσύνην ἅμα καὶ ἀπαιδευσίαν τἀνθρώπου ,ὃς τοιοῦτον ἐπλάσατο τὸ περὶ τὴν Ὀλυνθίαν γυναῖκα ψεῦδος κατ᾽ ἐμοῦ ,ἐφ᾽ ᾧ μεταξὺ λέγων ὑφ᾽ ὑμῶν ἐξερρίφη · τὸν γὰρ πλεῖστον ἀφεστηκότα τῶν τοιούτων πρὸς τοὺς εἰδότας διέβαλλε . σκέψασθε δέ ,ὡς πόρρωθεν ἐπὶ τὴν αἰτίαν ταύτην παρεσκευάζετο . ἔστι γάρ τις ἐπιδημῶν εἰς τὴν πόλιν Ἀριστοφάνης Ὀλύνθιος · τούτῳ συσταθεὶς ὑπό τινων καὶ πυθόμενος ὡς εἰπεῖν δύναται ,ὑπερεκθεραπεύσας αὐτὸν καὶ προσαγαγόμενος ,ἔπειθεν ἐμοῦ τὰ ψευδῆ καταμαρτυρεῖν πρὸς ὑμᾶς ,κἂν παρελθὼν ἐθελήσῃ σχετλιάσαι σαὶ καὶ λέγειν ὡς εἰς οἰκείαν αὑτοῦ γυναῖκα αἰχμάλωτον γεγενημένην πεπαρῴνηκα ,πεντακοσίας μὲν ἤδη δραχμὰς ὑπισχνεῖτο αὐτῷ δώσειν ,πεντακοσίας δ᾽ ἑτέρας ,ἐπειδὰν καταμαρτυρήσῃ . ὁ δ᾽ αὐτῷ ἀπεκρίνατο ,ὡς αὐτὸς διηγεῖτο ,ὅτι τῆς μὲν φυγῆς καὶ τῆς παρούσης ἀπορίας αὐτῷ οὐ κακῶς ,ἀλλ᾽ ὡς οἷόν τε ἄριστα στοχάζοιτο ,τοῦ δὲ τρόπου πλεῖστον εἴη διημαρτηκώς · οὐδὲν γὰρ ἂν τοιοῦτον πρᾶξαι . ὅτι δὲ ἀληθῆ λέγω ,αὐτὸν Ἀριστοφάνην μαρτυροῦντα παρέξομαι .κάλει μοι Ἀριστοφάνην Ὀλύθιον ,καὶ τὴν μαρτυρίαν ἀναγίγνωσκε ,καὶ τοὺς ἀκηκοότας αὐτοῦ καὶ πρὸς ἐμὲ ἀγγείλαντας ,Δερκύλον Αὐτοκλέους Ἁγνούσιον καὶ Ἀριστείδην Εὐφιλήτου Κηφισιέα . Μαρτυρίαι τῶν μὲν μαρτύρων διομνυμένων καὶ μαρτυρούντων ἀκούετε · τὰς δ᾽ ἀνοσίους ταύτας τῶν λόγων τέχνας ,ἃς οὗτος πρὸς τοὺς νέους ἐπαγγέλλεται καὶ κέχρηται νυνὶ κατ᾽ ἐμοῦ ,ἆρα μέμνησθε ,ὡς ἐπιδακρύσας καὶ τὴν Ἑλλάδα κατοδυράμενος ,καὶ Σάτυρον τὸν κωμικὸν ὑποκριτὴν προσεπαινέσας ,ὅτι ξένους τινὰς ἑαυτοῦ αἰχμαλώτους σκάπτοντας ἐν τῷ Φιλίππου ἀμπελουργείῳ καὶ δεδεμένους παρὰ πότον ἐξῃτήσατο παρὰ Φιλίππου , ταῦθ᾽ ὑποθεὶς ἐπεῖπεν ἐντεινάμενος ταύτην τὴν ὀξεῖαν καὶ ἀνόσιον φωνήν ,ὡς δεινόν ,εἰ ὁ μὲν τοὺς Καρίωνας καὶ Ξανθίας ὑποκρινόμενος οὕτως εὐγενὴς καὶ μεγαλόψυχος γένοιτο ,ἐγὼ δ᾽ ὁ τῆς μεγίστης σύμβουλος πόλεως ,ὁ τοὺς μυρίους Ἀρκάδων νουθετῶν ,οὐ κατάσχοιμι τὴν ὓβριν ,ἀλλὰ παραθερμανθείς ,ὅθ᾽ ἡμᾶς εἱστία Ξενόδοκος τῶν ἑταίρων τις τῶν Φιλιππου ,ἕλκοιμι τῶν τριχῶν καὶ λαβὼν ῥυτῆρα μαστιγοίην αἰχμάλωτον γυναῖκα . οὐκοῦν εἰ ὑμεῖς αὐτῷ ἐπιστεύσατε ,ἢ Ἀριστοφάνης μου συγκατεψεύσατο ,ἐπ᾽ αἰσχραῖς αἰτίαις ἀπωλόμην ἄν . ἐάσετε οὖν τὸ τοιοῦτον αὑτοῦ προστρόπαιον ,μὴ γὰρ δὴ τῆς πόλεώς γε ,ἐν ὑμῖν ἀναστρέφεσθαι ; καὶ τὴν μὲν ἐκκλησίαν καθαίρετε ,ἐν δὲ τοῖς ψηφίσμασι διὰ τούτου τὰς εὐχὰς ποιήσεσθε ,καὶ στρατιὰν ἢ πεζὴν ἢ ναυτικὴν ἐκπέμψετε ; καὶ μὴν ὅ γε Ἡσίοδος λέγει ,πολλάκι τοι ξύμπασα πόλις κακοῦ ἀνδρὸς ἀπηύρα ,ὅς κεν ἀλιτραίνῃ καὶ ἀτάσθαλα μηχανάαται . ηες .ωδ 240-241 ἓν δὲ πρὸς τοῖς εἰρημένοις εἰπεῖν ἔτι βούλομαι . εἰ γάρ πού τις ἔστι κακία κατ᾽ ἀνθρώπους ,ἂν μὴ πρωτεύοντα περὶ ταύτην ἀποδείξω Δημοσθένην ,θανάτου τιμῶμαι . ἀλλ᾽ οἶμαι πολλὰ καὶ χαλεπὰ παρακολουθεῖ τῷ κρινομένῳ ,καὶ μετακαλεῖ τὴν ψυχὴν ἀπὸ τῆς ὀργῆς ὁ κίνδυνος ἐπὶ τοὺς ὑπὲρ τῆς σωτηρίας λόγους ,καὶ διαλογισμὸν παρίστησι ,μή τι παραλίπῃ τῶν κατηγορημένων . ὥστε ἅμα μὲν ὑμᾶς ,ἅμα δὲ ἐμαυτὸν εἰς ἀνάμνησιν τῶν κατηγορημένων ἀγαγεῖν βούλομαι . σκοπεῖτε γὰρ δὴ καθ᾽ ἕκαστον ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ποῖον ἐγὼ ψήφισμα γράψας κρίνομαι ,ἢ ποῖον νόμον λύσας ,ἢ ποῖον γενέσθαι κωλύσας ,ἢ τίνας ὑπὲρ τῆς πόλεως συνθήκας ποιησάμενος ,ἢ τί τῶν δεδογμένων περὶ τῆς εἰρήνης ἀπαλείψας ,ἢ τί τῶν μὴ δοξάντων ὑμῖν προσγράψας . οὐκ ἤρεσκέ τισι τῶν ῥητόρων ἡ εἰρήνη · ἔπειτα οὐ τότε ἀντιλέγειν αὐτοὺς ἐχρῆν ,ἀλλὰ μὴ νῦν ἐμὲ κρίνειν ; ἐπλούτουν τινὲς ἐκ τοῦ πολέμου ,ἀπὸ τῶν ὑμετέρων εἰσφορῶν καὶ τῶν δημοσίων προσόδων ,νῦν δὲ πέπαυνται · εἰρήνη γὰρ ἀργίαν οὐ τρέφει · ἔπειτα οἱ μὲν οὐκ ἀδικούμενοι ,ἀλλ᾽ ἀδικοῦντες τὴν πόλιν ,τιμωρήσονται τὸν προστάντα τῆς εἰρήνης ,οἱ ὠφελούμενοι τοὺς χρησίμους εἰς τὰ κοινὰ γενομένους ἐγκαταλείψετε ; συνῇδον γὰρ τοὺς παιᾶνας Φιλίππῳ ,κατεσκαμμένων τῶν ἐν Φωκεῦσι πόλεων ,ὥς φησιν ὁ κατήγορος . καὶ ποίῳ δύναιτ᾽ ἄν τις τεκμηρίῳ τοῦτο σαφῶς ἐπιδεῖξαι ; ἐκλήθην μὲν γὰρ ἐπὶ τὰ ξένια μετὰ τῶν συμπρέσβεων ,ἦσαν δ᾽ οἱ κλητοὶ καὶ συνδειπνοῦντες σὺν ταῖς ἀπὸ τῶν Ἑλλήνων πρεσβείαις οὐκ ἐλάττους ἢ διακόσιοι . ἐν δὲ τούτοις ὡς ἔοικεν ἐγὼ διαφανὴς ἦν οὐχ ὑποσιγῶν ,ἀλλὰ συνᾴδων ,ὥς φησι Δημοσθένης ,οὔτ᾽ αὐτὸς παρών ,οὔτε τῶν ἐκεῖ παρόντων οὐδένα παρασχόμενος μάρτυρα . καὶ τῷ δῆλος ἦ ,εἰ μή γε ὥσπερ ἐν τοῖς χοροῖς προῇδον ; οὐκοῦν εἰ μὲν ἐσίγων ,ψευδῆ μου κατηγορεῖς · εἰ δὲ ὀρθῆς ἡμῖν τῆς πατρίδος οὔσης ,καὶ τῶν πολιτῶν κοινῇ μηδὲν ἀτυχούντων ,συνῇδον μετὰ τῶν ἄλλων πρέσβεων τὸν παιᾶνα ,ἡνίκα ὁ θεὸς μὲν ἐτιμᾶτο ,Ἀθηναῖοι δὲ μηδὲν ἠδόξουν ,εὐσέβουν ,ἀλλ᾽ οὐκ ἠδίκουν ,καὶ δικαίως ἂν σῳζοίμην . ἔπειτα ἐγὼ μὲν διὰ ταῦτα ἀνηλεής τις εἰμὶ ἄνθρωπος ,σὺ δὲ εὐσεβὴς ὁ τῶν ὁμοσπόνδων καὶ συσσίτων κατήγορος ; ὠνείδισας δέ μοι καὶ πολιτείας ἐμπληξίαν ,εἰ πεπρέσβευκα πρὸς Φίλιππον ,πρότερον παρακαλῶν ἐπ᾽ ἐκεῖνον τοὺς Ἕλληνας . καίτοι ταύτην ,εἰ βούλει ,τὴν κατηγορίαν καὶ τῶν ἄλλων Ἀθηναίων δημοσίᾳ κατηγορήσεις . ἐπολεμεῖτε Λακεδαιμονίοις ,καὶ μετὰ τὴν ἐν Λεύκτροις συμφορὰν τοῖς αὐτοῖς ἐβοηθεῖτε · κατηγάγετε εἰς τὴν πατρίδα φεύγοντας Θηβαίους ,καὶ πάλιν τούτοις ἐμαχέσασθε ἐν Μαντινείᾳ · ἐπολεμήσατε Ἐρετριεῦσι καὶ Θεμίσωνι ,καὶ πάλιν αὐτοὺς ἐσώσατε . καὶ μυρίοις ἄλλοις ἤδη τῶν Ἑλλήνων οὕτω κέχρησθε · τοῖς γὰρ καιροῖς συμπεριφέρεσθαι ἀνάγκη πρὸς τὸ κράτιστον καὶ τὸν ἄνδρα καὶ τὴν πόλιν . τὸν δὲ ἀγαθὸν σύμβουλον τί χρὴ ποιεῖν ; οὐ τῇ πόλει πρὸς τὸ παρὸν τὰ βέλτιστα συμβουλεύειν ; τὸν δὲ πονηρὸν κατήγορον τί ; οὐ τοὺς καιροὺς ἀποκρυπτόμενον τῆς πράξεως κατηγορεῖν ; τὸν δὲ ἐκ φύσεως προδότην πῶς χρὴ θεωρεῖν ; ἆρά γε οὐχ ὡς σὺ τοῖς ἐντυγχάνουσι καὶ πιστεύσασι κέχρησαι ,λόγους εἰς δικαστήρια γράφοντα μισθοῦ ,τούτους ἐκφέρειν τοῖς ἀντιδίκοις ; ἔγραψας λόγον Φορμίωνι τῷ τραπεζίτῃ χρήματα λαβών · τοῦτον ἐξήνεγκας Ἀπολλοδώρῳ τῷ περὶ τοῦ σώματος κρίνοντι Φορμίωνα . εἰσῆλθες εἰς εὐδαιμονοῦσαν οἰκίαν τὴν Ἀριστάρχου τοῦ Μόσχου · ταύτην ἀπώλεσας . Προὔλαβες τρία τάλαντα παρ᾽ Ἀριστάρχου προσεποιήσω ,ζηλωτὴς εἶναι τῆς ἡλικίας τοῦ μειρακίου . οὐ γὰρ δὴ τῇ γε ἀληθείᾳ ·οὐ γὰρ προσδέχεται δίκαιος ἔρως πονηρίαν . ταῦτ᾽ ἐστὶν ὁ προδότης καὶ τὰ τούτοις ὅμοια . ἐμνήσθη δέ που περὶ στρατείας ,καὶ καλὸν στρατιώτην ἐμὲ ὠνόμασεν . ἐγὼ δὲ οὐχ ἕνεκα τῆς τούτου βλασφημίας ,ἀλλὰ τοῦ παρόντος κινδύνου προνοούμενος ,καὶ περὶ τούτων ἀνεπίφθονον λέγειν εἶναί μοι νομίζω · ποῦ γὰρ ἢ πότε αὐτῶν ἢ πρὸς τίνας ,παραλιπὼν τήνδε τὴν ἡμέραν ,μνησθήσομαι ; ἐκ παίδων μὲν γὰρ ἀπαλλαγεὶς περίπολος τῆς χώρας ταύτης ἐγενόμην δύ᾽ ἔτη ,καὶ τούτων ὑμῖν τοὺς συνεφήβους καὶ τοὺς ἄρχοντας ἡμῶν μάρτυρας παρέξομαι ·πρώτην δ᾽ ἐξελθὼν στρατείαν τὴν ἐν τοῖς μέρεσι καλουμένην ,καὶ συμπαραπέμπων μετὰ τῶν ἡλικιωτῶν καὶ τῶν Ἀλκιβιάδου ξένων τὴν εἰς Φλειοῦντα παραπομπήν ,κινδύνου συμβάντος ἡμῖν περὶ τὴν Νεμεάδα καλουμένην χαράδραν ,οὕτως ἠγωνισάμην ,ὥστε ὑπὸ τῶν ἡγεμόνων ἐπαινεῖσθαι · καὶ τὰς ἄλλας τὰς ἐκ διαδοχῆς ἐξόδους τὰς ἐν τοῖς ἐπωνύμοις καὶ τοῖς μέρεσιν ἐξῆλθον , καὶ τὴν ἐν Μαντινείᾳ μάχην συνεμαχεσάμην οὐκ αἰσχρῶς οὐδ᾽ ἀναξίως τῆς πόλεως ,καὶ τὰς εἰς Εὔβοιαν στρατείας ἐστρατευσάμην ,καὶ τὴν ἐν Ταμύναις μάχην ἐν τοῖς ἐπιλέκτοις οὕτως ἐκινδύνευσα ,ὥστε κἀκεῖ στεφανωθῆναι καὶ δεῦρο ἥκων πάλιν ὑπὸ τοῦ δήμου ,τήν τε νίκην τῆς πόλεως ἀπαγγείλας ,καὶ Τεμενίδου τοῦ τῆς Πανδιονίδος ταξιάρχου καὶ συμπρεσβεύσαντος ἀπὸ στρατοπέδου μοι δευρὶ περὶ τὸν γενόμενον κίνδυνον οἷος ἦν ἀπαγγείλαντος . ὅτι δὲ ἀληθῆ λέγω ,λαβέ μοι τοῦτο τὸ ψήφισμα ,καὶ κάλει τὸν Τεμενίδην καὶ τοὺς συνεστρατευμένους μοι τὰς ὑπὲρ τῆς πόλεως στρατείας καὶ Φωκίωνα τὸν στρατηγόν ,μήπω συνήγορον ,ἂν τούτοις συνδοκῇ ,ἀλλ᾽ ὑπεύθυνον τῷ συκοφάντῃ μάρτυρα ,ἐὰν ψεύδηται . Ψήφισμα Μαρτυρίαι ἀγγείλας τοίνυν πρῶτος τὴν τῆς πόλεως νίκην ὑμῖν καὶ τὴν τῶν παίδων τῶν ὑμετέρων κατόρθωσιν ,πρώτην ταύτην ὑμᾶς ἀπαιτῶ χάριν ,τὴν τοῦ σώματος σωτηρίαν ,οὐ μισόδημος ὤν ,ὥς φησιν ὁ κατήγορος ,ἀλλὰ μισοπόνηρος ,οὐδὲ τοὺς Δημοσθένους ὑμᾶς οὐκ ἐῶν προγόνους μιμεῖσθαι ,οὐ γὰρ εἰσίν ,ἀλλὰ τῶν καλῶν καὶ τῇ πόλει σωτηρίων βουλευμάτων ζηλωτὰς εἶναι παρακαλῶν . νῦν δ᾽ αὐτὰ πόρρωθεν ἀρξάμενος μικρῷ δίειμι σαφέστερον . πρότερον ἡ πόλις ἡμῶν εὐδόξησε μετὰ τὴν ἐν Σαλαμῖνι ναυμαχίαν ,καὶ τῶν τειχῶν ὑπὸ τῶν βαρβάρων πεπτωκότων ,εἰρήνης δ᾽ ὑπαρχούσης πρὸς Λακεδαιμονίους ,διέμεινεν ἡμῖν τὸ τῆς δημοκρατίας πολίτευμα . συνταραχθέντες δὲ ὑπό τινων ,καὶ καταστάντες πρὸς Λακεδαιμονίους εἰς πόλεμον ,πολλὰ καὶ παθόντες κακὰ καὶ ποιήσαντες ,Μιλτιάδου τοῦ Κίμωνος προκηρυκευσαμένου πρὸς Λακεδαιμονίους ,ὄντος προξένου ,σπονδὰς πεντηκονταετεῖς ἐποιησάμεθα ,ἐχρησάμεθα δὲ ἔτη τριακαίδεκα . ἐν δὲ τούτῳ τῷ χρόνῳ ἐτειχίσαμεν μὲν τὸν Πειραιᾶ καὶ τὸ βόρειον τεῖχος ᾠκοδομήσαμεν ,ἑκατὸν δὲ τριήρεις πρὸς ταῖς ὑπαρχούσαις ἐναυπηγησάμεθα ,τριακοσίους δ᾽ ἱππέας προσκατεσκευασάμεθα ,καὶ τριακοσίους Σκύθας ἐπριάμεθα ,καὶ τὴν δημοκρατίαν βεβαίως εἴχομεν .Παρεμπεσόντων δ᾽ εἰς τὴν πολιτείαν ἡμῶν οὐκ ἐλευθέρων ἀνθρώπων καὶ τοῖς τρόποις οὐ μετρίων ,πάλιν πρὸς Λακεδαιμονίους δι᾽ Αἰγινήτας εἰς πόλεμον κατέστημεν ,κἀνταῦθα οὐκ ὀλίγα βλαβέντες ,τῆς μὲν εἰρήνης ἐπεθυμήσαμεν ,Ἀνδοκίδην δ᾽ ἐκπέμψαντες πρὸς τοὺς Λακεδαιμονίους καὶ τοὺς συμπρέσβεις ,εἰρήνην ἔτη τριάκοντα ἠγάγομεν ,ἣ τὸν δῆμον ὑψηλὸν ἦρεν ·χίλια μὲν γὰρ τάλαντα ἀνηνέγκαμεν νομίσματος πάλιν δὲ σωφρόνως πολιτευθέντες ,καὶ τοῦ δήμου κατελθόντος ἀπὸ Φυλῆς ,Ἀρχίνου καὶ Θρασυβούλου προστάντων τοῦ δήμου ,καὶ τὸ μὴ μνησικακεῖν πρὸς ἀλλήλους ἔνορκον ἡμῖν καταστησάντων ,ὅθεν σοφωτάτην ἅπαντες τὴν πόλιν ἡγήσαντο εἶναι , κἀνταῦθα ἀναφύντος τοῦ δήμου καὶ πάλιν ἐξ ἀρχῆς ἰσχύσαντος ,ἄνθρωποι παρέγγραπτοι γεγενημένοι πολῖται ,καὶ τὸ νοσοῦν τῆς πόλεως ἀεὶ προσαγόμενοι ,καὶ πόλεμον ἐκ πολέμου πολιτευόμενοι ,ἐν μὲν εἰρήνῃ τὰ δεινὰ τῷ λόγῳ προορώμενοι ,καὶ τὰς ψυχὰς τὰς φιλοτίμους καὶ λίαν ὀξείας ἐρεθίζοντες ,ἐν δὲ τοῖς πολέμοις ὅπλων οὐχ ἁπτόμενοι ,ἐξετασταὶ δὲ καὶ ἀποστολεῖς γιγνόμενοι ,παιδοποιούμενοι δὲ ἐξ ἑταιρῶν ,ἄτιμοι δ᾽ ἐκ συκοφαντίας ,εἰς τοὺς ἐσχάτους κινδύνους τὴν πόλιν καθιστᾶσι ,τὸ μὲν τῆς δημοκρατίας ὄνομα οὐ τοῖς ἤθεσιν ,ἀλλὰ τῇ κολακείᾳ θεραπεύοντες ,καταλύοντες δὲ τὴν εἰρήνην ,ἐξ οὗτοι νῦν ἐπ᾽ ἐμὲ συστραφέντες ἥκουσι ,καὶ φασὶ μὲν τὸν Φίλιππον τὴν εἰρήνην πρίασθαι ,καὶ προλαβεῖν ἡμῶν ἐν ταῖς συνθήκαις ἅπαντα ,ἣν δ᾽ αὐτὸς εὗρεν εἰρήνην αὑτῷ συμφέρουσαν ,ταύτην παραβεβηκέναι . ἐμὲ δ᾽ οὐχ ὡς πρεσβευτὴν κρίνουσιν ,ἀλλ᾽ ὡς ἐγγυητὴν Φιλίππου καὶ τῆς εἰρήνης · καὶ τὸν τῶν λόγων κύριον τὰς τῶν ἔργων προσδοκίας ἀπαιτοῦσι . τὸν αὐτὸν δὲ ἐν μὲν τοῖς ψηφίσμασιν ἐπαινέτην ἐπιδείκνυμι ,ἐν δὲ τῷ δικαστηρίῳ κατηγόρῳ κέχρημαι . δέκατος δ᾽ αὐτὸς πρεσβεύσας ,μόνος τὰς εὐθύνας δίδωμι . κἀμοὶ συνδεησόμενοι πάρεισιν ὑμῶν πατὴρ μέν ,οὗ τὰς τοῦ γήρως ἐλπίδας μὴ ἀφέλησθε ,ἀδελφοὶ δέ ,οἳ διαζυγέντες ἐμοῦ ζῆν οὐκ ἂν προέλοιντο ,κηδεσταὶ δὲ καὶ ταυτὶ τὰ μικρὰ παιδία καὶ τοὺς μὲν κινδύνους οὔπω συνιέντα ,ἐλεινὰ δέ ,εἴ τι συμβήσεται ἡμῖν παθεῖν . ὑπὲρ ὧν ἐγὼ δέομαι καὶ ἱκετεύω πολλὴν πρόνοιαν ποιήσασθαι ,καὶ μὴ τοῖς ἐχθροῖς αὐτοὺς μηδ᾽ ἀνάνδρῳ καὶ γυναικείῳ τὴν ὀργὴν ἀνθρώπῳ παραδοῦναι . παρακαλῶ δὲ καὶ ἱκετεύω σῶαί με πρῶτον μὲν τοὺς θεούς ,δεύτερον δ᾽ ὑμᾶς τοὺς τῆς ψήφου κυρίους ,οἷς ἐγὼ πρὸς ἕκαστον τῶν κατηγορημένων εἰς μνήμην εἶναι τὴν ἐμὴν ἀπολελόγημαι ,καὶ δέομαι σῶσαί με καὶ μὴ τῷ λογογράφῳ καὶ Σκύθῃ παραδοῦναι ,ὅσοι μὲν ὑμῶν πατέρες εἰσὶ παίδων ἢ νεωτέρους ἀδελφοὺς περὶ πολλοῦ ποιεῖσθε ,ἀναμνησθέντες ,ὅτι τὴν τῆς σωφροσύνης παράκλησιν διὰ τῆς περὶ Τίμαρχον κρίσεως ἀειμνήστως παρακέκληκα ,τοὺς δ᾽ ἄλλους ἅπαντας ,οἷς ἐμαυτὸν ἄλυπον παρέσχημαι ,τὴν μὲν τύχην ἰδιώτης ὢν καὶ τοῖς μετρίοις ὑμῶν ὅμοιος ,ἐν δὲ τοῖς πολιτικοῖς ἀγῶσι μόνος τῶν οὐ γὰρ ὁ θάνατος δεινόν ,ἀλλ᾽ ἡ περὶ τὴν τελευτὴν ὕβρις . πῶς δὲ οὐκ οἰκτρὸν ἰδεῖν ἐχθροῦ πρόσωπον ἐπεγγελῶντος ,καὶ τοῖς ὠσὶ τῶν ὀνειδῶν ἀκοῦσαι ; ἀλλ᾽ ὅμως τετόλμηται ·δέδοται τὸ σῶμα τῷ κινδύνῳ . παρ᾽ ὑμῖν ἐτράφην ,ἐν ταῖς ὑμετέραις διατριβαῖς βεβίωκα . οὐδεὶς ὑμῶν διὰ τὰς ἐμὰς ἡδονὰς κάκιον οἰκεῖ ,οὐδὲ ἐστέρηται τῆς πατρίδος κατηγόρου τυχών ,ὅτ᾽ ἦσαν αἱ διαψηφίσεις ,οὐδ᾽ ὑπεύθυνος ὢν ἀρχῆς ἐκινδύνευσεν . μικρὰ δ᾽ ἔτι εἰπὼν ἤδη καταβαίνω . ἐγὼ γάρ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τοῦ μὲν μηδὲν ἀδικεῖν ὑμᾶς κύριος ἦν ,τοῦ δὲ μὴ ἔχειν αἰτίαν ἡ τύχη ,ἣ συνεκλήρωσέ με ἀνθρώπῳ συκοφάντῃ καὶ βαρβάρῳ ,ὃς οὔτε ἱερῶν οὔτε σπονδῶν οὔτε τραπέζης φροντίσας ,ἀλλὰ τοὺς εἰς τὸν μέλλοντα αὑτῷ χρόνον ἀντεροῦντας ἐκφοβῶν ,ἥκει ψευδῆ συντάξας καθ᾽ ἡμῶν κατηγορίαν . ἐὰν οὖν ἐθελήσητε σῴζειν τοὺς τῆς εἰρήνης καὶ τῆς ὑμετέρας ἀδείας συναγωνιστάς ,πολλοὺς βοηθοὺς λήψεται τὸ τῆς πόλεως συμφέρον καὶ κινδυνεύειν ὑπὲρ ὑμῶν ἑτοίμους . παρακαλῶ δὲ Εὔβουλον μὲν ἐκ τῶν πολιτικῶν καὶ σωφρόνων ἀνδρῶν συνήγορον ,Φοκίωνα δ᾽ ἐκ τῶν στρατηγῶν ,ἅμα δὲ καὶ δικαιοσύνῃ διενηνοχότα πάντων ,ἐκ δὲ τῶν φίλων καὶ τῶν ἡλικιωτῶν τῶν ἐμαυτοῦ Ναυσικλέα καὶ τοὺς ἄλλους ἅπαντας ,οἷστισιν ἐγὼ κέχρημαι καὶ τῶν αὐτῶν ἐπιτηδευμάτων μετέσχηκα .ὁ μὲν οὖν ἐμὸς λόγος εἴρηται ,τὸ δὲ σῶμα ἤδη τουτὶ παραδίδωσιν ὑμῖν καὶ ἐγὼ καὶ ὁ νόμος .τὴν μὲν παρασκευὴν ὁρᾶτε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,καὶ τὴν παράταξιν ὅση γεγένηται ,καὶ τὰς κατὰ τὴν ἀγορὰν δεήσεις ,αἷς κέχρηνταί τινες ὑπὲρ τοῦ τὰ μέτρια καὶ συνήθη ἐγὼ δὲ πεπιστευκὼς ἥκω πρῶτον μὲν τοῖς θεοῖς ,ἔπειτα τοῖς νόμοις καὶ ὑμῖν ,ἡγούμενος οὐδεμίαν παρασκευὴν μεῖζον ἰσχύειν παρ᾽ ὑμῖν τῶν νόμων καὶ τῶν δικαίων . ἐβουλόμην μὲν οὖν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,καὶ τὴν βουλὴν τοὺς πεντακοσίους καὶ τὰς ἐκκλησίας ὑπὸ τῶν ἐφεστηκότων ὀρθῶς διοικεῖσθαι ,καὶ τοὺς νόμους οὓς ἐνομοθέτησεν ὁ Σόλων περὶ τῆς τῶν ῥητόρων εὐκοσμίας ἰσχύειν ,ἵνα ἐξῆν πρῶτον μὲν τῷ πρεσβυτάτῳ τῶν πολιτῶν ,ὥσπερ οἱ νόμοι προστάττουσι ,σωφρόνως ἐπὶ τὸ βῆμα παρελθόντι ἄνευ θορύβου καὶ ταραχῆς ἐξ ἐμπειρίας τὰ βέλτιστα τῇ πόλει συμβουλεύειν ,δεύτερον δ᾽ ἤδη καὶ τῶν ἄλλων πολιτῶν τὸν βουλόμενον καθ᾽ ἡλικίαν χωρὶς καὶ ἐν μέρει περὶ ἑκάστου γνώμην ἀποφαίνεσθαι · οὕτω γὰρ ἄν μοι δοκεῖ ἥ τε πόλις ἄριστα διοικεῖσθαι ,αἵ τε κρίσεις ἐλάχισται γίγνεσθαι . ἐπειδὴ δὲ πάντα τὰ πρότερον ὡμολογημένα καλῶς ἔχειν νυνὶ καταλέλυται ,καὶ γράφουσί τε τινὲς ῥᾳδίως παρανόμους γνώμας ,καὶ ταύτας ἕτεροι τινες ἐπιψηφίζουσιν ,οὐκ ἐκ τοῦ δικαιοτάτου τρόπου λαχόντες προεδρεύειν ,ἀλλ᾽ ἐκ παρασκευῆς καθεζόμενοι ,ἂν δέ τις τῶν ἄλλων βουλευτῶν ὄντως λάχῃ προεδρεύειν ,καὶ τὰς ὑμετέρας χειροτονίας ὀρθῶς ἀναγορεύῃ ,τοῦτον οἱ τὴν πολιτείαν οὐκέτι κοινήν ,ἀλλ᾽ ἰδίαν αὑτῶν ἡγούμενοι ,ἀπειλοῦσιν εἰσαγγελεῖν ,καταδουλούμενοι τοὺς ἰδιώτας καὶ δυναστείας ἑαυτοῖς περιποιούμενοι ,καὶ τὰς κρίσεις τὰς μὲν ἐκ τῶν νόμων καταλελύκασι ,τὰς δ᾽ ἐκ τῶν ψηφισμάτων μετ᾽ ὀργῆς κρίνουσιν ,σεσίγηται μὲν τὸ τῆς δὲ τῶν ῥητόρων ἀκοσμίας οὐκέτι κρατεῖν δύνανται οὔθ᾽ οἱ πρυτάνεις οὔθ᾽ οἱ πρόεδροι οὔθ᾽ ἡ προεδρεύουσα φυλή ,τὸ δέκατον μέρος τῆς πόλεως . τούτων δ᾽ ἐχόντων οὕτως ,καὶ τῶν καιρῶν ὄντων τῇ πόλει τοιούτων ὁποίους τινὰς αὐτοὺς ὑμεῖς ὑπολαμβάνετε εἶναι ,ἓν ὑπολείπεται μέρος τῆς πολιτείας ,εἴ τι κἀγὼ τυγχάνω γιγνώσκων ,αἱ τῶν παρανόμων γραφαί . εἰ δὲ καὶ ταύτας καταλύσετε ἢ τοῖς καταλύουσιν ἐπιτρέψετε ,προλέγω ὑμῖν ,ὅτι λήσετε κατὰ μικρὸν μικρὸν τῆς πολιτείας τισὶ παραχωρήσαντες . εὖ γὰρ ἴστε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὅτι τρεῖς εἰσὶ πολιτεῖαι παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις ,τυραννὶς καὶ ὀλιγαρχία καὶ δημοκρατία · διοικοῦνται δ᾽ αἱ μὲν τυραννίδες καὶ ὀλιγαρχίαι τοῖς τρόποις τῶν ἐφεστηκότων ,αἱ δὲ πόλεις αἱ δημοκρατούμεναι τοῖς νόμοις τοῖς κειμένοις . μηδεὶς οὖν ὑμῶν τοῦτ᾽ ἀγνοείτω ,ἀλλὰ σαφῶς ἕκαστος ἐπιστάσθω ,ὅτι ὅταν εἰσίῃ εἰς δικαστήριον γραφὴν παρανόμων δικάσων ,ἐν ταύτῃ τῇ ἡμέρα μέλλει τὴν ψῆφον φέρειν περὶ τῆς ἑαυτοῦ παρρησίας . διόπερ καὶ ὁ νομοθέτης τοῦτο πρῶτον ἔταξεν ἐν τῷ τῶν δικαστῶν ὅρκῳ ," ψηφιοῦμαι κατὰ τοὺς νόμους ," ἐκεῖνό γε εὖ εἰδώς ,ὅτι ἂν διατηρηθῶσιν οἱ νόμοι τῇ πόλει ,σῴζεται καὶ ἡ δημοκρατία .ἃ χρὴ διαμνημονεύοντας ὑμᾶς μισεῖν τοὺς τὰ παράνομα γράφοντας ,καὶ μηδὲν ἡγεῖσθαι μικρὸν εἶναι τῶν τοιούτων ἀδικημάτων ,ἀλλ᾽ ἕκαστον ὑπερμέγεθες ,καὶ τοῦθ᾽ ὑμῶν τὸ δίκαιον μηδένα ἐᾶν ἀνθρώπων ἐξαιρεῖσθαι ,μήτε τὰς τῶν στρατηγῶν συνηγορίας ,οἳ ἐπὶ πολὺν ἤδη χρόνον συνεργοῦντές τισι τῶν ῥητόρων λυμαίνονται τὴν πολιτείαν ,μήτε τὰς τῶν ξένων δεήσεις ,οὓς ἀναβιβαζόμενοί τινες ἐκφεύγουσιν ἀλλ᾽ ὥσπερ ἂν ὑμῶν ἕκαστος αἰσχυνθείη τὴν τάξιν λιπεῖν ἣν ἂν ταχθῇ ἐν τῷ πολέμῳ ,οὕτω καὶ νῦν αἰσχύνθητε ἐκλιπεῖν τὴν τάξιν ἣν τέταχθε ὑπὸ τῶν νόμων φύλακες τῆς δημοκρατίας τήνδε τὴν ἡμέραν . κἀκεῖνο δὲ χρὴ διαμνημονεύειν ,ὅτι νυνὶ πάντες οἱ πολῖται παρακαταθέμενοι τὴν πόλιν ὑμῖν καὶ τὴν πολιτείαν διαπιστεύσαντες ,οἱ μὲν πάρεισι καὶ ἐπακούουσι τῆσδε τῆς κρίσεως ,οἱ δὲ ἄπεισιν ἐπὶ τῶν ἰδίων ἔργων ·οὓς αἰσχυνόμενοι καὶ τῶν ὅρκων οὓς ὠμόσατε ,μεμνημένοι καὶ τῶν νόμων ,ἐὰν ἐξελέγξω Κτησιφῶντα καὶ παράνομα γεγραφότα καὶ ψευδῆ καὶ ἀσύμφορα τῆ πόλει ,λύετε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τὰς παρανόμους γνώμας ,βεβαιοῦτε τῇ πόλει τὴν δημοκρατίαν ,κολάζετε τοὺς ὑπεναντίως τοῖς νόμοις καὶ τῷ συμφέροντι τῷ ὑμετέρῳ πολιτευομένους . κἂν ταύτην ἔχοντες τὴν διάνοιαν ἀκούητε τῶν μελλόντων ῥηθήσεσθαι λόγων ,εὖ οἶδ᾽ καὶ δίκαια καὶ εὔορκα καὶ συμφέροντα ὑμῖν αὐτοῖς ψηφιεῖσθε καὶ πάσῃ τῇ πόλει . περὶ μὲν οὖν τῆς ὅλης κατηγορίας μετρίως μοι ἐλπίζω προειρῆσθαι ·περὶ δὲ αὐτῶν τῶν νόμων οἳ κεῖνται περὶ τῶν ὑπευθύνων ,παρ᾽ οὓς τὸ ψήφισμα τυγχάνει γεγραφὼς Κτησιφῶν ,διὰ βραχέων εἰπεῖν βούλομαι .ἐν γὰρ τοῖς ἔμπροσθεν χρόνοις ἄρχοντές τινες τὰς μεγίστας ἀρχὰς καὶ τὰς προσόδους διοικοῦντες ,καὶ δωροδοκοῦντες περὶ ἕκαστα τούτων ,προσλαμβάνοντες τούς τε ἐκ τοῦ βουλευτηρίου ῥήτορας καὶ τοὺς ἐκ τοῦ δήμου ,πόρρωθεν προκατελάμβανον τὰς εὐθύνας ἐπαίνοις καὶ κηρύγμασιν ,ὥστ᾽ ἐν ταῖς εὐθύναις εἰς τὴν μεγίστην μὲν ἀπορίαν ἀφικνεῖσθαι τοὺς κατηγόρους ,πολὺ δὲ ἔτι μᾶλλον τοὺς δικαστάς .πολλοὶ γὰρ πάνυ κατιδὼν δή τις ταῦτα νομοθέτης τίθησι νόμον καὶ μάλα καλῶς ἔχοντα ,διαρρήδην ἀπαγορεύοντα τοὺς ὑπευθύνους μὴ στεφανοῦν . καὶ ταῦτα οὕτως εὖ προκατειληφότος τοῦ νομοθέτου ,εὕρηνται κρείττονες λόγοι τῶν νόμων ,οὓς εἰ μή τις ὑμῖν ἐρεῖ ,λήσετε ἐξαπατηθέντες . τούτων γὰρ τῶν τοὺς ὑπευθύνους στεφανούντων παρὰ τοὺς νόμους οἱ μὲν φύσει μέτριοί εἰσιν ,εἰ δή τις ἐστὶ μέτριος τῶν τὰ παράνομα γραφόντων ,ἀλλ᾽ οὖν προβάλλονταί γέ τι πρὸ τῆς αἰσχύνης . προσγράφουσι γὰρ πρὸς τὰ ψηφίσματα στεφανοῦν τὸν ὑπεύθυνον " ἐπειδὰν λόγον καὶ εὐθύνας τῆς ἀρχῆς δῷ . " καὶ ἡ μὲν πόλις τὸ ἴσον ἀδίκημα ἀδικεῖται ·προκαταλαμβάνονται γὰρ ἐπαίνοις καὶ στεφάνοις αἱ εὔθυναι · ὁ δὲ τὸ ψήφισμα γράφων ἐνδείκνυται τοῖς ἀκούουσιν ,ὅτι γέγραφε μὲν παράνομα ,αἰσχύνεται δὲ ἐφ᾽ οἷς ἡμάρτηκε . Κτησιφῶν δέ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὑπερπηδήσας τὸν νόμον τὸν περὶ τῶν ὑπευθύνων κείμενον ,καὶ τὴν πρόφασιν ἣν ἀρτίως προεῖπον ὑμῖν ἀνελών ,πρὶν λόγον πρὶν εὐθύνας δοῦναι γέγραφε μεταξὺ Δημοσθένην ἄρχοντα στεφανοῦν . λέξουσι δέ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,καὶ ἕτερόν τινα λόγον ὑπεναντίον τῷ ἀρτίως εἰρημένῳ ,ὡς ἄρα ,ὅσα τις αἱρετὸς ὢν πράττει κατὰ ψήφισμα ,οὐκ ἔστι ταῦτα ἀρχή ,ἀλλ᾽ ἐπιμέλειά τις καὶ διακονία ·ἀρχὰς δὲ φήσουσιν ἐκείνας εἶναι ἃς οἱ θεσμοθέται ἀποκληροῦσιν ἐν τῷ Θησείῳ ,κἀκείνας ἃς ὁ δῆμος χειροτονεῖ ἐν ἀρχαιρεσίαις ,στρατηγοὺς καὶ ἱππάρχους καὶ τὰς μετὰ τούτων ἀρχάς ,τὰ δ᾽ ἄλλα πάντα πραγματείας προστεταγμένας κατὰ ψήφισμα .ἐγὼ δὲ πρὸς τοὺς λόγους τοὺς τούτων νόμον ὑμέτερον παρέξομαι ,ὃν ὑμεῖς ἐνομοθετήσατε λύσειν ἡγούμενοι τὰς τοιαύτας προφάσεις ,ἐν ᾧ διαρρήδην ἔστι δὲ ὁ Δημοσθένης τειχοποιός ,ἐπιστάτης τοῦ μεγίστου τῶν ἔργων · " καὶ πάντας ὅσοι διαχειρίζουσί τι τῶν τῆς πόλεως πλέον ἢ τριάκονθ᾽ ἡμέρας ,καὶ ὅσοι λαμβάνουσιν ἡγεμονίας δικαστηρίων ·" οἱ δὲ τῶν ἔργων ἐπιστάται πάντες ἡγεμονίᾳ χρῶνται δικαστηρίου . τί τούτους κελεύει ποιεῖν ; οὐ διακονεῖν ,ἀλλ᾽ " ἄρχειν δοκιμασθέντας ἐν τῷ δικαστηρίῳ ," ἐπειδὴ καὶ αἱ κληρωταὶ ἀρχαὶ οὐκ ἀδοκίμαστοι ,ἀλλὰ δοκιμασθεῖσαι ἄρχουσι ," καὶ λόγον ἐγγράφειν πρὸς τὸν γραμματέα καὶ τοὺς λογιστάς ," καθάπερ καὶ τὰς ἄλλας ἀρχάς . ὅτι δὲ ἀληθῆ λέγω ,τοὺς νόμους ὑμῖν αὐτοὺς ἀναγνώσεται . Νόμοι ὅταν τοίνυν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ἃς ὁ νομοθέτης ἀρχὰς ὀνομάζει ,οὗτοι προσαγορεύωσι πραγματείας καὶ ἐπιμελείας ,ὑμέτερον ἔργον ἐστὶν ἀπομνημονεύειν καὶ ἀντιτάττειν τὸν νόμον πρὸς τὴν τούτων ἀναίδειαν ,καὶ ὑποβάλλειν αὐτοῖς ,ὅτι οὐ προσδέχεσθε κακοῦργον σοφιστήν ,οἰόμενον ῥήμασι τοὺς νόμους ἀναιρήσειν ,ἀλλ᾽ ὅσῳ ἄν τις ἄμεινον λέγῃ παράνομα γεγραφώς ,τοσούτῳ μείζονος ὀργῆς τεύξεται . χρὴ γάρ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τὸ αὐτὸ φθέγγεσθαι τὸν ῥήτορα καὶ τὸν νόμον · ὅταν δὲ ἑτέραν μὲν φωνὴν ἀφιῇ ὁ νόμος ,ἑτέραν δὲ ὁ ῥήτωρ ,τῷ τοῦ νόμου δικαίῳ χρὴ διδόναι τὴν ψῆφον ,οὐ τῇ τοῦ λέγοντος ἀναισχυντίᾳ . πρὸς δὲ δὴ τὸν ἄφυκτον λόγον ,ὅν φησι Δημοσθένης ,βραχέα βούλομαι προειπεῖν . λέξει γὰρ οὗτος ·" τειχοποιός εἰμι · ὁμολογῶ · ἀλλ᾽ ἐπιδέδωκα τῇ πόλει μνᾶς ἑκατόν ,καὶ τὸ ἔργον μεῖζον ἐξείργασμαι · τίνος οὖν εἰμι ὑπεύθυνος ; εἰ μή τις ἐστὶν εὐνοίας εὔθυνα ." πρὸς δὴ ταύτην τὴν πρόφασιν ἀκούσατέ μου λέγοντος καὶ δίκαια καὶ ὑμῖν συμφέροντα . ἐν γὰρ ταύτῃ πόλει ,οὕτως ἀρχαίᾳ οὔσῃ καὶ τηλικαύτῃ τὸ μέγεθος ,οὐδείς ἐστιν ἀνυπεύθυνος τῶν καὶ ὁπωσοῦν πρὸς τὰ κοινὰ προσεληλυθότων . διδάξω δ᾽ ὑμᾶς πρῶτον ἐπὶ τῶν παραδόξων . οἷον τοὺς ἱερέας καὶ τὰς ἱερείας ὑπευθύνους εἶναι κελεύει ὁ νόμος ,καὶ συλλήβδην ἅπαντας καὶ χωρὶς ἑκάστους κατὰ σῶμα ,τοὺς τὰ γέρα μόνον λαμβάνοντας καὶ τὰς εὐχὰς ὑπὲρ ὑμῶν πρὸς τοὺς θεοὺς εὐχομένους ,καὶ οὐ μόνον ἰδίᾳ ,ἀλλὰ καὶ κοινῇ τὰ γένη ,Εὐμολπίδας καὶ Κήρυκας καὶ τοὺς ἄλλους ἅπαντας . πάλιν τοὺς τριηράρχους ὑπευθύνους εἶναι κελεύει ὁ νόμος ,οὐ τὰ κοινὰ διαχειρίσαντας ,οὐδ᾽ ἀπὸ τῶν ὑμετέρων πολλὰ μὲν ὑφαιρουμένους ,βραχέα δὲ κατατιθέντας ,οὐδ᾽ ἐπιδιδόναι μὲν φάσκοντας ,ἀποδιδόντας δὲ ὑμῖν τὰ ὑμέτερα ,ἀλλ᾽ ὁμολογουμένως τὰς πατρῴας οὐσίας εἰς τὴν πρὸς ὑμᾶς ἀνηλωκότας φιλοτιμίαν . οὐ τοίνυν μόνοι οἱ τριήραρχοι ,ἀλλὰ καὶ τὰ μέγιστα τῶν ἐν τῇ πόλει συνεδρίων ὑπὸ τὴν τῶν δικαστηρίων ἔρχεται ψῆφον . πρῶτον μὲν γὰρ τὴν βουλὴν τὴν ἐν Ἀρείῳ πάγῳ ἐγγράφειν πρὸς τοὺς λογιστὰς ὁ νόμος κελεύει λόγον καὶ εὐθύνας διδόναι ,καὶ τὴν ἐκεῖ σκυθρωπὸν καὶ τῶν μεγίστων κυρίαν ἄγει ὑπὸ τὴν ὑμετέραν ψῆφον . οὐκ ἄρα στεφανωθήσεται ἡ βουλὴ ἡ ἐξ Ἀρείου πάγου ; οὐδὲ γὰρ πάτριον αὐτοῖς . οὐκ ἄρα φιλοτιμοῦνται ; πάνυ γε ,ἀλλ᾽ οὐκ ἀγαπῶσιν ,ἐάν τις παρ᾽ αὐτοῖς μὴ ἀδικῇ ,ἀλλ᾽ ἐάν τις ἐξαμαρτάνῃ ,κολάζουσιν · οἱ δὲ ὑμέτεροι ῥήτορες τρυφῶσι . πάλιν τὴν βουλὴν τοὺς πεντακοσίους ὑπεύθυνον πεποίηκεν ὁ νομοθέτης . καὶ οὕτως ἰσχυρῶς ἀπιστεῖ τοῖς ὑπευθύνοις ,ὥστ᾽ εὐθὺς ἀρχόμενος τῶν νόμων ," ἀρχὴν ὑπεύθυνον ," φησί ," μὴ ἀποδημεῖν ·" " ὦ Ἡράκλεις ," ὑπολάβοι ἄν τις ," ὅτι ἦρξα ,μὴ ἀποδημήσω ;" ἵνα γε μὴ προλαβὼν χρήματα τῆς πόλεως ἢ πράξεις δρασμῷ χρήσῃ . πάλιν ὑπεύθυνον οὐκ ἐᾷ τὴν οὐσίαν καθιεροῦν ,οὐδὲ ἀνάθημα ἀναθεῖναι ,οὐδ᾽ ἐκποίητον γενέσθαι ,οὐδὲ διαθέσθαι τὰ ἑαυτοῦ ,οὐδ᾽ ἄλλα πολλά · ἑνὶ δὲ λόγῳ ἐνεχυράζει τὰς οὐσίας ὁ νομοθέτης τὰς τῶν ὑπενθύνων ,ἕως ἂν λόγον ἀποδῶσι τῇ πόλει . " ναί ,ἀλλ᾽ ἔστι τις ἄνθρωπος ὃς οὔτ᾽ εἴληφεν οὐδὲν τῶν δημοσίων οὔτ᾽ ἀνήλωκε ,προσῆλθε δὲ πρός τι τῶν κοινῶν ." καὶ τοῦτον ἀποφέρειν κελεύει λόγον πρὸς τοὺς λογιστάς . " καὶ πῶς ὅ γε μηδὲν λαβὼν μηδ᾽ ἀναλώσας ἀποίσει λόγον τῇ πόλει ;" αὐτὸς ὑποβάλλει καὶ διδάσκει ὁ νόμος ἃ χρὴ γράφειν · κελεύει γὰρ αὐτὸ τοῦτο ἐγγράφειν ,ὅτι " οὔτ᾽ ἔλαβον οὐδὲν τῶν τῆς πόλεως οὔτ᾽ ἀνήλωσα ." ἀνυπεύθυνον δὲ καὶ ἀζήτητον καὶ ἀνεξέταστον οὐδέν ἐστι τῶν ἐν τῇ πόλει . ὅτι δὲ ἀληθῆ λέγω ,αὐτῶν ἀκούσατε τῶν νόμων . Νόμοι ὅταν τοίνυν μάλιστα θρασύνηται Δημοσθένης ,λέγων ὡς διὰ τὴν ἐπίδοσιν οὐκ ἔστιν ὑπεύθυνος ,ἐκεῖνο αὐτῷ ὑποβάλλετε · Οὐκ οὖν ἐχρῆν σε ,ὦ Δημόσθενες ,ἐᾶσαι τὸν τῶν λογιστῶν κήρυκα κηρύξαι τὸ πάτριον καὶ ἔννομον κήρυγμα τοῦτο ," τίς βούλεται κατηγορεῖν ;" ἔασον ἀμφισβητῆσαί σοι τὸν βουλόμενον τῶν πολιτῶν ,ὡς οὐκ ἐπέδωκας ,ἀλλ᾽ ἀπὸ πολλῶν ὧν ἔχεις εἰς τὴν τῶν τειχῶν οἰκοδομίαν μικρὰ κατέθηκας ,δέκα τάλαντα εἰς ταῦτα τῆς πόλεως εἰληφώς . μὴ ἅρπαζε τὴν φιλοτιμίαν ,μηδὲ ἐξαιροῦ τῶν δικαστῶν τὰς Ψήφους ἐκ τῶν χειρῶν ,μηδ᾽ ἔμπροσθεν τῶν νόμων ,ἀλλ᾽ ὕστερος πολιτεύου . ταῦτα γὰρ ὀρθοῖ τὴν δημοκρατίαν . πρὸς μὲν οὖν τὰς κενὰς προφάσεις ἃς οὗτοι προφασιοῦνται ,μέχρι δεῦρο εἰρήσθω μοι · ὅτι δὲ ὄντως ἦν ὑπεύθυνος ὁ Δημοσθένης ,ὅθ᾽ οὗτος εἰσήνεγκε τὸ Ψήφισμα ,ἄρχων μὲν τὴν ἐπὶ τὸ θεωρικὸν ἀρχὴν ,ἄρχων δὲ τὴν τῶν τειχοποιῶν ,οὐδετέρας δέ πω τῶν ἀρχῶν τούτων λόγον ὑμῖν οὐδ᾽ εὐθύνας δεδωκώς ,ταῦτ᾽ ἤδη πειράσομαι ὑμᾶς διδάσκειν ἐκ τῶν δημοσίων γραμμάτων . καί μοι ἀνάγνωθι ,ἐπὶ τίνος ἄρχοντος καὶ ποίου μηνὸς καὶ ἐν τίνι ἡμέρᾳ καὶ ἐν ποίᾳ ἐκκλησίᾳ ἐχειροτονήθη Δημοσθένης τὴν ἀρχὴν τὴν ἐπὶ τὸ θεωρικόν .Διαλογισμὸς τῶν Ἡμερῶν οὐκοῦν εἰ μηδὲν ἔτι περαιτέρω δείξαιμι ,δικαίως ἂν ἁλίσκοιτο Κτησιφῶν ·αἱρεῖ γὰρ αὐτὸν οὐχ ἡ κατηγορία ἡ ἐμή ,ἀλλὰ τὰ δημόσια γράμματα . πρότερον μὲν τοίνυν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ἀντιγραφεὺς ἦν χειροτονητὸς τῇ πόλει ,ὃς καθ᾽ ἑκάστην πρυτανείαν ἀπελογίζετο τὰς προσόδους τῷ δήμῳ · διὰ δὲ τὴν πρὸς Εὔβουλον γενομένην πίστιν ὑμῖν οἱ ἐπὶ τὸ θεωρικὸν κεχειροτονημένοι ἦρχον μέν ,πρὶν ἢ τὸν Ἡγήμονος νόμον γενέσθαι ,τὴν τοῦ ἀντιγραφέως ἀρχήν ,ἦρχον δὲ τὴν τῶν ἀποδεκτῶν ,καὶ νεωρίων ἦρχον ,καὶ σκευοθήκην ᾠκοδόμουν ,ἦσαν δὲ καὶ ὁδοποιοί ,καὶ σχεδὸν τὴν ὅλην διοίκησιν εἶχον τῆς πόλεως .καὶ οὐ κατηγορῶν αὐτῶν οὐδ᾽ ἐπιτιμῶν λέγω ,ἀλλ᾽ ἐκεῖνο ὑμῖν ἐνδείξασθαι βουλόμενος ,ὅτι ὁ μὲν νομοθέτης ,ἐάν τις μιᾶς ἀρχῆς τῆς ἐλαχίστης ὑπεύθυνος ᾖ ,τοῦτον οὐκ ἐᾷ ,πρὶν ἂν λόγου καὶ εὐθύνας δῷ ,στεφανοῦν ,Κτησιφῶν δὲ Δημοσθένην ὡς τοίνυν καὶ τὴν τῶν τειχοποιῶν ἀρχὴν ἦρχεν ,ὅθ᾽ οὗτος τὸ ψήφισμα ἔγραψε ,καὶ τὰ δημόσια χρήματα διεχείριζε ,καὶ ἐπιβολὰς ἐπέβαλλε ,καθάπερ οἱ ἄλλοι ἄρχοντες ,καὶ δικαστηρίων ἡγεμονίας ἐλάμβανε ,τούτων ὑμῖν αὐτὸν Δημοσθένην μάρτυρα παρέξομαι . ἐπὶ γὰρ Χαιρώνδου ἄρχοντος ,Θαργηλιῶνος μηνὸς δευτέρᾳ φθίνοντος ,ἐκκλησίας οὔσης ἔγραψε Δημοσθένης ἀγορὰν ποιῆσαι τῶν φυλῶν Ξκιροφοριῶνος δευτέρα ἱσταμένου καὶ τρίτῃ ,καὶ ἐπέταξεν ἐν τῷ ψηφίσματι ἑκάστης τῶν φυλῶν ἑλέσθαι τοὺς ἐπιμελησομένους τῶν ἔργων ἐπὶ τὰ τείχη καὶ ταμίας ,καὶ μάλα ὀρθῶς ,ἵν᾽ ἡ πόλις ἔχοι ὑπεύθυνα σώματα παρ᾽ ὧν ἔμελλε τῶν ἀνηλωμένων λόγον ἀπολήψεσθαι . καί μοι λέγε τὸ ψήφισμα . Ψήφισμα ναί ,ἀλλ᾽ ἀντιδιαπλέκει πρὸς τοῦτο εὐθὺς λέγων ὡς οὔτ᾽ ἔλαχε τειχοποιὸς οὔτ᾽ ἐχειροτονήθη ὑπὸ τοῦ δήμου . καὶ περὶ τούτου Δημοσθένης μὲν καὶ Κτησιφῶν πολὺν ποιήσονται λόγον · ὁ δέ γε νόμος βραχὺς καὶ σαφὴς καὶ ταχὺ λύων τὰς τούτων τέχνας . μικρὰ δὲ ὑμῖν ὑπὲρ αὐτῶν πρῶτον προειπεῖν βούλομαι . ἔστι γάρ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τῶν περὶ τὰς ἀρχὰς εἴδη τρία ,ὧν ἓν μὲν καὶ πᾶσι φανερώτατον οἱ κληρωτοὶ καὶ οἱ χειροτονητοὶ ἄρχοντες ,δεύτερον δὲ ὅσοι τι διαχειρίζουσι τῶν τῆς πόλεως ὑπὲρ τριάκοντα ἡμέρας καὶ οἱ τῶν δημοσίων ἔργων ἐπιστάται ,τρίτον δ᾽ ἐν τῷ νόμῳ γέγραπται ,καὶ εἴ τινες ἄλλοι ἐπειδὰν δ᾽ ἀφέλῃ τις τοὺς ὑπὸ τοῦ δήμου κεχειροτονημένους καὶ τοὺς κληρωτοὺς ἄρχοντας ,καταλείπονται οὓς αἱ φυλαὶ καὶ αἱ τριττύες καὶ οἱ δῆμοι ἐξ ἑαυτῶν αἱροῦνται τὰ δημόσια χρήματα διαχειρίζειν . τοῦτο δὲ γίγνεται ,ὅταν ,ὥσπερ νῦν ,ἐπιταχθῇ τι ταῖς φυλαῖς ,ἢ τάφρους ἐξεργάζεσθαι ἢ τριήρεις ναυπηγεῖσθαι . ὅτι δὲ ἀληθῆ λέγω ,ἐξ αὐτῶν τῶν νόμων μαθήσεσθε . Νόμοι ἀναμνήσθητε δὴ τοὺς προειρημένους λόγους ,ὅτι ὁ μὲν νομοθέτης τοὺς ἐκ τῶν φυλῶν ἄρχειν κελεύει δοκιμασθέντας ἐν τῷ δικαστηρίῳ ,ἡ δὲ Πανδιονὶς φυλὴ ἄρχοντα καὶ τειχοποιὸν ἀπέδειξε Δημοσθένην ,ὃς ἐκ τῆς διοικήσεως εἰς ταῦτα ἔχει μικροῦ δεῖν δέκα τάλαντα ,ἕτερος δ᾽ ἀπαγορεύει νόμος ἀρχὴν ὑπεύθυνον μὴ στεφανοῦν ,ὑμεῖς δὲ ὀμωμόκατε κατὰ τοὺς νόμους ψηφιεῖσθαι ,ὁ δὲ ῥήτωρ γέγραφε τὸν ὑπεύθυνον στεφανοῦν ,οὐ προσθεὶς " ἐπειδὰν δῷ λόγον καὶ εὐθύνας ," ἐγὼ δὲ ἐξελέγχω τὸ παράνομον μάρτυρας ἅμα τοὺς νόμους καὶ τὰ ψηφίσματα καὶ τοὺς ἀντιδίκους παρεχόμενος . πῶς οὖν ἄν τις περιφανέστερον ἐπιδείξειεν ἄνθρωπον παράνομα γεγραφότα ; ὡς τοίνυν καὶ τὴν ἀνάρρησιν τοῦ στεφάνου παρανόμως ἐν τῷ ψηφίσματι κελεύει γίγνεσθαι ,καὶ τοῦθ᾽ ὑμᾶς διδάξω . ὁ γὰρ νόμος διαρρήδην κελεύει ,ἐὰν μέν τινα στεφανοῖ ἡ βουλή ,ἐν τῷ βουλευτηρίῳ ἀνακηρύττεσθαι ,ἐὰν δὲ ὁ δῆμος ,ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ ," ἄλλοθι δὲ μηδαμοῦ ." καί μοι λέγε τὸν νόμον . Νόμος οὗτος ὁ νόμος ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,καὶ μάλα καλῶς ἔχει . οὐ γὰρ οἶμαι ᾤετο δεῖν ὁ νομοθέτης τὸν ῥήτορα σεμνύνεσθαι πρὸς τοὺς ἔξωθεν ,ἀλλ᾽ ἀγαπᾶν ἐν αὐτῇ πόλει τιμώμενον ὑπὸ τοῦ δήμου ,καὶ μὴ ἐργολαβεῖν ἐν τοῖς κηρύγμασιν . ὁ μὲν οὖν νομοθέτης οὕτως · ὁ δὲ Κτησιφῶν πῶς ; ἀναγίγνωσκε τὸ ψήφισμα . Ψήφισμα ἀκούετε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὅτι ὁ μὲν νομοθέτης κελεύει ἐν τῷ δήμῳ ἐν Πυκνὶ τῇ ἐκκλησίᾳ ἀνακηρύττειν τὸν ὑπὸ τοῦ δήμου στεφανούμενον ," ἄλλοθι δὲ μηδαμοῦ ," Κτησιφῶν δὲ ἐν τῷ θεάτρῳ ,οὐ τοὺς νόμους μόνον ὑπερβάς ,ἀλλὰ καὶ τὸν τόπον μετενεγκών ,οὐδὲ ἐκκλησιαζόντων Ἀθηναίων ,ἀλλὰ τραγῳδῶν γιγνομένων ,οὐδ᾽ ἐναντίον τοῦ δήμου ,ἀλλ᾽ ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων ,ἵν᾽ ἡμῖν συνειδῶσιν οἷον ἄνδρα τιμῶμεν . οὕτω τοίνυν περιφανῶς παράνομα γεγραφώς ,παραταχθεὶς μετὰ Δημοσθένους ἐποίσει τέχνας τοῖς νόμοις · ἃς ἐγὼ δηλώσω καὶ προερῶ ὑμῖν ,ἵνα μὴ λάθητε ἐξαπατηθέντες . οὗτοι γάρ ,ὡς μὲν οὐκ ἀπαγορεύουσιν οἱ νόμοι τὸν ὑπὸ τοῦ δήμου στεφανούμενον μὴ κηρύττειν ἔξω τῆς ἐκκλησίας ,οὐχ ἕξουσι λέγειν ,οἴσουσι δὲ εἰς τὴν ἀπολογίαν τὸν Διονυσιακὸν νόμον ,καὶ χρήσονται τοῦ νόμου μέρει τινὶ κλέπτοντες τὴν ἀκρόασιν ὑμῶν , καὶ παρέξονται νόμον οὐδὲν προσήκοντα τῇδε τῇ γραφῇ ,καὶ λέξουσιν ὡς εἰσὶ τῇ πόλει δύο νόμοι κείμενοι περὶ τῶν κηρυγμάτων ,εἷς μέν ,ὃν νῦν ἐγὼ παρέχομαι ,διαρρήδην ἀπαγορεύων τὸν ὑπὸ τοῦ δήμου στεφανούμενον μὴ κηρύττεσθαι ἔξω τῆς ἐκκλησίας ,ἕτερον δ᾽ εἶναι νόμον φήσουσιν ἐναντίον τούτῳ ,τὸν δεδωκότα ἐξουσίαν ποιεῖσθαι τὴν ἀνάρρησιν τοῦ στεφάνου τραγῳδοῖς ἐν τῷ θεάτρῳ ," ἐὰν Ψηφίσηται ὁ δῆμος " · κατὰ δὴ τοῦτον τὸν νόμον φήσουσι γεγραφέναι τὸν Κτησιφῶντα . ἐγὼ δὲ πρὸς τὰς τούτων τέχνας παρέξομαι συνηγόρους τοὺς νόμους τοὺς ὑμετέρους ,ὅπερ διατελῶ σπουδάζων παρὰ πᾶσαν τὴν κατηγορίαν . εἰ γὰρ τοῦτό ἐστιν ἀληθές ,καὶ τοιοῦτον ἔθος παραδέδυκεν ὑμῶν εἰς τὴν πολιτείαν ,ὥστ᾽ ἀκύρους νόμους ἐν τοῖς κυρίοις ἀναγεγράφθαι ,καὶ δύο περὶ μιᾶς πράξεως ὑπεναντίους ἀλλήλοις ,τί ἂν ἔτι ταύτην εἴποι τις εἶναι πολιτείαν ,ἐν ᾗ ταὐτὰ προστάττουσιν οἱ νόμοι ποιεῖν καὶ μὴ ποιεῖν ; ἀλλ᾽ οὐκ ἔχει ταῦθ᾽ οὕτως · μήθ᾽ ὑμεῖς ποτε εἰς τοσαύτην ἀταξίαν τῶν νόμων προβαίητε ,οὔτε ἠμέληται περὶ τῶν τοιούτων τῷ νομοθέτῃ τῷ τὴν δημοκρατίαν καταστήσαντι ,ἀλλὰ διαρρήδην προστέτακται τοῖς θεσμοθέταις καθ᾽ ἕκαστον ἐνιαυτὸν διορθοῦν ἐν τῷ δήμῳ τοὺς νόμους ,ἀκριβῶς ἐξετάσαντας καὶ σκεψαμένους ,εἴ τις ἀναγέγραπται νόμος ἐναντίος ἑτέρῳ νόμῳ ,ἢ ἂκυρος ἐν τοῖς κυρίοις ,ἢ που εἰσὶ νόμοι πλείους ἑνὸς ἀναγεγραμμένοι περὶ ἑκάστης πράξεως .κἄν τι τοιοῦτον εὑρίσκωσιν ,ἀναγεγραφότας ἐν σανίσιν ἐκτιθέναι κελεύει πρόσθεν τῶν ἐπωνύμων ,τοὺς δὲ πρυτάνεις ποιεῖν ἐκκλησίαν ἐπιγράψαντας νομοθέταις ,τὸν δ᾽ ἐπιστάτην τῶν προέδρων διαχειροτονίαν διδόναι τοὺς μὲν ἀναιρεῖν τῶν καί μοι λέγε τοὺς νόμους . Νόμοι εἰ τοίνυν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ἀληθὴς ἦν ὁ παρὰ τούτων λόγος ,καὶ ἦσαν δύο κείμενοι νόμοι περὶ τῶν κηρυγμάτων ,ἐξ ἀνάγκης οἶμαι τῶν μὲν θεσμοθετῶν ἐξευρόντων ,τῶν δὲ πρυτάνεων ἀποδόντων τοῖς νομοθέταις ἀνῄρητ᾽ ἂν ὁ ἕτερος τῶν νόμων ,ἤτοι ὁ τὴν ἐξουσίαν δεδωκὼς ἀνειπεῖν ἢ ὁ ἀπαγορεύων · ὁπότε δὲ μηδὲν τούτων γεγένηται ,φανερῶς δή που ἐξελέγχονται οὐ μόνον Ψευδῆ λέγοντες ,ἀλλὰ καὶ παντελῶς ἀδύνατα γενέσθαι . ὅθεν δὲ τὸ Ψεῦδος τοῦτο ἐπιφέρουσιν ,ἐγὼ διδάξω ὑμᾶς ,προειπὼν ὧν ἕνεκα οἱ νόμοι ἐτέθησαν οἱ περὶ τῶν ἐν τῷ θεάτρῳ κηρυγμάτων .γιγνομένων γὰρ τῶν ἐν ἄστει τραγῳδῶν ἀνεκήρυττόν τινες ,οὐ πείσαντες τὸν δῆμον ,οἱ μὲν ὅτι στεφανοῦνται ὑπὸ τῶν φυλετῶν ,ἕτεροι δ᾽ ὅτι ὑπὸ τῶν δημοτῶν ·ἄλλοι δέ τινες ὑποκηρυξάμενοι τοὺς αὑτῶν οἰκέτας ἀφίεσαν ἐλευθέρους ,μάρτυρας τοὺς Ἕλληνας ποιούμενοι . ὃ δ᾽ ἦν ἐπιφθονώτατον ,προξενίας εὑρημένοι τινὲς ἐν ταῖς ἔξω πόλεσι ,διεπράττοντο ἀναγορεύεσθαι ὅτι στεφανοῖ αὐτοὺς ὁ δῆμος ,εἰ οὕτω τύχοι ,ὁ τῶν Ῥοδίων ἢ Χίων ἢ καί τινος ἄλλης πόλεως ,ἀρετῆς ἕνεκα καὶ ἀνδραγαθίας . καὶ ταῦτ᾽ ἔπραττον ,οὐχ ὥσπερ οἱ ὑπὸ τῆς βουλῆς τῆς ὑμετέρας στεφανούμενοι ἢ ὑπὸ τοῦ δήμου ,πείσαντες ὑμᾶς καὶ μετὰ Ψηφίσματος ,πολλὴν χάριν καταθέμενοι ,ἀλλ᾽ αὐτοὶ προελόμενοι ,ἄνευ δόγματος ὑμετέρου . ἐκ δὲ τούτου τοῦ τρόπου συνέβαινε τοὺς μὲν θεατὰς καὶ τοὺς χορηγοὺς καὶ τοὺς ἀγωνιστὰς ἐνοχλεῖσθαι ,τοὺς δὲ ἀνακηρυττομένους ἐν τῷ θεάτρῳ μείζοσι τιμαῖς τιμᾶσθαι τῶν ὑπὸ τοῦ δήμου στεφανουμένων . τοῖς μὲν γὰρ ἀπεδέδεικτο τόπος ἡ ἐκκλησία ,ἐν ᾗ χρῆν στεφανοῦσθαι ,καὶ ἀπείρητο ἄλλοθι μηδαμοῦ κηρύττεσθαι · οἱ δὲ ἀνηγορεύοντο ἐναντίον ἁπάντων τῶν Ἑλλήνων · κἀκεῖνοι μὲν μετὰ ψηφίσματος ,πείσαντες ὑμᾶς ,οὗτοι δ᾽ ἄνευ ψηφίσματος . συνιδὼν δή τις ταῦτα νομοθέτης ,τίθησι νόμον οὐδὲν ἐπικοινωνοῦντα τῷ περὶ τῶν ὑπὸ τοῦ δήμου στεφανουμένων νόμῳ ,οὔτε λύσας ἐκεῖνον · οὐδὲ γὰρ ἡ ἐκκλησία ἠνωχλεῖτο ,ἀλλὰ τὸ θέατρον · οὔτ᾽ ἐναντίον τοῖς πρότερον κειμένοις νόμοις τιθείς ·οὐ γὰρ ἔξεστιν ·ἀλλὰ περὶ τῶν ἄνευ ψηφίσματος ὑμετέρου στεφανουμένων ὑπὸ τῶν φυλετῶν καὶ δημοτῶν ,καὶ περὶ τῶν τοὺς οἰκέτας ἀπελευθερούντων ,καὶ περὶ τῶν ξενικῶν στεφάνων ,καὶ διαρρήδην ἀπαγορεύει μήτ᾽ οἰκέτην ἀπελευθεροῦν ἐν τῷ θεάτρῳ ,μήθ᾽ ὑπὸ τῶν φυλετῶν ἢ δημοτῶν ἀναγορεύεσθαι στεφανούμενον ," μήθ᾽ ὑπ᾽ ἄλλου ," φησί ," μηδενός ,ἢ ἄτιμον εἶναι τὸν κήρυκα . " ὅταν οὖν ἀποδείξῃ τοῖς μὲν ὑπὸ τῆς βουλῆς στεφανουμένοις τὸ βουλευτήριον ἀναρρηθῆναι ,τοῖς δ᾽ ὑπὸ τοῦ δήμου τὴν ἐκκλησίαν ,τοῖς δ᾽ ὑπὸ τῶν δημοτῶν καὶ φυλετῶν ἀπείπῃ μὴ κηρύττεσθαι τοῖς τραγῳδοῖς ,ἵνα μηδεὶς ἐρανίζων στεφάνους καὶ κηρύγματα ψευδῆ φιλοτιμίαν κτᾶται ,προσαπείπῃ δ᾽ ἐν τῷ νόμῳ μηδ᾽ ὑπὸ ἄλλου μηδενὸς ἀνακηρύττεσθαι ,ἀπούσης βουλῆς καὶ δήμου καὶ φυλετῶν καὶ δημοτῶν ,- ὅταν δέ τις ταῦτα ἀφέλῃ ,τί τὸ καταλειπόμενόν ἐστι πλὴν οἱ ξενικοὶ στέφανοι ; ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,σημεῖον ὑμῖν μέγα τούτου ἐξ αὐτῶν τῶν νόμων ἐπιδείξω . αὐτὸν γὰρ τὸν χρυσοῦν στέφανον ,ὃς ἂν ἐν τῷ θεάτρῳ τῷ ἐν ἄστει ἀναρρηθῇ ,ἱερὸν εἶναι τῆς Ἀθηνᾶς ὁ νόμος κελεύει ,ἀφελόμενος τὸν στεφανούμενον . καίτοι τίς ἂν ὑμῶν τολμήσειε τοσαύτην ἀνελευθερίαν καταγνῶναι τοῦ δήμου τοῦ Ἀθηναίων ; μὴ γὰρ ὅτι πόλις ,ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἂν ἰδιώτης οὐδὲ εἷς οὕτως ἀγεννὴς γένοιτο ,ὥστε ὃν αὐτὸς ἔδωκε στέφανον ἅμα ἀνακηρύττειν καὶ ἀφαιρεῖσθαι . ἀλλ᾽ οἶμαι διὰ τὸ ξενικὸν εἶναι τὸν στέφανον καὶ ἡ καθιέρωσις γίγνεται ,ἵνα μηδεὶς ἀλλοτρίαν εὔνοιαν περὶ πλείονος ποιούμενος τῆς πατρίδος χείρων γένηται τὴν ψυχήν . ἀλλ᾽ οὐκ ἐκεῖνον τὸν ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ ἀναρρηθέντα στέφανον οὐδεὶς καθιεροῖ ,ἀλλ᾽ ἔξεστι κεκτῆσθαι ,ἵνα μὴ μόνον αὐτός ,ἀλλὰ καὶ οἱ ἐξ ἐκείνου ,ἔχοντες ἐν τῇ οἰκία τὸ ὑπόμνημα ,μηδέποτε κακοὶ τὴν ψυχὴν εἰς τὸν δῆμον γίγνωνται . καὶ διὰ τοῦτο προσέθηκεν ὁ νομοθέτης μὴ κηρύττεσθαι τὸν ἀλλότριον στέφανον ἐν τῷ θεάτρῳ ," ἐὰν μὴ ψηφίσηται ὁ δῆμος ," ἵν᾽ ἡ πόλις ἡ βουλομένη τινὰ τῶν ὑμετέρων στεφανοῦν πρέσβεις πέμψασα δεηθῇ τοῦ δήμου ,καὶ ὁ κηρυττόμενος μείζω χάριν εἰδῇ τῶν στεφανούντων ὑμῖν ,ὅτι κηρύξαι ἐπετρέψατε . ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,τῶν νόμων αὐτῶν ἀκούσατε . Νόμοι ἐπειδὰν τοίνυν ἐξαπατῶντες ὑμᾶς λέγωσιν ὡς προσγέγραπται ἐν τῷ νόμῳ ἐξεῖναι στεφανοῦν ," ἐὰν ψηφίσηται ὁ δῆμος ," ἀπομνημονεύετε αὐτοῖς ὑποβάλλειν ·Ναί ,εἴ γε σέ τις ἄλλη πόλις στεφανοῖ ·εἰ δὲ ὁ δῆμος ὁ Ἀθηναίων ,ἀποδέδεικταί σοι τόπος ὅπου δεῖ τοῦτο γίγνεσθαι ,ἀπείρηταί σοι ἔξω τῆς ἐκκλησίας μὴ κηρύττεσθαι . τὸ γὰρ " ἄλλοθι δὲ μηδαμοῦ " ὅ τι ἐστίν ,ὅλην τὴν ἡμέραν λέγε · οὐ γὰρ ἀποδείξεις ὡς ἔννομα γέγραφεν . ἔστι δὲ ὑπόλοιπόν μοι μέρος τῆς κατηγορίας ἐφ᾽ ᾧ μάλιστα σπουδάζω · τοῦτο δέ ἐστιν ἡ πρόφασις δι᾽ ἣν αὐτὸν ἀξιοῖ στεφανοῦσθαι . λέγει γὰρ οὕτως ἐν τῷ ψηφίσματι · " καὶ τὸν κήρυκα ἀναγορεύειν ἐν τῷ θεάτρῳ πρὸς τοὺς Ἕλληνας ,ὅτι στεφανοῖ αὐτὸν ὁ δῆμος ὁ Ἀθηναίων ἀρετῆς ἕνεκα καὶ ἀνδραγαθίας ," καὶ τὸ μέγιστον ·" ὅτι διατελεῖ καὶ λέγων καὶ πράττων τὰ ἄριστα τῷ δήμῳ . " ἁπλοῦς δὴ παντάπασιν ὁ μετὰ ταῦτα ἡμῖν λόγος γίγνεται ,καὶ ὑμῖν ἀκούσασι κρῖναι εὐμαθής · δεῖ γὰρ δή που τὸν μὲν κατηγοροῦντα ἐμὲ τοῦθ᾽ ὑμῖν ἐπιδεικνύναι ,ὡς εἰσὶν οἱ κατὰ Δημοσθένους ἔπαινοι ψευδεῖς ,καὶ ὡς οὔτ᾽ ἤρξατο " λέγειν τὰ βέλτιστα ," οὔτε νῦν " διατελεῖ πράττων τὰ συμφέροντα τῷ δήμῳ ." κἂν τοῦτ᾽ ἐπιδείξω ,δικαίως δή που τὴν γραφὴν ἁλώσεται Κτησιφῶν · ἅπαντες γὰρ ἀπαγορεύουσιν οἱ νόμοι μηδένα ψευδῆ γράμματα ἐγγράφειν ἐν τοῖς δημοσίοις ψηφίσμασι . τῷ δ᾽ ἀπολογουμένῳ τοὐναντίον τούτου δεικτέον ἐστίν . ὑμεῖς δ᾽ ἡμῖν ἔσεσθε τῶν λόγων κριταί . ἔχει δ᾽ οὕτως . ἐγὼ τὸν μὲν ἴδιον βίον τὸν Δημοσθένους ἐξετάζειν μακροτέρου λόγου ἔργον ἡγοῦμαι . τί γὰρ δεῖ νῦν ταῦτα λέγειν ,ἢ τὰ περὶ τὴν τοῦ τραύματος γραφὴν αὐτῷ συμβεβηκότα ,ὅτ᾽ ἐγράψατο εἰς Ἄρειον πάγον Δημομέλην τὸν Παιανιέα ,ἀνεψιὸν ὄντα ἑαυτῷ ,καὶ τὴν τῆς κεφαλῆς ἐπιτομήν · ἢ τὰ περὶ τὴν Κηφισοδότου στρατηγίαν καὶ τὸν τῶν νεῶν ἔκπλουν τὸν εἰς Ἑλλήσποντον , ὅτε εἷς ὢν τῶν τριηράρχων Δημοσθένης ,καὶ περιάγων τὸν στρατηγὸν ἐπὶ τῆς νεώς ,καὶ συσσιτῶν καὶ συνθύων καὶ συσπένδων ,τούτων ἀξιωθεὶς διὰ τὸ πατρικὸς αὐτῷ φίλος εἶναι ,οὐκ ὤκνησεν ἀπ᾽ εἰσαγγελίας αὐτοῦ κρινομένου περὶ θανάτου κατήγορος γενέσθαι · καὶ ταῦτα δὴ τὰ περὶ Μειδίαν καὶ τοὺς κονδύλους ,οὓς ἔλαβεν ἐν τῇ ὀρχήστρᾳ χορηγὸς ὤν ,καὶ ὡς ἀπέδοτο τριάκοντα μνῶν ἅμα τήν τε εἰς αὑτὸν ὕβριν καὶ τὴν τοῦ δήμου καταχειροτονίαν ,ἣν ἐν Διονύσου κατεχειροτόνησε Μειδίου . ταῦτα μὲν οὖν μοι δοκῶ καὶ τἆλλα τὰ τούτοις ὅμοια ὑπερβήσεσθαι ,οὐ προδιδοὺς ὑμᾶς οὐδὲ τὸν ἀγῶνα καταχαριζόμενος ,ἀλλ᾽ ἐκεῖνο φοβούμενος ,μή μοι παρ᾽ ὑμῶν ἀπαντήσῃ τὸ δοκεῖν ἀληθῆ μὲν λέγειν ,ἀρχαῖα δὲ καὶ λίαν ὁμολογούμενα . καίτοι ,ὦ Κτησιφῶν ,ὅτῳ τὰ μέγιστα τῶν αἰσχρῶν οὕτως ἐστὶ πιστὰ καὶ γνώριμα τοῖς ἀκούουσιν ,ὥστε τὸν κατήγορον μὴ δοκεῖν ψευδῆ λέγειν ,ἀλλὰ παλαιὰ καὶ λίαν προωμολογημένα ,πότερα αὐτὸν δεῖ χρυσῷ στεφάνῳ στεφανωθῆναι ,ἢ ψέγεσθαι ; καὶ σὲ τὸν ψευδῆ καὶ παράνομα τολμῶντα γράφειν πότερα χρὴ καταφρονεῖν τῶν δικαστηρίων ,ἢ δίκην τῇ πόλει δοῦναι ; περὶ δὲ τῶν δημοσίων ἀδικημάτων πειράσομαι σαφέστερον εἰπεῖν . καὶ γὰρ πυνθάνομαι μέλλειν Δημοσθένην ,ἐπειδὰν αὐτοῖς ὁ λόγος ἀποδοθῇ ,καταριθμεῖσθαι πρὸς ὑμᾶς ,ὡς ἄρα τῇ πόλει τέτταρες ἤδη γεγένηνται καιροί ,ἐν οἷς αὐτὸς πεπολίτευται . ὧν ἕνα μὲν καὶ πρῶτον ,ὡς ἔγωγε ἀκούω ,καταλογίζεται ἐκεῖνον τὸν χρόνον ἐν ᾧ πρὸς Φίλιππον ὑπὲρ Ἀμφιπόλεως ἐπολεμοῦμεν · τοῦτον δ᾽ ἀφορίζεται τῇ γενομένῃ εἰρήνῃ καὶ συμμαχίᾳ ἣν Φιλοκράτης ὁ Ἁγνούσιος ἔγραψε καὶ αὐτὸς οὗτος μετ᾽ ἐκείνου ,ὡς ἐγὼ δείξω . δεύτερον δέ φησι καιρὸν γενέσθαι ,ὃν ἤγομεν χρόνον τὴν εἰρήνην ,δηλονότι μέχρι τῆς ἡμέρας ἐκείνης ἐν ᾗ καταλύσας τὴν ὑπάρχουσαν εἰρήνην τῇ πόλει ,ὁ αὐτὸς οὗτος ῥήτωρ ἔγραψε τὸν πόλεμον · τρίτον δὲ ὃν ἐπολεμοῦμεν χρόνον μέχρι τῶν ἐν Χαιρωνείᾳ ,τέταρτον δὲ τὸν νῦν παρόντα καιρόν . ταῦτα δὲ καταριθμησάμενος ,ὡς ἀκούω ,μέλλει με παρακαλεῖν καὶ ἐπερωτᾶν ,ὁποίου τούτων τῶν τεττάρων αὐτοῦ καιρῶν κατηγορῶ ,καὶ πότε αὐτὸν οὐ τὰ βέλτιστά φημι τῷ δήμῳ πεπολιτεῦσθαι · κἂν μὴ θέλω ἀποκρίνασθαι ,ἀλλ᾽ ἐγκαλύπτωμαι καὶ ἀποδιδράσκω ,ἐκκαλύψειν μέ φησι προσελθὼν καὶ ἄξειν ἐπὶ τὸ βῆμα καὶ ἀναγκάσειν ἀποκρίνασθαι . ἵν᾽ οὖν μήθ᾽ οὗτος ἰσχυρίζηται ὑμεῖς τε προειδῆτε ἐγώ τε ἀποκρίνωμαι ,ἐναντίον σοι τῶν δικαστῶν ,Δημόσθενες ,καὶ τῶν ἄλλων πολιτῶν ,ὅσοι δὴ ἔξωθεν περιεστᾶσι ,καὶ Ἑλλήνων ,ὅσοις ἐπιμελὲς γέγονεν ἐπακούειν τῆσδε τῆς κρίσεως ·ὁρῶ δὲ οὐκ ὀλίγους παρόντας ,ἀλλ᾽ ὅσους οὐδεὶς πώποτε μέμνηται πρὸς ἀγῶνα δημόσιον παραγενομένους ·ἀποκρίνομαι ,ὅτι ἁπάντων τῶν τεττάρων καιρῶν κατηγορῶ σου ὅσους διαιρῇ , κἂν ὅ τε θεοὶ θέλωσι καὶ οἱ δικασταὶ ἐξ ἴσου ἡμῶν ἀκούωσι κἀγὼ δύνωμαι ἀπομνημονεῦσαι ἅ σοι σύνοιδα ,πάνυ προσδοκῶ ἐπιδείξειν τοῖς δικασταῖς τῆς μὲν σωτηρίας τῇ πόλει τοὺς θεοὺς αἰτίους γεγενημένους καὶ τοὺς φιλανθρώπως καὶ μετρίως τοῖς τῆς πόλεως πράγμασι χρησαμένους ,τῶν δὲ ἀτυχημάτων ἁπάντων Δημοσθένην . καὶ χρήσομαι τῇ τοῦ λόγου τάξει ταύτῃ ᾗ τοῦτον πυνθάνομαι μέλλειν ,λέξω δὲ πρῶτον περὶ τοῦ πρώτου καιροῦ ,καὶ δεύτερον περὶ τοῦ δευτέρου ,καὶ τρίτου περὶ τοῦ ἐφεξῆς ,καὶ τέταρτον περὶ τῶν νυνὶ καθεστηκότων πραγμάτων . καὶ δὴ ἐπανάγω ἐμαυτὸν ἐπὶ τὴν εἰρήνην ἣν σὺ καὶ Φιλοκράτης ἐγράψατε . ὑμῖν γὰρ ἐξεγένετ᾽ ἄν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τὴν προτέραν ἐκείνην εἰρήνην ποιήσασθαι μετὰ κοινοῦ συνεδρίου τῶν Ἑλλήνων ,εἴ τινες ὑμᾶς εἴασαν περιμεῖναι τὰς πρεσβείας ἃς ἦτε ἐκπεπομφότες κατ᾽ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν εἰς τὴν Ἑλλάδα ,παρακαλοῦντες ἐπὶ Φίλιππον ,καὶ προϊόντος τοῦ χρόνου παρ᾽ ἑκόντων τῶν Ἑλλήνων ἀπολαβεῖν τὴν ἡγεμονίαν · καὶ τούτων ἀπεστερήθητε διὰ Δημοσθένην καὶ Φιλοκράτην καὶ τὰς τούτων δωροδοκίας ,ἃς ἐδωροδόκησαν συστάντες ἐπὶ τὸ δημόσιον τὸ ὑμέτερον . εἰ δέ τισιν ὑμῶν ἐξαίφνης ἀκούσασιν ἀπιστότερος προσπέπτωκεν ὁ τοιοῦτος λόγος ,ἐκείνως τὴν ὑπόλοιπον ποιήσασθε ἀκρόασιν . ὥσπερ ὅταν περὶ χρημάτων ἀνηλωμένων διὰ πολλοῦ χρόνου καθεζώμεθα ἐπὶ τοὺς λογισμούς ,ἐρχόμεθα δή που ἐνίοτε ψευδεῖς οἴκοθεν δόξας ἔχοντες · ἀλλ᾽ ὅμως ἐπειδὰν ὁ λογισμὸς συγκεφαλαιωθῇ ,οὐδείς ἐστιν οὕτω δύσκολος τὴν φύσιν ,ὅστις οὐκ ἀπέρχεται τοῦτο ὁμολογήσας ἀληθὲς εἶναι ,ὅ τι ἂν ὁ λογισμὸς αἱρῇ · οὕτω καὶ νῦν τὴν ἀκρόασιν ποιήσασθε . εἴ τινες ὑμῶν ἐκ τῶν ἔμπροσθεν χρόνων ἥκουσιν οἴκοθεν τοιαύτην ἔχοντες τὴν δόξαν ,ὡς ἄρα ὁ Δημοσθένης οὐδὲν πώποτε εἴρηκεν ὑπὲρ Φιλίππου συστὰς μετὰ Φιλοκράτους ,- ὅστις οὕτω διάκειται ,μήτ᾽ ἀπογνώτω μηδὲν μήτε καταγνώτω πρὶν ἂν ἀκούσῃ · οὐ γὰρ δίκαιον . ἀλλ᾽ ἐάν ,ἐμοῦ διὰ βραχέων ὑπομιμνῄσκοντος τοὺς καιροὺς καὶ τὰ ψηφίσματα παρεχομένου ἃ μετὰ Φιλοκράτους ἔγραψε Δημοσθένης ,αὐτὸς ὁ τῆς ἀληθείας λογισμὸς καταλάβῃ τὸν Δημοσθένην πλείω μὲν γεγραφότα ψηφίσματα Φιλοκράτους τῆς ἐξ ἀρχῆς εἰρήνης καὶ συμμαχίας , καθ᾽ ὑπερβολὴν δὲ αἰσχύνης κεκολακευκότα Φίλιππον καὶ τοὺς παρ᾽ ἐκείνου πρέσβεις ,αἴτιον δὲ γεγονότα τῷ δήμῳ τοῦ μὴ μετὰ κοινοῦ συνεδρίου τῶν Ἑλλήνων ποιήσασθαι τὴν εἰρήνην ,ἔκδοτον δὲ πεποιηκότα Φιλίππῳ Κερσοβλέπτην τὸν Θρᾴκης βασιλέα ,ἄνδρα φίλον καὶ σύμμαχον τῇ πόλει ,- ἐὰν ταῦθ᾽ ὑμῖν σαφῶς ἐπιδείξω ,δεήσομαι ὑμῶν μετρίαν δέησιν · ἐπινεύσατέ μοι πρὸς θεῶν τὸν πρῶτον τῶν τεττάρων καιρῶν μὴ καλῶς αὐτὸν πεπολιτεῦσθαι . λέξω δὲ ὅθεν μάλιστα παρακολουθήσετε . ἔγραψε Φιλοκράτης ἐξεῖναι Φιλίππῳ δεῦρο κήρυκα καὶ πρέσβεις πέμπειν περὶ εἰρήνης . τοῦτο τὸ ψήφισμα ἐγράφη παρανόμων . ἧκον οἱ τῆς κρίσεως χρόνοι · κατηγόρει μὲν Λυκῖνος ὁ γραψάμενος ,ἀπελογεῖτο δὲ Φιλοκράτης ,συναπελογεῖτο δὲ Δημοσθένης · ἀπέφυγε Φιλοκράτης · μετὰ ταῦτα ἐπῄει Θεμιστοκλῆς ἄρχων · ἐνταῦθ᾽ εἰσέρχεται βουλευτὴς Δημοσθένης ,οὔτε λαχὼν οὔτ᾽ ἐπιλαχών ,ἀλλ᾽ ἐκ παρασκευῆς πριάμενος ,ἵν᾽ εἰς ὑποδοχὴν ἅπαντα καὶ λέγοι καὶ πράττοι Φιλοκράτει ,ὡς αὐτὸ ἔδειξε τὸ ἔργον . νικᾷ γὰρ ἕτερον ψήφισμα Φιλοκράτης ,ἐν ᾧ κελεύει ἑλέσθαι δέκα πρέσβεις ,οἵτινες ἀφικόμενοι ὡς Φίλιππον ἀξιώσουσιν αὐτὸν δεῦρο πρέσβεις αὐτοκράτορας ἀποστέλλειν στέλλειν ὑπὲρ εἰρήνης . τούτων εἷς ἦν Δημοσθένης . κἀκεῖθεν ἐπανήκων ἐπαινέτης ἦν τῆς εἰρήνης ,καὶ ταὐτὰ τοῖς ἄλλοις πρέσβεσιν ἀπήγγελλε ,καὶ μόνος τῶν βουλευτῶν ἔγραψε σπείσασθαι τῷ κήρυκι τῷ ἀπὸ Φιλίππου καὶ τοῖς πρέσβεσιν ,ἀκόλουθα γράφων Φιλοκράτει · ὁ μέν γε τὴν ἐξουσίαν δέδωκε τοῦ δεῦρο κήρυκα καὶ πρέσβεις πέμπεσθαι ,ὁ δὲ τῇ πρεσβείᾳ σπένδεται . τὰ δὲ μετὰ ταῦτα ἤδη μοι σφόδρα προσέχετε τὸν νοῦν . ἐπράττετο γὰρ οὐ πρὸς τοὺς ἄλλους πρέσβεις ,τοὺς πολλὰ συκοφαντηθέντας ὕστερον ἐκ μεταβολῆς ὑπὸ Δημοσθένους ,ἀλλὰ πρὸς Φιλοκράτην καὶ Δημοσθένην ,εἰκότως ,τοὺς ἅμα μὲν πρεσβεύοντας ,ἅμα δὲ τὰ ψηφίσματα γράφοντας ,πρῶτον μὲν ὅπως μὴ περιμενεῖτε τοὺς πρέσβεις οὓς ἦτε ἐκπεπομφότες παρακαλοῦντας ἐπὶ Φίλιππον ,ἵνα μὴ μετὰ τῶν Ἑλλήνων ,ἀλλ᾽ ἰδίᾳ ποιήσαισθε τὴν εἰρήνην · δεύτερον δ᾽ ὅπως μὴ μόνον εἰρήνην ,ἀλλὰ καὶ συμμαχίαν εἶναι ψηφιεῖσθε πρὸς Φίλιππον ,ἵνα ,εἴ τινες προσέχοιεν τῷ πλήθει τῷ ὑμετέρῳ ,εἰς τὴν ἐσχάτην ἐμπέσοιεν ἀθυμίαν ,ὁρῶντες ὑμᾶς αὑτοὺς μὲν παρακαλοῦντας ἐπὶ τὸν πόλεμον ,οἴκοι δὲ μὴ μόνον εἰρήνην ,ἀλλὰ καὶ συμμαχίαν ἐψηφισμένους ποιεῖσθαι · τρίτον δὲ ὅπως Κερσοβλέπτης ὁ Θρᾴκης βασιλεὺς μὴ ἔσται ἔνορκος ,μηδέ μετέσται τῆς συμμαχίας καὶ τῆς εἰρήνης αὐτῷ .παρηγγέλλετο δ᾽ ἐπ᾽ αὐτὸν ἤδη στρατεία .καὶ ταῦθ᾽ ὁ μὲν ἐξωνούμενος οὐκ ἠδίκει ,πρὸ γὰρ τῶν ὅρκων καὶ τῶν συνθηκῶν ἀνεμέσητον ἦν αὐτῷ πράττειν τὰ συμφέροντα ,οἱ δ᾽ ἀποδόμενοι καὶ κατακοινωνήσαντες τὰ τῆς πόλεως ἰσχυρὰ μεγάλης ὀργῆς ἦσαν ἄξιοι .ὁ γὰρ μισαλέξανδρος νυνὶ φάσκων εἶναι ,καὶ τότε μισοφίλιππος ,Δημοσθένης ,ὁ τὴν ξενίαν ἐμοὶ προφέρων τὴν Ἀλεξάνδρου ,γράφει ψήφισμα ,τοὺς καιροὺς τῆς πόλεως ὑφαιρούμενος ,ἐκκλησίαν ποιεῖν τοὺς πρυτάνεις τῇ ὀγδόῃ ἱσταμένου ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,τῶν ψηφισμάτων ἀκούσατε . Ψηφίσματα ἐπειδὴ τοίνυν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,παρεληλύθει τὰ Διονύσια ,ἐγίγνοντο δὲ αἱ ἐκκλησίαι ,ἐν τῇ προτέρᾳ τῶν ἐκκλησιῶν ἀνεγνώσθη δόγμα κοινὸν τῶν συμμάχων ,οὗ τὰ κεφάλαια διὰ βραχέων ἐγὼ προερῶ . πρῶτον μὲν γὰρ ἔγραψαν ὑπὲρ εἰρήνης ὑμᾶς μόνον βουλεύσασθαι ,τὸ δὲ τῆς συμμαχίας ὄνομα ὑπερέβησαν ,οὐκ ἐπιλελησμένοι ,ἀλλὰ καὶ τὴν εἰρήνην ἀναγκαιοτέραν ἢ καλλίω ὑπολαμβάνοντες εἶναι · ἔπειτα ἀπήντησαν ὀρθῶς ἰασόμενοι τὸ Δημοσθένους δωροδόκημα , καὶ προσέγραψαν ἐξεῖναι τῷ βουλομένῳ τῶν Ἑλλήνων ἐν τρισὶ μησὶν εἰς τὴν αὐτὴν στήλην ἀναγράφεσθαι μετ᾽ Ἀθηναιων καὶ μετέχειν τῶν ὅρκων καὶ τῶν συνθηκῶν ,δύο τὰ μέγιστα προκαταλαμβάνοντες ,πρῶτον μὲν τὸν χρόνον τὸν τῆς τριμήνου ταῖς τῶν Ἑλλήνων πρεσβείαις ἱκανὸν παραγενέσθαι κατασκευάζοντες ,ἔπειτα τὴν τῶν Ἑλλήνων εὔνοιαν τῇ πόλει μετὰ κοινοῦ συνεδρίου κτώμενοι ,ἵν᾽ εἰ παραβαίνοιντο αἱ συνθῆκαι ,μὴ μόνοι μηδ᾽ ἀπαράσκευοι πολεμήσαιμεν ,ὃ νῦν ἡμῖν παθεῖν συνέβη διὰ Δημοσθένην .ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,ἐξ αὐτοῦ τοῦ δόγματος ἀκούσαντες μαθήσεσθε .Δόγμα Συμμάχων τούτῳ τῷ δόγματι συνειπεῖν ὁμολογῶ ,καὶ πάντες οἱ ἐν τῇ προτέρᾳ τῶν ἐκκλησιῶν δημηγοροῦντες · καὶ ὁ δῆμος ἀπῆλθε τοιοῦτόν τι ὑπειληφώς ,ὡς ἔσται μὲν ἡ εἰρήνη [ 1 περὶ δὲ συμμαχίας οὐκ ἄμεινον εἴη διὰ τὴν τῶν Ἑλλήνων παράκλησιν βουλεύσασθαι] 1 ,ἔσται δὲ κοινῇ μετὰ τῶν Ἑλλήνων ἁπάντων . νὺξ ἐν μέσῳ ,καὶ παρῆμεν τῇ ὑστεραίᾳ εἰς τὴν ἐκκλησίαν .ἐνταῦθα δὴ προκαταλαβὼν Δημοσθένης τὸ βῆμα ,οὐδενὶ τῶν ἄλλων παραλιπὼν λόγον ,οὐδὲν ὄφελος ἔφη τῶν χθὲς εἰρημένων εἶναι λόγων ,εἰ ταῦθ᾽ οἱ Φιλίππου μὴ συμπεισθήσονται πρέσβεις ,οὐδὲ γιγνώσκειν ἔφη τὴν εἰρήνην ἀπούσης συμμαχίας . οὐ γὰρ ἔφη δεῖν ,καὶ γὰρ τὸ ῥῆμα μέμνημαι ὡς εἶπε ,διὰ τὴν ἀηδίαν τοῦ λέγοντος ἅμα καὶ τοῦ ὀνόματος ," ἀπορρῆξαι " τῆς εἰρήνης τὴν συμμαχίαν ,οὐδὲ τὰ τῶν Ἑλλήνων ἀναμένειν μελλήματα ,ἀλλ᾽ ἢ πολεμεῖν αὐτούς ,ἢ τὴν εἰρήνην ἰδίᾳ ποιεῖσθαι . καὶ τελευτῶν ἐπὶ τὸ βῆμα παρακαλέσας Ἀντίπατρον ἐρώτημά τι ἠρώτα ,προειπὼν μὲν ἃ ἐρήσεται ,προδιδάξας δὲ ἃ χρὴ κατὰ τῆς πόλεως ἀποκρίνασθαι . καὶ τέλος ταῦτ᾽ ἐνίκα ,τῷ μὲν λόγῳ προσβιασαμένου Δημοσθένους ,τὸ δὲ ψήφισμα γράψαντος Φιλοκράτους . ὃ δὲ ἦν ὑπόλοιπον αὐτοῖς ,Κερσοβλέπτην καὶ τὸν ἐπὶ Θρᾴκης τόπον ἔκδοτον ποιῆσαι ,καὶ τοῦτ᾽ ἔπραξαν ἕκτῃ φθίνοντος τοῦ Ἐλαφηβολιῶνος ,πρὶν ἐπὶ τὴν ὑστέραν ἀπαίρειν πρεσβείαν τὴν ἐπὶ τοὺς ὅρκους Δημοσθένην · ὁ γὰρ μισαλέξανδρος καὶ μισοφίλιππος ἡμῖν οὑτοσὶ ῥήτωρ δὶς ἐπρέσβευσεν εἰς Μακεδονίαν ,ἐξὸν μηδὲ ἅπαξ ,ὁ νυνὶ κελεύων τῶν Μακεδόνων καταπτύειν . εἰς δὲ τὴν ἐκκλησίαν τὴν τῇ ἕκτῃ προκαθεζόμενος βουλευτὴς ὢν ἐκ παρασκευῆς ,ἔκδοτον Κερσοβλέπτην μετὰ Φιλοκράτους ἐποίησε . λανθάνει γὰρ ὁ μὲν Φιλοκράτης ἐν ψηφίσματι μετὰ τῶν ἄλλων παρεγγράψας ,ὁ δ᾽ ἐπιψηφίσας ,Δημοσθένης ," ἀποδοῦναι δὲ τοὺς ὅρκους τοῖς πρέσβεσι τοῖς παρὰ Φιλίππου ἐν τῇδε τῇ ἡμέρᾳ τοὺς συνέδρους τῶν συμμάχων ." παρὰ δὲ Κερσοβλέπτου σύνεδρος οὐκ ἐκάθητο ·γράψας δὲ τοὺς συνεδρεύοντας ὀμνύναι ,τὸν Κερσοβλέπτην οὐ συνεδρεύοντα ἐξέκλῃσε τῶν ὅρκων . ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,ἀνάγνωθί μοι ,τίς ἦν ὁ ταῦτα γράψας ,καὶ τίς ὁ ἐπιψηφίσας . Ψήφισμα καλόν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,καλὸν ἡ τῶν δημοσίων γραμμάτων φυλακή · ἀκίνητον γάρ ἐστι ,καὶ οὐ συμμεταπίπτει τοῖς αὐτομολοῦσιν ἐν τῇ πολιτείᾳ ,ἀλλ᾽ ἀπέδωκε τῷ δήμῳ ,ὁπόταν βούληται ,συνιδεῖν τοὺς πάλαι μὲν πονηρούς ,ἐκ μεταβολῆς δ᾽ ἀξιοῦντας εἶναι χρηστούς . ὑπόλοιπον δ᾽ ἐστί μοι τὴν κολακείαν διεξελθεῖν . Δημοσθένης γὰρ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ἐνιαυτὸν βουλεύσας ,οὐδεμίαν πώποτε φανήσεται πρεσβείαν εἰς προεδρίαν καλέσας ,ἀλλὰ τότε μόνον καὶ πρῶτον · καὶ προσκεφάλαια ἔθηκε ,καὶ φοινικίδας περιεπέτασε ,καὶ ἅμα τῇ ἡμέρᾳ ἡγεῖτο τοῖς πρέσβεσιν εἰς τὸ θέατρον ,ὥστε καὶ συρίττεσθαι διὰ τὴν ἀσχημοσύνην καὶ κολακείαν . καὶ ὅτ᾽ ἀπῄεσαν ,ἐμισθώσατο αὐτοῖς τρία ζεύγη ὀρεικὰ καὶ τοὺς πρέσβεις προὔπεμψεν εἰς Θήβας ,καταγέλαστον τὴν πόλιν ποιῶν . ἵνα δ᾽ ἐπὶ τῆς ὑποθέσεως μείνω ,λαβέ μοι τὸ ψήφισμα τὸ περὶ τῆς προεδρίας . Ψήφισμα οὗτος τοίνυν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὁ τηλικοῦτος τὸ μέγεθος κόλαξ ,πρῶτος διὰ τῶν κατασκόπων τῶν παρὰ Χαριδήμου πυθόμενος τὴν Φιλίππου τελευτήν ,τῶν μὲν θεῶν συμπλάσας ἑαυτῷ ἐνύπνιον κατεψεύσατο ,ὡς οὐ παρὰ Χαριδήμου τὸ πρᾶγμα πεπυσμένος ,ἀλλὰ παρὰ τοῦ Διὸς καὶ τῆς Ἀθηνᾶς ,οὓς μεθ᾽ ἡμέραν ἐπιορκῶν νύκτωρ φησὶν ἑαυτῷ διαλέγεσθαι καὶ τὰ μέλλοντα ἔσεσθαι προλέγειν ,ἑβδόμην δ᾽ ἡμέραν τῆς θυγατρὸς αὐτῷ τετελευτηκυίας ,πρὶν πενθῆσαι καὶ τὰ νομιζόμενα ποιῆσαι ,στεφανωσάμενος καὶ λευκὴν ἐσθῆτα λαβὼν ἐβουθύτει καὶ παρενόμει ,τὴν μόνην ὁ δείλαιος καὶ πρώτην αὐτὸν πατέρα προσειποῦσαν ἀπολέσας . καὶ οὐ τὸ δυστύχημα ὀνειδίζω ,ἀλλὰ τὸν τρόπον ἐξετάξω . ὁ γὰρ μισότεκνος καὶ πατὴρ πονηρὸς οὐκ ἄν ποτε γένοιτο δημαγωγὸς χρηστός ,οὐδὲ ὁ τὰ φίλτατα καὶ οἰκειότατα σώματα μὴ στέργων οὐδέποθ᾽ ὑμᾶς περὶ πολλοῦ ποιήσεται τοὺς ἀλλοτρίους ,οὐδέ γε ὁ ἰδία πονηρὸς ἄν ποτε γένοιτο δημοσίᾳ χρηστός ,οὐδ᾽ ὅστις ἐστὶν οἴκοι φαῦλος ,οὐδέποτ᾽ ἦν ἐν Μακεδονία καλὸς κἀγαθός ·οὐ γὰρ τὸν τρόπον ,ἀλλὰ τὸν τόπον μετήλλαξεν . πόθεν οὖν ἐπὶ τὴν μεταβολὴν ἦλθε τῶν πραγμάτων ,οὗτος γάρ ἐστιν ὁ δεύτερος καιρός ,καὶ τί ποτ᾽ ἐστὶ τὸ αἴτιον ,ὅτι Φιλοκράτης μὲν ἀπὸ τῶν αὐτῶν πολιτευμάτων Δημοσθένει φυγὰς ἀπ᾽ εἰσαγγελίας γεγένηται ,Δημοσθένης δὲ ἐπέστη τῶν ἄλλων κατήγορος ,καὶ πόθεν ποθ᾽ ὑμᾶς εἰς τὴν ἀτυχίαν ὁ μιαρὸς ἄνθρωπος ἐμβέβληκε ,ταῦτ᾽ ἤδη διαφερόντως ἄξιόν ἐστιν ἀκοῦσαι . ὡς γὰρ τάχιστα εἴσω Πυλῶν Φίλιππος παρῆλθε ,καὶ τάς τε ἐν Φωκεῦσι πόλεις παραδόξως ἀναστάτους ἐποίησε ,Θηβαίους τε ,ὡς τόθ᾽ ὑμῖν ἐδόκει ,περαιτέρω τοῦ καιροῦ καὶ τοῦ ὑμετέρου συμφέροντος ἰσχυροὺς κατεσκεύασεν ,ὑμεῖς τε ἐκ τῶν ἀγρῶν φοβηθέντες ἐσκευαγωγήσατε ,ἐν ταῖς μεγίσταις δ᾽ ἦσαν αἰτίαις οἱ πρέσβεις οἱ τὴν εἰρήνην πρεσβεύσαντες ,πολὺ δὲ τῶν ἄλλων διαφερόντως Φιλοκράτης καὶ Δημοσθένης ,διὰ τὸ μὴ μόνον πρεσβεύειν ,ἀλλὰ καὶ τὰ ψηφίσματα γεγραφέναι , συνέβη τε ἐν τοῖς αὐτοῖς χρόνοις διαφέρεσθαί τι Δημοσθένην καὶ Φιλοκράτην σχεδὸν ὑπὲρ τούτων ὑπὲρ ὧν καὶ ὑμεῖς ὑπωπτεύσατε · τοιαύτης ἐμπιπτούσης ταραχῆς ,μετὰ τῶν συμφύτων αὐτῷ νοσημάτων ἤδη τὰ μετὰ ταῦτα ἐβουλεύετο ,μετὰ δειλίας καὶ τῆς πρὸς Φιλοκράτην ὑπὲρ τῆς δωροδοκίας ζηλοτυπίας ,καὶ ἡγήσατο ,εἰ τῶν συμπρεσβευόντων καὶ τοῦ Φιλίππου κατήγορος ἀναφανείη ,τὸν μὲν Φιλοκράτην προδήλως ἀπολεῖσθαι ,τοὺς δὲ ἄλλους συμπρέσβεις κινδυνεύσειν ,αὐτὸς δ᾽ εὐδοκιμήσειν ,καὶ προδότης ὢν τῶν φίλων καὶ πονηρός ,πιστὸς τῷ δήμῳ φανήσεσθαι . κατιδόντες δ᾽ αὐτὸν οἱ τῇ τῆς πόλεως προσπολεμοῦντες ἡσυχίᾳ ,ἄσμενοι παρεκάλουν ἐπὶ τὸ βῆμα ,τὸν μόνον ἀδωροδόκητον ὀνομάζοντες τῇ πόλει · ὁ δὲ παριὼν ἀρχὰς αὐτοῖς ἐνεδίδου πολέμου καὶ ταραχῆς . οὗτός ἐστιν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὁ πρῶτος ἐξευρὼν Σέρριον τεῖχος καὶ Δορίσκον καὶ Ἐργίσκην καὶ Μυρτίσκην καὶ Γάνος καὶ Γανιάδα ,χωρία ὧν οὐδὲ τὰ ὀνόματα ᾔδεμεν πρότερον .καὶ εἰς τοῦτο φέρων περιέστησε τὰ πράγματα ,ὥστ᾽ εἰ μὲν μὴ πέμποι πρέσβεις Φίλιππος ,καταφρονεῖν αὐτὸν ἔφη τῆς πόλεως ,εἰ δὲ πέμποι ,κατασκόπους πέμπειν ,ἀλλ᾽ οὐ πρέσβεις . εἰ δὲ ἐπιτρέπειν ἐθέλοι πόλει τινὶ ἴσῃ καὶ ὁμοίᾳ περὶ τῶν ἐγκλημάτων ,οὐκ εἶναι κριτὴν ἴσον ἡμῖν ἔφη καὶ Φιλίππῳ . Ἁλόννησον ἐδίδου · ὁ δ᾽ ἀπηγόρευε μὴ λαμβάνειν ," εἰ δίδωσιν ,ἀλλὰ μὴ ἀποδίδωσι ," περὶ συλλαβῶν διαφερόμενος . καὶ τὸ τελευταῖον στεφανώσας τοὺς μετὰ Ἀριστοδήμου εἰς Θετταλίαν καὶ Μαγνησίαν παρὰ τὰς τῆς εἰρήνης συνθήκας πρεσβεύσαντας ,τὴν μὲν εἰρήνην διέλυσε ,τὴν δὲ συμφορὰν καὶ τὸν πόλεμον κατεσκεύασεν . ναί ,ἀλλὰ χαλκοῖς καὶ ἀδαμαντίνοις τείχεσιν ,ὡς αὐτός φησι ,τὴν χώραν ἡμῶν ἐτείχισε ,τῇ τῶν Εὐβοέων καὶ Θηβαίων συμμαχίᾳ . ἀλλά ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,περὶ ταῦτα καὶ μέγιστα ἠδίκησθε καὶ μάλιστα ἠγνοήκατε . σπεύδων δ᾽ εἰπεῖν περὶ τῆς θαυμαστῆς συμμαχίας τῆς τῶν Θηβαίων ,ἵν᾽ ἐφεξῆς λέγω ,περὶ τῶν Εὐβοέων πρῶτον μνησθήσομαι . ὑμεῖς γάρ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,πολλὰ καὶ μεγάλα ἠδικημένοι ὑπὸ Μνησάρχου τοῦ Χαλκιδέως ,τοῦ Καλλίου καὶ Ταυροσθένους πατρός ,οὓς οὗτος νυνὶ μισθὸν λαβὼν Ἀθηναίους εἶναι τολμᾷ γράφειν ,καὶ πάλιν ὑπὸ Θεμίσωνος τοῦ Ἐρετριέως ,ὃς ἡμῶν εἰρήνης οὔσης Ὠρωπὸν ἀφείλετο ,τούτων ἑκόντες ἐπιλαθόμενοι ,ἐπειδὴ διέβησαν εἰς Εὔβοιαν Θηβαῖοι καταδουλώσασθαι τὰς πόλεις πειρώμενοι ,ἐν πέντε ἡμέραις ἐβοηθήσατε αὐτοῖς καὶ ναυσὶ καὶ πεζῇ δυνάμει ,καὶ πρὶν τριάκονθ᾽ ἡμέρας διελθεῖν ὑποσπόνδους Θηβαίους ἀφήκατε ,κύριοι τῆς Εὖβοίας γενόμενοι ,καὶ τάς τε πόλεις αὐτὰς καὶ τὰς πολιτείας ἀπέδοτε ὀρθῶς καὶ δικαίως τοῖς παρακαταθεμένοις , καὶ τηλικαῦθ᾽ ὑφ᾽ ὑμῶν εὖ πεπονθότες οἱ Χαλκιδεῖς οὐ τὰς ὁμοίας ὑμῖν ἀπέδοσαν ,ἀλλ᾽ ἐπειδὴ διέβητε εἰς Εὔβοιαν Πλουτάρχῳ βοηθήσοντες ,τοὺς μὲν πρώτους χρόνους ἀλλ᾽ οὖν προσεποιοῦνθ᾽ ὑμῖν εἶναι φίλοι ,ἐπειδὴ δὲ τάχιστα εἰς Ταμύνας παρήλθομεν ,καὶ τὸ Κοτύλαιον ὀνομαζόμενον ὄρος ὑπερεβάλομεν ,ἐνταῦθα Καλλίας ὁ Χαλκιδεύς ,ὃν Δημοσθένης μισθαρνῶν ἐνεκωμίαζεν , ὁρῶν τὸ στρατόπεδον τὸ τῆς πόλεως εἰς δεινὰς δυσχωρίας κατακεκλῃμένον ,ὅθεν μὴ νικήσασι μάχην οὐκ ἦν ἀναχώρησις ,οὐδὲ βοηθείας ἐλπὶς οὔτ᾽ ἐκ γῆς οὔτ᾽ ἐκ θαλάττης ,συναγείρας ἐξ ἁπάσης τῆς Εὐβοίας στρατόπεδον ,καὶ παρὰ Φιλίππου δύναμιν προσμεταπεμψάμενος ,ὅ τ᾽ ἀδελφὸς αὐτοῦ Ταυροσθένης ,ὁ νυνὶ πάντας δεξιούμενος καὶ προσγελῶν ,τοὺς Φωκικοὺς ξένους διαβιβάσας ,ἦλθον ἐφ᾽ ἡμᾶς ὡς ἀναιρήσοντες . καὶ εἰ μὴ πρῶτον μὲν θεῶν τις ἔσωσε τὸ στρατόπεδον ,ἔπειθ᾽ οἱ στρατιῶται οἱ ὑμέτεροι καὶ οἱ πεζοὶ καὶ οἱ ἱππεῖς ἄνδρες ἐγένοντο ἀγαθοί ,καὶ παρὰ τὸν ἱππόδρομον τὸν ἐν Ταμύναις ἐκ παρατάξεως μάχῃ κρατήσαντες ὑποσπόνδους ἀφεῖσαν τοὺς πολεμίους ,ἐκινδύνευσεν ἂν ἡ πόλις αἴσχιστα παθεῖν · οὐ γὰρ τὸ δυστυχῆσαι κατὰ πόλεμον μέγιστόν ἐστι κακόν ,ἀλλ᾽ ὅταν τις πρὸς ἀνταγωνιστὰς ἀναξίους διακινδυνεύων ἀποτύχῃ ,διπλασίαν εἰκὸς εἶναι τὴν συμφοράν . ἀλλ᾽ ὅμως ὑμεῖς τοιαῦτα πεπονθότες πάλιν διελύσασθε πρὸς αὐτούς . τυχὼν δὲ συγγνώμης παρ᾽ ὑμῶν Καλλίας ὁ Χαλκιδεύς , μικρὸν διαλιπὼν χρόνον πάλιν ἧκε φερόμενος εἰς τὴν ἑαυτοῦ φύσιν ,Εὐβοϊκὸν μὲν τῷ λόγῳ συνέδριον εἰς Χαλκίδα συνάγων ,ἰσχυρὰν δὲ τὴν Εὔβοιαν ἐφ᾽ ὑμᾶς ἔργῳ κατασκευάζων ,ἐξαίρετον δ᾽ αὑτῷ τυραννίδα περιποιούμενος . κἀνταῦθα ἐλπίζων συναγωνιστὴν Φίλιππον λήψεσθαι ,ἀπῆλθεν εἰς Μακεδονίαν καὶ περιῄει μετὰ Φιλίππου ,καὶ τῶν ἑταίρων εἷς ὠνομάζετο . ἀδικήσας δὲ Φίλιππον κἀκεῖθεν ἀποδράς ,ὑπέβαλεν ἑαυτὸν φέρων Θηβαίοις . καταλιπὼν δὲ κἀκείνους ,καὶ πλείους τραπόμενος τροπὰς τοῦ Εὐρίπου ,παρ᾽ ὃν ὤκει ,εἰς μέσον πίπτει τῆς τε Θηβαίων ἔχθρας καὶ τῆς Φιλίππου . ἀπορῶν δ᾽ ὅ τι χρήσαιτο αὑτῷ ,καὶ παραγγελλομένης ἐπ᾽ αὐτὸν ἤδη στρατείας ,μίαν ἐλπίδα λοιπὴν κατεῖδε σωτηρίας ,ἔνορκον λαβεῖν τὸν Ἀθηναίων δῆμον ,σύμμαχον ὀνομασθέντα ,βοηθήσειν ,εἴ τις ἐπ᾽ αὐτὸν ἴοι ·ὃ πρόδηλον ἦν ἐσόμενον ,εἰ μὴ ὑμεῖς κωλύσετε . ταῦτα διανοηθείς ,ἀποστέλλει δεῦρο πρέσβεις Γλαυκέτην καὶ Ἐμπέδωνα καὶ Διόδωρον τὸν δολιχοδρομήσαντα ,φέροντας τῷ μὲν δήμῳ κενὰς ἐλπίδας ,Δημοσθένει δ᾽ ἀργύριον καὶ τοῖς περὶ τοῦτον . τρία δ᾽ ἦν ἃ ἅμα ἐξεωνεῖτο ,πρῶτον μὲν μὴ διασφαλῆναι τῆς πρὸς ὑμᾶς συμμαχίας · οὐδὲν γὰρ ἦν τὸ μέσον ,εἰ μνησθεὶς τῶν προτέρων ἀδικημάτων ὁ δῆμος μὴ προσδέξαιτο τὴν συμμαχίαν ,ἀλλ᾽ ὑπῆρχεν αὐτῷ ἢ φεύγειν ἐκ Χαλκίδος ,ἢ τεθνάναι ἐγκαταληφθέντι ·τηλικαῦται δυνάμεις ἐπ᾽ αὐτὸν ἐπεστράτευον ,ἥ τε Φιλίππου καὶ Θηβαίων .δεύτερον δ᾽ ἧκον οἱ μισθοὶ τῷ γράψοντι τὴν συμμαχίαν ὑπὲρ τοῦ μὴ συνεδρεύειν Ἀθήνησι Χαλκιδέας ,τρίτον δὲ ὥστε μὴ τελεῖν συντάξεις .καὶ τούτων τῶν προαιρέσεων οὐδεμιᾶς ἀπέτυχε Καλλίας ,ἀλλ᾽ ὁ μισοτύραννος Δημοσθένης ,ὡς αὐτὸς προσποιεῖται ,ὅν φησι Κτησιφῶν τὰ βέλτιστα λέγειν ,ἀπέδοτο μὲν τοὺς καιροὺς τοὺς τῆς πόλεως ,ἔθαψε δ᾽ ἐν τὰς δὲ συνεδρίας καὶ τὰς συντάξεις ,ἐξ ὧν ἰσχύσειν ὁ πόλεμος ἔμελλεν ,ἄρδην ἀπέδοτο ,καλλίστοις ὀνόμασιν αἰσχίστας πράξεις γράφων ,καὶ τῷ λόγῳ προσβιβάζων ὑμᾶς ,τὰς μὲν βοηθείας ὡς δεῖ τὴν πόλιν πρότερον ποιεῖσθαι τοῖς ἀεὶ δεομένοις τῶν Ἑλλήνων ,τὰς δὲ συμμαχίας ὑστέρας μετὰ τὰς εὐεργεσίας . ἵνα δ᾽ εὖ εἰδῆτε ὅτι ἀληθῆ λέγω ,λαβέ μοι τὴν Καλλία γραφεῖσαν συμμαχίαν . ἀνάγνωθι τὸ ψήφισμα . Ψήφισμα οὔπω τοίνυν τοῦτ᾽ ἐστὶ δεινόν ,εἰ καιροὶ τηλικοῦτοι πεπραμένοι τυγχάνουσιν καὶ συνεδρίαι καὶ συντάξεις ,ἀλλὰ πολὺ τούτου δεινότερον φανήσεται ὃ μέλλω λέγειν . εἰς γὰρ τοῦτο προήχθη Καλλίας μὲν ὕβρεως καὶ πλεονεξίας ,Δημοσθένης δέ ,ὃν ἐπαινεῖ Κτησιφῶν ,δωροδοκίας ,ὥστε τὰς ἐξ Ὠρεοῦ συντάξεις καὶ τὰς ἐξ Ἐρετρίας ,τὰ δέκα τάλαντα ,ζώντων φρονούντων βλεπόντων ἔλαθον ὑμῶν ὑφελόμενοι ,καὶ τοὺς ἐκ τῶν πόλεων τούτων συνέδρους παρ᾽ ὑμῶν μὲν ἀνέστησαν ,πάλιν δὲ εἰς Χαλκίδα καὶ τὸ καλούμενον Εὐβοϊκὸν συνέδριον συνήγαγον . ὃν δὲ τρόπον καὶ δι᾽ οἵων κακουργημάτων ,ταῦτ᾽ ἤδη ἄξιόν ἐστιν ἀκοῦσαι . ἀφικνεῖται γὰρ πρὸς ὑμᾶς οὐκέτι δι᾽ ἀγγέλων ,ἀλλ᾽ αὐτὸς ὁ Καλλίας ,καὶ παρελθὼν εἰς τὴν ἐκκλησίαν λόγους διεξῆλθε κατεσκευασμένους ὑπὸ Δημοσθένους . εἶπε γὰρ ὡς ἥκοι ἐκ Πελοποννήσου νεωστὶ σύνταγμα συντάξας εἰς ἑκατὸν ταλάντων πρόσοδον ἐπὶ Φίλιππον ,καὶ διελογίζετο ὅσον ἑκάστους ἔδει συντελεῖν ,Ἀχαιοὺς μὲν πάντας καὶ Μεγαρέας ἑξήκοντα τάλαντα ,τὰς δ᾽ ἐν Εὐβοία πόλεις ἁπάσας τετταράκοντα ·ἐκ δὲ τούτων τῶν χρημάτων ὑπάρξειν καὶ ναυτικὴν καὶ πεζὴν δύναμιν ·εἶναι δὲ πολλοὺς καὶ ἄλλους τῶν Ἑλλήνων οὓς βούλεσθαι κοινωνεῖν τῆς συντάξεως ,ὥστε οὔτε χρημάτων οὔτε στρατιωτῶν ἀπορίαν ἔσεσθαι . καὶ ταῦτα μὲν τὰ φανερά · ἔφη δὲ καὶ πράξεις πράττειν ἑτέρας δι᾽ ἀπορρήτων ,καὶ τούτων εἶναί τινας μάρτυρας τῶν ἡμετέρων πολιτῶν ,καὶ τελευτῶν ὀνομαστὶ παρεκάλει Δημοσθένην καὶ συνειπεῖν ἠξίου . ὁ δὲ σεμνῶς πάνυ παρελθών ,τόν τε Καλλίαν ὑπερεπῄνει ,τό τε ἀπόρρητον προσεποιήσατο εἰδέναι · τὴν δ᾽ ἐκ Πελοποννήσου πρεσβείαν ἣν ἐπρέσβευσε ,καὶ τὴν ἐξ Ἀκαρνανίας ἔφη βούλεσθαι ὑμῖν ἀπαγγεῖλαι .ἦν δ᾽ αὐτῷ κεφάλαιον τῶν λόγων ,πάντας μὲν Πελοποννησίους ἐπὶ Φίλιππον ὑφ᾽ ἑαυτοῦ ,εἶναι δὲ τὸ σύνταγμα χρημάτων μὲν εἰς ἑκατὸν νεῶν ταχυναυτουσῶν πληρώματα καὶ εἰς πεζοὺς στρατιώτας μυρίους καὶ ἱππέας χιλίους ,ὑπάρξειν δὲ πρὸς τούτοις καὶ τὰς πολιτικὰς δυνάμεις ,ἐκ Πελοποννήσου μὲν πλέον ἢ δισχιλίους ὁπλίτας ,ἐξ Ἀκαρνανίας δὲ ἑτέρους τοσούτους ·δεδόσθαι δὲ ἁπάντων τούτων τὴν ἡγεμονίαν ὑμῖν ·πραχθήσεσθαι δὲ ταῦτα οὐκ εἰς μακράν ,ἀλλ᾽ εἰς τὴν ἕκτην ἐπὶ δέκα τοῦ Ἀνθεστηριῶνος μηνός · εἰρῆσθαι γὰρ ἐν ταῖς πόλεσιν ὑφ᾽ αὑτοῦ καὶ παρηγγέλθαι πάντας ἥκειν συνεδρεύσοντας Ἀθήναξε εἰς τὴν πανσέληνον . καὶ γὰρ τοῦτο ἅνθρωπος ἴδιον καὶ οὐ κοινὸν ποιεῖ . οἱ μὲν γὰρ ἄλλοι ἀλαζόνες ,ὅταν τι ψεύδωνται ,ἀόριστα καὶ ἀσαφῆ πειρῶνται λέγειν ,φοβούμενοι τὸν ἔλεγχον · Δημοσθένης δ᾽ ὅταν ἀλαζονεύηται ,πρῶτον μὲν μεθ᾽ ὅρκου ψεύδεται ,ἐξώλειαν ἐπαρώμενος ἑαυτῷ ,δεύτερον δέ ,ἃ εὖ οἶδεν οὐδέποτε ἐσόμενα ,τολμᾷ λέγειν εἰς ὁπότ᾽ ἔσται ,καὶ ὧν τὰ σώματα οὐχ ἑώρακε ,τούτων τὰ ὀνόματα λέγει ,κλέπτων τὴν ἀκρόασιν καὶ μιμούμενος τοὺς τἀληθῆ λέγοντας . διὸ καὶ σφόδρα ἄξιός ἐστι μισεῖσθαι ,ὅτι πονηρὸς ὢν καὶ τὰ τῶν χρηστῶν σημεῖα διαφθείρει . ταῦτα δ᾽ εἰπὼν δίδωσιν ἀναγνῶναι ψήφισμα τῷ γραμματεῖ μακρότερον μὲν τῆς Ἰλιάδος ,κενότερον δὲ τῶν λόγων οὓς εἴωθε λέγειν ,καὶ τοῦ βίου ὃν βεβίωκε ,μεστὸν δ᾽ ἐλπίδων οὐκ ἐσομένων καὶ στρατοπέδων οὐδέποτε συλλεγησομένων .ἀπαγαγὼν δ᾽ ὑμᾶς ἄπωθεν ἀπὸ τοῦ κλέμματος καὶ ἀνακρεμάσας ἀπὸ τῶν ἐλπίδων ,ἐνταῦθ᾽ ἤδη συστρέψας γράφει ,ἑλέσθαι πρέσβεις εἰς Ἐρέτριαν ,οἵτινες δεήσονται τῶν Ἐρετριέων ,πάνυ γὰρ ἔδει δεηθῆναι ,μηκέτι διδόναι τὴν σύνταξιν ὑμῖν ,τὰ πέντε τάλαντα ,ἀλλὰ Καλλίᾳ ,καὶ πάλιν ἑτέρους εἰς Ὠρεόν ,οἵτινες δεήσονται τὸν αὐτὸν Ἀθηναίοις καὶ φίλον καὶ ἐχθρὸν νομίζειν . ἔπειτα ἀναφαίνεται παρ᾽ ἅπαντ᾽ ὢν ἐν τῷ ψηφίσματι πρὸς τῷ κλέμματι ,γράψας καὶ τὰ πέντε τάλαντα τοὺς πρέσβεις ἀξιοῦν τοὺς Ὠρείτας μὴ ὑμῖν ,ἀλλὰ Καλλίᾳ διδόναι . ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,ἀφελὼν τὸν κόμπον καὶ τὰς τριήρεις καὶ τὴν ἀλαζονείαν ἀνάγνωθι ·τοῦ κλέμματος ἅψαι ,ὃ ὑφείλετο ὁ μιαρὸς καὶ ἀνόσιος ἄνθρωπος ,ὅν φησι Κτησιφῶν ἐν τῷδε τῷ ψηφίσματι διατελεῖν λέγοντα καὶ πράττοντα τὰ ἄριστα τῷ δήμῳ τῷ Ἀθηναίων . Ψήφισμα οὐκοῦν τὰς μὲν τριήρεις καὶ τὴν πεζὴν στρατιὰν καὶ τὴν πανσέληνον καὶ τοὺς συνέδρους λόγῳ ἠκούσατε ,τὰς δὲ συντάξεις τῶν συμμάχων ,τὰ δέκα τάλαντα ,ἔργῳ ἀπωλέσατε . ὑπόλοιπον δ᾽ εἰπεῖν ἐστί μοι ,ὅτι λαβὼν τρία τάλαντα μισθὸν τὴν γνώμην ταύτην ἔγραψε Δημοσθένης ,τάλαντον μὲν ἐκ Χαλκίδος παρὰ Καλλίου ,τάλαντον δ᾽ ἐξ Ἐρετρίας παρὰ Κλειτάρχου τοῦ τυράννου ,τάλαντον δὲ ἐξ Ὠρεοῦ ,δι᾽ ὃ καὶ καταφανὴς ἐγένετο ,δημοκρατουμένων τῶν Ὠρειτῶν καὶ πάντα πραττόντων μετὰ ψηφίσματος . ἐξανηλωμένοι γὰρ ἐν τῷ πολέμῳ καὶ παντελῶς ἀπόρως διακείμενοι ,πέμπουσι πρὸς αὐτὸν Γνωσίδημον τὸν Χαριγένους υἱὸν τοῦ δυναστεύσαντός ποτε ἐν Ὠρεῷ ,δεησόμενον τὸ μὲν τάλαντον ἀφεῖναι τῇ πόλει ,ἐπαγγελούμενον δ᾽ αὐτῷ χαλκῆν εἰκόνα σταθήσεσθαι ἐν Ὠρεῷ . ὁ δὲ ἀπεκρίνατο τῷ Γνωσιδήμῳ ,ὅτι ἐλάχιστα χαλκοῦ δέοιτο ,τὸ δὲ τάλαντον διὰ τοῦ Καλλίου εἰσέπραττεν . ἀναγκαζόμενοι δὲ οἱ Ὠρεῖται καὶ οὐκ εὐποροῦντες ,ὑπέθεσαν αὐτῷ τοῦ ταλάντου τὰς δημοσίας προσόδους ,καὶ τόκον ἤνεγκαν Δημοσθένει τοῦ δωροδοκήματος δραχμὴν τοῦ μηνὸς τῆς μνᾶς ,ἕως τὸ κεφάλαιον ἀπέδοσαν . καὶ ταῦτ᾽ ἐπράχθη μετὰ ψηφίσματος τοῦ δήμου . ὅτι δὲ ἀληθῆ λέγω ,λαβέ μοι τὸ ψήφισμα τῶν Ὠρειτῶν . Ψήφισμα τοῦτ᾽ ἐστὶ τὸ ψήφισμα ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,αἰσχύνη μὲν τῆς πόλεως ,ἔλεγχος δὲ οὐ μικρὸς τῶν Δημοσθένους πολιτευμάτων ,φανερὰ δὲ κατηγορία Κτησιφῶντος · τὸν γὰρ οὕτως αἰσχρῶς δωροδοκοῦντα οὐκ ἔστιν ἄνδρα γεγονέναι ἀγαθόν ,ὃ τετόλμηκεν οὗτος γράψαι . ἐνταῦθ᾽ ἤδη τέτακται καὶ ὁ τρίτος τῶν καιρῶν ,μᾶλλον δ᾽ ὁ πάντων πικρότατος χρόνος ,ἐν ὧ Δημοσθένης ἀπώλεσε τὰς τῶν Ἑλλήνων καὶ τῆς πόλεως πράξεις ,ἀσεβήσας μὲν εἰς τὸ ἱερὸν τὸ ἐν Δελφοῖς ,ἄδικον δὲ καὶ οὐδαμῶς ἴσην τὴν πρὸς Θηβαίους συμμαχίαν γράψας . ἄρξομαι δὲ ἀπὸ τῶν εἰς τοὺς πλημμελημάτων λέγειν . ἔστι γάρ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τὸ Κιρραῖον ὠνομασμένον πεδίον καὶ λιμὴν ὁ νῦν ἐξάγιστος καὶ ἐπάρατος ὠνομασμένος . ταύτην ποτὲ τὴν χώραν κατῴκησαν Κιρραῖοι καὶ Κραγαλίδαι ,γένη παρανομώτατα ,οἳ εἰς τὸ ἱερὸν τὸ ἐν Δελφοῖς καὶ περὶ τὰ ἀναθήματα ἠσέβουν ,ἐξημάρτανον δὲ καὶ εἰς τοὺς Ἀμφικτύονας . ἀγανακτήσαντες δ᾽ ἐπὶ τοῖς γιγνομένοις μάλιστα μέν ,ὡς λέγονται ,οἱ πρόγονοι οἱ ὑμέτεροι ,ἔπειτα καὶ οἱ ἄλλοι Ἀμφικτύονες ,μαντείαν ἐμαντεύσαντο παρὰ τῷ θεῷ ,τίνι χρὴ τιμωρίᾳ τοὺς ἀνθρώπους τούτους μετελθεῖν . καὶ αὐτοῖς ἀναιρεῖ ἡ Πυθία πολεμεῖν Κιρραίοις καὶ Κραγαλίδαις πάντ᾽ ἤματα καὶ πάσας νύκτας ,καὶ τὴν χώραν αὐτῶν ἐκπορθήσαντας καὶ αὐτοὺς ἀνδραποδισαμένους ἀναθεῖναι τῷ Ἀπόλλωνι τῷ Πυθίῳ καὶ τῇ Ἀρτέμιδι καὶ τῇ Λητοῖ καὶ Ἀθηνᾷ Προναίᾳ ἐπὶ πάσῃ ἀεργίᾳ ,καὶ ταύτην τὴν χώραν μήτ᾽ αὐτοὺς ἐργάζεσθαι μήτ᾽ ἄλλον ἐᾶν . λαβόντες δὲ τὸν χρησμὸν τοῦτον οἱ Ἀμφικτύονες ἐψηφίσαντο Σόλωνος εἰπόντος Ἀθηναίου τὴν γνώμην ,ἀνδρὸς καὶ νομοθετῆσαι δυνατοῦ καὶ περὶ ποίησιν καὶ φιλοσοφίαν διατετριφότος ,ἐπιστρατεύειν ἐπὶ τοὺς ἐναγεῖς κατὰ τὴν μαντείαν τοῦ θεοῦ · καὶ συναθροίσαντες δύναμιν πολλὴν τῶν Ἀμφικτυόνων ,ἐξηνδραποδίσαντο τοὺς ἀνθρώπους καὶ τὸν λιμένα καὶ τὴν πόλιν αὐτῶν κατέσκαψαν καὶ τὴν χώραν καθιέρωσαν κατὰ τὴν μαντείαν . καὶ ἐπὶ τούτοις ὅρκον ὤμοσαν ἰσχυρόν ,μήτ᾽ αὐτοὶ τὴν ἱερὰν γῆν ἐργάσεσθαι μήτ᾽ ἄλλῳ ἐπιτρέψειν ,ἀλλὰ βοηθήσειν τῷ θεῷ καὶ τῇ γῇ τῇ ἱερᾷ καὶ χειρὶ καὶ ποδὶ καὶ φωνῇ καὶ πάσῃ δυνάμει . καὶ οὐκ ἀπέχρησεν αὐτοῖς τοῦτον τὸν ὅρκον ὀμόσαι ,ἀλλὰ καὶ προστροπὴν καὶ ἀρὰν ἰσχυρὰν ὑπὲρ τούτων ἐποιήσαντο . γέγραπται γὰρ οὕτως ἐν τῇ ἀρᾷ ," εἴ τις τάδε ," φησί ," παραβαίνοι ἢ πόλις ἤ ἰδιώτης ἢ ἔθνος ,ἐναγής ," φησίν ," ἔστω τοῦ Ἀπόλλωνος καὶ τῆς Ἀρτέμιδος καὶ τῆς Λητοῦς καὶ Ἀθηνᾶς Προναίας . " καὶ ἐπεύχεται αὐτοῖς μήτε γῆν καρποὺς φέρειν ,μήτε γυναῖκας τέκνα τίκτειν γονεῦσιν ἐοικότα ,ἀλλὰ τέρατα ,μήτε βοσκήματα κατὰ φύσιν γονὰς ποιεῖσθαι ,ἧτταν δὲ αὐτοῖς εἶναι πολέμου καὶ δικῶν καὶ ἀγορᾶς ,καὶ ἐξώλεις εἶναι καὶ αὐτοὺς καὶ οἰκίας καὶ γένος ἐκείνων . " καὶ μήποτε ," φησίν ," ὁσίως θύσειαν τῷ Ἀπόλλωνι μηδὲ τῇ Ἀρτέμιδι μηδὲ τῇ Λητοῖ μηδ᾽ Ἀθηνᾷ Προναίᾳ ,μηδὲ δέξαιντο αὐτοῖς τὰ ἱερά . " ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,ἀνάγνωθι τὴν τοῦ θεοῦ μαντείαν . ἀκούσατε τῆς ἀρᾶς . ἀναμνήσθητε τῶν ὅρκων ,οὓς ὑμῶν οἱ πρόγονοι μετὰ τῶν Ἀμφικτυόνων συνώμοσαν . Μαντεία [Οὐ πρὶν τῆσδε πόληος ἐρείψετε πύργον ἑλόντες ,πρίν γε θεοῦ τεμένει κυανώπιδος Ἀμφιτρίτης κῦμα ποτικλύζῃ κελαδοῦν ἱεραῖσιν ἐπ᾽ ἀκταῖς . ] υνκνοων Ὅρκοι Ἀρά ταύτης τῆς ἀρᾶς καὶ τῶν ὅρκων καὶ τῆς μαντείας ἀναγεγραμμένων ἔτι καὶ νῦν ,οἱ Λοκροὶ οἱ Ἀμφισσεῖς ,μᾶλλον δὲ οἱ προεστηκότες αὐτῶν ,ἄνδρες παρανομώτατοι ,ἐνηργάζοντο τὸ πεδίον ,καὶ τὸν λιμένα τὸν ἐξάγιστον καὶ ἐπάρατον πάλιν ἐτείχισαν καὶ συνῴκισαν ,καὶ τέλη τοὺς καταπλέοντας ἐξέλεγον ,καὶ τῶν ἀφικνουμένων εἰς Δελφοὺς πυλαγόρων ἐνίους χρήμασι διέφθειρον ,ὧν εἷς ἦν Δημοσθένης . χειροτονηθεὶς γὰρ ὑφ᾽ ὑμῶν πυλάγορος ,λαμβάνει δισχιλίας δραχμὰς παρὰ τῶν Ἀμφισσέων ,τοῦ μηδεμίαν μνείαν περὶ αὐτῶν ἐν τοῖς Ἀμφικτύοσι ποιεῖσθαι . διωμολογήθη δ᾽ αὐτῷ καὶ εἰς τὸν λοιπὸν χρόνον ἀποστέλλεσθαι Ἀθήναζε τοῦ ἐνιαυτοῦ ἑκάστου μνᾶς εἴκοσιν ἐκ τῶν ἐξαγίστων καὶ ἐπαράτων χρημάτων ,ἐφ᾽ ᾧτε βοηθήσει τοῖς Ἀμφισσεῦσιν Ἀθήνησι κατὰ πάντα τρόπον · ὅθεν ἔτι μᾶλλον ἢ πρότερον συμβέβηκεν αὐτῷ ,ὅτου ἂν προσάψηται ,ἢ ἀνδρὸς ἰδιώτου ἢ δυνάστου ἢ πόλεως δημοκρατουμένης ,τούτων ἑκάστους ἀνιάτοις συμφοραῖς περιβάλλειν . σκέψασθε δὴ τὸν δαίμονα καὶ τὴν τύχην ,ὅσῳ περιεγένετο τῆς τῶν Ἀμφισσέων ἀσεβείας .ἐπὶ γὰρ Θεοφράστου ἄρχοντος ,ἱερομνήμονος ὄντος Διογνήτου Ἀναφλυστίου ,πυλαγόρους ὑμεῖς εἵλεσθε Μειδίαν τε ἐκεῖνον τὸν Ἀναγυράσιον ,ὃν ἐβουλόμην ἂν πολλῶν ἕνεκα ζῆν ,καὶ Θρασυκλέα τὸν ἐξ Οἴου ,καὶ τρίτον μετὰ τούτων ἐμέ . συνέβη δ᾽ ἡμῖν ἀρτίως μὲν εἰς Δελφοὺς ἀφῖχθαι ,παραχρῆμα δὲ τὸν ἱερομνήμονα Διόγνητον πυρέττειν · τὸ δ᾽ αὐτὸ τοῦτο συνεπεπτώκει καὶ τῷ Μειδίᾳ . οἱ δ᾽ ἄλλοι συνεκάθηντο Ἀμφικτύονες . ἐξηγγέλλετο δ᾽ ἡμῖν παρὰ τῶν βουλομένων εὔνοιαν ἐνδείκνυσθαι τῇ πόλει ,ὅτι οἱ Ἀμφισσεῖς ὑποπεπτωκότες τότε καὶ δεινῶς θεραπεύοντες τοὺς Θηβαίους εἰσέφερον δόγμα κατὰ τῆς ἡμετέρας πόλεως ,πεντήκοντα ταλάντοις ζημιῶσαι τὸν δῆμον τὸν Ἀθηναίων ,ὅτι χρυσᾶς ἀσπίδας ἀνέθεμεν πρὸς τὸν καινὸν νεὼν πρὶν ἐξαρέσασθαι ,καὶ ἐπεγράψαμεν τὸ προσῆκον ἐπίγραμμα ," Ἀθηναῖοι ἀπὸ Μήδων καὶ Θηβαίων ,ὅτε τἀναντία τοῖς Ἕλλησιν ἐμάχοντο . " μεταπεμψάμενος δ᾽ ἐμὲ ὁ ἱερομνήμων ἠξίου εἰσελθεῖν εἰς τὸ συνέδριον καὶ εἰπεῖν τι πρὸς τοὺς Ἀμφικτύονας ὑπὲρ τῆς πόλεως ,καὶ αὐτὸν οὕτω προῃρημένον . ἀρχομένου δέ μου λέγειν καὶ προθυμότερόν πως εἰσεληλυθότος εἰς τὸ συνέδριον ,τῶν ἄλλων πυλαγόρων μεθεστηκότων ,ἀναβοήσας τις τῶν Ἀμφισσέων ,ἄνθρωπος ἀσελγέστατος καὶ ὡς ἐμοὶ ἐφαίνετο οὐδεμιᾶς παιδείας μετεσχηκώς ,ἴσως δὲ καὶ δαιμονίου τινὸς ἐξαμαρτάνειν προαγομένου ," ἀρχὴν δέ γε ," ἔφη ," ὦ ἄνδρες Ἕλληνες ,εἰ ἐσωφρονεῖτε ,οὐδ᾽ ἂν ὠνομάζετε τοὔνομα τοῦ δήμου τοῦ Ἀθηναίων ἐν ταῖσδε ταῖς ἡμέραις ,ἀλλ᾽ ὡς ἐναγεῖς ἐξείργετ᾽ ἂν ἐκ τοῦ ἱεροῦ . " ἅμα δὲ ἐμέμνητο τῆς τῶν Θωκέων ,συμμαχίας ,ἣν ὁ Κρωβύλος ἐκεῖνος ἔγραΨε ,καὶ ἄλλα πολλὰ καὶ δυσχερῆ κατὰ τῆς πόλεως διεξῄει ,ἃ ἐγὼ οὔτε τότ᾽ ἐκαρτέρουν ἁκούων ,οὔτε νῦν ἡδέως μέμνημαι αὐτῶν . ἀκούσας δὲ οὕτω παρωξύνθην ,ὡς οὐδεπώποτ᾽ ἐν τῷ ἐμαυτοῦ βίῳ . καὶ τοὺς μὲν ἄλλους λόγους ὑπερβήσομαι ·ἐπῄει δ᾽ οὖν μοι ἐπὶ τὴν γνώμην μνησθῆναι τῆς τῶν Ἀμφισσέων περὶ τὴν γῆν τὴν ἱερὰν ἀσεβείας ,καὶ αὐτόθεν ἑστηκὼς ἐδείκνυον τοῖς Ἀμφικτύοσιν · ὑπόκειται γὰρ τὸ Κιρραῖον πεδίον τῷ ἱερῷ καὶ ἔστιν εὐσύνοπτον . " ὁρᾶτε ," ἔφην ἐγώ ," ὦ ἄνδρες τῶν Ἀμφικτύονες ,ἐξειργασμένον τουτὶ τὸ πεδίον ὑπὸ τῶν Ἀμφισσέων ,καὶ κεραμεῖα ἐνῳκοδομημένα καὶ αὔλια · ὁρᾶτε τοῖς ὀφθαλμοῖς τὸν ἐξάγιστον καὶ ἐπάρατον λιμένα τετειχισμένον · ἴστε τούτους αὐτοί ,καὶ οὐδὲν ἑτέρων δεῖσθε μαρτύρων ,τέλη πεπρακότας καὶ χρήματα λαμβάνοντας ἐκ τοῦ ἱεροῦ λιμένος ." ἅμα δὲ ἀναγιγνώσκειν ἐκέλευον αὐτοῖς τὴν μαντείαν τοῦ θεοῦ ,τὸν ὅρκον τῶν προγόνων ,τὴν ἀρὰν τὴν γενομένην ,καὶ διωριζόμην ὅτι " ἐγὼ μὲν ὑπὲρ τοῦ δήμου τοῦ Ἀθηναίων καὶ τοῦ σώματος καὶ τῶν τέκνων καὶ οἰκίας τῆς ἐμαυτοῦ βοηθῶ κατὰ τὸν ὅρκον καὶ τῷ θεῷ καὶ τῇ γῇ τῇ ἱερᾷ καὶ χειρὶ καὶ ποδὶ καὶ φωνῇ καὶ πᾶσιν οἷς δύναμαι ,καὶ τὴν πόλιν τὴν ἡμετέραν τὰ πρὸς τοὺς θεοὺς ἀφοσιῶ · ὑμεῖς δ᾽ ὑπὲρ ὑμῶν αὐτῶν ἤδη βουλεύεσθε . ἐνῆκται μὲν τὰ κανᾶ ,παρέστηκε δὲ τὰ θύματα τοῖς βωμοῖς ,μέλλετε δ᾽ αἰτεῖν τοὺς θεοὺς τἀγαθὰ καὶ κοινῇ καὶ ἰδία . σκοπεῖτε δή ,ποίᾳ φωνῇ ,ποίᾳ ψυχῇ ,ποίοις ὄμμασι ,τίνα τόλμαν κτησάμενοι τὰς ἱκετείας ποιήσεσθε ,τούτους παρέντες ἀτιμωρήτους τοὺς ἐναγεῖς καὶ ταῖς ἀραῖς ἐνόχους . οὐ γὰρ δι᾽ αἰνιγμῶν ,ἀλλ᾽ ἐναργῶς γέγραπται κατά τε τῶν ἀσεβησάντων ,ἃ χρὴ παθεῖν αὐτούς ,καὶ κατὰ τῶν ἐπιτρεψάντων ,καὶ τελευταῖον ἐν τῇ ἀρᾷ γέγραπται ,᾽ μηδ᾽ ὁσίως ᾽ ,φησί ,᾽ θύσειαν οἱ μὴ τιμωροῦντες τῷ Ἀπόλλωνι μηδὲ τῇ Ἀρτέμιδι μηδὲ τῇ Λητοῖ μηδ᾽ Ἀθηνᾷ Προναία ,μηδὲ δέξαιντο αὐτοῖς τὰ ἱερά ᾽ . " ταῦτα καὶ πρὸς τούτοις ἕτερα πολλὰ διεξελθόντος ἐμοῦ ,ἐπειδή ποτε ἀπηλλάγην καὶ μετέστην ἐκ τοῦ συνεδρίου ,κραυγὴ πολλὴ καὶ θόρυβος ἦν τῶν Ἀμφικτυόνων ,καὶ ὁ λόγος ἦν οὐκέτι περὶ τῶν ἀσπίδων ἃς ἡμεῖς ἀνέθεμεν ,ἀλλ᾽ ἤδη περὶ τῆς τῶν Ἀμφισσέων τιμωρίας . ἤδη δὲ πόρρω τῆς ἡμέρας ὄν ,προελθὼν ὁ κῆρυξ ἀνεῖπε ,Δελφῶν ὅσοι ἐπὶ δίετες ἡβῶσι ,καὶ δούλους καὶ ἐλευθέρους ,ἥκειν αὔριον ἅμα τῇ ἡμέρᾳ ἔχοντας ἄμας καὶ δικέλλας πρὸς τὸ Θυτεῖον ἐκεῖ καλούμενον · καὶ πάλιν ὁ αὐτὸς κῆρυξ ἀναγορεύει τοὺς ἱερομνήμονας καὶ τοὺς πυλαγόρους ἅπαντας ἥκειν εἰς τὸν αὐτὸν τόπον βοηθήσοντας τῷ θεῷ καὶ τῇ γῇ τῇ ἱερᾷ · " ἥτις δ᾽ ἂν μὴ παρῇ πόλις ,εἴρξεται τοῦ ἱεροῦ καὶ ἐναγὴς ἔσται καὶ τῇ ἀρᾷ ἔνοχος ." τῇ δὲ ὑστεραίᾳ ἥκομεν ἕωθεν εἰς τὸν προειρημένον τόπον ,καὶ κατέβημεν εἰς τὸ Κιρραῖον πεδίον ,καὶ τὸν λιμένα κατασκάψαντες καὶ τὰς οἰκίας ἐμπρήσαντες ἀνεχωροῦμεν . ταῦτα δὲ ἡμῶν πραττόντων οἱ Λοκροὶ οἱ Ἀμφισσεῖς ,ἑξήκοντα στάδια ἄπωθεν οἰκοῦντες Δελφῶν ,ἦλθον ἐφ᾽ ἡμᾶς μεθ᾽ ὅπλων πανδημεί · καὶ εἰ μὴ δρόμῳ μόλις ἐξεφύγομεν εἰς Δελφούς ,ἐκινδυνεύσαμεν ἂν ἀπολέσθαι . ἐκκλησίαν γὰρ ὀνομάζουσιν ,ὅταν τις μὴ μόνον τοὺς πυλαγόρους καὶ τοὺς ἱερομνήμονας συγκαλέσῃ ,ἀλλὰ καὶ τοὺς θύοντας καὶ τοὺς χρωμένους τῷ θεῷ . ἐνταῦθ᾽ ἤδη πολλαὶ μὲν τῶν Ἀμφισσέων ἐγίγνοντο κατηγορίαι ,πολὺς δ᾽ ἔπαινος ἦν κατὰ τῆς ἡμετέρας πόλεως · τέλος δὲ παντὸς τοῦ λόγου ψηφίξονται ἥκειν τοὺς ἱερομνήμονας πρὸ τῆς ἐπιούσης πυλαίας ἐν ῥητῷ χρόνῳ εἰς Πύλας ,ἔχοντας δόγμα καθ᾽ ὅ τι δίκας δώσουσιν οἱ Ἀμφισσεῖς ὑπὲρ ὧν εἰς τὸν θεὸν καὶ τὴν γῆν τὴν ἱερὰν καὶ τοὺς Ἁμφικτύονας ἐξήμαρτον . ὅτι δὲ ἀληθῆ λέγω ,ἀναγνώσεται τὸ ψήφισμα ὑμῖν ὁ γραμματεύς . Ψήφισμα τοῦ δόγματος τούτου ἀποδοθέντος ὑφ᾽ ἡμῶν ἐν τῇ βουλῇ καὶ πάλιν ἐν τῇ ἐκκλησία ,καὶ τὰς πράξεις ἡμῶν ἀποδεξαμένου τοῦ δήμου ,καὶ τῆς πόλεως ἁπάσης προαιρουμένης εὐσεβεῖν ,καὶ Δημοσθένους ὑπὲρ τοῦ μεσεγγυήματος τοῦ ἐξ Ἀμφίσσης ἀντιλέγοντος ,καὶ ἐμοῦ φανερῶς ἐναντίον ὑμῶν ἐξελέγχοντος ,ἐπειδὴ ἐκ τοῦ φανεροῦ τὴν πόλιν ἅνθρωπος οὐκ ἐδύνατο σφῆλαι ,εἰσελθὼν εἰς τὸ βουλευτήριον καὶ μεταστησάμενος τοὺς ἰδιώτας ,ἐκφέρεται προβούλευμα εἰς τὴν ἐκκλησίαν ,προσλαβὼν τὴν τοῦ γράψαντος ἀπειρίαν · τὸ δ᾽ αὐτὸ τοῦτο καὶ ἐν τῇ ἐκκλησία διεπράξατο ἐπιψηφισθῆναι καὶ γενέσθαι δήμου ψήφισμα ,ἐπ᾽ ἀναστάσει τῆς ἐκκλησίας οὔσης ,ἀπεληλυθότος ἐμοῦ ,οὐ γὰρ ἄν ποτε ἐπέτρεψα ,καὶ τῶν πολλῶν διαφειμένων · οὗ τὸ κεφάλαιόν ἐστι ," τὸν ἱερομνήμονα ," φησί ," τὸν Ἀθηναίων καὶ τοὺς πυλαγόρους τοὺς ἀεὶ πυλαγοροῦντας πορεύεσθαι εἰς Πύλας καὶ εἰς Δελφοὺς ἐν τοῖς τεταγμένοις χρόνοις ὑπὸ τῶν προγόνων ," εὐπρεπῶς γε τῷ ὀνόματι ,ἀλλὰ τῷ ἔργῳ αἰσχρῶς · κωλύει γὰρ εἰς τὸν σύλλογον τὸν ἐν Πύλαις ἀπαντᾶν ,ὃς ἐξ ἀνάγκης πρὸ τοῦ καθήκοντος ἔμελλε χρόνου γίγνεσθαι . καὶ πάλιν ἐν τῷ αὐτῷ ψηφίσματι πολὺ καὶ σαφέστερον καὶ πικρότερον γράφει ," τὸν ἱερομνήμονα ," φησί ," τὸν Ἀθηναίων καὶ τοὺς πυλαγόρους τοὺς ἀεὶ πυλαγοροῦντας μὴ μετέχειν τοῖς ἐκεῖσε συλλεγομένοις μήτε λόγου μήτε ἔργου μήτε δόγματος μήτε πράξεως μηδεμιᾶς ." τὸ δὲ μὴ μετέχειν τί ἐστι ; πότερα τἀληθὲς εἴπω ,ἢ τὸ ἥδιστον ἀκοῦσαι ; τἀληθὲς ἐρῶ ·τὸ γὰρ ἀεὶ πρὸς ἡδονὴν λεγόμενον οὑτωσὶ τὴν πόλιν διατέθηκεν . οὐκ ἐᾷ μεμνῆσθαι τῶν ὅρκων ,οὓς ἡμῶν ὤμοσαν οἱ πρόγονοι ,οὐδὲ τῆς ἀρᾶς ,οὐδὲ τῆς τοῦ θεοῦ μαντείας . ἡμεῖς μὲν οὖν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,κατεμείναμεν διὰ τοῦτο τὸ ψήφισμα ,οἱ δ᾽ ἄλλοι Ἀμφικτύονες συνελέγησαν εἰς Πύλας πλὴν μιᾶς πόλεως ,ἧς ἐγὼ οὔτ᾽ ἂν τοὔνομα εἴποιμι ,μήθ᾽ αἱ συμφοραὶ παραπλήσιοι γένοιντο αὐτῆς μηδενὶ τῶν Ἑλλήνων .καὶ συνελθόντες ἐψηφίσαντο ἐπιστρατεύειν ἐπὶ τοὺς Ἀμφισσέας ,καὶ στρατηγὸν εἵλοντο Κόττυφον τὸν Φαρσάλιον τὸν τότε τὰς γνώμας ἐπιψηφίζοντα ,οὐκ ἐπιδημοῦντος ἐν Μακεδονία Φιλίππου ,οὐδ᾽ ἐν τῇ Ἑλλάδι παρόντος ,ἀλλ᾽ ἐν Σκύθαις οὕτω μακρὰν ἀπόντος · ὃν αὐτίκα μάλα τολμήσει λέγειν Δημοσθένης ὡς ἐγὼ ἐπὶ τοὺς Ἕλληνας ἐπήγαγον . καὶ παρελθόντες τῇ πρώτῃ στρατεία καὶ μάλα μετρίως ἐχρήσαντο τοῖς Ἀμφισσεῦσιν ·ἀντὶ γὰρ τῶν μεγίστων ἀδικημάτων χρήμασιν αὐτοὺς ἐζημίωσαν ,καὶ ταῦτ᾽ ἐν ῥητῷ χρόνῳ προεῖπον τῷ θεῷ καταθεῖναι ,καὶ τοὺς μὲν ἐναγεῖς καὶ τῶν πεπραγμένων αἰτίους μετέστησαν ,τοὺς δὲ δι᾽ εὐσέβειαν φεύγοντας κατήγαγον .ἐπειδὴ δὲ οὔτε τὰ χρήματα ἐξέτινον τῷ θεῷ ,τούς τ᾽ ἐναγεῖς κατήγαγον ,καὶ τοὺς εὐσεβεῖς καὶ κατελθόντας διὰ τῶν Ἀμφικτυόνων ἐξέβαλον ,οὕτως ἤδη τὴν δευτέραν στρατείαν ἐποιήσαντο ,πολλῷ χρόνῳ ὕστερον ,ἐπανεληλυθότος Φιλίππου ἐκ τῆς ἐπὶ τοὺς Σκύθας στρατείας ,τῶν μὲν θεῶν τὴν ἡγεμονίαν τῆς εὐσεβείας ἡμῖν ἀλλ᾽ οὐ προύλεγον ,οὐ προεσήμαινον οἱ θεοὶ φυλάξασθαι ,μόνον γε οὐκ ἀνθρώπων φωνὰς προσκτησάμενοι ; οὐδεμίαν τοι πώποτε ἔγωγε μᾶλλον πόλιν ἑώρακα ὑπὸ μὲν τῶν θεῶν σῳζομένην ,ὑπὸ δὲ τῶν ῥητόρων ἐνίων ἀπολλυμένην . οὐχ ἱκανὸν ἦν τὸ τοῖς μυστηρίοις φανὲν σημεῖον ,ἡ τῶν μυστῶν τελευτή ; οὐ περὶ τούτων Ἀμεινιάδης μὲν προύλεγεν εὐλαβεῖσθαι καὶ πέμπειν εἰς Δελφοὺς ἐπερησομένους τὸν θεὸν ὅ τι χρὴ πράττειν ,Δημοσθένης δὲ ἀντέλεγε ,φιλιππίζειν τὴν Πυθίαν φάσκων ,ἀπαίδευτος ὢν καὶ ἀπολαύων καὶ ἐμπιμπλάμενος τῆς δεδομένης ὑφ᾽ ὑμῶν αὐτῷ ἐξουσίας ; οὐ τὸ τελευταῖον ἀθύτων καὶ ἀκαλλιερήτων ὄντων τῶν ἱερῶν ἐξέπεμψε τοὺς στρατιώτας ἐπὶ τὸν πρόδηλον κίνδυνον ; καίτοι πρώην γέ ποτε ἀπετόλμα λέγειν ὅτι παρὰ τοῦτο Φίλιππος οὐκ ἦλθεν ἡμῶν ἐπὶ τὴν χώραν ,ὅτι οὐκ ἦν αὐτῷ καλὰ τὰ ἱερά . τίνος οὖν σὺ ζημίας ἄξιος εἶ τυχεῖν ,ὦ τῆς Ἑλλάδος ἀλειτήριε ; εἰ γὰρ ὁ μὲν κρατῶν οὐκ ἦλθεν εἰς τὴν τῶν κρατουμένων χώραν ,ὅτι οὐκ ἦν αὐτῷ καλὰ τὰ ἱερά ,σὺ δ᾽ οὐδὲν προειδὼς τῶν μελλόντων ἔσεσθαι ,πρὶν καλλιερῆσαι τοὺς στρατιώτας ἐξέπεμψας ,πότερα στεφανοῦσθαι σε δεῖ ἐπὶ ταῖς τῆς πόλεως ἀτυχίαις ,ἢ ὑπερωρίσθαι ; τοιγάρτοι τί τῶν ἀνελπίστων καὶ ἀπροσδοκήτων ἐφ᾽ ἡμῶν οὐ γέγονεν ; οὐ γὰρ βίον γε ἡμεῖς ἀνθρώπινον βεβιώκαμεν ,ἀλλ᾽ εἰς παραδοξολογίαν τοῖς μεθ᾽ ἡμᾶς ἔφυμεν . οὐχ ὁ μὲν τῶν Περσῶν βασιλεύς ,ὁ τὸν Ἄθω διορύξας ,ὁ τὸν Ἑλλήσποντον ζεύξας ,ὁ γῆν καὶ ὕδωρ τοὺς Ἕλληνας αἰτῶν ,ὁ τολμῶν ἐν ταῖς ἐπιστολαῖς γράφειν ,ὅτι δεσπότης ἐστὶν ἁπάντων ἀνθρώπων ἀφ᾽ ἡλίου ἀνιόντος μέχρι δυομένου ,νῦν οὐ περὶ τοῦ κύριος ἑτέρων εἶναι διαγωνίζεται ,ἀλλ᾽ ἤδη περὶ τῆς τοῦ σώματος σωτηρίας ; καὶ τοὺς αὐτοὺς ὁρῶμεν τῆς τε δόξης ταύτης καὶ τῆς ἐπὶ τὸν Πέρσην ἡγεμονίας ἠξιωμένους ,οἳ καὶ τὸ ἐν Δελφοῖς ἱερὸν ἠλευθέρωσαν ; Θῆβαι δέ ,Θῆβαι ,πόλις ἀστυγείτων ,μεθ᾽ ἡμέραν μίαν ἐκ μέσης τῆς Ἑλλάδος ἀνήρπασται ,εἰ καὶ δικαίως ,περὶ τῶν ὅλων οὐκ ὀρθῶς βουλευσάμενοι ,ἀλλὰ τήν γε θεοβλάβειαν καὶ τὴν ἀφροσύνην οὐκ ἀνθρωπίνως ,ἀλλὰ δαιμονίως κτησάμενοι .Λακεδαιμόνιοι δ᾽ οἱ ταλαίπωροι ,προσαψάμενοι μόνον τούτων τῶν πραγμάτων ἐξ ἀρχῆς περὶ τὴν τοῦ ἱεροῦ κατάληψιν ,οἱ τῶν Ἑλλήνων ποτὲ ἀξιοῦντες ἡγεμόνες εἶναι ,νῦν ὁμηρεύσοντες καὶ τῆς συμφορᾶς ἐπίδειξιν ποιησόμενοι μέλλουσιν ὡς Ἀλέξανδρον ἀναπέμπεσθαι ,τοῦτο πεισόμενοι καὶ αὐτοὶ καὶ ἡ πατρίς ,ὅ τι ἂν ἐκείνῳ δόξῃ ,καὶ ἐν τῇ τοῦ κρατοῦντος καὶ ἡ δ᾽ ἡμετέρα πόλις ,ἡ κοινὴ καταφυγὴ τῶν Ἑλλήνων ,πρὸς ἣν ἀφικνοῦντο πρότερον ἐκ τῆς Ἑλλάδος αἱ πρεσβεῖαι ,κατὰ πόλεις ἕκαστοι παρ᾽ ἡμῶν τὴν σωτηρίαν εὑρησόμενοι ,νῦν οὐκέτι περὶ τῆς τῶν Ἑλλήνων ἡγεμονίας ἀγωνίζεται ,ἀλλ᾽ ἤδη περὶ τοῦ τῆς πατρίδος ἐδάφους . καὶ ταῦθ᾽ ἡμῖν συμβέβηκεν ἐξ ὅτου Δημοσθένης πρὸς τὴν πολιτείαν προσελήλυθεν . εὖ γὰρ περὶ τῶν τοιούτων Ἡσίοδος ὁ ποιητὴς ἀποφαίνεται . λέγει γάρ που ,παιδεύων τὰ πλήθη καὶ συμβουλεύων ταῖς πόλεσι τοὺς πονηροὺς τῶν δημαγωγῶν μὴ προσδέχεσθαι ·λέξω δὲ κἀγὼ τὰ ἔπη · διὰ τοῦτο γὰρ οἶμαι παῖδας ὄντας ἡμᾶς τὰς τῶν ποιητῶν γνώμας ἐκμανθάνειν ,ἵν᾽ ἄνδρες ὄντες αὐταῖς χρώμεθα · πολλάκι δὴ ξύμπασα πόλις κακοῦ ἀνδρὸς ἀπηύρα ,ὅς κεν ἀλιτραίνῃ καὶ ἀτάσθαλα μητιάαται . τοῖσιν δ᾽ οὐρανόθεν μέγ᾽ ἐπήγαγε πῆμα Κρονίων ,λιμὸν ὁμοῦ καὶ λοιμόν ,ἀποφθινύθουσι δὲ λαοί ·ἢ τῶν γε στρατὸν εὐρὺν ἀπώλεσεν ἢ ὅ γε τεῖχος ,ἢ νέας ἐν πόντῳ ἀποτείνυται εὐρύοπα Ζεύς . ηες .ωδ 240 ἐὰν περιελόντες τοῦ ποιητοῦ τὸ μέτρον τὰς γνώμας ἐξετάζητε ,οἶμαι ὑμῖν δόξειν οὐ ποιήματα Ἡσιόδου εἶναι ,ἀλλὰ χρησμὸν εἰς τὴν Δημοσθένους πολιτείαν · καὶ γὰρ ναυτικὴ καὶ πεζὴ στρατιὰ καὶ πόλεις ἄρδην εἰσὶν ἀνηρπασμέναι ἐκ τῆς τούτου πολιτείας . ἀλλ᾽ οἶμαι οὔτε Φρυνώνδας οὔτε Εὐρύβατος οὔτ᾽ ἄλλος οὐδεὶς πώποτε τῶν πάλαι πονηρῶν τοιοῦτος μάγος καὶ γόης ἐγένετο ,ὅς ,ὦ γῆ καὶ θεοὶ καὶ δαίμονες καὶ ἄνθρωποι ,ὅσοι βούλεσθε ἀκούειν τἀληθῆ ,τολμᾷ λέγειν βλέπων εἰς τὰ πρόσωπα τὰ ὑμέτερα ,ὡς ἄρα Θηβαῖοι τὴν συμμαχίαν ὑμῖν ἐποιήσαντο οὐ διὰ τὸν καιρόν ,οὐ διὰ τὸν φόβον τὸν περιστάντα αὐτούς ,οὐ διὰ τὴν ὑμετέραν δόξαν ,ἀλλὰ διὰ τὰς Δημοσθένους δημηγορίας . καίτοι πολλὰς μὲν πρότερον πρεσβείας ἐπρέσβευσαν εἰς Θήβας οἱ μάλιστα οἰκείως ἐκείνοις διακείμενοι ,πρῶτος μὲν Θρασύβουλος ὁ Κολλυτεύς ,ἀνὴρ ἐν Θήβαις πιστευθεὶς ὡς οὐδεὶς ἕτερος ,πάλιν Θράσων ὁ Ἑρχιεύς ,πρόξενος ὢν Θηβαίοις ,Λεωδάμας ὁ Ἀχαρνεύς ,οὐχ ἧττον Δημοσθένους λέγειν δυνάμενος ,ἀλλ᾽ ἔμοιγε καὶ ἡδίων ,Ἀρχέδημος ὁ Πήληξ ,καὶ δυνατὸς εἰπεῖν καὶ πολλὰ κεκινδυνευκὼς ἐν τῇ πολιτείᾳ διὰ Θηβαίους ,Ἀριστοφῶν ὁ Ἀζηνιεύς ,πλεῖστον χρόνον τὴν τοῦ βοιωτιάζειν ὑπομείνας αἰτίαν ,Πύρρανδρος ὁ Ἀναφλύστιος ,ὃς ἔτι καὶ νῦν ζῇ . ἀλλ᾽ ὅμως οὐδεὶς πώποτε αὐτοὺς ἐδυνήθη προτρέψασθαι εἰς τὴν ὑμετέραν φιλίαν . τὸ δ᾽ αἴτιον οἶδα μέν ,λέγειν δ᾽ οὐδὲν δέομαι διὰ τὰς ἀτυχίας αὐτῶν . ἀλλ᾽ οἶμαι ,ἐπειδὴ Φίλιππος αὐτῶν ἀφελόμενος Νίκαιαν Θετταλοῖς παρέδωκε ,καὶ τὸν πόλεμον ,ὃν πρότερον ἐξήλασεν ἐκ τῆς χώρας τῆς Βοιωτῶν ,τοῦτον πάλιν τὸν αὐτὸν πόλεμον ἐπῆγε διὰ τῆς Φωκίδος ἐπ᾽ αὐτὰς τὰς Θήβας ,καὶ τὸ τελευταῖον Ἐλάτειαν καταλαβὼν ἐχαράκωσε καὶ φρουρὰν εἰσήγαγεν ,ἐνταῦθ᾽ ἤδη ,ἐπεὶ τὸ δεινὸν αὐτῶν ἥπτετο ,μετεπέμψαντο Ἀθηναίους ,καὶ ὑμεῖς ἐξήλθετε καὶ εἰσῇτε εἰς τὰς Θήβας ἐν τοῖς ὅπλοις διεσκευασμένοι ,καὶ οἱ πεζοὶ καὶ οἱ ἱππεῖς ,πρὶν περὶ συμμαχίας μίαν μόνον συλλαβὴν γράψαι Δημοσθένην . ὁ δ᾽ εἰσάγων ἦν ὑμᾶς εἰς τὰς Θήβας καιρὸς καὶ φόβος καὶ χρεία συμμαχίας ,ἀλλ᾽ οὐ Δημοσθένης . ἐπεὶ περὶ γε ταύτας τὰς πράξεις τρία πάντων μέγιστα Δημοσθένης εἰς ὑμᾶς ἐξημάρτηκε ,πρῶτον μέν ,ὅτι Φιλίππου τῷ μὲν ὀνόματι πολεμοῦντος ὑμῖν ,τῷ δ᾽ ἔργῳ πολὺ μᾶλλον μισοῦντος Θηβαίους ,ὡς αὐτὰ τὰ πράγματα δεδήλωκε ,καὶ τί δεῖ τὰ πλείω λέγειν ; ταῦτα μὲν τὰ τηλικαῦτα τὸ μέγεθος ἀπεκρύψατο ,προσποιησάμενος δὲ μέλλειν τὴν συμμαχίαν γενήσεσθαι οὐ διὰ τοὺς καιρούς ,ἀλλὰ διὰ τὰς αὑτοῦ πρεσβείας ,πρῶτον μὲν συνέπεισε τὸν δῆμον μηκέτι βουλεύεσθαι ἐπὶ τίσι δεῖ ποιεῖσθαι τὴν συμμαχίαν ,ἀλλ᾽ ἀγαπᾶν μόνον εἰ γίγνεται ,τοῦτο δὲ προλαβὼν ἔκδοτον μὲν τὴν Βοιωτίαν ἅπασαν ἐποίησε ἐκεῖνο γὰρ πεπόνθατε πρὸς Δημοσθένην · συνείθισθε ἤδη τἀδικήματα αὐτοῦ ἀκούειν ,ὥστε οὐ θαυμάζετε . δεῖ δὲ οὐχ οὕτως ,ἀλλ᾽ ἀγανακτεῖν καὶ τιμωρεῖσθαι ,εἰ χρὴ τὰ λοιπὰ τῇ πόλει καλῶς ἔχειν .δεύτερον δὲ καὶ πολὺ τούτου μεῖζον ἀδίκημα ἠδίκησεν ,ὅτι τὸ βουλευτήριον τὸ τῆς πόλεως καὶ τὴν δημοκρατίαν ἄρδην ἔλαθεν ὑφελόμενος ,καὶ μετήνεγκεν εἰς Θήβας εἰς τὴν Καδμείαν ,τὴν κοινωνίαν τῶν πράξεων τοῖς Βοιωτάρχαις συνθέμενος · καὶ τηλικαύτην αὐτὸς αὐτῷ δυναστείαν κατεσκεύασεν ,ὥστ᾽ ἤδη παριὼν ἐπὶ τὸ βῆμα πρεσβεύσειν μὲν ἔφη ὅποι ἂν αὑτῷ δοκῇ , κἂν ὑμεῖς ἐκπέμπητε ,εἰ δέ τις αὐτῷ τῶν στρατηγῶν ἀντείποι ,καταδουλούμενος τοὺς ἄρχοντας καὶ συνεθίζων μηδὲν αὑτῷ ἀντιλέγειν ,διαδικασίαν ἔφη γράψειν τῷ βήματι πρὸς τὸ στρατήγιον · πλείω γὰρ ὑμᾶς ἀγαθὰ ὑφ᾽ ἑαυτοῦ ἔφη ἀπὸ τοῦ βήματος πεπονθέναι ἢ ὑπὸ τῶν στρατηγῶν ἐκ τοῦ στρατηγίου . μισθοφορῶν δ᾽ ἐν τῷ ξενικῷ κεναῖς χώραις ,καὶ τὰ στρατιωτικὰ χρήματα κλέπτων ,καὶ τοὺς μυρίους ξένους ἐκμισθώσας Ἀμφισσεῦσι ,πολλὰ διαμαρτυρομένου καὶ σχετλιάζοντος ἐν ταῖς ἐκκλησίαις ἐμοῦ ,προσέμειξε φέρων ἀναρπασθέντων τῶν ξένων τὸν κίνδυνον ἀπαρασκεύῳ τῇ πόλει . τί γὰρ ἂν οἴεσθε Φίλιππον ἐν τοῖς τότε καιροῖς εὔξασθαι ; οὐ χωρὶς μὲν πρὸς τὴν πολιτικὴν δύναμιν ,χωρὶς δ᾽ ἐν Ἀμφίσσῃ πρὸς τοὺς ξένους διαγωνίσασθαι ,ἀθύμους δὲ τοὺς Ἕλληνας λαβεῖν τηλικαύτης πληγῆς προγεγενημένης ; καὶ τηλικούτων κακῶν αἴτιος γενόμενος ,Δημοσθένης οὐκ ἀγαπᾷ εἰ μὴ δίκην δέδωκεν ,ἀλλ᾽ εἰ μὴ καὶ χρυσῷ στεφάνῳ στεφανωθήσεται ,ἀγανακτεῖ · οὐδ᾽ ἱκανόν ἐστιν αὐτῷ ἐναντίον ὑμῶν κηρύττεσθαι ,ἀλλ᾽ εἰ μὴ τῶν Ἑλλήνων ἐναντίον ἀναρρηθήσεται ,τοῦτ᾽ ἀγανακτεῖ . οὕτως ὡς ἔοικε πονηρὰ φύσις ,μεγάλης ἐξουσίας ἐπιλαβομένη ,δημοσίας ἀπεργάζεται συμφοράς . τρίτον δὲ καὶ τῶν προειρημένων μέγιστόν ἐστιν ὃ μέλλω λέγειν . Φιλίππου γὰρ οὐ καταφρονοῦντος τῶν Ἑλλήνων ,οὐδ᾽ ἀγνοοῦντος ,οὐ γὰρ ἦν ἀσύνετος ,ὅτι περὶ τῶν ὑπαρχόντων ἀγαθῶν ἐν ἡμέρας μικρῷ μέρει διαγωνιεῖται ,καὶ διὰ ταῦτα βουλομένου ποιήσασθαι εἰρήνην καὶ πρεσβείας ἀποστέλλειν μέλλοντος ,καὶ τῶν ἀρχόντων τῶν ἐν Θήβαις φοβουμένων τὸν ἐπιόντα κίνδυνον - εἰκότως · οὐ γὰρ ῥήτωρ ἀστράτευτος καὶ λιπὼν τὴν τάξιν αὐτοὺς ἐνουθέτησεν ,ἀλλ᾽ ὁ Φωκικὸς πόλεμος δεκέτης γεγονὼς ἀείμνηστον παιδείαν αὐτοὺς ἐπαίδευσε - τούτων ἐχόντων οὕτως αἰσθόμενος Δημοσθένης ,καὶ τοὺς Βοιωτάρχας ὑποπτεύσας μέλλειν εἰρήνην ἰδίᾳ ποιεῖσθαι ,χρυσίον ἄνευ αὑτοῦ παρὰ Φιλίππου λαβόντας ,ἀβίωτον ἡγησάμενος εἶναι εἴ τινος ἀπολειφθήσεται δωροδοκίας ,ἀναπηδήσας ἐν τῇ ἐκκλησία ,οὐδενὸς ἀνθρώπων λέγοντος οὔθ᾽ ὡς δεῖ ποιεῖσθαι πρὸς Φίλιππον εἰρήνην οὔθ᾽ ὡς οὐ δεῖ ,ἀλλ᾽ ὡς ᾤετο κήρυγμά τι τοῦτο τοῖς Βοιωτάρχαις προκηρύττων ἀναφέρειν αὑτῷ τὰ μέρη τῶν λημμάτων ,διώμνυτο τὴν Ἀθηνᾶν , ἣν ὡς ἔοικε Φειδίας ἐνεργολαβεῖν ἠργάσατο καὶ ἐνεπιορκεῖν Δημοσθένει ,ἦ μήν ,εἴ τις ἐρεῖ ὡς χρὴ πρὸς Φίλιππον εἰρήνην ποιήσασθαι ,ἀπάξειν εἰς τὸ δεσμωτήριον ἐπιλαβόμενος τῶν τριχῶν ,ἀπομιμούμενος τὴν Κλεοφῶντος πολιτείαν ,ὃς ἐπὶ τοῦ πρὸς Λακεδαιμονίους πολέμου ,ὡς λέγεται ,τὴν πόλιν ἀπώλεσεν . ὡς δ᾽ οὐ προσεῖχον αὐτῷ οἱ ἄρχοντες οἱ ἐν ταῖς Θήβαις ,ἀλλὰ καὶ τοὺς στρατιώτας τοὺς ὑμετέρους πάλιν ἀνέστρεψαν ἐξεληλυθότας ,ἵνα βουλεύσησθε περὶ τῆς εἰρήνης , ἐνταῦθ᾽ ἤδη παντάπασιν ἔκφρων ἐγένετο ,καὶ παρελθὼν ἐπὶ τὸ βῆμα προδότας τῶν Ἑλλήνων ἀπεκάλει τοὺς Βοιωτάρχας ,καὶ γράψειν ἔφη ψήφισμα ,ὁ τοῖς πολεμίοις οὐδεπώποτ᾽ ἀντιβλέψας ,πέμπειν ὑμᾶς πρέσβεις εἰς Θήβας αἰτήσοντας Θηβαίους δίοδον ἐπὶ Φίλιππον . ὑπεραισχυνθέντες δὲ οἱ ἐν Θήβαις ἄρχοντες ,μὴ δόξωσιν ὡς ἀληθῶς εἶναι προδόται τῶν Ἑλλήνων ,ἀπὸ μὲν τῆς εἰρήνης ἀπετράποντο ,ἐπὶ δὲ τὴν παράταξιν ὥρμησαν . ἔνθα δὴ καὶ τῶν ἀνδρῶν τῶν ἀγαθῶν ἄξιόν ἐστιν ἐπιμνησθῆναι ,οὓς οὗτος ἀθύτων καὶ ἀκαλλιερήτων ὄντων τῶν ἱερῶν ἐκπέμψας ἐπὶ τὸν πρόδηλον κίνδυνον ,ἐτόλμησε τοῖς δραπέταις ποσὶ καὶ λελοιπόσι τὴν τάξιν ἀναβὰς ἐπὶ τὸν τάφον τὸν τῶν τελευτησάντων ,ἐγκωμιάζειν τὴν ἐκείνων ἀρετήν . ὦ πρὸς μὲν τὰ μεγάλα καὶ σπουδαῖα τῶν ἔργων τῶν ἀνθρώπων ἁπάντων ἀχρηστότατε ,πρὸς δὲ τὴν ἐν τοῖς λόγοις τόλμαν θαυμασιώτατε ,ἐπιχειρήσεις αὐτίκα μάλα ,βλέπων εἰς τὰ τούτων πρόσωπα ,λέγειν ὡς δεῖ σε ἐπὶ ταῖς τῆς πόλεως συμφοραῖς στεφανοῦσθαι ; ἐὰν δ᾽ οὗτος λέγῃ ,ὑμεῖς ὑπομενεῖτε ,καὶ συναποθανεῖται τοῖς τελευτήσασιν ὡς ἔοικε καὶ ἡ ὑμετέρα μνήμη ; γένεσθε δή μοι μικρὸν χρόνον τὴν διάνοιαν μὴ ἐν τῷ δικαστηρίῳ ,ἀλλ᾽ ἐν τῷ θεάτρῳ ,καὶ νομίσαθ᾽ ὁρᾶν προϊόντα τὸν κήρυκα καὶ τὴν ἐκ τοῦ ψηφίσματος ἀνάρρησιν μέλλουσαν γίγνεσθαι ,καὶ λογίσασθε πότερ᾽ οἴεσθε τοὺς οἰκείους τῶν τελευτησάντων πλείω δάκρυα ἀφήσειν ἐπὶ ταῖς τραγῳδίαις καὶ τοῖς ἡρωικοῖς πάθεσι τοῖς μετὰ ταῦτ᾽ ἐπεισιοῦσιν ,ἢ ἐπὶ τῇ τῆς πόλεως ἀγνωμοσύνῃ .τίς γὰρ οὐκ ἂν ἀλγήσειεν ἄνθρωπος Ἕλλην καὶ παιδευθεὶς ἐλευθερίως ,ἀναμνησθεὶς ἐν τῷ θεάτρῳ ἐκεῖνό γε ,εἰ τότε μὲν ταῦτ᾽ ἐκήρυττεν , ἀλλ᾽ οὐ νῦν ,ἀλλὰ παραστησάμενος τὸν τῆς ὀρφανίας τοῖς παισὶν αἴτιον ,τί ποτ᾽ ἀνερεῖ ,ἢ τί φθέγξεται ; καὶ γὰρ ἐὰν αὐτὰ διεξίῃ τὰ ἐκ τοῦ Ψηφίσματος προστάγματα ,ἀλλ᾽ οὐ τό γ᾽ ἐκ τῆς ἀληθείας αἰσχρὸν σιωπήσεται ,ἀλλὰ τἀναντία δόξει τῇ τοῦ κήρυκος φωνῇ φθέγγεσθαι ,ὅτι τόνδε τὸν ἄνδρα ,εἰ δὴ καὶ οὗτος ἀνήρ ,στεφανοῖ ὁ δῆμος ὁ Ἀθηναίων ἀρετῆς ἕνεκα - τὸν κάκιστον ,καὶ ἀνδραγαθίας ἕνεκα - τὸν ἄνανδρον καὶ λελοιπότα τὴν τάξιν .μὴ πρὸς Διὸς καὶ θεῶν ,ἱκετεύω ὑμᾶς ,ὦ ἄνδρες Αθηναῖοι ,μὴ τρόπαιον ἵστατε ἀλλ᾽ ἐπειδὴ τοῖς σώμασιν οὐ παρεγένεσθε , ἀλλὰ ταῖς γε διανοίαις ἀποβλέΨατ᾽ αὐτῶν εἰς τὰς συμφοράς ,καὶ νομίσαθ᾽ ὁρᾶν ἁλισκομένην τὴν πόλιν ,τειχῶν κατασκαφάς ,ἐμπρήσεις οἰκιῶν ,ἀγομένας γυναῖκας καὶ παῖδας εἰς δουλείαν ,πρεσβύτας ἀνθρώπους ,πρεσβύτιδας γυναῖκας ὀψὲ μεταμανθάνοντας τὴν ἐλευθερίαν ,κλαίοντας ,ἱκετεύοντας ὑμᾶς ,ὀργιζομένους οὐ τοῖς τιμωρουμένοις ,ἀλλὰ τοῖς τούτων αἰτίοις ,ἐπισκήπτοντας μηδενὶ τρόπῳ τὸν τῆς Ἑλλάδος ἀλειτήριον στεφανοῦν ,ἀλλὰ καὶ τὸν δαίμονα καὶ τὴν τύχην τὴν συμπαρακολουθοῦσαν τῷ ἀνθρώπῳ φυλάξασθαι . οὔτε πόλις γὰρ οὔτ᾽ ἀνὴρ ἰδιώτης οὐδεὶς πώποτε καλῶς ἀπήλλαξε Δημοσένει συμβούλῳ χρησάμενος . ὑμεῖς δέ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,οὐκ αἰσχύνεσθε ,εἰ ἐπὶ μὲν τοὺς πορθμέας τοὺς εἰς Σαλαμῖνα πορθμεύοντας νόμον ἔθεσθε ,ἐάν τις αὐτῶν ἄκων ἐν τῷ πόρῳ πλοῖον ἀνατρέψῃ ,τούτῳ μὴ ἐξεῖναι πάλιν πορθμεῖ γενέσθαι ,ἵνα μηδεὶς αὐτοσχεδιάζῃ εἰς τὰ τῶν Ἑλλήνων σώματα ,τὸν δὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὴν πόλιν ἄρδην ἀνατετροφότα ,τοῦτον ἐάσετε πάλιν ἀπευθύνειν τὰ κοινά ; ἵνα δ᾽ εἴπω καὶ περὶ τοῦ τετάρτου καιροῦ καὶ τῶν νυνὶ καθεστηκότων πραγμάτων ,ἐκεῖνο ὑμᾶς ὑπομνῆσαι βούλομαι ,ὅτι Δημοσθένης οὐ τὴν ἀπὸ στρατοπέδου μόνον τάξιν ἔλιπεν ,ἀλλὰ καὶ τὴν ἐκ τῆς πόλεως ὑμεῖς δὲ οὐδ᾽ ἐπὶ τὰ ψηφίσματα εἰᾶτε τὸ Δημοσθένους ἐπιγράφειν ὄνομα ,ἀλλὰ Ναυσικλεῖ τοῦτο προσετάττετε · νυνὶ δ᾽ ἤδη καὶ στεφανοῦσθαι ἀξιοῖ . ἐπειδὴ δ᾽ ἐτελεύτησε μὲν Φίλιππος ,ἀλέξανδρος δ᾽ εἰς τὴν ἀρχὴν κατέστη ,πάλιν αὖ τερατευόμενος ἱερὰ μὲν ἱδρύσατο Παυσανίου ,εἰς αἰτίαν δὲ εὐαγγελίων θυσίας τὴν βουλὴν κατέστησεν ,ἐπωνυμίαν δ᾽ Ἀλεξάνδρῳ Μαργίτην ἐτίθετο ,ἀπετόλμα δὲ λέγειν ὡς οὐ κινηθήσεται ἐκ Μακεδονίας · ἀγαπᾶν γὰρ αὐτὸν ἐν Πέλλῃ περιπατοῦντα καὶ τὰ σπλάγχνα φυλάττοντα . καὶ ταυτὶ λέγειν ἔφη οὐκ εἰκάζων ,ἀλλ᾽ ἀκριβῶς εἰδώς ,ὅτι αἵματός ἐστιν ἡ ἀρετὴ ὠνία ,αὐτὸς οὐκ ἔχων αἷμα ,καὶ θεωρῶν τὸν Ἀλέξανδρον οὐκ ἐκ τῆς Αλεξάνδρου φύσεως ,ἀλλ᾽ ἐκ τῆς ἑαυτοῦ ἀνανδρίας . ἤδη δ᾽ ἐψηφισμένων Θετταλῶν ἐπιστρατεύειν ἐπὶ τὴν ἡμετέραν πόλιν ,καὶ τοῦ νεανίσκου τὸ πρῶτον παροξυνθέντος εἰκότως ,ἐπειδὴ περὶ Θήβας ἦν τὸ στρατόπεδον ,πρεσβευτὴς ὑφ᾽ ὑμῶν χειροτονηθείς ,ἀποδρὰς ἐκ μέσου τοῦ Κιθαιρῶνος ἧκεν ὑποστρέψας ,οὔτ᾽ ἐν εἰρήνη οὔτ᾽ ἐν πολέμῳ χρήσιμον ἑαυτὸν παρέχων . καὶ τὸ πάντων δεινότατον ,ὑμεῖς μὲν τοῦτον οὐ προὔδοτε ,οὐδ᾽ εἰάσατε κριθῆναι ἐν τῷ τῶν Ἑλλήνων συνεδρίῳ ,οὗτος δ᾽ ὑμᾶς νυνὶ προδέδωκεν ,εἴπερ ἀληθῆ ἐστιν ἃ λέγεται . ὡς γάρ φασιν οἱ Πάραλοι καὶ οἱ πρεσβεύσαντες πρὸς Ἀλέξανδρον ,καὶ τὸ πρᾶγμα εἰκότως πιστεύεται ,ἔστι τις Ἀριστίων Πλαταϊκός ,ὁ τοῦ Ἀριστοβούλου τοῦ φαρμακοπώλου υἱός ,εἴ τις ἄρα καὶ ὑμῶν γιγνώσκει . οὗτός ποτε ὁ νεανίσκος ἑτέρων τὴν ὄψιν διαφέρων γενόμενος ᾤκησε πολὺν χρόνον ἐν τῇ Δημοσθένους οἰκίᾳ ,ὅ τι δὲ πάσχων ἢ πράττων ,ἀμφίβολος ἡ αἰτία ,καὶ τὸ πρᾶγμα οὐδαμῶς εὔσχημον ἐμοὶ λέγειν . οὗτος ,ὡς ἐγὼ ἀκούων ,ἠγνοημένος ὅστις ποτ᾽ ἐστὶ καὶ πῶς βεβιωκώς ,τὸν Ἀλέξανδρον ὑποτρέχει καὶ πλησιάζει ἐκείνῳ . διὰ τούτου γράμματα πέμψας Δημοσθένης ὡς Ἀλέξανδρον ,ἄδειάν τινα εὕρηται καὶ καταλλαγάς ,καὶ πολλὴν τὴν κολακείαν πεποίηται . ἐκεῖθεν δὲ θεωρήσατε ὡς ὅμοιόν ἐστι τὸ πρᾶγμα τῇ αἰτίᾳ . εἰ γάρ τι τούτων ἐφρόνει Δημοσθένης καὶ πολεμικῶς εἶχεν ,ὥσπερ καὶ φησί ,πρὸς Ἀλέξανδρον ,τρεῖς αὐτῷ καιροὶ κάλλιστοι παραγεγόνασιν ,ὧν οὐδενὶ φαίνεται κεχρημένος . εἷς μὲν ὁ πρῶτος ,ὅτ᾽ εἰς τὴν ἀρχὴν οὐ πάλαι καθεστηκὼς Ἀλέξανδρος ,ἀκατασκεύων αὐτῷ τῶν ἰδίων ὄντων ,εἰς τὴν Ἀσίαν διέβη ,ἤκμαζε δ᾽ ὁ τῶν Περσῶν βασιλεὺς καὶ ναυσὶ καὶ χρήμασι καὶ πεζῇ στρατιᾷ ,ἄσμενος δ᾽ ἂν ἡμᾶς εἰς τὴν συμμαχίαν προσεδέξατο διὰ τοὺς ἐπιφερομένους ἑαυτῷ κινδύνους . εἶπάς τινα ἐνταῦθα λόγον ,Δημόσθενες ,ἢ ἔγραψάς τι ψήφισμα ; βούλει σε θῶ φοβηθῆναι καὶ χρήσασθαι τῷ σαυτοῦ τρόπῳ ; καίτοι ῥητορικὴν δειλίαν δημόσιος καιρὸς οὐκ ἀναμένει . ἀλλ᾽ ἐπειδὴ πάσῃ τῇ δυνάμει Δαρεῖος κατεβεβήκει ,ὁ δ᾽ Ἀλέξανδρος ἦν ἀπειλημμένος ἐν Κιλικίᾳ πάντων ἐνδεής ,ὡς ἔφησθα σύ ,αὐτίκα μάλα δ᾽ ἔμελλεν ,ὡς ἦν ὁ παρὰ σοῦ λόγος ,συμπατηθήσεσθαι ὑπὸ τῆς Περσικῆς ἵππου ,τὴν δὲ σὴν ἀηδίαν ἡ πόλις οὐκ ἐχώρει καὶ τὰς ἐπιστολὰς ἃς ἐξηρτημένος ἐκ τῶν δακτύλων περιῄεις ,ἐπιδεικνύων τισὶ τὸ ἐμὸν πρόσωπον ὡς ἐκπεπληγμένου καὶ ἀθυμοῦντος ,καὶ χρυσόκερων ἀποκαλῶν καὶ κατεστέφθαι φάσκων ,εἴ τι πταῖσμα συμβήσεται Ἀλεξάνδρῳ ,οὐδ᾽ ἐνταῦθα ἔπραξας οὐδέν ,ἀλλ᾽ εἴς τινα καιρὸν ἀνεβάλλου καλλίω . ὑπερβὰς τοίνυν ἅπαντα ταῦτα ,ὑπὲρ τῶν νυνὶ καθεστηκότων λέξω . Λακεδαιμόνιοι μὲν καὶ τὸ ξενικὸν ἐπέτυχον μάχῃ ,καὶ διέφθειραν τοὺς περὶ Κόρραγον στρατιώτας ,Ἠλεῖοι δ᾽ αὐτοῖς συμμετεβάλοντο καὶ Ἀχαιοὶ πάντες πλὴν Πελληνέων ,καὶ Ἀρκαδία πᾶσα πλὴν Μεγάλης πόλεως ,αὕτη δὲ ἐπολιορκεῖτο καὶ καθ᾽ ἑκάστην ἡμέραν ἐπίδοξος ἦν ἁλῶναι ,ὁ δ᾽ Ἀλέξανδρος ἔξω τῆς ἄρκτου καὶ τῆς οἰκουμένης ὀλίγου δεῖν πάσης μεθειστήκει ,ὁ δὲ Ἀντίπατρος πολὺν χρόνον συνῆγε στρατόπεδον ,τὸ δ᾽ ἐσόμενον ἄδηλον ἦν . ἐνταῦθ᾽ ἡμῖν ἀπόδειξιν ποίησαι ,Δημόσθενες ,τί ποτ᾽ ἦν ἃ ἔπραξας ,ἢ τί ποτ᾽ ἦν ἃ ἔλεγες · καὶ εἰ βούλει ,παραχωρῶ σοι τοῦ βήματος ἕως ἂν εἴπῃς . ἐπειδὴ δὲ σιγᾶς ,ὅτι μὲν ἀπορεῖς ,συγγνώμην ἔχω σοι ,ἃ δὲ τότ᾽ ἔλεγες ,ἐγὼ νυνὶ λέξω .οὐ μέμνησθε αὐτοῦ τὰ μιαρὰ καὶ ἀπίθανα ῥήματα ,ἃ πῶς ποθ᾽ ὑμεῖς ,ὦ σιδηροῖ ,ἐκαρτερεῖτε ἀκροώμενοι ; ὅτ᾽ ἔφη παρελθών ·" ἀμπελουργοῦσί τινες τὴν πόλιν ,ἀνατετμήκασί τινες τὰ κλήματα τὰ τοῦ δήμου ,ὑποτέτμηται τὰ νεῦρα τῶν πραγμάτων ,φορμορραφούμεθα ,ἐπὶ τὰ στενά τινες πρῶτον ὥσπερ τὰς βελόνας διείρουσι . " ταῦτα δὲ τί ἐστιν ,ὦ κίναδος ; ῥήματα ἢ θαύματα ; καὶ πάλιν ὅτε κύκλῳ περιδινῶν σεαυτὸν ἐπὶ τοῦ βήματος ἔλεγες ,ὡς ἀντιπράττων Ἀλεξάνδρῳ ·" ὁμολογῶ τὰ Λακωνικὰ συστῆσαι ,ὁμολογῶ Θετταλοὺς καὶ Περραιβοὺς ἀφιστάναι ." σὺ Θετταλοὺς ἀφιστάναι ; σὺ γὰρ ἂν κώμην ἀποστήσειας ; σὺ γὰρ ἂν προσέλθοις μὴ ὅτι πρὸς πόλιν ,ἀλλὰ πρὸς οἰκίαν ,ὅπου κίνδυνος πρόσεστιν ; ἀλλ᾽ εἰ μέν που χρήματα ἀναλίσκεται ,προσκαθιζήσει ,πρᾶξιν δὲ ἀνδρὸς οὐ πράξεις · ἐὰν δ᾽ αὐτόματόν τι συμβῇ ,προσποιήσῃ καὶ σαυτὸν ἐπὶ τὸ γεγενημένον ἐπιγράψεις · ἂν δ᾽ ἔλθῃ φόβος τις ,ἀποδράσῃ · ἂν δὲ θαρρήσωμεν ,δωρεὰς αἰτήσεις καὶ χρυσοῦς στεφάνους . ναί ,ἀλλὰ δημοτικός ἐστιν . ἂν μὲν τοίνυν πρὸς τὴν εὐφημίαν αὐτοῦ τῶν λόγων ἀποβλέπητε ,ἐξαπατηθήσεσθε ,ὥσπερ καὶ πρότερον ,ἐὰν δ᾽ εἰς τὴν φύσιν καὶ τὴν ἀλήθειαν ,οὐκ ἐξαπατηθήσεσθε . ἐκείνως δὲ ἀπολάβετε παρ᾽ αὐτοῦ λόγον . ἐγὼ μὲν μεθ᾽ ὑμῶν λογιοῦμαι ἃ δεῖ ὑπάρξαι ἐν τῇ φύσει τῷ δημοτικῷ ἀνδρὶ καὶ σώφρονι ,καὶ πάλιν ἀντιθήσω ποῖόν τινα εἰκός ἐστιν εἶναι τὸν ὀλιγαρχικὸν ἄνθρωπον καὶ φαῦλον · ὑμεῖς δ᾽ ἀντιθέντες ἑκάτερα τούτων θεωρήσατ᾽ αὐτόν ,μὴ ὁποτέρου τοῦ λόγου ,ἀλλ᾽ ὁποτέρου τοῦ βίου ἐστίν . οἶμαι τοίνυν ἅπαντας ἂν ὑμᾶς ὁμολογῆσαι τάδε δεῖν ὑπάρξαι τῷ δημοτικῷ ,πρῶτον μὲν ἐλεύθερον εἶναι καὶ πρὸς πατρὸς καὶ πρὸς μητρός ,ἵνα μὴ διὰ τὴν περὶ τὸ γένος ἀτυχίαν δυσμενὴς ᾖ τοῖς νόμοις ,οἳ σῴζουσι τὴν δημοκρατίαν ,δεύτερον δ᾽ ἀπὸ τῶν προγόνων εὐεργεσίαν τινὰ αὐτῷ πρὸς τὸν δῆμον ὑπάρχειν ,ἢ τό γ᾽ ἀναγκαιότατον μηδεμίαν ἔχθραν ,ἵνα μὴ βοηθῶν τοῖς τῶν προγόνων ἀτυχήμασι κακῶς ἐπιχειρῇ ποιεῖν τὴν πόλιν . τρίτον σώφρονα καὶ μέτριον χρὴ πεφυκέναι αὐτὸν πρὸς τὴν καθ᾽ ἡμέραν δίαιταν ,ὅπως μὴ διὰ τὴν ἀσέλγειαν τῆς δαπάνης δωροδοκῇ κατὰ τοῦ δήμου . τέταρτον εὐγνώμονα καὶ δυνατὸν εἰπεῖν · καλὸν γὰρ τὴν μὲν διάνοιαν προαιρεῖσθαι τὰ βέλτιστα ,τὴν δὲ παιδείαν τὴν τοῦ ῥήτορος καὶ τὸν λόγον πείθειν τοὺς ἀκούοντας · εἰ δὲ μή ,τήν γ᾽ εὐγνωμοσύνην ἀεὶ προτακτέον τοῦ λόγου . πέμπτον ἀνδρεῖον εἶναι τὴν ψυχήν ,ἵνα μὴ παρὰ τὰ δεινὰ καὶ τοὺς κινδύνους ἐγκαταλίπῃ τὸν δῆμον . τὸν δ᾽ ὀλιγαρχικὸν πάντα δεῖ τἀναντία τούτων ἔχειν · τί γὰρ δεῖ πάλιν διεξιέναι ; σκέψασθε δή ,τί τούτων ὑπάρχει Δημοσθένει · ὁ δὲ λογισμὸς ἔστω ἐπὶ πᾶσι δικαίοις . τούτῳ πατὴρ μὲν ἦν Δημοσθένης ὁ Παιανιεύς ,ἀνὴρ ἐλεύθερος ·οὐ γὰρ δεῖ ψεύδεσθαι . τὰ δ᾽ ἀπὸ τῆς μητρὸς καὶ τοῦ πάππου τοῦ πρὸς μητρὸς πῶς ἔχει αὐτῷ ,ἐγὼ φράσω . Γύλων ἦν ἐκ Κεραμέων . οὗτος προδοὺς τοῖς πολεμίοις Νύμφαιον τὸ ἐν τῷ Πόντῳ ,τότε τῆς πόλεως ἐχούσης τὸ χωρίον τοῦτο ,φυγὰς ἀπ᾽ εἰσαγγελίας ἐκ τῆς πόλεως ἐγένετο ,τὴν κρίσιν οὐχ ὑπομείνας ,καὶ ἀφικνεῖται εἰς Βόσπορον ,κἀκεῖ λαμβάνει δωρεὰν παρὰ τῶν τυράννων τοὺς ὠνομασμένους Κήπους ,καὶ γαμεῖ γυναῖκα πλουσίαν μὲν νὴ Δία καὶ χρυσίον ἐπιφερομένην πολύ ,Σκύθιν δὲ τὸ γένος ,ἐξ ἧς αὐτῷ γίγνονται θυγατέρες δύο ,ἃς ἐκεῖνος δεῦρο μετὰ πολλῶν χρημάτων ἀποστείλας ,συνῴκισε τὴν μὲν ἑτέραν ὁτῳδήποτε ,ἵνα μὴ πολλοῖς ἀπεχθάνωμαι ·τὴν δ᾽ ἑτέραν ἔγημε παριδὼν τοὺς τῆς πόλεως νόμους Δημοσθένης ὁ οὐκοῦν ἀπὸ μὲν τοῦ πάππου πολέμιος ἂν εἴη τῷ δήμῳ ,θάνατον γὰρ αὐτοῦ τῶν προγόνων κατέγνωτε ,τὰ δ᾽ ἀπὸ τῆς μητρὸς Σκύθης ,βάρβαρος ἑλληνίζων τῇ φωνῇ · περὶ δὲ τὴν καθ᾽ ἡμέρων δίαιταν τίς ἐστιν ; ἐκ τριηράρχου λογογράφος ἀνεφάνη ,καταγελάστως τὰ πατρῷα προέμενος · ἄπιστος δὲ καὶ περὶ ταῦτα δόξας εἶναι καὶ τοὺς λόγους ἐκφέρων τοῖς ἀντιδίκοις ,ἀνεπήδησεν ἐπὶ τὸ βῆμα · πλεῖστον δ᾽ ἐκ τῆς πολιτείας εἰληφὼς ἀργύριον ,ἐλάχιστα περιεποιήσατο . νῦν μέντοι τὸ βασιλικὸν χρυσίον ἐπικέκλυκε τὴν δαπάνην αὐτοῦ ,ἔσται δ᾽ οὐδὲ τοῦθ᾽ ἱκανόν ·οὐδεὶς γὰρ πώποτε πλοῦτος τρόπου πονηροῦ περιεγένετο . καὶ τὸ κεφάλαιον ,τὸν βίον οὐκ ἐκ τῶν ἰδίων προσόδων πορίζεται ,ἀλλ᾽ ἐκ τῶν ὑμετέρων κινδύνων . περὶ δ᾽ εὐγνωμοσύνην καὶ λόγου δύναμιν πῶς πέφυκε ; δεινὸς λέγειν ,κακὸς βιῶναι . οὕτω γὰρ κέχρηται καὶ τῷ ἑαυτοῦ σώματι καὶ παιδοποιίᾳ ,ὥστ᾽ ἐμὲ μὴ βούλεσθαι λέγειν ἃ τούτῳ πέπρακται · ἤδη γὰρ ποτε εἶδον μισηθέντας τοὺς τὰ τῶν πλησίον αἰσχρὰ λίαν σαφῶς λέγοντας . ἔπειτα τί συμβαίνει τῇ πόλει ; οἱ μὲν λόγοι καλοί ,τὰ δ᾽ ἔργα φαῦλα . πρὸς δὲ ἀνδρείαν βραχύς μοι λείπεται λόγος . εἰ μὲν γὰρ ἠρνεῖτο μὴ δειλὸς εἶναι ,ἢ ὑμεῖς μὴ συνῄδετε ,διατριβὴν ὁ λόγος ἄν μοι παρεῖχεν · ἐπειδὴ δὲ καὶ αὐτὸς ὁμολογεῖ ἐν ταῖς ἐκκλησίαις ,καὶ ὑμεῖς σύνιστε ,λοιπὸν ὑπομνῆσαι τοὺς περὶ τούτων κειμένους νόμους . ὁ γὰρ Σόλων ὁ παλαιὸς νομοθέτης ἐν τοῖς αὐτοῖς ἐπιτιμίοις ᾤετο δεῖν ἐνέχεσθαι τὸν ἀστράτευτον καὶ τὸν λελοιπότα τὴν τάξιν καὶ τὸν δειλὸν ὁμοίως · εἰσὶ γὰρ καὶ δειλίας γραφαί . καίτοι θαυμάσειεν ἄν τις ὑμῶν ,εἰ εἰσὶ φύσεως γραφαί . εἰσίν . τίνος ἕνεκα ; ἵν᾽ ἕκαστος ἡμῶν τὰς ἐκ τῶν νόμων ζημίας φοβούμενος μᾶλλον ἢ τοὺς πολεμίους ,ἀμείνων ἀγωνιστὴς ὑπὲρ τῆς πατρίδος ὑπάρχῃ · ὁ μὲν τοίνυν νομοθέτης τὸν ἀστράτευτον καὶ τὸν δειλὸν καὶ τὸν λιπόντα τὴν τάξιν ἔξω τῶν περιραντηρίων τῆς ἀγορᾶς ἐξείργει ,καὶ οὐκ ἐᾷ στεφανοῦσθαι ,οὐδ᾽ εἰσιέναι εἰς τὰ ἱερὰ τὰ δημοτελῆ · σὺ δὲ τὸν ἀστεφάνωτον ἐκ τῶν νόμων κελεύεις ἡμᾶς στεφανοῦν ,καὶ τῷ σαυτοῦ ψηφίσματι τὸν οὐ προσήκοντα εἰσκαλεῖς τοῖς τραγῳδοῖς εἰς τὴν ὀρχήστραν ,εἰς τὸ ἱερὸν τοῦ Διονύσου τὸν τὰ ἱερὰ διὰ δειλίαν προδεδωκότα . ἵνα δὲ μὴ ἀποπλανῶ ὑμᾶς ἀπὸ τῆς ὑποθέσεως ,ἐκεῖνο μέμνησθε ,ὅταν φῇ δημοτικὸς εἶναι · θεωρεῖτ᾽ αὐτοῦ μὴ τὸν λόγον ,ἀλλὰ τὸν βίον ,καὶ σκοπεῖτε μὴ τίς φησιν εἶναι ,ἀλλὰ τίς ἐστιν . ἐπεὶ δὲ στεφάνων ἀνεμνήσθην καὶ δωρεῶν ,ἕως ἔτι μέμνημαι ,προλέγω ὑμῖν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,εἰ μὴ καταλύσετε τὰς ἀφθόνους ταύτας δωρεὰς καὶ τοὺς εἰκῇ διδομένους στεφάνους ,οὔθ᾽ οἱ τιμώμενοι χάριν ὑμῖν εἴσονται ,οὔτε τὰ τῆς πόλεως πράγματα ἐπανορθωθήσεται · τοὺς μὲν γὰρ πονηροὺς οὐ μή ποτε βελτίους ποιήσετε ,τοὺς δὲ χρηστοὺς εἰς τὴν ἐσχάτην ἀθυμίαν ἐμβαλεῖτε . ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,μεγάλα τούτων οἶμαι σημεῖα δείξειν ὑμῖν . εἰ γάρ τις ὑμᾶς ἐρωτήσειε ,πότερον ὑμῖν ἐνδοξοτέρα δοκεῖ ἡ πόλις ἡμῶν εἶναι ἐπὶ τῶν νυνὶ καιρῶν ἢ ἐπὶ τῶν προγόνων ,ἅπαντες ἂν ὁμολογήσαιτε ,ἐπὶ τῶν προγόνων . ἄνδρες δὲ πότερον τότε ἀμείνους ἦσαν ἢ νυνί ; τότε μὲν διαφέροντες ,νυνὶ δὲ πολλῷ καταδεέστεροι . δωρεαὶ δὲ καὶ στέφανοι καὶ κηρύγματα καὶ σιτήσεις ἐν πρυτανείῳ πότερα τότε ἦσαν πλείους ἢ νυνί ; τότε μὲν ἦν σπάνια τὰ καλὰ παρ᾽ ἡμῖν ,καὶ τὸ τῆς ἀρετῆς ὄνομα τίμιον · νυνὶ δ᾽ ἤδη καταπέπλυται τὸ πρᾶγμα ,καὶ τὸ στεφανοῦν ἐξ ἔθους ,ἀλλ᾽ οὐκ ἐκ προνοίας ,ποιεῖσθε . οὐκ οὖν ἄτοπον οὑτωσὶ διαλογιζομένοις ,τὰς μὲν δωρεὰς νυνὶ πλείους εἶναι ,τὰ δὲ πράγματα τὰ τῆς πόλεως τότε μᾶλλον ἰσχύειν ,καὶ τοὺς ἄνδρας νῦν μὲν χείρους εἶναι ,τότε δ᾽ ἀμείνους ; ἐγὼ δὲ τοῦθ᾽ ὑμᾶς ἐπιχειρήσω διδάσκειν . οἴεσθ᾽ ἄν ποτε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ἐθελῆσαί τινα ἐπασκεῖν εἰς τὰ Ὀλύμπια ,ἢ ἄλλον τινὰ τῶν στεφανιτῶν ἀγώνων ,παγκράτιον ἢ καὶ ἄλλο τι τῶν βαρυτέρων ἄθλων ,εἰ ὁ στέφανος ἐδίδοτο μὴ τῷ κρατίστῳ ,ἀλλὰ τῷ διαπραξαμένῳ ; οὐδεὶς ἄν ποτ᾽ ἠθέλησεν . νῦν δ᾽ οἶμαι διὰ τὸ σπάνιον καὶ τὸ περιμάχητον καὶ τὸ καλὸν καὶ τὸ ἀείμνηστον ἐκ τῆς νίκης ἐθέλουσίν τινες τὰ σώματα παραθέμενοι καὶ τὰς μεγίστας ταλαιπωρίας ὑπομείναντες διακινδυνεύειν . ὑπολάβετε τοίνυν ὑμᾶς αὐτοὺς εἶναι ἀγωνοθέτας πολιτικῆς ἀρετῆς ,κἀκεῖνο ἐκλογίσασθε ,ὅτι ,ἐὰν μὲν τὰς δωρεὰς ὀλίγοις καὶ ἀξίοις καὶ κατὰ τοὺς νόμους διδῶτε ,πολλοὺς ἀγωνιστὰς ἕξετε τῆς ἀρετῆς ,ἂν δὲ τῷ βουλομένῳ καὶ τοῖς διαπραξαμένοις χαρίζησθε ,καὶ τὰς ἐπιεικεῖς φύσεις διαφθερεῖτε . ὅτι δὲ ὀρθῶς λέγω ,ἔτι μικρῷ σαφέστερον ὑμᾶς βούλομαι διδάξαι . πότερον ὑμῖν ἀμείνων ἀνὴρ εἶναι δοκεῖ Θεμιστοκλῆς ,ὁ στρατηγήσας ὅτ᾽ ἐν τῇ περὶ Σαλαμῖνα ναυμαχίᾳ τὸν Πέρσην ἐνικᾶτε ,ἢ Δημοσθένης ,ὁ νυνὶ τὴν τάξιν λιπών ; Μιλτιάδης δέ ,ὁ τὴν ἐν Μαραθῶνι μάχην νικήσας ,ἢ οὗτος ; ἔτι δ᾽ οἱ ἀπὸ Φυλῆς φεύγοντα τὸν δῆμον καταγαγόντες ; Ἀριστείδης δ᾽ ὁ δίκαιος ,ὁ τὴν ἀνόμοιον ἔχων ἐπωνυμίαν Δημοσθένει ; ἀλλ᾽ ἔγωγε μὰ τοὺς θεοὺς τοὺς Ὀλυμπίους οὐδ᾽ ἐν ταῖς αὐταῖς ἡμέραις ἄξιον ἡγοῦμαι μεμνῆσθαι τοῦ θηρίου τούτου κἀκείνων τῶν ἀνδρῶν . ἐπιδειξάτω τοίνυν Δημοσθένης εἴ που γέγραπταί τινα τούτων τῶν ἀνδρῶν στεφανῶσαι . ἀχάριστος ἄρ᾽ ἦν ὁ δῆμος ; οὔκ ,ἀλλὰ μεγαλόφρων ,κἀκεῖνοί γε τῆς πόλεως ἄξιοι · οὐ γὰρ ᾤοντο δεῖν ἐν τοῖς γράμμασι τιμᾶσθαι ,ἀλλ᾽ ἐν τῇ μνήμῃ τῶν εὖ πεπονθότων ,ἣ ἀπ᾽ ἐκείνου τοῦ χρόνου μέχρι τῆσδε τῆς ἡμέρας ἀθάνατος οὖσα διαμένει . δωρεὰς δὲ τίνας ἐλάμβανον ,ἄξιόν ἐστι μνησθῆναι . ἦσάν τινες ,ὦ ἄνδρες Αθηναῖοι ,κατὰ τοὺς τότε καιρούς ,οἳ πολὺν πόνον ὑπομείναντες καὶ μεγάλους κινδύνους ἐπὶ τῷ Στρυμόνι ποταμῷ ἐνίκων μαχόμενοι Μήδους · οὗτοι δεῦρο ἀφικόμενοι τὸν δῆμον ᾔτησαν δωρεάν ,καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ δῆμος τιμὰς μεγάλας ,ὡς τότ᾽ ἐδόκει ,τρεῖς λιθίνους Ἑρμᾶς στῆσαι ἐν τῇ στοᾷ τῇ τῶν Ἑρμῶν ,ἐφ᾽ ᾧτε μὴ ἐπιγράφειν τὸ ὄνομα τὸ ἑαυτῶν ,ἵνα μὴ τῶν στρατηγῶν ,ἀλλὰ τοῦ δήμου δοκῇ εἶναι τὸ ἐπίγραμμα . ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,ἐξ αὐτῶν τῶν ποιημάτων γνώσεσθε . ἐπιγέγραπται γὰρ ἐπὶ τῷ μὲν πρώτῳ τῶν Ἑρμῶν · ἦν ἄρα κἀκεῖνοι ταλακάρδιοι ,οἵ ποτε Μήδων παισὶν ἐπ᾽ Ἠϊόνι ,Στρυμόνος ἀμφὶ ῥοάς ,λιμόν τ᾽ αἴθωνα κρατερόν τ᾽ ἐπάγοντες Ἄρηα πρῶτοι δυσμενέων εὗρον ἀμηχανίην . υνκνοων ἐπὶ δὲ τῷ δευτέρῳ · ἡγεμόνεσσι δὲ μισθὸν Ἀθηναῖοι τάδ᾽ ἔδωκαν ἀντ᾽ εὐεργεσίης καὶ μεγάλης ἀρετῆς .μᾶλλόν τις τάδ᾽ ἰδὼν καὶ ἐπεσσομένων ἐθελήσει ἀμφὶ ξυνοῖσι πράγμασι μόχθον ἔχειν . υνκνοων ἐπὶ δὲ τῷ τρίτῳ ἐπιγέγραπται Ἑρμῇ · ἔκ ποτε τῆσδε πόληος ἅμ᾽ Ἀτρείδῃσι Μενεσθεὺς ἡγεῖτο ζάθεον Τρωικὸν ἂμ πεδίον ,ὅν ποθ᾽ Ὅμηρος ἔφη Δαναῶν πύκα χαλκοχιτώνων κοσμητῆρα μάχης ἔξοχον ἄνδρα μολεῖν . οὕτως οὐδὲν ἀεικὲς Ἀθηναίοισι καλεῖσθαι κοσμητὰς πολέμου τ᾽ ἀμφὶ καὶ ἠνορέης . υνκνοων ἔστι που τὸ τῶν στρατηγῶν ὄνομα ; οὐδαμοῦ ,ἀλλὰ τὸ τοῦ δήμου . προέλθετε δὴ τῇ διανοίᾳ καὶ εἰς τὴν στοὰν τὴν ποικίλην · ἁπάντων γὰρ ἡμῖν τῶν καλῶν ἔργων τὰ ὑπομνήματα ἐν τῇ ἀγορᾷ ἀνάκειται . τί οὖν ἐστιν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὃ ἐγὼ λέγω ; ἐνταῦθα ἡ ἐν Μαραθῶνι μάχη γέγραπται . τίς οὖν ἦν ὁ στρατηγός ; οὑτωσὶ μὲν ἐρωτηθέντες ἅπαντες ἀποκρίναισθε ἄν ,ὅτι Μιλτιάδης · ἐκεῖ δὲ οὐκ ἐπιγέγραπται . πῶς ; οὐκ ᾔτησε ταύτην τὴν δωρεάν ; ᾔτησεν ,ἀλλ᾽ ὁ δῆμος οὐκ ἔδωκεν ,ἀλλ᾽ ἀντὶ τοῦ ὀνόματος συνεχώρησεν αὐτῷ γραφῆναι πρώτῳ παρακαλοῦντι τοὺς στρατιώτας . ἐν τοίνυν τῷ Μητρώῳ ἣν ἔδοτε δωρεὰν τοῖς ἀπὸ Φυλῆς φεύγοντα τὸν δῆμον καταγαγοῦσιν ,ἔστιν ἰδεῖν . ἦν μὲν γὰρ ὁ τὸ ψήφισμα νικήσας Ἀρχῖνος ὁ ἐκ Κοίλης ,εἷς τῶν καταγαγόντων τὸν δῆμον ,ἔγραψε δὲ πρῶτον μὲν αὐτοῖς εἰς θυσίαν καὶ ἀναθήματα δοῦναι χιλίας δραχμάς ,καὶ τοῦτ᾽ ἔστιν ἔλαττον ἢ δέκα δραχμαὶ κατ᾽ ἄνδρα ,ἔπειτα στεφανῶσαι φαλλοῦ στεφάνῳ αὐτῶν ἕκαστον ,ἀλλ᾽ οὐ χρυσῷ · τότε μὲν γὰρ ἦν ὁ τοῦ θαλλοῦ στέφανος τίμιος ,νυνὶ δὲ καὶ ὁ χρυσοῦς καταπεφρόνηται . καὶ οὐδὲ τοῦτο εἰκῇ πρᾶξαι κελεύει ,ἀλλ᾽ ἀκριβῶς τὴν βουλὴν σκεψαμένην ,ὅσοι αὐτῶν ἐπὶ Φυλῇ ἐπολιορκήθησαν ὅτε Λακεδαιμόνιοι καὶ οἱ τριάκοντα προσέβαλλον ,οὐχ ὅσοι τὴν τάξιν ἔλιπον ἐν Χαιρωνείᾳ τῶν πολεμίων ἐπιόντων . ὅτι δ᾽ ἀληθῆ λέγω ,ἀναγνώσεται ὑμῖν τὸ ψήφισμα . Ψήφισμα περὶ Δωρεὰς τοῖς ἀπὸ Φυλῆς παρανάγνωθι δὴ καὶ ὃ γέγραφε Κτησιφῶν Δημοσθένει τῷ τῶν μεγίστων αἰτίῳ κακῶν . Ψήφισμα τούτῳ τῷ ψηφίσματι ἐξαλείφεται ἡ τῶν καταγαγόντων δωρεά . εἰ τοῦτ᾽ ἔχει καλῶς ,ἐκεῖνο αἰσχρῶς · εἰ ἐκεῖνοι κατ᾽ ἀξίαν ἐτιμήθησαν ,οὗτος ἀνάξιος ὢν στεφανοῦται . καίτοι πυνθάνομαί γ᾽ αὐτὸν μέλλειν λέγειν ,ὡς οὐ δίκαια ποιῶ παραβάλλων αὐτῷ τὰ τῶν προγόνων ἔργα · οὐδὲ γὰρ Φιλάμμωνα τὸν πύκτην Ὀλυμπίασι στεφανωθῆναι νικήσαντα Γλαῦκον τὸν παλαιὸν ἐκεῖνον ,ἀλλὰ τοὺς καθ᾽ ἑαυτὸν ἀγωνιστάς ,ὥσπερ ὑμᾶς ἀγνοοῦντας ὅτι τοῖς μὲν πύκταις ἐστὶν ὁ ἀγὼν πρὸς ἀλλήλους ,τοῖς δ᾽ ἀξιοῦσι στεφανοῦσθαι πρὸς αὐτὴν τὴν ἀρετήν ,ἧς καὶ ἕνεκα στεφανοῦνται . δεῖ γὰρ τὸν κήρυκα ἀψευδεῖν ,ὅταν τὴν ἀνάρρησιν ἐν τῷ θεάτρῳ ποιῆται πρὸς τοὺς Ἕλληνας . μὴ οὖν ἡμῖν ,ὡς Παταικίωνος ἄμεινον πεπολίτευσαι ,διέξιθι ,ἀλλ᾽ ἐφικόμενος τῆς ἀνδραγαθίας ,οὕτω τὰς χάριτας τὸν δῆμον ἀπαίτει . ἵνα δὲ μὴ ἀποπλανῶ ὑμᾶς ἀπὸ τῆς ὑποθέσεως ,ἀναγνώσεται ὑμῖν ὁ γραμματεὺς τὸ ἐπίγραμμα ὃ ἐπιγέγραπται τοῖς ἀπὸ Φυλῆς τὸν δῆμον καταγαγοῦσιν . Ἐπίγραμμα τούσδ᾽ ἀρετῆς ἕνεκα στεφάνοις ἐγέραιρε παλαίχθων δῆμος Ἀθηναίων ,οἵ ποτε τοὺς ἀδίκοις θεσμοῖς ἄρξαντας πόλιος πρῶτοι καταπαύειν ἦρξαν ,κίνδυνον σώμασιν ἀράμενοι . υνκνοων ὅτι τοὺς παρὰ τοὺς νόμους ἄρξαντας κατέλυσαν ,διὰ τοῦτ᾽ αὐτούς φησιν ὁ ποιητὴς τιμηθῆναι . ἔναυλον γὰρ ἦν ἔτι τότε πᾶσιν ,ὅτι τηνικαῦτα ὁ δῆμος κατελύθη ,ἐπειδή τινες τὰς γραφὰς τῶν παρανόμων ἀνεῖλον . καὶ γὰρ τοι ,ὡς ἐγὼ τοῦ πατρὸς τοῦ ἐμαυτοῦ ἐπυνθανόμην ,ὃς ἔτη βιοὺς ἐνενήκοντα καὶ πέντε ἐτελεύτησεν ,ἁπάντων μετασχὼν τῶν πόνων τῇ πόλει ,οὓς πολλάκις πρὸς ἐμὲ διεξῄει ἐπὶ σχολῆς ·ἔφη γὰρ ,ὅτε ἀρτίως κατεληλύθει ὁ δῆμος ,εἴ τις εἰσίοι γραφὴ παρανόμων εἰς δικαστήριον ,εἶναι ὅμοιον τὸ ὄνομα καὶ τὸ ἔργον . τί γάρ ἐστιν ἀνοσιώτερον ἀνδρὸς παράνομα λέγοντος καὶ πράττοντος ; καὶ τὴν ἀκρόασιν ,ὡς ἐκεῖνος ἀπήγγελλεν ,οὐ τὸν αὐτὸν τρόπον ἐποιοῦντο ὥσπερ νῦν γίγνεται ,ἀλλ᾽ ἦσαν πολὺ χαλεπώτεροι οἱ δικασταὶ τοῖς τὰ παράνομα γράφουσιν αὐτοῦ τοῦ κατηγόρου ,καὶ πολλάκις ἀνεπόδιζον τὸν γραμματέα καὶ ἐκέλευον πάλιν ἀναγιγνώσκειν τοὺς νόμους καὶ τὸ ψήφισμα ,καὶ ἡλίσκοντο οἱ τὰ παράνομα γράφοντες ,οὐκ εἰ πάντας παραπηδήσειαν τοὺς νόμους ,ἀλλ᾽ εἰ μίαν μόνον συλλαβὴν παραλλάξειαν . τὸ δὲ νυνὶ γιγνόμενον πρᾶγμα ὑπερκαταγέλαστόν ἐστιν · ὁ μὲν γὰρ γραμματεὺς ἀναγιγνώσκει τὸ παράνομον ,οἱ δὲ δικασταὶ ὥσπερ ἐπῳδὴν ἢ ἀλλότριόν τι πρᾶγμ᾽ ἀκροώμενοι ,πρὸς ἑτέρῳ τινὶ τὴν γνώμην ἔχουσιν . ἤδη δ᾽ ἐκ τῶν τεχνῶν τῶν Δημοσθένους αἰσχρὸν ἔθος ἐν τοῖς δικαστηρίοις παραδέδεχθε . μετενήνεκται γὰρ ὑμῖν τὰ τῆς πόλεως δίκαια · ὁ μὲν γὰρ κατήγορος ἀπολογεῖται ,ὁ δὲ φεύγων τὴν γραφὴν κατηγορεῖ ,οἱ δὲ δικασταὶ ἐνίοτε ὧν μέν εἰσι κριταὶ ἐπιλανθάνονται ,ὧν δ᾽ οὐκ εἰσί ,περὶ τούτων ἀναγκάζονται τὴν ψῆφον φέρειν . λέγει δὲ ὁ φεύγων ,ἂν ἄρα ποθ᾽ ἅψηται τοῦ πράγματος ,οὐκ ὡς ἔννομα γέγραφεν ,ἀλλ᾽ ὡς ἤδη ποτὲ καὶ πρότερον ἕτερος τοιαῦτα γράψας ἀπέφυγεν . ἐφ᾽ ᾧ καὶ νυνὶ μέγα φρονεῖν ἀκούω Κτησιφῶντα . ἐτόλμα δ᾽ ἐν ὑμῖν ποτε σεμνύνεσθαι Ἀριστοφῶν ἐκεῖνος ὁ Ἀζηνιεὺς λέγων ὅτι γραφὰς παρανόμων ἀπέφυγεν ἑβδομήκοντα καὶ πέντε . ἀλλ᾽ οὐχὶ Κέφαλος ὁ παλαιὸς ἐκεῖνος ,ὁ δοκῶν δημοτικώτατος γεγονέναι ,οὐχ οὕτως ,ἀλλ᾽ ἐπὶ τοῖς ἐναντίοις ἐφιλοτιμεῖτο ,λέγων ὅτι πλεῖστα πάντων γεγραφὼς ψηφίσματα ,οὐδεμίαν πώποτε γραφὴν πέφευγε παρανόμων ,καλῶς οἶμαι σεμνυνόμενος . ἐγράφοντο γὰρ ἀλλήλους παρανόμων οὐ μόνον οἱ διαπολιτευόμενοι ,ἀλλὰ καὶ οἱ φίλοι τοὺς φίλους ,εἴ τι ἐξαμαρτάνοιεν εἰς τὴν πόλιν . ἐκεῖθεν δὲ τοῦτο γνώσεσθε . Ἀρχῖνος γὰρ ὁ ἐκ Κοίλης ἐγράψατο παρανόμων Θρασύβουλον τὸν Στειριέα γράψαντά τι παρὰ τοὺς νόμους ,ἕνα τῶν ἀπὸ Φυλῆς αὐτῷ συγκατελθόντων ,καὶ εἷλε ,νεωστὶ γεγενημένων αὐτῷ τῶν εὐεργεσιῶν ,ἃς οὐχ ὑπελογίσαντο οἱ δικασταί · ἡγοῦντο γάρ ,ὥσπερ τότε αὐτοὺς φεύγοντας Θρασύβουλος κατήγαγεν ,οὕτω νῦν μένοντας ἐξελαύνειν παρὰ τοὺς νόμους γράφοντά τι . ἀλλ᾽ οὐ νῦν ,ἀλλὰ πᾶν τοὐναντίον γίγνεται ·οἱ γὰρ ἀγαθοὶ στρατηγοὶ ὑμῖν καὶ τῶν τὰς σιτήσεις τινὲς εὑρημένων ἐν τῷ πρυτανείῳ ἐξαιτοῦνται τὰς γραφὰς τῶν παρανόμων ,οὓς ὑμεῖς ἀχαρίστους εἶναι δικαίως ἂν ὑπολαμβάνοιτε · εἰ γάρ τις ἐν δημοκρατίᾳ τετιμημένος ,ἐν τοιαύτῃ πολιτείᾳ ,ἣν οἱ θεοὶ καὶ οἱ νόμοι σῴζουσι ,τολμᾷ βοηθεῖν τοῖς παράνομα γράφουσι ,καταλύει τὴν πολιτείαν ὑφ᾽ ἧς τετίμηται . τίς οὖν ἀποδέδεικται λόγος ἀνδρὶ δικαίῳ συνηγόρῳ ,ἐγὼ λέξω . εἰς τρία μέρη διαιρεῖται ἡ ἡμέρα ,ὅταν εἰσίῃ γραφὴ παρανόμων εἰς τὸ δικαστήριον . ἐγχεῖται γὰρ τὸ μὲν πρῶτον ὕδωρ τῷ κατηγόρῳ καὶ τοῖς νόμοις καὶ τῇ δημοκρατίᾳ ,τὸ δὲ δεύτερον τῷ τὴν γραφὴν φεύγοντι καὶ τοῖς εἰς αὐτὸ τὸ πρᾶγμα λέγουσιν · ἐπειδὰν δὲ τῇ πρώτῃ ψήφῳ λυθῇ τὸ παράνομον ,ἤδη τὸ τρίτον ὕδωρ ἐγχεῖται τῇ τιμήσει καὶ τῷ μεγέθει τῆς ὀργῆς τῆς ὑμετέρας . ὅστις μὲν οὖν ἐν τῇ τιμήσει τὴν ψῆφον αἰτεῖ ,τὴν ὀργὴν τὴν ὑμετέραν παραιτεῖται · ὅστις δ᾽ ἐν τῷ πρώτῳ λόγῳ τὴν ψῆφον αἰτεῖ ,ὅρκον αἰτεῖ ,νόμον αἰτεῖ ,δημοκρατίαν αἰτεῖ ,ὧν οὔτε αἰτῆσαι οὐδὲν ὅσιον οὐδενί ,οὔτ᾽ αἰτηθέντα ἑτέρῳ δοῦναι . κελεύσατε οὖν αὐτούς ,ἐάσαντας τὴν πρώτην ὑμᾶς ψῆφον κατὰ τοὺς νόμους διενεγκεῖν ,ἀπαντᾶν εἰς τὴν τίμησιν . ὅλως δ᾽ ἔγωγε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὀλίγου δέω εἰπεῖν ὡς καὶ νόμον δεῖ τεθῆναι ἐπὶ ταῖς γραφαῖς μόναις ταῖς τῶν παρανόμων ,μὴ ἐξεῖναι μήτε τῷ κατηγόρῳ συνηγόρους παρασχέσθαι ,μήτε τῷ τὴν γραφὴν φεύγοντι . οὐ γὰρ ἀόριστόν ἐστι τὸ δίκαιον ,ἀλλ᾽ ὡρισμένον τοῖς νόμοις τοῖς ὑμετέροις . ὥσπερ γὰρ ἐν τῇ τεκτονικῇ ,ὅταν εἰδέναι βουλώμεθα τὸ ὀρθὸν καὶ τὸ μή ,τὸν κανόνα προσφέρομεν , ᾧ διαγιγνώσκεται ,οὕτω καὶ ἐν ταῖς γραφαῖς ταῖς τῶν παρανόμων παράκειται κανὼν τοῦ δικαίου τουτὶ τὸ σανίδιον ,τὸ ψήφισμα καὶ οἱ παραγεγραμμένοι νόμοι . ταῦτα συμφωνοῦντα ἀλλήλοις ἐπιδείξας κατάβαινε · καὶ τί δεῖ σε Δημοσθένην παρακαλεῖν ; ὅταν δ᾽ ὑπερπηδήσας τὴν δικαίαν ἀπολογίαν παρακαλῇς κακοῦργον ἄνθρωπον καὶ τεχνίτην λόγων ,κλέπτεις τὴν ἀκρόασιν ,βλάπτεις τὴν πόλιν ,καταλύεις τὴν δημοκρατίαν . τίς οὖν ἐστιν ἀποτροπὴ τῶν τοιούτων λόγων ,ἐγὼ προερῶ . ἐπειδὰν προελθὼν ἐνταυθοῖ Κτησιφῶν διεξέλθῃ πρὸς ὑμὰς τοῦτο δὴ τὸ συντεταγμένον αὐτῷ προοίμιον ,ἔπειτ᾽ ἐνδιατρίβῃ καὶ μὴ ἀπολογῆται ,ὑπομνήσατ᾽ αὐτὸν ἀθορύβῷ ,τὸ σανίδιον λαβεῖν καὶ τοὺς νόμους τῷ ψηφίσματι παραναγνῶναι . ἐὰν δὲ μὴ προσποιῆται ὑμῶν ἀκούειν ,μηδὲ ὑμεῖς ἐκείνου ἐθέλετε ἀκούειν · οὐ γὰρ τῶν φευγόντων τὰς δικαίας ἀπολογίας εἰσεληλύθατε ἀκροασόμενοι ,ἀλλὰ τῶν ἐθελόντων δικαίως ἀπολογεῖσθαι . ἐὰν δ᾽ ὑπερπηδήσας τὴν δικαίαν ἀπολογίαν παρακαλῇ Δημοσθένην ,μάλιστα μὲν μὴ προσδέχεσθε σοφιστὴν οἰόμενον ῥήμασι τοὺς νόμους ἀναιρήσειν ,μηδ᾽ ἐν ἀρετῇ τοῦθ᾽ ὑμῶν μηδεὶς καταλογιζέσθω ,ὃς ἂν ἐπανερομένου Κτησιφῶντος ,εἰ καλέσῃ Δημοσθένην ,πρῶτος ἀναβοήσῃ " κάλει ,κάλει ." ἐπὶ σαυτὸν καλεῖς ,ἐπὶ τοὺς νόμους καλεῖς ,ἐπὶ τὴν δημοκρατίαν καλεῖς . ἂν δ᾽ ἄρα ὑμῖν δόξῃ ἀκούειν ,ἀξιώσατε τὸν Δημοσθένην τὸν αὐτὸν τρόπον ἀπολογεῖσθαι ὅνπερ κἀγὼ κατηγόρηκα . ἐγὼ δὲ πῶς κατηγόρηκα ; ἵνα καὶ ὑπομνήσω ὑμᾶς . οὔτε τὸν ἴδιον βίον τὸν Δημοσθένους πρότερον διεξῆλθον ,οὔτε τῶν δημοσίων ἀδικημάτων οὐδενὸς πρότερον ἐμνήσθην ,ἄφθονα δήπου καὶ πολλὰ ἔχων ,ἢ πάντων γ᾽ ἂν εἴην ἀπορώτατος ·ἀλλὰ πρῶτον μὲν τοὺς νόμους ἐπέδειξα ἀπαγορεύοντας μὴ στεφανοῦν τοὺς ὑπευθύνους ,ἔπειτα τὸν ῥήτορα ἐξήλεγξα γράψαντα Δημοσθένην ὑπεύθυνον ὄντα στεφανοῦν οὐδὲν προβαλόμενον ,οὐδὲ προσγράψαντα " ἐπειδὰν δῷ τὰς εὐθύνας ," ἀλλὰ παντελῶς καὶ ὑμῶν καὶ τῶν νόμων καταπεφρονηκότα · καὶ τὰς ἐσομένας πρὸς ταῦτα προφάσεις εἶπον ,ἃς ἀξιῶ καὶ ὑμᾶς διαμνημονεύειν . δεύτερον δ᾽ ὑμῖν διεξῆλθον τοὺς περὶ τῶν κηρυγμάτων νόμους ,ἐν οἷς διαρρήδην ἀπείρηται τὸν ὑπὸ τοῦ δήμου στεφανούμενον μὴ κηρύττεσθαι ἔξω τῆς ἐκκλησίας · ὁ δὲ ῥήτωρ ὁ φεύγων τὴν γραφὴν οὐ τοὺς νόμους μόνον παραβέβηκεν ,ἀλλὰ καὶ τὸν καιρὸν τῆς ἀναρρήσεως καὶ τὸν τόπον ,κελεύων οὐκ ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ ,ἀλλ᾽ ἐν τῷ θεάτρῳ τὴν ἀνάρρησιν γίγνεσθαι ,οὐδ᾽ ἐκκλησιαζόντων Ἀθηναίων ,ἀλλὰ μελλόντων τραγῳδῶν εἰσιέναι . ταῦτα δ᾽ εἰπὼν μικρὰ μὲν περὶ τῶν ἰδίων εἶπον ,τὰ δὲ πλεῖστα περὶ τῶν δημοσίων ἀδικημάτων . οὕτω δὴ καὶ τὸν Δημοσθένην ἀξιώσατε ἀπολογεῖσθαι ,πρὸς τὸν τῶν ὑπευθύνων νόμον πρῶτον ,τὸν περὶ τῶν κηρυγμάτων δεύτερον ,τρίτον δὲ τὸ μέγιστον ,ὡς οὐδὲ ἀνάξιός ἐστι τῆς δωρεᾶς . ἐὰν δ᾽ ὑμῶν δέηται συγχωρῆσαι αὑτῷ περὶ τῆς τάξεως τοῦ λόγου ,κατεπαγγελλόμενος ὡς ἐπὶ τῇ τελευτῇ τῆς ἀπολογίας λύσει τὸ παράνομον ,μὴ συγχωρεῖτε ,μηδ᾽ ἀγνοεῖθ᾽ ὅτι πάλαισμα τοῦτ᾽ ἔστι δικαστηρίου · οὐ γὰρ εἰσαῦθίς ποτε βούλοιτ᾽ ἂν πρὸς τὸ παράνομον ἀπολογεῖσθαι ,ἀλλ᾽ οὐδὲν ἔχων δίκαιον εἰπεῖν ,ἑτέρων παρεμβολῇ πραγμάτων εἰς λήθην ὑμᾶς βούλεται τῆς κατηγορίας ἐμβαλεῖν . ὥσπερ οὖν ἐν τοῖς γυμνικοῖς ἀγῶσιν ὁρᾶτε τοὺς πύκτας περὶ τῆς στάσεως ἀλλήλοις διαγωνιζομένους ,οὕτω καὶ ὑμεῖς ὅλην τὴν ἡμέραν ὑπὲρ τῆς πόλεως περὶ τῆς στάσεως αὐτῷ τοῦ λόγου μάχεσθε ,καὶ μὴ ἐᾶτε αὐτὸν ἔξω τοῦ παρανόμου περιίστασθαι ,ἀλλ᾽ ἐγκαθήμενοι καὶ ἐνεδρεύοντες ἐν τῇ ἀκροάσει ,εἰσελαύνετε αὐτὸν εἰς τοὺς τοῦ παρανόμου λόγους ,καὶ τὰς ἐκτροπὰς αὐτοῦ τῶν λόγων ἐπιτηρεῖτε . ἀλλ᾽ ἃ δὴ συμβήσεται ὑμῖν ,ἐὰν τοῦτον τὸν τρόπον τὴν ἀκρόασιν ποιήσησθε ,ταῦθ᾽ ὑμῖν ἤδη δίκαιός εἰμι προειπεῖν . ἐπεισάξει γὰρ τὸν γόητα καὶ βαλλαντιοτόμον καὶ διατετμηκότα τὴν πολιτείαν . οὗτος κλάει μὲν ῥᾷον ἢ οἱ ἄλλοι γελῶσιν ,ἐπιορκεῖ δὲ πάντων προχειρότατα · οὐκ ἂν θαυμάσαιμι δέ ,εἰ μεταβαλόμενος τοῖς ἔξωθεν περιεστηκόσι λοιδορήσεται ,φάσκων τοὺς μὲν ὀλιγαρχικοὺς ὑπ᾽ αὐτῆς τῆς ἀληθείας διηριθμημένους ἥκειν πρὸς τὸ τοῦ κατηγόρου βῆμα ,τοὺς δὲ δημοτικοὺς πρὸς τὸ τοῦ φεύγοντος . ὅταν δὴ τὰ τοιαῦτα λέγῃ ,πρὸς μὲν τοὺς στασιαστικοὺς λόγους ἐκεῖνο αὐτῷ ὑποβάλλετε · " ὦ Δημόσθενες ,εἰ ὅμοιοι ἦσαν σοὶ οἱ ἀπὸ Φυλῆς φεύγοντα τὸν δῆμον καταγαγόντες ,οὐκ ἄν ποθ᾽ ἡ δημοκρατία κατέστη . νῦν δὲ ἐκεῖνοι μὲν μεγάλων κακῶν συμβάντων ἔσωσαν τὴν πόλιν τὸ κάλλιστον ἐκ παιδείας ῥῆμα φθεγξάμενοι ,᾽ μὴ μνησικακεῖν ᾽ · σὺ δὲ ἑλκοποιεῖς ,καὶ μᾶλλόν σοι μέλει τῶν αὐθημερὸν λόγων ,ἢ τῆς σωτηρίας τῆς πόλεως . " ὅταν δ᾽ ἐπίορκος ὢν εἰς τὴν τῶν ὅρκων πίστιν καταφυγγάνῃ ,ἐκεῖνο ἀπομνημονεύσατε αὐτῷ ,ὅτι τῷ πολλάκις μὲν ἐπιορκοῦντι ,ἀεὶ δὲ μεθ᾽ ὅρκων ἀξιοῦντι πιστεύεσθαι ,δυοῖν θάτερον ὑπάρξαι δεῖ ,ἢ τοὺς θεοὺς καινούς ,ἢ τοὺς ἀκροατὰς μὴ τοὺς αὐτούς . περὶ δὲ τῶν δακρύων καὶ τοῦ τόνου τῆς φωνῆς ,ὅταν ὑμᾶς ἐπερωτᾷ ." ποῖ καταφύγω ,ἄνδρες Ἀθηναῖοι ; περιεγράΨατέ με ·οὐκ ἔστιν ὅποι ἀναπτήσομαι ," ἀνθυποβάλλετε αὐτῷ ·" ὁ δὲ δῆμος ὁ Ἀθηναίων ποῖ καταφύγῃ ,Δημόσθενες ; πρὸς ποίαν συμμάχων παρασκευήν ; πρὸς ποῖα χρήματα ; τί προβαλλόμενος ὑπὲρ τοῦ δήμου πεπολίτευσαι ; ἃ μὲν γὰρ ὑπὲρ σεαυτοῦ βεβούλευσαι ,πάντες ὁρῶμεν . ἐκλιπὼν μὲν τὸ ἄστυ οὐκ οἰκεῖς ,ὡς δοκεῖς ,ἐν Πειραιεῖ ,ἀλλ᾽ ἐξορμεῖς ἐκ τῆς πόλεως ,ἐφόδια δὲ πεπόρισαι τῇ σαυτοῦ ἀνανδρίᾳ τὸ βασιλικὸν χρυσίον καὶ τὰ δημόσια δωροδοκήματα . " ὅλως δὲ τί τὰ δάκρυα ; τίς ἡ κραυγή ; τίς ὁ τόνος τῆς φωνῆς ; οὐχ ὁ μὲν τὴν γραφὴν φεύγων ἐστὶ Κτησιφῶν ,ὁ δ᾽ ἀγὼν οὐκ ἀτίμητος ,σὺ δ᾽ οὔτε περὶ τοῦ σώματος οὔτε περὶ τῆς ἐπιτιμίας οὔτε περὶ τῆς οὐσίας ἀγωνίζῃ ; ἀλλὰ περὶ τίνος ἐστὶν αὐτῷ ἡ σπουδή ; περὶ χρυσῶν στεφάνων καὶ κηρυγμάτων ἐν τῷ θεάτρῳ παρὰ τοὺς νόμους · ὃν ἐχρῆν ,εἰ μανεὶς ὁ δῆμος ἢ τῶν καθεστηκότων ἐπιλελησμένος ,ἐπὶ τοιαύτης ἀκαιρίας ἐβούλετο στεφανοῦν αὐτόν ,παρελθόντα εἰς τὴν ἐκκλησίαν εἰπεῖν ·" ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τὸν μὲν στέφανον δέχομαι ,τὸν δὲ καιρὸν ἀποδοκιμάζω ἐν ᾧ τὸ κήρυγμα γίγνεται · οὐ γὰρ δεῖ ,ἐφ᾽ οἷς ἡ πόλις ἐκείρατο ,ἐπὶ τούτοις ἐμὲ στεφανοῦσθαι ." ἀλλ᾽ οἶμαι ταῦτα μὲν ἂν εἴποι ἀνὴρ ὄντως βεβιωκὼς μετ᾽ ἀρετῆς · ἃ δὲ σὺ λέξεις ,εἴποι ἂν κάθαρμα ζηλοτυποῦν ἀρετήν . οὐ γὰρ δὴ μὰ τὸν Ἡρακλέα τοῦτό γε ὑμῶν οὐδεὶς φοβήσεται ,μὴ Δημοσθένης ,ἀνὴρ μεγαλόψυχος καὶ τὰ πολεμικὰ διαφέρων ,ἀποτυχὼν τῶν ἀριστείων ἐπανελθὼν οἴκαδε ἑαυτὸν διαχρήσηται ·ὃς τοσοῦτον καταγελᾷ τῆς πρὸς ὑμᾶς φιλοτιμίας ,ὥστε τὴν μιαρὰν κεφαλὴν ταύτην καὶ ὑπεύθυνον ,ἣν οὗτος παρὰ πάντας τοὺς νόμους γέγραφε στεφανῶσαι ,μυριάκις κατατέτμηκε καὶ τούτων μισθοὺς εἴληφε τραύματος ἐκ προνοίας γραφὰς γραφόμενος ,καὶ κατακεκονδύλισται ,ὥστε αὐτὸν οἶμαι τὰ τῶν κονδύλων ἴχνη τῶν Μειδίου ἔχειν ἔτι φανερά · ὁ γὰρ ἄνθρωπος οὐ κεφαλήν ,ἀλλὰ πρόσοδον κέκτηται . περὶ δὲ Κτησιφῶντος τοῦ γράψαντος τὴν γνώμην βραχέα βούλομαι εἰπεῖν ,τὰ δὲ πολλὰ ὑπερβήσομαι ,ἵνα καὶ πεῖραν λάβω ,εἰ δύνασθε τοὺς σφόδρα πονηρούς ,κἂν μή τις προείπῃ ,διαγιγνώσκειν . ὃ δ᾽ ἐστὶ κοινὸν καὶ δίκαιον κατ᾽ ἀμφοτέρων αὐτῶν ἀπαγγεῖλαι πρὸς ὑμᾶς ,τοῦτ᾽ ἐρῶ . περιέρχονται γὰρ τὴν ἀγορὰν ἀληθεῖς κατ᾽ ἀλλήλων ἔχοντες δόξας καὶ λόγους οὐ ψευδεῖς λέγοντες . ὁ μὲν γὰρ Κτησιφῶν οὐ τὸ καθ᾽ ἑαυτόν φησι φοβεῖσθαι ,ἐλπίζειν γὰρ δόξειν ἰδιώτης εἶναι ,ἀλλὰ τὴν τοῦ Δημοσθένους ἐν τῇ πολιτείᾳ δωροδοκίαν καὶ τὴν ἐμπληξίαν καὶ δειλίαν · ὁ δὲ Δημοσθένης εἰς αὑτὸν μὲν ἀποβλέπων θαρρεῖν φησιν ,τὴν δὲ τοῦ Κτησιφῶντος πονηρίαν καὶ πορνοβοσκίαν ἰσχυρῶς δεδιέναι . τοὺς δὴ κατεγνωκότας ἀλλήλων μηδαμῶς ὑμεῖς οἱ κοινοὶ κριταὶ τῶν ἐγκλημάτων ἀπολύσητε . περὶ δὲ τῶν εἰς ἐμαυτὸν λοιδοριῶν βραχέα βούλομαι προειπεῖν . πυνθάνομαι γὰρ λέξειν Δημοσθένην ,ὡς ἡ πόλις ὑπ᾽ αὐτοῦ μὲν ὠφέληται πολλά ,ὑπ᾽ ἐμοῦ δὲ καταβέβλαπται ,καὶ τὸν Φίλιππον καὶ τὸν Ἀλέξανδρον καὶ τὰς ἀπὸ τούτων αἰτίας ἀνοίσειν ἐπ᾽ ἐμέ . οὕτω δ᾽ ἐστὶν ὡς ἔοικε δεινὸς δημιουργὸς λόγων ,ὥστε οὐκ ἀποχρῇ αὐτῷ ,εἴ τι πεπολίτευμαι παρ᾽ ὑμῖν ἐγώ ,ἢ εἴ τινας δημηγορίας εἴρηκα , τούτων κατηγορεῖν ,ἀλλὰ καὶ τὴν ἡσυχίαν αὐτὴν τοῦ βίου διαβάλλει καὶ τῆς σιωπῆς μου κατηγορεῖ ,ἵνα μηδεὶς αὐτῷ τόπος ἀσυκοφάντητος παραλείπηται ,καὶ τὰς ἐν τοῖς γυμνασίοις μετὰ τῶν νεωτέρων μου διατριβὰς καταμέμφεται ,καὶ κατὰ τῆσδε τῆς κρίσεως εὐθὺς ἀρχόμενος τοῦ λόγου φέρει τινὰ αἰτίαν ,λέγων ὡς ἐγὼ τὴν γραφὴν οὐχ ὑπὲρ τῆς πόλεως ἐγραψάμην ,ἀλλ᾽ ἐνδεικνύμενος Ἀλεξάνδρῳ διὰ τὴν πρὸς αὐτὸν ἔχθραν .καὶ νὴ Δία ,ὡς ἐγὼ πυνθάνομαι ,μέλλει με ἀνερωτᾶν ,διὰ τί τὸ μὲν κεφάλαιον αὐτοῦ τῆς πολιτείας ψέγω ,τὰ δὲ καθ᾽ ἕκαστον οὐκ ἐκώλυον οὐδ᾽ ἐγραφόμην , ἐγὼ δὲ οὔτε τὰς Δημοσθένους διατριβὰς ἐζήλωκα ,οὔτ᾽ ἐπὶ ταῖς ἐμαυτοῦ αἰσχύνομαι ,οὔτε τοὺς εἰρημένους ἐν ὑμῖν λόγους ἐμαυτῷ ἀρρήτους ἂν εἶναι βουλοίμην ,οὔτε τὰ αὐτὰ τούτῳ δημηγορήσας δεξαίμην ἂν ζῆν . τὴν δ᾽ ἐμὴν σιωπήν ,ὦ Δημόσθενες ,ἡ τοῦ βίου μετριότης παρεσκεύασεν · ἀρκεῖ γάρ μοι μικρά ,καὶ μειζόνων αἰσχρῶς οὐκ ἐπιθυμῶ ,ὥστε καὶ σιωπῶ καὶ λέγω βουλευσάμενος ,οὐκ ἀναγκαζόμενος ὑπὸ τῆς ἐν τῇ φύσει δαπάνης . σὺ δ᾽ οἶμαι λαβὼν μὲν σιγᾷς ,ἀναλώσας δὲ κέκραγας · λέγεις δὲ οὐχ ὅταν σοι δοκῇ ,οὐδ᾽ ἃν βούλῃ ,ἀλλ᾽ ὅταν οἱ μισθοδόται σοι προστάττωσιν · οὐκ αἰσχύνῃ δὲ ἀλαζονευόμενος ,ἃ παραχρῆμα ἐξελέγχῃ ψευδόμενος . ἀπηνέχθη γὰρ ἡ κατὰ τοῦδε τοῦ ψηφίσματος γραφή ,ἣν οὐχ ὑπὲρ τῆς πόλεως ,ἀλλ᾽ ὑπὲρ τῆς πρὸς Ἀλέξανδρον ἐνδείξεώς με φῂς ἀπενεγκεῖν ,ἔτι Φιλίππου ζῶντος ,πρὶν Ἀλέξανδρον εἰς τὴν ἀρχὴν καταστῆναι ,οὔπω σοῦ τὸ περὶ Παυσανίαν ἐνύπνιον ἑωρακότος ,οὐδὲ πρὸς τὴν Ἀθηνᾶν καὶ τὴν Ἥραν νύκτωρ διειλεγμένου . πῶς ἂν οὖν ἐγὼ προενεδεικνύμην Ἀλεξάνδρῳ ; εἴ γε μὴ ταὐτὸν ἐνύπνιον ἐγὼ καὶ Δημοσθένης εἴδομεν . ἐπιτιμᾷς δέ μοι ,εἰ μὴ συνεχῶς ,ἀλλὰ διαλείπων ,πρὸς τὸν δῆμον προσέρχομαι ,καὶ τὴν ἀξίωσιν ταύτην οἴει λανθάνειν μεταφέρων οὐκ ἐκ δημοκρατίας ,ἀλλ᾽ ἐξ ἑτέρας πολιτείας .ἐν μὲν γὰρ ταῖς ὀλιγαρχίαις οὐχ ὁ βουλόμενος ,ἀλλ᾽ ὁ δυναστεύων δημηγορεῖ ,ἐν δὲ ταῖς δημοκρατίαις ὁ βουλόμενος ,καὶ ὅταν αὐτῷ δοκῇ . καὶ τὸ μὲν διὰ χρόνου λέγειν σημεῖόν ἐστιν ἐπὶ τῶν καιρῶν καὶ τοῦ συμφέροντος ἀνδρὸς πολιτευομένου ,τὸ δὲ μηδεμίαν παραλείπειν ἡμέραν ἐργαζομένου καὶ μισθαρνοῦντος . ὑπὲρ δὲ τοῦ μήπω κεκρίσθαι ὑπ᾽ ἐμοῦ ,μηδὲ τῶν ἀδικημάτων τιμωρίαν ὑποσχεῖν ,ὅταν καταφεύγῃς ἐπὶ τοὺς τοιούτους λόγους ,ἢ τοὺς ἀκούοντας ἐπιλήσμονας ὑπολαμβάνεις ,ἢ σαυτὸν παραλογίζῃ . τὰ μὲν γὰρ περὶ τοὺς Ἀμφισσέας ἠσεβημένα σοι καὶ τὰ περὶ τὴν Εὔβοιαν δωροδοκηθέντα ,ἐφ᾽ οἷς ὑπ᾽ ἐμοῦ φανερῶς ἐξηλέγχου ,χρόνων ἐγγεγενημένων ἴσως ἐλπίζεις τὸν δῆμον ἀμνημονεῖν · τὰ δὲ περὶ τὰς τριήρεις καὶ τοὺς τριηράρχους ἁρπάγματα τίς ἂν ἀποκρύψαι χρόνος δύναιτ᾽ ἄν ,ὅτε νομοθετήσας περὶ τῶν τριακοσίων ,καὶ σαυτὸν πείσας Ἀθηναίους ἐπιστάτην τάξαι τοῦ ναυτικοῦ ,ἐξηλέγχθης ὑπ᾽ ἐμοῦ ἑξήκοντα καὶ πέντε νεῶν ταχυναυτουσῶν τριηράρχους ὑφῃρημένος ,πλέον τῆς πόλεως ἀφανίζων ναυτικὸν ἢ ᾧ ποτε Ἀθηναῖοι τὴν ἐν Νάξῳ ναυμαχίαν Λακεδαιμονίους καὶ Πόλλιν ἐνίκησαν ; οὕτω δὲ ταῖς αἰτίαις ἐνέφραξας τὰς κατὰ σαυτοῦ τιμωρίας ,ὥστε τὸν κίνδυνον εἶναι μὴ σοὶ τῷ ἀδικήσαντι ,ἀλλὰ τοῖς ἐπεξιοῦσι ,πολὺν μὲν τὸν Ἀλέξανδρον καὶ τὸν Φίλιππον ἐν ταῖς διαβολαῖς φέρων ,αἰτιώμενος δέ τινας ἐμποδίζειν τοὺς οὐ τὸ τελευταῖον εἰσαγγέλλεσθαι μέλλων ὑπ᾽ ἐμοῦ ,τὴν Ἀναξίνου σύλληψιν τοῦ Ὠρείτου κατεσκεύασας ,τοῦ τὰ ἀγοράσματα Ὀλυμπιάδι ἀγοράζοντος ; καὶ τὸν αὐτὸν ἄνδρα δὶς στρεβλώσας τῇ σαυτοῦ χειρί ,ἔγραψας αὐτὸν θανάτῳ ζημιῶσαι ,καὶ παρὰ τῷ αὐτῷ ἐν Ὠρεῷ κατήγου ,καὶ ᾧ ἀπὸ τῆς αὐτῆς τραπέζης ἔφαγες καὶ ἔπιες καὶ ἔσπεισας ,καὶ τὴν δεξιὰν ἐνέβαλες ἄνδρα φίλον καὶ ξένον ποιούμενος ,τοῦτον ἀπέκτεινας . καὶ περὶ τούτων ἐν ἅπασιν Ἀθηναίοις ἐξελεγχθεὶς ὑπ᾽ ἐμοῦ καὶ κληθεὶς ξενοκτόνος ,οὐ τὸ ἀσέβημα ἠρνήσω ,ἀλλ᾽ ἀπεκρίνω ἐφ᾽ ᾧ ἀνεβόησεν ὁ δῆμος καὶ ὅσοι ξένοι περιέστασαν τὴν ἐκκλησίαν · ἔφησθα γὰρ τοὺς τῆς πόλεως ἅλας περὶ πλείονος ποιεῖσθαι τῆς ξενικῆς τραπέζης . ἐπιστολὰς δὲ σιγῶ ψευδεῖς καὶ κατασκόπων συλλήψεις καὶ βασάνους ἐπ᾽ αἰτίαις ἀγενήτοις ,ὡς ἐμοῦ μετά τινων νεωτερίζειν βουλομένου . ἔπειτα ἐπερωτᾶν με ,ὡς ἐγὼ πυνθάνομαι ,μέλλει ,τίς ἂν εἴη τοιοῦτος ἰατρός ,ὅστις τῷ νοσοῦντι μεταξὺ μὲν ἀσθενοῦντι μηδὲν συμβουλεύοι ,τελευτήσαντος δὲ ἐλθὼν εἰς τὰ ἔνατα διεξίοι πρὸς τοὺς οἰκείους ἃ ἐπιτηδεύσας ὑγιὴς ἂν ἐγένετο . σαυτὸν δ᾽ οὐκ ἀντερωτᾷς ,τίς ἂν εἴη δημαγωγὸς τοιοῦτος ,ὅστις τὸν μὲν δῆμον θωπεῦσαι δύναιτο ,τοὺς δὲ καιροὺς ἐν οἷς ἦν σῴζεσθαι τὴν πόλιν ,ἀποδοῖτο ,τοὺς δ᾽ εὖ φρονοῦντας κωλύοι διαβάλλων συμβουλεύειν ,ἀποδρὰς δ᾽ ἐκ τῶν κινδύνων καὶ τὴν πόλιν ἀνηκέστοις συμφοραῖς περιβαλὼν ἀξιοίη στεφανοῦσθαι ἐπ᾽ ἀρετῇ ,ἀγαθὸν μὲν πεποιηκὼς μηδέν ,πάντων δὲ τῶν κακῶν αἴτιος γεγονώς ,ἐπερωτῴη δὲ τοὺς συκοφαντηθέντας ἐκ τῆς πολιτείας ἐπ᾽ ἐκείνων τῶν καιρῶν ὅτ᾽ ἐνῆν σῴζεσθαι ,διὰ τί αὐτὸν οὐκ ἐκώλυσαν ἐξαμαρτάνειν , ἀποκρύπτοιτο δὲ τὸ πάντων τελευταῖον ,ὅτι τῆς μάχης ἐπιγενομένης οὐκ ἐσχολάζομεν περὶ τὴν σὴν εἶναι τιμωρίαν ,ἀλλ᾽ ὑπὲρ τῆς σωτηρίας τῆς πόλεως ἐπρεσβεύομεν . ἐπειδὴ δὲ οὐκ ἀπέχρη σοι δίκην μὴ δεδωκέναι ,ἀλλὰ καὶ δωρεὰς ᾔτεις ,καταγέλαστον ἐν τοῖς Ἕλλησι τὴν πόλιν ποιῶν ,ἐνταῦθ᾽ ἐνέστην καὶ τὴν γραφὴν ἀπήνεγκα . καὶ νὴ τοὺς θεοὺς Ὀλυμπίους ,ὧν ἐγὼ πυνθάνομαι Δημοσθένην λέξειν ,ἐφ᾽ ᾧ νυνὶ μέλλω λέγειν ἀγανακτῶ μάλιστα . ἀφομοιοῖ γὰρ μου τὴν φύσιν ταῖς Σειρῆσιν .καὶ γὰρ ὑπ᾽ ἐκείνων οὐ κηλεῖσθαί φησι τοὺς ἀκροωμένους ,ἀλλ᾽ ἀπόλλυσθαι ,διόπερ οὐδ᾽ εὐδοκιμεῖν τὴν τῶν Σειρήνων μουσικήν · καὶ δὴ καὶ τὴν τῶν ἐμῶν εὔροιαν λόγων καὶ τὴν φύσιν μου γεγενῆσθαι ἐπὶ βλάβῃ τῶν ἀκουόντων . καίτοι τὸν λόγον τοῦτον ὅλως μὲν ἔγωγε οὐδενὶ πρέπειν ἡγοῦμαι περὶ ἐμοῦ λέγειν · τῆς γὰρ αἰτίας αἰσχρὸν τὸν αἰτιώμενόν ἐστι τὸ ἔργον μὴ ἔχειν ἐπιδεῖξαι · εἰ δ᾽ ἦν ἀναγκαῖον ῥηθῆναι ,οὐ Δημοσθένους ἦν ὁ λόγος ,ἀλλ᾽ ἀνδρὸς στρατηγοῦ μεγάλα μὲν τὴν πόλιν ἀγάθ᾽ εἰργασμένου ,λέγειν δὲ ἀδυνάτου καὶ τὴν τῶν ἀντιδίκων διὰ τοῦτο ἐζηλωκότος φύσιν ,ὅτι σύνοιδεν ἑαυτῷ μὲν οὐδὲν ὧν διαπέπρακται δυναμένῳ φράσαι ,τὸν δὲ κατήγορον ὁρᾷ δυνάμενον καὶ τὰ μὴ πεπραγμένα ὑπ᾽ αὐτοῦ παριστάναι τοῖς ἀκούουσιν ὡς διῴκησεν . ὅταν δ᾽ ἐξ ὀνομάτων συγκείμενος ἄνθρωπος ,καὶ τούτων πικρῶν καὶ περιέργων ,ἔπειτα ἐπὶ τὴν ἁπλότητα καὶ τὰ ἔργα καταφεύγῃ ,τίς ἂν ἀνάσχοιτο ; οὗ τὴν γλῶτταν ὥσπερ τῶν αὐλῶν ἐάν τις ἀφέλῃ ,τὸ λοιπὸν οὐδέν ἐστιν . θαυμάζω δ᾽ ἔγωγε ὑμῶν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,καὶ ζητῶ ,πρὸς τί ἂν ἀποβλέψαντες ἀποψηφίσαισθε τὴν γραφήν . πότερον ὡς τὸ ψήφισμά ἐστιν ἔννομον ; ἀλλ᾽ οὐδεμία πώποτε γνώμη παρανομωτέρα γεγένηται . ἀλλ᾽ ὡς ὁ τὸ ψήφισμα γράψας οὐκ ἐπιτήδειός ἐστι δίκην δοῦναι ; οὐκ ἄρ᾽ εἰσὶ παρ᾽ ὑμῖν εὔθυναι βίου ,εἰ τοῦτον ἀφήσετε . ἐκεῖνο δ᾽ οὐ λυπηρόν ,εἰ πρότερον μὲν ἐνεπίμπλατο ἡ ὀρχήστρα χρυσῶν στεφάνων ,οἷς ὁ δῆμος ἐστεφανοῦτο ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων ,ἐκ δὲ τῶν Δημοσθένους πολιτευμάτων ὑμεῖς μὲν ἀστεφάνωτοι καὶ ἀκήρυκτοι γίγνεσθε ,οὗτος δὲ κηρυχθήσεται ; καὶ εἰ μέν τις τῶν τραγικῶν ποιητῶν τῶν μετὰ ταῦτα ἐπεισαγόντων ποιήσειεν ἐν τραγῳδίᾳ τὸν Θερσίτην ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων στεφανούμενον ,οὐδεὶς ἂν ὑμῶν ὑπομείνειεν ,ὅτι φησὶν Ὅμηρος ἄνανδρον αὐτὸν εἶναι καὶ συκοφάντην · αὐτοὶ δ᾽ ὅταν τὸν τοιοῦτον ἄνθρωπον στεφανῶτε ,οὐκ ἂν οἴεσθε ἐν ταῖς τῶν Ἑλλήνων δόξαις συρίττεσθαι ; οἱ μὲν γὰρ πατέρες ὑμῶν τὰ μὲν ἔνδοξα καὶ λαμπρὰ τῶν πραγμάτων ἀνετίθεσαν τῷ δήμῷ τὰ δὲ ταπεινὰ καὶ καταδεέστερα εἰς τοὺς ῥήτορας τοὺς φαύλους ἔτρεπον · Κτησιφῶν δ᾽ ὑμᾶς οἴεται δεῖν ἀφελόντας τὴν ἀδοξίαν ἀπὸ Δημοσθένους περιθεῖναι τῷ δήμῳ . καὶ φατὲ μὲν εὐτυχεῖς εἶναι ,ὡς καὶ ἐστὲ καλῶς ποιοῦντες ,ψηφιεῖσθε δ᾽ ὑπὸ μὲν τῆς τύχης ἐγκαταλελεῖφθαι ,ὑπὸ Δημοσθένους δὲ εὖ πεπονθέναι ; καὶ τὸ πάντων ἀτοπώτατον ,ἐν τοῖς αὐτοῖς δικαστηρίοις τοὺς μὲν τὰς τῶν δώρων γραφὰς ἁλισκομένους ἀτιμοῦτε ,ὃν δ᾽ αὐτοὶ μισθοῦ πολιτευόμενον σύνιστε ,στεφανώσετε ; καὶ τοὺς μὲν κριτὰς τοὺς ἐκ τῶν Διονυσίων ,ἐὰν μὴ δικαίως τοὺς κυκλίους χοροὺς κρίνωσι ,ζημιοῦτε · αὐτοὶ δὲ οὐ κυκλίων χορῶν κριταὶ καθεστηκότες ,ἀλλὰ νόμων καὶ πολιτικῆς ἀρετῆς ,τὰς δωρεὰς οὐ κατὰ τοὺς νόμους οὐδ᾽ ὀλίγοις καὶ τοῖς ἀξίοις ,ἀλλὰ τῷ διαπραξαμένῳ δώσετε ; ἔπειτ᾽ ἔξεισιν ἐκ τοῦ δικαστηρίου ὁ τοιοῦτος κριτὴς ἑαυτὸν μὲν ἀσθενῆ πεποιηκώς ,ἰσχυρὸν δὲ τὸν ῥήτορα . ἀνὴρ γὰρ ἰδιώτης ἐν πόλει δημοκρατουμένῃ νόμῳ καὶ ψήφῳ βασιλεύει · ὅταν δ᾽ ἑτέρῳ ταῦτα παραδῷ ,καταλέλυκε τὴν αὐτὸς αὑτοῦ δυναστείαν . ἔπειθ᾽ ὁ μὲν ὅρκος ὃν ὀμωμοκὼς δικάζει ,συμπαρακολουθῶν αὐτὸν λυπεῖ ·δι᾽ αὐτὸν γὰρ οἶμαι γέγονε τὸ ἁμάρτημα ·ἡ δὲ χάρις πρὸς ὃν ἐχαρίζετο ἄδηλος γεγένηται ·ἡ γὰρ ψῆφος ἀφανὴς φέρεται . δοκοῦμεν δ᾽ ἔμοιγε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ἀμφότερα καὶ κατορθοῦν καὶ παρακινδυνεύειν εἰς τὴν πολιτείαν ,οὐ σωφρονοῦντες . ὅτι μὲν γὰρ ἐπὶ τῶν νυνὶ καιρῶν οἱ πολλοὶ τοῖς ὀλίγοις προΐεσθε τὰ τῆς δημοκρατίας ἰσχυρά ,οὐκ ἐπαινῶ · ὅτι δ᾽ οὐ γεγένηται φορὰ καθ᾽ ἡμᾶς ῥητόρων πονηρῶν ἅμα καὶ τολμηρῶν ,εὐτυχοῦμεν . πρότερον μὲν γὰρ τοιαύτας φύσεις ἤνεγκε τὸ δημόσιον ,αἳ ῥᾳδίως οὕτω κατέλυσαν τὸν δῆμον · ἔχαιρε γὰρ κολακευόμενος ,ἔπειτ᾽ αὐτὸν οὐχ οὓς ἐφοβεῖτο ,ἀλλ᾽ οἷς ἑαυτὸν ἐνεχείριζε ,κατέλυσαν · ἔνιοι δὲ καὶ αὐτοὶ τῶν τριάκοντα ἐγένοντο ,οἳ πλείους ἢ χιλίους καὶ πεντακοσίους τῶν πολιτῶν ἀκρίτους ἀπέκτειναν ,πρὶν καὶ τὰς αἰτίας ἀκοῦσαι ἐφ᾽ αἷς ἔμελλον ἀποθνῄσκειν ,καὶ οὐδ᾽ ἐπὶ τὰς ἐκφορὰς τῶν τελευτησάντων εἴων τοὺς προσήκοντας παραγενέσθαι . οὐχ ὑφ᾽ ὑμῖν αὐτοῖς ἕξετε τοὺς πολιτευομένους ; οὐ ταπεινώσαντες ἀποπέμψετε τοὺς νῦν ἐπηρμένους ; οὐ μεμνήσεσθ᾽ ὅτι οὐδεὶς πώποτε ἐπέθετο πρότερον δήμου καταλύσει πρὶν ἂν μεῖζον τῶν δικαστηρίων ἰσχύσῃ ; ἡδέως δ᾽ ἂν ἔγωγε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ἐναντίον ὑμῶν ἀναλογισαίμην πρὸς τὸν γράψαντα τὸ ψήφισμα ,διὰ ποίας εὐεργεσίας ἀξιοῖ Δημοσθένην στεφανῶσαι . εἰ μὲν γὰρ λέξεις ,ὅθεν τὴν ἀρχὴν τοῦ ψηφίσματος ἐποιήσω ,ὅτι τὰς τάφους τὰς περὶ τὰ τείχη καλῶς ἐτάφρευσε ,θαυμάζω σου . τοῦ γὰρ ταῦτ᾽ ἐξεργασθῆναι καλῶς τὸ γεγενῆσθαι τούτων ἄτιον μείζω κατηγορίαν ἔχει · οὐ γὰρ περιχαρακώσαντα χρὴ τὰ τείχη ,οὐδὲ τάφους δημοσίους ἀνελόντα τὸν ὀρθῶς πεπολιτευμένον δωρεὰς αἰτεῖν ,ἀλλ᾽ ἀγαθοῦ τινος αἴτιον γεγενημένον τῇ πόλει . εἰ δὲ ἥξεις ἐπὶ τὸ δεύτερον μέρος τοῦ ψηφίσματος ,ἐν ᾧ τετόλμηκας γράφειν ὡς ἔστιν ἀνὴρ ἀγαθός ,καὶ " διατελεῖ λέγων καὶ πράττων τὰ ἄριστα τῷ δήμῳ τῷ Ἀθηναίων ," ἀφελὼν τὴν ἀλαζονείαν καὶ τὸν κόμπον τοῦ ψηφίσματος ἅψαι τῶν ἔργων ,ἐπίδειξον ἡμῖν ὅ τι λέγεις . τὰς μὲν γὰρ περὶ τοὺς Ἀμφισσέας καὶ τοὺς Εὐβοέας δωροδοκίας παραλείπω · ὅταν δὲ τῆς πρὸς Θηβαίους συμμαχίας τὰς αἰτίας ἀνατιθῇς Δημοσθένει ,τοὺς μὲν ἀγνοοῦντας ἐξαπατᾷς ,τοὺς δ᾽ εἰδότας καὶ αἰσθανομένους ὑβρίζεις . ἀφελὼν γὰρ τὸν καιρὸν καὶ τὴν δόξαν τὴν τούτων ,δι᾽ ἣν ἐγένετο ἡ συμμαχία ,λανθάνειν οἴει ἡμᾶς τὸ τῆς πόλεως ἀξίωμα Δημοσθένει περιτιθείς . ἡλίκον δ᾽ ἐστὶ τὸ ἀλαζόνευμα τοῦτο ,ἐγὼ πειράσομαι μεγάλῳ σημείῳ διδάξαι . ὁ γὰρ τῶν Περσῶν βασιλεὺς οὐ πολλῷ χρόνῳ πρὸ τῆς Ἀλεξάνδρου διαβάσεως εἰς τὴν Ἀσίαν κατέπεμψε τῷ δήμῳ καὶ μάλα ὑβριστικὴν καὶ βάρβαρον ἐπιστολήν ,ἐν ᾗ τά τε δὴ ἄλλα καὶ μάλ᾽ ἀπαιδεύτως διελέχθη ,καὶ ἐπὶ τελευτῆς ἐνέγραψεν ," ἐγώ ," φησίν ," ὑμῖν χρυσίον οὐ δώσω · μή με αἰτεῖτε · οὐ γὰρ λήψεσθε . " οὗτος μέντοι ὁ αὐτὸς ἐγκαταληφθεὶς ὑπὸ τῶν νυνὶ παρόντων αὐτῷ κινδύνων ,οὐκ αἰτούντων Ἀθηναίων ,αὐτὸς ἑκὼν κατέπεμψε τριακόσια τάλαντα τῷ δήμῳ ,ἃ σωφρονῶν οὐκ ἐδέξατο . ὁ δὲ κομίζων ἦν τὸ χρυσίον καιρὸς καὶ φόβος καὶ χρεία συμμάχων . τὸ δὲ αὐτὸ τοῦτο καὶ τὴν Θηβαίων συμμαχίαν ἐξηργάσατο . σὺ δὲ τὸ μὲν τῶν Θηβαίων ὄνομα καὶ τὸ τῆς δυστυχεστάτης συμμαχίας ἐνοχλεῖς ἀεὶ λέγων ,τὰ δ᾽ ἑβδομήκοντα τάλαντα ὑποσιωπᾷς ,ἃ προλαβὼν τοῦ βασιλικοῦ χρυσίου ἀπεστέρηκας . οὐ δι᾽ ἔνδειαν χρημάτων ἕνεκα μὲν πέντε ταλάντων οἱ ξένοι Θηβαίοις τὴν ἄκραν οὐ παρέδοσαν ; διὰ ἐννέα δὲ τάλαντα ἀργυρίου πάντων Ἀρκάδων ἐξεληλυθότων καὶ τῶν ἡγεμόνων ἑτοίμων ὄντων βοηθεῖν ,ἡ πρᾶξις οὐ γεγένηται ; σὺ δὲ πλουτεῖς καὶ ταῖς ἡδοναῖς ταῖς σαυτοῦ χορηγεῖς . καὶ τὸ κεφάλαιον ,τὸ μὲν βασιλικὸν χρυσίον παρὰ τούτῳ ,οἱ δὲ κίνδυνοι παρ᾽ ὑμῖν . ἄξιον δ᾽ ἐστὶ καὶ τὴν ἀπαιδευσίαν αὐτῶν θεωρῆσαι . εἰ γὰρ τολμήσει Κτησιφῶν μὲν Δημοσθένην παρακαλεῖν λέξοντα εἰς ὑμᾶς ,οὗτος δ᾽ ἀναβὰς ἑαυτὸν ἐγκωμιάζειν ,βαρύτερον τῶν ἔργων ὧν πεπόνθαμεν τὸ ἀκρόαμα γίγνεται . ὅπου γὰρ τοὺς ὄντως ἄνδρας ἀγαθούς ,οἷς πολλὰ καὶ καλὰ σύνισμεν ἔργα ,τοὺς καθ᾽ ἑαυτῶν ἐπαίνους ἐὰν λέγωσιν ,οὐ φέρομεν ,ὅταν ἄνθρωπος αἰσχύνη τῆς πόλεως γεγονὼς ἑαυτὸν ἐγκωμιάζῃ ,τίς ἂν τὰ τοιαῦτα καρτερήσειεν ἀκούων ; ἀπὸ μὲν οὖν τῆς ἀναισχύντου πραγματείας ,ἐὰν σωφρονῇς ,ἀποστήσῃ ,ποιήσῃ δέ ,ὦ Κτησιφῶν ,διὰ σαυτοῦ τὴν ἀπολογίαν . οὐ γὰρ δή που τοῦτό γε σκήψῃ ,ὡς οὐ δυνατὸς εἶ λέγειν . καὶ γὰρ ἂν ἄτοπόν σοι συμβαίνοι ,εἰ πρώην μέν ποθ᾽ ὑπέμεινας πρεσβευτὴς ὡς Κλεοπάτραν τὴν Φιλίππου θυγατέρα χειροτονεῖσθαι ,συναχθεσθησόμενος ἐπὶ τῇ τοῦ Μολοττῶν βασιλέως Ἀλεξάνδρου τελευτῇ ,νυνὶ δὲ οὐ φήσεις δύνασθαι λέγειν . ἔπειτα γυναῖκα μὲν ἀλλοτρίαν πενθοῦσαν δύνασαι παραμυθεῖσθαι ,γράψας δὲ μισθοῦ ψήφισμα οὐκ ἀπολογήσῃ ; ἢ τοιοῦτός ἐστιν ὃν γέγραφας στεφανοῦσθαι ,οἷος μὴ γιγνώσκεσθαι ὑπὸ τῶν εὖ πεπονθότων ,ἂν μή τις συνείπῃ ; ἐπερώτησον δὴ τοὺς δικαστάς ,εἰ ἐγίγνωσκον Χαβρίαν καὶ Ἰφικράτην καὶ Τιμόθεον ,καὶ πυθοῦ παρ᾽ αὐτῶν ,διὰ τί τὰς δωρεὰς αὐτοῖς ἔδοσαν καὶ τὰς εἰκόνας ἔστησαν . ἅπαντες γὰρ ἅμα ἀποκρινοῦνται ,ὅτι Χαβρία μὲν διὰ τὴν περὶ Νάξον ναυμαχίαν ,Ἰφικράτει δὲ ὅτι μόραν Λακεδαιμονίων ἀπέκτεινε ,Τιμοθέῳ δὲ διὰ τὸν περίπλουν τὸν εἰς Κέρκυραν ,καὶ ἄλλοις ,ὧν ἑκάστῳ πολλὰ καὶ καλὰ κατὰ πόλεμον ἔργα πέπρακται . Δημοσθένει δ᾽ ἀντεροῦ διὰ τί . ὅτι δωροδόκος ,ὅτι δειλός ,ὅτι τὴν τάξιν ἔλιπε ; καὶ πότερον τοῦτον τιμήσετε ,ἢ ὑμᾶς αὐτοὺς ἀτιμωρήτους ἐάσετε καὶ τοὺς ὑπὲρ ὑμῶν ἐν τῇ μάχῃ τελευτήσαντας ; οὓς νομίσαθ᾽ ὁρᾶν σχετλιάζοντας ,εἰ οὗτος στεφανωθήσεται . καὶ γὰρ ἂν εἴη δεινόν ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,εἰ τὰ μὲν ξύλα καὶ τοὺς λίθους καὶ τὸν σίδηρον ,τὰ ἄφωνα καὶ τὰ ἀγνώμονα ,ἐάν τῳ ἐμπεσόντα ἀποκτείνῃ ,ὑπερορίζομεν ,καὶ ἐάν τις αὑτὸν διαχρήσηται ,τὴν χεῖρα τὴν τοῦτο πράξασαν χωρὶς τοῦ σώματος θάπτομεν , Δημοσθένην δέ ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,τὸν γράΨαντα μὲν τὴν πανυστάτην ἔξοδον ,προδόν ,προδόντα δὲ τοὺς στρατιώτας ,τοῦτον ὑμεῖς τιμήσετε . οὐκοῦν ὑβρίζονται μὲν οἱ τελευτήσαντες ,ἀθυμότεροι δὲ οἱ ζῶντες γίγνονται ,ὁρῶντες τῆς ἀρετῆς ἆθλον μὲν τὸν θάνατον κείμενον ,τὴν δὲ μνήμην ἐπιλείπουσαν · καὶ τὸ μέγιστον ,ἐπερωτῶσιν ὑμᾶς οἱ νεώτεροι ,πρὸς ὁποῖον χρὴ παράδειγμα αὐτοὺς τὸν βίον ποιεῖσθαι . εὖ γὰρ ἴστε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὅτι οὐχ αἱ παλαῖστραι οὐδὲ τὰ διδασκαλεῖα οὐδ᾽ ἡ μουσικὴ μόνον παιδεύει τοὺς νέους ,ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον τὰ δημόσια κηρύγματα . κηρύττεταί τις ἐν τῷ θεάτρῳ ,ὅτι στεφανοῦται ἀρετῆς ἕνεκα καὶ ἀνδραγαθίας καὶ εὐνοίας ,ἄνθρωπος ἀσχημονῶν τῷ βίῳ καὶ βδελυρός · ὁ δέ γε νεώτερος ταῦτ᾽ ἰδὼν διεφθάρη . δίκην τις δέδωκε πονηρὸς καὶ πορνοβοσκός ,ὥσπερ Κτησιφῶν · οἱ δέ γε ἄλλοι πεπαίδευνται . τἀναντία τις Ψηφισάμενος τῶν καλῶν καὶ δικαίων ,ἐπανελθὼν οἴκαδε παιδεύει τὸν υἱόν · ὁ δέ γε εἰκότως οὐ πείθεται ,ἀλλὰ τὸ νουθετεῖν ἐνοχλεῖν ἤδη δικαίως ὀνομάζεται . ὡς οὖν μὴ μόνον κρίνοντες ,ἀλλὰ καὶ θεωρούμενοι ,οὕτω τὴν ψῆφον φέρετε ,εἰς ἀπολογισμὸν τοῖς νῦν μὲν οὐ παροῦσι τῶν πολιτῶν ,ἐπερησομένοις δὲ ὑμᾶς τί ἐδικάζετε . εὖ γὰρ ἴστε ,ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι ,ὅτι τοιαύτη δόξει ἡ πόλις εἶναι ,ὁποῖός τις ἂν ᾖ ὁ κηρυττόμενος · ἔστι δὲ ὄνειδος μὴ τοῖς προγόνοις ὑμᾶς ,ἀλλὰ τῇ Δημοσθένους ἀνανδρίᾳ ,προσεικασθῆναι . πῶς οὖν ἄν τις τὴν τοιαύτην αἰσχύνην ἐκφύγοι ; ἐὰν τοὺς προκαταλαμβάνοντας τὰ κοινὰ καὶ φιλάνθρωπα τῶν ὀνομάτων ,ἀπίστους δ᾽ ὄντας τοῖς ἤθεσι ,φυλάξησθε . ἡ γὰρ εὔνοια καὶ τὸ τῆς δημοκρατίας ὄνομα κεῖται μὲν ἐν μέσῳ ,φθάνουσι δ᾽ ἐπ᾽ αὐτὰ καταφεύγοντες τῷ λόγῳ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ οἱ τοῖς ἔργοις πλεῖστον ἀπέχοντες . ὅταν οὖν λάβητε ῥήτορα στεφάνων καὶ κηρυγμάτων ἐν τοῖς Ἕλλησιν ἐπιθυμοῦντα ,ἐπανάγειν αὐτὸν κελεύετε τὸν λόγον ,ὥσπερ καὶ τὰς βεβαιώσεις τῶν κτημάτων ὁ νόμος κελεύει ποιεῖσθαι ,εἰς βίον ἀξιόχρεων καὶ τρόπον σώφρονα . ὅτῳ δὲ ταῦτα μὴ μαρτυρεῖται ,μὴ βεβαιοῦτε αὐτῷ τοὺς ἐπαίνους ,καὶ τῆς δημοκρατίας ἐπιμελήθητε ἤδη διαφευγούσης ὑμᾶς . ἢ οὐ δεινὸν ὑμῖν εἶναι δοκεῖ ,εἰ τὸ μὲν βουλευτήριον καὶ ὁ δῆμος παρορᾶται ,αἱ δ᾽ ἐπιστολαὶ καὶ αἱ πρεσβεῖαι ἀφικνοῦνται εἰς ἰδιωτικὰς οἰκίας ,οὐ παρὰ τῶν τυχόντων ἀνθρώπων ,ἀλλὰ παρὰ τῶν πρωτευόντων ἐν τῇ Ἀσίᾳ καὶ τῇ Εὐρώπῃ ; καὶ ἐφ᾽ οἷς ἐστιν ἐκ τῶν νόμων ζημία θάνατος ,ταῦτά τινες οὐκ ἐξαρνοῦνται πράττειν ,ἀλλ᾽ ὁμολογοῦσιν ἐν τῷ δήμῳ ,καὶ τὰς ἐπιστολὰς ἀλλήλοις παραναγιγνώσκουσιν · παρακελεύονται δ᾽ οἱ μὲν βλέπειν εἰς τὰ ἑαυτῶν πρόσωπα ὡς φύλακες τῆς δημοκρατίας ,ἕτεροι δ᾽ αἰτοῦσι δωρεὰς ὡς σωτῆρες τῆς πόλεως ὄντες . ὁ δὲ δῆμος ἐκ τῆς ἀθυμίας τῶν συμβεβηκότων ὥσπερ παραγεγηρακὼς ἢ παρανοίας ἑαλωκώς ,αὐτὸ μόνον τοὔνομα τῆς δημοκρατίας περιποιεῖται ,τῶν δ᾽ ἔργων ἑτέροις παρακεχώρηκεν . ἔπειτ᾽ ἀπέρχεσθε ἐκ τῶν ἐκκλησιῶν οὐ βουλευσάμενοι ,ἀλλ᾽ ὥσπερ ἐκ τῶν ἐράνων ,τὰ περιόντα νειμάμενοι . ὅτι δ᾽ οὐ ληρῶ ,ἐκεῖθεν τὸν λόγον θεωρήσατε . ἐγένετό τις ,ἄχθομαι δὲ πολλάκις μεμνημένος ,ἀτυχία τῇ πόλει . ἐνταῦθ᾽ ἀνὴρ ἰδιώτης ἐκπλεῖν μόνον εἰς Σάμον ἐπιχειρήσας ,ὡς προδότης τῆς πατρίδος αὐθημερὸν ὑπὸ τῆς ἐξ Ἀρείου πάγου βουλῆς θανάτῳ ἐζημιώθη . ἕτερος δ᾽ ἐκπλεύσας ἰδιώτης εἰς Ῥόδον ,ὅτι τὸν φόβον ἀνάνδρως ἤνεγκε ,πρώην ποτὲ εἰσηγγέλθη ,καὶ ἴσαι αἱ ψῆφοι αὐτῷ ἐγένοντο · εἰ δὲ μία ψῆφος μετέπεσεν ,ὑπερώριστ᾽ ἄν . ἀντιθῶμεν δὴ τὸ νυνὶ γιγνόμενον . ἀνὴρ ῥήτωρ ,ὁ πάντων τῶν κακῶν αἴτιος ,ἔλιπε μὲν τὴν ἀπὸ στρατοπέδου τάξιν ,ἀπέδρα δ᾽ ἐκ τῆς πόλεως · οὗτος στεφανοῦσθαι ἀξιοῖ καὶ κηρύττεσθαι οἴεται δεῖν . οὐκ ἀποπέμψεσθε τὸν ἄνθρωπον ὡς κοινὴν τῶν Ἑλλήνων συμφοράν ; ἢ συλλαβόντες ὡς λῃστὴν τῶν πραγμάτων ,ἐπ᾽ ὀνομάτων διὰ τῆς πολιτείας πλέοντα ,τιμωρήσεσθε ; καὶ τὸν καιρὸν μέμνησθε ,ἐν ᾧ τὴν ψῆφον φέρετε . ἡμερῶν μὲν ὀλίγων μέλλει τὰ Πύθια γίγνεσθαι καὶ τὸ συνέδριον τὸ τῶν Ἑλλήνων συλλέγεσθαι · διαβέβληται δ᾽ ἡ πόλις ἐκ τῶν Δημοσθένους πολιτευμάτων περὶ τοὺς νυνὶ καιρούς · δόξετε δέ ,ἐὰν μὲν τοῦτον στεφανώσητε ,ὁμογνώμονες εἶναι τοῖς παραβαίνουσι τὴν κοινὴν εἰρήνην ,ἐὰν δὲ τοὐναντίον τούτου πράξητε ,ἀπολύσετε τὸν δῆμον τῶν αἰτιῶν . μὴ οὖν ὡς ὑπὲρ ἀλλοτρίας ,ἀλλ᾽ ὡς ὑπὲρ οἰκείας τῆς πόλεως βουλεύεσθε ,καὶ τὰς φιλοτιμίας μὴ νέμετε ,ἀλλὰ κρίνετε ,καὶ τὰς δωρεὰς εἰς βελτίω σώματα καὶ ἄνδρας ἀξιολογωτέρους ἀπόθεσθε ,καὶ μὴ μόνον τοῖς ὠσίν ,ἀλλὰ καὶ τοῖς ὄμμασι διαβλέψαντες εἰς ὑμᾶς αὐτοὺς βουλεύσασθε ,τίνες ὑμῶν εἰσιν οἱ βοηθήσοντες Δημοσθένει ,πότερον οἱ συγκυνηγέται ,ἢ οἱ συγγυμνασταὶ αὐτοῦ ,ὅτ᾽ ἦν ἐν ἡλικία - ἀλλὰ μὰ τὸν Δία τὸν Ὀλύμπιον οὐχ ὗς ἀγρίους κυνηγετῶν ,οὐδὲ τῆς τοῦ σώματος εὐεξίας ἐπιμελόμενος ,ἀλλ᾽ ἐπασκῶν τέχνας ἐπὶ τοὺς τὰς οὐσίας κεκτημένους διαγεγένηται - ἀλλ᾽ εἰς τὴν ἀλαζονείαν ἀποβλέψαντες ,ὅταν φῇ Βυζαντίους μὲν ἐκ τῶν χειρῶν πρεσβεύσας ἐξελέσθαι τῶν Φιλίππου ,ἀποστῆσαι δὲ Ἀκαρνᾶνας ,ἐκπλῆξαι δὲ Θηβαίους δημηγορήσας · οἴεται γὰρ ὑμᾶς εἰς τοσοῦτον εὐηθείας ἤδη προβεβηκέναι ,ὥστε καὶ ταῦτα ἀναπεισθήσεσθαι ,ὥσπερ Πειθὼ τρέφοντας ,ἀλλ᾽ οὐ συκοφάντην ἄνθρωπον ἐν τῇ πόλει . ὅταν δ᾽ ἐπὶ τελευτῆς ἤδη τοῦ λόγου συνηγόρους τοὺς κοινωνοὺς τῶν δωροδοκημάτων αὑτῷ παρακαλῇ ,ὑπολαμβάνετε ὁρᾶν ἐπὶ τοῦ βήματος ,οὗ νῦν ἑστηκὼς ἐγὼ λέγω ,ἀντιπαρατεταγμένους πρὸς τὴν τούτων ἀσέλγειαν τοὺς τῆς πόλεως εὐεργέτας ,Σόλωνα μὲν τὸν καλλίστοις νόμοις κοσμήσαντα τὴν δημοκρατίαν ,ἄνδρα φιλόσοφον καὶ νομοθέτην ἀγαθόν ,σωφρόνως ,ὡς προσῆκον αὐτῷ ,δεόμενον ὑμῶν μηδενὶ τρόπῳ τοὺς Δημοσθένους λόγους περὶ πλείονος ποιήσασθαι τῶν ὅρκων καὶ τῶν νόμων , Ἀριστείδην δὲ τὸν τοὺς φόρους τάξαντα τοῖς Ἕλλησιν ,οὗ τελευτήσαντος τὰς θυγατέρας ἐξέδωκεν ὁ δῆμος ,σχετλιάζοντα ἐπὶ τῷ τῆς δικαιοσύνης προπηλακισμῷ ,καὶ ἐπερωτῶντα ,εἰ οὐκ αἰσχύνεσθε ,εἰ οἱ μὲν πατέρες ὑμῶν Ἄρθμιον τὸν Ζελείτην κομίσαντα εἰς τὴν Ἑλλάδα τὸ ἐκ Μήδων χρυσίον ,ἐπιδημήσαντα εἰς τὴν πόλιν ,πρόξενον ὄντα τοῦ δήμου τοῦ Ἀθηναίων ,παρ᾽ οὐδὲν μὲν ἦλθον ἀποκτεῖναι ,ἐξεκήρυξαν δ᾽ ἐκ τῆς πόλεως καὶ ἐξ ἁπάσης ἧς ἄρχουσιν Ἀθηναῖοι , ὑμεῖς δὲ Δημοσθένην ,οὐ κομίσαντα τὸ ἐκ Μήδων χρυσίον ,ἀλλὰ δωροδοκήσαντα καὶ ἔτι καὶ νῦν κεκτημένον ,χρυσῷ στεφάνῳ μέλλετε στεφανοῦν . Θεμιστοκλέα δὲ καὶ τοὺς ἐν Μαραθῶνι τελευτήσαντας καὶ τοὺς ἐν Πλαταιαῖς καὶ αὐτοὺς τοὺς τάφους τοὺς τῶν προγόνων οὐκ οἴεσθε στενάξειν ,εἰ ὁ μετὰ τῶν βαρβάρων ὁμολογῶν τοῖς Ἕλλησιν ἀντιπράττειν στεφανωθήσεται ; ἐγὼ μὲν οὖν ,ὦ γῆ καὶ ἥλιε καὶ ἀρετὴ καὶ σύνεσις καὶ παιδεία ,ᾗ διαγιγνώσκομεν τὰ καλὰ καὶ τὰ αἰσχρά ,βεβοήθηκα καὶ εἴρηκα . καὶ εἰ μὲν καλῶς καὶ ἀξίως τοῦ ἀδικήματος κατηγόρηκα ,εἶπον ὡς ἐβουλόμην ,εἰ δὲ ἐνδεεστέρως ,ὡς ἐδυνάμην . ὑμεῖς δὲ καὶ ἐκ τῶν εἰρημένων λόγων καὶ ἐκ τῶν παραλειπομένων αὐτοὶ τὰ δίκαια καὶ τὰ συμφέροντα ὑπὲρ τῆς πόλεως ψηφίσασθε . θεοὺς μὲν αἰτῶ τῶνδ᾽ ἀπαλλαγὴν πόνων φρουρᾶς ἐτείας μῆκος ,ἣν κοιμώμενος στέγαις Ἀτρειδῶν ἄγκαθεν ,κυνὸς δίκην ,ἄστρων κάτοιδα νυκτέρων ὁμήγυριν ,καὶ τοὺς φέροντας χεῖμα καὶ θέρος βροτοῖς λαμπροὺς δυνάστας ,ἐμπρέποντας αἰθέρι [ἀστέρας ,ὅταν φθίνωσιν ,ἀντολάς τε τῶν] . καὶ νῦν φυλάσσω λαμπάδος τό σύμβολον ,αὐγὴν πυρὸς φέρουσαν ἐκ Τροίας φάτιν ἁλώσιμόν τε βάξιν · ὧδε γὰρ κρατεῖ γυναικὸς ἀνδρόβουλον ἐλπίζον κέαρ . εὖτ᾽ ἂν δὲ νυκτίπλαγκτον ἔνδροσόν τ᾽ ἔχω εὐνὴν ὀνείροις οὐκ ἐπισκοπουμένην ἐμήν ·φόβος γὰρ ἀνθ᾽ ὕπνου παραστατεῖ ,τὸ μὴ βεβαίως βλέφαρα συμβαλεῖν ὕπνῳ ·ὅταν δ᾽ ἀείδειν ἢ μινύρεσθαι δοκῶ ,ὕπνου τόδ᾽ ἀντίμολπον ἐντέμνων ἄκος ,κλαίω τότ᾽ οἴκου τοῦδε συμφορὰν στένων οὐχ ὡς τὰ πρόσθ᾽ ἄριστα διαπονουμένου .νῦν δ᾽ εὐτυχὴς γένοιτ᾽ ἀπαλλαγὴ πόνων εὐαγγέλου φανέντος ὀρφναίου πυρός . ὦ χαῖρε λαμπτὴρ νυκτός ,ἡμερήσιον φάος πιφαύσκων καὶ χορῶν κατάστασιν πολλῶν ἐν Ἄργει ,τῆσδε συμφορᾶς χάριν . ἰοὺ ἰού . Ἀγαμέμνονος γυναικὶ σημαίνω τορῶς εὐνῆς ἐπαντείλασαν ὡς τάχος δόμοις ὀλολυγμὸν εὐφημοῦντα τῇδε λαμπάδι ἐπορθιάζειν ,εἴπερ Ἰλίου πόλις ἑάλωκεν ,ὡς ὁ φρυκτὸς ἀγγέλλων πρέπει · αὐτός τ᾽ ἔγωγε φροίμιον χορεύσομαι . τὰ δεσποτῶν γὰρ εὖ πεσόντα θήσομαι τρὶς ἓξ βαλούσης τῆσδέ μοι φρυκτωρίας . γένοιτο δ᾽ οὖν μολόντος εὐφιλῆ χέρα ἄνακτος οἴκων τῇδε βαστάσαι χερί . τὰ δ᾽ ἄλλα σιγῶ · βοῦς ἐπὶ γλώσσῃ μέγας βέβηκεν · οἶκος δ᾽ αὐτός ,εἰ φθογγὴν λάβοι ,σαφέστατ᾽ ἂν λέξειεν ·ὡς ἑκὼν ἐγὼ μαθοῦσιν αὐδῶ κοὐ μαθοῦσι λήθομαι .δέκατον μὲν ἔτος τόδ᾽ ἐπεὶ Πριάμου μέγας ἀντίδικος ,Μενέλαος ἄναξ ἠδ᾽ Ἀγαμέμνων ,διθρόνου Διόθεν καὶ δισκήπτρου τιμῆς ὀχυρὸν ζεῦγος Ἀτρειδᾶν στόλον Ἀργείων χιλιοναύτην ,τῆσδ᾽ ἀπὸ χώρας ἦραν ,στρατιῶτιν ἀρωγὰν ,μέγαν ἐκ θυμοῦ κλάζοντες Ἄρη τρόπον αἰγυπιῶν ,οἵτ᾽ ἐκπατίοις ἄλγεσι παίδων ὕπατοι λεχέων στροφοδινοῦνται πτερύγων ἐρετμοῖσιν ἐρεσσόμενοι ,δεμνιοτήρη πόνον ὀρταλίχων ὀλέσαντες · ὕπατος δ᾽ ἀίων ἤ τις Ἀπόλλων ἢ Πὰν ἢ Ζεὺς οἰωνόθροον γόον ὀξυβόαν τῶνδε μετοίκων ὑστερόποινον πέμπει παραβᾶσιν Ἐρινύν . οὕτω δ᾽ Ἀτρέως παῖδας ὁ κρείσσων ἐπ᾽ Ἀλεξάνδρῳ πέμπει ξένιος Ζεὺς πολυάνορος ἀμφὶ γυναικὸς πολλὰ παλαίσματα καὶ γυιοβαρῆ γόνατος κονίαισιν ἐρειδομένου διακναιομένης τ᾽ ἐν προτελείοις κάμακος θήσων Δαναοῖσι Τρωσί θ᾽ ὁμοίως . τελεῖται δ᾽ ἐς τὸ πεπρωμένον · οὔθ᾽ ὑποκαίων οὔθ᾽ ὑπολείβων οὔτε δακρύων ἀπύρων ἱερῶν ὀργὰς ἀτενεῖς παραθέλξει . ἡμεῖς δ᾽ ἀτίται σαρκὶ παλαιᾷ τῆς τότ᾽ ἀρωγῆς ὑπολειφθέντες μίμνομεν ἰσχὺν ἰσόπαιδα νέμοντες ἐπὶ σκήπτροις . ὅ τε γὰρ νεαρὸς μυελὸς στέρνων ἐντὸς ἀνᾴσσων ἰσόπρεσβυς ,Ἄρης δ᾽ οὐκ ἔνι χώρᾳ ,τό θ᾽ ὑπέργηρων φυλλάδος ἤδη κατακαρφομένης τρίποδας μὲν ὁδοὺς στείχει ,παιδὸς δ᾽ οὐδὲν ἀρείων ὄναρ ἡμερόφαντον ἀλαίνει . σὺ δέ ,Τυνδάρεω θύγατερ ,βασίλεια Κλυταιμήστρα ,τί χρέος ; τί νέον ; τί δ᾽ ἐπαισθομένη ,τίνος ἀγγελίας πειθοῖ περίπεμπτα θυοσκεῖς ; πάντων δὲ θεῶν τῶν ἀστυνόμων ,ὑπάτων ,χθονίων ,τῶν τ᾽ οὐρανίων τῶν τ᾽ ἀγοραίων ,βωμοὶ δώροισι φλέγονται · ἄλλη δ᾽ ἄλλοθεν οὐρανομήκης λαμπὰς ἀνίσχει ,φαρμασσομένη χρίματος ἁγνοῦ μαλακαῖς ἀδόλοισι παρηγορίαις ,πελάνῳ μυχόθεν βασιλείῳ . τούτων λέξασ᾽ ὅ τι καὶ δυνατὸν καὶ θέμις αἰνεῖν ,παιών τε γενοῦ τῆσδε μερίμνης ,ἣ νῦν τοτὲ μὲν κακόφρων τελέθει ,τοτὲ δ᾽ ἐκ θυσιῶν ἀγανὴ φαίνουσ᾽ ἐλπὶς ἀμύνει φροντίδ᾽ ἄπληστον τῆς θυμοβόρου φρένα λύπης .κύριός εἰμι θροεῖν ὅδιον κράτος αἴσιον ἀνδρῶν ἐκτελέων ·ἔτι γὰρ θεόθεν καταπνεύει πειθὼ μολπᾶν ἀλκὰν σύμφυτος αἰών ·ὅπως Ἀχαι - ῶν δίθρονον κράτος ,Ἑλλάδος ἥβας ξύμφρονα ταγάν ,πέμπει σὺν δορὶ καὶ χερὶ πράκτορι θούριος ὄρνις Τευκρίδ᾽ ἐπ᾽ αἶαν ,οἰωνῶν βασιλεὺς βασιλεῦσι νε - ῶν ὁ κελαινός ,ὅ τ᾽ ἐξόπιν ἀργᾶς ,φανέντες ἴ - κταρ μελάθρων αἴλινον αἴλινον εἰπέ ,τὸ δ᾽ εὖ νικάτω . κεδνὸς δὲ στρατόμαντις ἰδὼν δύο λήμασι δισσοὺς Ἀτρεΐδας μαχίμους ἐδάη λαγοδαίτας πομπούς τ᾽ ἀρχάς ·οὕτω δ᾽ εἶπε τερᾴζων · " χρόνῳ μὲν ἀγρεῖ Πριάμου πόλιν ἅδε κέλευθος ,πάντα δὲ πύργων κτήνη πρόσθε τὰ δημιοπληθῆ Μοῖρ᾽ ἀλαπάξει πρὸς τὸ βίαιον · οἶον μή τις ἄγα θεόθεν κνεφά - σῃ προτυπὲν στόμιον μέγα Τροίας στρατωθέν . οἴκτῳ γὰρ ἐπί - φθονος Ἄρτεμις ἁγνὰ πτανοῖσιν κυσὶ πατρὸς αὐτότοκον πρὸ λόχου μογερὰν πτάκα θυομένοισιν στυγεῖ δὲ δεῖπνον αἰετῶν ." αἴλινον αἴλινον εἰπέ ,τὸ δ᾽ εὖ νικάτω . " τόσον περ εὔφρων ,καλά ,δρόσοισι λεπτοῖς μαλερῶν λεόντων πάντων τ᾽ ἀγρονόμων φιλομάστοις θηρῶν ὀβρικάλοισι τερπνά ,τούτων αἴνει ξύμβολα κρᾶναι ,δεξιὰ μέν ,κατάμομφα δὲ φάσματα [στρουθῶν] . ἰήιον δὲ καλέω Παιᾶνα ,μή τινας ἀντιπνόους Δανα - οῖς χρονίας ἐχενῇδας ἀ - πλοίας τεύξῃ ,σπευδομένα θυσίαν ἑτέραν ἄνομόν τιν᾽ ,ἄδαιτον νεικέων τέκτονα σύμφυτον ,οὐ δεισήνορα . μίμνει γὰρ φοβερὰ παλίνορτος οἰκονόμος δολία μνάμων μῆνις τεκνόποινος ." τοιάδε Κάλχας ξὺν μεγάλοις ἀγαθοῖς ἀπέκλαγξεν μόρσιμ᾽ ἀπ᾽ ὀρνίθων ὁδίων οἴκοις βασιλείοις · τοῖς δ᾽ ὁμόφωνον αἴλινον αἴλινον εἰπέ ,τὸ δ᾽ εὖ νικάτω . Ζεύς ,ὅστις ποτ᾽ ἐστίν ,εἰ τόδ᾽ αὐ - τῷ φίλον κεκλημένῳ ,τοῦτό νιν προσεννέπω .οὐκ ἔχω προσεικάσαι πάντ᾽ ἐπισταθμώμενος πλὴν Διός ,εἰ τὸ μάταν ἀπὸ φροντίδος ἄχθος χρὴ βαλεῖν ἐτητύμως . οὐδ᾽ ὅστις πάροιθεν ἦν μέγας ,παμμάχῳ θράσει βρύων ,οὐδὲ λέξεται πρὶν ὤν · ὃς δ᾽ ἔπειτ᾽ ἔφυ ,τρια - κτῆρος οἴχεται τυχών . Ζῆνα δέ τις προφρόνως ἐπινίκια κλάζων τεύξεται φρενῶν τὸ πᾶν · τὸν φρονεῖν βροτοὺς ὁδώ - σαντα ,τὸν πάθει μάθος θέντα κυρίως ἔχειν . στάζει δ᾽ ἔν θ᾽ ὕπνῳ πρὸ καρδίας μνησιπήμων πόνος ·καὶ παρ᾽ ἄ - κοντας ἦλθε σωφρονεῖν . δαιμόνων δέ που χάρις βίαιος σέλμα σεμνὸν ἡμένων . καὶ τόθ᾽ ἡγεμὼν ὁ πρέ - σβυς νεῶν Ἀχαιικῶν ,μάντιν οὔτινα ψέγων ,ἐμπαίοις τύχαισι συμπνέων ,εὖτ᾽ ἀπλοίᾳ κεναγγεῖ βαρύ - νοντ᾽ Ἀχαιικὸς λεώς ,Χαλκίδος πέραν ἔχων παλιρρόχ - θοις ἐν Αὐλίδος τόποις · πνοαὶ δ᾽ ἀπὸ Στρυμόνος μολοῦσαι κακόσχολοι νήστιδες δύσορμοι ,βροτῶν ἄλαι ,ναῶν τε καὶ πεισμάτων ἀφειδεῖς ,παλιμμήκη χρόνον τιθεῖσαι τρίβῳ κατέξαινον ἄν - θος Ἀργείων · ἐπεὶ δὲ καὶ πικροῦ χείματος ἄλλο μῆχαρ βριθύτερον πρόμοισιν μάντις ἔκλαγξεν προφέρων Ἄρτεμιν ,ὥστε χθόνα βάκ - τροις ἐπικρούσαντας Ἀτρεί - δας δάκρυ μὴ κατασχεῖν · ἄναξ δ᾽ ὁ πρέσβυς τότ᾽ εἶπε φωνῶν · " βαρεῖα μὲν κὴρ τὸ μὴ πιθέσθαι ,βαρεῖα δ᾽ ,εἰ τέκνον δαΐ - ξω ,δόμων ἄγαλμα ,μιαίνων παρθενοσφάγοισιν ῥείθροις πατρῴους χέρας πέλας βωμοῦ ·τί τῶνδ᾽ ἄνευ κακῶν ,πῶς λιπόναυς γένωμαι ξυμμαχίας ἁμαρτών ; παυσανέμου γὰρ θυσίας παρθενίου θ᾽ αἵματος ὀρ - γᾷ περιόργως ἐπιθυ - μεῖν θέμις . εὖ γὰρ εἴη ." ἐπεὶ δ᾽ ἀνάγκας ἔδυ λέπαδνον φρενὸς πνέων δυσσεβῆ τροπαίαν ἄναγνον ἀνίερον ,τόθεν τὸ παντότολμον φρονεῖν μετέγνω . βροτοὺς θρασύνει γὰρ αἰσχρόμητις τάλαινα παρακοπὰ πρωτοπήμων . ἔτλα δ᾽ οὖν θυτὴρ γενέσθαι θυγατρός ,γυναικοποίνων πολέμων ἀρωγὰν καὶ προτέλεια ναῶν . λιτὰς δὲ καὶ κληδόνας πατρῴους παρ᾽ οὐδὲν αἰῶ τε παρθένειον ἔθεντο φιλόμαχοι βραβῆς . φράσεν δ᾽ ἀόζοις πατὴρ μετ᾽ εὐχὰν δίκαν χιμαίρας ὕπερθε βωμοῦ πέπλοισι περιπετῆ παντὶ θυμῷ προνωπῆ λαβεῖν ἀέρδην ,στόματός τε καλλιπρῴρου φυλακᾷ κατασχεῖν φθόγγον ἀραῖον οἴκοις , βίᾳ χαλινῶν τ᾽ ἀναύδῳ μένει . κρόκου βαφὰς δ᾽ ἐς πέδον χέουσα ἔβαλλ᾽ ἕκαστον θυτήρ - ων ἀπ᾽ ὄμματος βέλει φιλοίκτῳ ,πρέπουσά θ᾽ ὡς ἐν γραφαῖς ,προσεννέπειν θέλουσ᾽ ,ἐπεὶ πολλάκις πατρὸς κατ᾽ ἀνδρῶνας εὐτραπέζους ἔμελψεν ,ἁγνᾷ δ᾽ ἀταύρωτος αὐδᾷ πατρὸς φίλου τριτόσπονδον εὔ - ποτμον παιῶνα φίλως ἐτίμα - τὰ δ᾽ ἔνθεν οὔτ᾽ εἶδον οὔτ᾽ ἐννέπω · τέχναι δὲ Κάλχαντος οὐκ ἄκραντοι . Δίκα δὲ τοῖς μὲν παθοῦς - ιν μαθεῖν ἐπιρρέπει · τὸ μέλλον δ᾽ ,ἐπεὶ γένοιτ᾽ ,ἂν κλύοις · πρὸ χαιρέτω ·ἴσον δὲ τῷ προστένειν . τορὸν γὰρ ἥξει σύνορθρον αὐγαῖς . πέλοιτο δ᾽ οὖν τἀπὶ τούτοισιν εὖ πρᾶξις ,ὡς θέλει τόδ᾽ ἄγχιστον Ἀ - πίας γαίας μονόφρουρον ἕρκος . ἥκω σεβίζων σόν ,Κλυταιμήστρα ,κράτος · δίκη γάρ ἐστι φωτὸς ἀρχηγοῦ τίειν γυναῖκ᾽ ἐρημωθέντος ἄρσενος θρόνου . σὺ δ᾽ εἴ τι κεδνὸν εἴτε μὴ πεπυσμένη εὐαγγέλοισιν ἐλπίσιν θυηπολεῖς ,κλύοιμ᾽ ἂν εὔφρων · οὐδὲ σιγώσῃ φθόνος . εὐάγγελος μέν ,ὥσπερ ἡ παροιμία ,ἕως γένοιτο μητρὸς εὐφρόνης πάρα . πεύσῃ δὲ χάρμα μεῖζον ἐλπίδος κλύειν ·Πριάμου γὰρ ᾑρήκασιν Ἀργεῖοι πόλιν . πῶς φής ; πέφευγε τοὔπος ἐξ ἀπιστίας . Τροίαν Ἀχαιῶν οὖσαν · ἦ τορῶς λέγω ; χαρά μ᾽ ὑφέρπει δάκρυον ἐκκαλουμένη . εὖ γὰρ φρονοῦντος ὄμμα σοῦ κατηγορεῖ . τί γὰρ τὸ πιστόν ; ἔστι τῶνδέ σοι τέκμαρ ; ἔστιν · μὴ δολώσαντος θεοῦ . πότερα δ᾽ ὀνείρων φάσματ᾽ εὐπιθῆ σέβεις ; οὐ δόξαν ἂν λάβοιμι βριζούσης φρενός . ἀλλ᾽ ἦ σ᾽ ἐπίανέν τις ἄπτερος φάτις ; παιδὸς νέας ὣς κάρτ᾽ ἐμωμήσω φρένας . ποίου χρόνου δὲ καὶ πεπόρθηται πόλις ; τῆς νῦν τεκούσης φῶς τόδ᾽ εὐφρόνης λέγω . καὶ τίς τόδ᾽ ἐξίκοιτ᾽ ἂν ἀγγέλων τάχος ; Ἥφαιστος Ἴδης λαμπρὸν ἐκπέμπων σέλας . φρυκτὸς δὲ φρυκτὸν δεῦρ᾽ ἀπ᾽ ἀγγάρου πυρὸς ἔπεμπεν · Ἴδη μὲν πρὸς Ἑρμαῖον λέπας Λήμνου · μέγαν δὲ πανὸν ἐκ νήσου τρίτον Ἀθῷον αἶπος Ζηνὸς ἐξεδέξατο ,ὑπερτελής τε ,πόντον ὥστε νωτίσαι ,ἰσχὺς πορευτοῦ λαμπάδος πρὸς ἡδονὴν ̣ πεύκη τὸ χρυσοφεγγές ,ὥς τις ἥλιος ,σέλας παραγγείλασα Μακίστου σκοπαῖς · ὁ δ᾽ οὔτι μέλλων οὐδ᾽ ἀφρασμόνως ὕπνῳ νικώμενος παρῆκεν ἀγγέλου μέρος · ἑκὰς δὲ φρυκτοῦ φῶς ἐπ᾽ Εὐρίπου ῥοὰς Μεσσαπίου φύλαξι σημαίνει μολόν . οἱ δ᾽ ἀντέλαμψαν καὶ παρήγγειλαν πρόσω γραίας ἐρείκης θωμὸν ἅψαντες πυρί . σθένουσα λαμπὰς δ᾽ οὐδέπω μαυρουμένη ,ὑπερθοροῦσα πεδίον Ἀσωποῦ ,δίκην φαιδρᾶς σελήνης ,πρὸς Κιθαιρῶνος λέπας ἤγειρεν ἄλλην ἐκδοχὴν πομποῦ πυρός . φάος δὲ τηλέπομπον οὐκ ἠναίνετο φρουρὰ πλέον καίουσα τῶν εἰρημένων · ὄρος τ᾽ ἐπ᾽ Αἰγίπλαγκτον ἐξικνούμενον ὤτρυνε θεσμὸν μὴ χρονίζεσθαι πυρός . πέμπουσι δ᾽ ἀνδαίοντες ἀφθόνῳ μένει φλογὸς μέγαν πώγωνα ,καὶ Σαρωνικοῦ πορθμοῦ κάτοπτον πρῶν᾽ ὑπερβάλλειν πρόσω φλέγουσαν · ἔστ᾽ ἔσκηψεν εὖτ᾽ ἀφίκετο Ἀραχναῖον αἶπος ,ἀστυγείτονας σκοπάς · κἄπειτ᾽ Ἀτρειδῶν ἐς τόδε σκήπτει στέγος φάος τόδ᾽ οὐκ ἄπαππον Ἰδαίου πυρός . τοιοίδε τοί μοι λαμπαδηφόρων νόμοι ,ἄλλος παρ᾽ ἄλλου διαδοχαῖς πληρούμενοι · νικᾷ δ᾽ ὁ πρῶτος καὶ τελευταῖος δραμών . τέκμαρ τοιοῦτον σύμβολόν τέ σοι λέγω ἀνδρὸς παραγγείλαντος ἐκ Τροίας ἐμοί . θεοῖς μὲν αὖθις ,ὦ γύναι ,προσεύξομαι . λόγους δ᾽ ἀκοῦσαι τούσδε κἀποθαυμάσαι διηνεκῶς θέλοιμ᾽ ἂν ὡς λέγοις πάλιν . Τροίαν Ἀχαιοὶ τῇδ᾽ ἔχουσ᾽ ἐν ἡμέρᾳ .οἶμαι βοὴν ἄμεικτον ἐν πόλει πρέπειν . ὄξος τ᾽ ἄλειφά τ᾽ ἐγχέας ταὐτῷ κύτει διχοστατοῦντ᾽ ἄν ,οὐ φίλω ,προσεννέποις . καὶ τῶν ἁλόντων καὶ κρατησάντων δίχα φθογγὰς ἀκούειν ἔστι συμφορᾶς διπλῆς . οἱ μὲν γὰρ ἀμφὶ σώμασιν πεπτωκότες ἀνδρῶν κασιγνήτων τε καὶ φυταλμίων παῖδες γερόντων οὐκέτ᾽ ἐξ ἐλευθέρου δέρης ἀποιμώζουσι φιλτάτων μόρον · τοὺς δ᾽ αὖτε νυκτίπλαγκτος ἐκ μάχης πόνος νήστεις πρὸς ἀρίστοισιν ὧν ἔχει πόλις τάσσει ,πρὸς οὐδὲν ἐν μέρει τεκμήριον ,ἀλλ᾽ ὡς ἕκαστος ἔσπασεν τύχης πάλον . ἐν δ᾽ αἰχμαλώτοις Τρωικοῖς οἰκήμασιν ναίουσιν ἤδη ,τῶν ὑπαιθρίων πάγων δρόσων τ᾽ ἀπαλλαγέντες ,ὡς δ᾽ εὐδαίμονες ἀφύλακτον εὑδήσουσι πᾶσαν εὐφρόνην . εἰ δ᾽ εὖ σέβουσι τοὺς πολισσούχους θεοὺς τοὺς τῆς ἁλούσης γῆς θεῶν θ᾽ ἱδρύματα ,οὔ τἂν ἑλόντες αὖθις ἀνθαλοῖεν ἄν . ἔρως δὲ μή τις πρότερον ἐμπίπτῃ στρατῷ πορθεῖν ἃ μὴ χρή ,κέρδεσιν νικωμένους . δεῖ γὰρ πρὸς οἴκους νοστίμου σωτηρίας κάμψαι διαύλου θάτερον κῶλον πάλιν · θεοῖς δ᾽ ἀναμπλάκητος εἰ μόλοι στρατός ,ἐγρηγορὸς τὸ πῆμα τῶν ὀλωλότων γένοιτ᾽ ἄν ,εἰ πρόσπαια μὴ τύχοι κακά . τοιαῦτά τοι γυναικὸς ἐξ ἐμοῦ κλύεις · τὸ δ᾽ εὖ κρατοίη μὴ διχορρόπως ἰδεῖν . πολλῶν γὰρ ἐσθλῶν τήνδ᾽ ὄνησιν εἱλόμην . γύναι ,κατ᾽ ἄνδρα σώφρον᾽ εὐφρόνως λέγεις . ἐγὼ δ᾽ ἀκούσας πιστά σου τεκμήρια θεοὺς προσειπεῖν εὖ παρασκευάζομαι . χάρις γὰρ οὐκ ἄτιμος εἴργασται πόνων . ὦ Ζεῦ βασιλεῦ καὶ νὺξ φιλία μεγάλων κόσμων κτεάτειρα ,ἥτ᾽ ἐπὶ Τροίας πύργοις ἔβαλες στεγανὸν δίκτυον ,ὡς μήτε μέγαν μήτ᾽ οὖν νεαρῶν τιν᾽ ὑπερτελέσαι μέγα δουλείας γάγγαμον ,ἄτης παναλώτου . Δία τοι ξένιον μέγαν αἰδοῦμαι τὸν τάδε πράξαντ᾽ ἐπ᾽ Ἀλεξάνδρῳ τείνοντα πάλαι τόξον ,ὅπως ἂν μήτε πρὸ καιροῦ μήθ᾽ ὑπὲρ ἄστρων βέλος ἠλίθιον σκήψειεν .Διὸς πλαγὰν ἔχουσιν εἰπεῖν ,πάρεστιν τοῦτό γ᾽ ἐξιχνεῦσαι . [ὡς] ἔπραξεν ὡς ἔκρανεν . οὐκ ἔφα τις θεοὺς βροτῶν ἀξιοῦσθαι μέλειν ὅσοις ἀθίκτων χάρις πατοῖθ᾽ · ὁ δ᾽ οὐκ εὐσεβής . πέφανται δ᾽ ἐκτίνουσ᾽ ἀτολμήτων ἀρὴ πνεόντων μεῖζον ἢ δικαίως ,φλεόντων δωμάτων ὑπέρφευ ὑπὲρ τὸ βέλτιστον . ἔστω δ᾽ ἀπή - μαντον ,ὥστ᾽ ἀπαρκεῖν εὖ πραπίδων λαχόντα . οὐ γὰρ ἔστιν ἔπαλξις πλούτου πρὸς κόρον ἀνδρὶ λακτίσαντι μέγαν Δίκας βωμὸν εἰς ἀφάνειαν . βιᾶται δ᾽ ἁ τάλαινα πειθώ ,προβούλου παῖς ἄφερτος ἄτας . ἄκος δὲ πᾶν μάταιον . οὐκ ἐκρύφθη ,πρέπει δέ ,φῶς αἰνολαμπές ,σίνος · κακοῦ δὲ χαλκοῦ τρόπον τρίβῳ τε καὶ προσβολαῖς μελαμπαγὴς πέλει δικαιωθείς ,ἐπεὶ διώκει παῖς ποτανὸν ὄρνιν ,πόλει πρόστριμμ᾽ ἄφερτον ἐνθείς . λιτᾶν δ᾽ ἀκούει μὲν οὔτις θεῶν · τὸν δ᾽ ἐπίστροφον τῶν φῶτ᾽ ἄδικον καθαιρεῖ . οἷος καὶ Πάρις ἐλθὼν ἐς δόμον τὸν Ἀτρειδᾶν ᾔσχυνε ξενίαν τράπε - ζαν κλοπαῖσι γυναικός . λιποῦσα δ᾽ ἀστοῖσιν ἀσπίστοράς τε καὶ κλόνους λογχίμους ναυβάτας θ᾽ ὁπλισμούς ,ἄγουσά τ᾽ ἀντίφερνον Ἰλίῳ φθορὰν βέβακεν ῥίμφα διὰ πυλᾶν ἄτλητα τλᾶσα · πολλὰ δ᾽ ἔστενον τόδ᾽ ἐννέποντες δόμων προφῆται ·" ἰὼ ἰὼ δῶμα δῶμα καὶ πρόμοι ,ἰὼ λέχος καὶ στίβοι φιλάνορες . πάρεστι σιγὰς ἀτίμους ἀλοιδόρους ἄλγιστ᾽ ἀφημένων ἰδεῖν . πόθῳ δ᾽ ὑπερποντίας φάσμα δόξει δόμων ἀνάσσειν . εὐμόρφων δὲ κολοσσῶν ἔχθεται χάρις ἀνδρί · ὀμμάτων δ᾽ ἐν ἀχηνίαις ἔρρει πᾶσ᾽ Ἀφροδίτα . ὀνειρόφαντοι δὲ πενθήμονες πάρεισι δόξαι φέρου - σαι χάριν ματαίαν . μάταν γάρ ,εὖτ᾽ ἂν ἐσθλά τις δοκῶν ὁρᾷ ,παραλλάξασα διὰ χερῶν βέβακεν ὄψις οὐ μεθύστερον πτεροῖς ὀπαδοῦσ᾽ ὕπνου κελεύθοις ." τὰ μὲν κατ᾽ οἴκους ἐφ᾽ ἑστίας ἄχη τάδ᾽ ἐστὶ καὶ τῶνδ᾽ ὑπερβατώτερα . τὸ πᾶν δ᾽ ἀφ᾽ Ἕλλανος αἴας συνορμένοις πένθει᾽ ἀτλησικάρδιος δόμων ἑκάστου πρέπει . πολλὰ γοῦν θιγγάνει πρὸς ἧπαρ · οὓς μὲν γάρ τις ἔπεμψεν οἶδεν ,ἀντὶ δὲ φωτῶν τεύχη καὶ σποδὸς εἰς ἑκά - στου δόμους ἀφικνεῖται .ὁ χρυσαμοιβὸς δ᾽ Ἄρης σωμάτων καὶ ταλαντοῦχος ἐν μάχῃ δορὸς πυρωθὲν ἐξ Ἰλίου φίλοισι πέμπει βαρὺ ψῆγμα δυσδάκρυτον ἀν - τήνορος σποδοῦ γεμί - ζων λέβητας εὐθέτους .στένουσι δ᾽ εὖ λέγοντες ἄν - δρα τὸν μὲν ὡς μάχης ἴδρις ,τὸν δ᾽ ἐν φοναῖς καλῶς πεσόντ᾽ - ἀλλοτρίας διαὶ γυναι - κός ·τάδε σῖγά τις βαΰ - ζει ,φθονερὸν δ᾽ ὑπ᾽ ἄλγος ἕρ - πει προδίκοις Ἀτρείδαις .οἱ δ᾽ αὐτοῦ περὶ τεῖχος θήκας Ἰλιάδος γᾶς εὔμορφοι δημοκράντου δ᾽ ἀρᾶς τίνει χρέος . μένει δ᾽ ἀκοῦσαί τί μου μέριμνα νυκτηρεφές . τῶν πολυκτόνων γὰρ οὐκ ἄσκοποι θεοί . κελαι - ναὶ δ᾽ Ἐρινύες χρόνῳ τυχηρὸν ὄντ᾽ ἄνευ δίκας παλιντυχεῖ τριβᾷ βίου τιθεῖσ᾽ ἀμαυρόν ,ἐν δ᾽ ἀί - στοις τελέθοντος οὔτις ἀλ - κά ·τὸ δ᾽ ὑπερκόπως κλύειν εὖ βαρύ · βάλλεται γὰρ ὄς - σοις Διόθεν κάρανα . κρίνω δ᾽ ἄφθονον ὄλβον · μήτ᾽ εἴην πτολιπόρθης μήτ᾽ οὖν αὐτὸς ἁλοὺς ὑπ᾽ ἄλ - λων βίον κατίδοιμι . πυρὸς δ᾽ ὑπ᾽ εὐαγγέλου πόλιν διήκει θοὰ βάξις · εἰ δ᾽ ἐτήτυμος ,τίς οἶδεν ,ἤ τι θεῖόν ἐστί πῃ ψύθος . - τίς ὧδε παιδνὸς ἢ φρενῶν κεκομμένος ,φλογὸς παραγγέλμασιν νέοις πυρωθέντα καρδίαν ἔπειτ᾽ ἀλλαγᾷ λόγου καμεῖν ;- [ἐν] γυναικὸς αἰχμᾷ πρέπει πρὸ τοῦ φανέντος χάριν ξυναινέσαι . - πιθανὸς ἄγαν ὁ θῆλυς ὅρος ἐπινέμεται ταχύπορος · ἀλλὰ ταχύμορον γυναικογήρυτον ὄλλυται κλέος . τάχ᾽ εἰσόμεσθα λαμπάδων φαεσφόρων φρυκτωριῶν τε καὶ πυρὸς παραλλαγάς ,εἴτ᾽ οὖν ἀληθεῖς εἶτ᾽ ὀνειράτων δίκην τερπνὸν τόδ᾽ ἐλθὸν φῶς ἐφήλωσεν φρένας . κήρυκ᾽ ἀπ᾽ ἀκτῆς τόνδ᾽ ὁρῶ κατάσκιον κλάδοις ἐλαίας ·μαρτυρεῖ δέ μοι κάσις πηλοῦ ξύνουρος διψία κόνις τάδε ,ὡς οὔτ᾽ ἄναυδος οὔτε σοι δαίων φλόγα ὕλης ὀρείας σημανεῖ καπνῷ πυρός ,ἀλλ᾽ ἢ τὸ χαίρειν μᾶλλον ἐκβάξει λέγων - τὸν ἀντίον δὲ τοῖσδ᾽ ἀποστέργω λόγον · εὖ γὰρ πρὸς εὖ φανεῖσι προσθήκη πέλοι . - ὅστις τάδ᾽ ἄλλως τῇδ᾽ ἐπεύχεται πόλει ,αὐτὸς φρενῶν καρποῖτο τὴν ἁμαρτίαν . ἰὼ πατρῷον οὖδας Ἀργείας χθονός ,δεκάτου σε φέγγει τῷδ᾽ ἀφικόμην ἔτους ,πολλῶν ῥαγεισῶν ἐλπίδων μιᾶς τυχών . οὐ γάρ ποτ᾽ ηὔχουν τῇδ᾽ ἐν Ἀργείᾳ χθονὶ θανὼν μεθέξειν φιλτάτου τάφου μέρος . νῦν χαῖρε μὲν χθών ,χαῖρε δ᾽ ἡλίου φάος ,ὕπατός τε χώρας Ζεύς ,ὁ Πύθιός τ᾽ ἄναξ ,τόξοις ἰάπτων μηκέτ᾽ εἰς ἡμᾶς βέλη · ἅλις παρὰ Σκάμανδρον ἦσθ᾽ ἀνάρσιος · νῦν δ᾽ αὖτε σωτὴρ ἴσθι καὶ παιώνιος ,ἄναξ Ἄπολλον . τούς τ᾽ ἀγωνίους θεοὺς πάντας προσαυδῶ ,τόν τ᾽ ἐμὸν τιμάορον Ἑρμῆν ,φίλον κήρυκα ,κηρύκων σέβας ,ἥρως τε τοὺς πέμψαντας ,εὐμενεῖς πάλιν στρατὸν δέχεσθαι τὸν λελειμμένον δορός . ἰὼ μέλαθρα βασιλέων ,φίλαι στέγαι ,σεμνοί τε θᾶκοι ,δαίμονές τ᾽ ἀντήλιοι ,εἴ που πάλαι ,φαιδροῖσι τοισίδ᾽ ὄμμασι δέξασθε κόσμῳ βασιλέα πολλῷ χρόνῳ . ἥκει γὰρ ὑμῖν φῶς ἐν εὐφρόνῃ φέρων καὶ τοῖσδ᾽ ἅπασι κοινὸν Ἀγαμέμνων ἄναξ . ἀλλ᾽ εὖ νιν ἀσπάσασθε ,καὶ γὰρ οὖν πρέπει Τροίαν κατασκάψαντα τοῦ δικηφόρου Διὸς μακέλλῃ ,τῇ κατείργασται πέδον . βωμοὶ δ᾽ ἄιστοι καὶ θεῶν ἱδρύματα ,καὶ σπέρμα πάσης ἐξαπόλλυται χθονός .τοιόνδε Τροίᾳ περιβαλὼν ζευκτήριον ἄναξ Ἀτρείδης πρέσβυς εὐδαίμων ἀνὴρ ἥκει ,τίεσθαι δ᾽ ἀξιώτατος βροτῶν τῶν νῦν · Πάρις γὰρ οὔτε συντελὴς πόλις ἐξεύχεται τὸ δρᾶμα τοῦ πάθους πλέον . ὀφλὼν γὰρ ἁρπαγῆς τε καὶ κλοπῆς δίκην τοῦ ῥυσίου θ᾽ ἥμαρτε καὶ πανώλεθρον αὐτόχθονον πατρῷον ἔθρισεν δόμον . διπλᾶ δ᾽ ἔτεισαν Πριαμίδαι θἀμάρτια . κῆρυξ Ἀχαιῶν χαῖρε τῶν ἀπὸ στρατοῦ . χαίρω γε · τεθνάναι δ᾽ οὐκέτ᾽ ἀντερῶ θεοῖς . ἔρως πατρῴας τῆσδε γῆς σ᾽ ἐγύμνασεν ; ὥστ᾽ ἐνδακρύειν γ᾽ ὄμμασιν χαρᾶς ὕπο . τερπνῆς ἄρ᾽ ἦτε τῆσδ᾽ ἐπήβολοι νόσου . πῶς δή ; διδαχθεὶς τοῦδε δεσπόσω λόγου . τῶν ἀντερώντων ἱμέρῳ πεπληγμένοι . ποθεῖν ποθοῦντα τήνδε γῆν στρατὸν λέγεις ; ὡς πόλλ᾽ ἀμαυρᾶς ἐκ φρενός μ᾽ ἀναστένειν πόθεν τὸ δύσφρον τοῦτ᾽ ἐπῆν θυμῷ στύγος ; πάλαι τὸ σιγᾶν φάρμακον βλάβης ἔχω . καὶ πῶς ; ἀπόντων κοιράνων ἔτρεις τινάς ; ὡς νῦν ,τὸ σὸν δή ,καὶ θανεῖν πολλὴ χάρις . εὖ γὰρ πέπρακται . ταῦτα δ᾽ ἐν πολλῷ χρόνῳ τὰ μέν τις ἂν λέξειεν εὐπετῶς ἔχειν ,τὰ δ᾽ αὖτε κἀπίμομφα . τίς δὲ πλὴν θεῶν ἅπαντ᾽ ἀπήμων τὸν δι᾽ αἰῶνος χρόνον ; μόχθους γὰρ εἰ λέγοιμι καὶ δυσαυλίας ,σπαρνὰς παρήξεις καὶ κακοστρώτους ,τί δ᾽ οὐ στένοντες ,̣ οὐ λαχόντες ̣ ἤματος μέρος ; τὰ δ᾽ αὖτε χέρσῳ καὶ προσῆν πλέον στύγος · εὐναὶ γὰρ ἦσαν δηΐων πρὸς τείχεσιν ·ἐξ οὐρανοῦ δὲ κἀπὸ γῆς λειμώνιαι δρόσοι κατεψάκαζον ,ἔμπεδον σίνος ἐσθημάτων ,τιθέντες ἔνθηρον τρίχα .χειμῶνα δ᾽ εἰ λέγοι τις οἰωνοκτόνον ,οἷον παρεῖχ᾽ ἄφερτον Ἰδαία χιών ,ἢ θάλπος ,εὖτε πόντος ἐν μεσημβριναῖς κοίταις ἀκύμων νηνέμοις εὕδοι πεσών τί ταῦτα πενθεῖν δεῖ ; παροίχεται πόνος · παροίχεται δέ ,τοῖσι μὲν τεθνηκόσιν τὸ μήποτ᾽ αὖθις μηδ᾽ ἀναστῆναι μέλειν . τί τοὺς ἀναλωθέντας ἐν ψήφῳ λέγειν ,τὸν ζῶντα δ᾽ ἀλγεῖν χρὴ τύχης παλιγκότου ; καὶ πολλὰ χαίρειν ξυμφορὰς καταξιῶ . ἡμῖν δὲ τοῖς λοιποῖσιν Ἀργείων στρατοῦ νικᾷ τὸ κέρδος ,πῆμα δ᾽ οὐκ ἀντιρρέπει · ὡς κομπάσαι τῷδ᾽ εἰκὸς ἡλίου φάει ὑπὲρ θαλάσσης καὶ χθονὸς ποτωμένοις · " Τροίαν ἑλόντες δή ποτ᾽ Ἀργείων στόλος θεοῖς λάφυρα ταῦτα τοῖς καθ᾽ Ἑλλάδα δόμοις ἐπασσάλευσαν ἀρχαῖον γάνος ." τοιαῦτα χρὴ κλύοντας εὐλογεῖν πόλιν καὶ τοὺς στρατηγούς · καὶ χάρις τιμήσεται Διὸς τόδ᾽ ἐκπράξασα . πάντ᾽ ἔχεις λόγον . νικώμενος λόγοισιν οὐκ ἀναίνομαι · ἀεὶ γὰρ ἥβη τοῖς γέρουσιν εὖ μαθεῖν . δόμοις δὲ ταῦτα καὶ Κλυταιμήστρᾳ μέλειν εἰκὸς μάλιστα ,σὺν δὲ πλουτίζειν ἐμέ . ἀνωλόλυξα μὲν πάλαι χαρᾶς ὕπο ,ὅτ᾽ ἦλθ᾽ ὁ πρῶτος νύχιος ἄγγελος πυρός ,φράζων ἅλωσιν Ἰλίου τ᾽ ἀνάστασιν . καί τίς μ᾽ ἐνίπτων εἶπε ," φρυκτωρῶν δία πεισθεῖσα Τροίαν νῦν πεπορθῆσθαι δοκεῖς ; ἦ κάρτα πρὸς γυναικὸς αἴρεσθαι κέαρ ." λόγοις τοιούτοις πλαγκτὸς οὖσ᾽ ἐφαινόμην . ὅμως δ᾽ ἔθυον ,καὶ γυναικείῳ νόμῳ ὀλολυγμὸν ἄλλος ἄλλοθεν κατὰ πτόλιν ἔλασκον εὐφημοῦντες ἐν θεῶν ἕδραις θυηφάγον κοιμῶντες εὐώδη φλόγα . καὶ νῦν τὰ μάσσω μὲν τί δεῖ σέ μοι λέγειν ; ἄνακτος αὐτοῦ πάντα πεύσομαι λόγον . ὅπως δ᾽ ἄριστα τὸν ἐμὸν αἰδοῖον πόσιν σπεύσω πάλιν μολόντα δέξασθαι · - τί γὰρ γυναικὶ τούτου φέγγος ἥδιον δρακεῖν ,ἀπὸ στρατείας ἀνδρὶ σώσαντος θεοῦ πύλας ἀνοῖξαι ;- ταῦτ᾽ ἀπάγγειλον πόσει · ἥκειν ὅπως τάχιστ᾽ ἐράσμιον πόλει ·γυναῖκα πιστὴν δ᾽ ἐν δόμοις εὕροι μολὼν οἵαν περ οὖν ἔλειπε ,δωμάτων κύνα ἐσθλὴν ἐκείνῳ ,πολεμίαν τοῖς δύσφροσιν ,καὶ τἄλλ᾽ ὁμοίαν πάντα ,σημαντήριον οὐδὲν διαφθείρασαν ἐν μήκει χρόνου . οὐδ᾽ οἶδα τέρψιν οὐδ᾽ ἐπίψογον φάτιν ἄλλου πρὸς ἀνδρὸς μᾶλλον ἢ χαλκοῦ βαφάς . τοιόσδ᾽ ὁ κόμπος τῆς ἀληθείας γέμων οὐκ αἰσχρὸς ὡς γυναικὶ γενναίᾳ λακεῖν . αὕτη μὲν οὕτως εἶπε μανθάνοντί σοι τοροῖσιν ἑρμηνεῦσιν εὐπρεπῶς λόγον . σὺ δ᾽ εἰπέ ,κῆρυξ ,Μενέλεων δὲ πεύθομαι . εἰ νόστιμός τε καὶ σεσωσμένος πάλιν ἥκει σὺν ὑμῖν ,τῆσδε γῆς φίλον κράτος . οὐκ ἔσθ᾽ ὅπως λέξαιμι τὰ ψευδῆ καλὰ ἐς τὸν πολὺν φίλοισι καρποῦσθαι χρόνον . πῶς δῆτ᾽ ἂν εἰπὼν κεδνὰ τἀληθῆ τύχοις ; σχισθέντα δ᾽ οὐκ εὔκρυπτα γίγνεται τάδε . ἁνὴρ ἄφαντος ἐξ Ἀχαιικοῦ στρατοῦ ,αὐτός τε καὶ τὸ πλοῖον . οὐ ψευδῆ λέγω . πότερον ἀναχθεὶς ἐμφανῶς ἐξ Ἰλίου ,ἢ χεῖμα ,κοινὸν ἄχθος ,ἥρπασε στρατοῦ ; ἔκυρσας ὥστε τοξότης ἄκρος σκοποῦ · μακρὸν δὲ πῆμα συντόμως ἐφημίσω . πότερα γὰρ αὐτοῦ ζῶντος ἢ τεθνηκότος φάτις πρὸς ἄλλων ναυτίλων ἐκλῄζετο ; οὐκ οἶδεν οὐδεὶς ὥστ᾽ ἀπαγγεῖλαι τορῶς ,πλὴν τοῦ τρέφοντος Ἡλίου χθονὸς φύσιν . πῶς γὰρ λέγεις χειμῶνα ναυτικῷ στρατῷ ἐλθεῖν τελευτῆσαί τε δαιμόνων κότῳ ; χωρὶς ἡ τιμὴ θεῶν . ὅταν δ᾽ ἀπευκτὰ πήματ᾽ ἄγγελος πόλει στυγνῷ προσώπῳ πτωσίμου στρατοῦ φέρῃ ,πόλει μὲν ἕλκος ἓν τὸ δήμιον τυχεῖν ,πολλοὺς δὲ πολλῶν ἐξαγισθέντας δόμων ἄνδρας διπλῇ μάστιγι ,τὴν Ἄρης φιλεῖ ,δίλογχον ἄτην ,φοινίαν ξυνωρίδα · σωτηρίων δὲ πραγμάτων εὐάγγελον ἥκοντα πρὸς χαίρουσαν εὐεστοῖ πόλιν ,πῶς κεδνὰ τοῖς κακοῖσι συμμείξω ,λέγων χειμῶν᾽ Ἀχαιοῖς οὐκ ἀμήνιτον θεῶν ; ξυνώμοσαν γάρ ,ὄντες ἔχθιστοι τὸ πρίν ,πῦρ καὶ θάλασσα ,καὶ τὰ πίστ᾽ ἐδειξάτην φθείροντε τὸν δύστηνον Ἀργείων στρατόν . ἐν νυκτὶ δυσκύμαντα δ᾽ ὠρώρει κακά . ναῦς γὰρ πρὸς ἀλλήλαισι Θρῄκιαι πνοαὶ ἤρεικον · αἱ δὲ κεροτυπούμεναι βίᾳ χειμῶνι τυφῶ σὺν ζάλῃ τ᾽ ὀμβροκτύπῳ ᾤχοντ᾽ ἄφαντοι ποιμένος κακοῦ στρόβῳ . ἐπεὶ δ᾽ ἀνῆλθε λαμπρὸν ἡλίου φάος ,ὁρῶμεν ἀνθοῦν πέλαγος Αἰγαῖον νεκροῖς ἀνδρῶν Ἀχαιῶν ναυτικοῖς τ᾽ ἐρειπίοις . ἡμᾶς γε μὲν δὴ ναῦν τ᾽ ἀκήρατον σκάφος ἤτοι τις ἐξέκλεψεν ἢ ᾽ ξῃτήσατο θεός τις ,οὐκ ἄνθρωπος ,οἴακος θιγών . τύχη δὲ σωτὴρ ναῦν θέλουσ᾽ ἐφέζετο ,ὡς μήτ᾽ ἐν ὅρμῳ κύματος ζάλην ἔχειν μήτ᾽ ἐξοκεῖλαι πρὸς κραταίλεων χθόνα . ἔπειτα δ᾽ Ἅιδην πόντιον πεφευγότες ,λευκὸν κατ᾽ ἦμαρ ,οὐ πεποιθότες τύχῃ ,ἐβουκολοῦμεν φροντίσιν νέον πάθος ,στρατοῦ καμόντος καὶ κακῶς σποδουμένου . καὶ νῦν ἐκείνων εἴ τίς ἐστιν ἐμπνέων ,λέγουσιν ἡμᾶς ὡς ὀλωλότας ,τί μή ; ἡμεῖς τ᾽ ἐκείνους ταὔτ᾽ ἔχειν δοξάζομεν . γένοιτο δ᾽ ὡς ἄριστα . Μενέλεων γὰρ οὖν πρῶτόν τε καὶ μάλιστα προσδόκα μολεῖν . εἰ γοῦν τις ἀκτὶς ἡλίου νιν ἱστορεῖ καὶ ζῶντα καὶ βλέποντα ,μηχαναῖς Διός ,οὔπω θέλοντος ἐξαναλῶσαι γένος ,ἐλπίς τις αὐτὸν πρὸς δόμους ἥξειν πάλιν . τοσαῦτ᾽ ἀκούσας ἴσθι τἀληθῆ κλύων .τίς ποτ᾽ ὠνόμαζεν ὧδ᾽ ἐς τὸ πᾶν ἐτητύμως - μή τις ὅντιν᾽ οὐχ ὁρῶμεν προνοί - αισι τοῦ πεπρωμένου γλῶσσαν ἐν τύχᾳ νέμων ;- τὰν δορίγαμβρον ἀμφινει - κῆ θ᾽ Ἑλέναν ; ἐπεὶ πρεπόντως ἑλένας ,ἕλανδρος ,ἑλέ - πτολις ,ἐκ τῶν ἁβροτίμων προκαλυμμάτων ἔπλευσε ζεφύρου γίγαντος αὔρᾳ ,πολύανδροί τε φεράσπιδες κυναγοὶ κατ᾽ ἴχνος πλατᾶν ἄφαντον κελσάντων Σιμόεντος ἀ - κτὰς ἐπ᾽ ἀεξιφύλλους δι᾽ ἔριν αἱματόεσσαν . Ἰλίῳ δὲ κῆδος ὀρθ - ώνυμον τελεσσίφρων μῆνις ἤλασεν ,τραπέζας ἀτί - μωσιν ὑστέρῳ χρόνῳ καὶ ξυνεστίου Διὸς πρασσομένα τὸ νυμφότι - μον μέλος ἐκφάτως τίοντας ,ὑμέναιον ,ὃς τότ᾽ ἐπέρ - ρεπεν γαμβροῖσιν ἀείδειν · μεταμανθάνουσα δ᾽ ὕμνον Πριάμου πόλις γεραιὰ πολύθρηνον μέγα που στένει κικλήσκου - σα Πάριν τὸν αἰνόλεκτρον ,παμπορθῆ πολύθρηνον αἰῶνα διαὶ πολιτᾶν μέλεον αἷμ᾽ ἀνατλᾶσα .ἔθρεψεν δὲ λέοντος ἶ - νιν δόμοις ἀγάλακτον οὕ - τως ἀνὴρ φιλόμαστον ,ἐν βιότου προτελείοις ἅμερον ,εὐφιλόπαιδα καὶ γεραροῖς ἐπίχαρτον . πολέα δ᾽ ἔσχ᾽ ἐν ἀγκάλαις νεοτρόφου τέκνου δίκαν ,φαιδρωπὸς ποτὶ χεῖρα σαί - νων τε γαστρὸς ἀνάγκαις . χρονισθεὶς δ᾽ ἀπέδειξεν ἦ - θος τὸ πρὸς τοκέων · χάριν γὰρ τροφεῦσιν ἀμείβων μηλοφόνοισιν ἐν ἄταις δαῖτ᾽ ἀκέλευστος ἔτευξεν · αἵματι δ᾽ οἶκος ἐφύρθη ,ἄμαχον ἄλγος οἰκέταις μέγα σίνος πολυκτόνον . ἐκ θεοῦ δ᾽ ἱερεύς τις ἄ - τας δόμοις προσεθρέφθη . πάραυτα δ᾽ ἐλθεῖν ἐς Ἰλίου πόλιν λέγοιμ᾽ ἂν φρόνημα μὲν νηνέμου γαλάνας ,ἀκασκαῖον δ᾽ ἄγαλμα πλούτου ,μαλθακὸν ὀμμάτων βέλος ,δηξίθυμον ἔρωτος ἄνθος . παρακλίνασ᾽ ἐπέκρανεν δὲ γάμου πικρὰς τελευτάς ,δύσεδρος καὶ δυσόμιλος συμένα Πριαμίδαισιν ,πομπᾷ Διὸς ξενίου ,νυμφόκλαυτος Ἐρινύς . παλαίφατος δ᾽ ἐν βροτοῖς γέρων λόγος τέτυκται ,μέγαν τελε - σθέντα φωτὸς ὄλβον τεκνοῦσθαι μηδ᾽ ἄπαιδα θνῄσκειν ,ἐκ δ᾽ ἀγαθᾶς τύχας γένει βλαστάνειν ἀκόρεστον οἰζύν . δίχα δ᾽ ἄλλων μονόφρων εἰ - μί · τὸ δυσσεβὲς γὰρ ἔργον μετὰ μὲν πλείονα τίκτει ,σφετέρᾳ δ᾽ εἰκότα γέννᾳ . οἴκων δ᾽ ἄρ᾽ εὐθυδίκων καλλίπαις πότμος αἰεί . τὰ χρυσόπαστα δ᾽ ἔδεθλα σὺν πίνῳ χερῶν παλιντρόποις ὄμμασι λιποῦσ᾽ ,ὅσια προσέμολ - ε ,δύναμιν οὐ σέβουσα πλού - του παράσημον αἴνῳ · πᾶν δ᾽ ἐπὶ τέρμα νωμᾷ . ἄγε δή ,βασιλεῦ ,Τροίας πτολίπορθ᾽ ,Ἀτρέως γένεθλον ,πῶς σε προσείπω ; πῶς σε σεβίζω μήθ᾽ ὑπεράρας μήθ᾽ ὑποκάμψας καιρὸν χάριτος ; πολλοὶ δὲ βροτῶν τὸ δοκεῖν εἶναι προτίουσι δίκην παραβάντες . τῷ δυσπραγοῦντι δ᾽ ἐπιστενάχειν πᾶς τις ἕτοιμος ·δῆγμα δὲ λύπης οὐδὲν ἐφ᾽ ἧπαρ προσικνεῖται · καὶ ξυγχαίρουσιν ὁμοιοπρεπεῖς ἀγέλαστα πρόσωπα βιαζόμενοι . ὅστις δ᾽ ἀγαθὸς προβατογνώμων ,οὐκ ἔστι λαθεῖν ὄμματα φωτός ,τὰ δοκοῦντ᾽ εὔφρονος ἐκ διανοίας ὑδαρεῖ σαίνειν φιλότητι . σὺ δέ μοι τότε μὲν στέλλων στρατιὰν Ἑλένης ἕνεκ᾽ ,οὐ γάρ σ᾽ ἐπικεύσω ,κάρτ᾽ ἀπομούσως ἦσθα γεγραμμένος ,οὐδ᾽ εὖ πραπίδων οἴακα νέμων θράσος ἐκ θυσιῶν ἀνδράσι θνῄσκουσι κομίζων . νῦν δ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ἄκρας φρενὸς οὐδ᾽ ἀφίλως εὔφρων πόνος εὖ τελέσασιν . γνώσῃ δὲ χρόνῳ διαπευθόμενος τόν τε δικαίως καὶ τὸν ἀκαίρως πόλιν οἰκουροῦντα πολιτῶν . πρῶτον μὲν Ἄργος καὶ θεοὺς ἐγχωρίους δίκη προσειπεῖν ,τοὺς ἐμοὶ μεταιτίους νόστου δικαίων θ᾽ ὧν ἐπραξάμην πόλιν Πριάμου · δίκας γὰρ οὐκ ἀπὸ γλώσσης θεοὶ κλύοντες ἀνδροθνῆτας Ἰλίου φθορὰς ἐς αἱματηρὸν τεῦχος οὐ διχορρόπως ψήφους ἔθεντο · τῷ δ᾽ ἐναντίῳ κύτει ἐλπὶς προσῄει χειρὸς οὐ πληρουμένῳ . καπνῷ δ᾽ ἁλοῦσα νῦν ἔτ᾽ εὔσημος πόλις . ἄτης θύελλαι ζῶσι ·συνθνῄσκουσα δὲ σποδὸς προπέμπει πίονας πλούτου πνοάς . τούτων θεοῖσι χρὴ πολύμνηστον χάριν τίνειν ,ἐπείπερ καὶ πάγας ὑπερκότους ἐφραξάμεσθα καὶ γυναικὸς οὕνεκα πόλιν διημάθυνεν Ἀργεῖον δάκος ,ἵππου νεοσσός ,ἀσπιδηφόρος λεώς ,πήδημ᾽ ὀρούσας ἀμφὶ Πλειάδων δύσιν · ὑπερθορὼν δὲ πύργον ὠμηστὴς λέων ἄδην ἔλειξεν αἵματος τυραννικοῦ . θεοῖς μὲν ἐξέτεινα φροίμιον τόδε · τὰ δ᾽ ἐς τὸ σὸν φρόνημα ,μέμνημαι κλύων ,καὶ φημὶ ταὐτὰ καὶ συνήγορόν μ᾽ ἔχεις . παύροις γὰρ ἀνδρῶν ἐστι συγγενὲς τόδε ,φίλον τὸν εὐτυχοῦντ᾽ ἄνευ φθόνου σέβειν . δύσφρων γὰρ ἰὸς καρδίαν προσήμενος ἄχθος διπλοίζει τῷ πεπαμένῳ νόσον ,τοῖς τ᾽ αὐτὸς αὑτοῦ πήμασιν βαρύνεται καὶ τὸν θυραῖον ὄλβον εἰσορῶν στένει .εἰδὼς λέγοιμ᾽ ἄν ,εὖ γὰρ ἐξεπίσταμαι ὁμιλίας κάτοπτρον ,εἴδωλον σκιᾶς δοκοῦντας εἶναι κάρτα πρευμενεῖς ἐμοί . μόνος δ᾽ Ὀδυσσεύς ,ὅσπερ οὐχ ἑκὼν ἔπλει ,ζευχθεὶς ἕτοιμος ἦν ἐμοὶ σειραφόρος · εἴτ᾽ οὖν θανόντος εἴτε καὶ ζῶντος πέρι λέγω . τὰ δ᾽ ἄλλα πρὸς πόλιν τε καὶ θεοὺς κοινοὺς ἀγῶνας θέντες ἐν πανηγύρει βουλευσόμεσθα . καὶ τὸ μὲν καλῶς ἔχον ὅπως χρονίζον εὖ μενεῖ βουλευτέον · ὅτῳ δὲ καὶ δεῖ φαρμάκων παιωνίων ,ἤτοι κέαντες ἢ τεμόντες εὐφρόνως πειρασόμεσθα πῆμ᾽ ἀποστρέψαι νόσου . νῦν δ᾽ ἐς μέλαθρα καὶ δόμους ἐφεστίους ἐλθὼν θεοῖσι πρῶτα δεξιώσομαι ,οἵπερ πρόσω πέμψαντες ἤγαγον πάλιν . νίκη δ᾽ ἐπείπερ ἕσπετ᾽ ,ἐμπέδως μένοι . ἄνδρες πολῖται ,πρέσβος Ἀργείων τόδε ,οὐκ αἰσχυνοῦμαι τοὺς φιλάνορας τρόπους λέξαι πρὸς ὑμᾶς ·ἐν χρόνῳ δ᾽ ἀποφθίνει τὸ τάρβος ἀνθρώποισιν . οὐκ ἄλλων πάρα μαθοῦσ᾽ ,ἐμαυτῆς δύσφορον λέξω βίον τοσόνδ᾽ ὅσον περ οὗτος ἦν ὑπ᾽ Ἰλίῳ . τὸ μὲν γυναῖκα πρῶτον ἄρσενος δίχα ἧσθαι δόμοις ἔρημον ἔκπαγλον κακόν ,πολλὰς κλύουσαν κληδόνας παλιγκότους ·καὶ τὸν μὲν ἥκειν ,τὸν δ᾽ ἐπεσφέρειν κακοῦ κάκιον ἄλλο πῆμα ,λάσκοντας δόμοις . καὶ τραυμάτων μὲν εἰ τόσων ἐτύγχανεν ἀνὴρ ὅδ᾽ ,ὡς πρὸς οἶκον ὠχετεύετο φάτις ,τέτρηται δικτύου πλέον λέγειν . εἰ δ᾽ ἦν τεθνηκώς ,ὡς ἐπλήθυον λόγοι ,τρισώματός τἂν Γηρυὼν ὁ δεύτερος [ πολλὴν ἄνωθεν ,τὴν κάτω γὰρ οὐ λέγω ,] χθονὸς τρίμοιρον χλαῖναν ἐξηύχει λαβεῖν ,ἅπαξ ἑκάστῳ κατθανὼν μορφώματι . τοιῶνδ᾽ ἕκατι κληδόνων παλιγκότων πολλὰς ἄνωθεν ἀρτάνας ἐμῆς δέρης ἔλυσαν ἄλλοι πρὸς βίαν λελημμένης . ἐκ τῶνδέ τοι παῖς ἐνθάδ᾽ οὐ παραστατεῖ ,ἐμῶν τε καὶ σῶν κύριος πιστωμάτων ,ὡς χρῆν ,Ὀρέστης · μηδὲ θαυμάσῃς τόδε . τρέφει γὰρ αὐτὸν εὐμενὴς δορύξενος Στρόφιος ὁ Φωκεύς ,ἀμφίλεκτα πήματα ἐμοὶ προφωνῶν ,τόν θ᾽ ὑπ᾽ Ἰλίῳ σέθεν κίνδυνον ,εἴ τε δημόθρους ἀναρχία βουλὴν καταρρίψειεν ,ὥστε σύγγονον βροτοῖσι τὸν πεσόντα λακτίσαι πλέον . τοιάδε μέντοι σκῆψις οὐ δόλον φέρει . ἔμοιγε μὲν δὴ κλαυμάτων ἐπίσσυτοι πηγαὶ κατεσβήκασιν ,οὐδ᾽ ἔνι σταγών . ἐν ὀψικοίτοις δ᾽ ὄμμασιν βλάβας ἔχω τὰς ἀμφί σοι κλαίουσα λαμπτηρουχίας ἀτημελήτους αἰέν . ἐν δ᾽ ὀνείρασιν λεπταῖς ὑπαὶ κώνωπος ἐξηγειρόμην ῥιπαῖσι θωύσσοντος ,ἀμφί σοι πάθη ὁρῶσα πλείω τοῦ ξυνεύδοντος χρόνου . νῦν ταῦτα πάντα τλᾶσ᾽ ἀπενθήτῳ φρενὶ λέγοιμ᾽ ἂν ἄνδρα τόνδε τῶν σταθμῶν κύνα ,σωτῆρα ναὸς πρότονον ,ὑψηλῆς στέγης στῦλον ποδήρη ,μονογενὲς τέκνον πατρί ,καὶ γῆν φανεῖσαν ναυτίλοις παρ᾽ ἐλπίδα ,κάλλιστον ἦμαρ εἰσιδεῖν ἐκ χείματος ,ὁδοιπόρῳ διψῶντι πηγαῖον ῥέος · τοιοῖσδέ τοί νιν ἀξιῶ προσφθέγμασιν . φθόνος δ᾽ ἀπέστω ·πολλὰ γὰρ τὰ πρὶν κακὰ ἠνειχόμεσθα . νῦν δέ μοι ,φίλον κάρα ,ἔκβαιν᾽ ἀπήνης τῆσδε ,μὴ χαμαὶ τιθεὶς τὸν σὸν πόδ᾽ ,ὦναξ ,Ἰλίου πορθήτορα . δμῳαί ,τί μέλλεθ᾽ ,αἷς ἐπέσταλται τέλος πέδον κελεύθου στρωννύναι πετάσμασιν ; εὐθὺς γενέσθω πορφυρόστρωτος πόρος ἐς δῶμ᾽ ἄελπτον ὡς ἂν ἡγῆται δίκη . τὰ δ᾽ ἄλλα φροντὶς οὐχ ὕπνῳ νικωμένη θήσει δικαίως σὺν θεοῖς εἱμαρμένα . Λήδας γένεθλον ,δωμάτων ἐμῶν φύλαξ ,ἀπουσίᾳ μὲν εἶπας εἰκότως ἐμῇ · μακρὰν γὰρ ἐξέτεινας · ἀλλ᾽ ἐναισίμως αἰνεῖν ,παρ᾽ ἄλλων χρὴ τόδ᾽ ἔρχεσθαι γέρας · καὶ τἄλλα μὴ γυναικὸς ἐν τρόποις ἐμὲ ἅβρυνε ,μηδὲ βαρβάρου φωτὸς δίκην χαμαιπετὲς βόαμα προσχάνῃς ἐμοί ,μηδ᾽ εἵμασι στρώσασ᾽ ἐπίφθονον πόρον τίθει · θεούς τοι τοῖσδε τιμαλφεῖν χρεών · ἐν ποικίλοις δὲ θνητὸν ὄντα κάλλεσιν βαίνειν ἐμοὶ μὲν οὐδαμῶς ἄνευ φόβου . λέγω κατ᾽ ἄνδρα ,μὴ θεόν ,σέβειν ἐμέ . χωρὶς ποδοψήστρων τε καὶ τῶν ποικίλων κληδὼν ἀυτεῖ · καὶ τὸ μὴ κακῶς φρονεῖν θεοῦ μέγιστον δῶρον . ὀλβίσαι δὲ χρὴ βίον τελευτήσαντ᾽ ἐν εὐεστοῖ φίλῃ . εἰ πάντα δ᾽ ὣς πράσσοιμ᾽ ἄν ,εὐθαρσὴς ἐγώ . καὶ μὴν τόδ᾽ εἰπὲ μὴ παρὰ γνώμην ἐμοί . γνώμην μὲν ἴσθι μὴ διαφθεροῦντ᾽ ἐμέ . ηὔξω θεοῖς δείσας ἂν ὧδ᾽ ἔρδειν τάδε . εἴπερ τις ,εἰδώς γ᾽ εὖ τόδ᾽ ἐξεῖπον τέλος . τί δ᾽ ἂν δοκεῖ σοι Πρίαμος ,εἰ τάδ᾽ ἤνυσεν ; ἐν ποικίλοις ἂν κάρτα μοι βῆναι δοκεῖ . μή νυν τὸν ἀνθρώπειον αἰδεσθῇς ψόγον . φήμη γε μέντοι δημόθρους μέγα σθένει . ὁ δ᾽ ἀφθόνητός γ᾽ οὐκ ἐπίζηλος πέλει . οὔτοι γυναικός ἐστιν ἱμείρειν μάχης . τοῖς δ᾽ ὀλβίοις γε καὶ τὸ νικᾶσθαι πρέπει . ἦ καὶ σὺ νίκην τήνδε δήριος τίεις ; πιθοῦ · κράτος μέντοι πάρες γ᾽ ἑκὼν ἐμοί . ἀλλ᾽ εἰ δοκεῖ σοι ταῦθ᾽ ,ὑπαί τις ἀρβύλας λύοι τάχος ,πρόδουλον ἔμβασιν ποδός . καὶ τοῖσδέ μ᾽ ἐμβαίνονθ᾽ ἁλουργέσιν θεῶν μή τις πρόσωθεν ὄμματος βάλοι φθόνος . πολλὴ γὰρ αἰδὼς δωματοφθορεῖν ποσὶν φθείροντα πλοῦτον ἀργυρωνήτους θ᾽ ὑφάς . τούτων μὲν οὕτω · τὴν ξένην δὲ πρευμενῶς τήνδ᾽ ἐσκόμιζε · τὸν κρατοῦντα μαλθακῶς θεὸς πρόσωθεν εὐμενῶς προσδέρκεται . ἑκὼν γὰρ οὐδεὶς δουλίῳ χρῆται ζυγῷ . αὕτη δὲ πολλῶν χρημάτων ἐξαίρετον ἄνθος ,στρατοῦ δώρημ᾽ ,ἐμοὶ ξυνέσπετο . ἐπεὶ δ᾽ ἀκούειν σοῦ κατέστραμμαι τάδε ,εἶμ᾽ ἐς δόμων μέλαθρα πορφύρας πατῶν . ἔστιν θάλασσα ,τίς δέ νιν κατασβέσει ; τρέφουσα πολλῆς πορφύρας ἰσάργυρον κηκῖδα παγκαίνιστον ,εἱμάτων βαφάς . οἶκος δ᾽ ὑπάρχει τῶνδε σὺν θεοῖς ἅλις ἔχειν · πένεσθαι δ᾽ οὐκ ἐπίσταται δόμος . πολλῶν πατησμὸν δ᾽ εἱμάτων ἂν ηὐξάμην ,δόμοισι προυνεχθέντος ἐν χρηστηρίοις ,ψυχῆς κόμιστρα τῆσδε μηχανωμένῃ . ῥίζης γὰρ οὔσης φυλλὰς ἵκετ᾽ ἐς δόμους ,σκιὰν ὑπερτείνασα σειρίου κυνός . καὶ σοῦ μολόντος δωματῖτιν ἑστίαν ,θάλπος μὲν ἐν χειμῶνι σημαίνεις μολόν · ὅταν δὲ τεύχῃ Ζεὺς ἀπ᾽ ὄμφακος πικρᾶς οἶνον ,τότ᾽ ἤδη ψῦχος ἐν δόμοις πέλει ,ἀνδρὸς τελείου δῶμ᾽ ἐπιστρωφωμένου . Ζεῦ ,Ζεῦ τέλειε ,τὰς ἐμὰς εὐχὰς τέλει · μέλοι δέ τοι σοὶ τῶν περ ἂν μέλλῃς τελεῖν .τίπτε μοι τόδ᾽ ἐμπέδως δεῖμα προστατήριον καρδίας τερασκόπου ποτᾶται ,μαντιπολεῖ δ᾽ ἀκέλευστος ἄμισθος ἀοιδά ,οὐδ᾽ ἀποπτύσαι δίκαν δυσκρίτων ὀνειράτων θάρσος εὐπειθὲς ἵ - ζει φρενὸς φίλον θρόνον ; χρόνος δ᾽ ἐπὶ πρυμνησίων ξυνεμβολαῖς ψαμμί᾽ ἀκτᾶς παρή - μησεν ,εὖθ᾽ ὑπ᾽ Ἴλιον ὦρτο ναυβάτας στρατός . πεύθομαι δ᾽ ἀπ᾽ ὀμμάτων νόστον ,αὐτόμαρτυς ὤν · τὸν δ᾽ ἄνευ λύρας ὅμως ὑμνῳδεῖ θρῆνον Ἐρινύος αὐτοδίδακτος ἔσωθεν θυμός ,οὐ τὸ πᾶν ἔχων ἐλπίδος φίλον θράσος . σπλάγχνα δ᾽ οὔτοι ματᾴ - ζει πρὸς ἐνδίκοις φρεσὶν τελεσφόροις δίναις κυκώμενον κέαρ . εὔχομαι δ᾽ ἐξ ἐμᾶς ἐλπίδος ψύθη πεσεῖν ἐς τὸ μὴ τελεσφόρον . μάλα γέ τοι τὸ μεγάλας ὑγιείας ἀκόρεστον τέρμα · νόσος γάρ γείτων ὁμότοιχος ἐρείδει . καὶ πότμος εὐθυπορῶν ἀνδρὸς ἔπαισεν ἄφαντον ἕρμα . καὶ πρὸ μέν τι χρημάτων κτησίων ὄκνος βαλὼν σφενδόνας ἀπ᾽ εὐμέτρου ,οὐκ ἔδυ πρόπας δόμος πημονᾶς γέμων ἄγαν ,οὐδ᾽ ἐπόντισε σκάφος . πολλά τοι δόσις ἐκ Διὸς ἀμφιλα - φής τε καὶ ἐξ ἀλόκων ἐπετειᾶν νῆστιν ὤλεσεν νόσον . τὸ δ᾽ ἐπὶ γᾶν πεσὸν ἅπαξ θανάσιμον πρόπαρ ἀνδρὸς μέλαν αἷμα τίς ἂν πάλιν ἀγκαλέσαιτ᾽ ἐπαείδων ; οὐδὲ τὸν ὀρθοδαῆ τῶν φθιμένων ἀνάγειν Ζεὺς ἀπέπαυσεν ἐπ᾽ εὐλαβείᾳ ; εἰ δὲ μὴ τεταγμένα μοῖρα μοῖραν ἐκ θεῶν εἶργε μὴ πλέον φέρειν ,προφθάσασα καρδία γλῶσσαν ἂν τάδ᾽ ἐξέχει . νῦν δ᾽ ὑπὸ σκότῳ βρέμει θυμαλγής τε καὶ οὐδὲν ἐπελπομέν - α ποτὲ καίριον ἐκτολυπεύσειν ζωπυρουμένας φρενός . εἴσω κομίζου καὶ σύ ,Κασάνδραν λέγω ,ἐπεί σ᾽ ἔθηκε Ζεὺς ἀμηνίτως δόμοις κοινωνὸν εἶναι χερνίβων ,πολλῶν μέτα δούλων σταθεῖσαν κτησίου βωμοῦ πέλας · ἔκβαιν᾽ ἀπήνης τῆσδε ,μηδ᾽ ὑπερφρόνει . καὶ παῖδα γάρ τοί φασιν Ἀλκμήνης ποτὲ πραθέντα τλῆναι δουλίας μάζης τυχεῖν . εἰ δ᾽ οὖν ἀνάγκη τῆσδ᾽ ἐπιρρέποι τύχης ,ἀρχαιοπλούτων δεσποτῶν πολλὴ χάρις . οἳ δ᾽ οὔποτ᾽ ἐλπίσαντες ἤμησαν καλῶς ,ὠμοί τε δούλοις πάντα καὶ παρὰ στάθμην . ἔχεις παρ᾽ ἡμῶν οἷά περ νομίζεται . σοί τοι λέγουσα παύεται σαφῆ λόγον . ἐντός δ᾽ ἂν οὖσα μορσίμων ἀγρευμάτων πείθοι᾽ ἄν ,εἰ πείθοι᾽ · ἀπειθοίης δ᾽ ἴσως . ἀλλ᾽ εἴπερ ἐστι μὴ χελιδόνος δίκην ἀγνῶτα φωνὴν βάρβαρον κεκτημένη ,ἔσω φρενῶν λέγουσα πείθω νιν λόγῳ . ἕπου . τὰ λῷστα τῶν παρεστώτων λέγει . πιθοῦ λιποῦσα τόνδ᾽ ἁμαξήρη θρόνον . οὔτοι θυραίᾳ τῇδ᾽ ἐμοὶ σχολὴ πάρα τρίβειν · τὰ μὲν γὰρ ἑστίας μεσομφάλου ἕστηκεν ἤδη μῆλα πρὸς σφαγὰς πάρος ,ὡς οὔποτ᾽ ἐλπίσασι τήνδ᾽ ἕξειν χάριν . σὺ δ᾽ εἴ τι δράσεις τῶνδε ,μὴ σχολὴν τίθει . εἰ δ᾽ ἀξυνήμων οὖσα μὴ δέχῃ λόγον ,σὺ δ᾽ ἀντὶ φωνῆς φράζε καρβάνῳ χερί . ἑρμηνέως ἔοικεν ἡ ξένη τοροῦ δεῖσθαι · τρόπος δὲ θηρὸς ὡς νεαιρέτου . ἦ μαίνεταί γε καὶ κακῶν κλύει φρενῶν ,ἥτις λιποῦσα μὲν πόλιν νεαίρετον ἥκει ,χαλινὸν δ᾽ οὐκ ἐπίσταται φέρειν ,πρὶν αἱματηρὸν ἐξαφρίζεσθαι μένος . οὐ μὴν πλέω ῥίψασ᾽ ἀτιμασθήσομαι . ἐγὼ δ᾽ ,ἐποικτίρω γάρ ,οὐ θυμώσομαι . ἴθ᾽ ,ὦ τάλαινα ,τόνδ᾽ ἐρημώσασ᾽ ὄχον ,εἴκουσ᾽ ἀνάγκῃ τῇδε καίνισον ζυγόν . ὀτοτοτοῖ πόποι δᾶ . Ὦπολλον Ὦπολλον . τί ταῦτ᾽ ἀνωτότυξας ἀμφὶ Λοξίου ; οὐ γὰρ τοιοῦτος ὥστε θρηνητοῦ τυχεῖν . ὀτοτοτοῖ πόποι δᾶ . Ὦπολλον Ὦπολλον . ἡ δ᾽ αὖτε δυσφημοῦσα τὸν θεὸν καλεῖ οὐδὲν προσήκοντ᾽ ἐν γόοις παραστατεῖν . Ἄπολλον Ἄπολλον ἀγυιᾶτ᾽ ,ἀπόλλων ἐμός . ἀπώλεσας γὰρ οὐ μόλις τὸ δεύτερον . χρήσειν ἔοικεν ἀμφὶ τῶν αὑτῆς κακῶν . μένει τὸ θεῖον δουλίᾳ περ ἐν φρενί . Ἄπολλον Ἄπολλον ἀγυιᾶτ᾽ ,ἀπόλλων ἐμός . ἆ ποῖ ποτ᾽ ἤγαγές με ; πρὸς ποίαν στέγην ; πρὸς τὴν Ἀτρειδῶν · εἰ σὺ μὴ τόδ᾽ ἐννοεῖς ,ἐγὼ λέγω σοι · καὶ τάδ᾽ οὐκ ἐρεῖς ψύθη . μισόθεον μὲν οὖν ,πολλὰ συνίστορα αὐτόφονα κακὰ καρατόμα ,ἀνδροσφαγεῖον καὶ πεδορραντήριον . ἔοικεν εὔρις ἡ ξένη κυνὸς δίκην εἶναι ,ματεύει δ᾽ ὧν ἀνευρήσει φόνον .μαρτυρίοισι γὰρ τοῖσδ᾽ ἐπιπείθομαι · κλαιόμενα τάδε βρέφη σφαγάς ,ὀπτάς τε σάρκας πρὸς πατρὸς βεβρωμένας . τὸ μὲν κλέος σοῦ μαντικὸν πεπυσμένοι ἦμεν · προφήτας δ᾽ οὔτινας ματεύομεν . ἰὼ πόποι ,τί ποτε μήδεται ; τί τόδε νέον ἄχος μέγα μέγ᾽ ἐν δόμοισι τοῖσδε μήδεται κακὸν ἄφερτον φίλοισιν ,δυσίατον ; ἀλκὰ δ᾽ ἑκὰς ἀποστατεῖ . τούτων ἄιδρίς εἰμι τῶν μαντευμάτων . ἐκεῖνα δ᾽ ἔγνων ·πᾶσα γὰρ πόλις βοᾷ . ἰὼ τάλαινα ,τόδε γὰρ τελεῖς ,τὸν ὁμοδέμνιον πόσιν λουτροῖσι φαιδρύνασα - πῶς φράσω τέλος ; τάχος γὰρ τόδ᾽ ἔσται · προτείνει δὲ χεὶρ ἐκ χερὸς ὀρέγματα . οὔπω ξυνῆκα · νῦν γὰρ ἐξ αἰνιγμάτων ἐπαργέμοισι θεσφάτοις ἀμηχανῶ . ἒ ἔ ,παπαῖ παπαῖ ,τί τόδε φαίνεται ; ἦ δίκτυόν τί γ᾽ Ἅιδου ; ἀλλ᾽ ἄρκυς ἡ ξύνευνος ,ἡ ξυναιτία φόνου . στάσις δ᾽ ἀκόρετος γένει κατολολυξάτω θύματος λευσίμου . ποίαν Ἐρινὺν τήνδε δώμασιν κέλῃ ἐπορθιάζειν ; οὔ με φαιδρύνει λόγος . ἐπὶ δὲ καρδίαν ἔδραμε κροκοβαφὴς σταγών ,ἅτε καιρία πτώσιμος ξυνανύτει βίου δύντος αὐγαῖς · ταχεῖα δ᾽ ἄτα πέλει . ἆ ἆ ,ἰδοὺ ἰδού · ἄπεχε τῆς βοὸς τὸν ταῦρον · ἐν πέπλοισι μελαγκέρῳ λαβοῦσα μηχανήματι τύπτει · πίτνει δ᾽ ἐν ἐνύδρῳ τεύχει . δολοφόνου λέβητος τύχαν σοι λέγω . οὐ κομπάσαιμ᾽ ἂν θεσφάτων γνώμων ἄκρος εἶναι ,κακῷ δέ τῳ προσεικάζω τάδε . ἀπὸ δὲ θεσφάτων τίς ἀγαθὰ φάτις βροτοῖς τέλλεται ; κακῶν γὰρ διαὶ πολυεπεῖς τέχναι θεσπιῳδὸν φόβον φέρουσιν μαθεῖν . ἰὼ ἰὼ ταλαίνας κακόποτμοι τύχαι · τὸ γὰρ ἐμὸν θροῶ πάθος ἐπεγχύδαν . ποῖ δή με δεῦρο τὴν τάλαιναν ἤγαγες ; οὐδέν ποτ᾽ εἰ μὴ ξυνθανουμένην . τί γάρ ; φρενομανής τις εἶ θεοφόρητος ,ἀμ - φὶ δ᾽ αὑτᾶς θροεῖς νόμον ἄνομον ,οἷά τις ξουθὰ ἀκόρετος βοᾶς ,φεῦ ,ταλαίναις φρεσίν Ἴτυν Ἴτυν στένουσ᾽ ἀμφιθαλῆ κακοῖς ἀηδὼν βίον . ἰὼ ἰὼ λιγείας μόρον ἀηδόνος · περέβαλον γάρ οἱ πτεροφόρον δέμας θεοὶ γλυκύν τ᾽ αἰῶνα κλαυμάτων ἄτερ · ἐμοὶ δὲ μίμνει σχισμὸς ἀμφήκει δορί . πόθεν ἐπισσύτους θεοφόρους [τ᾽] ἔχεις ματαίους δύας ,τὰ δ᾽ ἐπίφοβα δυσφάτῳ κλαγγᾷ μελοτυπεῖς ὁμοῦ τ᾽ ὀρθίοις ἐν νόμοις ; πόθεν ὅρους ἔχεις θεσπεσίας ὁδοῦ κακορρήμονας ; ἰὼ γάμοι γάμοι Πάριδος ὀλέθριοι φίλων . ἰὼ Σκαμάνδρου πάτριον ποτόν . τότε μὲν ἀμφὶ σὰς ἀϊόνας τάλαιν᾽ ἠνυτόμαν τροφαῖς · νῦν δ᾽ ἀμφὶ Κωκυτόν τε κἀχερουσίους ὄχθας ἔοικα θεσπιῳδήσειν τάχα . τί τόδε τορὸν ἄγαν ἔπος ἐφημίσω ; νεόγονος ἂν ἀΐων μάθοι . πέπληγμαι δ᾽ ὑπαὶ δάκει φοινίῳ δυσαλγεῖ τύχᾳ μινυρὰ [κακὰ] θρεομένας ,θραύματ᾽ ἐμοὶ κλύειν . ἰὼ πόνοι πόνοι πόλεος ὀλομένας τὸ πᾶν . ἰὼ πρόπυργοι θυσίαι πατρὸς πολυκανεῖς βοτῶν ποιονόμων · ἄκος δ᾽ οὐδὲν ἐπήρκεσαν τὸ μὴ πόλιν μὲν ὥσπερ οὖν ἔχει παθεῖν . ἐγὼ δὲ θερμόνους τάχ᾽ ἐν πέδῳ βαλῶ . ἑπόμενα προτέροισι τάδ᾽ ἐφημίσω . καί τίς σε κακοφρονῶν τίθη - σι δαίμων ὑπερβαρὴς ἐμπίτνων μελίζειν πάθη γοερὰ θανατοφόρα . τέρμα δ᾽ ἀμηχανῶ . καὶ μὴν ὁ χρησμὸς οὐκέτ᾽ ἐκ καλυμμάτων ἔσται δεδορκὼς νεογάμου νύμφης δίκην · λαμπρὸς δ᾽ ἔοικεν ἡλίου πρὸς ἀντολὰς πνέων ἐσᾴξειν ,ὥστε κύματος δίκην κλύζειν πρὸς αὐγὰς τοῦδε πήματος πολὺ μεῖζον · φρενώσω δ᾽ οὐκέτ᾽ ἐξ αἰνιγμάτων . καὶ μαρτυρεῖτε συνδρόμως ἴχνος κακῶν ῥινηλατούσῃ τῶν πάλαι πεπραγμένων . τὴν γὰρ στέγην τήνδ᾽ οὔποτ᾽ ἐκλείπει χορὸς ξύμφθογγος οὐκ εὔφωνος · οὐ γὰρ εὖ λέγει . καὶ μὴν πεπωκώς γ᾽ ,ὡς θρασύνεσθαι πλέον ,βρότειον αἷμα κῶμος ἐν δόμοις μένει ,δύσπεμπτος ἔξω ,συγγόνων Ἐρινύων . ὑμνοῦσι δ᾽ ὕμνον δώμασιν προσήμεναι πρώταρχον ἄτην · ἐν μέρει δ᾽ ἀπέπτυσαν εὐνὰς ἀδελφοῦ τῷ πατοῦντι δυσμενεῖς . ἥμαρτον ,ἢ θηρῶ τι τοξότης τις ὥς ; ἢ ψευδόμαντίς εἰμι θυροκόπος φλέδων ; ἐκμαρτύρησον προυμόσας τό μ᾽ εἰδέναι λόγῳ παλαιὰς τῶνδ᾽ ἁμαρτίας δόμων . καὶ πῶς ἂν ὅρκος ,πῆγμα γενναίως παγέν ,παιώνιον γένοιτο ; θαυμάζω δέ σου ,πόντου πέραν τραφεῖσαν ἀλλόθρουν πόλιν κυρεῖν λέγουσαν ,ὥσπερ εἰ παρεστάτεις . μάντις μ᾽ Ἀπόλλων τῷδ᾽ ἐπέστησεν τέλει . μῶν καὶ θεός περ ἱμέρῳ πεπληγμένος ; προτοῦ μὲν αἰδὼς ἦν ἐμοὶ λέγειν τάδε . ἁβρύνεται γὰρ πᾶς τις εὖ πράσσων πλέον . ἀλλ᾽ ἦν παλαιστὴς κάρτ᾽ ἐμοὶ πνέων χάριν . ἦ καὶ τέκνων εἰς ἔργον ἤλθετον νόμῳ ; ξυναινέσασα Λοξίαν ἐψευσάμην . ἤδη τέχναισιν ἐνθέοις ᾑρημένη ; ἤδη πολίταις πάντ᾽ ἐθέσπιζον πάθη . πῶς δῆτ᾽ ἄνατος ἦσθα Λοξίου κότῳ ; ἔπειθον οὐδέν᾽ οὐδέν ,ὡς τάδ᾽ ἤμπλακον . ἡμῖν γε μὲν δὴ πιστὰ θεσπίζειν δοκεῖς . ἰοὺ ἰού ,ὢ ὢ κακά . ὑπ᾽ αὖ με δεινὸς ὀρθομαντείας πόνος στροβεῖ ταράσσων φροιμίοις δυσφροιμίοις . ὁρᾶτε τούσδε τοὺς δόμοις ἐφημένους νέους ,ὀνείρων προσφερεῖς μορφώμασιν ; παῖδες θανόντες ὡσπερεὶ πρὸς τῶν φίλων ,χεῖρας κρεῶν πλήθοντες οἰκείας βορᾶς ,σὺν ἐντέροις τε σπλάγχν᾽ ,ἐποίκτιστον γέμος ,πρέπουσ᾽ ἔχοντες ,ὧν πατὴρ ἐγεύσατο .ἐκ τῶνδε ποινὰς φημὶ βουλεύειν τινὰ λέοντ᾽ ἄναλκιν ἐν λέχει στρωφώμενον οἰκουρόν ,οἴμοι ,τῷ μολόντι δεσπότῃ ἐμῷ · φέρειν γὰρ χρὴ τὸ δούλιον ζυγόν · νεῶν τ᾽ ἄπαρχος Ἰλίου τ᾽ ἀναστάτης οὐκ οἶδεν οἷα γλῶσσα μισητῆς κυνὸς λείξασα κἀκτείνασα φαιδρὸν οὖς ,δίκην Ἄτης λαθραίου ,τεύξεται κακῇ τύχῃ . τοιάδε τόλμα ·θῆλυς ἄρσενος φονεὺς ἔστιν .τί νιν καλοῦσα δυσφιλὲς δάκος τύχοιμ᾽ ἄν ; ἀμφίσβαιναν ,ἢ Σκύλλαν τινὰ οἰκοῦσαν ἐν πέτραισι ,ναυτίλων βλάβην ,θύουσαν Ἅιδου μητέρ᾽ ἄσπονδόν τ᾽ Ἄρη φίλοις πνέουσαν ; ὡς δ᾽ ἐπωλολύξατο ἡ παντότολμος ,ὥσπερ ἐν μάχης τροπῇ ,δοκεῖ δὲ χαίρειν νοστίμῳ σωτηρίᾳ . καὶ τῶνδ᾽ ὅμοιον εἴ τι μὴ πείθω · τί γάρ ; τὸ μέλλον ἥξει . καὶ σύ μ᾽ ἐν τάχει παρὼν ἄγαν γ᾽ ἀληθόμαντιν οἰκτίρας ἐρεῖς . τὴν μὲν Θυέστου δαῖτα παιδείων κρεῶν ξυνῆκα καὶ πέφρικα ,καὶ φόβος μ᾽ ἔχει κλύοντ᾽ ἀληθῶς οὐδὲν ἐξῃκασμένα . τὰ δ᾽ ἄλλ᾽ ἀκούσας ἐκ δρόμου πεσὼν τρέχω . Ἀγαμέμνονός σέ φημ᾽ ἐπόψεσθαι μόρον . εὔφημον ,ὦ τάλαινα ,κοίμησον στόμα . ἀλλ᾽ οὔτι παιὼν τῷδ᾽ ἐπιστατεῖ λόγῳ . οὔκ ,εἴπερ ἔσται γ᾽ · ἀλλὰ μὴ γένοιτό πως . σὺ μὲν κατεύχῃ ,τοῖς δ᾽ ἀποκτείνειν μέλει . τίνος πρὸς ἀνδρὸς τοῦτ᾽ ἄγος πορσύνεται ; ἦ κάρτα τἄρ᾽ ἂν παρεκόπης χρησμῶν ἐμῶν τοῦ γὰρ τελοῦντος οὐ ξυνῆκα μηχανήν . καὶ μὴν ἄγαν γ᾽ Ἕλλην᾽ ἐπίσταμαι φάτιν . καὶ γὰρ τὰ πυθόκραντα · δυσμαθῆ δ᾽ ὅμως . παπαῖ ,οἷον τὸ πῦρ · ἐπέρχεται δέ μοι . ὀτοτοῖ ,Λύκει᾽ Ἄπολλον ,οἲ ἐγὼ ἐγώ .αὕτη δίπους λέαινα συγκοιμωμένη λύκῳ ,λέοντος εὐγενοῦς ἀπουσίᾳ ,κτενεῖ με τὴν τάλαιναν ·ὡς δὲ φάρμακον τεύχουσα κἀμοῦ μισθὸν ἐνθήσειν κότῳ ἐπεύχεται ,θήγουσα φωτὶ φάσγανον ἐμῆς ἀγωγῆς ἀντιτείσασθαι φόνον . τί δῆτ᾽ ἐμαυτῆς καταγέλωτ᾽ ἔχω τάδε ,καὶ σκῆπτρα καὶ μαντεῖα περὶ δέρῃ στέφη ; σὲ μὲν πρὸ μοίρας τῆς ἐμῆς διαφθερῶ . ἴτ᾽ ἐς φθόρον · πεσόντα γ᾽ ὧδ᾽ ἀμείβομαι . ἄλλην τιν᾽ ἄτης ἀντ᾽ ἐμοῦ πλουτίζετε . ἰδοὺ δ᾽ Ἀπόλλων αὐτὸς ἐκδύων ἐμὲ χρηστηρίαν ἐσθῆτ᾽ ,ἐποπτεύσας δέ με κἀν τοῖσδε κόσμοις καταγελωμένην μέγα φίλων ὑπ᾽ ἐχθρῶν οὐ διχορρόπως ,μάτην - καλουμένη δὲ φοιτὰς ὡς ἀγύρτρια πτωχὸς τάλαινα λιμοθνὴς ἠνεσχόμην - καὶ νῦν ὁ μάντις μάντιν ἐκπράξας ἐμὲ ἀπήγαγ᾽ ἐς τοιάσδε θανασίμους τύχας . βωμοῦ πατρῴου δ᾽ ἀντ᾽ ἐπίξηνον μένει ,θερμῷ κοπείσης φοινίῳ προσφάγματι . οὐ μὴν ἄτιμοί γ᾽ ἐκ θεῶν τεθνήξομεν . ἥξει γὰρ ἡμῶν ἄλλος αὖ τιμάορος ,μητροκτόνον φίτυμα ,ποινάτωρ πατρός · φυγὰς δ᾽ ἀλήτης τῆσδε γῆς ἀπόξενος κάτεισιν ,ἄτας τάσδε θριγκώσων φίλοις · ὀμώμοται γὰρ ὅρκος ἐκ θεῶν μέγας ,ἄξειν νιν ὑπτίασμα κειμένου πατρός . τί δῆτ᾽ ἐγὼ κάτοικτος ὧδ᾽ ἀναστένω ; ἐπεὶ τὸ πρῶτον εἶδον Ἰλίου πόλιν πράξασαν ὡς ἔπραξεν ,οἳ δ᾽ εἷλον πόλιν οὕτως ἀπαλλάσσουσιν ἐν θεῶν κρίσει ,ἰοῦσα πράξω · τλήσομαι τὸ κατθανεῖν . Ἅιδου πύλας δὲ τάσδ᾽ ἐγὼ προσεννέπω · ἐπεύχομαι δὲ καιρίας πληγῆς τυχεῖν ,ὡς ἀσφάδαστος ,αἱμάτων εὐθνησίμων ἀπορρυέντων ,ὄμμα συμβάλω τόδε . ὦ πολλὰ μὲν τάλαινα ,πολλὰ δ᾽ αὖ σοφὴ γύναι ,μακρὰν ἔτεινας . εἰ δ᾽ ἐτητύμως μόρον τὸν αὑτῆς οἶσθα ,πῶς θεηλάτου βοὸς δίκην πρὸς βωμὸν εὐτόλμως πατεῖς ; οὐκ ἔστ᾽ ἄλυξις ,οὔ ,ξένοι ,χρόνον πλέω . ὁ δ᾽ ὕστατός γε τοῦ χρόνου πρεσβεύεται ,ἥκει τόδ᾽ ἦμαρ · σμικρὰ κερδανῶ φυγῇ . ἀλλ᾽ ἴσθι τλήμων οὖσ᾽ ἀπ᾽ εὐτόλμου φρενός . οὐδεὶς ἀκούει ταῦτα τῶν εὐδαιμόνων . ἀλλ᾽ εὐκλεῶς τοι κατθανεῖν χάρις βροτῷ . ἰὼ πάτερ σοῦ σῶν τε γενναίων τέκνων . τί δ᾽ ἐστὶ χρῆμα ; τίς σ᾽ ἀποστρέφει φόβος ; φεῦ φεῦ . τί τοῦτ᾽ ἔφευξας ; εἴ τι μὴ φρενῶν στύγος . φόνον δόμοι πνέουσιν αἱματοσταγῆ ,καί πῶς ; τόδ᾽ ὄζει θυμάτων ἐφεστίων . ὅμοιος ἀτμὸς ὥσπερ ἐκ τάφου πρέπει ,οὐ Σύριον ἀγλάισμα δώμασιν λέγεις . ἀλλ᾽ εἶμι κἀν δόμοισι κωκύσουσ᾽ ἐμὴν Ἀγαμέμνονός τε μοῖραν . ἀρκείτω βίος . ἰὼ ξένοι ,οὔτοι δυσοίζω θάμνον ὡς ὄρνις φόβῳ ἄλλως · θανούσῃ μαρτυρεῖτέ μοι τόδε ,ὅταν γυνὴ γυναικὸς ἀντ᾽ ἐμοῦ θάνῃ ,ἀνήρ τε δυσδάμαρτος ἀντ᾽ ἀνδρὸς πέσῃ . ἐπιξενοῦμαι ταῦτα δ᾽ ὡς θανουμένη . ὦ τλῆμον ,οἰκτίρω σε θεσφάτου μόρου . ἅπαξ ἔτ᾽ εἰπεῖν ῥῆσιν οὐ θρῆνον θέλω ἐμὸν τὸν αὐτῆς . ἡλίῳ δ᾽ ἐπεύχομαι πρὸς ὕστατον φῶς ̣ τοῖς ἐμοῖς τιμαόροις ἐχθροῖς φονεῦσι τοῖς ἐμοῖς τίνειν ὁμοῦ ,̣ δούλης θανούσης ,εὐμαροῦς χειρώματος . ἰὼ βρότεια πράγματ᾽ · εὐτυχοῦντα μὲν σκιά τις ἂν τρέψειεν · εἰ δὲ δυστυχῇ ,βολαῖς ὑγρώσσων σπόγγος ὤλεσεν γραφήν . καὶ ταῦτ᾽ ἐκείνων μᾶλλον οἰκτίρω πολύ . τὸ μὲν εὖ πράσσειν ἀκόρεστον ἔφυ πᾶσι βροτοῖσιν · δακτυλοδείκτων δ᾽ οὔτις ἀπειπὼν εἴργει μελάθρων ,μηκέτ᾽ ἐσέλθῃς ,τάδε φωνῶν . καὶ τῷδε πόλιν μὲν ἑλεῖν ἔδοσαν μάκαρες Πριάμου · θεοτίμητος δ᾽ οἴκαδ᾽ ἱκάνει . νῦν δ᾽ εἰ προτέρων αἷμ᾽ ἀποτείσῃ καὶ τοῖσι θανοῦσι θανὼν ἄλλων ποινὰς θανάτων ἐπικράνῃ ,τίς ἂν ἐξ εύξαιτο βροτῶν ἀσινεῖ δαίμονι φῦναι τάδ᾽ ἀκούων ; ὤμοι ,πέπληγμαι καιρίαν πληγὴν ἔσω .σῖγα · τίς πληγὴν ἀυτεῖ καιρίως οὐτασμένος ; ὤμοι μάλ᾽ αὖθις ,δευτέραν πεπληγμένος . τοὔργον εἰργάσθαι δοκεῖ μοι βασιλέως οἰμώγμασιν . ἀλλὰ κοινωσώμεθ᾽ ἤν πως ἀσφαλῆ βουλεύματα . - ἐγὼ μὲν ὑμῖν τὴν ἐμὴν γνώμην λέγω ,πρὸς δῶμα δεῦρ᾽ ἀστοῖσι κηρύσσειν βοήν .- - ἐμοὶ δ᾽ ὅπως τάχιστά γ᾽ ἐμπεσεῖν δοκεῖ καὶ πρᾶγμ᾽ ἐλέγχειν σὺν νεορρύτῳ ξίφει . - - κἀγὼ τοιούτου γνώματος κοινωνὸς ὢν ψηφίζομαί τι δρᾶν · τὸ μὴ μέλλειν δ᾽ ἀκμή . - - ὁρᾶν πάρεστι · φροιμιάζονται γὰρ ὡς τυραννίδος σημεῖα πράσσοντες πόλει . - - χρονίζομεν γάρ .οἱ δὲ τῆς μελλοῦς κλέος πέδοι πατοῦντες οὐ καθεύδουσιν χερί . - - οὐκ οἶδα βουλῆς ἧστινος τυχὼν λέγω . τοῦ δρῶντός ἐστι καὶ τὸ βουλεῦσαι πέρι . - - κἀγὼ τοιοῦτός εἰμ᾽ ,ἐπεὶ δυσμηχανῶ λόγοισι τὸν θανόντ᾽ ἀνιστάναι πάλιν . - - ἦ καὶ βίον τείνοντες ὧδ᾽ ὑπείξομεν δόμων καταισχυντῆρσι τοῖσδ᾽ ἡγουμένοις ;- - ἀλλ᾽ οὐκ ἀνεκτόν ,ἀλλὰ κατθανεῖν κρατεῖ · πεπαιτέρα γὰρ μοῖρα τῆς τυραννίδος . - - ἦ γὰρ τεκμηρίοισιν ἐξ οἰμωγμάτων μαντευσόμεσθα τἀνδρὸς ὡς ὀλωλότος ;- - σάφ᾽ εἰδότας χρὴ τῶνδε θυμοῦσθαι πέρι · τὸ γὰρ τοπάζειν τοῦ σάφ᾽ εἰδέναι δίχα . - - ταύτην ἐπαινεῖν πάντοθεν πληθύνομαι ,τρανῶς Ἀτρείδην εἰδέναι κυροῦνθ᾽ ὅπως . πολλῶν πάροιθεν καιρίως εἰρημένων τἀναντί᾽ εἰπεῖν οὐκ ἐπαισχυνθήσομαι . πῶς γάρ τις ἐχθροῖς ἐχθρὰ πορσύνων ,φίλοις δοκοῦσιν εἶναι ,πημονῆς ἀρκύστατ᾽ ἂν φράξειεν ,ὕψος κρεῖσσον ἐκπηδήματος ; ἐμοὶ δ᾽ ἀγὼν ὅδ᾽ οὐκ ἀφρόντιστος πάλαι νείκης παλαιᾶς ἦλθε ,σὺν χρόνῳ γε μήν · ἕστηκα δ᾽ ἔνθ᾽ ἔπαισ᾽ ἐπ᾽ ἐξειργασμένοις .οὕτω δ᾽ ἔπραξα ,καὶ τάδ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι · ὡς μήτε φεύγειν μήτ᾽ ἀμύνεσθαι μόρον ,ἄπειρον ἀμφίβληστρον ,ὥσπερ ἰχθύων ,περιστιχίζω ,πλοῦτον εἵματος κακόν . παίω δέ νιν δίς · καὶ πεπτωκότι τρίτην ἐπενδίδωμι ,τοῦ κατὰ χθονὸς Διὸς νεκρῶν σωτῆρος εὐκταίαν χάριν . οὕτω τὸν αὑτοῦ θυμὸν ὁρμαίνει πεσών · κἀκφυσιῶν ὀξεῖαν αἵματος σφαγὴν βάλλει μ᾽ ἐρεμνῇ ψακάδι φοινίας δρόσου ,χαίρουσαν οὐδὲν ἧσσον ἢ διοσδότῳ γάνει σπορητὸς κάλυκος ἐν λοχεύμασιν . ὡς ὧδ᾽ ἐχόντων ,πρέσβος Ἀργείων τόδε ,χαίροιτ᾽ ἄν ,εἰ χαίροιτ᾽ ,ἐγὼ δ᾽ ἐπεύχομαι . εἰ δ᾽ ἦν πρεπόντων ὥστ᾽ ἐπισπένδειν νεκρῷ ,τῷδ᾽ ἂν δικαίως ἦν ,ὑπερδίκως μὲν οὖν . τοσῶνδε κρατῆρ᾽ ἐν δόμοις κακῶν ὅδε πλήσας ἀραίων αὐτὸς ἐκπίνει μολών . θαυμάζομέν σου γλῶσσαν ,ὡς θρασύστομος ,ἥτις τοιόνδ᾽ ἐπ᾽ ἀνδρὶ κομπάζεις λόγον . πειρᾶσθέ μου γυναικὸς ὡς ἀφράσμονος · ἐγὼ δ᾽ ἀτρέστῳ καρδίᾳ πρὸς εἰδότας λέγω ·σὺ δ᾽ αἰνεῖν εἴτε με ψέγειν θέλεις ὅμοιον .οὗτός ἐστιν Ἀγαμέμνων ,ἐμὸς πόσις ,νεκρὸς δέ ,τῆσδε δεξιᾶς χερὸς ἔργον ,δικαίας τέκτονος . τάδ᾽ ὧδ᾽ ἔχει . τί κακόν ,ὦ γύναι ,χθονοτρεφὲς ἐδανὸν ἢ ποτὸν πασαμένα ῥυτᾶς ἐξ ἁλὸς ὀρόμενον τόδ᾽ ἐπέθου θύος ,δημοθρόους τ᾽ ἀράς ; ἀπέδικες ἀπέταμες · ἀπόπολις δ᾽ ἔσῃ μῖσος ὄβριμον ἀστοῖς . νῦν μὲν δικάζεις ἐκ πόλεως φυγὴν ἐμοὶ καὶ μῖσος ἀστῶν δημόθρους τ᾽ ἔχειν ἀράς ,οὐδὲν τότ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἐναντίον φέρων · ὃς οὐ προτιμῶν ,ὡσπερεὶ βοτοῦ μόρον ,μήλων φλεόντων εὐπόκοις νομεύμασιν ,ἔθυσεν αὑτοῦ παῖδα ,φιλτάτην ἐμοὶ ὠδῖν᾽ ,ἐπῳδὸν Θρῃκίων ἀημάτων . οὐ τοῦτον ἐκ γῆς τῆσδε χρῆν σ᾽ ἀνδρηλατεῖν ,μιασμάτων ἄποιν᾽ ; ἐπήκοος δ᾽ ἐμῶν ἔργων δικαστὴς τραχὺς εἶ .λέγω δέ σοι τοιαῦτ᾽ ἀπειλεῖν ,ὡς παρεσκευασμένης ἐκ τῶν ὁμοίων χειρὶ νικήσαντ᾽ ἐμοῦ ἄρχειν · ἐὰν δὲ τοὔμπαλιν κραίνῃ θεός ,γνώσῃ διδαχθεὶς ὀψὲ γοῦν τὸ σωφρονεῖν . μεγαλόμητις εἶ ,περίφρονα δ᾽ ἔλακες . ὥσπερ οὖν φονολιβεῖ τύχᾳ φρὴν ἐπιμαίνεται ,λίπος ἐπ᾽ ὀμμάτων αἵματος εὖ πρέπει · ἀτίετον ἔτι σὲ χρὴ στερομέναν φίλων τύμμα τύμματι τεῖσαι . καὶ τήνδ᾽ ἀκούεις ὁρκίων ἐμῶν θέμιν · μὰ τὴν τέλειον τῆς ἐμῆς παιδὸς Δίκην ,Ἄτην Ἐρινύν θ᾽ ,αἷσι τόνδ᾽ ἔσφαξ᾽ ἐγώ ,οὔ μοι φόβου μέλαθρον ἐλπὶς ἐμπατεῖ ,ἕως ἂν αἴθῃ πῦρ ἐφ᾽ ἑστίας ἐμῆς Αἴγισθος ,ὡς τὸ πρόσθεν εὖ φρονῶν ἐμοί . οὗτος γὰρ ἡμῖν ἀσπὶς οὐ σμικρὰ θράσους . κεῖται γυναικὸς τῆσδε λυμαντήριος ,Χρυσηίδων μείλιγμα τῶν ὑπ᾽ Ἰλίῳ · ἥ τ᾽ αἰχμάλωτος ἥδε καὶ τερασκόπος καὶ κοινόλεκτρος τοῦδε ,θεσφατηλόγος πιστὴ ξύνευνος ,ναυτίλων δὲ σελμάτων ἰσοτριβής . ἄτιμα δ᾽ οὐκ ἐπραξάτην . ὁ μὲν γὰρ οὕτως ,ἡ δέ τοι κύκνου δίκην τὸν ὕστατον μέλψασα θανάσιμον γόον κεῖται ,φιλήτωρ τοῦδ᾽ · ἐμοὶ δ᾽ ἐπήγαγεν εὐνῆς παροψώνημα τῆς ἐμῆς χλιδῆς . φεῦ ,τίς ἂν ἐν τάχει ,μὴ περιώδυνος ,μηδὲ δεμνιοτήρης ,μόλοι τὸν αἰεὶ φέρουσ᾽ ἐν ἡμῖν Μοῖρ᾽ ἀτέλευτον ὕπνον ,δαμέντος φύλακος εὐμενεστάτου [καὶ] πολλὰ τλάντος γυναικὸς διαί ·πρὸς γυναικὸς δ᾽ ἀπέφθισεν βίον .ἰὼ ἰὼ παράνους Ἑλένα μία τὰς πολλάς ,τάς πάνυ πολλὰς ψυχὰς ὀλέσασ᾽ ὑπὸ Τροίᾳ .νῦν [δὲ] τελέαν πολύμναστον ἐπηνθίσω δι᾽ αἷμ᾽ ἄνιπτον . ἦ τις ἦν τότ᾽ ἐν δόμοις ἔρις ἐρίδματος ἀνδρὸς οἰζύς . μηδὲν θανάτου μοῖραν ἐπεύχου τοῖσδε βαρυνθείς · μηδ᾽ εἰς Ἑλένην κότον ἐκτρέψῃς ,ὡς ἀνδρολέτειρ᾽ ,ὡς μία πολλῶν ἀνδρῶν ψυχὰς Δαναῶν ὀλέσασ᾽ ἀξύστατον ἄλγος ἔπραξεν . δαῖμον ,ὃς ἐμπίτνεις δώμασι καὶ διφυί - οισι Τανταλίδαισιν ,κράτος τ᾽ ἰσόψυχον ἐκ γυναικῶν καρδιόδηκτον ἐμοὶ κρατύνεις . ἐπὶ δὲ σώματος δίκαν [μοι] κόρακος ἐχθροῦ σταθεῖσ᾽ ἐκνόμως ὕμνον ὑμνεῖν ἐπεύχεται ̣� νῦν δ᾽ ὤρθωσας στόματος γνώμην ,τὸν τριπάχυντον δαίμονα γέννης τῆσδε κικλήσκων . ἐκ τοῦ γὰρ ἔρως αἱματολοιχὸς νείρᾳ τρέφεται ,πρὶν καταλῆξαι τὸ παλαιὸν ἄχος ,νέος ἰχώρ . ἦ μέγαν οἰκονόμον δαίμονα καὶ βαρύμηνιν αἰνεῖς ,φεῦ φεῦ ,κακὸν αἶνον ἀτη - ρᾶς τύχας ἀκορέστου · ἰὴ ἰή ,διαὶ Διὸς παναιτίου πανεργέτα · τί γὰρ βροτοῖς ἄνευ Διὸς τελεῖται ; τί τῶνδ᾽ οὐ θεόκραντόν ἐστιν ; ἰὼ ἰὼ βασιλεῦ βασιλεῦ ,πῶς σε δακρύσω ; φρενὸς ἐκ φιλίας τί ποτ᾽ εἴπω ; κεῖσαι δ᾽ ἀράχνης ἐν ὑφάσματι τῷδ᾽ ἀσεβεῖ θανάτῳ βίον ἐκπνέων . ὤμοι μοι κοίταν τάνδ᾽ ἀνελεύθερον δολίῳ μόρῳ δαμεὶς δάμαρτος ἐκ χερὸς ἀμφιτόμῳ βελέμνῳ . αὐχεῖς εἶναι τόδε τοὔργον ἐμόν ; μηδ᾽ ἐπιλεχθῇς Ἀγαμεμνονίαν εἶναί μ᾽ ἄλοχον . φανταζόμενος δὲ γυναικὶ νεκροῦ τοῦδ᾽ ὁ παλαιὸς δριμὺς ἀλάστωρ Ἀτρέως χαλεποῦ θοινατῆρος τόνδ᾽ ἀπέτεισεν ,τέλεον νεαροῖς ἐπιθύσας . ὡς μὲν ἀναίτιος εἶ τοῦδε φόνου τίς ὁ μαρτυρήσων ; πῶς πῶς ; πατρόθεν δὲ συλλή - πτωρ γένοιτ᾽ ἂν ἀλάστωρ . βιάζεται δ᾽ ὁμοσπόροις ἐπιρροαῖσιν αἱμάτων μέλας Ἄρης ,ὅποι δίκαν προβαίνων πάχνᾳ κουροβόρῳ παρέξει . ἰὼ ἰὼ βασιλεῦ βασιλεῦ ,πῶς σε δακρύσω ; φρενὸς ἐκ φιλίας τί ποτ᾽ εἴπω ; κεῖσαι δ᾽ ἀράχνης ἐν ὑφάσματι τῷδ᾽ ἀσεβεῖ θανάτῳ βίον ἐκπνέων . ὤμοι μοι κοίταν τάνδ᾽ ἀνελεύθερον δολίῳ μόρῳ δαμεὶς ἐκ χερὸς ἀμφιτόμῳ βελέμνῳ . [ οὔτ᾽ ἀνελεύθερον οἶμαι θάνατον τῷδε γενέσθαι . ] οὐδὲ γὰρ οὗτος δολίαν ἄτην οἴκοισιν ἔθηκ᾽ ; τὴν πολυκλαύτην Ἰφιγενείαν ,ἄξια δράσας ἄξια πάσχων μηδὲν ἐν Ἅιδου μεγαλαυχείτω ,ξιφοδηλήτῳ ,θανάτῳ τείσας ἅπερ ἦρξεν . ἀμηχανῶ φροντίδος στερηθεὶς εὐπάλαμον μέριμναν ὅπα τράπωμαι ,πίτνοντος οἴκου . δέδοικα δ᾽ ὄμβρου κτύπον δομοσφαλῆ τὸν αἱματηρόν · ψακὰς δὲ λήγει . δίκην δ᾽ ἐπ᾽ ἄλλο πρᾶγμα θηγάνει βλάβης πρὸς ἄλλαις θηγάναισι μοῖρα . ἰὼ γᾶ γᾶ ,εἴθ᾽ ἔμ᾽ ἐδέξω ,πρὶν τόνδ᾽ ἐπιδεῖν ἀργυροτοίχου δροίτης κατέχοντα χάμευναν . τίς ὁ θάψων νιν ; τίς ὁ θρηνήσων ; ἦ σὺ τόδ᾽ ἔρξαι τλήσῃ ,κτείνασ᾽ ἄνδρα τὸν αὑτῆς ἀποκωκῦσαι ψυχῇ τ᾽ ἄχαριν χάριν ἀντ᾽ ἔργων μεγάλων ἀδίκως ἐπικρᾶναι ; τίς δ᾽ ἐπιτύμβιον αἶνον ἐπ᾽ ἀνδρὶ θείῳ .σὺν δακρύοις ἰάπτων ἀληθείᾳ φρενῶν πονήσει ; οὐ σὲ προσήκει τὸ μέλημ᾽ ἀλέγειν τοῦτο · πρὸς ἡμῶν κάππεσε ,κάτθανε ,καὶ καταθάψομεν ,οὐχ ὑπὸ κλαυθμῶν τῶν ἐξ οἴκων ,ἀλλ᾽ Ἰφιγένειά νιν ἀσπασίως θυγάτηρ ,ὡς χρή ,πατέρ᾽ ἀντιάσασα πρὸς ὠκύπορον πόρθμευμ᾽ ἀχέων περὶ χεῖρε βαλοῦσα φιλήσει .ὄνειδος ἥκει τόδ᾽ ἀντ᾽ ὀνείδους . δύσμαχα δ᾽ ἔστι κρῖναι . φέρει φέροντ᾽ ,ἐκτίνει δ᾽ ὁ καίνων .μίμνει δὲ μίμνοντος ἐν θρόνῳ Διὸς παθεῖν τὸν ἔρξαντα · θέσμιον γάρ . τίς ἂν γονὰν ἀραῖον ἐκβάλοι δόμων ; κεκόλληται γένος πρὸς ἄτᾳ . ἐς τόνδ᾽ ἐνέβης ξὺν ἀληθείᾳ χρησμόν . ἐγὼ δ᾽ οὖν ἐθέλω δαίμονι τῷ Πλεισθενιδῶν ὅρκους θεμένη τάδε μὲν στέργειν ,δύστλητά περ ὄνθ᾽ · ὃ δὲ λοιπόν ,ἰόντ᾽ ἐκ τῶνδε δόμων ἄλλην γενεὰν τρίβειν θανάτοις αὐθένταισι . κτεάνων τε μέρος βαιὸν ἐχούσῃ πᾶν ἀπόχρη μοι μανίας μελάθρων ἀλληλοφόνους ἀφελούσῃ . ὦ φέγγος εὖφρον ἡμέρας δικηφόρου . φαίην ἂν ἤδη νῦν βροτῶν τιμαόρους θεοὺς ἄνωθεν γῆς ἐποπτεύειν ἄχη ,ἰδὼν ὑφαντοῖς ἐν πέπλοις ,Ἐρινύων τὸν ἄνδρα τόνδε κείμενον φίλως ἐμοί ,χερὸς πατρῴας ἐκτίνοντα μηχανάς . Ἀτρεὺς γὰρ ἄρχων τῆσδε γῆς ,τούτου πατήρ ,πατέρα Θυέστην τὸν ἐμόν ,ὡς τορῶς φράσαι ,αὑτοῦ δ᾽ ἀδελφόν ,ἀμφίλεκτος ὢν κράτει ,ἠνδρηλάτησεν ἐκ πόλεώς τε καὶ δόμων . καὶ προστρόπαιος ἑστίας μολὼν πάλιν τλήμων Θυέστης μοῖραν ηὕρετ᾽ ἀσφαλῆ ,τὸ μὴ θανὼν πατρῷον αἱμάξαι πέδον ,αὐτός · ξένια δὲ τοῦδε δύσθεος πατὴρ Ἀτρεύς ,προθύμως μᾶλλον ἢ φίλως ,πατρὶ τὠμῷ ,κρεουργὸν ἦμαρ εὐθύμως ἄγειν δοκῶν ,παρέσχε δαῖτα παιδείων κρεῶν . τὰ μὲν ποδήρη καὶ χερῶν ἄκρους κτένας ἔθρυπτ᾽ ,ἄνωθεν ..ἀνδρακὰς καθήμενος . ἄσημα δ᾽ αὐτῶν αὐτίκ᾽ ἀγνοίᾳ λαβὼν ἔσθει βορὰν ἄσωτον ,ὡς ὁρᾷς ,γένει . κἄπειτ᾽ ἐπιγνοὺς ἔργον οὐ καταίσιον ᾤμωξεν ,ἀμπίπτει δ᾽ ἀπὸ σφαγὴν ἐρῶν ,μόρον δ᾽ ἄφερτον Πελοπίδαις ἐπεύχεται ,λάκτισμα δείπνου ξυνδίκως τιθεὶς ἀρᾷ ,οὕτως ὀλέσθαι πᾶν τὸ Πλεισθένους γένος . ἐκ τῶνδέ σοι πεσόντα τόνδ᾽ ἰδεῖν πάρα . κἀγὼ δίκαιος τοῦδε τοῦ φόνου ῥαφεύς . τρίτον γὰρ ὄντα μ᾽ ἐπὶ δυσαθλίῳ πατρὶ συνεξελαύνει τυτθὸν ὄντ᾽ ἐν σπαργάνοις · τραφέντα δ᾽ αὖθις ἡ δίκη κατήγαγεν . καὶ τοῦδε τἀνδρὸς ἡψάμην θυραῖος ὤν ,πᾶσαν συνάψας μηχανὴν δυσβουλίας . οὕτω καλὸν δὴ καὶ τὸ κατθανεῖν ἐμοί ,ἰδόντα τοῦτον τῆς δίκης ἐν ἕρκεσιν . Αἴγισθ᾽ ,ὑβρίζειν ἐν κακοῖσιν οὐ σέβω . σὺ δ᾽ ἄνδρα τόνδε φὴς ἑκὼν κατακτανεῖν ,μόνος δ᾽ ἔποικτον τόνδε βουλεῦσαι φόνον · οὔ φημ᾽ ἀλύξειν ἐν δίκῃ τὸ σὸν κάρα δημορριφεῖς ,σάφ᾽ ἴσθι ,λευσίμους ἀράς . σὺ ταῦτα φωνεῖς νερτέρᾳ προσήμενος κώπῃ ,κρατούντων τῶν ἐπὶ ζυγῷ δορός ; γνώσῃ γέρων ὢν ὡς διδάσκεσθαι βαρὺ τῷ τηλικούτῳ ,σωφρονεῖν εἰρημένον . δεσμὸς δὲ καὶ τὸ γῆρας αἵ τε νήστιδες δύαι διδάσκειν ἐξοχώταται φρενῶν ἰατρομάντεις . οὐχ ὁρᾷς ὁρῶν τάδε ; πρὸς κέντρα μὴ λάκτιζε ,μὴ παίσας μογῇς . γύναι ,σὺ τοὺς ἥκοντας ἐκ μάχης μένων οἰκουρὸς εὐνὴν ἀνδρὸς αἰσχύνων ἅμα ἀνδρὶ στρατηγῷ τόνδ᾽ ἐβούλευσας μόρον ; καὶ ταῦτα τἄπη κλαυμάτων ἀρχηγενῆ . Ὀρφεῖ δὲ γλῶσσαν τὴν ἐναντίαν ἔχεις . ὁ μὲν γὰρ ἦγε πάντ᾽ ἀπὸ φθογγῆς χαρᾷ ,σὺ δ᾽ ἐξορίνας νηπίοις ὑλάγμασιν ἄξῃ · κρατηθεὶς δ᾽ ἡμερώτερος φανῇ . ὡς δὴ σύ μοι τύραννος Ἀργείων ἔσῃ ,ὃς οὐκ ,ἐπειδὴ τῷδ᾽ ἐβούλευσας μόρον ,δρᾶσαι τόδ᾽ ἔργον οὐκ ἔτλης αὐτοκτόνως . τὸ γὰρ δολῶσαι πρὸς γυναικὸς ἦν σαφῶς · ἐγὼ δ᾽ ὕποπτος ἐχθρὸς ἦ παλαιγενής . ἐκ τῶν δὲ τοῦδε χρημάτων πειράσομαι ἄρχειν πολιτῶν · τὸν δὲ μὴ πειθάνορα ζεύξω βαρείαις οὔτι μοι σειραφόρον κριθῶντα πῶλον ·ἀλλ᾽ ὁ δυσφιλὴς σκότῳ λιμὸς ξύνοικος μαλθακόν σφ᾽ ἐπόψεται . τί δὴ τὸν ἄνδρα τόνδ᾽ ἀπὸ ψυχῆς κακῆς οὐκ αὐτὸς ἠνάριζες ,ἀλλά νιν γυνὴ χώρας μίασμα καὶ θεῶν ἐγχωρίων ἔκτειν᾽ ; Ὀρέστης ἆρά που βλέπει φάος ,ὅπως κατελθὼν δεῦρο πρευμενεῖ τύχῃ ἀμφοῖν γένηται τοῖνδε παγκρατὴς φονεύς ; ἀλλ᾽ ἐπεὶ δοκεῖς τάδ᾽ ἔρδειν καὶ λέγειν ,γνώσῃ τάχα εἶα δή ,φίλοι λοχῖται ,τοὔργον οὐχ ἑκὰς τόδε . εἶα δή ,ξίφος πρόκωπον πᾶς τις εὐτρεπιζέτω . ἀλλὰ κἀγὼ μὴν πρόκωπος οὐκ ἀναίνομαι θανεῖν . δεχομένοις λέγεις θανεῖν σε · τὴν τύχην δ᾽ αἱρούμεθα . μηδαμῶς ,ὦ φίλτατ᾽ ἀνδρῶν ,ἄλλα δράσωμεν κακά . ἀλλὰ καὶ τάδ᾽ ἐξαμῆσαι πολλά ,δύστηνον θέρος . πημονῆς δ᾽ ἅλις γ᾽ ὑπάρχει · μηδὲν αἱματώμεθα . στείχετ᾽ αἰδοῖοι γέροντες πρὸς δόμους ,πεπρωμένοις [τούσδε] πρὶν παθεῖν εἴξαντες ὥρᾳ · χρῆν τάδ᾽ ὡς ἐπράξαμεν . εἰ δέ τοι μόχθων γένοιτο τῶνδ᾽ ἅλις ,δεχοίμεθ᾽ ἄν ,δαίμονος χηλῇ βαρείᾳ δυστυχῶς πεπληγμένοι . ὧδ᾽ ἔχει λόγος γυναικός ,εἴ τις ἀξιοῖ μαθεῖν . ἀλλὰ τούσδ᾽ ἐμοὶ ματαίαν γλῶσσαν ὧδ᾽ ἀπανθίσαι κἀκβαλεῖν ἔπη τοιαῦτα δαίμονος πειρωμένους ,σώφρονος γνώμης θ᾽ ἁμαρτεῖν τὸν κρατοῦντά θ᾽ ὑβρίσαι .οὐκ ἂν Ἀργείων τόδ᾽ εἴη ,φῶτα προσσαίνειν κακόν .ἀλλ᾽ ἐγώ σ᾽ ἐν ὑστέραισιν ἡμέραις μέτειμ᾽ ἔτι . οὔκ ,ἐὰν δαίμων ,Ὀρέστην δεῦρ᾽ ἀπευθύνῃ μολεῖν . οἶδ᾽ ἐγὼ φεύγοντας ἄνδρας ἐλπίδας σιτουμένους . πρᾶσσε ,πιαίνου ,μιαίνων τὴν δίκην ,ἐπεὶ πάρα . ἴσθι μοι δώσων ἄποινα τῆσδε μωρίας χάριν . κόμπασον θαρσῶν ,ἀλέκτωρ ὥστε θηλείας πέλας . μὴ προτιμήσῃς ματαίων τῶνδ᾽ ὑλαγμάτων · ἐγὼ καὶ σὺ θήσομεν κρατοῦντε τῶνδε δωμάτων καλῶς . θεοὺς μὲν αἰτῶ τῶνδ᾽ ἀπαλλαγὴν πόνων φρουρᾶς ἐτείας μῆκος ,ἣν κοιμώμενος στέγαις Ἀτρειδῶν ἄγκαθεν ,κυνὸς δίκην ,ἄστρων κάτοιδα νυκτέρων ὁμήγυριν ,καὶ τοὺς φέροντας χεῖμα καὶ θέρος βροτοῖς λαμπροὺς δυνάστας ,ἐμπρέποντας αἰθέρι [ἀστέρας ,ὅταν φθίνωσιν ,ἀντολάς τε τῶν] .καὶ νῦν φυλάσσω λαμπάδος τό σύμβολον ,αὐγὴν πυρὸς φέρουσαν ἐκ Τροίας φάτιν ἁλώσιμόν τε βάξιν ·ὧδε γὰρ κρατεῖ γυναικὸς ἀνδρόβουλον ἐλπίζον κέαρ .εὖτ᾽ ἂν δὲ νυκτίπλαγκτον ἔνδροσόν τ᾽ ἔχω εὐνὴν ὀνείροις οὐκ ἐπισκοπουμένην ἐμήν ·φόβος γὰρ ἀνθ᾽ ὕπνου παραστατεῖ ,τὸ μὴ βεβαίως βλέφαρα συμβαλεῖν ὕπνῳ ·ὅταν δ᾽ ἀείδειν ἢ Ἀγαμέμνονος γυναικὶ σημαίνω τορῶς εὐνῆς ἐπαντείλασαν ὡς τάχος δόμοις ὀλολυγμὸν εὐφημοῦντα τῇδε λαμπάδι ἐπορθιάζειν ,εἴπερ Ἰλίου πόλις ἑάλωκεν ,ὡς ὁ φρυκτὸς ἀγγέλλων πρέπει · αὐτός τ᾽ ἔγωγε φροίμιον χορεύσομαι . τὰ δεσποτῶν γὰρ εὖ πεσόντα θήσομαι τρὶς ἓξ βαλούσης τῆσδέ μοι φρυκτωρίας .γένοιτο δ᾽ οὖν μολόντος εὐφιλῆ χέρα ἄνακτος οἴκων τῇδε βαστάσαι χερί . τὰ δ᾽ ἄλλα σιγῶ · βοῦς ἐπὶ γλώσσῃ μέγας βέβηκεν · οἶκος δ᾽ αὐτός ,εἰ φθογγὴν λάβοι ,σαφέστατ᾽ ἂν λέξειεν ·ὡς ἑκὼν ἐγὼ μαθοῦσιν αὐδῶ κοὐ μαθοῦσι λήθομαι .δέκατον μὲν ἔτος τόδ᾽ ἐπεὶ Πριάμου μέγας ἀντίδικος ,Μενέλαος ἄναξ ἠδ᾽ Ἀγαμέμνων ,διθρόνου Διόθεν καὶ δισκήπτρου τιμῆς ὀχυρὸν ζεῦγος Ἀτρειδᾶν στόλον Ἀργείων χιλιοναύτην ,τῆσδ᾽ ἀπὸ χώρας ἦραν ,στρατιῶτιν ἀρωγὰν ,μέγαν ἐκ θυμοῦ κλάζοντες Ἄρη τρόπον αἰγυπιῶν ,οἵτ᾽ ἐκπατίοις ἄλγεσι παίδων ὕπατοι λεχέων στροφοδινοῦνται πτερύγων ἐρετμοῖσιν ἐρεσσόμενοι ,δεμνιοτήρη πόνον ὀρταλίχων ὀλέσαντες · ὕπατος δ᾽ ἀίων ἤ τις Ἀπόλλων ἢ Πὰν ἢ Ζεὺς οἰωνόθροον γόον ὀξυβόαν τῶνδε μετοίκων ὑστερόποινον πέμπει παραβᾶσιν Ἐρινύν . οὕτω δ᾽ Ἀτρέως παῖδας ὁ κρείσσων ἐπ᾽ Ἀλεξάνδρῳ πέμπει ξένιος Ζεὺς πολυάνορος ἀμφὶ γυναικὸς πολλὰ παλαίσματα καὶ γυιοβαρῆ γόνατος κονίαισιν ἐρειδομένου διακναιομένης τ᾽ ἐν προτελείοις κάμακος θήσων Δαναοῖσι Τρωσί θ᾽ ὁμοίως .ἔστι δ᾽ ὅπη νῦν ἔστι · τελεῖται δ᾽ ἐς τὸ πεπρωμένον · οὔθ᾽ ὑποκαίων οὔθ᾽ ὑπολείβων οὔτε δακρύων ἀπύρων ἱερῶν ὀργὰς ἀτενεῖς παραθέλξει . ἡμεῖς δ᾽ ἀτίται σαρκὶ παλαιᾷ τῆς τότ᾽ ἀρωγῆς ὑπολειφθέντες μίμνομεν ἰσχὺν ἰσόπαιδα νέμοντες ἐπὶ σκήπτροις . ὅ τε γὰρ νεαρὸς μυελὸς στέρνων ἐντὸς ἀνᾴσσων ἰσόπρεσβυς ,Ἄρης δ᾽ οὐκ ἔνι χώρᾳ ,τό θ᾽ ὑπέργηρων φυλλάδος ἤδη κατακαρφομένης τρίποδας μὲν ὁδοὺς στείχει ,παιδὸς δ᾽ οὐδὲν ἀρείων ὄναρ ἡμερόφαντον ἀλαίνει . σὺ δέ ,Τυνδάρεω θύγατερ ,βασίλεια Κλυταιμήστρα ,τί χρέος ; τί νέον ; τί δ᾽ ἐπαισθομένη ,τίνος ἀγγελίας πειθοῖ περίπεμπτα θυοσκεῖς ; πάντων δὲ θεῶν τῶν ἀστυνόμων ,ὑπάτων ,χθονίων ,τῶν τ᾽ οὐρανίων τῶν τ᾽ ἀγοραίων ,βωμοὶ δώροισι φλέγονται · ἄλλη δ᾽ ἄλλοθεν οὐρανομήκης λαμπὰς ἀνίσχει ,φαρμασσομένη χρίματος ἁγνοῦ μαλακαῖς ἀδόλοισι παρηγορίαις ,πελάνῳ μυχόθεν βασιλείῳ . τούτων λέξασ᾽ ὅ τι καὶ δυνατὸν καὶ θέμις αἰνεῖν ,παιών τε γενοῦ τῆσδε μερίμνης ,ἣ νῦν τοτὲ μὲν κακόφρων τελέθει ,τοτὲ δ᾽ ἐκ θυσιῶν ἀγανὴ φαίνουσ᾽ ἐλπὶς ἀμύνει φροντίδ᾽ ἄπληστον τῆς θυμοβόρου φρένα λύπης . κύριός εἰμι θροεῖν ὅδιον κράτος αἴσιον ἀνδρῶν ἐκτελέων · ἔτι γὰρ θεόθεν καταπνεύει πειθὼ μολπᾶν ἀλκὰν σύμφυτος αἰών · ὅπως Ἀχαι - ῶν δίθρονον κράτος ,Ἑλλάδος ἥβας ξύμφρονα ταγάν ,πέμπει σὺν δορὶ καὶ χερὶ πράκτορι θούριος ὄρνις Τευκρίδ᾽ ἐπ᾽ αἶαν ,οἰωνῶν βασιλεὺς βασιλεῦσι νε - ῶν ὁ κελαινός ,ὅ τ᾽ ἐξόπιν ἀργᾶς ,φανέντες ἴ - κταρ μελάθρων χερὸς ἐκ δοριπάλτου παμπρέπτοις ἐν ἕδραισιν ,βοσκόμενοι λαγίναν ,ἐρικύμονα φέρματι γένναν ,βλαβέντα λοισθίων δρόμων .αἴλινον αἴλινον εἰπέ ,τὸ δ᾽ εὖ νικάτω . κεδνὸς δὲ στρατόμαντις ἰδὼν δύο λήμασι δισσοὺς Ἀτρεΐδας μαχίμους ἐδάη λαγοδαίτας πομπούς τ᾽ ἀρχάς · οὕτω δ᾽ εἶπε τερᾴζων · " χρόνῳ μὲν ἀγρεῖ Πριάμου πόλιν ἅδε κέλευθος ,πάντα δὲ πύργων κτήνη πρόσθε τὰ δημιοπληθῆ Μοῖρ᾽ ἀλαπάξει πρὸς τὸ βίαιον ·οἶον μή τις ἄγα θεόθεν κνεφά - σῃ προτυπὲν στόμιον μέγα Τροίας στρατωθέν .οἴκτῳ γὰρ ἐπί - φθονος Ἄρτεμις ἁγνὰ πτανοῖσιν κυσὶ πατρὸς αὐτότοκον πρὸ λόχου μογερὰν πτάκα θυομένοισιν στυγεῖ δὲ δεῖπνον αἰετῶν ." αἴλινον αἴλινον εἰπέ ,τὸ δ᾽ εὖ νικάτω ." τόσον περ εὔφρων ,καλά ,δρόσοισι λεπτοῖς μαλερῶν λεόντων πάντων τ᾽ ἀγρονόμων φιλομάστοις θηρῶν ὀβρικάλοισι τερπνά ,τούτων αἴνει ξύμβολα κρᾶναι ,δεξιὰ μέν ,κατάμομφα δὲ φάσματα [στρουθῶν] . ἰήιον δὲ καλέω Παιᾶνα ,μή τινας ἀντιπνόους Δανα - οῖς χρονίας ἐχενῇδας ἀ - πλοίας τεύξῃ ,σπευδομένα θυσίαν ἑτέραν ἄνομόν τιν᾽ ,ἄδαιτον νεικέων τέκτονα σύμφυτον ,οὐ δεισήνορα . μίμνει γὰρ φοβερὰ παλίνορτος οἰκονόμος δολία μνάμων μῆνις τεκνόποινος ." τοιάδε Κάλχας ξὺν μεγάλοις ἀγαθοῖς ἀπέκλαγξεν μόρσιμ᾽ ἀπ᾽ ὀρνίθων ὁδίων οἴκοις βασιλείοις ·τοῖς δ᾽ ὁμόφωνον αἴλινον αἴλινον εἰπέ ,τὸ δ᾽ εὖ νικάτω . Ζεύς ,ὅστις ποτ᾽ ἐστίν ,εἰ τόδ᾽ αὐ - τῷ φίλον κεκλημένῳ ,τοῦτό νιν προσεννέπω . οὐκ ἔχω προσεικάσαι πάντ᾽ ἐπισταθμώμενος πλὴν Διός ,εἰ τὸ μάταν ἀπὸ φροντίδος ἄχθος χρὴ βαλεῖν ἐτητύμως . οὐδ᾽ ὅστις πάροιθεν ἦν μέγας ,παμμάχῳ θράσει βρύων ,οὐδὲ λέξεται πρὶν ὤν · ὃς δ᾽ ἔπειτ᾽ ἔφυ ,τρια - κτῆρος οἴχεται τυχών . Ζῆνα δέ τις προφρόνως ἐπινίκια κλάζων τεύξεται φρενῶν τὸ πᾶν · τὸν φρονεῖν βροτοὺς ὁδώ - σαντα ,τὸν πάθει μάθος θέντα κυρίως ἔχειν . στάζει δ᾽ ἔν θ᾽ ὕπνῳ πρὸ καρδίας μνησιπήμων πόνος ·καὶ παρ᾽ ἄ - κοντας ἦλθε σωφρονεῖν .δαιμόνων δέ που χάρις βίαιος σέλμα σεμνὸν ἡμένων .καὶ τόθ᾽ ἡγεμὼν ὁ πρέ - σβυς νεῶν Ἀχαιικῶν ,μάντιν οὔτινα ψέγων ,ἐμπαίοις τύχαισι συμπνέων ,εὖτ᾽ ἀπλοίᾳ κεναγγεῖ βαρύ - νοντ᾽ Ἀχαιικὸς λεώς ,Χαλκίδος πέραν ἔχων παλιρρόχ - θοις ἐν Αὐλίδος τόποις ·πνοαὶ δ᾽ ἀπὸ Στρυμόνος μολοῦσαι κακόσχολοι νήστιδες δύσορμοι ,βροτῶν ἄλαι ,ναῶν τε καὶ πεισμάτων ἀφειδεῖς ,παλιμμήκη χρόνον τιθεῖσαι τρίβῳ κατέξαινον ἄν - θος Ἀργείων · ἐπεὶ δὲ καὶ πικροῦ χείματος ἄλλο μῆχαρ βριθύτερον πρόμοισιν μάντις ἔκλαγξεν προφέρων Ἄρτεμιν ,ὥστε χθόνα βάκ - τροις ἐπικρούσαντας Ἀτρεί - δας δάκρυ μὴ κατασχεῖν · ἄναξ δ᾽ ὁ πρέσβυς τότ᾽ εἶπε φωνῶν · " βαρεῖα μὲν κὴρ τὸ μὴ πιθέσθαι ,βαρεῖα δ᾽ ,εἰ τέκνον δαΐ - ξω ,δόμων ἄγαλμα ,μιαίνων παρθενοσφάγοισιν ῥείθροις πατρῴους χέρας πέλας βωμοῦ ·τί τῶνδ᾽ ἄνευ κακῶν ,πῶς λιπόναυς γένωμαι ξυμμαχίας ἁμαρτών ; παυσανέμου γὰρ θυσίας παρθενίου θ᾽ αἵματος ὀρ - γᾷ περιόργως ἐπιθυ - μεῖν θέμις . εὖ γὰρ εἴη ." ἐπεὶ δ᾽ ἀνάγκας ἔδυ λέπαδνον φρενὸς πνέων δυσσεβῆ τροπαίαν ἄναγνον ἀνίερον ,τόθεν τὸ παντότολμον φρονεῖν μετέγνω . βροτοὺς θρασύνει γὰρ αἰσχρόμητις τάλαινα παρακοπὰ πρωτοπήμων . ἔτλα δ᾽ οὖν θυτὴρ γενέσθαι θυγατρός ,γυναικοποίνων πολέμων ἀρωγὰν καὶ προτέλεια ναῶν . λιτὰς δὲ καὶ κληδόνας πατρῴους παρ᾽ οὐδὲν αἰῶ τε παρθένειον ἔθεντο φιλόμαχοι βραβῆς . φράσεν δ᾽ ἀόζοις πατὴρ μετ᾽ εὐχὰν δίκαν χιμαίρας ὕπερθε βωμοῦ πέπλοισι περιπετῆ παντὶ θυμῷ προνωπῆ λαβεῖν ἀέρδην ,στόματός τε καλλιπρῴρου φυλακᾷ κατασχεῖν φθόγγον ἀραῖον οἴκοις , βίᾳ χαλινῶν τ᾽ ἀναύδῳ μένει . κρόκου βαφὰς δ᾽ ἐς πέδον χέουσα ἔβαλλ᾽ ἕκαστον θυτήρ - ων ἀπ᾽ ὄμματος βέλει φιλοίκτῳ ,πρέπουσά θ᾽ ὡς ἐν γραφαῖς ,προσεννέπειν θέλουσ᾽ ,ἐπεὶ πολλάκις πατρὸς κατ᾽ ἀνδρῶνας εὐτραπέζους ἔμελψεν ,ἁγνᾷ δ᾽ ἀταύρωτος αὐδᾷ πατρὸς φίλου τριτόσπονδον εὔ - ποτμον παιῶνα φίλως ἐτίμα - τὰ δ᾽ ἔνθεν οὔτ᾽ εἶδον οὔτ᾽ ἐννέπω · τέχναι δὲ Κάλχαντος οὐκ ἄκραντοι . Δίκα δὲ τοῖς μὲν παθοῦς - ιν μαθεῖν ἐπιρρέπει · πρὸ χαιρέτω · ἴσον δὲ τῷ προστένειν . τορὸν γὰρ ἥξει σύνορθρον αὐγαῖς . ἥκω σεβίζων σόν ,Κλυταιμήστρα ,κράτος · δίκη γάρ ἐστι φωτὸς ἀρχηγοῦ τίειν γυναῖκ᾽ ἐρημωθέντος ἄρσενος θρόνου . σὺ δ᾽ εἴ τι κεδνὸν εἴτε μὴ πεπυσμένη εὐαγγέλοισιν ἐλπίσιν θυηπολεῖς ,κλύοιμ᾽ ἂν εὔφρων · οὐδὲ σιγώσῃ φθόνος . εὐάγγελος μέν ,ὥσπερ ἡ παροιμία ,ἕως γένοιτο μητρὸς εὐφρόνης πάρα . πεύσῃ δὲ χάρμα μεῖζον ἐλπίδος κλύειν · Πριάμου γὰρ ᾑρήκασιν Ἀργεῖοι πόλιν . πῶς φής ; πέφευγε τοὔπος ἐξ ἀπιστίας . Τροίαν Ἀχαιῶν οὖσαν · ἦ τορῶς λέγω ; χαρά μ᾽ ὑφέρπει δάκρυον ἐκκαλουμένη . εὖ γὰρ φρονοῦντος ὄμμα σοῦ κατηγορεῖ . τί γὰρ τὸ πιστόν ; ἔστι τῶνδέ σοι τέκμαρ ; ἔστιν · τί δ᾽ οὐχί ; μὴ δολώσαντος θεοῦ . πότερα δ᾽ ὀνείρων φάσματ᾽ εὐπιθῆ σέβεις ; οὐ δόξαν ἂν λάβοιμι βριζούσης φρενός . ἀλλ᾽ ἦ σ᾽ ἐπίανέν τις ἄπτερος φάτις ; παιδὸς νέας ὣς κάρτ᾽ ἐμωμήσω φρένας . ποίου χρόνου δὲ καὶ πεπόρθηται πόλις ; τῆς νῦν τεκούσης φῶς τόδ᾽ εὐφρόνης λέγω . καὶ τίς τόδ᾽ ἐξίκοιτ᾽ ἂν ἀγγέλων τάχος ; Ἥφαιστος Ἴδης λαμπρὸν ἐκπέμπων σέλας .φρυκτὸς δὲ φρυκτὸν δεῦρ᾽ ἀπ᾽ ἀγγάρου πυρὸς ἔπεμπεν · Ἴδη μὲν πρὸς Ἑρμαῖον λέπας Λήμνου · μέγαν δὲ πανὸν ἐκ νήσου τρίτον Ἀθῷον αἶπος Ζηνὸς ἐξεδέξατο ,ὑπερτελής τε ,πόντον ὥστε νωτίσαι ,ἰσχὺς πορευτοῦ λαμπάδος πρὸς ἡδονὴν ̣ πεύκη τὸ χρυσοφεγγές ,ὥς τις ἥλιος ,σέλας παραγγείλασα Μακίστου σκοπαῖς · ὁ δ᾽ οὔτι μέλλων οὐδ᾽ ἀφρασμόνως ὕπνῳ νικώμενος παρῆκεν ἀγγέλου μέρος · ἑκὰς δὲ φρυκτοῦ φῶς ἐπ᾽ Εὐρίπου ῥοὰς Μεσσαπίου φύλαξι σημαίνει μολόν .οἱ δ᾽ ἀντέλαμψαν καὶ παρήγγειλαν πρόσω γραίας ἐρείκης θωμὸν ἅψαντες πυρί .σθένουσα λαμπὰς δ᾽ οὐδέπω μαυρουμένη ,ὑπερθοροῦσα πεδίον Ἀσωποῦ ,δίκην φαιδρᾶς σελήνης ,πρὸς Κιθαιρῶνος λέπας ἤγειρεν ἄλλην ἐκδοχὴν πομποῦ πυρός .φάος δὲ τηλέπομπον οὐκ ἠναίνετο φρουρὰ πλέον καίουσα τῶν εἰρημένων ·λίμνην δ᾽ ὑπὲρ Γοργῶπιν ἔσκηψεν φάος ·ὄρος τ᾽ ἐπ᾽ Αἰγίπλαγκτον ἐξικνούμενον ὤτρυνε θεσμὸν μὴ χρονίζεσθαι πυρός . πέμπουσι δ᾽ ἀνδαίοντες ἀφθόνῳ μένει φλογὸς μέγαν πώγωνα ,καὶ Σαρωνικοῦ πορθμοῦ κάτοπτον πρῶν᾽ ὑπερβάλλειν πρόσω φλέγουσαν · ἔστ᾽ ἔσκηψεν εὖτ᾽ ἀφίκετο Ἀραχναῖον αἶπος ,ἀστυγείτονας σκοπάς · κἄπειτ᾽ Ἀτρειδῶν ἐς τόδε σκήπτει στέγος φάος τόδ᾽ οὐκ ἄπαππον Ἰδαίου πυρός . τοιοίδε τοί μοι λαμπαδηφόρων νόμοι ,ἄλλος παρ᾽ ἄλλου διαδοχαῖς πληρούμενοι · νικᾷ δ᾽ ὁ πρῶτος καὶ τελευταῖος δραμών . τέκμαρ τοιοῦτον σύμβολόν τέ σοι λέγω ἀνδρὸς παραγγείλαντος ἐκ Τροίας ἐμοί . θεοῖς μὲν αὖθις ,ὦ γύναι ,προσεύξομαι . λόγους δ᾽ ἀκοῦσαι τούσδε κἀποθαυμάσαι διηνεκῶς θέλοιμ᾽ ἂν ὡς λέγοις πάλιν . Τροίαν Ἀχαιοὶ τῇδ᾽ ἔχουσ᾽ ἐν ἡμέρᾳ . οἶμαι βοὴν ἄμεικτον ἐν πόλει πρέπειν . ὄξος τ᾽ ἄλειφά τ᾽ ἐγχέας ταὐτῷ κύτει διχοστατοῦντ᾽ ἄν ,οὐ φίλω ,προσεννέποις . καὶ τῶν ἁλόντων καὶ κρατησάντων δίχα φθογγὰς ἀκούειν ἔστι συμφορᾶς διπλῆς . οἱ μὲν γὰρ ἀμφὶ σώμασιν πεπτωκότες ἀνδρῶν κασιγνήτων τε καὶ φυταλμίων παῖδες γερόντων οὐκέτ᾽ ἐξ ἐλευθέρου δέρης ἀποιμώζουσι φιλτάτων μόρον · τοὺς δ᾽ αὖτε νυκτίπλαγκτος ἐκ μάχης πόνος νήστεις πρὸς ἀρίστοισιν ὧν ἔχει πόλις τάσσει ,πρὸς οὐδὲν ἐν μέρει τεκμήριον ,ἀλλ᾽ ὡς ἕκαστος ἔσπασεν τύχης πάλον . ἐν δ᾽ αἰχμαλώτοις Τρωικοῖς οἰκήμασιν ναίουσιν ἤδη ,τῶν ὑπαιθρίων πάγων δρόσων τ᾽ ἀπαλλαγέντες ,ὡς δ᾽ εὐδαίμονες ἀφύλακτον εὑδήσουσι πᾶσαν εὐφρόνην . εἰ δ᾽ εὖ σέβουσι τοὺς πολισσούχους θεοὺς τοὺς τῆς ἁλούσης γῆς θεῶν θ᾽ ἱδρύματα ,οὔ τἂν ἑλόντες αὖθις ἀνθαλοῖεν ἄν . δεῖ γὰρ πρὸς οἴκους νοστίμου σωτηρίας κάμψαι διαύλου θάτερον κῶλον πάλιν · θεοῖς δ᾽ ἀναμπλάκητος εἰ μόλοι στρατός ,ἐγρηγορὸς τὸ πῆμα τῶν ὀλωλότων γένοιτ᾽ ἄν ,εἰ πρόσπαια μὴ τύχοι κακά . τὸ δ᾽ εὖ κρατοίη μὴ διχορρόπως ἰδεῖν . πολλῶν γὰρ ἐσθλῶν τήνδ᾽ ὄνησιν εἱλόμην . γύναι ,κατ᾽ ἄνδρα σώφρον᾽ εὐφρόνως λέγεις . ἐγὼ δ᾽ ἀκούσας πιστά σου τεκμήρια θεοὺς προσειπεῖν εὖ παρασκευάζομαι . χάρις γὰρ οὐκ ἄτιμος εἴργασται πόνων . ὦ Ζεῦ βασιλεῦ καὶ νὺξ φιλία μεγάλων κόσμων κτεάτειρα ,ἥτ᾽ ἐπὶ Τροίας πύργοις ἔβαλες στεγανὸν δίκτυον ,ὡς μήτε μέγαν μήτ᾽ οὖν νεαρῶν τιν᾽ ὑπερτελέσαι μέγα δουλείας γάγγαμον ,ἄτης παναλώτου . Δία τοι ξένιον μέγαν αἰδοῦμαι τὸν τάδε πράξαντ᾽ ἐπ᾽ Ἀλεξάνδρῳ τείνοντα πάλαι τόξον ,ὅπως ἂν μήτε πρὸ καιροῦ μήθ᾽ ὑπὲρ ἄστρων βέλος ἠλίθιον σκήψειεν . Διὸς πλαγὰν ἔχουσιν εἰπεῖν ,πάρεστιν τοῦτό γ᾽ ἐξιχνεῦσαι . [ὡς] ἔπραξεν ὡς ἔκρανεν . οὐκ ἔφα τις θεοὺς βροτῶν ἀξιοῦσθαι μέλειν ὅσοις ἀθίκτων χάρις πατοῖθ᾽ · ὁ δ᾽ οὐκ εὐσεβής . πέφανται δ᾽ ἐκτίνουσ᾽ ἀτολμήτων ἀρὴ πνεόντων μεῖζον ἢ δικαίως ,φλεόντων δωμάτων ὑπέρφευ ὑπὲρ τὸ βέλτιστον . ἔστω δ᾽ ἀπή - μαντον ,ὥστ᾽ ἀπαρκεῖν εὖ πραπίδων λαχόντα . οὐ γὰρ ἔστιν ἔπαλξις πλούτου πρὸς κόρον ἀνδρὶ λακτίσαντι μέγαν Δίκας βωμὸν εἰς ἀφάνειαν . βιᾶται δ᾽ ἁ τάλαινα πειθώ ,προβούλου παῖς ἄφερτος ἄτας . ἄκος δὲ πᾶν μάταιον . οὐκ ἐκρύφθη ,πρέπει δέ ,φῶς αἰνολαμπές ,σίνος ·κακοῦ δὲ χαλκοῦ τρόπον τρίβῳ τε καὶ προσβολαῖς μελαμπαγὴς πέλει δικαιωθείς ,ἐπεὶ διώκει παῖς ποτανὸν ὄρνιν ,πόλει πρόστριμμ᾽ ἄφερτον ἐνθείς .λιτᾶν δ᾽ ἀκούει μὲν οὔτις θεῶν · τὸν δ᾽ ἐπίστροφον τῶν φῶτ᾽ ἄδικον καθαιρεῖ . οἷος καὶ Πάρις ἐλθὼν ἐς δόμον τὸν Ἀτρειδᾶν ᾔσχυνε ξενίαν τράπε - ζαν κλοπαῖσι γυναικός . λιποῦσα δ᾽ ἀστοῖσιν ἀσπίστοράς τε καὶ κλόνους λογχίμους ναυβάτας θ᾽ ὁπλισμούς ,ἄγουσά τ᾽ ἀντίφερνον Ἰλίῳ φθορὰν βέβακεν ῥίμφα διὰ πυλᾶν ἄτλητα τλᾶσα · πολλὰ δ᾽ ἔστενον τόδ᾽ ἐννέποντες δόμων προφῆται · " ἰὼ ἰὼ δῶμα δῶμα καὶ πρόμοι ,ἰὼ λέχος καὶ στίβοι φιλάνορες . πάρεστι σιγὰς ἀτίμους ἀλοιδόρους ἄλγιστ᾽ ἀφημένων ἰδεῖν . πόθῳ δ᾽ ὑπερποντίας φάσμα δόξει δόμων ἀνάσσειν . εὐμόρφων δὲ κολοσσῶν ἔχθεται χάρις ἀνδρί · ὀμμάτων δ᾽ ἐν ἀχηνίαις ἔρρει πᾶσ᾽ Ἀφροδίτα . ὀνειρόφαντοι δὲ πενθήμονες πάρεισι δόξαι φέρου - σαι χάριν ματαίαν . μάταν γάρ ,εὖτ᾽ ἂν ἐσθλά τις δοκῶν ὁρᾷ ,παραλλάξασα διὰ χερῶν βέβακεν ὄψις οὐ μεθύστερον πτεροῖς ὀπαδοῦσ᾽ ὕπνου κελεύθοις ." τὰ μὲν κατ᾽ οἴκους ἐφ᾽ ἑστίας ἄχη τάδ᾽ ἐστὶ καὶ τῶνδ᾽ ὑπερβατώτερα . πολλὰ γοῦν θιγγάνει πρὸς ἧπαρ · οὓς μὲν γάρ τις ἔπεμψεν οἶδεν ,ἀντὶ δὲ φωτῶν τεύχη καὶ σποδὸς εἰς ἑκά - στου δόμους ἀφικνεῖται .ὁ χρυσαμοιβὸς δ᾽ Ἄρης σωμάτων καὶ ταλαντοῦχος ἐν μάχῃ δορὸς πυρωθὲν ἐξ Ἰλίου φίλοισι πέμπει βαρὺ ψῆγμα δυσδάκρυτον ἀν - τήνορος σποδοῦ γεμί - ζων λέβητας εὐθέτους .στένουσι δ᾽ εὖ λέγοντες ἄν - δρα τὸν μὲν ὡς μάχης ἴδρις ,τὸν δ᾽ ἐν φοναῖς καλῶς πεσόντ᾽ - ἀλλοτρίας διαὶ γυναι - κός ·τάδε σῖγά τις βαΰ - ζει ,φθονερὸν δ᾽ ὑπ᾽ ἄλγος ἕρ - πει προδίκοις Ἀτρείδαις . οἱ δ᾽ αὐτοῦ περὶ τεῖχος θήκας Ἰλιάδος γᾶς εὔμορφοι κατέχουσιν · ἐχ - θρὰ δ᾽ ἔχοντας ἔκρυψεν .βαρεῖα δ᾽ ἀστῶν φάτις ξὺν κότῳ · δημοκράντου δ᾽ ἀρᾶς τίνει χρέος . μένει δ᾽ ἀκοῦσαί τί μου μέριμνα νυκτηρεφές . τῶν πολυκτόνων γὰρ οὐκ ἄσκοποι θεοί . κελαι - ναὶ δ᾽ Ἐρινύες χρόνῳ τυχηρὸν ὄντ᾽ ἄνευ δίκας παλιντυχεῖ τριβᾷ βίου τιθεῖσ᾽ ἀμαυρόν ,ἐν δ᾽ ἀί - στοις τελέθοντος οὔτις ἀλ - κά ·τὸ δ᾽ ὑπερκόπως κλύειν εὖ βαρύ · βάλλεται γὰρ ὄς - σοις Διόθεν κάρανα . κρίνω δ᾽ ἄφθονον ὄλβον · μήτ᾽ εἴην πτολιπόρθης μήτ᾽ οὖν αὐτὸς ἁλοὺς ὑπ᾽ ἄλ - λων βίον κατίδοιμι . πυρὸς δ᾽ ὑπ᾽ εὐαγγέλου πόλιν διήκει θοὰ βάξις · εἰ δ᾽ ἐτήτυμος ,τίς οἶδεν ,ἤ τι θεῖόν ἐστί πῃ ψύθος . - τίς ὧδε παιδνὸς ἢ φρενῶν κεκομμένος ,φλογὸς παραγγέλμασιν νέοις πυρωθέντα καρδίαν ἔπειτ᾽ ἀλλαγᾷ λόγου καμεῖν ;- [ἐν] γυναικὸς αἰχμᾷ πρέπει πρὸ τοῦ φανέντος χάριν ξυναινέσαι . - πιθανὸς ἄγαν ὁ θῆλυς ὅρος ἐπινέμεται ταχύπορος · ἀλλὰ ταχύμορον γυναικογήρυτον ὄλλυται κλέος . τάχ᾽ εἰσόμεσθα λαμπάδων φαεσφόρων φρυκτωριῶν τε καὶ πυρὸς παραλλαγάς ,εἴτ᾽ οὖν ἀληθεῖς εἶτ᾽ ὀνειράτων δίκην τερπνὸν τόδ᾽ ἐλθὸν φῶς ἐφήλωσεν φρένας . κήρυκ᾽ ἀπ᾽ ἀκτῆς τόνδ᾽ ὁρῶ κατάσκιον κλάδοις ἐλαίας · μαρτυρεῖ δέ μοι κάσις πηλοῦ ξύνουρος διψία κόνις τάδε ,ὡς οὔτ᾽ ἄναυδος οὔτε σοι δαίων φλόγα ὕλης ὀρείας σημανεῖ καπνῷ πυρός ,ἀλλ᾽ ἢ τὸ χαίρειν μᾶλλον ἐκβάξει λέγων - τὸν ἀντίον δὲ τοῖσδ᾽ ἀποστέργω λόγον · εὖ γὰρ πρὸς εὖ φανεῖσι προσθήκη πέλοι . - ὅστις τάδ᾽ ἄλλως τῇδ᾽ ἐπεύχεται πόλει ,αὐτὸς φρενῶν καρποῖτο τὴν ἁμαρτίαν . ἰὼ πατρῷον οὖδας Ἀργείας χθονός ,δεκάτου σε φέγγει τῷδ᾽ ἀφικόμην ἔτους ,πολλῶν ῥαγεισῶν ἐλπίδων μιᾶς τυχών . οὐ γάρ ποτ᾽ ηὔχουν τῇδ᾽ ἐν Ἀργείᾳ χθονὶ θανὼν μεθέξειν φιλτάτου τάφου μέρος . νῦν χαῖρε μὲν χθών ,χαῖρε δ᾽ ἡλίου φάος ,ὕπατός τε χώρας Ζεύς ,ὁ Πύθιός τ᾽ ἄναξ ,τόξοις ἰάπτων μηκέτ᾽ εἰς ἡμᾶς βέλη · ἅλις παρὰ Σκάμανδρον ἦσθ᾽ ἀνάρσιος · νῦν δ᾽ αὖτε σωτὴρ ἴσθι καὶ παιώνιος ,ἄναξ Ἄπολλον . τούς τ᾽ ἀγωνίους θεοὺς πάντας προσαυδῶ ,τόν τ᾽ ἐμὸν τιμάορον Ἑρμῆν ,φίλον κήρυκα ,κηρύκων σέβας ,ἥρως τε τοὺς πέμψαντας ,εὐμενεῖς πάλιν στρατὸν δέχεσθαι τὸν λελειμμένον δορός . ἰὼ μέλαθρα βασιλέων ,φίλαι στέγαι ,σεμνοί τε θᾶκοι ,δαίμονές τ᾽ ἀντήλιοι ,εἴ που πάλαι ,φαιδροῖσι τοισίδ᾽ ὄμμασι δέξασθε κόσμῳ βασιλέα πολλῷ χρόνῳ . ἥκει γὰρ ὑμῖν φῶς ἐν εὐφρόνῃ φέρων καὶ τοῖσδ᾽ ἅπασι κοινὸν Ἀγαμέμνων ἄναξ . βωμοὶ δ᾽ ἄιστοι καὶ θεῶν ἱδρύματα ,καὶ σπέρμα πάσης ἐξαπόλλυται χθονός . τοιόνδε Τροίᾳ περιβαλὼν ζευκτήριον ἄναξ Ἀτρείδης πρέσβυς εὐδαίμων ἀνὴρ ἥκει ,τίεσθαι δ᾽ ἀξιώτατος βροτῶν τῶν νῦν · Πάρις γὰρ οὔτε συντελὴς πόλις ἐξεύχεται τὸ δρᾶμα τοῦ πάθους πλέον . ὀφλὼν γὰρ ἁρπαγῆς τε καὶ κλοπῆς δίκην τοῦ ῥυσίου θ᾽ ἥμαρτε καὶ πανώλεθρον αὐτόχθονον πατρῷον ἔθρισεν δόμον . διπλᾶ δ᾽ ἔτεισαν Πριαμίδαι θἀμάρτια . κῆρυξ Ἀχαιῶν χαῖρε τῶν ἀπὸ στρατοῦ . χαίρω γε · τεθνάναι δ᾽ οὐκέτ᾽ ἀντερῶ θεοῖς . ἔρως πατρῴας τῆσδε γῆς σ᾽ ἐγύμνασεν ; ὥστ᾽ ἐνδακρύειν γ᾽ ὄμμασιν χαρᾶς ὕπο . τερπνῆς ἄρ᾽ ἦτε τῆσδ᾽ ἐπήβολοι νόσου . πῶς δή ; διδαχθεὶς τοῦδε δεσπόσω λόγου . τῶν ἀντερώντων ἱμέρῳ πεπληγμένοι . ποθεῖν ποθοῦντα τήνδε γῆν στρατὸν λέγεις ; ὡς πόλλ᾽ ἀμαυρᾶς ἐκ φρενός μ᾽ ἀναστένειν πόθεν τὸ δύσφρον τοῦτ᾽ ἐπῆν θυμῷ στύγος ; πάλαι τὸ σιγᾶν φάρμακον βλάβης ἔχω . καὶ πῶς ; ὡς νῦν ,τὸ σὸν δή ,καὶ θανεῖν πολλὴ χάρις . εὖ γὰρ πέπρακται . ταῦτα δ᾽ ἐν πολλῷ χρόνῳ τὰ μέν τις ἂν λέξειεν εὐπετῶς ἔχειν ,τὰ δ᾽ αὖτε κἀπίμομφα . τίς δὲ πλὴν θεῶν ἅπαντ᾽ ἀπήμων τὸν δι᾽ αἰῶνος χρόνον ; μόχθους γὰρ εἰ λέγοιμι καὶ δυσαυλίας ,σπαρνὰς παρήξεις καὶ κακοστρώτους ,τί δ᾽ οὐ στένοντες ,̣ οὐ λαχόντες ̣ ἤματος μέρος ; τὰ δ᾽ αὖτε χέρσῳ καὶ προσῆν πλέον στύγος · εὐναὶ γὰρ ἦσαν δηΐων πρὸς τείχεσιν ·ἐξ οὐρανοῦ δὲ κἀπὸ γῆς λειμώνιαι δρόσοι κατεψάκαζον ,ἔμπεδον σίνος ἐσθημάτων ,τιθέντες ἔνθηρον τρίχα . χειμῶνα δ᾽ εἰ λέγοι τις οἰωνοκτόνον ,οἷον παρεῖχ᾽ ἄφερτον Ἰδαία χιών ,ἢ θάλπος ,εὖτε πόντος ἐν μεσημβριναῖς κοίταις ἀκύμων νηνέμοις εὕδοι πεσών τί ταῦτα πενθεῖν δεῖ ; παροίχεται πόνος · παροίχεται δέ ,τοῖσι μὲν τεθνηκόσιν τὸ μήποτ᾽ αὖθις μηδ᾽ ἀναστῆναι μέλειν . τί τοὺς ἀναλωθέντας ἐν ψήφῳ λέγειν ,τὸν ζῶντα δ᾽ ἀλγεῖν χρὴ τύχης παλιγκότου ; καὶ πολλὰ χαίρειν ξυμφορὰς καταξιῶ . ἡμῖν δὲ τοῖς λοιποῖσιν Ἀργείων στρατοῦ νικᾷ τὸ κέρδος ,πῆμα δ᾽ οὐκ ἀντιρρέπει · ὡς κομπάσαι τῷδ᾽ εἰκὸς ἡλίου φάει ὑπὲρ θαλάσσης καὶ χθονὸς ποτωμένοις ·" Τροίαν ἑλόντες δή ποτ᾽ Ἀργείων στόλος θεοῖς λάφυρα ταῦτα τοῖς καθ᾽ Ἑλλάδα δόμοις ἐπασσάλευσαν ἀρχαῖον γάνος ." τοιαῦτα χρὴ κλύοντας εὐλογεῖν πόλιν καὶ τοὺς στρατηγούς · καὶ χάρις τιμήσεται Διὸς τόδ᾽ ἐκπράξασα . πάντ᾽ ἔχεις λόγον . νικώμενος λόγοισιν οὐκ ἀναίνομαι · ἀεὶ γὰρ ἥβη τοῖς γέρουσιν εὖ μαθεῖν . δόμοις δὲ ταῦτα καὶ Κλυταιμήστρᾳ μέλειν εἰκὸς μάλιστα ,σὺν δὲ πλουτίζειν ἐμέ . ἀνωλόλυξα μὲν πάλαι χαρᾶς ὕπο ,ὅτ᾽ ἦλθ᾽ ὁ πρῶτος νύχιος ἄγγελος πυρός ,φράζων ἅλωσιν Ἰλίου τ᾽ ἀνάστασιν . καί τίς μ᾽ ἐνίπτων εἶπε ," φρυκτωρῶν δία πεισθεῖσα Τροίαν νῦν πεπορθῆσθαι δοκεῖς ; ἦ κάρτα πρὸς γυναικὸς αἴρεσθαι κέαρ ." λόγοις τοιούτοις πλαγκτὸς οὖσ᾽ ἐφαινόμην . ὅμως δ᾽ ἔθυον ,καὶ γυναικείῳ νόμῳ ὀλολυγμὸν ἄλλος ἄλλοθεν κατὰ πτόλιν ἔλασκον εὐφημοῦντες ἐν θεῶν ἕδραις θυηφάγον κοιμῶντες εὐώδη φλόγα . καὶ νῦν τὰ μάσσω μὲν τί δεῖ σέ μοι λέγειν ; ἄνακτος αὐτοῦ πάντα πεύσομαι λόγον . ὅπως δ᾽ ἄριστα τὸν ἐμὸν αἰδοῖον πόσιν σπεύσω πάλιν μολόντα δέξασθαι · - τί γὰρ γυναικὶ τούτου φέγγος ἥδιον δρακεῖν ,ἀπὸ στρατείας ἀνδρὶ σώσαντος θεοῦ πύλας ἀνοῖξαι ;- ταῦτ᾽ ἀπάγγειλον πόσει · ἥκειν ὅπως τάχιστ᾽ ἐράσμιον πόλει · γυναῖκα πιστὴν δ᾽ ἐν δόμοις εὕροι μολὼν οἵαν περ οὖν ἔλειπε ,δωμάτων κύνα ἐσθλὴν ἐκείνῳ ,πολεμίαν τοῖς δύσφροσιν ,καὶ τἄλλ᾽ ὁμοίαν πάντα ,σημαντήριον οὐδὲν διαφθείρασαν ἐν μήκει χρόνου . οὐδ᾽ οἶδα τέρψιν οὐδ᾽ ἐπίψογον φάτιν ἄλλου πρὸς ἀνδρὸς μᾶλλον ἢ χαλκοῦ βαφάς . τοιόσδ᾽ ὁ κόμπος τῆς ἀληθείας γέμων οὐκ αἰσχρὸς ὡς γυναικὶ γενναίᾳ λακεῖν . αὕτη μὲν οὕτως εἶπε μανθάνοντί σοι τοροῖσιν ἑρμηνεῦσιν εὐπρεπῶς λόγον . σὺ δ᾽ εἰπέ ,κῆρυξ ,Μενέλεων δὲ πεύθομαι . εἰ νόστιμός τε καὶ σεσωσμένος πάλιν ἥκει σὺν ὑμῖν ,τῆσδε γῆς φίλον κράτος . οὐκ ἔσθ᾽ ὅπως λέξαιμι τὰ ψευδῆ καλὰ ἐς τὸν πολὺν φίλοισι καρποῦσθαι χρόνον . πῶς δῆτ᾽ ἂν εἰπὼν κεδνὰ τἀληθῆ τύχοις ; σχισθέντα δ᾽ οὐκ εὔκρυπτα γίγνεται τάδε . ἁνὴρ ἄφαντος ἐξ Ἀχαιικοῦ στρατοῦ ,αὐτός τε καὶ τὸ πλοῖον . οὐ ψευδῆ λέγω . πότερον ἀναχθεὶς ἐμφανῶς ἐξ Ἰλίου ,ἢ χεῖμα ,κοινὸν ἄχθος ,ἥρπασε στρατοῦ ; ἔκυρσας ὥστε τοξότης ἄκρος σκοποῦ · πότερα γὰρ αὐτοῦ ζῶντος ἢ τεθνηκότος φάτις πρὸς ἄλλων ναυτίλων ἐκλῄζετο ; οὐκ οἶδεν οὐδεὶς ὥστ᾽ ἀπαγγεῖλαι τορῶς ,πλὴν τοῦ τρέφοντος Ἡλίου χθονὸς φύσιν . πῶς γὰρ λέγεις χειμῶνα ναυτικῷ στρατῷ ἐλθεῖν τελευτῆσαί τε δαιμόνων κότῳ ; εὔφημον ἦμαρ οὐ πρέπει κακαγγέλῳ γλώσσῃ μιαίνειν · χωρὶς ἡ τιμὴ θεῶν . ὅταν δ᾽ ἀπευκτὰ πήματ᾽ ἄγγελος πόλει στυγνῷ προσώπῳ πτωσίμου στρατοῦ φέρῃ ,πόλει μὲν ἕλκος ἓν τὸ δήμιον τυχεῖν ,πολλοὺς δὲ πολλῶν ἐξαγισθέντας δόμων ἄνδρας διπλῇ μάστιγι ,τὴν Ἄρης φιλεῖ ,δίλογχον ἄτην ,φοινίαν ξυνωρίδα · τοιῶνδε μέντοι πημάτων σεσαγμένον πρέπει λέγειν παιᾶνα τόνδ᾽ Ἐρινύων . σωτηρίων δὲ πραγμάτων εὐάγγελον ἥκοντα πρὸς χαίρουσαν εὐεστοῖ πόλιν ,πῶς κεδνὰ τοῖς κακοῖσι συμμείξω ,λέγων χειμῶν᾽ Ἀχαιοῖς οὐκ ἀμήνιτον θεῶν ; ξυνώμοσαν γάρ ,ὄντες ἔχθιστοι τὸ πρίν ,πῦρ καὶ θάλασσα ,καὶ τὰ πίστ᾽ ἐδειξάτην φθείροντε τὸν δύστηνον Ἀργείων στρατόν . ἐν νυκτὶ δυσκύμαντα δ᾽ ὠρώρει κακά . ναῦς γὰρ πρὸς ἀλλήλαισι Θρῄκιαι πνοαὶ ἤρεικον · αἱ δὲ κεροτυπούμεναι βίᾳ χειμῶνι τυφῶ σὺν ζάλῃ τ᾽ ὀμβροκτύπῳ ᾤχοντ᾽ ἄφαντοι ποιμένος κακοῦ στρόβῳ . ἐπεὶ δ᾽ ἀνῆλθε λαμπρὸν ἡλίου φάος ,ὁρῶμεν ἀνθοῦν πέλαγος Αἰγαῖον νεκροῖς ἀνδρῶν Ἀχαιῶν ναυτικοῖς τ᾽ ἐρειπίοις . ἡμᾶς γε μὲν δὴ ναῦν τ᾽ ἀκήρατον σκάφος ἤτοι τις ἐξέκλεψεν ἢ ᾽ ξῃτήσατο θεός τις ,οὐκ ἄνθρωπος ,οἴακος θιγών . τύχη δὲ σωτὴρ ναῦν θέλουσ᾽ ἐφέζετο ,ὡς μήτ᾽ ἐν ὅρμῳ κύματος ζάλην ἔχειν μήτ᾽ ἐξοκεῖλαι πρὸς κραταίλεων χθόνα . ἔπειτα δ᾽ Ἅιδην πόντιον πεφευγότες ,λευκὸν κατ᾽ ἦμαρ ,οὐ πεποιθότες τύχῃ ,ἐβουκολοῦμεν φροντίσιν νέον πάθος ,στρατοῦ καμόντος καὶ κακῶς σποδουμένου . καὶ νῦν ἐκείνων εἴ τίς ἐστιν ἐμπνέων ,λέγουσιν ἡμᾶς ὡς ὀλωλότας ,τί μή ; ἡμεῖς τ᾽ ἐκείνους ταὔτ᾽ ἔχειν δοξάζομεν . γένοιτο δ᾽ ὡς ἄριστα . Μενέλεων γὰρ οὖν πρῶτόν τε καὶ μάλιστα προσδόκα μολεῖν . εἰ γοῦν τις ἀκτὶς ἡλίου νιν ἱστορεῖ καὶ ζῶντα καὶ βλέποντα ,μηχαναῖς Διός ,οὔπω θέλοντος ἐξαναλῶσαι γένος ,ἐλπίς τις αὐτὸν πρὸς δόμους ἥξειν πάλιν . τοσαῦτ᾽ ἀκούσας ἴσθι τἀληθῆ κλύων . τίς ποτ᾽ ὠνόμαζεν ὧδ᾽ ἐς τὸ πᾶν ἐτητύμως - μή τις ὅντιν᾽ οὐχ ὁρῶμεν προνοί - αισι τοῦ πεπρωμένου γλῶσσαν ἐν τύχᾳ νέμων ;- τὰν δορίγαμβρον ἀμφινει - κῆ θ᾽ Ἑλέναν ; ἐπεὶ πρεπόντως ἑλένας ,ἕλανδρος ,ἑλέ - πτολις ,ἐκ τῶν ἁβροτίμων προκαλυμμάτων ἔπλευσε ζεφύρου γίγαντος αὔρᾳ ,πολύανδροί τε φεράσπιδες κυναγοὶ κατ᾽ ἴχνος πλατᾶν ἄφαντον κελσάντων Σιμόεντος ἀ - κτὰς ἐπ᾽ ἀεξιφύλλους δι᾽ ἔριν αἱματόεσσαν .Ἰλίῳ δὲ κῆδος ὀρθ - ώνυμον τελεσσίφρων μῆνις ἤλασεν ,τραπέζας ἀτί - μωσιν ὑστέρῳ χρόνῳ καὶ ξυνεστίου Διὸς πρασσομένα τὸ νυμφότι - μον μέλος ἐκφάτως τίοντας ,ὑμέναιον ,ὃς τότ᾽ ἐπέρ - ρεπεν γαμβροῖσιν ἀείδειν ·μεταμανθάνουσα δ᾽ ὕμνον Πριάμου πόλις γεραιὰ πολύθρηνον μέγα που στένει κικλήσκου - σα Πάριν τὸν αἰνόλεκτρον ,παμπορθῆ πολύθρηνον αἰῶνα διαὶ πολιτᾶν μέλεον αἷμ᾽ ἔθρεψεν δὲ λέοντος ἶ - νιν δόμοις ἀγάλακτον οὕ - τως ἀνὴρ φιλόμαστον ,ἐν βιότου προτελείοις ἅμερον ,εὐφιλόπαιδα καὶ γεραροῖς ἐπίχαρτον . πολέα δ᾽ ἔσχ᾽ ἐν ἀγκάλαις νεοτρόφου τέκνου δίκαν ,φαιδρωπὸς ποτὶ χεῖρα σαί - νων τε γαστρὸς ἀνάγκαις . χρονισθεὶς δ᾽ ἀπέδειξεν ἦ - θος τὸ πρὸς τοκέων · χάριν γὰρ τροφεῦσιν ἀμείβων μηλοφόνοισιν ἐν ἄταις δαῖτ᾽ ἀκέλευστος ἔτευξεν · αἵματι δ᾽ οἶκος ἐφύρθη ,ἄμαχον ἄλγος οἰκέταις μέγα σίνος πολυκτόνον . ἐκ θεοῦ δ᾽ ἱερεύς τις ἄ - τας δόμοις προσεθρέφθη . πάραυτα δ᾽ ἐλθεῖν ἐς Ἰλίου πόλιν λέγοιμ᾽ ἂν φρόνημα μὲν νηνέμου γαλάνας ,ἀκασκαῖον δ᾽ ἄγαλμα πλούτου ,μαλθακὸν ὀμμάτων βέλος ,δηξίθυμον ἔρωτος ἄνθος . παρακλίνασ᾽ ἐπέκρανεν δὲ γάμου πικρὰς τελευτάς ,δύσεδρος καὶ δυσόμιλος συμένα Πριαμίδαισιν ,πομπᾷ Διὸς ξενίου ,νυμφόκλαυτος Ἐρινύς . παλαίφατος δ᾽ ἐν βροτοῖς γέρων λόγος τέτυκται ,μέγαν τελε - σθέντα φωτὸς ὄλβον τεκνοῦσθαι μηδ᾽ ἄπαιδα θνῄσκειν ,ἐκ δ᾽ ἀγαθᾶς τύχας γένει βλαστάνειν ἀκόρεστον οἰζύν .δίχα δ᾽ ἄλλων μονόφρων εἰ - μί ·τὸ δυσσεβὲς γὰρ ἔργον μετὰ μὲν πλείονα τίκτει ,σφετέρᾳ δ᾽ εἰκότα γέννᾳ .οἴκων δ᾽ ἄρ᾽ εὐθυδίκων καλλίπαις πότμος αἰεί .φιλεῖ δὲ τίκτειν Ὕβρις μὲν παλαιὰ νεά - ζουσαν ἐν κακοῖς βροτῶν ὕβριν τότ᾽ ἢ τόθ᾽ ,ὅτε τὸ κύρ - ιον μόλῃ φάος τόκου ,δαίμονά τε τὰν ἄμαχον ἀπόλεμ - ον ,ἀνίερον Θράσος ,μελαί - νας μελάθροισιν Ἄτας τὰ χρυσόπαστα δ᾽ ἔδεθλα σὺν πίνῳ χερῶν παλιντρόποις ὄμμασι λιποῦσ᾽ ,ὅσια προσέμολ - ε ,δύναμιν οὐ σέβουσα πλού - του παράσημον αἴνῳ · πᾶν δ᾽ ἐπὶ τέρμα νωμᾷ . ἄγε δή ,βασιλεῦ ,Τροίας πτολίπορθ᾽ ,Ἀτρέως γένεθλον ,πῶς σε προσείπω ; πῶς σε σεβίζω μήθ᾽ ὑπεράρας μήθ᾽ ὑποκάμψας καιρὸν χάριτος ; πολλοὶ δὲ βροτῶν τὸ δοκεῖν εἶναι προτίουσι δίκην παραβάντες . τῷ δυσπραγοῦντι δ᾽ ἐπιστενάχειν πᾶς τις ἕτοιμος · δῆγμα δὲ λύπης οὐδὲν ἐφ᾽ ἧπαρ προσικνεῖται · καὶ ξυγχαίρουσιν ὁμοιοπρεπεῖς ἀγέλαστα πρόσωπα βιαζόμενοι . ὅστις δ᾽ ἀγαθὸς προβατογνώμων ,οὐκ ἔστι λαθεῖν ὄμματα φωτός ,τὰ δοκοῦντ᾽ εὔφρονος ἐκ διανοίας ὑδαρεῖ σαίνειν φιλότητι . σὺ δέ μοι τότε μὲν στέλλων στρατιὰν Ἑλένης ἕνεκ᾽ ,οὐ γάρ σ᾽ ἐπικεύσω ,κάρτ᾽ ἀπομούσως ἦσθα γεγραμμένος ,οὐδ᾽ εὖ πραπίδων οἴακα νέμων θράσος ἐκ θυσιῶν ἀνδράσι θνῄσκουσι κομίζων . νῦν δ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ἄκρας φρενὸς οὐδ᾽ ἀφίλως εὔφρων πόνος εὖ τελέσασιν . γνώσῃ δὲ χρόνῳ διαπευθόμενος τόν τε δικαίως καὶ τὸν ἀκαίρως πόλιν οἰκουροῦντα πολιτῶν . πρῶτον μὲν Ἄργος καὶ θεοὺς ἐγχωρίους δίκη προσειπεῖν ,τοὺς ἐμοὶ μεταιτίους νόστου δικαίων θ᾽ ὧν ἐπραξάμην πόλιν Πριάμου · δίκας γὰρ οὐκ ἀπὸ γλώσσης θεοὶ κλύοντες ἀνδροθνῆτας Ἰλίου φθορὰς ἐς αἱματηρὸν τεῦχος οὐ διχορρόπως ψήφους ἔθεντο · τῷ δ᾽ ἐναντίῳ κύτει ἐλπὶς προσῄει χειρὸς οὐ πληρουμένῳ .καπνῷ δ᾽ ἁλοῦσα νῦν ἔτ᾽ εὔσημος πόλις . ἄτης θύελλαι ζῶσι · συνθνῄσκουσα δὲ σποδὸς προπέμπει πίονας πλούτου πνοάς . τούτων θεοῖσι χρὴ πολύμνηστον χάριν τίνειν ,ἐπείπερ καὶ πάγας ὑπερκότους ἐφραξάμεσθα καὶ γυναικὸς οὕνεκα πόλιν διημάθυνεν Ἀργεῖον δάκος ,ἵππου νεοσσός ,ἀσπιδηφόρος λεώς ,πήδημ᾽ ὀρούσας ἀμφὶ Πλειάδων δύσιν ·ὑπερθορὼν δὲ πύργον ὠμηστὴς λέων ἄδην ἔλειξεν αἵματος τυραννικοῦ . θεοῖς μὲν ἐξέτεινα φροίμιον τόδε · τὰ δ᾽ ἐς τὸ σὸν φρόνημα ,μέμνημαι κλύων ,καὶ φημὶ ταὐτὰ καὶ συνήγορόν μ᾽ ἔχεις . παύροις γὰρ ἀνδρῶν ἐστι συγγενὲς τόδε ,φίλον τὸν εὐτυχοῦντ᾽ ἄνευ φθόνου σέβειν . δύσφρων γὰρ ἰὸς καρδίαν προσήμενος ἄχθος διπλοίζει τῷ πεπαμένῳ νόσον ,τοῖς τ᾽ αὐτὸς αὑτοῦ πήμασιν βαρύνεται καὶ τὸν θυραῖον ὄλβον εἰσορῶν στένει .εἰδὼς λέγοιμ᾽ ἄν ,εὖ γὰρ ἐξεπίσταμαι ὁμιλίας κάτοπτρον ,εἴδωλον σκιᾶς δοκοῦντας εἶναι κάρτα πρευμενεῖς ἐμοί . μόνος δ᾽ Ὀδυσσεύς ,ὅσπερ οὐχ ἑκὼν ἔπλει ,ζευχθεὶς ἕτοιμος ἦν ἐμοὶ σειραφόρος · εἴτ᾽ οὖν θανόντος εἴτε καὶ ζῶντος πέρι λέγω .τὰ δ᾽ ἄλλα πρὸς πόλιν τε καὶ θεοὺς κοινοὺς ἀγῶνας θέντες ἐν πανηγύρει βουλευσόμεσθα . καὶ τὸ μὲν καλῶς ἔχον ὅπως χρονίζον εὖ μενεῖ βουλευτέον · ὅτῳ δὲ καὶ δεῖ φαρμάκων παιωνίων ,ἤτοι κέαντες ἢ τεμόντες εὐφρόνως πειρασόμεσθα πῆμ᾽ ἀποστρέψαι νόσου . νῦν δ᾽ ἐς μέλαθρα καὶ δόμους ἐφεστίους ἐλθὼν θεοῖσι πρῶτα δεξιώσομαι ,οἵπερ πρόσω πέμψαντες ἤγαγον πάλιν . νίκη δ᾽ ἐπείπερ ἕσπετ᾽ ,ἐμπέδως μένοι . ἄνδρες πολῖται ,πρέσβος Ἀργείων τόδε ,οὐκ αἰσχυνοῦμαι τοὺς φιλάνορας τρόπους λέξαι πρὸς ὑμᾶς · ἐν χρόνῳ δ᾽ ἀποφθίνει τὸ τάρβος ἀνθρώποισιν . οὐκ ἄλλων πάρα μαθοῦσ᾽ ,ἐμαυτῆς δύσφορον λέξω βίον τοσόνδ᾽ ὅσον περ οὗτος ἦν ὑπ᾽ Ἰλίῳ . τὸ μὲν γυναῖκα πρῶτον ἄρσενος δίχα ἧσθαι δόμοις ἔρημον ἔκπαγλον κακόν ,πολλὰς κλύουσαν κληδόνας παλιγκότους · καὶ τὸν μὲν ἥκειν ,τὸν δ᾽ ἐπεσφέρειν κακοῦ κάκιον ἄλλο πῆμα ,λάσκοντας δόμοις . καὶ τραυμάτων μὲν εἰ τόσων ἐτύγχανεν ἀνὴρ ὅδ᾽ ,ὡς πρὸς οἶκον ὠχετεύετο φάτις ,τέτρηται δικτύου πλέον λέγειν . εἰ δ᾽ ἦν τεθνηκώς ,ὡς ἐπλήθυον λόγοι ,τρισώματός τἂν Γηρυὼν ὁ δεύτερος [ πολλὴν ἄνωθεν ,τὴν κάτω γὰρ οὐ λέγω ,] χθονὸς τρίμοιρον χλαῖναν ἐξηύχει λαβεῖν ,ἅπαξ ἑκάστῳ κατθανὼν μορφώματι . τοιῶνδ᾽ ἕκατι κληδόνων παλιγκότων πολλὰς ἄνωθεν ἀρτάνας ἐμῆς δέρης ἔλυσαν ἄλλοι πρὸς βίαν λελημμένης . ἐκ τῶνδέ τοι παῖς ἐνθάδ᾽ οὐ παραστατεῖ ,ἐμῶν τε καὶ σῶν κύριος πιστωμάτων ,ὡς χρῆν ,Ὀρέστης · μηδὲ θαυμάσῃς τόδε . τρέφει γὰρ αὐτὸν εὐμενὴς δορύξενος Στρόφιος ὁ Φωκεύς ,ἀμφίλεκτα πήματα ἐμοὶ προφωνῶν ,τόν θ᾽ ὑπ᾽ Ἰλίῳ σέθεν κίνδυνον ,εἴ τε δημόθρους ἀναρχία βουλὴν καταρρίψειεν ,ὥστε σύγγονον βροτοῖσι τὸν πεσόντα λακτίσαι πλέον . τοιάδε μέντοι σκῆψις οὐ δόλον φέρει . ἔμοιγε μὲν δὴ κλαυμάτων ἐπίσσυτοι πηγαὶ κατεσβήκασιν ,οὐδ᾽ ἔνι σταγών . ἐν ὀψικοίτοις δ᾽ ὄμμασιν βλάβας ἔχω τὰς ἀμφί σοι κλαίουσα λαμπτηρουχίας ἀτημελήτους αἰέν . ἐν δ᾽ ὀνείρασιν λεπταῖς ὑπαὶ κώνωπος ἐξηγειρόμην ῥιπαῖσι θωύσσοντος ,ἀμφί σοι πάθη ὁρῶσα πλείω τοῦ ξυνεύδοντος χρόνου . νῦν ταῦτα πάντα τλᾶσ᾽ ἀπενθήτῳ φρενὶ λέγοιμ᾽ ἂν ἄνδρα τόνδε τῶν σταθμῶν κύνα ,σωτῆρα ναὸς πρότονον ,ὑψηλῆς στέγης στῦλον ποδήρη ,μονογενὲς τέκνον πατρί ,καὶ γῆν φανεῖσαν ναυτίλοις παρ᾽ ἐλπίδα ,κάλλιστον ἦμαρ εἰσιδεῖν ἐκ χείματος ,ὁδοιπόρῳ διψῶντι πηγαῖον ῥέος · φθόνος δ᾽ ἀπέστω · πολλὰ γὰρ τὰ πρὶν κακὰ ἠνειχόμεσθα . νῦν δέ μοι ,φίλον κάρα ,ἔκβαιν᾽ ἀπήνης τῆσδε ,μὴ χαμαὶ τιθεὶς τὸν σὸν πόδ᾽ ,ὦναξ ,Ἰλίου πορθήτορα .δμῳαί ,τί μέλλεθ᾽ ,αἷς ἐπέσταλται τέλος πέδον κελεύθου στρωννύναι πετάσμασιν ; εὐθὺς γενέσθω πορφυρόστρωτος πόρος ἐς δῶμ᾽ ἄελπτον ὡς ἂν ἡγῆται δίκη . τὰ δ᾽ ἄλλα φροντὶς οὐχ ὕπνῳ νικωμένη θήσει δικαίως σὺν θεοῖς εἱμαρμένα .Λήδας γένεθλον ,δωμάτων ἐμῶν φύλαξ ,ἀπουσίᾳ μὲν εἶπας εἰκότως ἐμῇ ·μακρὰν γὰρ ἐξέτεινας · ἀλλ᾽ ἐναισίμως αἰνεῖν ,παρ᾽ ἄλλων χρὴ τόδ᾽ ἔρχεσθαι γέρας · καὶ τἄλλα μὴ γυναικὸς ἐν τρόποις ἐμὲ ἅβρυνε ,μηδὲ βαρβάρου φωτὸς δίκην χαμαιπετὲς βόαμα προσχάνῃς ἐμοί ,μηδ᾽ εἵμασι στρώσασ᾽ ἐπίφθονον πόρον τίθει · θεούς τοι τοῖσδε τιμαλφεῖν χρεών · ἐν ποικίλοις δὲ θνητὸν ὄντα κάλλεσιν βαίνειν ἐμοὶ μὲν οὐδαμῶς ἄνευ φόβου . λέγω κατ᾽ ἄνδρα ,μὴ θεόν ,σέβειν ἐμέ . χωρὶς ποδοψήστρων τε καὶ τῶν ποικίλων κληδὼν ἀυτεῖ ·καὶ τὸ μὴ κακῶς φρονεῖν θεοῦ μέγιστον δῶρον . ὀλβίσαι δὲ χρὴ βίον τελευτήσαντ᾽ ἐν εὐεστοῖ φίλῃ . εἰ πάντα δ᾽ ὣς πράσσοιμ᾽ ἄν ,εὐθαρσὴς ἐγώ . καὶ μὴν τόδ᾽ εἰπὲ μὴ παρὰ γνώμην ἐμοί . γνώμην μὲν ἴσθι μὴ διαφθεροῦντ᾽ ἐμέ . ηὔξω θεοῖς δείσας ἂν ὧδ᾽ ἔρδειν τάδε . εἴπερ τις ,εἰδώς γ᾽ εὖ τόδ᾽ ἐξεῖπον τέλος . τί δ᾽ ἂν δοκεῖ σοι Πρίαμος ,εἰ τάδ᾽ ἤνυσεν ; ἐν ποικίλοις ἂν κάρτα μοι βῆναι δοκεῖ . μή νυν τὸν ἀνθρώπειον αἰδεσθῇς ψόγον . φήμη γε μέντοι δημόθρους μέγα σθένει . ὁ δ᾽ ἀφθόνητός γ᾽ οὐκ ἐπίζηλος πέλει . οὔτοι γυναικός ἐστιν ἱμείρειν μάχης . τοῖς δ᾽ ὀλβίοις γε καὶ τὸ νικᾶσθαι πρέπει . ἦ καὶ σὺ νίκην τήνδε δήριος τίεις ; πιθοῦ · κράτος μέντοι πάρες γ᾽ ἑκὼν ἐμοί . ἀλλ᾽ εἰ δοκεῖ σοι ταῦθ᾽ ,ὑπαί τις ἀρβύλας λύοι τάχος ,πρόδουλον ἔμβασιν ποδός . καὶ τοῖσδέ μ᾽ ἐμβαίνονθ᾽ ἁλουργέσιν θεῶν μή τις πρόσωθεν ὄμματος βάλοι φθόνος . πολλὴ γὰρ αἰδὼς δωματοφθορεῖν ποσὶν φθείροντα πλοῦτον ἀργυρωνήτους θ᾽ ὑφάς . τούτων μὲν οὕτω · τὴν ξένην δὲ πρευμενῶς τήνδ᾽ ἐσκόμιζε · τὸν κρατοῦντα μαλθακῶς θεὸς πρόσωθεν εὐμενῶς προσδέρκεται . ἑκὼν γὰρ οὐδεὶς δουλίῳ χρῆται ζυγῷ . αὕτη δὲ πολλῶν χρημάτων ἐξαίρετον ἄνθος ,στρατοῦ δώρημ᾽ ,ἐμοὶ ξυνέσπετο . ἐπεὶ δ᾽ ἀκούειν σοῦ κατέστραμμαι τάδε ,εἶμ᾽ ἐς δόμων μέλαθρα πορφύρας πατῶν . ἔστιν θάλασσα ,τίς δέ νιν κατασβέσει ; τρέφουσα πολλῆς πορφύρας ἰσάργυρον κηκῖδα παγκαίνιστον ,εἱμάτων βαφάς . πένεσθαι δ᾽ οὐκ ἐπίσταται δόμος . πολλῶν πατησμὸν δ᾽ εἱμάτων ἂν ηὐξάμην ,δόμοισι προυνεχθέντος ἐν χρηστηρίοις ,ψυχῆς κόμιστρα τῆσδε μηχανωμένῃ . ῥίζης γὰρ οὔσης φυλλὰς ἵκετ᾽ ἐς δόμους ,σκιὰν ὑπερτείνασα σειρίου κυνός . καὶ σοῦ μολόντος δωματῖτιν ἑστίαν ,θάλπος μὲν ἐν χειμῶνι σημαίνεις μολόν · ὅταν δὲ τεύχῃ Ζεὺς ἀπ᾽ ὄμφακος πικρᾶς οἶνον ,τότ᾽ ἤδη ψῦχος ἐν δόμοις πέλει ,ἀνδρὸς τελείου δῶμ᾽ ἐπιστρωφωμένου . Ζεῦ ,Ζεῦ τέλειε ,τὰς ἐμὰς εὐχὰς τέλει · μέλοι δέ τοι σοὶ τῶν περ ἂν μέλλῃς τελεῖν . τίπτε μοι τόδ᾽ ἐμπέδως δεῖμα προστατήριον καρδίας τερασκόπου ποτᾶται ,μαντιπολεῖ δ᾽ ἀκέλευστος ἄμισθος ἀοιδά ,οὐδ᾽ ἀποπτύσαι δίκαν δυσκρίτων ὀνειράτων θάρσος εὐπειθὲς ἵ - ζει φρενὸς φίλον θρόνον ; χρόνος δ᾽ ἐπὶ πρυμνησίων ξυνεμβολαῖς ψαμμί᾽ ἀκτᾶς παρή - μησεν ,εὖθ᾽ ὑπ᾽ Ἴλιον ὦρτο ναυβάτας στρατός . πεύθομαι δ᾽ ἀπ᾽ ὀμμάτων νόστον ,αὐτόμαρτυς ὤν · τὸν δ᾽ ἄνευ λύρας ὅμως ὑμνῳδεῖ θρῆνον Ἐρινύος αὐτοδίδακτος ἔσωθεν θυμός ,οὐ τὸ πᾶν ἔχων ἐλπίδος φίλον θράσος . σπλάγχνα δ᾽ οὔτοι ματᾴ - ζει πρὸς ἐνδίκοις φρεσὶν τελεσφόροις δίναις κυκώμενον κέαρ . εὔχομαι δ᾽ ἐξ ἐμᾶς ἐλπίδος ψύθη πεσεῖν ἐς τὸ μὴ τελεσφόρον . μάλα γέ τοι τὸ μεγάλας ὑγιείας ἀκόρεστον τέρμα · νόσος γάρ γείτων ὁμότοιχος ἐρείδει . καὶ πότμος εὐθυπορῶν ἀνδρὸς ἔπαισεν ἄφαντον ἕρμα . καὶ πρὸ μέν τι χρημάτων κτησίων ὄκνος βαλὼν σφενδόνας ἀπ᾽ εὐμέτρου ,οὐκ ἔδυ πρόπας δόμος πημονᾶς γέμων ἄγαν ,οὐδ᾽ ἐπόντισε σκάφος . πολλά τοι δόσις ἐκ Διὸς ἀμφιλα - φής τε καὶ ἐξ ἀλόκων ἐπετειᾶν νῆστιν ὤλεσεν νόσον . τὸ δ᾽ ἐπὶ γᾶν πεσὸν ἅπαξ θανάσιμον πρόπαρ ἀνδρὸς μέλαν αἷμα τίς ἂν πάλιν ἀγκαλέσαιτ᾽ ἐπαείδων ; οὐδὲ τὸν ὀρθοδαῆ τῶν φθιμένων ἀνάγειν Ζεὺς ἀπέπαυσεν ἐπ᾽ εὐλαβείᾳ ; εἰ δὲ μὴ τεταγμένα μοῖρα μοῖραν ἐκ θεῶν εἶργε μὴ πλέον φέρειν ,προφθάσασα καρδία γλῶσσαν ἂν τάδ᾽ ἐξέχει . νῦν δ᾽ ὑπὸ σκότῳ βρέμει θυμαλγής τε καὶ οὐδὲν ἐπελπομέν - α ποτὲ καίριον ἐκτολυπεύσειν ζωπυρουμένας φρενός . εἴσω κομίζου καὶ σύ ,Κασάνδραν λέγω ,ἐπεί σ᾽ ἔθηκε Ζεὺς ἀμηνίτως δόμοις κοινωνὸν εἶναι χερνίβων ,πολλῶν μέτα δούλων σταθεῖσαν κτησίου βωμοῦ πέλας ·ἔκβαιν᾽ ἀπήνης τῆσδε ,μηδ᾽ ὑπερφρόνει . καὶ παῖδα γάρ τοί φασιν Ἀλκμήνης ποτὲ πραθέντα τλῆναι δουλίας μάζης τυχεῖν . εἰ δ᾽ οὖν ἀνάγκη τῆσδ᾽ ἐπιρρέποι τύχης ,ἀρχαιοπλούτων δεσποτῶν πολλὴ χάρις . οἳ δ᾽ οὔποτ᾽ ἐλπίσαντες ἤμησαν καλῶς ,ὠμοί τε δούλοις πάντα καὶ παρὰ στάθμην . ἔχεις παρ᾽ ἡμῶν οἷά περ νομίζεται . σοί τοι λέγουσα παύεται σαφῆ λόγον . ἐντός δ᾽ ἂν οὖσα μορσίμων ἀγρευμάτων πείθοι᾽ ἄν ,εἰ πείθοι᾽ · ἀπειθοίης δ᾽ ἴσως . ἀλλ᾽ εἴπερ ἐστι μὴ χελιδόνος δίκην ἀγνῶτα φωνὴν βάρβαρον κεκτημένη ,ἔσω φρενῶν λέγουσα πείθω νιν λόγῳ . ἕπου . τὰ λῷστα τῶν παρεστώτων λέγει . πιθοῦ λιποῦσα τόνδ᾽ ἁμαξήρη θρόνον . οὔτοι θυραίᾳ τῇδ᾽ ἐμοὶ σχολὴ πάρα τρίβειν · τὰ μὲν γὰρ ἑστίας μεσομφάλου ἕστηκεν ἤδη μῆλα πρὸς σφαγὰς πάρος ,ὡς οὔποτ᾽ ἐλπίσασι τήνδ᾽ ἕξειν χάριν . σὺ δ᾽ εἴ τι δράσεις τῶνδε ,μὴ σχολὴν τίθει . εἰ δ᾽ ἀξυνήμων οὖσα μὴ δέχῃ λόγον ,σὺ δ᾽ ἀντὶ φωνῆς φράζε καρβάνῳ χερί . ἑρμηνέως ἔοικεν ἡ ξένη τοροῦ δεῖσθαι · τρόπος δὲ θηρὸς ὡς νεαιρέτου . ἦ μαίνεταί γε καὶ κακῶν κλύει φρενῶν ,ἥτις λιποῦσα μὲν πόλιν νεαίρετον ἥκει ,χαλινὸν δ᾽ οὐκ ἐπίσταται φέρειν ,πρὶν αἱματηρὸν ἐξαφρίζεσθαι μένος . οὐ μὴν πλέω ῥίψασ᾽ ἀτιμασθήσομαι . ἐγὼ δ᾽ ,ἐποικτίρω γάρ ,οὐ θυμώσομαι . ἴθ᾽ ,ὦ τάλαινα ,τόνδ᾽ ἐρημώσασ᾽ ὄχον ,εἴκουσ᾽ ἀνάγκῃ τῇδε καίνισον ζυγόν . Ὦπολλον Ὦπολλον . τί ταῦτ᾽ ἀνωτότυξας ἀμφὶ Λοξίου ; οὐ γὰρ τοιοῦτος ὥστε θρηνητοῦ τυχεῖν . Ὦπολλον Ὦπολλον . ἡ δ᾽ αὖτε δυσφημοῦσα τὸν θεὸν καλεῖ οὐδὲν προσήκοντ᾽ ἐν γόοις παραστατεῖν . Ἄπολλον Ἄπολλον ἀγυιᾶτ᾽ ,ἀπόλλων ἐμός . ἀπώλεσας γὰρ οὐ μόλις τὸ δεύτερον . χρήσειν ἔοικεν ἀμφὶ τῶν αὑτῆς κακῶν . μένει τὸ θεῖον δουλίᾳ περ ἐν φρενί . Ἄπολλον Ἄπολλον ἀγυιᾶτ᾽ ,ἀπόλλων ἐμός . ἆ ποῖ ποτ᾽ ἤγαγές με ; πρὸς ποίαν στέγην ; πρὸς τὴν Ἀτρειδῶν · εἰ σὺ μὴ τόδ᾽ ἐννοεῖς ,ἐγὼ λέγω σοι · καὶ τάδ᾽ οὐκ ἐρεῖς ψύθη .μισόθεον μὲν οὖν ,πολλὰ συνίστορα αὐτόφονα κακὰ καρατόμα ,ἀνδροσφαγεῖον καὶ πεδορραντήριον .ἔοικεν εὔρις ἡ ξένη κυνὸς δίκην εἶναι ,ματεύει δ᾽ ὧν ἀνευρήσει φόνον .μαρτυρίοισι γὰρ τοῖσδ᾽ ἐπιπείθομαι · κλαιόμενα τάδε βρέφη σφαγάς ,ὀπτάς τε σάρκας πρὸς πατρὸς βεβρωμένας . τὸ μὲν κλέος σοῦ μαντικὸν πεπυσμένοι ἦμεν · προφήτας δ᾽ οὔτινας ματεύομεν . ἰὼ πόποι ,τί ποτε μήδεται ; τί τόδε νέον ἄχος μέγα μέγ᾽ ἐν δόμοισι τοῖσδε μήδεται κακὸν ἄφερτον φίλοισιν ,δυσίατον ; ἀλκὰ δ᾽ ἑκὰς ἀποστατεῖ . τούτων ἄιδρίς εἰμι τῶν μαντευμάτων . ἐκεῖνα δ᾽ ἔγνων · πᾶσα γὰρ πόλις βοᾷ . ἰὼ τάλαινα ,τόδε γὰρ τελεῖς ,τὸν ὁμοδέμνιον πόσιν λουτροῖσι φαιδρύνασα - πῶς φράσω τέλος ; τάχος γὰρ τόδ᾽ ἔσται · προτείνει δὲ χεὶρ ἐκ χερὸς ὀρέγματα . οὔπω ξυνῆκα · νῦν γὰρ ἐξ αἰνιγμάτων ἐπαργέμοισι θεσφάτοις ἀμηχανῶ . ἒ ἔ ,παπαῖ παπαῖ ,τί τόδε φαίνεται ; ἀλλ᾽ ἄρκυς ἡ ξύνευνος ,ἡ ξυναιτία φόνου . στάσις δ᾽ ἀκόρετος γένει κατολολυξάτω θύματος λευσίμου . ποίαν Ἐρινὺν τήνδε δώμασιν κέλῃ ἐπορθιάζειν ; οὔ με φαιδρύνει λόγος . ἐπὶ δὲ καρδίαν ἔδραμε κροκοβαφὴς σταγών ,ἅτε καιρία πτώσιμος ξυνανύτει βίου δύντος αὐγαῖς ·ταχεῖα δ᾽ ἄτα πέλει .ἆ ἆ ,ἰδοὺ ἰδού · ἄπεχε τῆς βοὸς τὸν ταῦρον · ἐν πέπλοισι μελαγκέρῳ λαβοῦσα μηχανήματι τύπτει ·πίτνει δ᾽ ἐν ἐνύδρῳ τεύχει . δολοφόνου λέβητος τύχαν σοι λέγω . οὐ κομπάσαιμ᾽ ἂν θεσφάτων γνώμων ἄκρος εἶναι ,κακῷ δέ τῳ προσεικάζω τάδε . ἀπὸ δὲ θεσφάτων τίς ἀγαθὰ φάτις βροτοῖς τέλλεται ; κακῶν γὰρ διαὶ πολυεπεῖς τέχναι θεσπιῳδὸν φόβον φέρουσιν μαθεῖν . ἰὼ ἰὼ ταλαίνας κακόποτμοι τύχαι · τὸ γὰρ ἐμὸν θροῶ πάθος ἐπεγχύδαν . ποῖ δή με δεῦρο τὴν τάλαιναν ἤγαγες ; οὐδέν ποτ᾽ εἰ μὴ ξυνθανουμένην . τί γάρ ; φρενομανής τις εἶ θεοφόρητος ,ἀμ - φὶ δ᾽ αὑτᾶς θροεῖς νόμον ἄνομον ,οἷά τις ξουθὰ ἀκόρετος βοᾶς ,φεῦ ,ταλαίναις φρεσίν Ἴτυν Ἴτυν στένουσ᾽ ἀμφιθαλῆ κακοῖς ἀηδὼν βίον . ἰὼ ἰὼ λιγείας μόρον ἀηδόνος · περέβαλον γάρ οἱ πτεροφόρον δέμας θεοὶ γλυκύν τ᾽ αἰῶνα κλαυμάτων ἄτερ · ἐμοὶ δὲ μίμνει σχισμὸς ἀμφήκει δορί . πόθεν ἐπισσύτους θεοφόρους [τ᾽] ἔχεις ματαίους δύας ,τὰ δ᾽ ἐπίφοβα δυσφάτῳ κλαγγᾷ μελοτυπεῖς ὁμοῦ τ᾽ ὀρθίοις ἐν νόμοις ; πόθεν ὅρους ἔχεις θεσπεσίας ὁδοῦ κακορρήμονας ; ἰὼ γάμοι γάμοι Πάριδος ὀλέθριοι φίλων . ἰὼ Σκαμάνδρου πάτριον ποτόν . τότε μὲν ἀμφὶ σὰς ἀϊόνας τάλαιν᾽ ἠνυτόμαν τροφαῖς · νῦν δ᾽ ἀμφὶ Κωκυτόν τε κἀχερουσίους ὄχθας ἔοικα θεσπιῳδήσειν τάχα . τί τόδε τορὸν ἄγαν ἔπος ἐφημίσω ; νεόγονος ἂν ἀΐων μάθοι . πέπληγμαι δ᾽ ὑπαὶ δάκει φοινίῳ δυσαλγεῖ τύχᾳ μινυρὰ [κακὰ] θρεομένας ,θραύματ᾽ ἐμοὶ κλύειν . ἰὼ πόνοι πόνοι πόλεος ὀλομένας τὸ πᾶν . ἰὼ πρόπυργοι θυσίαι πατρὸς πολυκανεῖς βοτῶν ποιονόμων ·ἄκος δ᾽ οὐδὲν ἐπήρκεσαν τὸ μὴ πόλιν μὲν ὥσπερ οὖν ἔχει παθεῖν . ἐγὼ δὲ θερμόνους τάχ᾽ ἐν πέδῳ βαλῶ . ἑπόμενα προτέροισι τάδ᾽ ἐφημίσω . καί τίς σε κακοφρονῶν τίθη - σι δαίμων ὑπερβαρὴς ἐμπίτνων μελίζειν πάθη γοερὰ θανατοφόρα . τέρμα δ᾽ ἀμηχανῶ . καὶ μὴν ὁ χρησμὸς οὐκέτ᾽ ἐκ καλυμμάτων ἔσται δεδορκὼς νεογάμου νύμφης δίκην · λαμπρὸς δ᾽ ἔοικεν ἡλίου πρὸς ἀντολὰς πνέων ἐσᾴξειν ,ὥστε κύματος δίκην κλύζειν πρὸς αὐγὰς τοῦδε πήματος πολὺ μεῖζον · φρενώσω δ᾽ οὐκέτ᾽ ἐξ αἰνιγμάτων . καὶ μαρτυρεῖτε συνδρόμως ἴχνος κακῶν ῥινηλατούσῃ τῶν πάλαι πεπραγμένων . τὴν γὰρ στέγην τήνδ᾽ οὔποτ᾽ ἐκλείπει χορὸς ξύμφθογγος οὐκ εὔφωνος ·οὐ γὰρ εὖ λέγει . καὶ μὴν πεπωκώς γ᾽ ,ὡς θρασύνεσθαι πλέον ,βρότειον αἷμα κῶμος ἐν δόμοις μένει ,δύσπεμπτος ἔξω ,συγγόνων Ἐρινύων . ὑμνοῦσι δ᾽ ὕμνον δώμασιν προσήμεναι πρώταρχον ἄτην · ἐν μέρει δ᾽ ἀπέπτυσαν εὐνὰς ἀδελφοῦ τῷ πατοῦντι δυσμενεῖς . ἥμαρτον ,ἢ θηρῶ τι τοξότης τις ὥς ; ἢ ψευδόμαντίς εἰμι θυροκόπος φλέδων ; ἐκμαρτύρησον προυμόσας τό μ᾽ εἰδέναι λόγῳ παλαιὰς τῶνδ᾽ ἁμαρτίας δόμων . καὶ πῶς ἂν ὅρκος ,πῆγμα γενναίως παγέν ,παιώνιον γένοιτο ; θαυμάζω δέ σου ,πόντου πέραν τραφεῖσαν ἀλλόθρουν πόλιν κυρεῖν λέγουσαν ,ὥσπερ εἰ παρεστάτεις . μάντις μ᾽ Ἀπόλλων τῷδ᾽ ἐπέστησεν τέλει . μῶν καὶ θεός περ ἱμέρῳ πεπληγμένος ; προτοῦ μὲν αἰδὼς ἦν ἐμοὶ λέγειν τάδε . ἁβρύνεται γὰρ πᾶς τις εὖ πράσσων πλέον . ἀλλ᾽ ἦν παλαιστὴς κάρτ᾽ ἐμοὶ πνέων χάριν . ἦ καὶ τέκνων εἰς ἔργον ἤλθετον νόμῳ ; ξυναινέσασα Λοξίαν ἐψευσάμην . ἤδη τέχναισιν ἐνθέοις ᾑρημένη ; ἤδη πολίταις πάντ᾽ ἐθέσπιζον πάθη . πῶς δῆτ᾽ ἄνατος ἦσθα Λοξίου κότῳ ; ἔπειθον οὐδέν᾽ οὐδέν ,ὡς τάδ᾽ ἤμπλακον . ἡμῖν γε μὲν δὴ πιστὰ θεσπίζειν δοκεῖς . ἰοὺ ἰού ,ὢ ὢ κακά . ὑπ᾽ αὖ με δεινὸς ὀρθομαντείας πόνος στροβεῖ ταράσσων φροιμίοις δυσφροιμίοις . ὁρᾶτε τούσδε τοὺς δόμοις ἐφημένους νέους ,ὀνείρων προσφερεῖς μορφώμασιν ; παῖδες θανόντες ὡσπερεὶ πρὸς τῶν φίλων ,χεῖρας κρεῶν πλήθοντες οἰκείας βορᾶς ,σὺν ἐντέροις τε σπλάγχν᾽ ,ἐποίκτιστον γέμος ,πρέπουσ᾽ ἔχοντες ,ὧν πατὴρ ἐγεύσατο .ἐκ τῶνδε ποινὰς φημὶ βουλεύειν τινὰ λέοντ᾽ ἄναλκιν ἐν λέχει στρωφώμενον οἰκουρόν ,οἴμοι ,τῷ μολόντι δεσπότῃ ἐμῷ · φέρειν γὰρ χρὴ τὸ δούλιον ζυγόν · νεῶν τ᾽ ἄπαρχος Ἰλίου τ᾽ ἀναστάτης οὐκ οἶδεν οἷα γλῶσσα μισητῆς κυνὸς λείξασα κἀκτείνασα φαιδρὸν οὖς ,δίκην Ἄτης λαθραίου ,τεύξεται κακῇ τύχῃ . τοιάδε τόλμα · θῆλυς ἄρσενος φονεὺς ἔστιν . τί νιν καλοῦσα δυσφιλὲς δάκος τύχοιμ᾽ ἄν ; ἀμφίσβαιναν ,ἢ Σκύλλαν τινὰ οἰκοῦσαν ἐν πέτραισι ,ναυτίλων βλάβην ,θύουσαν Ἅιδου μητέρ᾽ ἄσπονδόν τ᾽ Ἄρη φίλοις πνέουσαν ; ὡς δ᾽ ἐπωλολύξατο ἡ παντότολμος ,ὥσπερ ἐν μάχης τροπῇ ,δοκεῖ δὲ χαίρειν νοστίμῳ σωτηρίᾳ . καὶ τῶνδ᾽ ὅμοιον εἴ τι μὴ πείθω · τί γάρ ; τὸ μέλλον ἥξει . καὶ σύ μ᾽ ἐν τάχει παρὼν ἄγαν γ᾽ ἀληθόμαντιν οἰκτίρας ἐρεῖς . τὴν μὲν Θυέστου δαῖτα παιδείων κρεῶν ξυνῆκα καὶ πέφρικα ,καὶ φόβος μ᾽ ἔχει κλύοντ᾽ ἀληθῶς οὐδὲν ἐξῃκασμένα .τὰ δ᾽ ἄλλ᾽ ἀκούσας ἐκ δρόμου πεσὼν τρέχω . Ἀγαμέμνονός σέ φημ᾽ ἐπόψεσθαι μόρον . εὔφημον ,ὦ τάλαινα ,κοίμησον στόμα . ἀλλ᾽ οὔτι παιὼν τῷδ᾽ ἐπιστατεῖ λόγῳ . οὔκ ,εἴπερ ἔσται γ᾽ · ἀλλὰ μὴ γένοιτό πως . σὺ μὲν κατεύχῃ ,τοῖς δ᾽ ἀποκτείνειν μέλει . τίνος πρὸς ἀνδρὸς τοῦτ᾽ ἄγος πορσύνεται ; ἦ κάρτα τἄρ᾽ ἂν παρεκόπης χρησμῶν ἐμῶν τοῦ γὰρ τελοῦντος οὐ ξυνῆκα μηχανήν . καὶ μὴν ἄγαν γ᾽ Ἕλλην᾽ ἐπίσταμαι φάτιν . καὶ γὰρ τὰ πυθόκραντα · δυσμαθῆ δ᾽ ὅμως . παπαῖ ,οἷον τὸ πῦρ · ἐπέρχεται δέ μοι . ὀτοτοῖ ,Λύκει᾽ Ἄπολλον ,οἲ ἐγὼ ἐγώ . αὕτη δίπους λέαινα συγκοιμωμένη λύκῳ ,λέοντος εὐγενοῦς ἀπουσίᾳ ,κτενεῖ με τὴν τάλαιναν · ὡς δὲ φάρμακον τεύχουσα κἀμοῦ μισθὸν ἐνθήσειν κότῳ ἐπεύχεται ,θήγουσα φωτὶ φάσγανον ἐμῆς ἀγωγῆς ἀντιτείσασθαι φόνον . τί δῆτ᾽ ἐμαυτῆς καταγέλωτ᾽ ἔχω τάδε ,καὶ σκῆπτρα καὶ μαντεῖα περὶ δέρῃ στέφη ; σὲ μὲν πρὸ μοίρας τῆς ἐμῆς διαφθερῶ . ἴτ᾽ ἐς φθόρον · πεσόντα γ᾽ ὧδ᾽ ἀμείβομαι .ἄλλην τιν᾽ ἄτης ἀντ᾽ ἐμοῦ πλουτίζετε .ἰδοὺ δ᾽ Ἀπόλλων αὐτὸς ἐκδύων ἐμὲ χρηστηρίαν ἐσθῆτ᾽ ,ἐποπτεύσας δέ με κἀν τοῖσδε κόσμοις καταγελωμένην μέγα φίλων ὑπ᾽ ἐχθρῶν οὐ διχορρόπως ,μάτην - καλουμένη δὲ φοιτὰς ὡς ἀγύρτρια πτωχὸς τάλαινα λιμοθνὴς ἠνεσχόμην - καὶ νῦν ὁ μάντις μάντιν ἐκπράξας ἐμὲ ἀπήγαγ᾽ ἐς τοιάσδε θανασίμους τύχας . βωμοῦ πατρῴου δ᾽ ἀντ᾽ ἐπίξηνον μένει ,θερμῷ κοπείσης φοινίῳ προσφάγματι . οὐ μὴν ἄτιμοί γ᾽ ἐκ θεῶν τεθνήξομεν . ἥξει γὰρ ἡμῶν ἄλλος αὖ τιμάορος ,μητροκτόνον φίτυμα ,ποινάτωρ πατρός · φυγὰς δ᾽ ἀλήτης τῆσδε γῆς ἀπόξενος κάτεισιν ,ἄτας τάσδε θριγκώσων φίλοις · ὀμώμοται γὰρ ὅρκος ἐκ θεῶν μέγας ,ἄξειν νιν ὑπτίασμα κειμένου πατρός . τί δῆτ᾽ ἐγὼ κάτοικτος ὧδ᾽ ἀναστένω ; ἐπεὶ τὸ πρῶτον εἶδον Ἰλίου πόλιν πράξασαν ὡς ἔπραξεν ,οἳ δ᾽ εἷλον πόλιν οὕτως ἀπαλλάσσουσιν ἐν θεῶν κρίσει ,ἰοῦσα πράξω · τλήσομαι τὸ κατθανεῖν . Ἅιδου πύλας δὲ τάσδ᾽ ἐγὼ προσεννέπω ·ἐπεύχομαι δὲ καιρίας πληγῆς τυχεῖν ,ὡς ἀσφάδαστος ,αἱμάτων εὐθνησίμων ἀπορρυέντων ,ὄμμα συμβάλω τόδε . ὦ πολλὰ μὲν τάλαινα ,πολλὰ δ᾽ αὖ σοφὴ γύναι ,μακρὰν ἔτεινας . εἰ δ᾽ ἐτητύμως μόρον τὸν αὑτῆς οἶσθα ,πῶς θεηλάτου βοὸς δίκην πρὸς βωμὸν εὐτόλμως πατεῖς ; οὐκ ἔστ᾽ ἄλυξις ,οὔ ,ξένοι ,χρόνον πλέω . ὁ δ᾽ ὕστατός γε τοῦ χρόνου πρεσβεύεται ,ἥκει τόδ᾽ ἦμαρ · σμικρὰ κερδανῶ φυγῇ . ἀλλ᾽ ἴσθι τλήμων οὖσ᾽ ἀπ᾽ εὐτόλμου φρενός . οὐδεὶς ἀκούει ταῦτα τῶν εὐδαιμόνων . ἀλλ᾽ εὐκλεῶς τοι κατθανεῖν χάρις βροτῷ . ἰὼ πάτερ σοῦ σῶν τε γενναίων τέκνων . τί δ᾽ ἐστὶ χρῆμα ; τίς σ᾽ ἀποστρέφει φόβος ; φεῦ φεῦ . τί τοῦτ᾽ ἔφευξας ; εἴ τι μὴ φρενῶν στύγος . φόνον δόμοι πνέουσιν αἱματοσταγῆ ,καί πῶς ; τόδ᾽ ὄζει θυμάτων ἐφεστίων . ὅμοιος ἀτμὸς ὥσπερ ἐκ τάφου πρέπει ,οὐ Σύριον ἀγλάισμα δώμασιν λέγεις . ἀλλ᾽ εἶμι κἀν δόμοισι κωκύσουσ᾽ ἐμὴν Ἀγαμέμνονός τε μοῖραν . ἀρκείτω βίος . ἰὼ ξένοι ,οὔτοι δυσοίζω θάμνον ὡς ὄρνις φόβῳ ἄλλως ·θανούσῃ μαρτυρεῖτέ μοι τόδε ,ὅταν γυνὴ γυναικὸς ἀντ᾽ ἐμοῦ θάνῃ ,ἀνήρ τε δυσδάμαρτος ἀντ᾽ ἀνδρὸς πέσῃ . ἐπιξενοῦμαι ταῦτα δ᾽ ὡς θανουμένη . ὦ τλῆμον ,οἰκτίρω σε θεσφάτου μόρου . ἅπαξ ἔτ᾽ εἰπεῖν ῥῆσιν οὐ θρῆνον θέλω ἐμὸν τὸν αὐτῆς .ἡλίῳ δ᾽ ἐπεύχομαι πρὸς ὕστατον φῶς ̣ τοῖς ἐμοῖς τιμαόροις ἐχθροῖς φονεῦσι τοῖς ἐμοῖς τίνειν ὁμοῦ ,̣ δούλης θανούσης ,εὐμαροῦς χειρώματος . ἰὼ βρότεια πράγματ᾽ · εὐτυχοῦντα μὲν σκιά τις ἂν τρέψειεν · εἰ δὲ δυστυχῇ ,βολαῖς ὑγρώσσων σπόγγος ὤλεσεν γραφήν . καὶ ταῦτ᾽ ἐκείνων μᾶλλον οἰκτίρω πολύ . τὸ μὲν εὖ πράσσειν ἀκόρεστον ἔφυ πᾶσι βροτοῖσιν ·δακτυλοδείκτων δ᾽ οὔτις ἀπειπὼν εἴργει μελάθρων ,μηκέτ᾽ ἐσέλθῃς ,τάδε φωνῶν .καὶ τῷδε πόλιν μὲν ἑλεῖν ἔδοσαν μάκαρες Πριάμου ·θεοτίμητος δ᾽ οἴκαδ᾽ ἱκάνει . νῦν δ᾽ εἰ προτέρων αἷμ᾽ ἀποτείσῃ καὶ τοῖσι θανοῦσι θανὼν ἄλλων ποινὰς θανάτων ἐπικράνῃ ,τίς ἂν ἐξ εύξαιτο βροτῶν ἀσινεῖ δαίμονι φῦναι τάδ᾽ ἀκούων ; ὤμοι ,πέπληγμαι καιρίαν πληγὴν ἔσω . σῖγα · τίς πληγὴν ἀυτεῖ καιρίως οὐτασμένος ; ὤμοι μάλ᾽ αὖθις ,δευτέραν πεπληγμένος . τοὔργον εἰργάσθαι δοκεῖ μοι βασιλέως οἰμώγμασιν . ἀλλὰ κοινωσώμεθ᾽ ἤν πως ἀσφαλῆ βουλεύματα . - ἐγὼ μὲν ὑμῖν τὴν ἐμὴν γνώμην λέγω ,πρὸς δῶμα δεῦρ᾽ ἀστοῖσι κηρύσσειν βοήν .- - ἐμοὶ δ᾽ ὅπως τάχιστά γ᾽ ἐμπεσεῖν δοκεῖ καὶ πρᾶγμ᾽ ἐλέγχειν σὺν νεορρύτῳ ξίφει . - - κἀγὼ τοιούτου γνώματος κοινωνὸς ὢν ψηφίζομαί τι δρᾶν · τὸ μὴ μέλλειν δ᾽ ἀκμή . - - ὁρᾶν πάρεστι · φροιμιάζονται γὰρ ὡς τυραννίδος σημεῖα πράσσοντες πόλει . - - χρονίζομεν γάρ . οἱ δὲ τῆς μελλοῦς κλέος πέδοι πατοῦντες οὐ καθεύδουσιν χερί . - - οὐκ οἶδα βουλῆς ἧστινος τυχὼν λέγω . τοῦ δρῶντός ἐστι καὶ τὸ βουλεῦσαι πέρι . - - κἀγὼ τοιοῦτός εἰμ᾽ ,ἐπεὶ δυσμηχανῶ λόγοισι τὸν θανόντ᾽ ἀνιστάναι πάλιν . - - ἦ καὶ βίον τείνοντες ὧδ᾽ ὑπείξομεν δόμων καταισχυντῆρσι τοῖσδ᾽ ἡγουμένοις ;- - ἀλλ᾽ οὐκ ἀνεκτόν ,ἀλλὰ κατθανεῖν κρατεῖ · πεπαιτέρα γὰρ μοῖρα τῆς τυραννίδος . - - ἦ γὰρ τεκμηρίοισιν ἐξ οἰμωγμάτων μαντευσόμεσθα τἀνδρὸς ὡς ὀλωλότος ;- - σάφ᾽ εἰδότας χρὴ τῶνδε θυμοῦσθαι πέρι · τὸ γὰρ τοπάζειν τοῦ σάφ᾽ εἰδέναι δίχα . - - ταύτην ἐπαινεῖν πάντοθεν πληθύνομαι ,τρανῶς Ἀτρείδην εἰδέναι κυροῦνθ᾽ ὅπως . πολλῶν πάροιθεν καιρίως εἰρημένων τἀναντί᾽ εἰπεῖν οὐκ ἐπαισχυνθήσομαι . πῶς γάρ τις ἐχθροῖς ἐχθρὰ πορσύνων ,φίλοις δοκοῦσιν εἶναι ,πημονῆς ἀρκύστατ᾽ ἂν φράξειεν ,ὕψος κρεῖσσον ἐκπηδήματος ; ἐμοὶ δ᾽ ἀγὼν ὅδ᾽ οὐκ ἀφρόντιστος πάλαι νείκης παλαιᾶς ἦλθε ,σὺν χρόνῳ γε μήν · ἕστηκα δ᾽ ἔνθ᾽ ἔπαισ᾽ ἐπ᾽ ἐξειργασμένοις . οὕτω δ᾽ ἔπραξα ,καὶ τάδ᾽ οὐκ ἀρνήσομαι · παίω δέ νιν δίς · κἀν δυοῖν οἰμωγμάτοιν μεθῆκεν αὑτοῦ κῶλα · καὶ πεπτωκότι τρίτην ἐπενδίδωμι ,τοῦ κατὰ χθονὸς Διὸς νεκρῶν σωτῆρος εὐκταίαν χάριν . οὕτω τὸν αὑτοῦ θυμὸν ὁρμαίνει πεσών ·κἀκφυσιῶν ὀξεῖαν αἵματος σφαγὴν βάλλει μ᾽ ἐρεμνῇ ψακάδι φοινίας δρόσου ,χαίρουσαν οὐδὲν ἧσσον ἢ διοσδότῳ γάνει σπορητὸς κάλυκος ἐν λοχεύμασιν .ὡς ὧδ᾽ ἐχόντων ,πρέσβος Ἀργείων τόδε ,χαίροιτ᾽ ἄν ,εἰ χαίροιτ᾽ ,ἐγὼ δ᾽ ἐπεύχομαι . εἰ δ᾽ ἦν πρεπόντων ὥστ᾽ ἐπισπένδειν νεκρῷ ,τῷδ᾽ ἂν δικαίως ἦν ,ὑπερδίκως μὲν οὖν . τοσῶνδε κρατῆρ᾽ ἐν δόμοις κακῶν ὅδε πλήσας ἀραίων αὐτὸς ἐκπίνει μολών . θαυμάζομέν σου γλῶσσαν ,ὡς θρασύστομος ,ἥτις τοιόνδ᾽ ἐπ᾽ ἀνδρὶ κομπάζεις λόγον .πειρᾶσθέ μου γυναικὸς ὡς ἀφράσμονος ·ἐγὼ δ᾽ ἀτρέστῳ καρδίᾳ πρὸς εἰδότας λέγω ·σὺ δ᾽ αἰνεῖν εἴτε με ψέγειν θέλεις ὅμοιον . οὗτός ἐστιν Ἀγαμέμνων ,ἐμὸς πόσις ,νεκρὸς δέ ,τῆσδε δεξιᾶς χερὸς ἔργον ,δικαίας τέκτονος . τάδ᾽ ὧδ᾽ ἔχει . τί κακόν ,ὦ γύναι ,χθονοτρεφὲς ἐδανὸν ἢ ποτὸν πασαμένα ῥυτᾶς ἐξ ἁλὸς ὀρόμενον τόδ᾽ ἐπέθου θύος ,δημοθρόους τ᾽ ἀράς ; ἀπέδικες ἀπέταμες · ἀπόπολις δ᾽ ἔσῃ μῖσος ὄβριμον ἀστοῖς . νῦν μὲν δικάζεις ἐκ πόλεως φυγὴν ἐμοὶ καὶ μῖσος ἀστῶν δημόθρους τ᾽ ἔχειν ἀράς ,οὐδὲν τότ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἐναντίον φέρων · ὃς οὐ προτιμῶν ,ὡσπερεὶ βοτοῦ μόρον ,μήλων φλεόντων εὐπόκοις νομεύμασιν ,ἔθυσεν αὑτοῦ παῖδα ,φιλτάτην ἐμοὶ ὠδῖν᾽ ,ἐπῳδὸν Θρῃκίων ἀημάτων . οὐ τοῦτον ἐκ γῆς τῆσδε χρῆν σ᾽ ἀνδρηλατεῖν ,μιασμάτων ἄποιν᾽ ; ἐπήκοος δ᾽ ἐμῶν ἔργων δικαστὴς τραχὺς εἶ . λέγω δέ σοι τοιαῦτ᾽ ἀπειλεῖν ,ὡς παρεσκευασμένης ἐκ τῶν ὁμοίων χειρὶ νικήσαντ᾽ ἐμοῦ ἄρχειν · ἐὰν δὲ τοὔμπαλιν κραίνῃ θεός ,γνώσῃ διδαχθεὶς ὀψὲ γοῦν τὸ σωφρονεῖν . μεγαλόμητις εἶ ,περίφρονα δ᾽ ἔλακες . ὥσπερ οὖν φονολιβεῖ τύχᾳ φρὴν ἐπιμαίνεται ,λίπος ἐπ᾽ ὀμμάτων αἵματος εὖ πρέπει · ἀτίετον ἔτι σὲ χρὴ στερομέναν φίλων τύμμα τύμματι τεῖσαι . καὶ τήνδ᾽ ἀκούεις ὁρκίων ἐμῶν θέμιν · μὰ τὴν τέλειον τῆς ἐμῆς παιδὸς Δίκην ,Ἄτην Ἐρινύν θ᾽ ,αἷσι τόνδ᾽ ἔσφαξ᾽ ἐγώ ,οὔ μοι φόβου μέλαθρον ἐλπὶς ἐμπατεῖ ,ἕως ἂν αἴθῃ πῦρ ἐφ᾽ ἑστίας ἐμῆς Αἴγισθος ,ὡς τὸ πρόσθεν εὖ φρονῶν ἐμοί . οὗτος γὰρ ἡμῖν ἀσπὶς οὐ σμικρὰ θράσους . κεῖται γυναικὸς τῆσδε λυμαντήριος ,Χρυσηίδων μείλιγμα τῶν ὑπ᾽ Ἰλίῳ · ἥ τ᾽ αἰχμάλωτος ἥδε καὶ τερασκόπος καὶ κοινόλεκτρος τοῦδε ,θεσφατηλόγος πιστὴ ξύνευνος ,ναυτίλων δὲ σελμάτων ἰσοτριβής . ὁ μὲν γὰρ οὕτως ,ἡ δέ τοι κύκνου δίκην τὸν ὕστατον μέλψασα θανάσιμον γόον κεῖται ,φιλήτωρ τοῦδ᾽ · ἐμοὶ δ᾽ ἐπήγαγεν εὐνῆς παροψώνημα τῆς ἐμῆς χλιδῆς . φεῦ ,τίς ἂν ἐν τάχει ,μὴ περιώδυνος ,μηδὲ δεμνιοτήρης ,μόλοι τὸν αἰεὶ φέρουσ᾽ ἐν ἡμῖν Μοῖρ᾽ ἀτέλευτον ὕπνον ,δαμέντος φύλακος εὐμενεστάτου [καὶ] πολλὰ τλάντος γυναικὸς διαί · πρὸς γυναικὸς δ᾽ ἀπέφθισεν βίον . ἰὼ ἰὼ παράνους Ἑλένα μία τὰς πολλάς ,τάς πάνυ πολλὰς ψυχὰς ὀλέσασ᾽ ὑπὸ Τροίᾳ .νῦν [δὲ] τελέαν πολύμναστον ἐπηνθίσω δι᾽ αἷμ᾽ ἄνιπτον .ἦ τις ἦν τότ᾽ ἐν δόμοις ἔρις ἐρίδματος ἀνδρὸς οἰζύς . μηδὲν θανάτου μοῖραν ἐπεύχου τοῖσδε βαρυνθείς · μηδ᾽ εἰς Ἑλένην κότον ἐκτρέψῃς ,ὡς ἀνδρολέτειρ᾽ ,ὡς μία πολλῶν ἀνδρῶν ψυχὰς Δαναῶν ὀλέσασ᾽ ἀξύστατον ἄλγος ἔπραξεν . δαῖμον ,ὃς ἐμπίτνεις δώμασι καὶ διφυί - οισι Τανταλίδαισιν ,κράτος τ᾽ ἰσόψυχον ἐκ γυναικῶν καρδιόδηκτον ἐμοὶ κρατύνεις . ἐπὶ δὲ σώματος δίκαν [μοι] κόρακος ἐχθροῦ σταθεῖσ᾽ ἐκνόμως ὕμνον ὑμνεῖν ἐπεύχεται ̣� νῦν δ᾽ ὤρθωσας στόματος γνώμην ,τὸν τριπάχυντον δαίμονα γέννης τῆσδε κικλήσκων . ἐκ τοῦ γὰρ ἔρως αἱματολοιχὸς νείρᾳ τρέφεται ,πρὶν καταλῆξαι τὸ παλαιὸν ἄχος ,νέος ἰχώρ .ἦ μέγαν οἰκονόμον δαίμονα καὶ βαρύμηνιν αἰνεῖς ,φεῦ φεῦ ,κακὸν αἶνον ἀτη - ρᾶς τύχας ἀκορέστου ·ἰὴ ἰή ,διαὶ Διὸς παναιτίου πανεργέτα ·τί γὰρ βροτοῖς ἄνευ Διὸς τελεῖται ; τί τῶνδ᾽ οὐ θεόκραντόν ἐστιν ; ἰὼ ἰὼ βασιλεῦ βασιλεῦ ,πῶς σε δακρύσω ; φρενὸς ἐκ φιλίας τί ποτ᾽ εἴπω ; κεῖσαι δ᾽ ἀράχνης ἐν ὑφάσματι τῷδ᾽ ἀσεβεῖ θανάτῳ βίον ἐκπνέων . ὤμοι μοι κοίταν τάνδ᾽ ἀνελεύθερον δολίῳ μόρῳ δαμεὶς δάμαρτος ἐκ χερὸς ἀμφιτόμῳ βελέμνῳ . αὐχεῖς εἶναι τόδε τοὔργον ἐμόν ; μηδ᾽ ἐπιλεχθῇς Ἀγαμεμνονίαν εἶναί μ᾽ ἄλοχον . φανταζόμενος δὲ γυναικὶ νεκροῦ τοῦδ᾽ ὁ παλαιὸς δριμὺς ἀλάστωρ Ἀτρέως χαλεποῦ θοινατῆρος τόνδ᾽ ἀπέτεισεν ,τέλεον νεαροῖς ἐπιθύσας . ὡς μὲν ἀναίτιος εἶ τοῦδε φόνου τίς ὁ μαρτυρήσων ; πῶς πῶς ; πατρόθεν δὲ συλλή - πτωρ γένοιτ᾽ ἂν ἀλάστωρ . βιάζεται δ᾽ ὁμοσπόροις ἐπιρροαῖσιν αἱμάτων μέλας Ἄρης ,ὅποι δίκαν προβαίνων πάχνᾳ κουροβόρῳ παρέξει . ἰὼ ἰὼ βασιλεῦ βασιλεῦ ,πῶς σε δακρύσω ; φρενὸς ἐκ φιλίας τί ποτ᾽ εἴπω ; κεῖσαι δ᾽ ἀράχνης ἐν ὑφάσματι τῷδ᾽ ἀσεβεῖ θανάτῳ βίον ἐκπνέων . ὤμοι μοι κοίταν τάνδ᾽ ἀνελεύθερον δολίῳ μόρῳ δαμεὶς ἐκ χερὸς ἀμφιτόμῳ βελέμνῳ . [ οὔτ᾽ ἀνελεύθερον οἶμαι θάνατον τῷδε γενέσθαι . ] οὐδὲ γὰρ οὗτος δολίαν ἄτην οἴκοισιν ἔθηκ᾽ ; ἀλλ᾽ ἐμὸν ἐκ τοῦδ᾽ ἔρνος ἀερθέν .τὴν πολυκλαύτην Ἰφιγενείαν ,ἄξια δράσας ἄξια πάσχων μηδὲν ἐν Ἅιδου μεγαλαυχείτω ,ξιφοδηλήτῳ ,θανάτῳ τείσας ἅπερ ἦρξεν .ἀμηχανῶ φροντίδος στερηθεὶς εὐπάλαμον μέριμναν ὅπα τράπωμαι ,πίτνοντος οἴκου . δέδοικα δ᾽ ὄμβρου κτύπον δομοσφαλῆ τὸν αἱματηρόν · ψακὰς δὲ λήγει . δίκην δ᾽ ἐπ᾽ ἄλλο πρᾶγμα θηγάνει βλάβης πρὸς ἄλλαις θηγάναισι μοῖρα . ἰὼ γᾶ γᾶ ,εἴθ᾽ ἔμ᾽ ἐδέξω ,πρὶν τόνδ᾽ ἐπιδεῖν ἀργυροτοίχου δροίτης κατέχοντα χάμευναν . τίς ὁ θάψων νιν ; τίς ὁ θρηνήσων ; ἦ σὺ τόδ᾽ ἔρξαι τλήσῃ ,κτείνασ᾽ ἄνδρα τὸν αὑτῆς ἀποκωκῦσαι ψυχῇ τ᾽ ἄχαριν χάριν ἀντ᾽ ἔργων μεγάλων ἀδίκως ἐπικρᾶναι ; τίς δ᾽ ἐπιτύμβιον αἶνον ἐπ᾽ ἀνδρὶ θείῳ . σὺν δακρύοις ἰάπτων ἀληθείᾳ φρενῶν πονήσει ; οὐ σὲ προσήκει τὸ μέλημ᾽ ἀλέγειν τοῦτο · πρὸς ἡμῶν κάππεσε ,κάτθανε ,καὶ καταθάψομεν ,οὐχ ὑπὸ κλαυθμῶν τῶν ἐξ οἴκων ,ἀλλ᾽ Ἰφιγένειά νιν ἀσπασίως θυγάτηρ ,ὡς χρή ,πατέρ᾽ ἀντιάσασα πρὸς ὠκύπορον πόρθμευμ᾽ ἀχέων περὶ χεῖρε βαλοῦσα φιλήσει .ὄνειδος ἥκει τόδ᾽ ἀντ᾽ ὀνείδους . δύσμαχα δ᾽ ἔστι κρῖναι . φέρει φέροντ᾽ ,ἐκτίνει δ᾽ ὁ καίνων . μίμνει δὲ μίμνοντος ἐν θρόνῳ Διὸς παθεῖν τὸν ἔρξαντα ·θέσμιον γάρ . τίς ἂν γονὰν ἀραῖον ἐκβάλοι δόμων ; κεκόλληται γένος πρὸς ἄτᾳ . ἐς τόνδ᾽ ἐνέβης ξὺν ἀληθείᾳ χρησμόν . ἐγὼ δ᾽ οὖν ἐθέλω δαίμονι τῷ Πλεισθενιδῶν ὅρκους θεμένη τάδε μὲν στέργειν ,δύστλητά περ ὄνθ᾽ · ὃ δὲ λοιπόν ,ἰόντ᾽ ἐκ τῶνδε δόμων ἄλλην γενεὰν τρίβειν θανάτοις αὐθένταισι . κτεάνων τε μέρος βαιὸν ἐχούσῃ πᾶν ἀπόχρη μοι μανίας μελάθρων ἀλληλοφόνους ἀφελούσῃ . ὦ φέγγος εὖφρον ἡμέρας δικηφόρου . φαίην ἂν ἤδη νῦν βροτῶν τιμαόρους θεοὺς ἄνωθεν γῆς ἐποπτεύειν ἄχη ,ἰδὼν ὑφαντοῖς ἐν πέπλοις ,Ἐρινύων τὸν ἄνδρα τόνδε κείμενον φίλως ἐμοί ,χερὸς πατρῴας ἐκτίνοντα μηχανάς . Ἀτρεὺς γὰρ ἄρχων τῆσδε γῆς ,τούτου πατήρ ,πατέρα Θυέστην τὸν ἐμόν ,ὡς τορῶς φράσαι ,αὑτοῦ δ᾽ ἀδελφόν ,ἀμφίλεκτος ὢν κράτει ,ἠνδρηλάτησεν ἐκ πόλεώς τε καὶ δόμων . καὶ προστρόπαιος ἑστίας μολὼν πάλιν τλήμων Θυέστης μοῖραν ηὕρετ᾽ ἀσφαλῆ ,τὸ μὴ θανὼν πατρῷον αἱμάξαι πέδον ,αὐτός · ξένια δὲ τοῦδε δύσθεος πατὴρ Ἀτρεύς ,προθύμως μᾶλλον ἢ φίλως ,πατρὶ τὠμῷ ,κρεουργὸν ἦμαρ εὐθύμως ἄγειν δοκῶν ,παρέσχε δαῖτα παιδείων κρεῶν . τὰ μὲν ποδήρη καὶ χερῶν ἄκρους κτένας ἔθρυπτ᾽ ,ἄνωθεν ..ἀνδρακὰς καθήμενος .ἄσημα δ᾽ αὐτῶν αὐτίκ᾽ ἀγνοίᾳ λαβὼν ἔσθει βορὰν ἄσωτον ,ὡς ὁρᾷς ,γένει . κἄπειτ᾽ ἐπιγνοὺς ἔργον οὐ καταίσιον ᾤμωξεν ,ἀμπίπτει δ᾽ ἀπὸ σφαγὴν ἐρῶν ,μόρον δ᾽ ἄφερτον Πελοπίδαις ἐπεύχεται ,λάκτισμα δείπνου ξυνδίκως τιθεὶς ἀρᾷ ,οὕτως ὀλέσθαι πᾶν τὸ Πλεισθένους γένος . ἐκ τῶνδέ σοι πεσόντα τόνδ᾽ ἰδεῖν πάρα . κἀγὼ δίκαιος τοῦδε τοῦ φόνου ῥαφεύς . τρίτον γὰρ ὄντα μ᾽ ἐπὶ δυσαθλίῳ πατρὶ συνεξελαύνει τυτθὸν ὄντ᾽ ἐν σπαργάνοις · τραφέντα δ᾽ αὖθις ἡ δίκη κατήγαγεν . καὶ τοῦδε τἀνδρὸς ἡψάμην θυραῖος ὤν ,πᾶσαν συνάψας μηχανὴν δυσβουλίας . οὕτω καλὸν δὴ καὶ τὸ κατθανεῖν ἐμοί ,ἰδόντα τοῦτον τῆς δίκης ἐν ἕρκεσιν . Αἴγισθ᾽ ,ὑβρίζειν ἐν κακοῖσιν οὐ σέβω . σὺ δ᾽ ἄνδρα τόνδε φὴς ἑκὼν κατακτανεῖν ,μόνος δ᾽ ἔποικτον τόνδε βουλεῦσαι φόνον · οὔ φημ᾽ ἀλύξειν ἐν δίκῃ τὸ σὸν κάρα δημορριφεῖς ,σάφ᾽ ἴσθι ,λευσίμους ἀράς . σὺ ταῦτα φωνεῖς νερτέρᾳ προσήμενος κώπῃ ,κρατούντων τῶν ἐπὶ ζυγῷ δορός ; γνώσῃ γέρων ὢν ὡς διδάσκεσθαι βαρὺ τῷ τηλικούτῳ ,σωφρονεῖν εἰρημένον . δεσμὸς δὲ καὶ τὸ γῆρας αἵ τε νήστιδες δύαι διδάσκειν ἐξοχώταται φρενῶν ἰατρομάντεις . οὐχ ὁρᾷς ὁρῶν τάδε ; πρὸς κέντρα μὴ λάκτιζε ,μὴ παίσας μογῇς . γύναι ,σὺ τοὺς ἥκοντας ἐκ μάχης μένων οἰκουρὸς εὐνὴν ἀνδρὸς αἰσχύνων ἅμα ἀνδρὶ στρατηγῷ τόνδ᾽ ἐβούλευσας μόρον ; καὶ ταῦτα τἄπη κλαυμάτων ἀρχηγενῆ . Ὀρφεῖ δὲ γλῶσσαν τὴν ἐναντίαν ἔχεις . ὁ μὲν γὰρ ἦγε πάντ᾽ ἀπὸ φθογγῆς χαρᾷ ,σὺ δ᾽ ἐξορίνας νηπίοις ὑλάγμασιν ἄξῃ · κρατηθεὶς δ᾽ ἡμερώτερος φανῇ . ὡς δὴ σύ μοι τύραννος Ἀργείων ἔσῃ ,ὃς οὐκ ,ἐπειδὴ τῷδ᾽ ἐβούλευσας μόρον ,δρᾶσαι τόδ᾽ ἔργον οὐκ ἔτλης αὐτοκτόνως . τὸ γὰρ δολῶσαι πρὸς γυναικὸς ἦν σαφῶς · ἐγὼ δ᾽ ὕποπτος ἐχθρὸς ἦ παλαιγενής . ἐκ τῶν δὲ τοῦδε χρημάτων πειράσομαι ἄρχειν πολιτῶν · τὸν δὲ μὴ πειθάνορα ζεύξω βαρείαις οὔτι μοι σειραφόρον κριθῶντα πῶλον · ἀλλ᾽ ὁ δυσφιλὴς σκότῳ λιμὸς ξύνοικος μαλθακόν σφ᾽ ἐπόψεται . τί δὴ τὸν ἄνδρα τόνδ᾽ ἀπὸ ψυχῆς κακῆς οὐκ αὐτὸς ἠνάριζες ,ἀλλά νιν γυνὴ χώρας μίασμα καὶ θεῶν ἐγχωρίων ἔκτειν᾽ ; Ὀρέστης ἆρά που βλέπει φάος ,ὅπως κατελθὼν δεῦρο πρευμενεῖ τύχῃ ἀμφοῖν γένηται τοῖνδε παγκρατὴς φονεύς ; ἀλλ᾽ ἐπεὶ δοκεῖς τάδ᾽ ἔρδειν καὶ λέγειν ,γνώσῃ τάχα εἶα δή ,φίλοι λοχῖται ,τοὔργον οὐχ ἑκὰς τόδε .εἶα δή ,ξίφος πρόκωπον πᾶς τις εὐτρεπιζέτω . ἀλλὰ κἀγὼ μὴν πρόκωπος οὐκ ἀναίνομαι θανεῖν . δεχομένοις λέγεις θανεῖν σε · τὴν τύχην δ᾽ αἱρούμεθα . μηδαμῶς ,ὦ φίλτατ᾽ ἀνδρῶν ,ἄλλα δράσωμεν κακά . ἀλλὰ καὶ τάδ᾽ ἐξαμῆσαι πολλά ,δύστηνον θέρος . πημονῆς δ᾽ ἅλις γ᾽ ὑπάρχει ·μηδὲν αἱματώμεθα .στείχετ᾽ αἰδοῖοι γέροντες πρὸς δόμους ,πεπρωμένοις [τούσδε] πρὶν παθεῖν εἴξαντες ὥρᾳ · χρῆν τάδ᾽ ὡς ἐπράξαμεν . εἰ δέ τοι μόχθων γένοιτο τῶνδ᾽ ἅλις ,δεχοίμεθ᾽ ἄν ,δαίμονος χηλῇ βαρείᾳ δυστυχῶς πεπληγμένοι . ὧδ᾽ ἔχει λόγος γυναικός ,εἴ τις ἀξιοῖ μαθεῖν . ἀλλὰ τούσδ᾽ ἐμοὶ ματαίαν γλῶσσαν ὧδ᾽ ἀπανθίσαι κἀκβαλεῖν ἔπη τοιαῦτα δαίμονος πειρωμένους ,σώφρονος γνώμης θ᾽ ἁμαρτεῖν τὸν κρατοῦντά θ᾽ ὑβρίσαι . οὐκ ἂν Ἀργείων τόδ᾽ εἴη ,φῶτα προσσαίνειν κακόν . ἀλλ᾽ ἐγώ σ᾽ ἐν ὑστέραισιν ἡμέραις μέτειμ᾽ ἔτι . οὔκ ,ἐὰν δαίμων ,Ὀρέστην δεῦρ᾽ ἀπευθύνῃ μολεῖν . οἶδ᾽ ἐγὼ φεύγοντας ἄνδρας ἐλπίδας σιτουμένους . πρᾶσσε ,πιαίνου ,μιαίνων τὴν δίκην ,ἐπεὶ πάρα . ἴσθι μοι δώσων ἄποινα τῆσδε μωρίας χάριν . κόμπασον θαρσῶν ,ἀλέκτωρ ὥστε θηλείας πέλας . μὴ προτιμήσῃς ματαίων τῶνδ᾽ ὑλαγμάτων · ἐγὼ καὶ σὺ θήσομεν κρατοῦντε τῶνδε δωμάτων καλῶς . πρῶτον μὲν εὐχῇ τῇδε πρεσβεύω θεῶν τὴν πρωτόμαντιν Γαῖαν · ἐκ δὲ τῆς Θέμιν ,ἣ δὴ τὸ μητρὸς δευτέρα τόδ᾽ ἕζετο μαντεῖον ,ὡς λόγος τις · ἐν δὲ τῷ τρίτῳ λάχει ,θελούσης ,οὐδὲ πρὸς βίαν τινός ,Τιτανὶς ἄλλη παῖς Χθονὸς καθέζετο ,Φοίβη · δίδωσι δ᾽ ἣ γενέθλιον δόσιν Φοίβῳ ·τὸ Φοίβης δ᾽ ὄνομ᾽ ἔχει παρώνυμον . λιπὼν δὲ λίμνην Δηλίαν τε χοιράδα ,κέλσας ἐπ᾽ ἀκτὰς ναυπόρους τὰς Παλλάδος ,ἐς τήνδε γαῖαν ἦλθε Παρνησοῦ θ᾽ ἕδρας . πέμπουσι δ᾽ αὐτὸν καὶ σεβίζουσιν μέγα κελευθοποιοὶ παῖδες Ἡφαίστου ,χθόνα ἀνήμερον τιθέντες ἡμερωμένην . μολόντα δ᾽ αὐτὸν κάρτα τιμαλφεῖ λεώς ,Δελφός τε χώρας τῆσδε πρυμνήτης ἄναξ . τέχνης δέ νιν Ζεὺς ἔνθεον κτίσας φρένα ἵζει τέταρτον τοῖσδε μάντιν ἐν θρόνοις · Διὸς προφήτης δ᾽ ἐστὶ Λοξίας πατρός . τούτους ἐν εὐχαῖς φροιμιάζομαι θεούς . Παλλὰς προναία δ᾽ ἐν λόγοις πρεσβεύεται · σέβω δὲ νύμφας ,ἔνθα Κωρυκὶς πέτρα κοίλη ,φίλορνις ,δαιμόνων ἀναστροφή · Βρόμιος ἔχει τὸν χῶρον ,οὐδ᾽ ἀμνημονῶ ,ἐξ οὗτε Βάκχαις ἐστρατήγησεν θεός ,λαγὼ δίκην Πενθεῖ καταρράψας μόρον · Πλειστοῦ τε πηγὰς καὶ Ποσειδῶνος κράτος καλοῦσα καὶ τέλειον ὕψιστον Δία ,ἔπειτα μάντις ἐς θρόνους καθιζάνω . καὶ νῦν τυχεῖν με τῶν πρὶν εἰσόδων μακρῷ ἄριστα δοῖεν · κεἰ παρ᾽ Ἑλλήνων τινές ,ἴτων πάλῳ λαχόντες ,ὡς νομίζεται . μαντεύομαι γὰρ ὡς ἂν ἡγῆται θεός . ἦ δεινὰ λέξαι ,δεινὰ δ᾽ ὀφθαλμοῖς δρακεῖν ,πάλιν μ᾽ ἔπεμψεν ἐκ δόμων τῶν Λοξίου ,ὡς μήτε σωκεῖν μήτε μ᾽ ἀκταίνειν βάσιν ,τρέχω δὲ χερσίν ,οὐ ποδωκείᾳ σκελῶν · δείσασα γὰρ γραῦς οὐδέν ,ἀντίπαις μὲν οὖν . ἐγὼ μὲν ἕρπω πρὸς πολυστεφῆ μυχόν · ὁρῶ δ᾽ ἐπ᾽ ὀμφαλῷ μὲν ἄνδρα θεομυσῆ ἕδραν ἔχοντα προστρόπαιον ,αἵματι στάζοντα χεῖρας καὶ νεοσπαδὲς ξίφος ἔχοντ᾽ ἐλαίας θ᾽ ὑψιγέννητον κλάδον ,λήνει μεγίστῳ σωφρόνως ἐστεμμένον ,ἀργῆτι μαλλῷ · τῇδε γὰρ τρανῶς ἐρῶ . πρόσθεν δὲ τἀνδρὸς τοῦδε θαυμαστὸς λόχος εὕδει γυναικῶν ἐν θρόνοισιν ἥμενος . οὔτοι γυναῖκας ,ἀλλὰ Γοργόνας λέγω ,οὐδ᾽ αὖτε Γοργείοισιν εἰκάσω τύποις . εἶδόν ποτ᾽ ἤδη Φινέως γεγραμμένας δεῖπνον φερούσας · ἄπτεροί γε μὴν ἰδεῖν αὗται ,μέλαιναι δ᾽ ἐς τὸ πᾶν βδελύκτροποι ·ῥέγκουσι δ᾽ οὐ πλατοῖσι φυσιάμασιν · ἐκ δ᾽ ὀμμάτων λείβουσι δυσφιλῆ λίβα · καὶ κόσμος οὔτε πρὸς θεῶν ἀγάλματα φέρειν δίκαιος οὔτ᾽ ἐς ἀνθρώπων στέγας . τὸ φῦλον οὐκ ὄπωπα τῆσδ᾽ ὁμιλίας οὐδ᾽ ἥτις αἶα τοῦτ᾽ ἐπεύχεται γένος τρέφουσ᾽ ἀνατεὶ μὴ μεταστένειν πόνον . τἀντεῦθεν ἤδη τῶνδε δεσπότῃ δόμων αὐτῷ μελέσθω Λοξίᾳ μεγασθενεῖ . ἰατρόμαντις δ᾽ ἐστὶ καὶ τερασκόπος καὶ τοῖσιν ἄλλοις δωμάτων καθάρσιος .οὔτοι προδώσω · διὰ τέλους δέ σοι φύλαξ ἐγγὺς παρεστὼς καὶ πρόσω δ᾽ ἀποστατῶν ἐχθροῖσι τοῖς σοῖς οὐ γενήσομαι πέπων . καὶ νῦν ἁλούσας τάσδε τὰς μάργους ὁρᾷς · ὕπνῳ πεσοῦσαι δ᾽ αἱ κατάπτυστοι κόραι ,γραῖαι παλαιαὶ παῖδες ,αἷς οὐ μείγνυται θεῶν τις οὐδ᾽ ἄνθρωπος οὐδὲ θήρ ποτε . κακῶν δ᾽ ἕκατι κἀγένοντ᾽ ,ἐπεὶ κακὸν σκότον νέμονται Τάρταρόν θ᾽ ὑπὸ χθονός ,μισήματ᾽ ἀνδρῶν καὶ θεῶν Ὀλυμπίων . ὅμως δὲ φεῦγε μηδὲ μαλθακὸς γένῃ . ἐλῶσι γάρ σε καὶ δι᾽ ἠπείρου μακρᾶς βιβῶντ᾽ ἀν᾽ αἰεὶ τὴν πλανοστιβῆ χθόνα ὑπέρ τε πόντον καὶ περιρρύτας πόλεις . καὶ μὴ πρόκαμνε τόνδε βουκολούμενος πόνον ·μολὼν δὲ Παλλάδος ποτὶ πτόλιν ἵζου παλαιὸν ἄγκαθεν λαβὼν βρέτας . κἀκεῖ δικαστὰς τῶνδε καὶ θελκτηρίους μύθους ἔχοντες μηχανὰς εὑρήσομεν ,ὥστ᾽ ἐς τὸ πᾶν σε τῶνδ᾽ ἀπαλλάξαι πόνων · καὶ γὰρ κτανεῖν σ᾽ ἔπεισα μητρῷον δέμας . ἄναξ Ἄπολλον ,οἶσθα μὲν τὸ μὴ ᾽ δικεῖν · ἐπεὶ δ᾽ ἐπίστᾳ ,καὶ τὸ μὴ ᾽ μελεῖν μάθε . σθένος δὲ ποιεῖν εὖ φερέγγυον τὸ σόν . μέμνησο ,μὴ φόβος σε νικάτω φρένας . σὺ δ᾽ ,αὐτάδελφον αἷμα καὶ κοινοῦ πατρός ,Ἑρμῆ ,φύλασσε · κάρτα δ᾽ ὢν ἐπώνυμος πομπαῖος ἴσθι ,τόνδε ποιμαίνων ἐμὸν ἱκέτην - σέβει τοι Ζεὺς τόδ᾽ ἐκνόμων σέβας - ὁρμώμενον βροτοῖσιν εὐπόμπῳ τύχῃ .εὕδοιτ᾽ ἄν ,ὠή ,καὶ καθευδουσῶν τί δεῖ ; ἐγὼ δ᾽ ὑφ᾽ ὑμῶν ὧδ᾽ ἀπητιμασμένη ἄλλοισιν ἐν νεκροῖσιν ,ὧν μὲν ἔκτανον ὄνειδος ἐν φθιτοῖσιν οὐκ ἐκλείπεται ,αἰσχρῶς δ᾽ ἀλῶμαι · προυννέπω δ᾽ ὑμῖν ὅτι ἔχω μεγίστην αἰτίαν κείνων ὕπο · παθοῦσα δ᾽ οὕτω δεινὰ πρὸς τῶν φιλτάτων ,οὐδεὶς ὑπέρ μου δαιμόνων μηνίεται ,κατασφαγείσης πρὸς χερῶν μητροκτόνων . ὁρᾶτε πληγὰς τάσδε καρδίας ὅθεν . εὕδουσα γὰρ φρὴν ὄμμασιν λαμπρύνεται ,ἐν ἡμέρᾳ δὲ μοῖρ᾽ ἀπρόσκοπος βροτῶν . ἦ πολλὰ μὲν δὴ τῶν ἐμῶν ἐλείξατε ,χοάς τ᾽ ἀοίνους ,νηφάλια μειλίγματα ,καὶ νυκτίσεμνα δεῖπν᾽ ἐπ᾽ ἐσχάρᾳ πυρὸς ἔθυον ,ὥραν οὐδενὸς κοινὴν θεῶν . καὶ πάντα ταῦτα λὰξ ὁρῶ πατούμενα . ὁ δ᾽ ἐξαλύξας οἴχεται νεβροῦ δίκην ,καὶ ταῦτα κούφως ἐκ μέσων ἀρκυστάτων ὤρουσεν ὑμῖν ἐγκατιλλώψας μέγα . ἀκούσαθ᾽ ὡς ἔλεξα τῆς ἐμῆς περὶ ψυχῆς ,φρονήσατ᾽ ,ὦ κατὰ χθονὸς θεαί . ὄναρ γὰρ ὑμᾶς νῦν Κλυταιμήστρα καλῶ . [ μυγμός . ] μύζοιτ᾽ ἄν ,ἁνὴρ δ᾽ οἴχεται φεύγων πρόσω · φίλοι γάρ εἰσιν οὐκ ἐμοῖς προσεικότες . [ μυγμός . ] ἄγαν ὑπνώσσεις κοὐ κατοικτίζεις πάθος · φονεὺς δ᾽ Ὀρέστης τῆσδε μητρὸς οἴχεται . [ ὠγμός .] ᾤζεις ,ὑπνώσσεις ·οὐκ ἀναστήσῃ τάχος ; τί σοι πέπρωται πρᾶγμα πλὴν τεύχειν κακά ; [ ὠγμός . ] ὕπνος πόνος τε κύριοι συνωμόται δεινῆς δρακαίνης ἐξεκήραναν μένος . [ μυγμὸς διπλοῦς ὀξύς . ] λαβὲ λαβὲ λαβὲ λαβέ ,φράζου . ὄναρ διώκεις θῆρα ,κλαγγαίνεις δ᾽ ἅπερ κύων μέριμναν οὔποτ᾽ ἐκλείπων πόνου . τί δρᾷς ; ἀνίστω ,μή σε νικάτω πόνος ,μηδ᾽ ἀγνοήσῃς πῆμα μαλθαχθεῖσ᾽ ὕπνῳ . ἄλγησον ἧπαρ ἐνδίκοις ὀνείδεσιν · τοῖς σώφροσιν γὰρ ἀντίκεντρα γίγνεται . σὺ δ᾽ αἱματηρὸν πνεῦμ᾽ ἐπουρίσασα τῷ ,ἀτμῷ κατισχναίνουσα ,νηδύος πυρί ,ἕπου ,μάραινε δευτέροις διώγμασιν . ἔγειρ᾽ ,ἔγειρε καὶ σὺ τήνδ᾽ ,ἐγὼ δὲ σέ . εὕδεις ; ἀνίστω ,κἀπολακτίσασ᾽ ὕπνον ,ἰδώμεθ᾽ εἴ τι τοῦδε φροιμίου ματᾷ . ἰοὺ ἰοὺ πύπαξ .ἐπάθομεν ,φίλαι ,- ἦ πολλὰ δὴ παθοῦσα καὶ μάτην ἐγώ ,- ἐπάθομεν πάθος δυσαχές ,ὦ πόποι ,ἄφερτον κακόν · ἐξ ἀρκύων πέπτωκεν οἴχεταί θ᾽ ὁ θήρ . - ὕπνῳ κρατηθεῖσ᾽ ἄγραν ὤλεσα . ἰὼ παῖ Διός ,ἐπίκλοπος πέλῃ ,- νέος δὲ γραίας δαίμονας καθιππάσω ,- τὸν ἱκέταν σέβων ,ἄθεον ἄνδρα καὶ τοκεῦσιν πικρόν · τὸν μητραλοίαν δ᾽ ἐξέκλεψας ὢν θεός . - τί τῶνδ᾽ ἐρεῖ τις δικαίως ἔχειν ; ἐμοὶ δ᾽ ὄνειδος ἐξ ὀνειράτων μολὸν ἔτυψεν δίκαν διφρηλάτου μεσολαβεῖ κέντρῳ ὑπὸ φρένας ,ὑπὸ λοβόν . - πάρεστι μαστίκτορος δαΐου δαμίου βαρὺ τὸ περίβαρυ κρύος ἔχειν . τοιαῦτα δρῶσιν οἱ νεώτεροι θεοί ,κρατοῦντες τὸ πᾶν δίκας πλέον φονολιβῆ θρόνον περὶ πόδα ,περὶ κάρα . - πάρεστι γᾶς ὀμφαλὸν προσδρακεῖν αἱμάτων βλοσυρὸν ἀρόμενον ἄγος ἔχειν . ἐφεστίῳ δὲ μάντις ὢν μιάσματι μυχὸν ἐχράνατ᾽ αὐτόσσυτος ,αὐτόκλητος ,παρὰ νόμον θεῶν βρότεα μὲν τίων ,παλαιγενεῖς δὲ μοίρας φθίσας .κἀμοί γε λυπρός ,καὶ τὸν οὐκ ἐκλύσεται ,ὑπό τε γᾶν φυγὼν οὔ ποτ᾽ ἐλευθεροῦται .ποτιτρόπαιος ὢν δ᾽ ἕτερον ἐν κάρᾳ μιάστορ᾽ ἐκ γένους πάσεται .ἔξω ,κελεύω ,τῶνδε δωμάτων τάχος χωρεῖτ᾽ ,ἀπαλλάσσεσθε μαντικῶν μυχῶν ,μὴ καὶ λαβοῦσα πτηνὸν ἀργηστὴν ὄφιν ,χρυσηλάτου θώμιγγος ἐξορμώμενον ,ἀνῇς ὑπ᾽ ἄλγους μέλαν᾽ ἀπ᾽ ἀνθρώπων ἀφρόν ,ἐμοῦσα θρόμβους οὓς ἀφείλκυσας φόνου . οὔτοι δόμοισι τοῖσδε χρίμπτεσθαι πρέπει · ἀλλ᾽ οὗ καρανιστῆρες ὀφθαλμωρύχοι δίκαι σφαγαί τε σπέρματός τ᾽ ἀποφθορᾷ παίδων κακοῦται χλοῦνις ,ἠδ᾽ ἀκρωνία ,λευσμός τε ,καὶ μύζουσιν οἰκτισμὸν πολὺν ὑπὸ ῥάχιν παγέντες .ἆρ᾽ ἀκούετε οἵας ἑορτῆς ἔστ᾽ ἀπόπτυστοι θεοῖς στέργηθρ᾽ ἔχουσαι ; πᾶς δ᾽ ὑφηγεῖται τρόπος μορφῆς . λέοντος ἄντρον αἱματορρόφου οἰκεῖν τοιαύτας εἰκός ,οὐ χρηστηρίοις ἐν τοῖσδε πλησίοισι τρίβεσθαι μύσος . χωρεῖτ᾽ ἄνευ βοτῆρος αἰπολούμεναι . ποίμνης τοιαύτης δ᾽ οὔτις εὐφιλὴς θεῶν . ἄναξ Ἄπολλον ,ἀντάκουσον ἐν μέρει . αὐτὸς σὺ τούτων οὐ μεταίτιος πέλῃ ,ἀλλ᾽ εἷς τὸ πᾶν ἔπραξας ὢν παναίτιος . πῶς δή ; τοσοῦτο μῆκος ἔκτεινον λόγου . ἔχρησας ὥστε τὸν ξένον μητροκτονεῖν . ἔχρησα ποινὰς τοῦ πατρὸς πρᾶξαι . τί μήν ; κἄπειθ᾽ ὑπέστης αἵματος δέκτωρ νέου . καὶ προστραπέσθαι τούσδ᾽ ἐπέστελλον δόμους . καὶ τὰς προπομποὺς δῆτα τάσδε λοιδορεῖς ; οὐ γὰρ δόμοισι τοῖσδε πρόσφορον μολεῖν . ἀλλ᾽ ἔστιν ἡμῖν τοῦτο προστεταγμένον .τίς ἥδε τιμή ; κόμπασον γέρας καλόν . τοὺς μητραλοίας ἐκ δόμων ἐλαύνομεν . τί γὰρ γυναικὸς ἥτις ἄνδρα νοσφίσῃ ; οὐκ ἂν γένοιθ᾽ ὅμαιμος αὐθέντης φόνος . ἦ κάρτ᾽ ἄτιμα καὶ παρ᾽ οὐδὲν εἰργάσω Ἥρας τελείας καὶ Διὸς πιστώματα . εὐνὴ γὰρ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ μόρσιμος ὅρκου ᾽ στὶ μείζων τῇ δίκῃ φρουρουμένη . εἰ τοῖσιν οὖν κτείνουσιν ἀλλήλους χαλᾷς τὸ μὴ τίνεσθαι μηδ᾽ ἐποπτεύειν κότῳ ,οὔ φημ᾽ Ὀρέστην σ᾽ ἐνδίκως ἀνδρηλατεῖν . τὰ μὲν γὰρ οἶδα κάρτα σ᾽ ἐνθυμουμένην ,τὰ δ᾽ ἐμφανῶς πράσσουσαν ἡσυχαιτέραν . δίκας δὲ Παλλὰς τῶνδ᾽ ἐποπτεύσει θεά . τὸν ἄνδρ᾽ ἐκεῖνον οὔ τι μὴ λίπω ποτέ . σὺ δ᾽ οὖν δίωκε καὶ πόνον πλείω τίθου . τιμὰς σὺ μὴ σύντεμνε τὰς ἐμὰς λόγῳ .οὐδ᾽ ἂν δεχοίμην ὥστ᾽ ἔχειν τιμὰς σέθεν .μέγας γὰρ ἔμπας πὰρ Διὸς θρόνοις λέγῃ .ἐγὼ δ᾽ ,ἄγει γὰρ αἷμα μητρῷον ,δίκας μέτειμι τόνδε φῶτα κἀκκυνηγετῶ .ἐγὼ δ᾽ ἀρήξω τὸν ἱκέτην τε ῥύσομαι ·δεινὴ γὰρ ἐν βροτοῖσι κἀν θεοῖς πέλει τοῦ προστροπαίου μῆνις ,εἰ προδῶ σφ᾽ ἑκών .ἄνασσ᾽ Ἀθάνα ,Λοξίου κελεύμασιν ἥκω ,δέχου δὲ πρευμενῶς ἀλάστορα ,οὐ προστρόπαιον οὐδ᾽ ἀφοίβαντον χέρα ,ἀλλ᾽ ἀμβλὺς ἤδη προστετριμμένος τε πρὸς ἄλλοισιν οἴκοις καὶ πορεύμασιν βροτῶν . ὅμοια χέρσον καὶ θάλασσαν ἐκπερῶν ,σῴζων ἐφετμὰς Λοξίου χρηστηρίους ,πρόσειμι δῶμα καὶ βρέτας τὸ σόν ,θεά . αὐτοῦ φυλάσσων ἀναμένω τέλος δίκης . εἶεν · τόδ᾽ ἐστὶ τἀνδρὸς ἐκφανὲς τέκμαρ . ἕπου δὲ μηνυτῆρος ἀφθέγκτου φραδαῖς . τετραυματισμένον γὰρ ὡς κύων νεβρὸν πρὸς αἷμα καὶ σταλαγμὸν ἐκματεύομεν . πολλοῖς δὲ μόχθοις ἀνδροκμῆσι φυσιᾷ σπλάγχνον ·χθονὸς γὰρ πᾶς πεποίμανται τόπος ,ὑπέρ τε πόντον ἀπτέροις ποτήμασιν ἦλθον διώκουσ᾽ ,οὐδὲν ὑστέρα νεώς . καὶ νῦν ὅδ᾽ ἐνθάδ᾽ ἐστί που καταπτακών . ὀσμὴ βροτείων αἱμάτων με προσγελᾷ . ὅρα ὅρα μάλ᾽ αὖ ,λεύσσετε πάντα ,μὴ λάθῃ φύγδα βὰς [ὁ ] ματροφόνος ἀτίτας .ὁ δ᾽ αὖτέ γ᾽ [οὖν] ἀλκὰν ἔχων περὶ βρέτει πλεχθεὶς θεᾶς ἀμβρότου ὑπόδικος θέλει γενέσθαι χρεῶν . τὸ δ᾽ οὐ πάρεστιν · αἷμα μητρῷον χαμαὶ δυσαγκόμιστον ,παπαῖ ,τὸ διερὸν πέδοι χύμενον οἴχεται . ἀλλ᾽ ἀντιδοῦναι δεῖ σ᾽ ἀπὸ ζῶντος ῥοφεῖν ἐρυθρὸν ἐκ μελέων πέλανον · ἀπὸ δὲ σοῦ φεροίμαν βοσκὰν πώματος δυσπότου · καὶ ζῶντά σ᾽ ἰσχνάνασ᾽ ἀπάξομαι κάτω ,ἀντίποιν᾽ ὡς τίνῃς ματροφόνου δύας . ὄψει δὲ κεἴ τις ἄλλος ἤλιτεν βροτῶν ἢ θεὸν ἢ ξένον τιν᾽ ἀσεβῶν ̣ ἢ τοκέας φίλους ,ἔχονθ᾽ ἕκαστον τῆς δίκης ἐπάξια . μέγας γὰρ Ἅιδης ἐστὶν εὔθυνος βροτῶν ἔνερθε χθονός ,δελτογράφῳ δὲ πάντ᾽ ἐπωπᾷ φρενί . ἐγὼ διδαχθεὶς ἐν κακοῖς ἐπίσταμαι πολλοὺς καθαρμούς ,καὶ λέγειν ὅπου δίκη σιγᾶν θ᾽ ὁμοίως · ἐν δὲ τῷδε πράγματι φωνεῖν ἐτάχθην πρὸς σοφοῦ διδασκάλου . βρίζει γὰρ αἷμα καὶ μαραίνεται χερός ,μητροκτόνον μίασμα δ᾽ ἔκπλυτον πέλει · ποταίνιον γὰρ ὂν πρὸς ἑστίᾳ θεοῦ Φοίβου καθαρμοῖς ἠλάθη χοιροκτόνοις . πολὺς δέ μοι γένοιτ᾽ ἂν ἐξ ἀρχῆς λόγος ,ὅσοις προσῆλθον ἀβλαβεῖ ξυνουσίᾳ . [χρόνος καθαιρεῖ πάντα γηράσκων ὁμοῦ . ] καὶ νῦν ἀφ᾽ ἁγνοῦ στόματος εὐφήμως καλῶ χώρας ἄνασσαν τῆσδ᾽ Ἀθηναίαν ἐμοὶ μολεῖν ἀρωγόν · κτήσεται δ᾽ ἄνευ δορὸς αὐτόν τε καὶ γῆν καὶ τὸν Ἀργεῖον λεὼν πιστὸν δικαίως ἐς τὸ πᾶν τε σύμμαχον . ἀλλ᾽ εἴτε χώρας ἐν τόποις Λιβυστικοῖς ,Τρίτωνος ἀμφὶ χεῦμα γενεθλίου πόρου ,τίθησιν ὀρθὸν ἢ κατηρεφῆ πόδα ,φίλοις ἀρήγουσ᾽ ,εἴτε Φλεγραίαν πλάκα θρασὺς ταγοῦχος ὡς ἀνὴρ ἐπισκοπεῖ ,ἔλθοι - κλύει δὲ καὶ πρόσωθεν ὢν θεός - ὅπως γένοιτο τῶνδ᾽ ἐμοὶ λυτήριος . οὔτοι σ᾽ Ἀπόλλων οὐδ᾽ Ἀθηναίας σθένος ῥύσαιτ᾽ ἂν ὥστε μὴ οὐ παρημελημένον ἔρρειν ,τὸ χαίρειν μὴ μαθόνθ᾽ ὅπου φρενῶν ,ἀναίματον βόσκημα δαιμόνων ,σκιάν . οὐδ᾽ ἀντιφωνεῖς ,ἀλλ᾽ ἀποπτύεις λόγους ,ἐμοὶ τραφείς τε καὶ καθιερωμένος ; καὶ ζῶν με δαίσεις οὐδὲ πρὸς βωμῷ σφαγείς · ὕμνον δ᾽ ἀκούσῃ τόνδε δέσμιον σέθεν . ἄγε δὴ καὶ χορὸν ἅψωμεν ,ἐπεὶ μοῦσαν στυγερὰν ἀποφαίνεσθαι δεδόκηκεν ,λέξαι τε λάχη τὰ κατ᾽ ἀνθρώπους ὡς ἐπινωμᾷ στάσις ἁμά . εὐθυδίκαιοι δ᾽ οἰόμεθ᾽ εἶναι · τὸν μὲν καθαρὰς χεῖρας προνέμοντ᾽ οὔτις ἐφέρπει μῆνις ἀφ᾽ ἡμῶν ,ἀσινὴς δ᾽ αἰῶνα διοιχνεῖ · ὅστις δ᾽ ἀλιτὼν ὥσπερ ὅδ᾽ ἁνὴρ χεῖρας φονίας ἐπικρύπτει ,μάρτυρες ὀρθαὶ τοῖσι θανοῦσιν παραγιγνόμεναι πράκτορες αἵματος αὐτῷ τελέως ἐφάνημεν . μᾶτερ ἅ μ᾽ ἔτικτες ,ὦ μᾶτερ Νύξ ,ἀλαοῖσι καὶ δεδορκόσιν ποινάν ,κλῦθ᾽ . ὁ Λατοῦς γὰρ ἶ - νίς μ᾽ ἄτιμον τίθησιν τόνδ᾽ ἀφαιρούμενος πτῶκα ,ματρῷον ἅ - γνισμα κύριον φόνου . ἐπὶ δὲ τῷ τεθυμένῳ τόδε μέλος ,παρακοπά ,παραφορὰ φρενοδαλής ,ὕμνος ἐξ Ἐρινύων ,δέσμιος φρενῶν ,ἀφόρ - μικτος ,αὐονὰ βροτοῖς . τοῦτο γὰρ λάχος διανταία Μοῖρ᾽ ἐπέκλωσεν ἐμπέδως ἔχειν ,θνατῶν τοῖσιν αὐτουργίαι ξυμπέσωσιν μάταιοι ,τοῖς ὁμαρτεῖν ,ὄφρ᾽ ἂν γᾶν ὑπέλθῃ · θανὼν δ᾽ οὐκ ἄγαν ἐλεύθερος . ἐπὶ δὲ τῷ τεθυμένῳ τόδε μέλος ,παρακοπά ,παραφορὰ φρενοδαλής ,ὕμνος ἐξ Ἐρινύων ,δέσμιος φρενῶν ,ἀφόρ - μικτος ,αὐονὰ βροτοῖς . γιγνομέναισι λάχη τάδ᾽ ἐφ᾽ ἁμὶν ἐκράνθη · ἀθανάτων δ᾽ ἀπέχειν χέρας ,οὐδέ τις ἐστί συνδαίτωρ μετάκοινος · παλλεύκων δὲ πέπλων ἀπόμοιρος ἄκληρος ἐτύχθην �̣�̣�̣� δωμάτων γὰρ εἱλόμαν ἀνατροπάς ,ὅταν Ἄρης τιθασὸς ὢν φίλον ἕλῃ . ἐπὶ τὸν ὧδ᾽ ἱέμεναι κρατερὸν ὄνθ᾽ ὅμως ἀμαυ - ροῦμεν ὑφ᾽ αἵματος νέου . σπεύδομεν αἵδ᾽ ἀφελεῖν τινὰ τάσδε μερίμνας ,θεῶν δ᾽ ἀτέλειαν ἐμαῖς μελέταις ἐπικραίνειν ,μηδ᾽ εἰς ἄγκρισιν ἐλθεῖν · Ζεὺς δ᾽ αἱμοσταγὲς ἀξιόμισον ἔθνος τόδε λέσχας ἇς ἀπηξιώσατο . δωμάτων γὰρ εἱλόμαν ἀνατροπάς ,ὅταν Ἄρης τιθασὸς ὢν φίλον ἕλῃ . ἐπὶ τὸν ὧδ᾽ ἱέμεναι κρατερὸν ὄνθ᾽ ὅμως ἀμαυ - ροῦμεν ὑφ᾽ αἵματος νέου . δόξαι τ᾽ ἀνδρῶν καὶ μάλ᾽ ὑπ᾽ αἰθέρι σεμναὶ τακόμεναι κατὰ γᾶν μινύθουσιν ἄτιμοι ἁμετέραις ἐφόδοις μελανείμοσιν ,ὀρχη - σμοῖς τ᾽ ἐπιφθόνοις ποδός . μάλα γὰρ οὖν ἁλομένα ἀνέκαθεν βαρυπεσῆ καταφέρω ποδὸς ἀκμάν ,σφαλερὰ καὶ τανυδρόμοις κῶλα ,δύσφορον ἄταν . πίπτων δ᾽ οὐκ οἶδεν τόδ᾽ ὑπ᾽ ἄφρονι λύμᾳ · τοῖον [γὰρ] ἐπὶ κνέφας ἀνδρὶ μύσος πεπόταται ,καὶ δνοφεράν τιν᾽ ἀχλὺν κατὰ δώματος αὐδᾶ - ται πολύστονος φάτις . μάλα γὰρ οὖν ἁλομένα ἀνέκαθεν βαρυπεσῆ καταφέρω ποδὸς ἀκμάν ,σφαλερὰ καὶ τανυδρόμοις κῶλα ,δύσφορον ἄταν . μένει γάρ . εὐμήχανοί τε καὶ τέλειοι ,κακῶν τε μνήμονες σεμναὶ καὶ δυσπαρήγοροι βροτοῖς ,ἄτιμ᾽ ἀτίετα διόμεναι λάχη θεῶν διχοστατοῦντ᾽ ἀνηλίῳ λάμπᾳ ,δυσοδοπαίπαλα δερκομένοισι καὶ δυσομμάτοις ὁμῶς . τίς οὖν τάδ᾽ οὐχ ἅζεταί τε καὶ δέδοικεν βροτῶν ,ἐμοῦ κλύων θεσμὸν τὸν μοιρόκραντον ἐκ θεῶν δοθέντα τέλεον ; ἔτι δέ μοι μένει γέρας παλαιόν ,οὐδ᾽ ἀτιμίας κύρω ,καίπερ ὑπὸ χθόνα τάξιν ἔχουσα καὶ δυσήλιον κνέφας . πρόσωθεν ἐξήκουσα κληδόνος βοὴν ἀπὸ Σκαμάνδρου γῆν καταφθατουμένη ,ἣν δῆτ᾽ Ἀχαιῶν ἄκτορές τε καὶ πρόμοι ,τῶν αἰχμαλώτων χρημάτων λάχος μέγα ,ἔνειμαν αὐτόπρεμνον εἰς τὸ πᾶν ἐμοί ,ἐξαίρετον δώρημα Θησέως τόκοις · ἔνθεν διώκουσ᾽ ἦλθον ἄτρυτον πόδα ,πτερῶν ἄτερ ῥοιβδοῦσα κόλπον αἰγίδος . [πώλοις ἀκμαίοις τόνδ᾽ ἐπιζεύξασ᾽ ὄχον] καινὴν δ᾽ ὁρῶσα τήνδ᾽ ὁμιλίαν χθονὸς ταρβῶ μὲν οὐδέν ,θαῦμα δ᾽ ὄμμασιν πάρα . τίνες ποτ᾽ ἐστέ ; πᾶσι δ᾽ ἐς κοινὸν λέγω ·βρέτας τε τοὐμὸν τῷδ᾽ ἐφημένῳ ξένῳ ,ὑμᾶς θ᾽ ὁμοίας οὐδενὶ σπαρτῶν γένει ,οὔτ᾽ ἐν θεαῖσι πρὸς θεῶν ὁρωμένας οὔτ᾽ οὖν βροτείοις ἐμφερεῖς μορφώμασιν . λέγειν δ᾽ ἄμομφον ὄντα τοὺς πέλας κακῶς πρόσω δικαίων ἠδ᾽ ἀποστατεῖ θέμις . πεύσῃ τὰ πάντα συντόμως ,Διὸς κόρη . ἡμεῖς γάρ ἐσμεν Νυκτὸς αἰανῆ τέκνα . Ἀραὶ δ᾽ ἐν οἴκοις γῆς ὑπαὶ κεκλήμεθα . γένος μὲν οἶδα κληδόνας τ᾽ ἐπωνύμους . τιμάς γε μὲν δὴ τὰς ἐμὰς πεύσῃ τάχα . μάθοιμ᾽ ἄν ,εἰ λέγοι τις ἐμφανῆ λόγον . βροτοκτονοῦντας ἐκ δόμων ἐλαύνομεν . καὶ τῷ κτανόντι ποῦ τὸ τέρμα τῆς φυγῆς ; ὅπου τὸ χαίρειν μηδαμοῦ νομίζεται . ἦ καὶ τοιαύτας τῷδ᾽ ἐπιρροιζεῖς φυγάς ; φονεὺς γὰρ εἶναι μητρὸς ἠξιώσατο . ἄλλαις ἀνάγκαις ,ἤ τινος τρέων κότον ; ποῦ γὰρ τοσοῦτο κέντρον ὡς μητροκτονεῖν ; δυοῖν παρόντοιν ἥμισυς λόγου πάρα . ἀλλ᾽ ὅρκον οὐ δέξαιτ᾽ ἄν ,οὐ δοῦναι θέλοι . κλύειν δίκαιος μᾶλλον ἢ πρᾶξαι θέλεις . πῶς δή ; δίδαξον · τῶν σοφῶν γὰρ οὐ πένῃ . ὅρκοις τὰ μὴ δίκαια μὴ νικᾶν λέγω . ἀλλ᾽ ἐξέλεγχε ,κρῖνε δ᾽ εὐθεῖαν δίκην . ἦ κἀπ᾽ ἐμοὶ τρέποιτ᾽ ἂν αἰτίας τέλος ; πῶς δ᾽ οὔ ; σέβουσαί γ᾽ ἀξίαν κἀπ᾽ ἀξίων . τί πρὸς τάδ᾽ εἰπεῖν ,ὦ ξέν᾽ ,ἐν μέρει θέλεις ; λέξας δὲ χώραν καὶ γένος καὶ ξυμφορὰς τὰς σάς ,ἔπειτα τόνδ᾽ ἀμυναθοῦ ψόγον · εἴπερ πεποιθὼς τῇ δίκῃ βρέτας τόδε ἧσαι φυλάσσων ἑστίας ἁμῆς πέλας σεμνὸς προσίκτωρ ἐν τρόποις Ἰξίονος . τούτοις ἀμείβου πᾶσιν εὐμαθές τί μοι . ἄνασσ᾽ Ἀθάνα ,πρῶτον ἐκ τῶν ὑστάτων τῶν σῶν ἐπῶν μέλημ᾽ ἀφαιρήσω μέγα . οὐκ εἰμὶ προστρόπαιος ,οὐδ᾽ ἔχων μύσος πρὸς χειρὶ τἠμῇ τὸ σὸν ἐφεζόμην βρέτας . τεκμήριον δὲ τῶνδέ σοι λέξω μέγα . ἄφθογγον εἶναι τὸν παλαμναῖον νόμος ,ἔστ᾽ ἂν πρὸς ἀνδρὸς αἵματος καθαρσίου σφαγαὶ καθαιμάξωσι νεοθήλου βοτοῦ . πάλαι πρὸς ἄλλοις ταῦτ᾽ ἀφιερώμεθα οἴκοισι ,καὶ βοτοῖσι καὶ ῥυτοῖς πόροις . ταύτην μὲν οὕτω φροντίδ᾽ ἐκποδὼν λέγω . γένος δὲ τοὐμὸν ὡς ἔχει πεύσῃ τάχα . Ἀργεῖός εἰμι ,πατέρα δ᾽ ἱστορεῖς καλῶς ,Ἀγαμέμνον᾽ ,ἀνδρῶν ναυβατῶν ἁρμόστορα ,ξὺν ᾧ σὺ Τροίαν ἄπολιν Ἰλίου πόλιν ἔθηκας . ἔφθιθ᾽ οὗτος οὐ καλῶς ,μολὼν εἰς οἶκον · ἀλλά νιν κελαινόφρων ἐμὴ μήτηρ κατέκτα ,ποικίλοις ἀγρεύμασιν κρύψασ᾽ ,ἃ λουτρῶν ἐξεμαρτύρει φόνον . κἀγὼ κατελθών ,τὸν πρὸ τοῦ φεύγων χρόνον ,ἔκτεινα τὴν τεκοῦσαν ,οὐκ ἀρνήσομαι ,ἀντικτόνοις ποιναῖσι φιλτάτου πατρός . καὶ τῶνδε κοινῇ Λοξίας ἐπαίτιος ,ἄλγη προφωνῶν ἀντίκεντρα καρδίᾳ ,εἰ μή τι τῶνδ᾽ ἔρξαιμι τοὺς ἐπαιτίους . σὺ δ᾽ εἰ δικαίως εἴτε μὴ κρῖνον δίκην · πράξας γὰρ ἐν σοὶ πανταχῇ τάδ᾽ αἰνέσω . τὸ πρᾶγμα μεῖζον ,εἴ τις οἴεται τόδε βροτὸς δικάζειν · οὐδὲ μὴν ἐμοὶ θέμις φόνου διαιρεῖν ὀξυμηνίτου δίκας ·ἄλλως τε καὶ σὺ μὲν κατηρτυκὼς ἐμοῖς ἱκέτης προσῆλθες καθαρὸς ἀβλαβὴς δόμοις · οὕτως δ᾽ ἄμομφον ὄντα σ᾽ αἰδοῦμαι πόλει . αὗται δ᾽ ἔχουσι μοῖραν οὐκ εὐπέμπελον ,καὶ μὴ τυχοῦσαι πράγματος νικηφόρου ,χώρᾳ μεταῦθις ἰὸς ἐκ φρονημάτων πέδοι πεσὼν ἄφερτος αἰανὴς νόσος . τοιαῦτα μὲν τάδ᾽ ἐστίν · ἀμφότερα ,μένειν πέμπειν τε δυσπήμαντ᾽ ἀμηχάνως ἐμοί . ἐπεὶ δὲ πρᾶγμα δεῦρ᾽ ἐπέσκηψεν τόδε ,φόνων δικαστὰς ὁρκίους αἱρουμένη θεσμὸν τὸν εἰς ἅπαντ᾽ ἐγὼ θήσω χρόνον . ὑμεῖς δὲ μαρτύριά τε καὶ τεκμήρια καλεῖσθ᾽ ,ἀρωγὰ τῆς δίκης ὁρκώματα · κρίνασα δ᾽ ἀστῶν τῶν ἐμῶν τὰ βέλτατα ἥξω ,διαιρεῖν τοῦτο πρᾶγμ᾽ ἐτητύμως ,ὅρκον πορόντας μηδὲν ἔκδικον φράσειν . νῦν καταστροφαὶ νέων θεσμίων ,εἰ κρατή - σει δίκα τε καὶ βλάβα τοῦδε ματροκτόνου . πάντας ἤδη τόδ᾽ ἔργον εὐχερεί - ᾳ συναρμόσει βροτούς · πολλὰ δ᾽ ἔτυμα παιδότρωτα πάθεα προσμένει τοκεῦ - σιν μεταῦθις ἐν χρόνῳ . οὐδὲ γὰρ βροτοσκόπων μαινάδων τῶνδ᾽ ἐφέρ - ψει κότος τις ἐργμάτων - πάντ᾽ ἐφήσω μόρον . πεύσεται δ᾽ ἄλλος ἄλλοθεν ,προφω - νῶν τὰ τῶν πέλας κακά ,λῆξιν ὑπόδοσίν τε μόχθων · ἄκεά τ᾽ οὐ βέβαια τλά - μων [δέ τις ] μάταν παρηγορεῖ . μηδέ τις κικλῃσκέτω ξυμφορᾷ τετυμμένος ,τοῦτ᾽ ἔπος θροούμενος ,ὦ δίκα ,ὦ θρόνοι τ᾽ Ἐρινύων . ταῦτά τις τάχ᾽ ἂν πατὴρ ἢ τεκοῦσα νεοπαθὴς οἶκτον οἰκτίσαιτ᾽ ,ἐπει - δὴ πίτνει δόμος δίκας . ἔσθ᾽ ὅπου τὸ δεινὸν εὖ ,καὶ φρενῶν ἐπίσκοπον δεῖ μένειν καθήμενον . ξυμφέρει σωφρονεῖν ὑπὸ στένει . τίς δὲ μηδὲν ἐν δέει καρδίαν ἂν ἀνατρέφων ἢ πόλις βροτός θ᾽ ὁμοί - ως ἔτ᾽ ἂν σέβοι δίκαν ; μήτ᾽ ἀνάρχετον βίον μήτε δεσποτούμενον αἰνέσῃς . παντὶ μέσῳ τὸ κράτος θεὸς ὤπασεν ,ἄλλ᾽ ἄλλᾳ δ᾽ ἐφορεύει . ξύμμετρον δ᾽ ἔπος λέγω ,δυσσεβίας μὲν ὕβρις τέκος ὡς ἐτύμως · ἐκ δ᾽ ὑγιεί - ας φρενῶν ὁ πάμφιλος καὶ πολύευκτος ὄλβος .ἐς τὸ πᾶν δέ σοι λέγω ,βωμὸν αἴδεσαι Δίκας · μηδέ νιν κέρδος ἰδὼν ἀθέῳ ποδὶ λὰξ ἀτίσῃς · ποινὰ γὰρ ἐπέσται . κύριον μένει τέλος . πρὸς τάδε τις τοκέων σέβας εὖ προτίων καὶ ξενοτί - μους δόμων ἐπιστροφὰς αἰδόμενός τις ἔστω . ἑκὼν δ᾽ ἀνάγκας ἄτερ δίκαιος ὢν οὐκ ἄνολβος ἔσται · πανώλεθρος δ᾽ οὔποτ᾽ ἂν γένοιτο . τὸν ἀντίτολμον δέ φαμι παρβάταν ἄγοντα πολλὰ παντόφυρτ᾽ ἄνευ δίκας βιαίως ξὺν χρόνῳ καθήσειν λαῖφος ,ὅταν λάβῃ πόνος θραυομένας κεραίας . καλεῖ δ᾽ ἀκούοντας οὐδὲν ἐν μέσᾳ δυσπαλεῖ τε δίνᾳ · γελᾷ δὲ δαίμων ἐπ᾽ ἀνδρὶ θερμῷ ,τὸν οὔποτ᾽ αὐχοῦντ᾽ ἰδὼν ἀμαχάνοις δύαις λαπαδνὸν οὐδ᾽ ὑπερθέοντ᾽ ἄκραν · δι᾽ αἰῶνος δὲ τὸν πρὶν ὄλβον ἕρματι προσβαλὼν δίκας ὤλετ᾽ ἄκλαυτος ,αἶστος . κήρυσσε ,κῆρυξ ,καὶ στρατὸν κατειργαθοῦ ,ἥ τ᾽ οὖν διάτορος Τυρσηνικὴ σάλπιγξ ,βροτείου πνεύματος πληρουμένη ,ὑπέρτονον γήρυμα φαινέτω στρατῷ . πληρουμένου γὰρ τοῦδε βουλευτηρίου σιγᾶν ἀρήγει καὶ μαθεῖν θεσμοὺς ἐμοὺς πόλιν τε πᾶσαν εἰς τὸν αἰανῆ χρόνον καὶ τούσδ᾽ ὅπως ἂν εὖ καταγνωσθῇ δίκη . ἄναξ Ἄπολλον ,ὧν ἔχεις αὐτὸς κράτει . τί τοῦδε σοὶ μέτεστι πράγματος λέγε . καὶ μαρτυρήσων ἦλθον - ἔστι γὰρ νόμῳ ἱκέτης ὅδ᾽ ἁνὴρ καὶ δόμων ἐφέστιος ἐμῶν ,φόνου δὲ τοῦδ᾽ ἐγὼ καθάρσιος - καὶ ξυνδικήσων αὐτός · αἰτίαν δ᾽ ἔχω τῆς τοῦδε μητρὸς τοῦ φόνου . σὺ δ᾽ εἴσαγε ὅπως τ᾽ ἐπίστᾳ τήνδε κύρωσον δίκην . ὑμῶν ὁ μῦθος ,εἰσάγω δὲ τὴν δίκην · ὁ γὰρ διώκων πρότερος ἐξ ἀρχῆς λέγων γένοιτ᾽ ἂν ὀρθῶς πράγματος διδάσκαλος . πολλαὶ μέν ἐσμεν ,λέξομεν δὲ συντόμως .ἔπος δ᾽ ἀμείβου πρὸς ἔπος ἐν μέρει τιθείς τὴν μητέρ᾽ εἰπὲ πρῶτον εἰ κατέκτονας . ἔκτεινα · τούτου δ᾽ οὔτις ἄρνησις πέλει . ἓν μὲν τόδ᾽ ἤδη τῶν τριῶν παλαισμάτων . οὐ κειμένῳ πω τόνδε κομπάζεις λόγον . εἰπεῖν γε μέντοι δεῖ σ᾽ ὅπως κατέκτανες . λέγω · ξιφουλκῷ χειρὶ πρὸς δέρην τεμών . πρὸς τοῦ δ᾽ ἐπείσθης καὶ τίνος βουλεύμασιν ; τοῖς τοῦδε θεσφάτοισι · μαρτυρεῖ δέ μοι . ὁ μάντις ἐξηγεῖτό σοι μητροκτονεῖν ; καὶ δεῦρό γ᾽ ἀεὶ τὴν τύχην οὐ μέμφομαι . ἀλλ᾽ εἴ σε μάρψει ψῆφος ,ἄλλ᾽ ἐρεῖς τάχα . πέποιθ᾽ . ἀρωγὰς δ᾽ ἐκ τάφου πέμψει πατήρ . νεκροῖσί νυν πέπισθι μητέρα κτανών . δυοῖν γὰρ εἶχε προσβολὰς μιασμάτοιν . πῶς δή ; δίδαξον τοὺς δικάζοντας τάδε . ἀνδροκτονοῦσα πατέρ᾽ ἐμὸν κατέκτανεν . τοιγὰρ σὺ μὲν ζῇς ,ἡ δ᾽ ἐλευθέρα φόνῳ . τί δ᾽ οὐκ ἐκείνην ζῶσαν ἤλαυνες φυγῇ ; οὐκ ἦν ὅμαιμος φωτὸς ὃν κατέκτανεν . ἐγὼ δὲ μητρὸς τῆς ἐμῆς ἐν αἵματι ; πῶς γάρ σ᾽ ἔθρεψ᾽ ἂν ἐντός ,ὦ μιαιφόνε ,ζώνης ; ἀπεύχῃ μητρὸς αἷμα φίλτατον ; ἤδη σὺ μαρτύρησον · ἐξηγοῦ δέ μοι ,Ἄπολλον ,εἴ σφε σὺν δίκῃ κατέκτανον . δρᾶσαι γὰρ ὥσπερ ἐστὶν οὐκ ἀρνούμεθα . ἀλλ᾽ εἰ δίκαιον εἴτε μὴ τῇ σῇ φρενὶ δοκεῖ τόδ᾽ αἷμα ,κρῖνον ,ὡς τούτοις φράσω . λέξω πρὸς ὑμᾶς τόνδ᾽ Ἀθηναίας μέγαν θεσμὸν δικαίως ,- μάντις ὢν δ᾽ οὐ ψεύσομαι . οὐπώποτ᾽ εἶπον μαντικοῖσιν ἐν θρόνοις ,οὐκ ἀνδρός ,οὐ γυναικός ,οὐ πόλεως πέρι ,ὃ μὴ κελεύσαι Ζεὺς Ὀλυμπίων πατήρ . τὸ μὲν δίκαιον τοῦθ᾽ ὅσον σθένει μαθεῖν ,βουλῇ πιφαύσκω δ᾽ ὔμμ᾽ ἐπισπέσθαι πατρός ·ὅρκος γὰρ οὔτι Ζηνὸς ἰσχύει πλέον . Ζεύς ,ὡς λέγεις σύ ,τόνδε χρησμὸν ὤπασε ,φράζειν Ὀρέστῃ τῷδε ,τὸν πατρὸς φόνον πράξαντα μητρὸς μηδαμοῦ τιμὰς νέμειν ; οὐ γάρ τι ταὐτὸν ἄνδρα γενναῖον θανεῖν διοσδότοις σκήπτροισι τιμαλφούμενον ,καὶ ταῦτα πρὸς γυναικός ,οὔ τι θουρίοις τόξοις ἑκηβόλοισιν ,ὥστ᾽ Ἀμαζόνος ,ἀλλ᾽ ὡς ἀκούσῃ ,Παλλὰς οἵ τ᾽ ἐφήμενοι ψήφῳ διαιρεῖν τοῦδε πράγματος πέρι . ἀπὸ στρατείας γάρ νιν ἠμποληκότα ̣ τὰ πλεῖστ᾽ ἄμεινον εὔφροσιν δεδεγμένη ,δροίτῃ περῶντι λουτρὰ κἀπὶ τέρματι φᾶρος περεσκήνωσεν ̣ ,ἐν δ᾽ ἀτέρμονι κόπτει πεδήσασ᾽ ἄνδρα δαιδάλῳ πέπλῳ . ἀνδρὸς μὲν ὑμῖν οὗτος εἴρηται μόρος τοῦ παντοσέμνου ,τοῦ στρατηλάτου νεῶν . ταύτην τοιαύτην εἶπον ,ὡς δηχθῇ λεώς ,ὅσπερ τέτακται τήνδε κυρῶσαι δίκην . πατρὸς προτιμᾷ Ζεὺς μόρον τῷ σῷ λόγῳ · αὐτὸς δ᾽ ἔδησε πατέρα πρεσβύτην Κρόνον . πῶς ταῦτα τούτοις οὐκ ἐναντίως λέγεις ; ὑμᾶς δ᾽ ἀκούειν ταῦτ᾽ ἐγὼ μαρτύρομαι . ὦ παντομισῆ κνώδαλα ,στύγη θεῶν ,πέδας μὲν ἂν λύσειεν ,ἔστι τοῦδ᾽ ἄκος καὶ κάρτα πολλὴ μηχανὴ λυτήριος · ἀνδρὸς δ᾽ ἐπειδὰν αἷμ᾽ ἀνασπάσῃ κόνις ἅπαξ θανόντος ,οὔτις ἔστ᾽ ἀνάστασις . τούτων ἐπῳδὰς οὐκ ἐποίησεν πατὴρ οὑμός ,τὰ δ᾽ ἄλλα πάντ᾽ ἄνω τε καὶ κάτω στρέφων τίθησιν οὐδὲν ἀσθμαίνων μένει . πῶς γὰρ τὸ φεύγειν τοῦδ᾽ ὑπερδικεῖς ὅρα · τὸ μητρὸς αἷμ᾽ ὅμαιμον ἐκχέας πέδοι ἔπειτ᾽ ἐν Ἄργει δώματ᾽ οἰκήσει πατρός ; ποίοισι βωμοῖς χρώμενος τοῖς δημίοις ; ποία δὲ χέρνιψ φρατέρων προσδέξεται ; καὶ τοῦτο λέξω ,καὶ μάθ᾽ ὡς ὀρθῶς ἐρῶ . οὔκ ἔστι μήτηρ ἡ κεκλημένου τέκνου τοκεύς ,τροφὸς δὲ κύματος νεοσπόρου . τίκτει δ᾽ ὁ θρῴσκων ,ἡ δ᾽ ἅπερ ξένῳ ξένη ἔσωσεν ἔρνος ,οἷσι μὴ βλάψῃ θεός . τεκμήριον δὲ τοῦδέ σοι δείξω λόγου . πατὴρ μὲν ἂν γένοιτ᾽ ἄνευ μητρός · πέλας μάρτυς πάρεστι παῖς Ὀλυμπίου Διός ,οὐδ᾽ ἐν σκότοισι νηδύος τεθραμμένη ,ἀλλ᾽ οἷον ἔρνος οὔτις ἂν τέκοι θεός .ἐγὼ δέ ,Παλλάς ,τἄλλα θ᾽ ὡς ἐπίσταμαι ,τὸ σὸν πόλισμα καὶ στρατὸν τεύξω μέγαν ,καὶ τόνδ᾽ ἔπεμψα σῶν δόμων ἐφέστιον ,ὅπως γένοιτο πιστὸς εἰς τὸ πᾶν χρόνου καὶ τόνδ᾽ ἐπικτήσαιο σύμμαχον ,θεά ,καὶ τοὺς ἔπειτα ,καὶ τάδ᾽ αἰανῶς μένοι στέργειν τὰ πιστὰ τῶνδε τοὺς ἐπισπόρους . ἤδη κελεύω τούσδ᾽ ἀπὸ γνώμης φέρειν ψῆφον δικαίαν ,ὡς ἅλις λελεγμένων ; ἡμῖν μὲν ἤδη πᾶν τετόξευται βέλος . μένω δ᾽ ἀκοῦσαι πῶς ἀγὼν κριθήσεται . τί γάρ ; πρὸς ὑμῶν πῶς τιθεῖσ᾽ ,ἄμομφος ὦ ; ἠκούσαθ᾽ ὧν ἠκούσατ᾽ ,ἐν δὲ καρδίᾳ ψῆφον φέροντες ὅρκον αἰδεῖσθε ,ξένοι . κλύοιτ᾽ ἂν ἤδη θεσμόν ,Ἀττικὸς λεώς ,πρώτας δίκας κρίνοντες αἵματος χυτοῦ . ἔσται δὲ καὶ τὸ λοιπὸν Αἰγέως στρατῷ αἰεὶ δικαστῶν τοῦτο βουλευτήριον . πάγον δ᾽ Ἄρειον τόνδ᾽ ,Ἀμαζόνων ἕδραν σκηνάς θ᾽ ,ὅτ᾽ ἦλθον Θησέως κατὰ φθόνον στρατηλατοῦσαι ,καὶ πόλιν νεόπτολιν τήνδ᾽ ὑψίπυργον ἀντεπύργωσαν τότε ,Ἄρει δ᾽ ἔθυον ,ἔνθεν ἔστ᾽ ἐπώνυμος πέτρα ,πάγος τ᾽ Ἄρειος · ἐν δὲ τῷ σέβας ἀστῶν φόβος τε ξυγγενὴς τὸ μὴ ἀδικεῖν σχήσει τό τ᾽ ἦμαρ καὶ κατ᾽ εὐφρόνην ὁμῶς ,αὐτῶν πολιτῶν μὴ ᾽ πιχραινόντων νόμους κακαῖς ἐπιρροαῖσι · βορβόρῳ δ᾽ ὕδωρ λαμπρὸν μιαίνων οὔποθ᾽ εὑρήσεις ποτόν . τὸ μήτ᾽ ἄναρχον μήτε δεσποτούμενον ἀστοῖς περιστέλλουσι βουλεύω σέβειν ,καὶ μὴ τὸ δεινὸν πᾶν πόλεως ἔξω βαλεῖν . τίς γὰρ δεδοικὼς μηδὲν ἔνδικος βροτῶν ; τοιόνδε τοι ταρβοῦντες ἐνδίκως σέβας ἔρυμά τε χώρας καὶ πόλεως σωτήριον ἔχοιτ᾽ ἄν ,οἷον οὔτις ἀνθρώπων ἔχει ,οὔτ᾽ ἐν Σκύθῃσιν οὔτε Πέλοπος ἐν τόποις . κερδῶν ἄθικτον τοῦτο βουλευτήριον ,αἰδοῖον ,ὀξύθυμον ,εὑδόντων ὕπερ ἐγρηγορὸς φρούρημα γῆς καθίσταμαι . ταύτην μὲν ἐξέτειν᾽ ἐμοῖς παραίνεσιν ἀστοῖσιν εἰς τὸ λοιπόν · ὀρθοῦσθαι δὲ χρὴ καὶ ψῆφον αἴρειν καὶ διαγνῶναι δίκην αἰδουμένους τὸν ὅρκον . εἴρηται λόγος . καὶ μὴν βαρεῖαν τήνδ᾽ ὁμιλίαν χθονὸς ξύμβουλός εἰμι μηδαμῶς ἀτιμάσαι . κἄγωγε χρησμοὺς τοὺς ἐμούς τε καὶ Διὸς ταρβεῖν κελεύω μηδ᾽ ἀκαρπώτους κτίσαι . ἀλλ᾽ αἱματηρὰ πράγματ᾽ οὐ λαχὼν σέβεις ,μαντεῖα δ᾽ οὐκέθ᾽ ἁγνὰ μαντεύσῃ νέμων . ἦ καὶ πατήρ τι σφάλλεται βουλευμάτων πρωτοκτόνοισι προστροπαῖς Ἰξίονος ; λέγεις · ἐγὼ δὲ μὴ τυχοῦσα τῆς δίκης βαρεῖα χώρᾳ τῇδ᾽ ὁμιλήσω πάλιν . ἀλλ᾽ ἔν τε τοῖς νέοισι καὶ παλαιτέροις θεοῖς ἄτιμος εἶ σύ · νικήσω δ᾽ ἐγώ . τοιαῦτ᾽ ἔδρασας καὶ Φέρητος ἐν δόμοις ·Μοίρας ἔπεισας ἀφθίτους θεῖναι βροτούς . οὔκουν δίκαιον τὸν σέβοντ᾽ εὐεργετεῖν ,ἄλλως τε πάντως χὤτε δεόμενος τύχοι ; σύ τοι παλαιὰς διανομὰς καταφθίσας οἴνῳ παρηπάτησας ἀρχαίας θεάς . σύ τοι τάχ᾽ οὐκ ἔχουσα τῆς δίκης τέλος ἐμῇ τὸν ἰὸν οὐδὲν ἐχθροῖσιν βαρύν . ἐπεὶ καθιππάζῃ με πρεσβῦτιν νέος ,δίκης γενέσθαι τῆσδ᾽ ἐπήκοος μένω ,ὡς ἀμφίβουλος οὖσα θυμοῦσθαι πόλει . ἐμὸν τόδ᾽ ἔργον ,λοισθίαν κρῖναι δίκην .ψῆφον δ᾽ Ὀρέστῃ τήνδ᾽ ἐγὼ προσθήσομαι .μήτηρ γὰρ οὔτις ἐστὶν ἥ μ᾽ ἐγείνατο ,τὸ δ᾽ ἄρσεν αἰνῶ πάντα ,πλὴν γάμου τυχεῖν ,ἅπαντι θυμῷ ,κάρτα δ᾽ εἰμὶ τοῦ πατρός . οὕτω γυναικὸς οὐ προτιμήσω μόρον ἄνδρα κτανούσης δωμάτων ἐπίσκοπον . νικᾷ δ᾽ Ὀρέστης ,κἂν ἰσόψηφος κριθῇ . ἐκβάλλεθ᾽ ὡς τάχιστα τευχέων πάλους ,ὅσοις δικαστῶν τοῦτ᾽ ἐπέσταλται τέλος .ὦ Φοῖβ᾽ Ἄπολλον ,πῶς ἀγὼν κριθήσεται ; ὦ Νὺξ μέλαινα μῆτερ ,ἆρ᾽ ὁρᾷς τάδε ; νῦν ἀγχόνης μοι τέρματ᾽ ,ἢ φάος βλέπειν . ἡμῖν γὰρ ἔρρειν ,ἢ πρόσω τιμὰς νέμειν . πεμπάζετ᾽ ὀρθῶς ἐκβολὰς ψήφων ,ξένοι ,τὸ μὴ ᾽ δικεῖν σέβοντες ἐν διαιρέσει . γνώμης δ᾽ ἀπούσης πῆμα γίγνεται μέγα ,βαλοῦσά τ᾽ οἶκον ψῆφος ὤρθωσεν μία . ἀνὴρ ὅδ᾽ ἐκπέφευγεν αἵματος δίκην · ἴσον γάρ ἐστι τἀρίθμημα τῶν πάλων . ὦ Παλλάς ,ὦ σώσασα τοὺς ἐμοὺς δόμους .γαίας πατρῴας ἐστερημένον σύ τοι κατῴκισάς με · καί τις Ἑλλήνων ἐρεῖ ," Ἀργεῖος ἁνὴρ αὖθις ἔν τε χρήμασιν οἰκεῖ πατρῴοις ,Παλλάδος καὶ Λοξίου ἕκατι ,καὶ τοῦ πάντα κραίνοντος τρίτου σωτῆρος ," ὃς πατρῷον αἰδεσθεὶς μόρον σῴζει με ,μητρὸς τάσδε συνδίκους ὁρῶν . ἐγὼ δὲ χώρᾳ τῇδε καὶ τῷ σῷ στρατῷ τὸ λοιπὸν εἰς ἅπαντα πλειστήρη χρόνον ὁρκωμοτήσας νῦν ἄπειμι πρὸς δόμους ,μήτοι τιν᾽ ἄνδρα δεῦρο πρυμνήτην χθονὸς ἐλθόντ᾽ ἐποίσειν εὖ κεκασμένον δόρυ . αὐτοὶ γὰρ ἡμεῖς ὄντες ἐν τάφοις τότε τοῖς τἀμὰ παρβαίνουσι νῦν ὁρκώματα ἀμηχάνοισι πράξομεν δυσπραξίαις ,ὁδοὺς ἀθύμους καὶ παρόρνιθας πόρους τιθέντες ,ὡς αὐτοῖσι μεταμέλῃ πόνος · ὀρθουμένων δέ ,καὶ πόλιν τὴν Παλλάδος τιμῶσιν αἰεὶ τήνδε συμμάχῳ δορί ,αὐτοῖσιν ἡμεῖς ἐσμεν εὐμενέστεροι . καὶ χαῖρε ,καὶ σὺ καὶ πολισσοῦχος λεώς · πάλαισμ᾽ ἄφυκτον τοῖς ἐναντίοις ἔχοις ,σωτήριόν τε καὶ δορὸς νικηφόρον .ἰὼ θεοὶ νεώτεροι ,παλαιοὺς νόμους καθιππάσασθε κἀκ χερῶν εἵλεσθέ μου . ἐγὼ δ᾽ ἄτιμος ἁ τάλαινα βαρύκοτος ἐν γᾷ τᾷδε ,φεῦ ,ἰὸν ἰὸν ἀντιπενθῆ μεθεῖσα καρδίας ,σταλαγμὸν χθονὶ ἄφορον · ἐκ δὲ τοῦ λειχὴν ἄφυλλος ,ἄτεκνος ,ἰὼ δίκα ,πέδον ἐπισύμενος βροτοφθόρους κηλῖδας ἐν χώρᾳ βαλεῖ . στενάζω · τί ῥέξω ; γελῶμαι πολίταις . δύσοισθ᾽ ἅπαθον . ἰὼ μεγάλα τοὶ κόραι δυστυχεῖς Νυκτὸς ἀτιμοπενθεῖς . ἐμοὶ πίθεσθε μὴ βαρυστόνως φέρειν . οὐ γὰρ νενίκησθ᾽ ,ἀλλ᾽ ἰσόψηφος δίκη ἐξῆλθ᾽ ἀληθῶς ,οὐκ ἀτιμίᾳ σέθεν · ἀλλ᾽ ἐκ Διὸς γὰρ λαμπρὰ μαρτύρια παρῆν ,αὐτός θ᾽ ὁ χρήσας αὐτὸς ἦν ὁ μαρτυρῶν ,ὡς ταῦτ᾽ Ὀρέστην δρῶντα μὴ βλάβας ἔχειν . ὑμεῖς δὲ μὴ θυμοῦσθε μηδὲ τῇδε γῇ βαρὺν κότον σκήψητε ,μηδ᾽ ἀκαρπίαν τεύξητ᾽ ,ἀφεῖσαι ̣ δαιμόνων σταλάγματα ,βρωτῆρας αἰχμὰς σπερμάτων ἀνημέρους . ἐγὼ γὰρ ὑμῖν πανδίκως ὑπίσχομαι ἕδρας τε καὶ κευθμῶνας ἐνδίκου χθονὸς λιπαροθρόνοισιν ἡμένας ἐπ᾽ ἐσχάραις ἕξειν ὑπ᾽ ἀστῶν τῶνδε τιμαλφουμένας . ἰὼ θεοὶ νεώτεροι ,παλαιοὺς νόμους καθιππάσασθε κἀκ χερῶν εἵλεσθέ μου . ἐγὼ δ᾽ ἄτιμος ἁ τάλαινα βαρύκοτος ἐν γᾷ τᾷδε ,φεῦ ,ἰὸν ἰὸν ἀντιπενθῆ μεθεῖσα καρδίας ,σταλαγμὸν χθονὶ ἄφορον · ἐκ δὲ τοῦ λειχὴν ἄφυλλος ,ἄτεκνος ,ἰὼ δίκα ,πέδον ἐπισύμενος βροτοφθόρους κηλῖδας ἐν χώρᾳ βαλεῖ . στενάζω · τί ῥέξω ; γελῶμαι πολίταις · δύσοισθ᾽ ἅπαθον . ἰὼ μεγάλα τοι κόραι δυστυχεῖς Νυκτὸς ἀτιμοπενθεῖς . οὐκ ἔστ᾽ ἄτιμοι ,μηδ᾽ ὑπερθύμως ἄγαν θεαὶ βροτῶν κτίσητε δύσκηλον χθόνα . κἀγὼ πέποιθα Ζηνί ,καὶ τί δεῖ λέγειν ; καὶ κλῇδας οἶδα δώματος μόνη θεῶν ,ἐν ᾧ κεραυνός ἐστιν ἐσφραγισμένος · ἀλλ᾽ οὐδὲν αὐτοῦ δεῖ · σὺ δ᾽ εὐπιθὴς ἐμοὶ γλώσσης ματαίας μὴ ᾽ κβάλῃς ἔπη χθονί ,καρπὸν φέροντα πάντα μὴ πράσσειν καλῶς κοίμα κελαινοῦ κύματος πικρὸν μένος ὡς σεμνότιμος καὶ ξυνοικήτωρ ἐμοί · πολλῆς δὲ χώρας τῆσδ᾽ ἔτ᾽ ἀκροθίνια θύη πρὸ παίδων καὶ γαμηλίου τέλους ἔχουσ᾽ ἐς αἰεὶ τόνδ᾽ ἐπαινέσεις λόγον . ἐμὲ παθεῖν τάδε ,φεῦ ,ἐμὲ παλαιόφρονα κατά τε γᾶς οἰκεῖν ,φεῦ ,ἀτίετον μύσος . πνέω τοι μένος ἅπαντά τε κότον . οἶ οἶ δᾶ ,φεῦ . τίς μ᾽ ὑποδύεται ,τίς ὀδύνα πλευράς ; θυμὸν ἄιε ,μᾶτερ Νύξ · ἀπὸ γάρ με τι - μᾶν δαναιᾶν θεῶν δυσπάλαμοι παρ᾽ οὐδὲν ἦραν δόλοι . ὀργὰς ξυνοίσω σοι ·γεραιτέρα γὰρ εἶ .καὶ τῷ μὲν εἶ σὺ κάρτ᾽ ἐμοῦ σοφωτέρα · φρονεῖν δὲ κἀμοὶ Ζεὺς ἔδωκεν οὐ κακῶς . ὑμεῖς δ᾽ ἐς ἀλλόφυλον ἐλθοῦσαι χθόνα γῆς τῆσδ᾽ ἐρασθήσεσθε · οὑπιρρέων γὰρ τιμιώτερος χρόνος ἔσται πολίταις τοῖσδε . καὶ σὺ τιμίαν ἕδραν ἔχουσα πρὸς δόμοις Ἐρεχθέως τεύξῃ παρ᾽ ἀνδρῶν καὶ γυναικείων στόλων ,ὅσων παρ᾽ ἄλλων οὔποτ᾽ ἂν σχέθοις βροτῶν . σὺ δ᾽ ἐν τόποισι τοῖς ἐμοῖσι μὴ βάλῃς μήθ᾽ αἱματηρὰς θηγάνας ,σπλάγχνων βλάβας νέων ,ἀοίνοις ἐμμανεῖς θυμώμασιν ,μήτ᾽ ,ἐξελοῦσ᾽ ὡς καρδίαν ἀλεκτόρων ,ἐν τοῖς ἐμοῖς ἀστοῖσιν ἱδρύσῃς Ἄρη ἐμφύλιόν τε καὶ πρὸς ἀλλήλους θρασύν . θυραῖος ἔστω πόλεμος ,οὐ μόλις παρών ,ἐν ᾧ τις ἔσται δεινὸς εὐκλείας ἔρως · ἐνοικίου δ᾽ ὄρνιθος οὐ λέγω μάχην τοιαῦθ᾽ ἑλέσθαι σοι πάρεστιν ἐξ ἐμοῦ ,εὖ δρῶσαν ,εὖ πάσχουσαν ,εὖ τιμωμένην χώρας μετασχεῖν τῆσδε θεοφιλεστάτης .ἐμὲ παθεῖν τάδε ,φεῦ ,ἐμὲ παλαιόφρονα κατά τε γᾶς οἰκεῖν ,φεῦ ,ἀτίετον μύσος . πνέω τοι μένος ἅπαντά τε κότον . οἶ οἶ δᾶ ,φεῦ . τίς μ᾽ ὑποδύεται ,τίς ὀδύνα πλευράς ; θυμὸν ἄιε ,μᾶτερ Νύξ · ἀπὸ γάρ με τι - μᾶν δαναιᾶν θεῶν δυσπάλαμοι παρ᾽ οὐδὲν ἦραν δόλοι . οὔτοι καμοῦμαί σοι λέγουσα τἀγαθά ,ὡς μήποτ᾽ εἴπῃς πρὸς νεωτέρας ἐμοῦ θεὸς παλαιὰ καὶ πολισσούχων βροτῶν ἄτιμος ἔρρειν τοῦδ᾽ ἀπόξενος πέδου .ἀλλ᾽ εἰ μὲν ἁγνόν ἐστί σοι Πειθοῦς σέβας ; γλώσσης ἐμῆς μείλιγμα καὶ θελκτήριον ,σὺ δ᾽ οὖν μένοις ἄν · εἰ δὲ μὴ θέλεις μένειν ,οὔ τἂν δικαίως τῇδ᾽ ἐπιρρέποις πόλει μῆνίν τιν᾽ ἢ κότον τιν᾽ ἢ βλάβην στρατῷ . ἔξεστι γάρ σοι τῆσδε γαμόρῳ χθονὸς εἶναι δικαίως ἐς τὸ πᾶν τιμωμένῃ . ἄνασσ᾽ Ἀθάνα ,τίνα με φὴς ἔχειν ἕδραν ; πάσης ἀπήμον᾽ οἰζύος · δέχου δὲ σύ . καὶ δὴ δέδεγμαι ·τίς δέ μοι τιμὴ μένει ; ὡς μή τιν᾽ οἶκον εὐθενεῖν ἄνευ σέθεν . σὺ τοῦτο πράξεις ,ὥστε με σθένειν τόσον ; τῷ γὰρ σέβοντι συμφορὰς ὀρθώσομεν . καί μοι πρόπαντος ἐγγύην θήσῃ χρόνου ; ἔξεστι γάρ μοι μὴ λέγειν ἃ μὴ τελῶ . θέλξειν μ᾽ ἔοικας καὶ μεθίσταμαι κότου . τοιγὰρ κατὰ χθόν᾽ οὖσ᾽ ἐπικτήσῃ φίλους . τί οὖν μ᾽ ἄνωγας τῇδ᾽ ἐφυμνῆσαι χθονί ; ὁποῖα νίκης μὴ κακῆς ἐπίσκοπα ,καὶ ταῦτα γῆθεν ἔκ τε ποντίας δρόσου ἐξ οὐρανοῦ τε ·κἀνέμων ἀήματα εὐηλίως πνέοντ᾽ ἐπιστείχειν χθόνα ·καρπόν τε γαίας καὶ βοτῶν ἐπίρρυτον ἀστοῖσιν εὐθενοῦντα μὴ κάμνειν χρόνῳ ,καὶ τῶν βροτείων σπερμάτων σωτηρίαν .τῶν εὐσεβούντων δ᾽ ἐκφορωτέρα πέλοις .στέργω γάρ ,ἀνδρὸς φιτυποίμενος δίκην ,τὸ τῶν δικαίων τῶνδ᾽ ἀπένθητον γένος . τοιαῦτα σοὔστι . τῶν ἀρειφάτων δ᾽ ἐγὼ πρεπτῶν ἀγώνων οὐκ ἀνέξομαι τὸ μὴ οὐ τήνδ᾽ ἀστύνικον ἐν βροτοῖς τιμᾶν πόλιν . δέξομαι Παλλάδος ξυνοικίαν ,οὐδ᾽ ἀτιμάσω πόλιν ,τὰν καὶ Ζεὺς ὁ παγκρατὴς Ἄρης τε φρούριον θεῶν νέμει ,ῥυσίβωμον Ἑλλάνων ἄγαλμα δαιμόνων · ᾇτ᾽ ἐγὼ κατεύχομαι θεσπίσασα πρευμενῶς ἐπισσύτους βίου τύχας ὀνησίμους γαίας ἐξαμβρῦσαι φαιδρὸν ἁλίου σέλας . τάδ᾽ ἐγὼ προφρόνως τοῖσδε πολίταις πράσσω ,μεγάλας καὶ δυσαρέστους δαίμονας αὐτοῦ κατανασσαμένη . πάντα γὰρ αὗται τὰ κατ᾽ ἀνθρώπους ἔλαχον διέπειν . ὁ δὲ μὴ κύρσας βαρεῶν τούτων οὐκ οἶδεν ὅθεν πληγαὶ βιότου . τὰ γὰρ ἐκ προτέρων ἀπλακήματά νιν πρὸς τάσδ᾽ ἀπάγει ,σιγῶν δ᾽ ὄλεθρος καὶ μέγα φωνοῦντ᾽ ἐχθραῖς ὀργαῖς ἀμαθύνει . δενδροπήμων δὲ μὴ πνέοι βλάβα ,τὰν ἐμὰν χάριν λέγω · φλογμός τ᾽ ὀμματοστερὴς φυτῶν ,τὸ μὴ περᾶν ὅρον τόπων ,μηδ᾽ ἄκαρπος αἰανὴς ἐφερπέτω νόσος ,μῆλά τ᾽ εὐθενοῦντα γᾶ ξὺν διπλοῖσιν ἐμβρύοις τρέφοι χρόνῳ τεταγμένῳ · γόνος δ᾽ πλουτόχθων ἑρμαίαν δαιμόνων δόσιν τίοι . ἦ τάδ᾽ ἀκούετε ,πόλεως φρούριον ,οἷ᾽ ἐπικραίνει ; μέγα γὰρ δύναται πότνι᾽ Ἐρινὺς παρά τ᾽ ἀθανάτοις τοῖς θ᾽ ὑπὸ γαῖαν ,περί τ᾽ ἀνθρώπων φανερῶς τελέως διαπράσσουσιν ,τοῖς μὲν ἀοιδάς ,τοῖς δ᾽ αὖ δακρύων βίον ἀμβλωπὸν παρέχουσαι .ἀνδροκμῆτας δ᾽ ἀώρ - ους ἀπεννέπω τύχας ,νεανίδων τ᾽ ἐπηράτων ἀνδροτυχεῖς βιότους δότε ,κύρι᾽ ἔχοντες ,θεαί τ᾽ ὦ Μοῖραι ματροκασιγνῆται ,δαίμονες ὀρθονόμοι ,παντὶ δόμῳ μετάκοινοι ,παντὶ χρόνῳ δ᾽ ἐπιβριθεῖς ἐνδίκοις ὁμιλίαις ,πάντᾳ τιμιώταται θεῶν . τάδε τοι χώρᾳ τἠμῇ προφρόνως ἐπικραινομένων γάνυμαι · στέργω δ᾽ ὄμματα Πειθοῦς ,ὅτι μοι γλῶσσαν καὶ στόμ᾽ ἐπωπᾷ πρὸς τάσδ᾽ ἀγρίως ἀπανηναμένας · ἀλλ᾽ ἐκράτησε Ζεὺς ἀγοραῖος · νικᾷ δ᾽ ἀγαθῶν ἔρις ἡμετέρα διὰ παντός . μηδὲ πιοῦσα κόνις μέλαν αἷμα πολιτᾶν δι᾽ ὀργὰν ποινᾶς ἀντιφόνους ἄτας ἁρπαλίσαι πόλεως . χάρματα δ᾽ ἀντιδιδοῖεν κοινοφιλεῖ διανοίᾳ ,καὶ στυγεῖν μιᾷ φρενί · πολλῶν γὰρ τόδ᾽ ἐν βροτοῖς ἄκος . ἆρα φρονοῦσιν γλώσσης ἀγαθῆς ὁδὸν εὑρίσκειν ; ἐκ τῶν φοβερῶν τῶνδε προσώπων μέγα κέρδος ὁρῶ τοῖσδε πολίταις · τάσδε γὰρ εὔφρονας εὔφρονες αἰεὶ μέγα τιμῶντες καὶ γῆν καὶ πόλιν ὀρθοδίκαιον πρέψετε πάντως διάγοντες . χαίρετε χαίρετ᾽ ἐν αἰσιμίαισι πλούτου . χαίρετ᾽ ἀστικὸς λεώς ,ἴκταρ ἥμενοι Διός ,παρθένου φίλας φίλοι σωφρονοῦντες ἐν χρόνῳ . Παλλάδος δ᾽ ὑπὸ πτεροῖς ὄντας ἅζεται πατήρ . χαίρετε χὐμεῖς · προτέραν δ᾽ ἐμὲ χρὴ στείχειν θαλάμους ἀποδείξουσαν πρὸς φῶς ἱερὸν τῶνδε προπομπῶν . ἴτε καὶ σφαγίων τῶνδ᾽ ὑπὸ σεμνῶν κατὰ γῆς σύμεναι τὸ μὲν ἀτηρὸν χώρας κατέχειν ,τὸ δὲ κερδαλέον πέμπειν πόλεως ἐπὶ νίκῃ . ὑμεῖς δ᾽ ἡγεῖσθε ,πολισσοῦχοι παῖδες Κραναοῦ ,ταῖσδε μετοίκοις . εἴη δ᾽ ἀγαθῶν ἀγαθὴ διάνοια πολίταις . χαίρετε ,χαίρετε δ᾽ αὖθις ,ἐπανδιπλάζω ,πάντες οἱ κατὰ πτόλιν ,δαίμονές τε καὶ βροτοί ,Παλλάδος πόλιν νέμον - τες · μετοικίαν δ᾽ ἐμὴν εὖ σέβοντες οὔτι μέμ - ψεσθε συμφορὰς βίου . αἰνῶ τε μύθους τῶνδε τῶν κατευγμάτων πέμψω τε φέγγει λαμπάδων σελασφόρων εἰς τοὺς ἔνερθε καὶ κατὰ χθονὸς τόπους ξὺν προσπόλοισιν ,αἵτε φρουροῦσιν βρέτας τοὐμὸν δικαίως . ὄμμα γὰρ πάσης χθονὸς Θησῇδος ἐξίκοιτ᾽ ἂν εὐκλεὴς λόχος παίδων ,γυναικῶν ,καὶ στόλος πρεσβυτίδων . φοινικοβάπτοις ἐνδυτοῖς ἐσθήμασι τιμᾶτε ,καὶ τὸ φέγγος ὁρμάσθω πυρός ,ὅπως ἂν εὔφρων ἥδ᾽ ὁμιλία χθονὸς τὸ λοιπὸν εὐάνδροισι συμφοραῖς πρέπῃ . βᾶτε δόμῳ ,μεγάλαι φιλότιμοι Νυκτὸς παῖδες ἄπαιδες ,ὑπ᾽ εὔφρονι πομπᾷ , εὐφαμεῖτε δέ ,χωρῖται ,γᾶς ὑπὸ κεύθεσιν ὠγυγίοισιν ,[καὶ] τιμαῖς καὶ θυσίαις περίσεπτα τυχοῦσαι ,εὐφαμεῖτε δὲ πανδαμεί . ἵλαοι δὲ καὶ σύμφρονες γᾷ δεῦρ᾽ ἴτε ,σεμναί ,ξὺν πυριδάπτῳ λαμπάδι τερπόμεναι καθ᾽ ὁδόν . ὀλολύξατε νῦν ἐπὶ μολπαῖς . Ζεὺς ὁ πανόπτας οὕτω Μοῖρά τε συγκατέβα . ὀλολύξατε νῦν ἐπὶ μολπαῖς . Ἑρμῆ χθόνιε ,πατρῷ᾽ ἐποπτεύων κράτη ,σωτὴρ γενοῦ μοι ξύμμαχός τ᾽ αἰτουμένῳ ·ἥκω γὰρ ἐς γῆν τήνδε καὶ κατέρχομαι .τύμβου δ᾽ ἐπ᾽ ὄχθῳ τῷδε κηρύσσω πατρὶ κλύειν ,ἀκοῦσαι ..πλόκαμον Ἰνάχῳ θρεπτήριον . τὸν δεύτερον δὲ τόνδε πενθητήριον οὐ γὰρ παρὼν ᾤμωξα σόν ,πάτερ ,μόρον οὐδ᾽ ἐξέτεινα χεῖρ᾽ ἐπ᾽ ἐκφορᾷ νεκροῦ . τί χρῆμα λεύσσω ; τίς ποθ᾽ ἥδ᾽ ὁμήγυρις στείχει γυναικῶν φάρεσιν μελαγχίμοις πρέπουσα ; ποίᾳ ξυμφορᾷ προσεικάσω ; πότερα δόμοισι πῆμα προσκυρεῖ νέον ; ἢ πατρὶ τὠμῷ τάσδ᾽ ἐπεικάσας τύχω χοὰς φερούσας νερτέροις μειλίγματα ; οὐδέν ποτ᾽ ἄλλο · καὶ γὰρ Ἠλέκτραν δοκῶ στείχειν ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν πένθει λυγρῷ πρέπουσαν . ὦ Ζεῦ ,δός με τείσασθαι μόρον πατρός ,γενοῦ δὲ σύμμαχος θέλων ἐμοί . Πυλάδη ,σταθῶμεν ἐκποδών ,ὡς ἂν σαφῶς μάθω γυναικῶν ἥτις ἥδε προστροπή . ἰαλτὸς ἐκ δόμων ἔβαν χοὰς προπομπὸς ὀξύχειρι σὺν κτύπῳ . πρέπει παρηὶς φοινίοις ἀμυγμοῖς ὄνυχος ἄλοκι νεοτόμῳ · δι᾽ αἰῶνος δ᾽ ἰυγμοῖσι βόσκεται κέαρ . λινοφθόροι δ᾽ ὑφασμάτων λακίδες ἔφλαδον ὑπ᾽ ἄλγεσιν ,προστέρνῳ στολμῷ πέπλων ἀγελάστοις ξυμφοραῖς πεπληγμένων . τορὸς δὲ Φοῖβος ὀρθόθριξ δόμων ὀνειρόμαντις ,ἐξ ὕπνου κότον πνέων ,ἀωρόνυκτον ἀμβόαμα μυχόθεν ἔλακε περὶ φόβῳ ,γυναικείοισιν ἐν δώμασιν βαρὺς πίτνων . κριταί τε τῶνδ᾽ ὀνειράτων θεόθεν ἔλακον ὑπέγγυοι μέμφεσθαι τοὺς γᾶς νέρθεν περιθύμως τοῖς κτανοῦσί τ᾽ ἐγκοτεῖν . τοιάνδε χάριν ἀχάριτον ἀπότροπον κακῶν ,ἰὼ γαῖα μαῖα ,μωμένα μ᾽ ἰάλλει δύσθεος γυνά . φοβοῦ - μαι δ᾽ ἔπος τόδ᾽ ἐκβαλεῖν . τί γὰρ λύτρον πεσόντος αἵματος πέδοι ; ἰὼ πάνοιζυς ἑστία ,ἰὼ κατασκαφαὶ δόμων . ἀνήλιοι βροτοστυγεῖς δνόφοι καλύπτουσι δόμους δεσποτῶν θανάτοισι . σέβας δ᾽ ἄμαχον ἀδάματον ἀπόλεμον τὸ πρὶν δι᾽ ὤτων φρενός τε δαμίας περαῖνον νῦν ἀφίσταται . φοβεῖ - ται δέ τις . τὸ δ᾽ εὐτυχεῖν ,τόδ᾽ ἐν βροτοῖς θεός τε καὶ θεοῦ πλέον . ῥοπὴ δ᾽ ἐπισκοπεῖ δίκας ταχεῖα τοὺς μὲν ἐν φάει ,τὰ δ᾽ ἐν μεταιχμίῳ σκότου μένει χρονίζοντας ἄχη [βρύει] ,τοὺς δ᾽ ἄκραντος ἔχει νύξ . δι᾽ αἵματ᾽ ἐκποθένθ᾽ ὑπὸ χθονὸς τροφοῦ τίτας φόνος πέπηγεν οὐ διαρρύδαν . διαλγὴς δ᾽ ἄτα διαφέρει τὸν αἴτιον παναρκέτας νόσου βρύειν . θιγόντι δ᾽ οὔτι νυμφικῶν ἑδωλίων ἄκος ,πόροι τε πάντες ἐκ μιᾶς ὁδοῦ προ βαίνοντες τὸν χερομυσῆ φόνον καθαίροντες ἴθυσαν μάταν . ἐμοὶ δ᾽ - ἀνάγκαν γὰρ ἀμφίπτολιν θεοὶ προσήνεγκαν ·[ ἐκ γὰρ οἴκων πατρῴων δούλιόν μ᾽ ἐσᾶγον αἶσαν ]- δίκαια καὶ μὴ δίκαια ἀρχὰς πρέπον βίᾳ φρενῶν αἰνέσαι πικρὸν στύγος κρατούσῃ . δακρύω δ᾽ ὑφ᾽ εἱμάτων ματαίοισι δεσποτᾶν τύχαις ,κρυφαίοις πένθεσιν παχνουμένη . δμωαὶ γυναῖκες ,δωμάτων εὐθήμονες ,ἐπεὶ πάρεστε τῆσδε προστροπῆς ἐμοὶ πομποί ,γένεσθε τῶνδε σύμβουλοι πέρι · τί φῶ χέουσα τάσδε κηδείους χοάς ; πῶς εὔφρον᾽ εἴπω ,πῶς κατεύξομαι πατρί ; πότερα λέγουσα παρὰ φίλης φίλῳ φέρειν γυναικὸς ἀνδρί ,τῆς ἐμῆς μητρὸς πάρα ; τῶνδ᾽ οὐ πάρεστι θάρσος ,οὐδ᾽ ἔχω τί φῶ ,χέουσα τόνδε πέλανον ἐν τύμβῳ πατρός .ἢ τοῦτο φάσκω τοὔπος ,ὡς νόμος βροτοῖς ,ἔσθλ᾽ ἀντιδοῦναι τοῖσι πέμπουσιν τάδε στέφη ,δόσιν γε τῶν κακῶν ἐπαξίαν ; ἢ σῖγ᾽ ἀτίμως ,ὥσπερ οὖν ἀπώλετο πατήρ ,τάδ᾽ ἐκχέασα ,γάποτον χύσιν ,στείχω καθάρμαθ᾽ ὥς τις ἐκπέμψας πάλιν δικοῦσα τεῦχος ἀστρόφοισιν ὄμμασιν ; τῆσδ᾽ ἐστὲ βουλῆς ,ὦ φίλαι ,μεταίτιαι · κοινὸν γὰρ ἔχθος ἐν δόμοις νομίζομεν . μὴ κεύθετ᾽ ἔνδον καρδίας φόβῳ τινός . τὸ μόρσιμον γὰρ τόν τ᾽ ἐλεύθερον μένει καὶ τὸν πρὸς ἄλλης δεσποτούμενον χερός . λέγοις ἄν ,εἴ τι τῶνδ᾽ ἔχοις ὑπέρτερον . αἰδουμένη σοι βωμὸν ὡς τύμβον πατρὸς λέξω ,κελεύεις γάρ ,τὸν ἐκ φρενὸς λόγον . λέγοις ἄν ,ὥσπερ ᾐδέσω τάφον πατρός . φθέγγου χέουσα κεδνὰ τοῖσιν εὔφροσιν . τίνας δὲ τούτους τῶν φίλων προσεννέπω ; πρῶτον μὲν αὑτὴν χὤστις Αἴγισθον στυγεῖ . ἐμοί τε καὶ σοί τἄρ᾽ ἐπεύξομαι τάδε ; αὐτὴ σὺ ταῦτα μανθάνουσ᾽ ἤδη φράσαι . τίν᾽ οὖν ἔτ᾽ ἄλλον τῇδε προστιθῶ στάσει ; μέμνησ᾽ Ὀρέστου ,κεἰ θυραῖός ἐσθ᾽ ὅμως . εὖ τοῦτο ,κἀφρένωσας οὐχ ἥκιστά με . τοῖς αἰτίοις νῦν τοῦ φόνου μεμνημένη - τί φῶ ; δίδασκ᾽ ἄπειρον ἐξηγουμένη . ἐλθεῖν τιν᾽ αὐτοῖς δαίμον᾽ ἢ βροτῶν τινα - πότερα δικαστὴν ἢ δικηφόρον λέγεις ; ἅπλῶς τι φράζουσ᾽ ,ὅστις ἀνταποκτενεῖ . καὶ ταῦτά μοὐστὶν εὐσεβῆ θεῶν πάρα ; πῶς δ᾽ οὐ τὸν ἐχθρὸν ἀνταμείβεσθαι κακοῖς ; κῆρυξ μέγιστε τῶν ἄνω τε καὶ κάτω ,ἄρηξον ,Ἑρμῆ χθόνιε ,κηρύξας ἐμοὶ τοὺς γῆς ἔνερθε δαίμονας κλύειν ἐμὰς εὐχάς ,πατρῴων δωμάτων ἐπισκόπους ,καὶ Γαῖαν αὐτήν ,ἣ τὰ πάντα τίκτεται ,θρέψασά τ᾽ αὖθις τῶνδε κῦμα λαμβάνει · κἀγὼ χέουσα τάσδε χέρνιβας βροτοῖς λέγω καλοῦσα πατέρ᾽ ," ἐποίκτιρόν τ᾽ ἐμὲ φίλον τ᾽ Ὀρέστην · πῶς ἀνάξομεν δόμοις ; πεπραμένοι γὰρ νῦν γέ πως ἀλώμεθα πρὸς τῆς τεκούσης ,ἄνδρα δ᾽ ἀντηλλάξατο Αἴγισθον ,ὅσπερ σοῦ φόνου μεταίτιος . κἀγὼ μὲν ἀντίδουλος ·ἐκ δὲ χρημάτων φεύγων Ὀρέστης ἐστίν ,οἱ δ᾽ ὑπερκόπως ἐν τοῖσι σοῖς πόνοισι χλίουσιν μέγα .ἐλθεῖν δ᾽ Ὀρέστην δεῦρο σὺν τύχῃ τινὶ κατεύχομαί σοι ,καὶ σὺ κλῦθί μου ,πάτερ · αὐτῇ τέ μοι δὸς σωφρονεστέραν πολὺ μητρὸς γενέσθαι χεῖρά τ᾽ εὐσεβεστέραν . ἡμῖν μὲν εὐχὰς τάσδε ,τοῖς δ᾽ ἐναντίοις λέγω φανῆναί σου ,πάτερ ,τιμάορον ,καὶ τοὺς κτανόντας ἀντικατθανεῖν δίκῃ . ταῦτ᾽ ἐν μέσῳ τίθημι τῆς καλῆς ἀρᾶς ,κείνοις λέγουσα τήνδε τὴν κακὴν ἀράν · ἡμῖν δὲ πομπὸς ἴσθι τῶν ἐσθλῶν ἄνω ,σὺν θεοῖσι καὶ γῇ καὶ δίκῃ νικηφόρῳ ." τοιαῖσδ᾽ ἐπ᾽ εὐχαῖς τάσδ᾽ ἐπισπένδω χοάς . ὑμᾶς δὲ κωκυτοῖς ἐπανθίζειν νόμος ,παιᾶνα τοῦ θανόντος ἐξαυδωμένας . ἵετε δάκρυ καναχὲς ὀλόμενον ὀλομένῳ δεσπότᾳ πρὸς ἔρυμα τόδε κακῶν ,κεδνῶν τ᾽ ἀπότροπον ἄγος ἀπεύχετον κεχυμένων χοᾶν . κλύε δέ μοι ,κλύε ,σέ - βας ὦ δέσποτ᾽ ,ἐξ ἀμαυρᾶς φρενός . ὀτοτοτοτοτοτοτοῖ ,ἴτω τις δορυ - σθενὴς ἀνήρ ,ἀναλυτὴρ δόμων ,Σκυθικά τ᾽ ἐν χεροῖν παλίντον᾽ ἐν ἔργῳ βέλη ᾽ πιπάλλων Ἄρης σχέδιά τ᾽ αὐτόκωπα νωμῶν ξίφη . ἔχει μὲν ἤδη γαπότους χοὰς πατήρ · νέου δὲ μύθου τοῦδε κοινωνήσατε · λέγοις ἄν ·ὀρχεῖται δὲ καρδία φόβῳ . ὁρῶ τομαῖον τόνδε βόστρυχον τάφῳ . τίνος ποτ᾽ ἀνδρός ,ἢ βαθυζώνου κόρης ; εὐξύμβολον τόδ᾽ ἐστὶ παντὶ δοξάσαι . πῶς οὖν ; παλαιὰ παρὰ νεωτέρας μάθω . οὐκ ἔστιν ὅστις πλὴν ἐμοῦ κείραιτό νιν . ἐχθροὶ γὰρ οἷς προσῆκε πενθῆσαι τριχί . καὶ μὴν ὅδ᾽ ἐστὶ κάρτ᾽ ἰδεῖν ὁμόπτερος - ποίαις ἐθείραις ; τοῦτο γὰρ θέλω μαθεῖν . αὐτοῖσιν ἡμῖν κάρτα προσφερὴς ἰδεῖν . μῶν οὖν Ὀρέστου κρύβδα δῶρον ἦν τόδε ; μάλιστ᾽ ἐκείνου βοστρύχοις προσείδεται . καὶ πῶς ἐκεῖνος δεῦρ᾽ ἐτόλμησεν μολεῖν ; ἔπεμψε χαίτην κουρίμην χάριν πατρός . οὐχ ἧσσον εὐδάκρυτά μοι λέγεις τάδε ,εἰ τῆσδε χώρας μήποτε ψαύσει ποδί . κἀμοὶ προσέστη καρδίας κλυδώνιον χολῆς ,ἐπαίσθην δ᾽ ὡς διανταίῳ βέλει · ἐξ ὀμμάτων δὲ δίψιοι πίπτουσί μοι σταγόνες ἄφρακτοι δυσχίμου πλημμυρίδος ,πλόκαμον ἰδούσῃ τόνδε · πῶς γὰρ ἐλπίσω ἀστῶν τιν᾽ ἄλλον τῆσδε δεσπόζειν φόβης ; ἀλλ᾽ οὐδὲ μήν νιν ἡ κτανοῦσ᾽ ἐκείρατο ,ἐμὴ δὲ μήτηρ ,οὐδαμῶς ἐπώνυμον φρόνημα παισὶ δύσθεον πεπαμένη . ἐγὼ δ᾽ ὅπως μὲν ἄντικρυς τάδ᾽ αἰνέσω ,εἶναι τόδ᾽ ἀγλάισμά μοι τοῦ φιλτάτου βροτῶν Ὀρέστου - σαίνομαι δ᾽ ὑπ᾽ ἐλπίδος . φεῦ . εἴθ᾽ εἶχε φωνὴν εὔφρον᾽ ἀγγέλου δίκην ,ὅπως δίφροντις οὖσα μὴ ᾽ κινυσσόμην ,ἀλλ᾽ εὖ ᾽ σαφήνει τόνδ᾽ ἀποπτύσαι πλόκον ,εἴπερ γ᾽ ἀπ᾽ ἐχθροῦ κρατὸς ἦν τετμημένος ,ἢ ξυγγενὴς ὢν εἶχε συμπενθεῖν ἐμοὶ ἄγαλμα τύμβου τοῦδε καὶ τιμὴν πατρός . ἀλλ᾽ εἰδότας μὲν τοὺς θεοὺς καλούμεθα ,οἵοισιν ἐν χειμῶσι ναυτίλων δίκην στροβούμεθ᾽ · εἰ δὲ χρὴ τυχεῖν σωτηρίας ,σμικροῦ γένοιτ᾽ ἂν σπέρματος μέγας πυθμήν . καὶ μὴν στίβοι γε ,δεύτερον τεκμήριον ,ποδῶν ὅμοιοι τοῖς τ᾽ ἐμοῖσιν ἐμφερεῖς - καὶ γὰρ δύ᾽ ἐστὸν τώδε περιγραφὰ ποδοῖν ,αὐτοῦ τ᾽ ἐκείνου καὶ συνεμπόρου τινός .πτέρναι τενόντων θ᾽ ὑπογραφαὶ μετρούμεναι εἰς ταὐτὸ συμβαίνουσι τοῖς ἐμοῖς στίβοις .πάρεστι δ᾽ ὠδὶς καὶ φρενῶν καταφθορά . εὔχου τὰ λοιπά ,τοῖς θεοῖς τελεσφόρους εὐχὰς ἐπαγγέλλουσα ,τυγχάνειν καλῶς . ἐπεὶ τί νῦν ἕκατι δαιμόνων κυρῶ ; εἰς ὄψιν ἥκεις ὧνπερ ἐξηύχου πάλαι . καὶ τίνα σύνοισθά μοι καλουμένῃ βροτῶν ; σύνοιδ᾽ Ὀρέστην πολλά σ᾽ ἐκπαγλουμένην . καὶ πρὸς τί δῆτα τυγχάνω κατευγμάτων ; ὅδ᾽ εἰμί ·μὴ μάτευ᾽ ἐμοῦ μᾶλλον φίλον . ἀλλ᾽ ἦ δόλον τιν᾽ ,ὦ ξέν᾽ ,ἀμφί μοι πλέκεις ; αὐτὸς καθ᾽ αὑτοῦ τἄρα μηχανορραφῶ . ἀλλ᾽ ἐν κακοῖσι τοῖς ἐμοῖς γελᾶν θέλεις . κἀν τοῖς ἐμοῖς ἄρ᾽ ,εἴπερ ἔν γε τοῖσι σοῖς ὡς ὄντ᾽ Ὀρέστην τάδε σ᾽ ἐγὼ προσεννέπω ; αὐτὸν μὲν οὖν ὁρῶσα δυσμαθεῖς ἐμέ · κουρὰν δ᾽ ἰδοῦσα τήνδε κηδείου τριχὸς ἰχνοσκοποῦσά τ᾽ ἐν στίβοισι τοῖς ἐμοῖς ἀνεπτερώθης κἀδόκεις ὁρᾶν ἐμέ . σκέψαι τομῇ προσθεῖσα βόστρυχον τριχὸς σαυτῆς ἀδελφοῦ σύμμετρον τὠμῷ κάρᾳ . ἰδοῦ δ᾽ ὕφασμα τοῦτο ,σῆς ἔργον χερός ,σπάθης τε πληγὰς ἠδὲ θήρειον γραφήν . ἔνδον γενοῦ ,χαρᾷ δὲ μὴ ᾽ κπλαγῇς φρένας · τοὺς φιλτάτους γὰρ οἶδα νῷν ὄντας πικρούς . ὦ φίλτατον μέλημα δώμασιν πατρός ,δακρυτὸς ἐλπὶς σπέρματος σωτηρίου ,ἀλκῇ πεποιθὼς δῶμ᾽ ἀνακτήσῃ πατρός . ὦ τερπνὸν ὄμμα τέσσαρας μοίρας ἔχον ἐμοί · προσαυδᾶν δ᾽ ἐστ᾽ ἀναγκαίως ἔχον πατέρα τε ,καὶ τὸ μητρὸς ἐς σέ μοι ῥέπει στέργηθρον ·ἡ δὲ πανδίκως ἐχθαίρεται · καὶ τῆς τυθείσης νηλεῶς ὁμοσπόρου · πιστὸς δ᾽ ἀδελφὸς ἦσθ᾽ ,ἐμοὶ σέβας φέρων μόνος · Κράτος τε καὶ Δίκη σὺν τῷ τρίτῳ πάντων μεγίστῳ Ζηνὶ συγγένοιτό σοι . Ζεῦ Ζεῦ ,θεωρὸς τῶνδε πραγμάτων γενοῦ · ἰδοῦ δὲ γένναν εὖνιν αἰετοῦ πατρός ,θανόντος ἐν πλεκταῖσι καὶ σπειράμασιν δεινῆς ἐχίδνης . τοὺς δ᾽ ἀπωρφανισμένους νῆστις πιέζει λιμός · οὐ γὰρ ἐντελεῖς θήραν πατρῴαν προσφέρειν σκηνήμασιν .οὕτω δὲ κἀμὲ τήνδε τ᾽ ,Ἠλέκτραν λέγω ,ἰδεῖν πάρεστί σοι ,πατροστερῆ γόνον ,ἄμφω φυγὴν ἔχοντε τὴν αὐτὴν δόμων . καὶ τοῦ θυτῆρος καί σε τιμῶντος μέγα πατρὸς νεοσσοὺς τούσδ᾽ ἀποφθείρας πόθεν ἕξεις ὁμοίας χειρὸς εὔθοινον γέρας ; οὔτ᾽ αἰετοῦ γένεθλ᾽ ἀποφθείρας ,πάλιν πέμπειν ἔχοις ἂν σήματ᾽ εὐπιθῆ βροτοῖς · οὔτ᾽ ἀρχικός σοι πᾶς ὅδ᾽ αὐανθεὶς πυθμὴν βωμοῖς ἀρήξει βουθύτοις ἐν ἤμασιν . κόμιζ᾽ ,ἀπὸ σμικροῦ δ᾽ ἂν ἄρειας μέγαν δόμον ,δοκοῦντα κάρτα νῦν πεπτωκέναι . ὦ παῖδες ,ὦ σωτῆρες ἑστίας πατρός ,σιγᾶθ᾽ ,ὅπως μὴ πεύσεταί τις ,ὦ τέκνα ,γλώσσης χάριν δὲ πάντ᾽ ἀπαγγείλῃ τάδε πρὸς τοὺς κρατοῦντας · οὓς ἴδοιμ᾽ ἐγώ ποτε θανόντας ἐν κηκῖδι πισσήρει φλογός . οὔτοι προδώσει Λοξίου μεγασθενὴς χρησμὸς κελεύων τόνδε κίνδυνον περᾶν ,κἀξορθιάζων πολλὰ καὶ δυσχειμέρους ἄτας ὑφ᾽ ἧπαρ θερμὸν ἐξαυδώμενος ,εἰ μὴ μέτειμι τοῦ πατρὸς τοὺς αἰτίους · τρόπον τὸν αὐτὸν ἀνταποκτεῖναι λέγων ,ἀποχρημάτοισι ζημίαις ταυρούμενον · αὐτὸν δ᾽ ἔφασκε τῇ φίλῃ ψυχῇ τάδε τείσειν μ᾽ ἔχοντα πολλὰ δυστερπῆ κακά . τὰ μὲν γὰρ ἐκ γῆς δυσφρόνων μηνίματα βροτοῖς πιφαύσκων εἶπε ,τὰς δ᾽ αἰνῶν νόσους ,σαρκῶν ἐπαμβατῆρας ἀγρίαις γνάθοις λειχῆνας ἐξέσθοντας ἀρχαίαν φύσιν ·λευκὰς δὲ κόρσας τῇδ᾽ ἐπαντέλλειν νόσῳ · ἄλλας τ᾽ ἐφώνει προσβολάς Ἐρινύων ἐκ τῶν πατρῴων αἱμάτων τελουμένας · τὸ γὰρ σκοτεινὸν τῶν ἐνερτέρων βέλος ἐκ προστροπαίων ἐν γένει πεπτωκότων ,καὶ λύσσα καὶ μάταιος ἐκ νυκτῶν φόβος ὁρῶντα λαμπρὸν ἐν σκότῳ νωμῶντ᾽ ὀφρὺν κινεῖ ,ταράσσει ,καὶ διώκεσθαι πόλεως χαλκηλάτῳ πλάστιγγι λυμανθὲν δέμας .καὶ τοῖς τοιούτοις οὔτε κρατῆρος μέρος εἶναι μετασχεῖν ,οὐ φιλοσπόνδου λιβός ,βωμῶν τ᾽ ἀπείργειν οὐχ ὁρωμένην πατρὸς μῆνιν · δέχεσθαι δ᾽ οὔτε συλλύειν τινά . πάντων δ᾽ ἄτιμον κἄφιλον θνῄσκειν χρόνῳ κακῶς ταριχευθέντα παμφθάρτῳ μόρῳ . τοιοῖσδε χρησμοῖς ἆρα χρὴ πεποιθέναι ; κεἰ μὴ πέποιθα ,τοὔργον ἔστ᾽ ἐργαστέον . πολλοὶ γὰρ εἰς ἓν συμπίτνουσιν ἵμεροι ,θεοῦ τ᾽ ἐφετμαὶ καὶ πατρὸς πένθος μέγα ,καὶ πρὸς πιέζει χρημάτων ἀχηνία ,τὸ μὴ πολίτας εὐκλεεστάτους βροτῶν ,Τροίας ἀναστατῆρας εὐδόξῳ φρενί ,δυοῖν γυναικοῖν ὧδ᾽ ὑπηκόους πέλειν .θήλεια γὰρ φρήν ·εἰ δὲ μή ,τάχ᾽ εἴσεται .ἀλλ᾽ ὦ μεγάλαι Μοῖραι ,Διόθεν τῇδε τελευτᾶν ,τὸ δίκαιον μεταβαίνει . ἀντὶ μὲν ἐχθρᾶς γλώσσης ἐχθρὰ γλῶσσα τελείσθω · τοὐφειλόμενον πράσσουσα Δίκη μέγ᾽ ἀυτεῖ ·ἀντὶ δὲ πληγῆς φονίας φονίαν πληγὴν τινέτω .δράσαντι παθεῖν ,τριγέρων μῦθος τάδε φωνεῖ . ὦ πάτερ αἰνόπατερ ,τί σοι φάμενος ἢ τί ῥέξας τύχοιμ᾽ ἂν ἕκαθεν οὐρίσας ,ἔνθα σ᾽ ἔχουσιν εὐναί ,σκότῳ φάος ἀντίμοι - ρον ; χάριτες δ᾽ ὁμοίως κέκληνται γόος εὐκλεὴς προσθοδόμοις Ἀτρείδαις . τέκνον ,φρόνημα τοῦ θανόντος οὐ δαμάζει πυρὸς [ἡ] μαλερὰ γνάθος ,φαίνει δ᾽ ὕστερον ὀργάς · ὀτοτύζεται δ᾽ ὁ θνῄσκων ,ἀναφαίνεται δ᾽ ὁ βλάπτων . πατέρων τε καὶ τεκόντων γόος ἔνδικος ματεύει τὸ πᾶν ἀμφιλαφής ταραχθείς . κλῦθὶ νυν ,ὦ πάτερ ,ἐν μέρει πολυδάκρυτα πένθη . δίπαις τοί σ᾽ ἐπιτύμβιος θρῆνος ἀναστενάζει . τάφος δ᾽ ἱκέτας δέδεκται φυγάδας θ᾽ ὁμοίως . τί τῶνδ᾽ εὖ ,τί δ᾽ ἄτερ κακῶν ; οὐκ ἀτρίακτος ἄτα ; ἀλλ᾽ ἔτ᾽ ἂν ἐκ τῶνδε θεὸς χρῄζων θείη κελάδους εὐφθογγοτέρους · ἀντὶ δὲ θρήνων ἐπιτυμβιδίων παιὰν μελάθροις ἐν βασιλείοις νεοκρᾶτα φίλον κομίσειεν . εἰ γὰρ ὑπ᾽ Ἰλίῳ πρός τινος Λυκίων ,πάτερ ,δορίτμητος κατηναρίσθης · λιπὼν ἂν εὔκλειαν ἐν δόμοισι τέκνων τ᾽ ἐν κελεύθοις ἐπιστρεπτὸν αἰῶ κτίσας πολύχωστον ἂν εἶχες τάφον διαποντίου γᾶς δώμασιν εὐφόρητον ,φίλος φίλοισι τοῖς ἐκεῖ καλῶς θανοῦσιν κατὰ χθονὸς ἐμπρέπων σεμνότιμος ἀνάκτωρ ,πρόπολός τε τῶν μεγίστων χθονίων ἐκεῖ τυράννων ·βασιλεὺς γὰρ ἦσθ᾽ ,ὄφρ᾽ ἔζης ,μόριμον λάχος πιπλάντων χεροῖν πεισίβροτόν τε βάκτρον . μηδ᾽ ὑπὸ Τρωίας τείχεσι φθίμενος ,πάτερ ,μετ᾽ ἄλλῳ δουρικμῆτι λαῷ παρὰ Σκαμάνδρου πόρον τεθάφθαι . πάρος δ᾽ οἱ κτανόντες νιν οὕτως δαμῆναι φίλοις ,θανατηφόρον αἶσαν πρόσω τινὰ πυνθάνεσθαι τῶνδε πόνων ἄπειρον .ταῦτα μέν ,ὦ παῖ ,κρείσσονα χρυσοῦ ,μεγάλης δὲ τύχης καὶ ὑπερβορέου μείζονα φωνεῖς · δύνασαι γάρ . ἀλλὰ διπλῆς γὰρ τῆσδε μαράγνης δοῦπος ἱκνεῖται · τῶν μὲν ἀρωγοὶ κατὰ γῆς ἤδη ,τῶν δὲ κρατούντων χέρες οὐχ ὅσιαι στυγερῶν τούτων · παισὶ δὲ μᾶλλον γεγένηται . τοῦτο διαμπερὲς οὖς ἵκεθ᾽ ἅπερ τι βέλος . Ζεῦ Ζεῦ ,κάτωθεν ἀμπέμπων ὑστερόποινον ἄταν βροτῶν τλάμονι καὶ πανούργῳ χειρὶ - τοκεῦσι δ᾽ ὅμως τελεῖται . ἐφυμνῆσαι γένοιτό μοι πυκά - εντ᾽ ὀλολυγμὸν ἀνδρὸς θεινομένου ,γυναικός τ᾽ ὀλλυμένας · τί γὰρ κεύθω φρενὸς οἷον ἔμπας ποτᾶται ; πάροιθεν δὲ πρῴρας δριμὺς ἄηται κραδίας θυμὸς ἔγκοτον στύγος . καί πότ᾽ ἂν ἀμφιθαλὴς Ζεὺς ἐπὶ χεῖρα βάλοι ,φεῦ φεῦ ,κάρανα δαΐξας ; πιστὰ γένοιτο χώρᾳ . δίκαν δ᾽ ἐξ ἀδίκων ἀπαιτῶ . κλῦτε δὲ Γᾶ χθονίων τε τιμαί . ἀλλὰ νόμος μὲν φονίας σταγόνας χυμένας ἐς πέδον ἄλλο προσαιτεῖν αἷμα . βοᾷ γὰρ λοιγὸς Ἐρινὺν παρὰ τῶν πρότερον φθιμένων ἄτην ἑτέραν ἐπάγουσαν ἐπ᾽ ἄτῃ . πόποι δὴ νερτέρων τυραννίδες ,ἴδετε πολυκρατεῖς Ἀραὶ φθινομένων ,ἴδεσθ᾽ Ἀτρειδᾶν τὰ λοίπ᾽ ἀμηχάνως ἔχοντα καὶ δωμάτων ἄτιμα . πᾷ τις τράποιτ᾽ ἄν ,ὦ Ζεῦ ; πέπαλται δαὖτὲ μοι φίλον κέαρ τόνδε κλύουσαν οἶκτον καὶ τότε μὲν δύσελπις ,σπλάγχνα δέ μοι κελαινοῦ - ται πρὸς ἔπος κλυούσᾳ . ὅταν δ᾽ αὖτ᾽ ἐπ᾽ ἀλκῆς ἐπάρῃ μ᾽ ἐλπὶς ,ἀπέστασεν ἄχος προσφανεῖσά μοι καλῶς . τί δ᾽ ἂν φάντες τύχοιμεν ἢ τά περ πάθομεν ἄχεα πρός γε τῶν τεκομένων ; πάρεστι σαίνειν ,τὰ δ᾽ οὔτι θέλγεται .λύκος γὰρ ὥστ᾽ ὠμόφρων ἄσαντος ἐκ ματρός ἐστι θυμός .ἔκοψα κομμὸν Ἄριον ἔν τε Κισσίας νόμοις ἰηλεμιστρίας ,ἀπριγδόπληκτα πολυπλάνητα δ᾽ ἦν ἰδεῖν ἐπασσυτεροτριβῆ τὰ χερὸς ὀρέγματα ἄνωθεν ἀνέκαθεν ,κτύπῳ δ᾽ ἐπερρόθει κροτητὸν ἀμὸν καὶ πανάθλιον κάρα .ἰὼ [ἰὼ] δαΐα πάντολμε μᾶτερ ,δαΐαις ἐν ἐκφοραῖς ἄνευ πολιτᾶν ἄνακτ᾽ ,ἄνευ δὲ πενθημάτων ἔτλας ἀνοίμωκτον ἄνδρα θάψαι .τὸ πᾶν ἀτίμως ἔλεξας ,οἴμοι .πατρὸς δ᾽ ἀτίμωσιν ἆρα τείσει ἕκατι μὲν δαιμόνων ,ἕκατι δ᾽ ἀμᾶν χερῶν ; ἔπειτ᾽ ἐγὼ νοσφίσας ὀλοίμαν . ἐμασχαλίσθη δέ γ᾽ ,ὡς τόδ᾽ εἰδῇς · ἔπρασσε δ᾽ ,ᾇπέρ νιν ὧδε θάπτει ,μόρον κτίσαι μωμένα ἄφερτον αἰῶνι σῷ . κλύεις πατρῴους δύας ἀτίμους . λέγεις πατρῷον μόρον · ἐγὼ δ᾽ ἀπεστάτουν ἄτιμος ,οὐδὲν ἀξία · μυχῷ δ᾽ ἄφερκτος πολυσινοῦς κυνὸς δίκαν ἑτοιμότερα γέλωτος ἀνέφερον λίβη ,χέουσα πολύδακρυν γόον κεκρυμμένα . τοιαῦτ᾽ ἀκούων ἐν φρεσὶν γράφου ̣ � . δι᾽ ὤτων δὲ συν - τέτραινε μῦθον ἡσύχῳ φρενῶν βάσει . τὰ μὲν γὰρ οὕτως ἔχει ,τὰ δ᾽ αὐτὸς ὄργα μαθεῖν . πρέπει δ᾽ ἀκάμπτῳ μένει καθήκειν . σὲ τοι λέγω ,ξυγγενοῦ ,πάτερ ,φίλοις . ἐγὼ δ᾽ ἐπιφθέγγομαι κεκλαυμένα . στάσις δὲ πάγκοινος ἅδ᾽ ἐπιρροθεῖ · ἄκουσον ἐς φάος μολών ,ξὺν δὲ γενοῦ πρὸς ἐχθρούς .Ἄρης Ἄρει ξυμβαλεῖ ,Δίκᾳ Δίκα . ἰὼ θεοί ,κραίνετ᾽ ἐνδίκως δίκας . τρόμος μ᾽ ὑφέρπει κλύουσαν εὐγμάτων . τὸ μόρσιμον μένει πάλαι ,εὐχομένοις δ᾽ ἂν ἔλθοι . ὦ πόνος ἐγγενὴς καὶ παράμουσος Ἄτας αἱματόεσσα πλαγά . ἰὼ δύστον᾽ ἄφερτα κήδη · ἰὼ δυσκατάπαυστον ἄλγος . δώμασιν ἔμμοτον τῶνδ᾽ ἄκος ,οὐδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλων ἔκτοθεν ,ἀλλ᾽ ἀπ᾽ αὐτῶν ,δι᾽ ὠμὰν ἔριν αἱματηράν . θεῶν τῶν κατὰ γᾶς ὅδ᾽ ὕμνος . ἀλλὰ κλύοντες ,μάκαρες χθόνιοι ,τῆσδε κατευχῆς πέμπετ᾽ ἀρωγὴν παισὶν προφρόνως ἐπὶ νίκῃ . πάτερ ,τρόποισιν οὐ τυραννικοῖς θανών ,αἰτουμένῳ μοι δὸς κράτος τῶν σῶν δόμων . κἀγώ ,πάτερ ,τοιάνδε σου χρείαν ἔχω ,φυγεῖν μέγαν προσθεῖσαν Αἰγίσθῳ φθόρον . οὕτω γὰρ ἄν σοι δαῖτες ἔννομοι βροτῶν κτιζοίατ᾽ · εἰ δὲ μή ,παρ᾽ εὐδείπνοις ἔσῃ ἄτιμος ἐμπύροισι κνισωτοῖς χθονός . κἀγὼ χοάς σοι τῆς ἐμῆς παγκληρίας οἴσω πατρῴων ἐκ δόμων γαμηλίους ·πάντων δὲ πρῶτον τόνδε πρεσβεύσω τάφον . ὦ Γαῖ᾽ ,ἄνες μοι πατέρ᾽ ἐποπτεῦσαι μάχην . ὦ Περσέφασσα ,δὸς δ᾽ ἔτ᾽ εὔμορφον κράτος . μέμνησο λουτρῶν οἷς ἐνοσφίσθης ,πάτερ . μέμνησο δ᾽ ἀμφίβληστρον ὡς ἐκαίνισαν . πέδαις δ᾽ ἀχαλκεύτοις ἐθηρεύθης ,πάτερ . αἰσχρῶς τε βουλευτοῖσιν ἐν καλύμμασιν . ἆρ᾽ ἐξεγείρῃ τοῖσδ᾽ ὀνείδεσιν ,πάτερ ; ἆρ᾽ ὀρθὸν αἴρεις φίλτατον τὸ σὸν κάρα ; ἤτοι δίκην ἴαλλε σύμμαχον φίλοις ,ἢ τὰς ὁμοίας ἀντίδος λαβὰς λαβεῖν ,εἴπερ κρατηθείς γ᾽ ἀντινικῆσαι θέλεις . καὶ τῆσδ᾽ ἄκουσον λοισθίου βοῆς ,πάτερ ,ἰδὼν νεοσσοὺς τούσδ᾽ ἐφημένους τάφῳ · οἴκτιρε θῆλυν ἄρσενός θ᾽ ὁμοῦ γόνον ,καὶ μὴ ᾽ ξαλείψῃς σπέρμα Πελοπιδῶν τόδε οὕτω γὰρ οὐ τέθνηκας οὐδὲ περ θανών · παῖδες γὰρ ἀνδρὶ κληδόνες σωτήριοι θανόντι · φελλοὶ δ᾽ ὣς ἄγουσι δίκτυον ,τὸν ἐκ βυθοῦ κλωστῆρα σῴζοντες λίνου . ἄκου᾽ ,ὑπὲρ σοῦ τοιάδ᾽ ἔστ᾽ ὀδύρματα . αὐτὸς δὲ σῴζῃ τόνδε τιμήσας λόγον . καὶ μὴν ἀμεμφῆ τόνδ᾽ ἐτείνατον λόγον ,τίμημα τύμβου τῆς ἀνοιμώκτου τύχης . τὰ δ᾽ ἄλλ᾽ ,ἐπειδὴ δρᾶν κατώρθωσαι φρενί ,ἔρδοις ἂν ἤδη δαίμονος πειρώμενος . ἔσται · πυθέσθαι δ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἔξω δρόμου ,πόθεν χοὰς ἔπεμψεν ,ἐκ τίνος λόγου μεθύστερον τιμῶσ᾽ ἀνήκεστον πάθος ; θανόντι δ᾽ οὐ φρονοῦντι δειλαία χάρις ἐπέμπετ᾽ · οὐκ ἔχοιμ᾽ ἂν εἰκάσαι τόδε . τὰ δῶρα μείω δ᾽ ἐστὶ τῆς ἁμαρτίας . τὰ πάντα γάρ τις ἐκχέας ἀνθ᾽ αἵματος ἑνός ,μάτην ὁ μόχθος · ὧδ᾽ ἔχει λόγος . θέλοντι δ᾽ ,εἴπερ οἶσθ᾽ ,ἐμοὶ φράσον τάδε . οἶδ᾽ ,ὦ τέκνον ,παρῆ γάρ · ἔκ τ᾽ ὀνειράτων καὶ νυκτιπλάγκτων δειμάτων πεπαλμένη χοὰς ἔπεμψε τάσδε δύσθεος γυνή . ἦ καὶ πέπυσθε τοὔναρ ,ὥστ᾽ ὀρθῶς φράσαι ; τεκεῖν δράκοντ᾽ ἔδοξεν ,ὡς αὐτὴ λέγει . καὶ ποῖ τελευτᾷ καὶ καρανοῦται λόγος ; ἐν [ι] παιδὸς ὁρμίσαι δίκην . τίνος βορᾶς χρῄζοντα ,νεογενὲς δάκος ; αὐτὴ προσέσχε μαζὸν ἐν τὠνείρατι . καὶ πῶς ἄτρωτον οὖθαρ ἦν ὑπὸ στύγους ; ὥστ᾽ ἐν γάλακτι θρόμβον αἵματος σπάσαι . οὔτοι μάταιον · ἀνδρὸς ὄψανον πέλει . ἡ δ᾽ ἐξ ὕπνου κέκλαγγεν ἐπτοημένη .πολλοὶ δ᾽ ἀνῇθον ,ἐκτυφλωθέντες σκότῳ ,λαμπτῆρες ἐν δόμοισι δεσποίνης χάριν · πέμπει τ᾽ ἔπειτα τάσδε κηδείους χοάς ,ἄκος τομαῖον ἐλπίσασα πημάτων . ἀλλ᾽ εὔχομαι γῇ τῇδε καὶ πατρὸς τάφῳ τοὔνειρον εἶναι τοῦτ᾽ ἐμοὶ τελεσφόρον . κρίνω δέ τοί νιν ὥστε συγκόλλως ἔχειν .εἰ γὰρ τὸν αὐτὸν χῶρον ἐκλιπὼν ἐμοὶ οὕφις ἐμοῖσι σπαργάνοις ὡπλίζετο ,καὶ μαστὸν ἀμφέχασκ᾽ ἐμὸν θρεπτήριον ,θρόμβῳ δ᾽ ἔμειξεν αἵματος φίλον γάλα ,ἡ δ᾽ ἀμφὶ τάρβει τῷδ᾽ ἐπῴμωξεν πάθει ,δεῖ τοί νιν ,ὡς ἔθρεψεν ἔκπαγλον τέρας ,θανεῖν βιαίως · ἐκδρακοντωθεὶς δ᾽ ἐγὼ κτείνω νιν ,ὡς τοὔνειρον ἐννέπει τόδε . τερασκόπον δὴ τῶνδέ σ᾽ αἱροῦμαι πέρι . γένοιτο δ᾽ οὕτως . τἄλλα δ᾽ ἐξηγοῦ φίλοις ,τοὺς μέν τι ποιεῖν ,τοὺς δὲ μή τι δρᾶν λέγων . ἁπλοῦς ὁ μῦθος · τήνδε μὲν στείχειν ἔσω ,αἰνῶ δὲ κρύπτειν τάσδε συνθήκας ἐμάς ,ὡς ἂν δόλῳ κτείναντες ἄνδρα τίμιον δόλοισι καὶ ληφθῶσιν ἐν ταὐτῷ βρόχῳ θανόντες ,καὶ Λοξίας ἐφήμισεν ,ἄναξ Ἀπόλλων ,μάντις ἀψευδὴς τὸ πρίν . ξένῳ γὰρ εἰκώς ,παντελῆ σαγὴν ἔχων ,ἥξω σὺν ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἐφ᾽ ἑρκείους πύλας Πυλάδῃ ,ξένος τε καὶ δορύξενος δόμων . ἄμφω δὲ φωνὴν ἥσομεν Παρνησσίδα ,γλώσσης ἀυτὴν Φωκίδος μιμουμένω . καὶ δὴ θυρωρῶν οὔτις ἂν φαιδρᾷ φρενὶ δέξαιτ᾽ ,ἐπειδὴ δαιμονᾷ δόμος κακοῖς ·μενοῦμεν οὕτως ὥστ᾽ ἐπεικάζειν τινὰ δόμους παραστείχοντα καὶ τάδ᾽ ἐννέπειν · " τί δὴ πύλαισι τὸν ἱκέτην ἀπείργεται Αἴγισθος ,εἴπερ οἶδεν ἔνδημος παρών ;" εἰ δ᾽ οὖν ἀμείψω βαλὸν ἑρκείων πυλῶν κἀκεῖνον ἐν θρόνοισιν εὑρήσω πατρός ,ἢ καὶ μολὼν ἔπειτά μοι κατὰ στόμα ἀρεῖ ,σάφ᾽ ἴσθι ,καὶ κατ᾽ ὀφθαλμοὺς βαλεῖ ,πρὶν αὐτὸν εἰπεῖν " ποδαπὸς ὁ ξένος ;" νεκρὸν θήσω ,ποδώκει περιβαλὼν χαλκεύματι . φόνου δ᾽ Ἐρινὺς οὐχ ὑπεσπανισμένη ἄκρατον αἷμα πίεται τρίτην πόσιν . νῦν οὖν σὺ μὲν φύλασσε τἀν οἴκῳ καλῶς ,ὅπως ἂν ἀρτίκολλα συμβαίνῃ τάδε · ὑμῖν δ᾽ ἐπαινῶ γλῶσσαν εὔφημον φέρειν ,σιγᾶν θ᾽ ὅπου δεῖ καὶ λέγειν τὰ καίρια . τὰ δ᾽ ἄλλα τούτῳ δεῦρ᾽ ἐποπτεῦσαι λέγω ,ξιφηφόρους ἀγῶνας ὀρθώσαντί μοι . πολλὰ μὲν γᾶ τρέφει δεινὰ [καὶ] δειμάτων ἄχη ,πόντιαί τ᾽ ἀγκάλαι κνωδάλων ἀνταίων βρύουσι · πλάθουσι [βλαστοῦσι] καὶ πεδαίχμιοι λαμπάδες πεδάοροι ,πτανά τε καὶ πεδοβά - μονα κἀνεμοέντ᾽ ἂν αἰγίδων φράσαι κότον . ἀλλ᾽ ὑπέρτολμον ἀν - δρὸς φρόνημα τίς λέγοι καὶ γυναικῶν φρεσὶν τλαμόνων [καὶ] παντόλμους ἔρωτας ἄταισι συννόμους βροτῶν ; ξυζύγους δ᾽ ὁμαυλίας θηλυκρατὴς ἀπέρω - τος ἔρως παρανικᾷ κνωδάλων τε καὶ βροτῶν . ἴστω δ᾽ ,ὅστις οὐχ ὑπόπτερος φροντίσιν ,δαεὶς τὰν ἁ παιδολυ - μὰς τάλαινα Θεστιὰς μήσατο πυρδαῆτιν πρόνοιαν ,καταίθουσα παιδὸς δαφοινὸν δαλὸν ἥλικ᾽ ,ἐπεὶ μολὼν ματρόθεν κελάδησε ,ξύμμετρόν τε διαὶ βίου μοιρόκραντον ἐς ἆμαρ . ἄλλαν δεῖ τιν᾽ ἐν λόγοις στυγεῖν φοινίαν κόραν ,ἅτ᾽ ἐχθρῶν ὑπαὶ φῶτ᾽ ἀπώλεσεν φίλον Κρητικοῖς χρυσοκμήτοισιν ὅρμοις πιθήσασα δώροισι Μίνω ,Νῖσον ἀθανάτας τριχὸς νοσφίσασ᾽ ἀπροβούλως πνέονθ᾽ ἁ κυνόφρων ὕπνῳ . κιγχάνει δέ μιν Ἑρμῆς . ἐπεὶ δ᾽ ἐπεμνασάμαν ἀμειλίχων πόνων ,ὁ καιρὸς δὲ δυσφιλὲς γαμή - λευμ᾽ ἀπεύχετον δόμοις γυναικοβούλους τε μήτιδας φρενῶν ἐπ᾽ ἀνδρὶ τευχεσφόρῳ ,ἐπ᾽ ἀνδρὶ δᾴοις ἐπεικότως σέβαι . τίω δ᾽ ἀθέρμαντον ἑστίαν δόμων γυναικείαν τ᾽ ἄτολμον αἰχμάν . κακῶν δὲ πρεσβεύεται τὸ Λήμνιον λόγῳ · γοᾶται δὲ δὴ πάθος κατά - πτυστον · ᾔκασεν δέ τις τὸ δεινὸν αὖ Λημνίοισι πήμασιν . θεοστυγήτῳ δ᾽ ἄχει βροτῶν ἀτιμωθὲν οἴχεται γένος . σέβει γὰρ οὔτις τὸ δυσφιλὲς θεοῖς . τί τῶνδ᾽ οὐκ ἐνδίκως ἀγείρω ; τὸ δ᾽ ἄγχι πλευμόνων ξίφος διανταίαν ὀξυπευκὲς οὐτᾷ διαὶ Δίκας . τὸ μὴ θέμις γὰρ οὖν λὰξ πέδοι πατούμενον ,τὸ πᾶν Διὸς σέβας παρεκβάντος οὐ θεμιστῶς . Δίκας δ᾽ ἐρείδεται πυθμήν · προχαλκεύει δ᾽ Αἶσα φασγανουργός ·τέκνον δ᾽ ἐπεισφέρει δόμοισιν αἱμάτων παλαιτέρων τίνειν μύσος χρόνῳ κλυτὰ βυσσόφρων Ἐρινύς .παῖ παῖ ,θύρας ἄκουσον ἑρκείας κτύπον .τίς ἔνδον ,ὦ παῖ ,παῖ ,μάλ᾽ αὖθις ,ἐν δόμοις ; τρίτον τόδ᾽ ἐκπέραμα δωμάτων καλῶ ,εἴπερ φιλόξεν᾽ ἐστὶν Αἰγίσθου διαί . εἶεν ,ἀκούω · ποδαπὸς ὁ ξένος ; πόθεν ; ἄγγελλε τοῖσι κυρίοισι δωμάτων ,πρὸς οὕσπερ ἥκω καὶ φέρω καινοὺς λόγους . τάχυνε δ᾽ ,ὡς καὶ νυκτὸς ἅρμ᾽ ἐπείγεται σκοτεινόν ,ὥρα δ᾽ ἐμπόρους καθιέναι ἄγκυραν ἐν δόμοισι πανδόκοις ξένων . ἐξελθέτω τις δωμάτων τελεσφόρος γυνὴ τόπαρχος ,ἄνδρα δ᾽ εὐπρεπέστερον · αἰδὼς γὰρ ἐν λεχθεῖσιν οὐκ ἐπαργέμους λόγους τίθησιν · εἶπε θαρσήσας ἀνὴρ πρὸς ἄνδρα κἀσήμηνεν ἐμφανὲς τέκμαρ . ξένοι ,λέγοιτ᾽ ἂν εἴ τι δεῖ · πάρεστι γὰρ ὁποῖά περ δόμοισι τοῖσδ᾽ ἐπεικότα ,καὶ θερμὰ λουτρὰ καὶ πόνων θελκτηρία στρωμνή ,δικαίων τ᾽ ὀμμάτων παρουσία .εἰ δ᾽ ἄλλο πρᾶξαι δεῖ τι βουλιώτερον ,ἀνδρῶν τόδ᾽ ἐστὶν ἔργον ,οἷς κοινώσομεν ξένος μέν εἰμι Δαυλιεὺς ἐκ Φωκέων · στείχοντα δ᾽ αὐτόφορτον οἰκείᾳ σαγῇ εἰς Ἄργος ,ὥσπερ δεῦρ᾽ ἀπεζύγην πόδα ,ἀγνὼς πρὸς ἀγνῶτ᾽ εἶπε συμβαλὼν ἀνήρ ,ἐξιστορήσας καὶ σαφηνίσας ὁδόν ,Στροφίος ὁ Φωκεύς · πεύθομαι γὰρ ἐν λόγῳ " ἐπείπερ ἄλλως ,ὦ ξέν᾽ ,εἰς Ἄργος κίεις ,πρὸς τοὺς τεκόντας πανδίκως μεμνημένος τεθνεῶτ᾽ Ὀρέστην εἰπέ ,μηδαμῶς λάθῃ . εἴτ᾽ οὖν κομίζειν δόξα νικήσει φίλων ,εἴτ᾽ οὖν μέτοικον ,εἰς τὸ πᾶν ἀεὶ ξένον ,θάπτειν ,ἐφετμὰς τάσδε πόρθμευσον πάλιν . νῦν γὰρ λέβητος χαλκέου πλευρώματα σποδὸν κέκευθεν ἀνδρὸς εὖ κεκλαυμένου ." τοσαῦτ᾽ ἀκούσας εἶπον . εἰ δὲ τυγχάνω τοῖς κυρίοισι καὶ προσήκουσιν λέγων οὐκ οἶδα ,τὸν τεκόντα δ᾽ εἰκὸς εἰδέναι .οἲ ᾽ γώ ,κατ᾽ ἄκρας εἶπας ὡς πορθούμεθα .ὦ δυσπάλαιστε τῶνδε δωμάτων Ἀρά ,ὡς πόλλ᾽ ἐπωπᾷς ,κἀκποδὼν εὖ κείμενα τόξοις πρόσωθεν εὐσκόποις χειρουμένη ,φίλων ἀποψιλοῖς με τὴν παναθλίαν . καὶ νῦν Ὀρέστης - ἦν γὰρ εὐβούλως ἔχων ,ἔξω κομίζων ὀλεθρίου πηλοῦ πόδα ,- νῦν δ᾽ ἥπερ ἐν δόμοισι βακχείας καλῆς ἰατρὸς ἐλπὶς ἦν ,προδοῦσαν ἔγγραφε . ἐγὼ μὲν οὖν ξένοισιν ὧδ᾽ εὐδαίμοσιν κεδνῶν ἕκατι πραγμάτων ἂν ἤθελον γνωστὸς γενέσθαι καὶ ξενωθῆναι · τί γὰρ ξένου ξένοισίν ἐστιν εὐμενέστερον ; πρὸς δυσσεβείας δ᾽ ἦν ἐμοὶ τόδ᾽ ἐν φρεσίν ,τοιόνδε πρᾶγμα μὴ καρανῶσαι φίλοις ,καταινέσαντα καὶ κατεξενωμένον . οὔτοι κυρήσεις μεῖον ἀξίως σέθεν ,οὐδ᾽ ἧσσον ἂν γένοιο δώμασιν φίλος . ἄλλος δ᾽ ὁμοίως ἦλθεν ἂν τάδ᾽ ἀγγελῶν . ἀλλ᾽ ἔσθ᾽ ὁ καιρὸς ἡμερεύοντας ξένους μακρᾶς κελεύθου τυγχάνειν τὰ πρόσφορα . ἄγ᾽ αὐτὸν εἰς ἀνδρῶνας εὐξένους δόμων ,ὀπισθόπους τε τούσδε καὶ ξυνέμπορον ·κἀκεῖ κυρούντων δώμασιν τὰ πρόσφορα . αἰνῶ δὲ πράσσειν ὡς ὑπευθύνῳ τάδε . ἡμεῖς δὲ ταῦτα τοῖς κρατοῦσι δωμάτων κοινώσομέν τε κοὐ σπανίζοντες φίλων βουλευσόμεσθα τῆσδε συμφορᾶς πέρι . εἶεν ,φίλιαι δμωίδες οἴκων ,πότε δὴ στομάτων δείξομεν ἰσχὺν ἐπ᾽ Ὀρέστῃ ; ὦ πότνια χθὼν καὶ πότνι᾽ ἀκτὴ χώματος ,ἣ νῦν ἐπὶ ναυάρχῳ σώματι κεῖσαι τῷ βασιλείῳ ,νῦν ἐπάκουσον ,νῦν ἐπάρηξον · νῦν γὰρ ἀκμάζει Πειθὼ δολίαν ξυγκαταβῆναι ,χθόνιον δ᾽ Ἑρμῆν καὶ τὸν νύχιον τοῖσδ᾽ ἐφοδεῦσαι ξιφοδηλήτοισιν ἀγῶσιν . ἔοικεν ἁνὴρ ὁ ξένος τεύχειν κακόν · τροφὸν δ᾽ Ὀρέστου τήνδ᾽ ὁρῶ κεκλαυμένην .ποῖ δὴ πατεῖς ,Κίλισσα ,δωμάτων πύλας ; λύπη δ᾽ ἄμισθός ἐστί σοι ξυνέμπορος ; Αἴγισθον ἡ κρατοῦσα τοῖς ξένοις καλεῖν ὅπως τάχιστ᾽ ἄνωγεν ,ὡς σαφέστερον ἀνὴρ ἀπ᾽ ἀνδρὸς τὴν νεάγγελτον φάτιν ἐλθὼν πύθηται τήνδε ,πρὸς μὲν οἰκέτας θετοσκυθρωπῶν ἐντὸς ὀμμάτων γέλων κεύθουσ᾽ ἐπ᾽ ἔργοις διαπεπραγμένοις καλῶς κείνῃ ,δόμοις δὲ τοῖσδε παγκάκως ἔχειν ,φήμης ὕφ᾽ ἧς ἤγγειλαν οἱ ξένοι τορῶς . ἦ δὴ κλύων ἐκεῖνος εὐφρανεῖ νόον ,εὖτ᾽ ἂν πύθηται μῦθον . ὦ τάλαιν᾽ ἐγώ · ὥς μοι τὰ μὲν παλαιὰ συγκεκραμένα ἄλγη δύσοιστα τοῖσδ᾽ ἐν Ἀτρέως δόμοις τυχόντ᾽ ἐμὴν ἤλγυνεν ἐν στέρνοις φρένα . ἀλλ᾽ οὔτι πω τοιόνδε πῆμ᾽ ἀνεσχόμην · τὰ μὲν γὰρ ἄλλα τλημόνως ἤντλουν κακά ·φίλον δ᾽ Ὀρέστην ,τῆς ἐμῆς ψυχῆς τριβήν ,ὃν ἐξέθρεψα μητρόθεν δεδεγμένη ,- κἀκ᾽ νυκτιπλάγκτων ὀρθίων κελευμάτων καὶ πολλὰ καὶ μοχθήρ᾽ ἀνωφέλητ᾽ ἐμοὶ τλάσῃ · - τὸ μὴ φρονοῦν γὰρ ὡσπερεὶ βοτὸν τρέφειν ἀνάγκη ,πῶς γὰρ οὔ ; οὐ γάρ τι φωνεῖ παῖς ἔτ᾽ ὢν ἐν σπαργάνοις ,εἰ λιμός ,ἢ δίψη τις ,ἢ λιψουρία ἔχει · νέα δὲ νηδὺς αὐτάρκης τέκνων . τούτων πρόμαντις οὖσα ,πολλὰ δ᾽ ,οἴομαι ,ψευσθεῖσα παιδὸς σπαργάνων φαιδρύντρια ,γναφεὺς τροφεύς τε ταὐτὸν εἰχέτην τέλος . ἐγὼ διπλᾶς δὲ τάσδε χειρωναξίας ἔχουσ᾽ Ὀρέστην ἐξεδεξάμην πατρί · τεθνηκότος δὲ νῦν τάλαινα πεύθομαι . στείχω δ᾽ ἐπ᾽ ἄνδρα τῶνδε λυμαντήριον οἴκων ,θέλων δὲ τόνδε πεύσεται λόγον . πῶς οὖν κελεύει νιν μολεῖν ἐσταλμένον ; ἦ πῶς ; λέγ᾽ αὖθις ,ὡς μάθω σαφέστερον . εἰ ξὺν λοχίταις εἴτε καὶ μονοστιβῆ . ἄγειν κελεύει δορυφόρους ὀπάονας .μή νυν σὺ ταῦτ᾽ ἄγγελλε δεσπότου στύγει ·ἀλλ᾽ αὐτὸν ἐλθεῖν ,ὡς ἀδειμάντως κλύῃ ,ἄνωχθ᾽ ὅσον τάχιστα γηθούσῃ φρενί . ἐν ἀγγέλῳ γὰρ κυπτὸς ὀρθοῦται λόγος . ἀλλ᾽ ἦ φρονεῖς εὖ τοῖσι νῦν ἠγγελμένοις ; ἀλλ᾽ εἰ τροπαίαν Ζεὺς κακῶν θήσει ποτέ . καὶ πῶς ; Ὀρέστης ἐλπὶς οἴχεται δόμων . οὔπω · κακός γε μάντις ἂν γνοίη τάδε . τί φής ; ἔχεις τι τῶν λελεγμένων δίχα ; ἄγγελλ᾽ ἰοῦσα ,πρᾶσσε τἀπεσταλμένα . μέλει θεοῖσιν ὧνπερ ἂν μέλῃ πέρι . ἀλλ᾽ εἶμι καὶ σοῖς ταῦτα πείσομαι λόγοις . γένοιτο δ᾽ ὡς ἄριστα σὺν θεῶν δόσει . νῦν παραιτουμένᾳ μοι ,πάτερ Ζεῦ θεῶν Ὀλυμπίων ,δὸς τύχας τυχεῖν δόμου κυρίως τὰ σώφρον᾽ εὖ μαιομένοις ἰδεῖν . διὰ δίκας πᾶν ἔπος ἔλακον · ὦ Ζεῦ ,σύ νιν φυλάσσοις . ἓ ἕ ,πρὸ δὲ δὴ ᾽ χθρῶν τὸν ἔσωθεν μελάθρων ,Ζεῦ ,θές ,ἐπεί νιν μέγαν ἄρας ,δίδυμα καὶ τριπλᾶ παλίμποινα θέλων ἀμείψει . ἴσθι δ᾽ ἀνδρὸς φίλου πῶλον εὖ - νιν ζυγέντ᾽ ἐν ἅρμασιν πημάτων . σὺ δ᾽ ἐν δρόμῳ προστιθεὶς μέτρον κτίσον σῳζόμενον ῥυθμὸν τοῦτ᾽ ἰδεῖν διὰ πέδον ἀνομένων βημάτων ὄρεγμα ; οἵ τ᾽ ἔσω δωμάτων πλουτογαθῆ μυχὸν νομίζετε ,κλῦτε ,σύμφρονες θεοί · [ἄγετε] τῶν πάλαι πεπραγμένων λύσασθ᾽ αἷμα προσφάτοις δίκαις . γέρων φόνος μηκέτ᾽ ἐν δόμοις τέκοι . τὸ δὲ καλῶς κτίμενον ὦ μέγα ναίων στόμιον ,εὖ δὸς ἀνιδεῖν δόμον ἀνδρός ,καί νιν ἐλευθερίας φῶς λαμπρὸν ἰδεῖν φιλίοις ὄμμασιν ἐκ δνοφερᾶς καλύπτρας . ξυλλάβοι δ᾽ ἐνδίκως παῖς ὁ Μαίας ,ἐπεὶ φορώτατος πρᾶξιν οὐρίαν θέλων ·[πολλὰ δ᾽ ἄλλα φανεῖ χρηίζων κρυπτά] . ἄσκοπον δ᾽ ἔπος λέγων νύκτα πρό τ᾽ ὀμμάτων σκότον φέρει ,καθ᾽ ἡμέραν δ᾽ οὐδὲν ἐμφανέστερος . καὶ τότ᾽ ἤδη κλυτὸν δωμάτων λυτήριον ,θῆλυν οὐριοστάταν οὐδ᾽ ὀξύκρεκτον γοα - τᾶν νόμον θήσομεν ·" πλεῖ τάδ᾽ εὖ ·ἐμὸν ἐμὸν κέρδος αὔξεται τόδ᾽ · ἄ - τα δ᾽ ἀποστατεῖ φίλων ." σὺ δὲ θαρσῶν ,ὅταν ἥκῃ μέρος ἔργων ,ἐπαΰσας πατρὸς αὐδὰν θροούσᾳ [πρὸς σὲ] τέκνον [πατρὸς αὐδὰν] [καὶ] πέραιν᾽ ἀνεπίμομφον ἄταν .Περσέως τ᾽ ἐν φρεσὶν καρδίαν ἀνασχεθών ,τοῖς θ᾽ ὑπὸ χθονὸς φίλοισιν ,τοῖς τ᾽ ἄνωθεν πρόπρας - σε χάριν ὀργᾶς λυγρᾶς ,ἔνδοθεν φόνιον ἄταν τιθείς ,τὸν αἴτιον δ᾽ ἐξαπολλύων μόρου . ἥκω μὲν οὐκ ἄκλητος ,ἀλλ᾽ ὑπάγγελος · νέαν φάτιν δὲ πεύθομαι λέγειν τινὰς ξένους μολόντας οὐδαμῶς ἐφίμερον ,μόρον δ᾽ Ὀρέστου . καὶ τόδ᾽ ἀμφέρειν δόμοις γένοιτ᾽ ἂν ἄχθος δειματοσταγὲς φόνῳ τῷ πρόσθεν ἑλκαίνουσι καὶ δεδηγμένοις . πῶς ταῦτ᾽ ἀληθῆ καὶ βλέποντα δοξάσω ; ἢ πρὸς γυναικῶν δειματούμενοι λόγοι πεδάρσιοι θρῴσκουσι ,θνῄσκοντες μάτην ; τί τῶνδ᾽ ἂν εἴποις ὥστε δηλῶσαι φρενί ; ἠκούσαμεν μέν ,πυνθάνου δὲ τῶν ξένων ἔσω παρελθών . οὐδὲν ἀγγέλων σθένος ὡς αὐτὸν αὐτῶν ἄνδρα πεύθεσθαι πάρα .ἰδεῖν ἐλέγξαι τ᾽ αὖ θέλω τὸν ἄγγελον ,εἴτ᾽ αὐτὸς ἦν θνῄσκοντος ἐγγύθεν παρών ,εἴτ᾽ ἐξ ἀμαυρᾶς κληδόνος λέγει μαθών .οὔτοι φρέν᾽ ἂν κλέψειεν ὠμματωμένην .Ζεῦ Ζεῦ ,τί λέγω ,πόθεν ἄρξωμαι τάδ᾽ ἐπευχομένη κἀπιθεάζουσ᾽ ,ὑπὸ δ᾽ εὐνοίας πῶς ἴσον εἰποῦσ᾽ ἀνύσωμαι ; νῦν γὰρ μέλλουσι μιανθεῖσαι πειραὶ κοπάνων ἀνδροδαΐκτων ἢ πάνυ θήσειν Ἀγαμεμνονίων οἴκων ὄλεθρον διὰ παντός ,ἢ πῦρ καὶ φῶς ἐπ᾽ ἐλευθερίᾳ δαίων ἀρχάς τε πολισσονόμους πατέρων θ᾽ ἕξει μέγαν ὄλβον .τοιάνδε πάλην μόνος ὢν ἔφεδρος δισσοῖς μέλλει θεῖος Ὀρέστης ἅψειν εἴη δ᾽ ἐπὶ νίκῃ . ἒ ἔ ,ὀτοτοτοῖ .ἔα ἔα μάλα · πῶς ἔχει ; πῶς κέκρανται δόμοις ; ἀποσταθῶμεν πράγματος τελουμένου ,ὅπως δοκῶμεν τῶνδ᾽ ἀναίτιαι κακῶν εἶναι · μάχης γὰρ δὴ κεκύρωται τέλος . οἴμοι ,πανοίμοι δεσπότου πεπληγμένου ·οἴμοι μάλ᾽ αὖθις ἐν τρίτοις προσφθέγμασιν . Αἴγισθος οὐκέτ᾽ ἔστιν . ἀλλ᾽ ἀνοίξατε ὅπως τάχιστα ,καὶ γυναικείους πύλας μοχλοῖς χαλᾶτε · καὶ μάλ᾽ ἡβῶντος δὲ δεῖ ,οὐχ ὡς δ᾽ ἀρῆξαι διαπεπραγμένῳ · τί γάρ ; ἰοὺ ἰού . κωφοῖς ἀυτῶ καὶ καθεύδουσιν μάτην ἄκραντα βάζω ; ποῖ Κλυταιμήστρα ; τί δρᾷ ; ἔοικε νῦν αὐτῆς ἐπὶ ξυροῦ πέλας αὐχὴν πεσεῖσθαι πρὸς δίκην πεπληγμένος . τί δ᾽ ἐστὶ χρῆμα ; τίνα βοὴν ἵστης δόμοις ; τὸν ζῶντα καίνειν τοὺς τεθνηκότας λέγω . οἲ ᾽ γώ . ξυνῆκα τοὔπος ἐξ αἰνιγμάτων . δόλοις ὀλούμεθ᾽ ,ὥσπερ οὖν ἐκτείναμεν . δοίη τις ἀνδροκμῆτα πέλεκυν ὡς τάχος · εἰδῶμεν εἰ νικῶμεν ,ἢ νικώμεθα · ἐνταῦθα γὰρ δὴ τοῦδ᾽ ἀφικόμην κακοῦ . σὲ καὶ ματεύω · τῷδε δ᾽ ἀρκούντως ἔχει . οἲ ᾽ γώ . τέθνηκας ,φίλτατ᾽ Αἰγίσθου βία . φιλεῖς τὸν ἄνδρα ; τοιγὰρ ἐν ταὐτῷ τάφῳ κείσῃ · θανόντα δ᾽ οὔτι μὴ προδῷς ποτε .ἐπίσχες ,ὦ παῖ ,τόνδε δ᾽ αἴδεσαι ,τέκνον ,μαστόν ,πρὸς ᾧ σὺ πολλὰ δὴ βρίζων ἅμα οὔλοισιν ἐξήμελξας εὐτραφὲς γάλα . Πυλάδη τί δράσω ; μητέρ᾽ αἰδεσθῶ κτανεῖν ; ποῦ δὴ τὰ λοιπὰ Λοξίου μαντεύματα τὰ πυθόχρηστα ,πιστὰ δ᾽ εὐορκώματα ; ἅπαντας ἐχθροὺς τῶν θεῶν ἡγοῦ πλέον . κρίνω σὲ νικᾶν ,καὶ παραινεῖς μοι καλῶς . ἕπου ,πρὸς αὐτὸν τόνδε σὲ σφάξαι θέλω . καὶ ζῶντα γάρ νιν κρείσσον᾽ ἡγήσω πατρός · τούτῳ θανοῦσα ξυγκάθευδ᾽ ,ἐπεὶ φιλεῖς τὸν ἄνδρα τοῦτον ,ὃν δ᾽ ἐχρῆν φιλεῖν στυγεῖς . ἐγώ σ᾽ ἔθρεψα ,σὺν δὲ γηράναι θέλω . πατροκτονοῦσα γὰρ ξυνοικήσεις ἐμοί ; ἡ Μοῖρα τούτων ,ὦ τέκνον ,παραιτία . καὶ τόνδε τοίνυν Μοῖρ᾽ ἐπόρσυνεν μόρον . οὐδὲν σεβίζῃ γενεθλίους ἀράς ,τέκνον ; τεκοῦσα γάρ μ᾽ ἔρριψας ἐς τὸ δυστυχές . οὔτοι σ᾽ ἀπέρριψ᾽ εἰς δόμους δορυξένους . αἰκῶς ἐπράθην ὢν ἐλευθέρου πατρός . ποῦ δῆθ᾽ ὁ τῖμος ,ὅντιν᾽ ἀντεδεξάμην ; αἰσχύνομαί σοι τοῦτ᾽ ὀνειδίσαι σαφῶς . μὴ ἀλλ᾽ εἴφ᾽ ὁμοίως καὶ πατρὸς τοῦ σοῦ μάτας . μὴ ᾽ λεγχε τὸν πονοῦντ᾽ ἔσω καθημένη . ἄλγος γυναιξὶν ἀνδρὸς εἴργεσθαι ,τέκνον . τρέφει δέ γ᾽ ἀνδρὸς μόχθος ἡμένας ἔσω . κτενεῖν ἔοικας ,ὦ τέκνον ,τὴν μητέρα . σύ τοι σεαυτήν ,οὐκ ἐγώ ,κατακτενεῖς . ὅρα ,φύλαξαι μητρὸς ἐγκότους κύνας . τὰς τοῦ πατρὸς δὲ πῶς φύγω ,παρεὶς τάδε ; ἔοικα θρηνεῖν ζῶσα πρὸς τύμβον μάτην . πατρὸς γὰρ αἶσα τόνδε σοὐρίζει μόρον . οἲ ᾽ γὼ τεκοῦσα τόνδ᾽ ὄφιν ἐθρεψάμην . ἦ κάρτα μάντις οὑξ ὀνειράτων φόβος . ἔκανες ὃν οὐ χρῆν ,καὶ τὸ μὴ χρεὼν πάθε . στένω μὲν οὖν καὶ τῶνδε συμφορὰν διπλῆν . ἐπεὶ δὲ πολλῶν αἱμάτων ἐπήκρισε τλήμων Ὀρέστης ,τοῦθ᾽ ὅμως αἱρούμεθα ,ὀφθαλμὸν οἴκων μὴ πανώλεθρον πεσεῖν . ἔμολε μὲν δίκα Πριαμίδαις χρόνῳ ,βαρύδικος ποινά ·ἔμολε δ᾽ ἐς δόμον τὸν Ἀγαμέμνονος διπλοῦς λέων ,διπλοῦς Ἄρης . ἔλασε δ᾽ ἐς τὸ πᾶν ὁ πυθόχρηστος φυγὰς θεόθεν εὖ φραδαῖσιν ὡρμημένος . ἐπολολύξατ᾽ ὦ δεσποσύνων δόμων ἀναφυγᾶς κακῶν καὶ κτεάνων τριβᾶς ὑπαὶ δυοῖν μιαστόροιν ,δυσοίμου τύχας . ἔθιγε δ᾽ ἐν μάχᾳ χερὸς ἐτήτυμος Διὸς κόρα - Δίκαν δέ νιν προσαγορεύομεν βροτοὶ τυχόντες καλῶς - ὀλέθριον πνέουσ᾽ ἐν ἐχθροῖς κότον . ἐπολολύξατ᾽ ὦ δεσποσύνων δόμων ἀναφυγᾶς κακῶν καὶ κτεάνων τριβᾶς ὑπαὶ δυοῖν μιαστόροιν ,δυσοίμου τύχας . τά περ ὁ Λοξίας ὁ Παρνασσίας μέγαν ἔχων μυχὸν χθονὸς ἐπωρθία - ξεν ἀδόλως δόλοις βλάβαν ἐγχρονισθεῖσαν ἐποίχεται . ̣ κρατεῖταί πως τὸ θεῖον παρὰ τὸ μὴ ὑπουργεῖν κακοῖς ̣ . ἄξια δ᾽ οὐρανοῦχον ἀρχὰν σέβειν . πάρα τε φῶς ἰδεῖν μέγα τ᾽ ἀφῃρέθην ψάλιον οἰκέων . ἄναγε μὰν δόμοι · πολὺν ἄγαν χρόνον χαμαιπετεῖς ἔκεισθ᾽ ἀεί . τάχα δὲ παντελὴς χρόνος ἀμείψεται πρόθυρα δωμάτων ,ὅταν ἀφ᾽ ἑστίας πᾶν ἐλαθῇ μύσος καθαρμοῖσιν ἀτᾶν ἐλατηρίοις . τύχαι δ᾽ εὐπροσωποκοῖται τὸ πᾶν ἰδεῖν [ἀκοῦσαι] πρευμενεῖς μετοίκοις δόμων πεσοῦνται πάλιν . πάρα τε φῶς ἰδεῖν μέγα τ᾽ ἀφῃρέθην ψάλιον οἰκέων . ἄναγε μὰν δόμοι · πολὺν ἄγαν χρόνον χαμαιπετεῖς ἔκεισθ᾽ ἀεί . ἴδεσθε χώρας τὴν διπλῆν τυραννίδα πατροκτόνους τε δωμάτων πορθήτορας . σεμνοὶ μὲν ἦσαν ἐν θρόνοις τόθ᾽ ἥμενοι ,φίλοι δὲ καὶ νῦν ,ὡς ἐπεικάσαι πάθη πάρεστιν ,ὅρκος τ᾽ ἐμμένει πιστώμασι . ξυνώμοσαν μὲν θάνατον ἀθλίῳ πατρὶ καὶ ξυνθανεῖσθαι ·καὶ τάδ᾽ εὐόρκως ἔχει . ἴδεσθε δ᾽ αὖτε ,τῶνδ᾽ ἐπήκοοι κακῶν ,τὸ μηχάνημα ,δεσμὸν ἀθλίῳ πατρί ,πέδας τε χειροῖν καὶ ποδοῖν ξυνωρίδα . ἐκτείνατ᾽ αὐτὸ καὶ κύκλῳ παρασταδὸν στέγαστρον ἀνδρὸς δείξαθ᾽ ,ὡς ἴδῃ πατήρ ,οὐχ οὑμός ,ἀλλ᾽ ὁ πάντ᾽ ἐποπτεύων τάδε Ἥλιος ,ἄναγνα μητρὸς ἔργα τῆς ἐμῆς ,ὡς ἂν παρῇ μοι μάρτυς ἐν δίκῃ ποτέ ,ὡς τόνδ᾽ ἐγὼ μετῆλθον ἐνδίκως μόρον τὸν μητρός · Αἰγίσθου γὰρ οὐ λέγω μόρον · ἔχει γὰρ αἰσχυντῆρος ,ὡς νόμος ,δίκην · ἥτις δ᾽ ἐπ᾽ ἀνδρὶ τοῦτ᾽ ἐμήσατο στύγος ,ἐξ οὗ τέκνων ἤνεγχ᾽ ὑπὸ ζώνην βάρος ,φίλον τέως ,νῦν δ᾽ ἐχθρόν ,ὡς φαίνει ,κακόν ,τί σοι δοκεῖ ; μύραινά γ᾽ εἴτ᾽ ἔχιδν᾽ ἔφυ σήπειν θιγοῦσ᾽ ἂν ἄλλον οὐ δεδηγμένον τόλμης ἕκατι κἀκδίκου φρονήματος . τί νιν προσείπω ,κἂν τύχω μάλ᾽ εὐστομῶν ; ἄγρευμα θηρός ,ἢ νεκροῦ ποδένδυτον δροίτης κατασκήνωμα ; δίκτυον μὲν οὖν ,ἄρκυν τ᾽ ἂν εἴποις καὶ ποδιστῆρας πέπλους . τοιοῦτον ἂν κτήσαιτο φηλήτης ἀνήρ ,ξένων ἀπαιόλημα κἀργυροστερῆ βίον νομίζων ,τῷδέ τ᾽ ἂν δολώματι πολλοὺς ἀναιρῶν πολλὰ θερμαίνοι φρένα . τοιάδ᾽ ἐμοὶ ξύνοικος ἐν δόμοισι μὴ γένοιτ᾽ · ὀλοίμην πρόσθεν ἐκ θεῶν ἄπαις .αἰαῖ αἰαῖ μελέων ἔργων · στυγερῷ θανάτῳ διεπράχθης . ἒ ἔ ,μίμνοντι δὲ καὶ πάθος ἀνθεῖ . ἔδρασεν ἢ οὐκ ἔδρασε ; μαρτυρεῖ δέ μοι φᾶρος τόδ᾽ ,ὡς ἔβαψεν Αἰγίσθου ξίφος . φόνου δὲ κηκὶς ξὺν χρόνῳ ξυμβάλλεται ,πολλὰς βαφὰς φθείρουσα τοῦ ποικίλματος . νῦν αὐτὸν αἰνῶ ,νῦν ἀποιμώζω παρών ,πατροκτόνον θ᾽ ὕφασμα προσφωνῶν τόδε . ἀλγῶ μὲν ἔργα καὶ πάθος γένος τε πᾶν ,ἄζηλα νίκης τῆσδ᾽ ἔχων μιάσματα . οὔτις μερόπων ἀσινὴς βίοτον διὰ παντὸς ἀπήμον᾽ ἀμείψει . ἒ ἔ ,μόχθος δ᾽ ὁ μὲν αὐτίχ᾽ ,ὁ δ᾽ ἥξει .ἀλλ᾽ ,ὡς ἂν εἰδῆτ᾽ ,οὐ γὰρ οἶδ᾽ ὅπη τελεῖ ,ὥσπερ ξὺν ἵπποις ἡνιοστροφῶ δρόμου ἐξωτέρω · φέρουσι γὰρ νικώμενον φρένες δύσαρκτοι · ἕως δ᾽ ἔτ᾽ ἔμφρων εἰμί ,κηρύσσω φίλοις κτανεῖν τέ φημι μητέρ᾽ οὐκ ἄνευ δίκης ,πατροκτόνον μίασμα καὶ θεῶν στύγος . καὶ φίλτρα τόλμης τῆσδε πλειστηρίζομαι τὸν πυθόμαντιν Λοξίαν ,χρήσαντ᾽ ἐμοὶ πράξαντι μὲν ταῦτ᾽ ἐκτὸς αἰτίας κακῆς εἶναι ,παρέντα δ᾽ - οὐκ ἐρῶ τὴν ζημίαν · τόξῳ γὰρ οὔτις πημάτων ἐφίξεται . καὶ νῦν ὁρᾶτέ μ᾽ ,ὡς παρεσκευασμένος ξὺν τῷδε θαλλῷ καὶ στέφει προσίξομαι μεσόμφαλόν θ᾽ ἵδρυμα ,Λοξίου πέδον ,πυρός τε φέγγος ἄφθιτον κεκλημένον ,φεύγων τόδ᾽ αἷμα κοινόν · οὐδ᾽ ἐφ᾽ ἑστίαν ἄλλην τραπέσθαι Λοξίας ἐφίετο . καὶ μαρτυρεῖν μὲν ὡς ἐπορσύνθη κακὰ τάδ᾽ ἐν χρόνῳ μοι πάντας Ἀργείους λέγω · ἐγὼ δ᾽ ἀλήτης τῆσδε γῆς ἀπόξενος ,ζῶν καὶ τεθνηκὼς τάσδε κληδόνας λιπών . ἀλλ᾽ εὖ γ᾽ ἔπραξας ,μηδ᾽ ἐπιζευχθῇς στόμα φήμῃ πονηρᾷ μηδ᾽ ἐπιγλωσσῶ κακά ,ἐλευθερώσας πᾶσαν Ἀργείων πόλιν ,δυοῖν δρακόντοιν εὐπετῶς τεμὼν κάρα . ἆ ,ἆ . δμωαὶ γυναῖκες ,αἵδε Γοργόνων δίκην φαιοχίτωνες καὶ πεπλεκτανημέναι πυκνοῖς δράκουσιν · οὐκέτ᾽ ἂν μείναιμ᾽ ἐγώ . τίνες σε δόξαι ,φίλτατ᾽ ἀνθρώπων πατρί ,στροβοῦσιν ; ἴσχε ,μὴ φόβου νικῶ πολύ . οὐκ εἰσὶ δόξαι τῶνδε πημάτων ἐμοί · σαφῶς γὰρ αἵδε μητρὸς ἔγκοτοι κύνες . ποταίνιον γὰρ αἷμά σοι χεροῖν ἔτι · ἐκ τῶνδέ τοι ταραγμὸς ἐς φρένας πίτνει . ἄναξ Ἄπολλον ,αἵδε πληθύουσι δή ,κἀξ ὀμμάτων στάζουσιν αἷμα δυσφιλές . εἷς σοὶ καθαρμός · Λοξίας δὲ προσθιγὼν ἐλεύθερόν σε τῶνδε πημάτων κτίσει . ὑμεῖς μὲν οὐχ ὁρᾶτε τάσδ᾽ ,ἐγὼ δ᾽ ὁρῶ · ἐλαύνομαι δὲ κοὐκέτ᾽ ἂν μείναιμ᾽ ἐγὼ . ἀλλ᾽ εὐτυχοίης ,καί σ᾽ ἐποπτεύων πρόφρων θεὸς φυλάσσοι καιρίοισι συμφοραῖς . ὅδε τοι μελάθροις τοῖς βασιλείοις τρίτος αὖ χειμὼν πνεύσας γονίας ἐτελέσθη . παιδοβόροι μὲν πρῶτον ὑπῆρξαν μόχθοι τάλανές [τε Θυέστου] · λουτροδάικτος δ᾽ ὤλετ᾽ Ἀχαιῶν πολέμαρχος ἀνήρ · νῦν δ᾽ αὖ τρίτος ἦλθέ ποθεν σωτήρ ,ἢ μόρον εἴπω ; ποῖ δῆτα κρανεῖ ,ποῖ καταλήξει μετακοιμισθὲν μένος ἄτης ; Χθονὸς μὲν ἐς τηλουρὸν ἥκομεν πέδον ,Σκύθην ἐς οἷμον ,ἄβατον εἰς ἐρημίαν . Ἥφαιστε ,σοὶ δὲ χρὴ μέλειν ἐπιστολὰς ἅς σοι πατὴρ ἐφεῖτο ,τόνδε πρὸς πέτραις ὑψηλοκρήμνοις τὸν λεωργὸν ὀχμάσαι ἀδαμαντίνων δεσμῶν ἐν ἀρρήκτοις πέδαις . τὸ σὸν γὰρ ἄνθος ,παντέχνου πυρὸς σέλας ,θνητοῖσι κλέψας ὤπασεν . τοιᾶσδέ τοι ἁμαρτίας σφε δεῖ θεοῖς δοῦναι δίκην ,ὡς ἂν διδαχθῇ τὴν Διὸς τυραννίδα στέργειν ,φιλανθρώπου δὲ παύεσθαι τρόπου . Κράτος Βία τε ,σφῷν μὲν ἐντολὴ Διὸς ἔχει τέλος δὴ κοὐδὲν ἐμποδὼν ἔτι · ἐγὼ δ᾽ ἄτολμός εἰμι συγγενῆ θεὸν δῆσαι βίᾳ φάραγγι πρὸς δυσχειμέρῳ . πάντως δ᾽ ἀνάγκη τῶνδέ μοι τόλμαν σχεθεῖν · ἐξωριάζειν γὰρ πατρὸς λόγους βαρύ . τῆς ὀρθοβούλου Θέμιδος αἰπυμῆτα παῖ ,ἄκοντά σ᾽ ἄκων δυσλύτοις χαλκεύμασι προσπασσαλεύσω τῷδ᾽ ἀπανθρώπῳ πάγῳ ἵν᾽ οὔτε φωνὴν οὔτε του μορφὴν βροτῶν ὄψει ,σταθευτὸς δ᾽ ἡλίου φοίβῃ φλογὶ χροιᾶς ἀμείψεις ἄνθος . ἀσμένῳ δέ σοι ἡ ποικιλείμων νὺξ ἀποκρύψει φάος ,πάχνην θ᾽ ἑῴαν ἥλιος σκεδᾷ πάλιν · ἀεὶ δὲ τοῦ παρόντος ἀχθηδὼν κακοῦ τρύσει σ᾽ · ὁ λωφήσων γὰρ οὐ πέφυκέ πω . τοιαῦτ᾽ ἐπηύρω τοῦ φιλανθρώπου τρόπου . θεὸς θεῶν γὰρ οὐχ ὑποπτήσσων χόλον βροτοῖσι τιμὰς ὤπασας πέρα δίκης . ἀνθ᾽ ὧν ἀτερπῆ τήνδε φρουρήσεις πέτραν ὀρθοστάδην ,ἄυπνος ,οὐ κάμπτων γόνυ · πολλοὺς δ᾽ ὀδυρμοὺς καὶ γόους ἀνωφελεῖς φθέγξῃ · Διὸς γὰρ δυσπαραίτητοι φρένες .ἅπας δὲ τραχὺς ὅστις ἂν νέον κρατῇ . εἶεν ,τί μέλλεις καὶ κατοικτίζῃ μάτην ; τί τὸν θεοῖς ἔχθιστον οὐ στυγεῖς θεόν ,ὅστις τὸ σὸν θνητοῖσι προὔδωκεν γέρας ; τὸ συγγενές τοι δεινὸν ἥ θ᾽ ὁμιλία . σύμφημ᾽ · ἀνηκουστεῖν δὲ τῶν πατρὸς λόγων οἷόν τε πῶς ; οὐ τοῦτο δειμαίνεις πλέον ; αἰεί γε δὴ νηλὴς σὺ καὶ θράσους πλέως . ἄκος γὰρ οὐδὲν τόνδε θρηνεῖσθαι . σὺ δὲ τὰ μηδὲν ὠφελοῦντα μὴ πόνει μάτην . ὦ πολλὰ μισηθεῖσα χειρωναξία . τί νιν στυγεῖς ; πόνων γὰρ ὡς ἁπλῷ λόγῳ τῶν νῦν παρόντων οὐδὲν αἰτία τέχνη . ἔμπας τις αὐτὴν ἄλλος ὤφελεν λαχεῖν . ἅπαντ᾽ ἐπαχθῆ πλὴν θεοῖσι κοιρανεῖν · ἐλεύθερος γὰρ οὔτις ἐστὶ πλὴν Διός . ἔγνωκα τοῖσδε κοὐδὲν ἀντειπεῖν ἔχω . οὔκουν ἐπείξῃ τῷδε δεσμὰ περιβαλεῖν ,ὡς μή σ᾽ ἐλινύοντα προσδερχθῇ πατήρ ; καὶ δὴ πρόχειρα ψάλια δέρκεσθαι πάρα .βαλών νιν ἀμφὶ χερσὶν ἐγκρατεῖ σθένει ῥαιστῆρι θεῖνε ,πασσάλευε πρὸς πέτραις .περαίνεται δὴ κοὐ ματᾷ τοὔργον τόδε . ἄρασσε μᾶλλον ,σφίγγε ,μηδαμῇ χάλα . δεινὸς γὰρ εὑρεῖν κἀξ ἀμηχάνων πόρον . ἄραρεν ἥδε γ᾽ ὠλένη δυσεκλύτως . καὶ τήνδε νῦν πόρπασον ἀσφαλῶς ,ἵνα μάθῃ σοφιστὴς ὢν Διὸς νωθέστερος . ἀδαμαντίνου νῦν σφηνὸς αὐθάδη γνάθον στέρνων διαμπὰξ πασσάλευ᾽ ἐρρωμένως . αἰαῖ ,Προμηθεῦ ,σῶν ὑπερστένω πόνων . σὺ δ᾽ αὖ κατοκνεῖς τῶν Διός τ᾽ ἐχθρῶν ὕπερ στένεις ; ὅπως μὴ σαυτὸν οἰκτιεῖς ποτε . ὁρᾷς θέαμα δυσθέατον ὄμμασιν . ὁρῶ κυροῦντα τόνδε τῶν ἐπαξίων . ἀλλ᾽ ἀμφὶ πλευραῖς μασχαλιστῆρας βάλε . δρᾶν ταῦτ᾽ ἀνάγκη ,μηδὲν ἐγκέλευ᾽ ἄγαν . ἦ μὴν κελεύσω κἀπιθωύξω γε πρός . χώρει κάτω ,σκέλη δὲ κίρκωσον βίᾳ . καὶ δὴ πέπρακται τοὔργον οὐ μακρῷ πόνῳ . ἐρρωμένως νῦν θεῖνε διατόρους πέδας · ὡς οὑπιτιμητής γε τῶν ἔργων βαρύς . ὅμοια μορφῇ γλῶσσά σου γηρύεται . σὺ μαλθακίζου ,τὴν δ᾽ ἐμὴν αὐθαδίαν ὀργῆς τε τραχύτητα μὴ ᾽ πίπλησσέ μοι . στείχωμεν ,ὡς κώλοισιν ἀμφίβληστρ᾽ ἔχει . ἐνταῦθα νῦν ὕβριζε καὶ θεῶν γέρα συλῶν ἐφημέροισι προστίθει . τί σοι οἷοί τε θνητοὶ τῶνδ᾽ ἀπαντλῆσαι πόνων ; ψευδωνύμως σε δαίμονες Προμηθέα καλοῦσιν · αὐτὸν γάρ σε δεῖ προμηθέως ,ὅτῳ τρόπῳ τῆσδ᾽ ἐκκυλισθήσῃ τέχνης . ὦ δῖος αἰθὴρ καὶ ταχύπτεροι πνοαί ,ποταμῶν τε πηγαί ,ποντίων τε κυμάτων ἀνήριθμον γέλασμα ,παμμῆτόρ τε γῆ ,καὶ τὸν πανόπτην κύκλον ἡλίου καλῶ . ἴδεσθέ μ᾽ οἷα πρὸς θεῶν πάσχω θεός . δέρχθηθ᾽ οἵαις αἰκείαισιν διακναιόμενος τὸν μυριετῆ χρόνον ἀθλεύσω . τοιόνδ᾽ ὁ νέος ταγὸς μακάρων ἐξηῦρ᾽ ἐπ᾽ ἐμοὶ δεσμὸν ἀεικῆ . φεῦ φεῦ ,τὸ παρὸν τό τ᾽ ἐπερχόμενον πῆμα στενάχω ,πῇ ποτε μόχθων χρὴ τέρματα τῶνδ᾽ ἐπιτεῖλαι . καίτοι τί φημι ; πάντα προυξεπίσταμαι σκεθρῶς τὰ μέλλοντ᾽ ,οὐδέ μοι ποταίνιον πῆμ᾽ οὐδὲν ἥξει . τὴν πεπρωμένην δὲ χρὴ αἶσαν φέρειν ὡς ῥᾷστα ,γιγνώσκονθ᾽ ὅτι τὸ τῆς ἀνάγκης ἔστ᾽ ἀδήριτον σθένος . ἀλλ᾽ οὔτε σιγᾶν οὔτε μὴ σιγᾶν τύχας οἷόν τέ μοι τάσδ᾽ ἐστί . θνητοῖς γὰρ γέρα πορὼν ἀνάγκαις ταῖσδ᾽ ἐνέζευγμαι τάλας . ναρθηκοπλήρωτον δὲ θηρῶμαι πυρὸς πηγὴν κλοπαίαν ,ἣ διδάσκαλος τέχνης πάσης βροτοῖς πέφηνε καὶ μέγας πόρος . τοιῶνδε ποινὰς ἀμπλακημάτων τίνω ὑπαιθρίοις δεσμοῖς πεπασσαλευμένος . ἆ ἆ ἔα ἔα . τίς ἀχώ ,τίς ὀδμὰ προσέπτα μ᾽ ἀφεγγής ,θεόσυτος ,ἢ βρότειος ,ἢ κεκραμένη ; ἵκετο τερμόνιον ἐπὶ πάγον πόνων ἐμῶν θεωρός ,ἢ τί δὴ θέλων ; ὁρᾶτε δεσμώτην με δύσποτμον θεόν τὸν Διὸς ἐχθρόν ,τὸν πᾶσι θεοῖς δι᾽ ἀπεχθείας ἐλθόνθ᾽ ὁπόσοι τὴν Διὸς αὐλὴν εἰσοιχνεῦσιν ,διὰ τὴν λίαν φιλότητα βροτῶν . φεῦ φεῦ ,τί ποτ᾽ αὖ κινάθισμα κλύω πέλας οἰωνῶν ; αἰθὴρ δ᾽ ἐλαφραῖς πτερύγων ῥιπαῖς ὑποσυρίζει . πᾶν μοι φοβερὸν τὸ προσέρπον . μηδὲν φοβηθῇς · φιλία γὰρ ἅδε τάξις πτερύγων θοαῖς ἁμίλλαις προσέβα τόνδε πάγον ,πατρῴας μόγις παρειποῦσα φρένας . κραιπνοφόροι δέ μ᾽ ἔπεμψαν αὖραι · κτύπου γὰρ ἀχὼ χάλυβος διῇξεν ἄντρων μυχόν ,ἐκ δ᾽ ἔπληξέ μου τὰν θεμερῶπιν αἰδῶ · σύθην δ᾽ ἀπέδιλος ὄχῳ πτερωτῷ . αἰαῖ αἰαῖ ,τῆς πολυτέκνου Τηθύος ἔκγονα ,τοῦ περὶ πᾶσάν θ᾽ εἱλισσομένου χθόν᾽ ἀκοιμήτῳ ῥεύματι παῖδες πατρὸς ,Ὠκεανοῦ ,δέρχθητ᾽ ,ἐσίδεσθ᾽ οἵῳ δεσμῷ ,προσπορπατὸς τῆσδε φάραγγος σκοπέλοις ἐν ἄκροις φρουρὰν ἄζηλον ὀχήσω . λεύσσω ,Προμηθεῦ · φοβερὰ δ᾽ ἐμοῖσιν ὄσσοις ὀμίχλα προσῇξε πλήρης δακρύων σὸν δέμας εἰσιδούσᾳ πέτραις προσαυαινόμενον ταῖσδ᾽ ἀδαμαντοδέτοισι λύμαις . νεοχμοῖς δὲ δὴ νόμοις Ζεὺς ἀθέτως κρατύνει . τὰ πρὶν δὲ πελώρια νῦν ἀιστοῖ . εἰ γάρ μ᾽ ὑπὸ γῆν νέρθεν θ᾽ Ἅιδου τοῦ νεκροδέγμονος εἰς ἀπέρατον Τάρταρον ἧκεν ,δεσμοῖς ἀλύτοις ἀγρίως πελάσας ,ὡς μήτε θεὸς μήτε τις ἄλλος τοῖσδ᾽ ἐπεγήθει . νῦν δ᾽ αἰθέριον κίνυγμ᾽ ὁ τάλας ἐχθροῖς ἐπίχαρτα πέπονθα . τίς ὧδε τλησικάρδιος θεῶν ,ὅτῳ τάδ᾽ ἐπιχαρῆ ; τίς οὐ ξυνασχαλᾷ κακοῖς τεοῖσι ,δίχα γε Διός ; ὁ δ᾽ ἐπικότως ἀεὶ θέμενος ἄγναμπτον νόον δάμναται Οὐρανίαν γένναν ,οὐδὲ λήξει ,πρὶν ἂν ἢ κορέσῃ κέαρ ἢ παλάμᾳ τινὶ τὰν δυσάλωτον ἕλῃ τις ἀρχάν .ἦ μὴν ἔτ᾽ ἐμοῦ ,καίπερ κρατεραῖς ἐν γυιοπέδαις αἰκιζομένου ,χρείαν ἕξει μακάρων πρύτανις ,δεῖξαι τὸ νέον βούλευμ᾽ ὑφ᾽ ὅτου σκῆπτρον τιμάς τ᾽ ἀποσυλᾶται . καί μ᾽ οὔτι μελιγλώσσοις πειθοῦς ἐπαοιδαῖσιν θέλξει ,στερεάς τ᾽ οὔποτ᾽ ἀπειλὰς πτήξας τόδ᾽ ἐγὼ καταμηνύσω ,πρὶν ἂν ἐξ ἀγρίων δεσμῶν χαλάσῃ ποινάς τε τίνειν τῆσδ᾽ αἰκείας ἐθελήσῃ . σὺ μὲν θρασύς τε καὶ πικραῖς δύαισιν οὐδὲν ἐπιχαλᾷς ,ἄγαν δ᾽ ἐλευθεροστομεῖς . ἐμὰς δὲ φρένας ἐρέθισε διάτορος φόβος · δέδια δ᾽ ἀμφὶ σαῖς τύχαις ,πᾷ ποτε τῶνδε πόνων χρή σε τέρμα κέλ - σαντ᾽ ἐσιδεῖν · ἀκίχητα γὰρ ἤθεα καὶ κέαρ ἀπαράμυθον ἔχει Κρόνου παῖς . οἶδ᾽ ὅτι τραχὺς καὶ παρ᾽ ἑαυτῷ τὸ δίκαιον ἔχων Ζεύς . ἀλλ᾽ ἔμπας [ὀίω] μαλακογνώμων ἔσται ποθ᾽ ,ὅταν ταύτῃ ῥαισθῇ · τὴν δ᾽ ἀτέραμνον στορέσας ὀργὴν εἰς ἀρθμὸν ἐμοὶ καὶ φιλότητα σπεύδων σπεύδοντί ποθ᾽ ἥξει . πάντ᾽ ἐκκάλυψον καὶ γέγων᾽ ἡμῖν λόγον ,ποίῳ λαβών σε Ζεὺς ἐπ᾽ αἰτιάματι ,οὕτως ἀτίμως καὶ πικρῶς αἰκίζεται · δίδαξον ἡμᾶς ,εἴ τι μὴ βλάπτει λόγῳ . ἀλγεινὰ μέν μοι καὶ λέγειν ἐστὶν τάδε ,ἄλγος δὲ σιγᾶν ,πανταχῇ δὲ δύσποτμα .ἐπεὶ τάχιστ᾽ ἤρξαντο δαίμονες χόλου στάσις τ᾽ ἐν ἀλλήλοισιν ὠροθύνετο ,οἱ μὲν θέλοντες ἐκβαλεῖν ἕδρας Κρόνον ,ὡς Ζεὺς ἀνάσσοι δῆθεν ,οἱ δὲ τοὔμπαλιν σπεύδοντες ,ὡς Ζεὺς μήποτ᾽ ἄρξειεν θεῶν ,ἐνταῦθ᾽ ἐγὼ τὰ λῷστα βουλεύων πιθεῖν Τιτᾶνας ,Οὐρανοῦ τε καὶ Χθονὸς τέκνα ,οὐκ ἠδυνήθην . αἱμύλας δὲ μηχανὰς ἀτιμάσαντες καρτεροῖς φρονήμασιν ᾤοντ᾽ ἀμοχθεὶ πρὸς βίαν τε δεσπόσειν · ἐμοὶ δὲ μήτηρ οὐχ ἅπαξ μόνον Θέμις ,καὶ Γαῖα ,πολλῶν ὀνομάτων μορφὴ μία ,τὸ μέλλον κραίνοιτο προυτεθεσπίκει ,ὡς οὐ κατ᾽ ἰσχὺν οὐδὲ πρὸς τὸ καρτερόν χρείη ,δόλῳ δὲ τοὺς ὑπερσχόντας κρατεῖν . τοιαῦτ᾽ ἐμοῦ λόγοισιν ἐξηγουμένου οὐκ ἠξίωσαν οὐδὲ προσβλέψαι τὸ πᾶν . κράτιστα δή μοι τῶν παρεστώτων τότε ἐφαίνετ᾽ εἶναι προσλαβόντα μητέρα ἑκόνθ᾽ ἑκόντι Ζηνὶ συμπαραστατεῖν . ἐμαῖς δὲ βουλαῖς Ταρτάρου μελαμβαθὴς κευθμὼν καλύπτει τὸν παλαιγενῆ Κρόνον αὐτοῖσι συμμάχοισι . τοιάδ᾽ ἐξ ἐμοῦ ὁ τῶν θεῶν τύραννος ὠφελημένος κακαῖσι ποιναῖς ταῖσδὲ μ᾽ ἐξημείψατο . ἔνεστι γάρ πως τοῦτο τῇ τυραννίδι νόσημα ,τοῖς φίλοισι μὴ πεποιθέναι . ὃ δ᾽ οὖν ἐρωτᾶτ᾽ ,αἰτίαν καθ᾽ ἥντινα αἰκίζεταί με ,τοῦτο δὴ σαφηνιῶ . ὅπως τάχιστα τὸν πατρῷον ἐς θρόνον καθέζετ᾽ ,εὐθὺς δαίμοσιν νέμει γέρα ἄλλοισιν ἄλλα καὶ διεστοιχίζετο ἀρχήν · βροτῶν δὲ τῶν ταλαιπώρων λόγον οὐκ ἔσχεν οὐδέν᾽ ,ἀλλ᾽ ἀιστώσας γένος τὸ πᾶν ἔχρῃζεν ἄλλο φιτῦσαι νέον . καὶ τοῖσιν οὐδεὶς ἀντέβαινε πλὴν ἐμοῦ .ἐγὼ δ᾽ ἐτόλμησ᾽ · ἐξελυσάμην βροτοὺς τὸ μὴ διαρραισθέντας εἰς Ἅιδου μολεῖν . τῷ τοι τοιαῖσδε πημοναῖσι κάμπτομαι ,πάσχειν μὲν ἀλγειναῖσιν ,οἰκτραῖσιν δ᾽ ἰδεῖν · θνητοὺς δ᾽ ἐν οἴκτῳ προθέμενος ,τούτου τυχεῖν οὐκ ἠξιώθην αὐτός ,ἀλλὰ νηλεῶς ὧδ᾽ ἐρρύθμισμαι ,Ζηνὶ δυσκλεὴς θέα . σιδηρόφρων τε κἀκ πέτρας εἰργασμένος ὅστις ,Προμηθεῦ ,σοῖσιν οὐ συνασχαλᾷ μόχθοις · ἐγὼ γὰρ οὔτ᾽ ἂν εἰσιδεῖν τάδε ἔχρῃζον εἰσιδοῦσά τ᾽ ἠλγύνθην κέαρ . καὶ μὴν φίλοις γ᾽ ἐλεινὸς εἰσορᾶν ἐγώ . μή πού τι προύβης τῶνδε καὶ περαιτέρω ; θνητούς γ᾽ ἔπαυσα μὴ προδέρκεσθαι μόρον . τὸ ποῖον εὑρὼν τῆσδε φάρμακον νόσου ; τυφλὰς ἐν αὐτοῖς ἐλπίδας κατῴκισα . μέγ᾽ ὠφέλημα τοῦτ᾽ ἐδωρήσω βροτοῖς . πρὸς τοῖσδε μέντοι πῦρ ἐγώ σφιν ὤπασα . καὶ νῦν φλογωπὸν πῦρ ἔχουσ᾽ ἐφήμεροι ; ἀφ᾽ οὗ γε πολλὰς ἐκμαθήσονται τέχνας . τοιοῖσδε δή σε Ζεὺς ἐπ᾽ αἰτιάμασιν - αἰκίζεταί τε κοὐδαμῇ χαλᾷ κακῶν . οὐδ᾽ ἔστιν ἄθλου τέρμα σοι προκείμενον ; οὐκ ἄλλο γ᾽ οὐδέν ,πλὴν ὅταν κείνῳ δοκῇ . δόξει δὲ πῶς ; τίς ἐλπίς ; οὐχ ὁρᾷς ὅτι ἥμαρτες ; ὡς δ᾽ ἥμαρτες οὔτ᾽ ἐμοὶ λέγειν καθ᾽ ἡδονὴν σοί τ᾽ ἄλγος . ἀλλὰ ταῦτα μὲν μεθῶμεν ,ἄθλου δ᾽ ἔκλυσιν ζήτει τινά . ἐλαφρὸν ὅστις πημάτων ἔξω πόδα ἔχει παραινεῖν νουθετεῖν τε τὸν κακῶς πράσσοντ᾽ · ἐγὼ δὲ ταῦθ᾽ ἅπαντ᾽ ἠπιστάμην . ἑκὼν ἑκὼν ἥμαρτον ,οὐκ ἀρνήσομαι · θνητοῖς ἀρήγων αὐτὸς ηὑρόμην πόνους . οὐ μήν τι ποιναῖς γ᾽ ᾠόμην τοίαισί με κατισχνανεῖσθαι πρὸς πέτραις πεδαρσίοις ,τυχόντ᾽ ἐρήμου τοῦδ᾽ ἀγείτονος πάγου .καί μοι τὰ μὲν παρόντα μὴ δύρεσθ᾽ ἄχη ,πέδοι δὲ βᾶσαι τὰς προσερπούσας τύχας ἀκούσαθ᾽ ,ὡς μάθητε διὰ τέλους τὸ πᾶν . πίθεσθέ μοι πίθεσθε ,συμπονήσατε τῷ νῦν μογοῦντι . ταὐτά τοι πλανωμένη πρὸς ἄλλοτ᾽ ἄλλον πημονὴ προσιζάνει . οὐκ ἀκούσαις ἐπεθώυξας τοῦτο ,Προμηθεῦ . καὶ νῦν ἐλαφρῷ ποδὶ κραιπνόσυτον θᾶκον προλιποῦσ᾽ ,αἰθέρα θ᾽ ἁγνὸν πόρον οἰωνῶν ,ὀκριοέσσῃ χθονὶ τῇδε πελῶ ,τοὺς σοὺς δὲ πόνους χρῄζω διὰ παντὸς ἀκοῦσαι . ἥκω δολιχῆς τέρμα κελεύθου διαμειψάμενος πρὸς σέ ,Προμηθεῦ ,τὸν πτερυγωκῆ τόνδ᾽ οἰωνὸν γνώμῃ στομίων ἄτερ εὐθύνων · ταῖς σαῖς δὲ τύχαις ,ἴσθι ,συναλγῶ . τὸ τε γάρ με ,δοκῶ ,συγγενὲς οὕτως ἐσαναγκάζει ,χωρίς τε γένους οὐκ ἔστιν ὅτῳ μείζονα μοῖραν νείμαιμ᾽ ἢ σοί . γνώσῃ δὲ τάδ᾽ ὡς ἔτυμ᾽ ,οὐδὲ μάτην χαριτογλωσσεῖν ἔνι μοι · φέρε γὰρ σήμαιν᾽ ὅ τι χρή σοι συμπράσσειν · οὐ γάρ ποτ᾽ ἐρεῖς ὡς Ὠκεανοῦ φίλος ἐστὶ βεβαιότερός σοι . ἔα · τί χρῆμα λεύσσω ; καὶ σὺ δὴ πόνων ἐμῶν ἥκεις ἐπόπτης ; πῶς ἐτόλμησας ,λιπὼν ἐπώνυμόν τε ῥεῦμα καὶ πετρηρεφῆ αὐτόκτιτ᾽ ἄντρα ,τὴν σιδηρομήτορα ἐλθεῖν ἐς αἶαν ; ἦ θεωρήσων τύχας ἐμὰς ἀφῖξαι καὶ συνασχαλῶν κακοῖς ; δέρκου θέαμα ,τόνδε τὸν Διὸς φίλον ,τὸν συγκαταστήσαντα τὴν τυραννίδα ,οἵαις ὑπ᾽ αὐτοῦ πημοναῖσι κάμπτομαι . ὁρῶ ,Προμηθεῦ ,καὶ παραινέσαι γέ σοι θέλω τὰ λῷστα ,καίπερ ὄντι ποικίλῳ . γίγνωσκε σαυτὸν καὶ μεθάρμοσαι τρόπους νέους · νέος γὰρ καὶ τύραννος ἐν θεοῖς . εἰ δ᾽ ὧδε τραχεῖς καὶ τεθηγμένους λόγους ῥίψεις ,τάχ᾽ ἄν σου καὶ μακρὰν ἀνωτέρω θακῶν κλύοι Ζεύς ,ὥστε σοι τὸν νῦν ὄχλον παρόντα μόχθων παιδιὰν εἶναι δοκεῖν . ἀλλ᾽ ,ὦ ταλαίπωρ᾽ ,ἃς ἔχεις ὀργὰς ἄφες ,ζήτει δὲ τῶνδε πημάτων ἀπαλλαγάς . ἀρχαῖ᾽ ἴσως σοι φαίνομαι λέγειν τάδε · τοιαῦτα μέντοι τῆς ἄγαν ὑψηγόρου γλώσσης ,Προμηθεῦ ,τἀπίχειρα γίγνεται . σὺ δ᾽ οὐδέπω ταπεινὸς οὐδ᾽ εἴκεις κακοῖς ,πρὸς τοῖς παροῦσι δ᾽ ἄλλα προσλαβεῖν θέλεις . οὔκουν ἔμοιγε χρώμενος διδασκάλῳ πρὸς κέντρα κῶλον ἐκτενεῖς ,ὁρῶν ὅτι τραχὺς μόναρχος οὐδ᾽ ὑπεύθυνος κρατεῖ . καὶ νῦν ἐγὼ μὲν εἶμι καὶ πειράσομαι ἐὰν δύνωμαι τῶνδέ σ᾽ ἐκλῦσαι πόνων . σὺ δ᾽ ἡσύχαζε μηδ᾽ ἄγαν λαβροστόμει . ἢ οὐκ οἶσθ᾽ ἀκριβῶς ὢν περισσόφρων ὅτι γλώσσῃ ματαίᾳ ζημία προστρίβεται ; ζηλῶ σ᾽ ὁθούνεκ᾽ ἐκτὸς αἰτίας κυρεῖς τούτων μετασχεῖν καὶ τετολμηκὼς ἐμοί . καὶ νῦν ἔασον μηδέ σοι μελησάτω . πάντως γὰρ οὐ πείσεις νιν · οὐ γὰρ εὐπιθής . πάπταινε δ᾽ αὐτὸς μή τι πημανθῇς ὁδῷ . πολλῷ γ᾽ ἀμείνων τοὺς πέλας φρενοῦν ἔφυς ἢ σαυτόν · ἔργῳ κοὐ λόγῳ τεκμαίρομαι . ὁρμώμενον δὲ μηδαμῶς ἀντισπάσῃς . αὐχῶ γὰρ αὐχῶ τήνδε δωρεὰν ἐμοὶ δώσειν Δί᾽ ,ὥστε τῶνδέ σ᾽ ἐκλῦσαι πόνων . τὰ μὲν σ᾽ ἐπαινῶ κοὐδαμῇ λήξω ποτέ · προθυμίας γὰρ οὐδὲν ἐλλείπεις . μάτην γὰρ οὐδὲν ὠφελῶν ἐμοὶ πονήσεις ,εἴ τι καὶ πονεῖν θέλεις . ἀλλ᾽ ἡσύχαζε σαυτὸν ἐκποδὼν ἔχων · ἐγὼ γὰρ οὐκ ,εἰ δυστυχῶ ,τοῦδ᾽ εἵνεκα θέλοιμ᾽ ἂν ὡς πλείστοισι πημονὰς τυχεῖν . οὐ δῆτ᾽ ἐπεί με καὶ κασιγνήτου τύχαι τείρουσ᾽ Ἄτλαντος ,ὃς πρὸς ἑσπέρους τόπους ἕστηκε κίον᾽ οὐρανοῦ τε καὶ χθονὸς ὤμοις ἐρείδων ,ἄχθος οὐκ εὐάγκαλον . τὸν γηγενῆ τε Κιλικίων οἰκήτορα ἄντρων ἰδὼν ᾤκτιρα ,δάιον τέρας ἑκατογκάρανον πρὸς βίαν χειρούμενον Τυφῶνα θοῦρον · πᾶσιν [ὅς] ἀντέστη θεοῖς ,σμερδναῖσι γαμφηλαῖσι συρίζων φόβον ·ἐξ ὀμμάτων δ᾽ ἤστραπτε γοργωπὸν σέλας ,ὡς τὴν Διὸς τυραννίδ᾽ ἐκπέρσων βίᾳ ·ἀλλ᾽ ἦλθεν αὐτῷ Ζηνὸς ἄγρυπνον βέλος ,καταιβάτης κεραυνὸς ἐκπνέων φλόγα ,ὃς αὐτὸν ἐξέπληξε τῶν ὑψηγόρων κομπασμάτων . φρένας γὰρ εἰς αὐτὰς τυπεὶς ἐφεψαλώθη κἀξεβροντήθη σθένος . καὶ νῦν ἀχρεῖον καὶ παράορον δέμας κεῖται στενωποῦ πλησίον θαλασσίου ἰπούμενος ῥίζαισιν Αἰτναίαις ὕπο · κορυφαῖς δ᾽ ἐν ἄκραις ἥμενος μυδροκτυπεῖ Ἥφαιστος · ἔνθεν ἐκραγήσονταί ποτε ποταμοὶ πυρὸς δάπτοντες ἀγρίαις γνάθοις τῆς καλλικάρπου Σικελίας λευροὺς γύας ·τοιόνδε Τυφὼς ἐξαναζέσει χόλον θερμοῖς ἀπλάτου βέλεσι πυρπνόου ζάλης ,καίπερ κεραυνῷ Ζηνὸς ἠνθρακωμένος . σὺ δ᾽ οὐκ ἄπειρος ,οὐδ᾽ ἐμοῦ διδασκάλου χρῄζεις · σεαυτὸν σῷζ᾽ ὅπως ἐπίστασαι · ἐγὼ δὲ τὴν παροῦσαν ἀντλήσω τύχην ,ἔστ᾽ ἂν Διὸς φρόνημα λωφήσῃ χόλου . οὔκουν ,Προμηθεῦ ,τοῦτο γιγνώσκεις ,ὅτι ὀργῆς νοσούσης εἰσὶν ἰατροὶ λόγοι ; ἐάν τις ἐν καιρῷ γε μαλθάσσῃ κέαρ καὶ μὴ σφριγῶντα θυμὸν ἰσχναίνῃ βίᾳ . ἐν τῷ προθυμεῖσθαι δὲ καὶ τολμᾶν τίνα ὁρᾷς ἐνοῦσαν ζημίαν ; δίδασκέ με . μόχθον περισσὸν κουφόνουν τ᾽ εὐηθίαν . ἔα με τῇδε τῇ νόσῳ νοσεῖν ,ἐπεὶ κέρδιστον εὖ φρονοῦντα μὴ φρονεῖν δοκεῖν . ἐμὸν δοκήσει τἀμπλάκημ᾽ εἶναι τόδε . σαφῶς μ᾽ ἐς οἶκον σὸς λόγος στέλλει πάλιν . μὴ γάρ σε θρῆνος οὑμὸς εἰς ἔχθραν βάλῃ . ἦ τῷ νέον θακοῦντι παγκρατεῖς ἕδρας ; τούτου φυλάσσου μή ποτ᾽ ἀχθεσθῇ κέαρ . ἡ σή ,Προμηθεῦ ,συμφορὰ διδάσκαλος .στέλλου ,κομίζου ,σῷζε τὸν παρόντα νοῦν .ὁρμωμένῳ μοι τόνδ᾽ ἐθώυξας λόγον . λευρὸν γὰρ οἷμον αἰθέρος ψαίρει πτεροῖς τετρασκελὴς οἰωνός · ἄσμενος δέ τἂν σταθμοῖς ἐν οἰκείοισι κάμψειεν γόνυ . στένω σε τᾶς οὐλομένας τύχας ,Προμηθεῦ · δακρυσίστακτα δ᾽ ἀπ᾽ ὄσσων ῥαδινὰν λειβομένα ῥέος παρειὰν νοτίοις ἔτεγξα παγαῖς · ἀμέγαρτα γὰρ τάδε Ζεὺς ἰδίοις νόμοις κρατύνων ὑπερήφανον θεοῖς τοῖς πάρος ἐνδείκνυσιν αἰχμάν . πρόπασα δ᾽ ἤδη στονόεν λέλακε χώρα ,μεγαλοσχήμονά ἀρχαι - οπρεπῆ στένουσι τὰν σὰν ξυνομαιμόνων τε τιμάν ,ὁπόσοι τ᾽ ἔποικον ἁγνᾶς Ἀσίας ἕδος νέμονται ,μεγαλοστόνοισι σοῖς πή - μασι συγκάμνουσι θνατοί .Κολχίδος τε γᾶς ἔνοικοι παρθένοι ,μάχας ἄτρεστοι ,καὶ Σκύθης ὅμιλος ,οἳ γᾶς ἔσχατον τόπον ἀμφὶ Μαι - ῶτιν ἔχουσι λίμναν ,̣ Ἀραβίας τ᾽ ἄρειον ἄνθος ,ὑψίκρημνον οἳ πόλισμα Καυκάσου πέλας νέμονται ,δάιος στρατός ,ὀξυπρῴ - ροισι βρέμων ἐν αἰχμαῖς .[ ̣ μόνον δὴ πρόσθεν ἄλλον ἐν πόνοις δαμέντ᾽ ἀδαμαντοδέτοις Τιτᾶνα λύμαις εἰσιδόμαν ,θεόν ,Ἄτλαντος [αἰὲν] ; ὑπέροχον σθένος κραταιόν ,ὃς οὐράνιόν [τε] πόλον νώτοις στέγων ὑποστενάζει . ̣ ] βοᾷ δὲ πόντιος κλύδων ξυμπίτνων ,στένει βυθός ,κελαινὸς δ᾽ Ἄιδος ὑποβρέμει μυχὸς γᾶς ,παγαί θ᾽ ἁγνορύτων ποταμῶν στένουσιν ἄλγος οἰκτρόν . μή τοι χλιδῇ δοκεῖτε μηδ᾽ αὐθαδίᾳ σιγᾶν με · συννοίᾳ δὲ δάπτομαι κέαρ ,ὁρῶν ἐμαυτὸν ὧδε προυσελούμενον . καίτοι θεοῖσι τοῖς νέοις τούτοις γέρα τίς ἄλλος ἢ ᾽ γὼ παντελῶς διώρισεν ; ἀλλ᾽ αὐτὰ σιγῶ · καὶ γὰρ εἰδυίαισιν ἂν ὑμῖν λέγοιμι · τἀν βροτοῖς δὲ πήματα ἀκούσαθ᾽ ,ὥς σφας νηπίους ὄντας τὸ πρὶν ἔννους ἔθηκα καὶ φρενῶν ἐπηβόλους . λέξω δέ ,μέμψιν οὔτιν᾽ ἀνθρώποις ἔχων ,ἀλλ᾽ ὧν δέδωκ᾽ εὔνοιαν ἐξηγούμενος · οἳ πρῶτα μὲν βλέποντες ἔβλεπον μάτην ,κλύοντες οὐκ ἤκουον ,ἀλλ᾽ ὀνειράτων ἀλίγκιοι μορφαῖσι τὸν μακρὸν βίον ἔφυρον εἰκῇ πάντα ,κοὔτε πλινθυφεῖς δόμους προσείλους ,ᾖσαν ,οὐ ξυλουργίαν · κατώρυχες δ᾽ ἔναιον ὥστ᾽ ἀήσυροι μύρμηκες ἄντρων ἐν μυχοῖς ἀνηλίοις . ἦν δ᾽ οὐδὲν αὐτοῖς οὔτε χείματος τέκμαρ οὔτ᾽ ἀνθεμώδους ἦρος οὔτε καρπίμου θέρους βέβαιον ,ἀλλ᾽ ἄτερ γνώμης τὸ πᾶν ἔπρασσον ,ἔστε δή σφιν ἀντολὰς ἐγὼ ἄστρων ἔδειξα τάς τε δυσκρίτους δύσεις . καὶ μὴν ἀριθμόν ,ἔξοχον σοφισμάτων ,ἐξηῦρον αὐτοῖς ,γραμμάτων τε συνθέσεις ,μνήμην ἁπάντων ,μουσομήτορ᾽ ἐργάνην . κἄζευξα πρῶτος ἐν ζυγοῖσι κνώδαλα ζεύγλαισι δουλεύοντα σάγμασὶν θ᾽ ,ὅπως θνητοῖς μεγίστων διάδοχοι μοχθημάτων γένοινθ᾽ ,ὑφ᾽ ἅρμα τ᾽ ἤγαγον φιληνίους ἵππους ,ἄγαλμα τῆς ὑπερπλούτου χλιδῆς . θαλασσόπλαγκτα δ᾽ οὔτις ἄλλος ἀντ᾽ ἐμοῦ λινόπτερ᾽ ηὗρε ναυτίλων ὀχήματα . τοιαῦτα μηχανήματ᾽ ἐξευρὼν τάλας βροτοῖσιν ,αὐτὸς οὐκ ἔχω σόφισμ᾽ ὅτῳ τῆς νῦν παρούσης πημονῆς ἀπαλλαγῶ . πέπονθας αἰκὲς πῆμ᾽ · ἀποσφαλεὶς φρενῶν πλανᾷ ,κακὸς δ᾽ ἰατρὸς ὥς τις ἐς νόσον πεσὼν ἀθυμεῖς καὶ σεαυτὸν οὐκ ἔχεις εὑρεῖν ὁποίοις φαρμάκοις ἰάσιμος . τὰ λοιπά μου κλύουσα θαυμάσῃ πλέον ,οἵας τέχνας τε καὶ πόρους ἐμησάμην . τὸ μὲν μέγιστον ,εἴ τις ἐς νόσον πέσοι ,οὐκ ἦν ἀλέξημ᾽ οὐδέν ,οὔτε βρώσιμον ,οὐ χριστόν ,οὐδὲ πιστόν ,ἀλλὰ φαρμάκων χρείᾳ κατεσκέλλοντο ,πρίν γ᾽ ἐγώ σφισιν ἔδειξα κράσεις ἠπίων ἀκεσμάτων ,αἷς τὰς ἁπάσας ἐξαμύνονται νόσους . τρόπους τε πολλοὺς μαντικῆς ἐστοίχισα ,κἄκρινα πρῶτος ἐξ ὀνειράτων ἃ χρὴ ὕπαρ γενέσθαι ,κληδόνας τε δυσκρίτους ἐγνώρισ᾽ αὐτοῖς ἐνοδίους τε συμβόλους · γαμψωνύχων τε πτῆσιν οἰωνῶν σκεθρῶς διώρισ᾽ ,οἵτινές τε δεξιοὶ φύσιν εὐωνύμους τε ,καὶ δίαιταν ἥντινα ἔχουσ᾽ ἕκαστοι ,καὶ πρὸς ἀλλήλους τίνες ἔχθραι τε καὶ στέργηθρα καὶ συνεδρίαι · σπλάγχνων τε λειότητα ,καὶ χροιὰν τίνα ἔχουσ᾽ ἂν εἴη δαίμοσιν πρὸς ἡδονὴν χολή ,λοβοῦ τε ποικίλην εὐμορφίαν . κνίσῃ τε κῶλα συγκαλυπτὰ καὶ μακρὰν ὀσφῦν πυρώσας δυστέκμαρτον ἐς τέχνην ὥδωσα θνητούς ,καὶ φλογωπὰ σήματα ἐξωμμάτωσα ,πρόσθεν ὄντ᾽ ἐπάργεμα . τοιαῦτα μὲν δὴ ταῦτ᾽ · ἔνερθε δὲ χθονὸς κεκρυμμέν᾽ ,ἀνθρώποισιν ὠφελήματα ,χαλκόν ,σίδηρον ,ἄργυρον ,χρυσόν τε τίς φήσειεν ἂν πάροιθεν ἐξευρεῖν ἐμοῦ ; οὐδείς ,σάφ᾽ οἶδα ,μὴ μάτην φλύσαι θέλων . βραχεῖ δὲ μύθῳ πάντα συλλήβδην μάθε ,πᾶσαι τέχναι βροτοῖσιν ἐκ Προμηθέως . μή νυν βροτοὺς μὲν ὠφέλει καιροῦ πέρα ,σαυτοῦ δ᾽ ἀκήδει δυστυχοῦντος .ὡς ἐγὼ εὔελπίς εἰμι τῶνδέ σ᾽ ἐκ δεσμῶν ἔτι λυθέντα μηδὲν μεῖον ἰσχύσειν Διός . οὐ ταῦτα ταύτῃ Μοῖρά πω τελεσφόρος κρᾶναι πέπρωται ,μυρίαις δὲ πημοναῖς δύαις τε καμφθεὶς ὧδε δεσμὰ φυγγάνω · τέχνη δ᾽ ἀνάγκης ἀσθενεστέρα μακρῷ . τίς οὖν ἀνάγκης ἐστὶν οἰακοστρόφος ; Μοῖραι τρίμορφοι μνήμονές τ᾽ Ἐρινύες τούτων ἄρα Ζεύς ἐστιν ἀσθενέστερος ; οὔκουν ἂν ἐκφύγοι γε τὴν πεπρωμένην . τί γὰρ πέπρωται Ζηνὶ πλὴν ἀεὶ κρατεῖν ; τοῦτ᾽ οὐκέτ᾽ ἂν πύθοιο μηδὲ λιπάρει . ἦ πού τι σεμνόν ἐστιν ὃ ξυναμπέχεις . ἄλλου λόγου μέμνησθε ,τόνδε δ᾽ οὐδαμῶς καιρὸς γεγωνεῖν ,ἀλλὰ συγκαλυπτέος ὅσον μάλιστα · τόνδε γὰρ σῴζων ἐγὼ δεσμοὺς ἀεικεῖς καὶ δύας ἐκφυγγάνω . μηδάμ᾽ ὁ πάντα νέμων θεῖτ᾽ ἐμᾷ γνώμᾳ κράτος ἀντίπαλον Ζεύς ,μηδ᾽ ἐλινύσαιμι θεοὺς ὁσίαις θοίναις ποτινισομένα βουφόνοις παρ᾽ Ὠκεανοῦ πατρὸς ἄσβεστον πόρον ,μηδ᾽ ἀλίτοιμι λόγοις · ἀλλά μοι τόδ᾽ ἐμμένοι καὶ μήποτ᾽ ἐκτακείη · ἁδύ τι θαρσαλέαις τὸν μακρὸν τείνειν βίον ἐλπίσι ,φαναῖς θυμὸν ἀλδαίνουσαν ἐν εὐφροσύναις . φρίς - σω δέ σε δερκομένα μυρίοις μόχθοις διακναιόμενον . Ζῆνα γὰρ οὐ τρομέων ἰδίᾳ γνώμᾳ σέβῃ θνατοὺς ἄγαν ,Προμηθεῦ . φέρ᾽ ,ὅπως ἄχαρις χάρις ,ὦ φίλος · εἰπὲ ποῦ τίς ἀλκά ; τίς ἐφαμερίων ἄρηξις ; οὐδ᾽ ἐδέρχθης ὀλιγοδρανίαν ἄκικυν ,ἰσόνειρον ,ᾇ τὸ φωτῶν ἀλαὸν γένος ἐμπεποδισμένον ; οὔποτε τὰν Διὸς ἁρμονίαν θνατῶν παρεξίασι βουλαί . ἔμαθον τάδε σὰς προσιδοῦσ᾽ ὀλο - ὰς τύχας ,Προμηθεῦ . τὸ διαμφίδιον δέ μοι μέλος προσέπτα τόδ᾽ ἐκεῖνό θ᾽ ,ὅ τ᾽ ἀμφὶ λουτρὰ καὶ λέχος σὸν ὑμεναίουν ἰότατι γάμων ,ὅτε τὰν ὁμοπάτριον ἕδνοις ἄγαγες Ἡσιόναν πείθὼν δάμαρτα κοινόλεκτρον . τίς γῆ ; τί γένος ; τίνα φῶ λεύσσειν τόνδε χαλινοῖς ἐν πετρίνοισιν χειμαζόμενον ; τίνος ἀμπλακίας ποινὰς ὀλέκῃ ; σήμηνον ὅποι γῆς ἡ μογερὰ πεπλάνημαι .ἆ ἆ ,ἒ ἔ ,χρίει τις αὖ με τὰν τάλαιναν οἶστρος ,εἴδωλον Ἄργου γηγενοῦς ,ἄλευ᾽ ἆ δᾶ · φοβοῦμαι τὸν μυριωπὸν εἰσορῶσα βούταν . ὁ δὲ πορεύεται δόλιον ὄμμ᾽ ἔχων ,ὃν οὐδὲ κατθανόντα γαῖα κεύθει . ὑπὸ δὲ κηρόπλαστος ὀτοβεῖ δόναξ ἀχέτας ὑπνοδόταν νόμον · ἰὼ ἰὼ πόποι ,ποῖ μ᾽ ἄγουσι τη - λέπλαγκτοι πλάναι ; τί ποτέ μ᾽ ,ὦ Κρόνιε παῖ ,τί ποτε ταῖσδ᾽ ἐνέζευξας εὑρὼν ἁμαρτοῦσαν ἐν πημοναῖσιν ; ἓ ἕ ,οἰστρηλάτῳ δὲ δείματι δειλαίαν παράκοπον ὧδε τείρεις ; πυρί με φλέξον ,ἢ χθονὶ κάλυψον ,ἤ ποντίοις δάκεσι δὸς βοράν ,μηδέ μοι φθονήσῃς εὐγμάτων ,ἄναξ . ἄδην με πολύπλανοι πλάναι γεγυμνάκασιν ,οὐδ᾽ ἔχω μαθεῖν ὅπα πημονὰς ἀλύξω . κλύεις φθέγμα τᾶς βούκερω παρθένου ; πῶς δ᾽ οὐ κλύω τῆς οἰστροδινήτου κόρης ,τῆς Ἰναχείας ; ἣ Διὸς θάλπει κέαρ ἔρωτι ,καὶ νῦν τοὺς ὑπερμήκεις δρόμους Ἥρᾳ στυγητὸς πρὸς βίαν γυμνάζεται . πόθεν ἐμοῦ σὺ πατρὸς ὄνομ᾽ ἀπύεις ; εἰπέ μοι τᾷ μογερᾷ τίς ὤν ; τίς ἄρα μ᾽ ,ὦ τάλας ,τὰν τάλαιναν ὧδ᾽ ἔτυμα προσθροεῖς ; θεόσυτόν τε νόσον ὠνόμασας ,ἃ μαραίνει με χρίουσα κέντροις ,ἰώ ,φοιταλέοισιν ἓ ἕ · σκιρτημάτων δὲ νήστισιν αἰκείαις λαβρόσυτος ἦλθον ,Ἥρας ἐπικότοισι μήδεσι δαμεῖσα . δυς - δαιμόνων δὲ τίνες οἵ ,ἓ ἕ ,οἷ᾽ ἐγὼ μογοῦσιν ; ἀλλά μοι τορῶς τέκμηρον ὅ τι μ᾽ ἐπαμμένει παθεῖν ,τί μῆχαρ ,ἢ τί φάρμακον νόσου ,δεῖξον ,εἴπερ οἶσθα · θρόει ,φράζε τᾷ δυσπλάνῳ παρθένῳ . λέξω τορῶς σοι πᾶν ὅπερ χρῄζεις μαθεῖν ,οὐκ ἐμπλέκων αἰνίγματ᾽ ,ἀλλ᾽ ἁπλῷ λόγῳ ,ὥσπερ δίκαιον πρὸς φίλους οἴγειν στόμα . πυρὸς βροτοῖς δοτῆρ᾽ ὁρᾷς Προμηθέα . ὦ κοινὸν ὠφέλημα θνητοῖσιν φανείς ,τλῆμον Προμηθεῦ ,τοῦ δίκην πάσχεις τάδε ; ἁρμοῖ πέπαυμαι τοὺς ἐμοὺς θρηνῶν πόνους . οὔκουν πόροις ἂν τήνδε δωρεὰν ἐμοί ; λέγ᾽ ἥντιν᾽ αἰτῇ · πᾶν γὰρ ἂν πύθοιό μου . σήμηνον ὅστις ἐν φάραγγί σ᾽ ὤχμασεν . βούλευμα μὲν τὸ Δῖον ,Ἡφαίστου δὲ χείρ . ποινὰς δὲ ποίων ἀμπλακημάτων τίνεις ; τοσοῦτον ἀρκῶ σοι σαφηνίσας μόνον . καὶ πρός γε τούτοις τέρμα τῆς ἐμῆς πλάνης δεῖξον ,τίς ἔσται τῇ ταλαιπώρῳ χρόνος . τὸ μὴ μαθεῖν σοι κρεῖσσον ἢ μαθεῖν τάδε . μήτοι με κρύψῃς τοῦθ᾽ ὅπερ μέλλω παθεῖν . ἀλλ᾽ οὐ μεγαίρω τοῦδέ σοι δωρήματος . τί δῆτα μέλλεις μὴ οὐ γεγωνίσκειν τὸ πᾶν ; φθόνος μὲν οὐδείς ,σὰς δ᾽ ὀκνῶ θράξαι φρένας .μή μου προκήδου μᾶσσον ὡς ἐμοὶ γλυκύ . ἐπεὶ προθυμῇ ,χρὴ λέγειν . ἄκουε δή . μήπω γε · μοῖραν δ᾽ ἡδονῆς κἀμοὶ πόρε . τὴν τῆσδε πρῶτον ἱστορήσωμεν νόσον ,αὐτῆς λεγούσης τὰς πολυφθόρους τύχας · τὰ λοιπὰ δ᾽ ἄθλων σοῦ διδαχθήτω πάρα . σὸν ἔργον ,Ἰοῖ ,ταῖσδ᾽ ὑπουργῆσαι χάριν ,ἄλλως τε πάντως καὶ κασιγνήταις πατρός . ὡς τἀποκλαῦσαι κἀποδύρασθαι τύχας ἐνταῦθ᾽ ,ὅπου μέλλοι τις οἴσεσθαι δάκρυ πρὸς τῶν κλυόντων ,ἀξίαν τριβὴν ἔχει .οὐκ οἶδ᾽ ὅπως ὑμῖν ἀπιστῆσαί με χρή ,σαφεῖ δὲ μύθῳ πᾶν ὅπερ προσχρῄζετε πεύσεσθε · καίτοι καὶ λέγουσ᾽ αἰσχύνομαι θεόσσυτον χειμῶνα καὶ διαφθορὰν μορφῆς ,ὅθεν μοι σχετλίᾳ προσέπτατο . αἰεὶ γὰρ ὄψεις ἔννυχοι πωλεύμεναι ἐς παρθενῶνας τοὺς ἐμοὺς παρηγόρουν λείοισι μύθοις " ὦ μέγ᾽ εὔδαιμον κόρη ,τί παρθενεύει δαρόν ,ἐξόν σοι γάμου τυχεῖν μεγίστου ; Ζεὺς γὰρ ἱμέρου βέλει πρὸς σοῦ τέθαλπται καὶ συναίρεσθαι Κύπριν θέλει · σὺ δ᾽ ,ὦ παῖ ,μὴ ᾽ πολακτίσῃς λέχος τὸ Ζηνός ,ἀλλ᾽ ἔξελθε πρὸς Λέρνης βαθὺν λειμῶνα ,ποίμνας βουστάσεις τε πρὸς πατρός ,ὡς ἂν τὸ Δῖον ὄμμα λωφήσῃ πόθου ." τοιοῖσδε πάσας εὐφρόνας ὀνείρασι συνειχόμην δύστηνος ,ἔστε δὴ πατρὶ ἔτλην γεγωνεῖν νυκτίφοιτ᾽ ὀνείρατα . ὁ δ᾽ ἔς τε Πυθὼ κἀπὶ Δωδώνης πυκνοὺς θεοπρόπους ἴαλλεν ,ὡς μάθοι τί χρὴ δρῶντ᾽ ἢ λέγοντα δαίμοσιν πράσσειν φίλα . ἧκον δ᾽ ἀναγγέλλοντες αἰολοστόμους χρησμοὺς ἀσήμους δυσκρίτως τ᾽ εἰρημένους . τέλος δ᾽ ἐναργὴς βάξις ἦλθεν Ἰνάχῳ σαφῶς ἐπισκήπτουσα καὶ μυθουμένη ἔξω δόμων τε καὶ πάτρας ὠθεῖν ἐμέ ,ἄφετον ἀλᾶσθαι γῆς ἐπ᾽ ἐσχάτοις ὅροις · κεἰ μὴ θέλοι ,πυρωπὸν ἐκ Διὸς μολεῖν κεραυνόν ,ὃς πᾶν ἐξαϊστώσοι γένος . τοιοῖσδε πεισθεὶς Λοξίου μαντεύμασιν ἐξήλασέν με κἀπέκλῃσε δωμάτων ἄκουσαν ἄκων · ἀλλ᾽ ἐπηνάγκαζέ νιν Διὸς χαλινὸς πρὸς βίαν πράσσειν τάδε . εὐθὺς δὲ μορφὴ καὶ φρένες διάστροφοι ἦσαν ,κεραστὶς δ᾽ ,ὡς ὁρᾶτ᾽ ,ὀξυστόμῳ μύωπι χρισθεῖσ᾽ ἐμμανεῖ σκιρτήματι ᾖσσον πρὸς εὔποτόν τε Κερχνείας ῥέος Λέρνης τε κρήνην · βουκόλος δὲ γηγενὴς ἄκρατος ὀργὴν Ἄργος ὡμάρτει ,πυκνοῖς ὄσσοις δεδορκὼς τοὺς ἐμοὺς κατὰ στίβους . ἀπροσδόκητος δ᾽ αὐτὸν ἀφνίδιος μόρος τοῦ ζῆν ἀπεστέρησεν . οἰστροπλὴξ δ᾽ ἐγὼ μάστιγι θείᾳ γῆν πρὸ γῆς ἐλαύνομαι . κλύεις τὰ πραχθέντ᾽ · εἰ δ᾽ ἔχεις εἰπεῖν ὅ τι λοιπὸν πόνων ,σήμαινε · μηδέ μ᾽ οἰκτίσας ξύνθαλπε μύθοις ψευδέσιν · νόσημα γὰρ αἴσχιστον εἶναί φημι συνθέτους λόγους . ἔα ἔα ,ἄπεχε ,φεῦ · οὔποτ᾽ οὔποτ᾽ ηὔχουν ὧδε ξένους μολεῖσθαι λόγους εἰς ἀκοὰν ἐμάν ,οὐδ᾽ ὧδε δυσθέατα καὶ δύσοιστα πήματα ,λύματα ,[δείματα] ἀμ - φάκει κέντρῳ τύψειν ψυχὰν ἐμάν . ἰὼ [ἰὼ] μοῖρα μοῖρα ,πέφρικ᾽ εἰσιδοῦσα πρᾶξιν Ἰοῦς . πρῴ γε στενάζεις καὶ φόβου πλέα τις εἶ · ἐπίσχες ἔστ᾽ ἂν καὶ τὰ λοιπὰ προσμάθῃς . λέγ᾽ ,ἐκδίδασκε · τοῖς νοσοῦσί τοι γλυκὺ τὸ λοιπὸν ἄλγος προυξεπίστασθαι τορῶς . τὴν πρίν γε χρείαν ἠνύσασθ᾽ ἐμοῦ πάρα κούφως · μαθεῖν γὰρ τῆσδε πρῶτ᾽ ἐχρῄζετε τὸν ἀμφ᾽ ἑαυτῆς ἆθλον ἐξηγουμένης · τὰ λοιπὰ νῦν ἀκούσαθ᾽ ,οἷα χρὴ πάθη τλῆναι πρὸς Ἥρας τήνδε τὴν νεάνιδα . σύ τ᾽ Ἰνάχειον σπέρμα ,τοὺς ἐμοὺς λόγους θυμῷ βάλ᾽ ,ὡς ἂν τέρματ᾽ ἐκμάθῃς ὁδοῦ . πρῶτον μὲν ἐνθένδ᾽ ἡλίου πρὸς ἀντολὰς στρέψασα σαυτὴν στεῖχ᾽ ἀνηρότους γύας · Σκύθας δ᾽ ἀφίξῃ νομάδας ,οἳ πλεκτὰς στέγας πεδάρσιοι ναίουσ᾽ ἐπ᾽ εὐκύκλοις ὄχοις ἑκηβόλοις τόξοισιν ἐξηρτυμένοι · οἷς μὴ πελάζειν ,ἀλλ᾽ ἁλιστόνοις πόδας χρίμπτουσα ῥαχίαισιν ἐκπερᾶν χθόνα . λαιᾶς δὲ χειρὸς οἱ σιδηροτέκτονες οἰκοῦσι Χάλυβες ,οὓς φυλάξασθαί σε χρή .ἀνήμεροι γὰρ οὐδὲ πρόσπλατοι ξένοις .ἥξεις δ᾽ Ὑβριστὴν ποταμὸν οὐ ψευδώνυμον ,ὃν μὴ περάσῃς ,οὐ γὰρ εὔβατος περᾶν ,πρὶν ἂν πρὸς αὐτὸν Καύκασον μόλῃς ,ὀρῶν ὕψιστον ,ἔνθα ποταμὸς ἐκφυσᾷ μένος κροτάφων ἀπ᾽ αὐτῶν .ἀστρογείτονας δὲ χρὴ κορυφὰς ὑπερβάλλουσαν ἐς μεσημβρινὴν βῆναι κέλευθον ,ἔνθ᾽ ,Ἀμαζόνων στρατὸν ἥξεις στυγάνορ᾽ ,αἳ Θεμίσκυράν ποτε κατοικιοῦσιν ἀμφὶ Θερμώδονθ᾽ ,ἵνα τραχεῖα πόντου Σαλμυδησσία γνάθος ἐχθρόξενος ναύταισι ,μητρυιὰ νεῶν ·αὗταί σ᾽ ὁδηγήσουσι καὶ μάλ᾽ ἀσμένως .ἰσθμὸν δ᾽ ἐπ᾽ αὐταῖς στενοπόροις ἔσται δὲ θνητοῖς εἰσαεὶ λόγος μέγας τῆς σῆς πορείας ,Βόσπορος δ᾽ ἐπώνυμος κεκλήσεται . λιποῦσα δ᾽ Εὐρώπης πέδον ἤπειρον ἥξεις Ἀσιάδ᾽ ·. ἆρ᾽ ,ὑμῖν δοκεῖ ὁ τῶν θεῶν τύραννος ἐς τὰ πάνθ᾽ ὁμῶς βίαιος εἶναι ; τῇδε γὰρ θνητῇ θεὸς χρῄζων μιγῆναι τάσδ᾽ ἐπέρριψεν πλάνας . πικροῦ δ᾽ ἔκυρσας ,ὦ κόρη ,τῶν σῶν γάμων μνηστῆρος . οὓς γὰρ νῦν ἀκήκοας λόγους ,εἶναι δόκει σοι μηδέπω ᾽ ν προοιμίοις . ἰώ μοί μοι ,ἒ ἔ . σὺ δ᾽ αὖ κέκραγας κἀναμυχθίζῃ ; τί που δράσεις ,ὅταν τὰ λοιπὰ πυνθάνῃ κακά ; ἦ γάρ τι λοιπὸν τῇδε πημάτων ἐρεῖς ; δυσχείμερόν γε πέλαγος ἀτηρᾶς δύης . τί δῆτ᾽ ἐμοὶ ζῆν κέρδος ,ἀλλ᾽ οὐκ ἐν τάχει ἔρριψ᾽ ἐμαυτὴν τῆσδ᾽ ἀπὸ στύφλου πέτρας ,ὅπως πέδοι σκήψασα τῶν πάντων πόνων ἀπηλλάγην ; κρεῖσσον γὰρ εἰσάπαξ θανεῖν ἢ τὰς ἁπάσας ἡμέρας πάσχειν κακῶς . ἦ δυσπετῶς ἂν τοὺς ἐμοὺς ἄθλους φέροις ,ὅτῳ θανεῖν μέν ἐστιν οὐ πεπρωμένον · αὕτη γὰρ ἦν ἂν πημάτων ἀπαλλαγή · νῦν δ᾽ οὐδέν ἐστι τέρμα μοι προκείμενον μόχθων ,πρὶν ἂν Ζεὺς ἐκπέσῃ τυραννίδος . ἦ γάρ ποτ᾽ ἔστιν ἐκπεσεῖν ἀρχῆς Δία ; ἥδοι᾽ ἄν ,οἶμαι ,τήνδ᾽ ἰδοῦσα συμφοράν . πῶς δ᾽ οὐκ ἄν ,ἥτις ἐκ Διὸς πάσχω κακῶς ; ὡς τοίνυν ὄντων τῶνδέ σοι μαθεῖν πάρα . πρὸς τοῦ τύραννα σκῆπτρα συληθήσεται ; πρὸς αὐτὸς αὑτοῦ κενοφρόνων βουλευμάτων . ποίῳ τρόπῳ ; σήμηνον ,εἰ μή τις βλάβη . γαμεῖ γάμον τοιοῦτον ᾧ ποτ᾽ ἀσχαλᾷ . θέορτον ,ἢ βρότειον ; εἰ ῥητόν ,φράσον . ; οὐ γὰρ ῥητὸν αὐδᾶσθαι τόδε . ἦ πρὸς δάμαρτος ἐξανίσταται θρόνων ; ἣ τέξεταί γε παῖδα φέρτερον πατρός . οὐδ᾽ ἔστιν αὐτῷ τῆσδ᾽ ἀποστροφὴ τύχης ; οὐ δῆτα ,πλὴν ἔγωγ᾽ ἂν ἐκ δεσμῶν λυθείς . τίς οὖν ὁ λύσων ἐστὶν ἄκοντος Διός ; τῶν σῶν τιν᾽ αὐτὸν ἐγγόνων εἶναι χρεών . πῶς εἶπας ; ἦ ᾽ μὸς παῖς σ᾽ ἀπαλλάξει κακῶν ; τρίτος γε γένναν πρὸς δέκ᾽ ἄλλαισιν γοναῖς . ἥδ᾽ οὐκέτ᾽ εὐξύμβλητος ἡ χρησμῳδία . καὶ μηδὲ σαυτῆς ἐκμαθεῖν ζήτει πόνους . μή μοι προτείνων κέρδος εἶτ᾽ ἀποστέρει . δυοῖν λόγοιν σε θατέρῳ δωρήσομαι . ποίοιν ; πρόδειξον ,αἵρεσίν τ᾽ ἐμοὶ δίδου . δίδωμ᾽ · ἑλοῦ γάρ ,ἢ πόνων τὰ λοιπά σοι φράσω σαφηνῶς ,ἢ τὸν ἐκλύσοντ᾽ ἐμέ . τούτων σὺ τὴν μὲν τῇδε ,τὴν δ᾽ ἐμοὶ χάριν θέσθαι θέλησον ,μηδ᾽ ἀτιμάσῃς λόγου ·καὶ τῇδε μὲν γέγωνε τὴν λοιπὴν πλάνην ,ἐμοὶ δὲ τὸν λύσοντα · τοῦτο γὰρ ποθῶ . ἐπεὶ προθυμεῖσθ᾽ ,οὐκ ἐναντιώσομαι τὸ μὴ οὐ γεγωνεῖν πᾶν ὅσον προσχρῄζετε . σοὶ πρῶτον ,Ἰοῖ ,πολύδονον πλάνην φράσω ,ἣν ἐγγράφου σὺ μνήμοσιν δέλτοις φρενῶν . ὅταν περάσῃς ῥεῖθρον ἠπείροιν ὅρον ,πρὸς ἀντολὰς φλογῶπας ἡλιοστιβεῖς πόντου περῶσα φλοῖσβον ,ἔστ᾽ ἂν ἐξίκῃ πρὸς Γοργόνεια πεδία Κισθήνης ,ἵνα αἱ Φορκίδες ναίουσι δηναιαὶ κόραι τρεῖς κυκνόμορφοι ,κοινὸν ὄμμ᾽ ἐκτημέναι ,μονόδοντες ,ἃς οὔθ᾽ ἥλιος προσδέρκεται ἀκτῖσιν οὔθ᾽ ἡ νύκτερος μήνη ποτέ . πέλας δ᾽ ἀδελφαὶ τῶνδε τρεῖς κατάπτεροι ,δρακοντόμαλλοι Γοργόνες βροτοστυγεῖς ,ἃς θνητὸς οὐδεὶς εἰσιδὼν ἕξει πνοάς . τοιοῦτο μέν σοι τοῦτο φρούριον λέγω · ἄλλην δ᾽ ἄκουσον δυσχερῆ θεωρίαν · ὀξυστόμους γὰρ Ζηνὸς ἀκραγεῖς κύνας γρῦπας φύλαξαι ,τόν τε μουνῶπα στρατὸν Ἀριμασπὸν ἱπποβάμον᾽ ,οἳ χρυσόρρυτον οἰκοῦσιν ἀμφὶ νᾶμα Πλούτωνος πόρου · τούτοις σὺ μὴ πέλαζε . τηλουρὸν δὲ γῆν ἥξεις ,κελαινὸν φῦλον ,οἳ πρὸς ἡλίου ναίουσι πηγαῖς ,ἔνθα ποταμὸς Αἰθίοψ . τούτου παρ᾽ ὄχθας ἕρφ᾽ ,ἕως ἂν ἐξίκῃ καταβασμόν ,ἔνθα Βιβλίνων ὀρῶν ἄπο ἵησι σεπτὸν Νεῖλος εὔποτον ῥέος . οὗτός σ᾽ ὁδώσει τὴν τρίγωνον ἐς χθόνα Νειλῶτιν ,οὗ δὴ τὴν μακρὰν ἀποικίαν ,Ἰοῖ ,πέπρωται σοί τε καὶ τέκνοις κτίσαι . τῶν δ᾽ εἴ τί σοι ψελλόν τε καὶ δυσεύρετον ,ἐπανδίπλαζε καὶ σαφῶς ἐκμάνθανε · σχολὴ δὲ πλείων ἢ θέλω πάρεστί μοι . εἰ μέν τι τῇδε λοιπὸν ἢ παρειμένον ἔχεις γεγωνεῖν τῆς πολυφθόρου πλάνης ,λέγ᾽ · εἰ δὲ πάντ᾽ εἴρηκας ,ἡμῖν αὖ χάριν δὸς ἥνπερ αἰτούμεσθα ,μέμνησαι δέ που . τὸ πᾶν πορείας ἥδε τέρμ᾽ ἀκήκοεν . ὅπως δ᾽ ἂν εἰδῇ μὴ μάτην κλύουσά μου ,ἃ πρὶν μολεῖν δεῦρ᾽ ἐκμεμόχθηκεν φράσω ,τεκμήριον τοῦτ᾽ αὐτὸ δοὺς μύθων ἐμῶν . ὄχλον μὲν οὖν τὸν πλεῖστον ἐκλείψω λόγων ,πρὸς αὐτὸ δ᾽ εἶμι τέρμα σῶν πλανημάτων . ἐπεὶ γὰρ ἦλθες πρὸς Μολοσσὰ γάπεδα ,τὴν αἰπύνωτόν τ᾽ ἀμφὶ Δωδώνην ,ἵνα μαντεῖα θᾶκός τ᾽ ἐστὶ Θεσπρωτοῦ Διός ,τέρας τ᾽ ἄπιστον ,αἱ προσήγοροι δρύες ,ὑφ᾽ ὧν σὺ λαμπρῶς κοὐδὲν αἰνικτηρίως προσηγορεύθης ἡ Διὸς κλεινὴ δάμαρ μέλλουσ᾽ ἔσεσθαι .τῶνδε προσσαίνει σέ τι ; ἐντεῦθεν οἰστρήσασα τὴν παρακτίαν κέλευθον ᾖξας πρὸς μέγαν κόλπον Ῥέας ,ἀφ᾽ οὗ παλιμπλάγκτοισι χειμάζῃ δρόμοις · χρόνον δὲ τὸν μέλλοντα πόντιος μυχός ,σαφῶς ἐπίστασ᾽ ,Ἰόνιος κεκλήσεται ,. τῆς σῆς πορείας μνῆμα τοῖς πᾶσιν βροτοῖς . σημεῖά σοι τάδ᾽ ἐστὶ τῆς ἐμῆς φρενός ,ὡς δέρκεται πλέον τι τοῦ πεφασμένου . τὰ λοιπὰ δ᾽ ὑμῖν τῇδέ τ᾽ ἐς κοινὸν φράσω ,ἐς ταὐτὸν ἐλθὼν τῶν πάλαι λόγων ἴχνος .ἔστιν πόλις Κάνωβος ἐσχάτη χθονός ,Νείλου πρὸς αὐτῷ στόματι καὶ προσχώματι ·ἐνταῦθα δή σε Ζεὺς τίθησιν ἔμφρονα ἐπαφῶν ἀταρβεῖ χειρὶ καὶ θιγὼν μόνον . ἐπώνυμον δὲ τῶν Διὸς γεννημάτων τέξεις κελαινὸν Ἔπαφον ,ὃς καρπώσεται ὅσην πλατύρρους Νεῖλος ἀρδεύει χθόνα · πέμπτη δ᾽ ἀπ᾽ αὐτοῦ γέννα πεντηκοντάπαις πάλιν πρὸς Ἄργος οὐχ ἑκοῦσ᾽ ἐλεύσεται θηλύσπορος ,φεύγουσα συγγενῆ γάμον ἀνεψιῶν · οἱ δ᾽ ἐπτοημένοι φρένας ,κίρκοι πελειῶν οὐ μακρὰν λελειμμένοι ,ἥξουσι θηρεύοντες οὐ θηρασίμους γάμους ,φθόνον δὲ σωμάτων ἕξει θεός · Πελασγία δὲ δέξεται θηλυκτόνῳ Ἄρει ,δαμέντων νυκτιφρουρήτῳ θράσει . γυνὴ γὰρ ἄνδρ᾽ ἕκαστον αἰῶνος στερεῖ ,δίθηκτον ἐν σφαγαῖσι βάψασα ξίφος ·τοιάδ᾽ ἐπ᾽ ἐχθροὺς τοὺς ἐμοὺς ἔλθοι Κύπρις .μίαν δὲ παίδων ἵμερος θέλξει τὸ μὴ κτεῖναι σύνευνον ,ἀλλ᾽ ἀπαμβλυνθήσεται γνώμην · δυοῖν δὲ θάτερον βουλήσεται ,κλύειν ἄναλκις μᾶλλον ἢ μιαιφόνος · αὕτη κατ᾽ Ἄργος βασιλικὸν τέξει γένος .μακροῦ λόγου δεῖ ταῦτ᾽ ἐπεξελθεῖν τορῶς . σπορᾶς γε μὴν ἐκ τῆσδε φύσεται θρασὺς τόξοισι κλεινός ,ὃς πόνων ἐκ τῶνδ᾽ ἐμὲ λύσει . τοιόνδε χρησμὸν ἡ παλαιγενὴς μήτηρ ἐμοὶ διῆλθε Τιτανὶς Θέμις · ὅπως δὲ χὤπη ,ταῦτα δεῖ μακροῦ λόγου εἰπεῖν ,σύ τ᾽ οὐδὲν ἐκμαθοῦσα κερδανεῖς . ἐλελεῦ ἐλελεῦ ,ὑπό μ᾽ αὖ σφάκελος καὶ φρενοπληγεῖς μανίαι θάλπουσ᾽ ,οἴστρου δ᾽ ἄρδις χρίει μ᾽ ἄπυρος · κραδία δὲ φόβῳ φρένα λακτίζει . τροχοδινεῖται δ᾽ ὄμμαθ᾽ ἑλίγδην ,ἔξω δὲ δρόμου φέρομαι λύσσης πνεύματι μάργῳ ,γλώσσης ἀκρατής ·θολεροὶ δὲ λόγοι παίουσ᾽ εἰκῆ στυγνῆς πρὸς κύμασιν ἄτης .ἦ σοφὸς ἦ σοφὸς [ἦν] ὃς πρῶτος ἐν γνώμᾳ τόδ᾽ ἐβάστασε καὶ γλώς - σᾳ διεμυθολόγησεν ,ὡς τὸ κηδεῦσαι καθ᾽ ἑαυτὸν ἀριστεύει μακρῷ ,καὶ μήτε τῶν πλούτῳ διαθρυπτομένων μήτε τῶν γέννᾳ μεγαλυνομένων ὄντα χερνήταν ἐραστεῦσαι γάμων .μήποτε μήποτέ μ᾽ ,ὦ πότνιαι Μοῖραι ,λεχέων Διὸς εὐνά - τειραν ἴδοισθε πέλουσαν ·μηδὲ πλαθείην γαμέτᾳ τινὶ τῶν ἐξ οὐρανοῦ . ταρβῶ γὰρ ἀστεργάνορα παρθενίαν εἰσορῶσ᾽ Ἰοῦς ἀμαλαπτομέναν δυσπλάνοις Ἥρας ἀλατείαις πόνων . ἐμοὶ δ᾽ ὅτε μὲν ὁμαλὸς ὁ γάμος ,ἄφοβος ·[οὐ δέδια · ] μηδὲ κρεισσόνων θεῶν ἔρως ἄφυκτον ὄμμα προσδράκοι με . ἀπόλεμος ὅδε γ᾽ ὁ πόλεμος ,ἄπορα πόριμος · οὐδ᾽ ἔχω τίς ἂν γενοίμαν .τὰν Διὸς γὰρ οὐχ ὁρῶ μῆτιν ὅπα φύγοιμ᾽ ἄν . ἦ μὴν ἔτι Ζεύς ,καίπερ αὐθάδης φρενῶν ,ἔσται ταπεινός ,οἷον ἐξαρτύεται γάμον γαμεῖν ,ὃς αὐτὸν ἐκ τυραννίδος θρόνων τ᾽ ἄιστον ἐκβαλεῖ · πατρὸς δ᾽ ἀρὰ Κρόνου τότ᾽ ἤδη παντελῶς κρανθήσεται ,ἣν ἐκπίτνων ἠρᾶτο δηναιῶν θρόνων . τοιῶνδε μόχθων ἐκτροπὴν οὐδεὶς θεῶν δύναιτ᾽ ἂν αὐτῷ πλὴν ἐμοῦ δεῖξαι σαφῶς . ἐγὼ τάδ᾽ οἶδα χᾦ τρόπῳ . πρὸς ταῦτά νυν θαρσῶν καθήσθω τοῖς πεδαρσίοις κτύποις πιστός ,τινάσσων τ᾽ ἐν χεροῖν πύρπνουν βέλος . οὐδὲν γὰρ αὐτῷ ταῦτ᾽ ἐπαρκέσει τὸ μὴ οὐ πεσεῖν ἀτίμως πτώματ᾽ οὐκ ἀνασχετά · τοῖον παλαιστὴν νῦν παρασκευάζεται ἐπ᾽ αὐτὸς αὑτῷ ,δυσμαχώτατον τέρας ·ὃς δὴ κεραυνοῦ κρείσσον᾽ εὑρήσει φλόγα ,βροντῆς θ᾽ ὑπερβάλλοντα καρτερὸν κτύπον · θαλασσίαν τε γῆς τινάκτειραν νόσον τρίαιναν ,αἰχμὴν τὴν Ποσειδῶνος ,σκεδᾷ . πταίσας δὲ τῷδε πρὸς κακῷ μαθήσεται ὅσον τό τ᾽ ἄρχειν καὶ τὸ δουλεύειν δίχα .σύ θην ἃ χρῄζεις ,ταῦτ᾽ ἐπιγλωσσᾷ Διός .ἅπερ τελεῖται ,πρὸς δ᾽ ἃ βούλομαι λέγω . καὶ προσδοκᾶν χρὴ δεσπόσειν Ζηνός τινα ; καὶ τῶνδέ γ᾽ ,ἕξει δυσλοφωτέρους πόνους . πῶς δ᾽ οὐχὶ ταρβεῖς τοιάδ᾽ ἐκρίπτων ἔπη ; τί δ᾽ ἂν φοβοίμην ᾧ θανεῖν οὐ μόρσιμον ; ἀλλ᾽ ἆθλον ἄν σοι τοῦδ᾽ ἔτ᾽ ἀλγίω πόροι . ὁ δ᾽ οὖν ποιείτω · πάντα προσδοκητά μοι . οἱ προσκυνοῦντες τὴν Ἀδράστειαν σοφοί . σέβου ,προσεύχου ,θῶπτε τὸν κρατοῦντ᾽ ἀεί . ἐμοὶ δ᾽ ἔλασσον Ζηνὸς ἢ μηδὲν μέλει . δαρὸν γὰρ οὐκ ἄρξει θεοῖς . ἀλλ᾽ εἰσορῶ γὰρ τόνδε τὸν Διὸς τρόχιν ,τὸν τοῦ τυράννου τοῦ νέου διάκονον · πάντως τι καινὸν ἀγγελῶν ἐλήλυθεν . σὲ τὸν σοφιστήν ,τὸν πικρῶς ὑπέρπικρον ,τὸν ἐξαμαρτόντ᾽ εἰς θεοὺς ἐφημέροις πορόντα τιμάς ,τὸν πυρὸς κλέπτην λέγω · πατὴρ ἄνωγέ σ᾽ οὕστινας κομπεῖς γάμους αὐδᾶν ,πρὸς ὧν ἐκεῖνος ἐκπίπτει κράτους .καὶ ταῦτα μέντοι μηδὲν αἰνικτηρίως ,ἀλλ᾽ αὔθ᾽ ἕκαστα φράζε ·μηδέ μοι διπλᾶς ὁδούς ,Προμηθεῦ ,προσβάλῃς · ὁρᾷς δ᾽ ὅτι Ζεὺς τοῖς τοιούτοις οὐχὶ μαλθακίζεται . σεμνόστομός γε καὶ φρονήματος πλέως ὁ μῦθός ἐστιν ,ὡς θεῶν ὑπηρέτου . νέον νέοι κρατεῖτε καὶ δοκεῖτε δὴ ναίειν ἀπενθῆ πέργαμ᾽ · οὐκ ἐκ τῶνδ᾽ ἐγὼ δισσοὺς τυράννους ἐκπεσόντας ᾐσθόμην ; τρίτον δὲ τὸν νῦν κοιρανοῦντ᾽ ἐπόψομαι αἴσχιστα καὶ τάχιστα . μή τί σοι δοκῶ ταρβεῖν ὑποπτήσσειν τε τε τοὺς νέους θεούς ; πολλοῦ γε καὶ τοῦ παντὸς ἐλλείπω . σὺ δὲ κέλευθον ἥνπερ ἦλθες ἐγκόνει πάλιν · πεύσῃ γὰρ οὐδὲν ὧν ἀνιστορεῖς ἐμέ . τοιοῖσδε μέντοι καὶ πρὶν αὐθαδίσμασιν ἐς τάσδε σαυτὸν πημονὰς καθώρμισας . τῆς σῆς λατρείας τὴν ἐμὴν δυσπραξίαν ,σαφῶς ἐπίστασ᾽ ,οὐκ ἂν ἀλλάξαιμ᾽ ἐγώ .κρεῖσσον γὰρ οἶμαι τῇδε λατρεύειν πέτρᾳ ἢ πατρὶ φῦναι Ζηνὶ πιστὸν ἄγγελον . οὕτως ὑβρίζειν τοὺς ὑβρίζοντας χρεών . χλιδᾶν ἔοικας τοῖς παροῦσι πράγμασι . χλιδῶ ; χλιδῶντας ὧδε τοὺς ἐμοὺς ἐγὼ ἐχθροὺς ἴδοιμι · καὶ σὲ δ᾽ ἐν τούτοις λέγω . ἦ κἀμὲ γάρ τι συμφοραῖς ἐπαιτιᾷ ; ἁπλῷ λόγῳ τοὺς πάντας ἐχθαίρω θεούς ,ὅσοι παθόντες εὖ κακοῦσί μ᾽ ἐκδίκως . κλύω σ᾽ ἐγὼ μεμηνότ᾽ οὐ σμικρὰν νόσον . νοσοῖμ᾽ ἄν ,εἰ νόσημα τοὺς ἐχθροὺς στυγεῖν . εἴης φορητὸς οὐκ ἄν ,εἰ πράσσοις καλῶς . ὤμοι . ὤμοι ; ἀλλ᾽ ἐκδιδάσκει πάνθ᾽ ὁ γηράσκων χρόνος . καὶ μὴν σύ γ᾽ οὔπω σωφρονεῖν ἐπίστασαι . σὲ γὰρ προσηύδων οὐκ ἂν ὄνθ᾽ ὑπηρέτην . ἐρεῖν ἔοικας οὐδὲν ὧν χρῄζει πατήρ . καὶ μὴν ὀφείλων γ᾽ ἂν τίνοιμ᾽ αὐτῷ χάριν . ἐκερτόμησας δῆθεν ὡς παῖδ᾽ ὄντα με . οὐ γὰρ σὺ παῖς τε κἄτι τοῦδ᾽ ἀνούστερος εἰ προσδοκᾷς ἐμοῦ τι πεύσεσθαι πάρα ; οὐκ ἔστιν αἴκισμ᾽ οὐδὲ μηχάνημ᾽ ὅτῳ προτρέψεταί με Ζεὺς γεγωνῆσαι τάδε ,πρὶν ἂν χαλασθῇ δεσμὰ λυμαντήρια . πρὸς ταῦτα ῥιπτέσθω μὲν αἰθαλοῦσσα φλόξ ,λευκοπτέρῳ δὲ νιφάδι καὶ βροντήμασι χθονίοις κυκάτω πάντα καὶ ταρασσέτω . γνάμψει γὰρ οὐδὲν τῶνδέ μ᾽ ὥστε καὶ φράσαι πρὸς οὗ χρεών νιν ἐκπεσεῖν τυραννίδος . ὅρα νυν εἴ σοι ταῦτ᾽ ἀρωγὰ φαίνεται . ὦπται πάλαι δὴ καὶ βεβούλευται τάδε . τόλμησον ,ὦ μάταιε ,τόλμησόν ποτε πρὸς τὰς παρούσας πημονὰς ὀρθῶς φρονεῖν ,ὀχλεῖς μάτην με κῦμ᾽ ὅπως παρηγορῶν . εἰσελθέτω σε μήποθ᾽ ὡς ἐγὼ Διὸς γνώμην φοβηθεὶς θηλύνους γενήσομαι ,καὶ λιπαρήσω τὸν μέγα στυγούμενον γυναικομίμοις ὑπτιάσμασιν χερῶν λῦσαί με δεσμῶν τῶνδε · τοῦ παντὸς δέω . λέγων ἔοικα πολλὰ καὶ μάτην ἐρεῖν · τέγγῃ γὰρ οὐδὲν οὐδὲ μαλθάσσῃ λιταῖς ἐμαῖς · δακὼν δὲ στόμιον ὡς νεοζυγὴς πῶλος βιάζῃ καὶ πρὸς ἡνίας μάχῃ . αὐθαδία γὰρ τῷ φρονοῦντι μὴ καλῶς αὐτὴ καθ᾽ αὑτὴν οὐδενὸς μεῖζον σθένει . σκέψαι δ᾽ ,ἐὰν μὴ τοῖς ἐμοῖς πεισθῇς λόγοις ,οἷός σε χειμὼν καὶ κακῶν τρικυμία ἔπεισ᾽ ἄφυκτος · πρῶτα μὲν γὰρ ὀκρίδα φάραγγα βροντῇ καὶ κεραυνίᾳ φλογὶ πατὴρ σπαράξει τήνδε ,καὶ κρύψει δέμας τὸ σόν ,πετραία δ᾽ ἀγκάλη σε βαστάσει . μακρὸν δὲ μῆκος ἐκτελευτήσας χρόνου ἄψορρον ἥξεις εἰς φάος · Διὸς δέ τοί πτηνὸς κύων ,δαφοινὸς αἰετός ,λάβρως διαρταμήσει σώματος μέγα ῥάκος ,ἄκλητος ἕρπων δαιταλεὺς πανήμερος ,κελαινόβρωτον δ᾽ ἧπαρ ἐκθοινήσεται . τοιοῦδε μόχθου τέρμα μή τι προσδόκα ,πρὶν ἂν θεῶν τις διάδοχος τῶν σῶν πόνων φανῇ ,θελήσῃ τ᾽ εἰς ἀναύγητον μολεῖν Ἅιδην κνεφαῖά τ᾽ ἀμφὶ Ταρτάρου βάθη . πρὸς ταῦτα βούλευ᾽ ·ὡς ὅδ᾽ οὐ πεπλασμένος ὁ κόμπος ,ἀλλὰ καὶ λίαν εἰρημένος · ψευδηγορεῖν γὰρ οὐκ ἐπίσταται στόμα τὸ Δῖον ,ἀλλὰ πᾶν ἔπος τελεῖ · σὺ δὲ πάπταινε καὶ φρόντιζε ,μηδ᾽ αὐθαδίαν εὐβουλίας ἀμείνον᾽ ἡγήσῃ ποτέ . ἡμῖν μὲν Ἑρμῆς οὐκ ἄκαιρα φαίνεται λέγειν . ἄνωγε γάρ σε τὴν αὐθαδίαν μεθέντ᾽ ἐρευνᾶν τὴν σοφὴν εὐβουλίαν . πιθοῦ · σοφῷ γὰρ αἰσχρὸν ἐξαμαρτάνειν . εἰδότι τοί μοι τάσδ᾽ ἀγγελίας ὅδ᾽ ἐθώυξεν · πάσχειν δὲ κακῶς ἐχθρὸν ὑπ᾽ ἐχθρῶν οὐδὲν ἀεικές . πρὸς ταῦτ᾽ ἐπ᾽ ἐμοὶ ῥιπτέσθω μὲν πυρὸς ἀμφήκης βόστρυχος ,αἰθὴρ δ᾽ ἐρεθιζέσθω βροντῇ σφακέλῳ τ᾽ ἀγρίων ἀνέμων · χθόνα δ᾽ ἐκ πυθμένων αὐταῖς ῥίζαις πνεῦμα κραδαίνοι ,κῦμα δὲ πόντου τραχεῖ ῥοθίῳ συγχώσειεν τῶν οὐρανίων ἄστρων διόδους · εἴς τε κελαινὸν Τάρταρον ἄρδην ῥίψειε δέμας τοὐμὸν ἀνάγκης στερραῖς δίναις · πάντως ἐμέ γ᾽ οὐ θανατώσει . τοιάδε μέντοι τῶν φρενοπλήκτων βουλεύματ᾽ ἔπη τ᾽ ἔστιν ἀκοῦσαι . τί γὰρ ἐλλείπει μὴ οὐ παραπαίειν ἡ τοῦδ᾽ εὐχή ; τί χαλᾷ μανιῶν ; ἀλλ᾽ οὖν ὑμεῖς γ᾽ αἱ πημοσύναις συγκάμνουσαι ταῖς τοῦδε τόπων μετά ποι χωρεῖτ᾽ ἐκ τῶνδε θοῶς ,μὴ φρένας ὑμῶν ἠλιθιώσῃ βροντῆς μύκημ᾽ ἀτέραμνον . ἄλλο τι φώνει καὶ παραμυθοῦ μ᾽ ὅ τι καὶ πείσεις · οὐ γὰρ δή που τοῦτό γε τλητὸν παρέσυρας ἔπος . πῶς με κελεύεις κακότητ᾽ ἀσκεῖν ; μετὰ τοῦδ᾽ ὅ τι χρὴ πάσχειν ἐθέλω · τοὺς προδότας γὰρ μισεῖν ἔμαθον ,κοὐκ ἔστι νόσος τῆσδ᾽ ἥντιν᾽ ἀπέπτυσα μᾶλλον . ἀλλ᾽ οὖν μέμνησθ᾽ ἁγὼ προλέγω μηδὲ πρὸς ἄτης θηραθεῖσαι μέμψησθε τύχην ,μηδέ ποτ᾽ εἴπηθ᾽ ὡς Ζεὺς ὑμᾶς εἰς ἀπρόοπτον πῆμ᾽ εἰσέβαλεν · μὴ δῆτ᾽ αὐταὶ δ᾽ ὑμᾶς αὐτάς . εἰδυῖαι γὰρ κοὐκ ἐξαίφνης οὐδὲ λαθραίως εἰς ἀπέρατον δίκτυον ἄτης ἐμπλεχθήσεσθ᾽ ὑπ᾽ ἀνοίας . καὶ μὴν ἔργῳ κοὐκέτι μύθῳ χθὼν σεσάλευται · βρυχία δ᾽ ἠχὼ παραμυκᾶται βροντῆς ,ἕλικες δ᾽ ἐκλάμπουσι στεροπῆς ζάπυροι ,στρόμβοι δὲ κόνιν εἱλίσσουσι · σκιρτᾷ δ᾽ ἀνέμων πνεύματα πάντων εἰς ἄλληλα στάσιν ἀντίπνουν ἀποδεικνύμενα · ξυντετάρακται δ᾽ αἰθὴρ πόντῳ . τοιάδ᾽ ἐπ᾽ ἐμοὶ ῥιπὴ Διόθεν τεύχουσα φόβον στείχει φανερῶς . ὦ μητρὸς ἐμῆς σέβας ,ὦ πάντων αἰθὴρ κοινὸν φάος εἱλίσσων ,ἐσορᾷς μ᾽ ὡς ἔκδικα πάσχω . Τάδε μὲν Περσῶν τῶν οἰχομένων Ἑλλάδ᾽ ἐς αἶαν πιστὰ καλεῖται ,καὶ τῶν ἀφνεῶν καὶ πολυχρύσων ἑδράνων φύλακες ,κατὰ πρεσβείαν οὓς αὐτὸς ἄναξ Ξέρξης βασιλεὺς Δαρειογενὴς εἵλετο χώρας ἐφορεύειν .ἀμφὶ δὲ νόστῳ τῷ βασιλείῳ καὶ πολυχρύσου στρατιᾶς ἤδη κακόμαντις ἄγαν ὀρσολοπεῖται θυμὸς ἔσωθεν .πᾶσα γὰρ ἰσχὺς Ἀσιατογενὴς ᾤχωκε ,νέον δ᾽ ἄνδρα βαΰζει ,κοὔτε τις ἄγγελος οὔτε τις ἱππεὺς ἄστυ τὸ Περσῶν ἀφικνεῖται ·οἵτε τὸ Σούσων ἠδ᾽ Ἀγβατάνων καὶ τὸ παλαιὸν Κίσσιον ἕρκος προλιπόντες ἔβαν ,τοὶ μὲν ἐφ᾽ ἵππων . τοὶ δ᾽ ἐπὶ ναῶν ,πεζοί τε βάδην πολέμου στῖφος παρέχοντες · οἷος Ἀμίστρης ἠδ᾽ Ἀρταφρένης καὶ Μεγαβάτης ἠδ᾽ Ἀστάσπης ,ταγοὶ Περσῶν ,βασιλῆς βασιλέως ὕποχοι μεγάλου ,σοῦνται ,στρατιᾶς πολλῆς ἔφοροι ,τοξοδάμαντές τ᾽ ἠδ᾽ ἱπποβάται ,φοβεροὶ μὲν ἰδεῖν ,δεινοὶ δὲ μάχην ψυχῆς εὐτλήμονι δόξῃ · Ἀρτεμβάρης θ᾽ ἱππιοχάρμης καὶ Μασίστρης ,ὅ τε τοξοδάμας ἐσθλὸς Ἰμαῖος ,Φαρανδάκης θ᾽ ,ἵππων τ᾽ ἐλατὴρ Σοσθάνης . ἄλλους δ᾽ ὁ μέγας καὶ πολυθρέμμων Νεῖλος ἔπεμψεν ·Σουσισκάνης ,Πηγασταγὼν Αἰγυπτογενής ,ὅ τε τῆς ἱερᾶς Μέμφιδος ἄρχων μέγας Ἀρσάμης ,τάς τ᾽ ὠγυγίους Θήβας ἐφέπων Ἀριόμαρδος ,καὶ ἑλειοβάται ναῶν ἐρέται δεινοὶ πλῆθός τ᾽ ἀνάριθμοι . ἁβροδιαίτων δ᾽ ἕπεται Λυδῶν ὄχλος ,οἵ τ᾽ ἐπίπαν ἠπειρογενὲς κατέχουσιν ἔθνος ,τοὺς Μητρογαθὴς Ἀρκτεύς τ᾽ ἀγαθός ,βασιλῆς δίοποι ,καὶ πολύχρυσοι Σάρδεις ἐπόχους πολλοῖς ἅρμασιν ἐξορμῶσιν ,δίρρυμά τε καὶ τρίρρυμα τέλη ,φοβερὰν ὄψιν προσιδέσθαι . στεῦται δ᾽ ἱεροῦ Τμώλου πελάται ζυγὸν ἀμφιβαλεῖν δούλιον Ἑλλάδι ,Μάρδων ,Θάρυβις ,λόγχης ἄκμονες ,καὶ ἀκοντισταὶ Μυσοί · Βαβυλὼν δ᾽ ἡ πολύχρυσος πάμμικτον ὄχλον πέμπει σύρδην ,ναῶν τ᾽ ἐπόχους καὶ τοξουλκῷ λήματι πιστούς · τὸ μαχαιροφόρον τ᾽ ἔθνος ἐκ πάσης Ἀσίας ἕπεται δειναῖς βασιλέως ὑπὸ πομπαῖς .τοιόνδ᾽ ἄνθος Περσίδος αἴας οἴχεται ἀνδρῶν ,οὓς πέρι πᾶσα χθὼν Ἀσιῆτις θρέψασα πόθῳ στένεται μαλερῷ ,τοκέες τ᾽ ἄλοχοί θ᾽ ἡμερολεγδὸν τείνοντα χρόνον τρομέονται . πεπέρακεν μὲν ὁ περσέπτολις ἤδη βασίλειος στρατὸς εἰς ἀν - τίπορον γείτονα χώραν ,λινοδέσμῳ σχεδίᾳ πορθ - μὸν ἀμείψας Ἀθαμαντίδος Ἕλλας ,πολύγομφον ὅδισμα ζυγὸν ἀμφιβαλὼν αὐχένι πόντου . πολυάνδρου δ᾽ Ἀσίας θούριος ἄρχων ἐπὶ πᾶσαν χθόνα ποιμα - νόριον θεῖον ἐλαύνει διχόθεν ,πεζονόμον τ᾽ ἔκ τε θαλάσσας ,ἐχυροῖσι πεποιθὼς στυφελοῖς ἐφέταις ,χρυ - σογόνου γενεᾶς ἰσόθεος φώς . κυάνεον δ᾽ ὄμμασι λεύσσων φονίου δέργμα δράκοντος ,πολύχειρ καὶ πολυναύτας ,Σύριόν θ᾽ ἅρμα διώκων ,ἐπάγει δουρικλύτοις ἀν - δράσι τοξόδαμνον Ἄρη . δόκιμος δ᾽ οὔτις ὑποστὰς μεγάλῳ ῥεύματι φωτῶν ἐχυροῖς ἕρκεσιν εἴργειν ἄμαχον κῦμα θαλάσσας · ἀπρόσοιστος γὰρ ὁ Περσᾶν στρατὸς ἀλκίφρων τε λαός . θεόθεν γὰρ κατὰ Μοῖρ᾽ ἐκράτησεν τὸ παλαι - όν ,ἐπέσκηψε δὲ Πέρσαις πολέμους πυργοδαΐκτους διέπειν ἱππιοχάρμας τε κλόνους πόλεών τ᾽ ἀναστάσεις . ἔμαθον δ᾽ εὐρυπόροι - ο θαλάσσας πολιαι - νομένας πνεύματι λάβρῳ ἐσορᾶν πόντιον ἄλσος ,πίσυνοι λεπτοδόμοις πεί - σμασι λα - οπόροις τε μαχαναῖς . δολόμητιν δ᾽ ἀπάταν θεοῦ τίς ἀνὴρ θνατὸς ἀλύξει ; τίς ὁ κραιπνῷ ποδὶ πήδη - μα τόδ᾽ εὐπετῶς ἀνᾴσσων ; φιλόφρων γὰρ παρασαίνει βροτὸν εἰς ἄρκυας Ἄτα ,τόθεν οὐκ ἔστιν ὕπερθέν νιν ἄνατον ἐξαλύξαι . ταῦτά μοι μελαγχίτων φρὴν ἀμύσσεται φόβῳ ,ὀᾶ ,Περσικοῦ στρατεύματος τοῦδε ,μὴ πόλις πύθη - ται κένανδρον μέγ᾽ ἄστυ Σουσίδος , καὶ τὸ Κισσίων πόλισμ᾽ ἀντίδουπον ᾁσεται ,ὀᾶ ,τοῦτ᾽ ἔπος γυναικοπλη - θὴς ὅμιλος ἀπύων ,βυσσίνοις δ᾽ ἐν πέπλοις πέσῃ λακίς . πᾶς γὰρ ἱππηλάτας καὶ πεδοστιβὴς λεὼς σμῆνος ὣς ἐκλέλοιπεν μελις - σᾶν σὺν ὀρχάμῳ στρατοῦ ,τὸν ἀμφίζευκτον ἐξαμείψας ἀμφοτέρας ἅλιον πρῶνα κοινὸν αἴας . λέκτρα δ᾽ ἀνδρῶν πόθῳ πίμπλαται δακρύμασιν · Περσίδες δ᾽ ἁβροπενθεῖς ἑκά - στα πόθῳ φιλάνορι τὸν αἰχμάεντα θοῦρον εὐνα - τῆρ᾽ ἀποπεμψαμένα λείπεται μονόζυξ . ἀλλ᾽ ἄγε ,Πέρσαι ,τόδ᾽ ἐνεζόμενοι στέγος ἀρχαῖον ,φροντίδα κεδνὴν καὶ βαθύβουλον θώμεθα ,χρεία δὲ προσήκει ,πῶς ἄρα πράσσει Ξέρξης βασιλεὺς Δαρειογενής ,τὸ πατρωνύμιον γένος ἡμέτερον · πότερον τόξου ῥῦμα τὸ νικῶν ,ἢ δορικράνου λόγχης ἰσχὺς κεκράτηκεν . ἀλλ᾽ ἥδε θεῶν ἴσον ὀφθαλμοῖς φάος ὁρμᾶται μήτηρ βασιλέως ,βασίλεια δ᾽ ἐμή · προσπίτνω · καὶ προσφθόγγοις δὲ χρεὼν αὐτὴν πάντας μύθοισι προσαυδᾶν . ὦ βαθυζώνων ἄνασσα Περσίδων ὑπερτάτη ,μῆτερ ἡ Ξέρξου γεραιά ,χαῖρε ,Δαρείου γύναι · θεοῦ μὲν εὐνάτειρα Περσῶν ,θεοῦ δὲ καὶ μήτηρ ἔφυς ,εἴ τι μὴ δαίμων παλαιὸς νῦν μεθέστηκε στρατῷ . ταῦτα δὴ λιποῦσ᾽ ἱκάνω χρυσεοστόλμους δόμους καὶ τὸ Δαρείου τε κἀμὸν κοινὸν εὐνατήριον . κἀμὲ καρδίαν ἀμύσσει φροντίς · ἐς δ᾽ ὑμᾶς ἐρῶ μῦθον οὐδαμῶς ἐμαυτῆς οὖσ᾽ ἀδείμαντος ,φίλοι ,μὴ μέγας πλοῦτος κονίσας οὖδας ἀντρέψῃ ποδὶ ὄλβον ,ὃν Δαρεῖος ἦρεν οὐκ ἄνευ θεῶν τινος .ταῦτά μοι διπλῆ μέριμνα φραστός ἐστιν ἐν φρεσίν ,μήτε χρημάτων ἀνάνδρων πλῆθος ἐν τιμῇ σέβειν μήτ᾽ ἀχρημάτοισι λάμπειν φῶς ὅσον σθένος πάρα .ἔστι γὰρ πλοῦτός γ᾽ ἀμεμφής ,ἀμφὶ δ᾽ ὀφθαλμῷ φόβος ·ὄμμα γὰρ δόμων νομίζω δεσπότου παρουσίαν . πρὸς τάδ᾽ ὡς οὕτως ἐχόντων τῶνδε ,σύμβουλοι λόγου τοῦδέ μοι γένεσθε ,Πέρσαι ,γηραλέα πιστώματα · πάντα γὰρ τὰ κέδν᾽ ἐν ὑμῖν ἐστί μοι βουλεύματα . εὖ τόδ᾽ ἴσθι ,γῆς ἄνασσα τῆσδε ,μή σε δὶς φράσαι μήτ᾽ ἔπος μήτ᾽ ἔργον ὧν ἂν δύναμις ἡγεῖσθαι θέλῃ · εὐμενεῖς γὰρ ὄντας ἡμᾶς τῶνδε συμβούλους καλεῖς . πολλοῖς μὲν αἰεὶ νυκτέροις ὀνείρασιν ξύνειμ᾽ ,ἀφ᾽ οὗπερ παῖς ἐμὸς στείλας στρατὸν Ἰαόνων γῆν οἴχεται πέρσαι θέλων · ἀλλ᾽ οὔτι πω τοιόνδ᾽ ἐναργὲς εἰδόμην ὡς τῆς πάροιθεν εὐφρόνης · λέξω δέ σοι . ἐδοξάτην μοι δύο γυναῖκ᾽ εὐείμονε ,ἡ μὲν πέπλοισι Περσικοῖς ἠσκημένη ,ἡ δ᾽ αὖτε Δωρικοῖσιν ,εἰς ὄψιν μολεῖν ,μεγέθει τε τῶν νῦν ἐκπρεπεστάτα πολύ ,κάλλει τ᾽ ἀμώμω ,καὶ κασιγνήτα γένους ταὐτοῦ · πάτραν δ᾽ ἔναιον ἡ μὲν Ἑλλάδα κλήρῳ λαχοῦσα γαῖαν ,ἡ δὲ βάρβαρον . τούτω στάσιν τιν᾽ ,ὡς ἐγὼ ᾽ δόκουν ὁρᾶν ,τεύχειν ἐν ἀλλήλαισι ·παῖς δ᾽ ἐμὸς μαθὼν κατεῖχε κἀπράυνεν ,ἅρμασιν δ᾽ ὕπο ζεύγνυσιν αὐτὼ καὶ λέπαδν᾽ ἐπ᾽ αὐχένων τίθησι .χἠ μὲν τῇδ᾽ ἐπυργοῦτο στολῇ ἐν ἡνίαισί τ᾽ εἶχεν εὔαρκτον στόμα ,ἡ δ᾽ ἐσφάδαζε ,καὶ χεροῖν ἔντη δίφρου διασπαράσσει καὶ ξυναρπάζει βίᾳ ἄνευ χαλινῶν καὶ ζυγὸν θραύει μέσον . πίπτει δ᾽ ἐμὸς παῖς ,καὶ πατὴρ παρίσταται Δαρεῖος οἰκτείρων σφε · τὸν δ᾽ ὅπως ὁρᾷ Ξέρξης ,πέπλους ῥήγνυσιν ἀμφὶ σώματι . καὶ ταῦτα μὲν δὴ νυκτὸς εἰσιδεῖν λέγω . ἐπεὶ δ᾽ ἀνέστην καὶ χεροῖν καλλιρρόου ἔψαυσα πηγῆς ,σὺν θυηπόλῳ χερὶ βωμὸν προσέστην ,ἀποτρόποισι δαίμοσιν θέλουσα θῦσαι πέλανον ,ὧν τέλη τάδε . ὁρῶ δὲ φεύγοντ᾽ αἰετὸν πρὸς ἐσχάραν Φοίβου ·φόβῳ δ᾽ ἄφθογγος ἐστάθην ,φίλοι · μεθύστερον δὲ κίρκον εἰσορῶ δρόμῳ πτεροῖς ἐφορμαίνοντα καὶ χηλαῖς κάρα τίλλονθ᾽ · ταῦτ᾽ ἔμοιγε δείματ᾽ εἰσιδεῖν ,ὑμῖν δ᾽ ἀκούειν . εὖ γὰρ ἴστε ,παῖς ἐμὸς πράξας μὲν εὖ θαυμαστὸς ἂν γένοιτ᾽ ἀνήρ ,κακῶς δὲ πράξας ,οὐχ ὑπεύθυνος πόλει ,σωθεὶς δ᾽ ὁμοίως τῆσδε κοιρανεῖ χθονός . οὔ σε βουλόμεσθα ,μῆτερ ,οὔτ᾽ ἄγαν φοβεῖν λόγοις οὔτε θαρσύνειν . θεοὺς δὲ προστροπαῖς ἱκνουμένη ,εἴ τι φλαῦρον εἶδες ,αἰτοῦ τῶνδ᾽ ἀποτροπὴν τελεῖν ,τὰ δ᾽ ἀγάθ᾽ ἐκτελῆ γενέσθαι σοί τε καὶ τέκνοις σέθεν καὶ πόλει φίλοις τε πᾶσι . δεύτερον δὲ χρὴ χοὰς Γῇ τε καὶ φθιτοῖς χέασθαι · πρευμενῶς δ᾽ αἰτοῦ τάδε ,σὸν πόσιν Δαρεῖον ,ὅνπερ φὴς ἰδεῖν κατ᾽ εὐφρόνην ,ἐσθλά σοι πέμπειν τέκνῳ τε γῆς ἔνερθεν ἐς φάος ,τἄμπαλιν δὲ τῶνδε γαίᾳ κάτοχα μαυροῦσθαι σκότῳ . ταῦτα θυμόμαντις ὤν σοι πρευμενῶς παρῄνεσα . ἀλλὰ μὴν εὔνους γ᾽ ὁ πρῶτος τῶνδ᾽ ἐνυπνίων κριτὴς παιδὶ καὶ δόμοις ἐμοῖσι τήνδ᾽ ἐκύρωσας φάτιν . ἐκτελοῖτο δὴ τὰ χρηστά · ταῦτα δ᾽ ,ὡς ἐφίεσαι ,πάντα θήσομεν θεοῖσι τοῖς τ᾽ ἔνερθε γῆς φίλοις ,εὖτ᾽ ἂν εἰς οἴκους μόλωμεν . κεῖνα δ᾽ ἐκμαθεῖν θέλω ,ὦ φίλοι ,ποῦ τὰς Ἀθήνας φασὶν ἱδρῦσθαι χθονός . τῆλε πρὸς δυσμαῖς ἄνακτος Ἡλίου φθινασμάτων . ἀλλὰ μὴν ἵμειρ᾽ ἐμὸς παῖς τήνδε θηρᾶσαι πόλιν ; πᾶσα γὰρ γένοιτ᾽ ἂν Ἑλλὰς βασιλέως ὑπήκοος . καὶ στρατὸς τοιοῦτος ,ἔρξας πολλὰ δὴ Μήδους κακά . καὶ τί πρὸς τούτοισιν ἄλλο ; πλοῦτος ἐξαρκὴς δόμοις ; ἀργύρου πηγή τις αὐτοῖς ἐστι ,θησαυρὸς χθονός . πότερα γὰρ τοξουλκὸς αἰχμὴ διὰ χεροῖν αὐτοῖς πρέπει ; οὐδαμῶς · ἔγχη σταδαῖα καὶ φεράσπιδες σαγαί . τίς δὲ ποιμάνωρ ἔπεστι κἀπιδεσπόζει στρατῷ ; οὔτινος δοῦλοι κέκληνται φωτὸς οὐδ᾽ ὑπήκοοι . πῶς ἂν οὖν μένοιεν ἄνδρας πολεμίους ἐπήλυδας ; ὥστε Δαρείου πολύν τε καὶ καλὸν φθεῖραι στρατόν . δεινά τοι λέγεις ἰόντων τοῖς τεκοῦσι φροντίσαι . ἀλλ᾽ ἐμοὶ δοκεῖν τάχ᾽ εἴσῃ πάντα νημερτῆ λόγον . τοῦδε γὰρ δράμημα φωτὸς Περσικὸν πρέπει μαθεῖν ,καὶ φέρει σαφές τι πρᾶγος ἐσθλὸν ἢ κακὸν κλύειν . ὦ γῆς ἁπάσης Ἀσιάδος πολίσματα ,ὦ Περσὶς αἶα καὶ πολὺς πλούτου λιμήν ,ὡς ἐν μιᾷ πληγῇ κατέφθαρται πολὺς ὄλβος ,τὸ Περσῶν δ᾽ ἄνθος οἴχεται πεσόν . ὤμοι ,κακὸν μὲν πρῶτον ἀγγέλλειν κακά · ὅμως δ᾽ ἀνάγκη πᾶν ἀναπτύξαι πάθος ,Πέρσαι ·στρατὸς γὰρ πᾶς ὄλωλε βαρβάρων . ἄνι᾽ ἄνια κακὰ νεόκοτα καὶ δάι᾽ ·. αἰαῖ ,διαίνεσθε ,Πέρσαι ,τόδ᾽ ἄχος κλύοντες . ὡς πάντα γ᾽ ἔστ᾽ ἐκεῖνα διαπεπραγμένα · αὐτὸς δ᾽ ἀέλπτως νόστιμον βλέπω φάος . ἦ μακροβίοτος ὅδε γέ τις αἰὼν ἐφάνθη γεραιοῖς ,ἀκούειν τόδε πῆμ᾽ ἄελπτον . καὶ μὴν παρών γε κοὐ λόγους ἄλλων κλύων ,Πέρσαι ,φράσαιμ᾽ ἂν οἷ᾽ ἐπορσύνθη κακά .ὀτοτοτοῖ ,μάταν τὰ πολλὰ βέλεα παμμιγῆ γᾶς ἀπ᾽ Ἀσίδος ἦλθε δᾴ - αν ἐφ᾽ Ἑλλάδα χώραν .πλήθουσι νεκρῶν δυσπότμως ἐφθαρμένων Σαλαμῖνος ἀκταὶ πᾶς τε πρόσχωρος τόπος . ὀτοτοτοῖ ,φίλων ἁλίδονα μέλεα πολυβαφῆ κατθανόντα λέγεις φέρε - σθαι πλάγκτ᾽ ἐν διπλάκεσσιν . οὐδὲν γὰρ ἤρκει τόξα ,πᾶς δ᾽ ἀπώλλυτο στρατὸς δαμασθεὶς ναΐοισιν ἐμβολαῖς ἴυζ᾽ ἄποτμον Πέρσαις δυσαιανῆ βοὰν δᾴοις ,ὡς πάντα παγκάκως ἔφθισαν · αἰαῖ στρατοῦ φθαρέντος . ὦ πλεῖστον ἔχθος ὄνομα Σαλαμῖνος κλύειν . φεῦ ,τῶν Ἀθηνῶν ὡς στένω μεμνημένος . στυγναί γ᾽ Ἀθᾶναι δᾴοις · μεμνῆσθαί τοι πάρα ὡς πολλὰς Περσίδων μάταν ἔκτισαν εὔνιδας ἠδ᾽ ἀνάνδρους . σιγῶ πάλαι δύστηνος ἐκπεπληγμένη κακοῖς · ὑπερβάλλει γὰρ ἥδε συμφορὰ τὸ μήτε λέξαι μήτ᾽ ἐρωτῆσαι πάθη . ὅμως δ᾽ ἀνάγκη πημονὰς βροτοῖς φέρειν θεῶν διδόντων · πᾶν δ᾽ ἀναπτύξας πάθος λέξον καταστάς ,κεἰ στένεις κακοῖς ὅμως .τίς οὐ τέθνηκε ,τίνα δὲ καὶ πενθήσομεν τῶν ἀρχελείων ,ὅστ᾽ ἐπὶ σκηπτουχίᾳ ταχθεὶς ἄνανδρον τάξιν ἠρήμου θανών ; Ξέρξης μὲν αὐτὸς ζῇ τε καὶ βλέπει φάος . ἐμοῖς μὲν εἶπας δώμασιν φάος μέγα καὶ λευκὸν ἦμαρ νυκτὸς ἐκ μελαγχίμου . Ἀρτεμβάρης δὲ μυρίας ἵππου βραβεὺς στύφλους παρ᾽ ἀκτὰς θείνεται Σιληνιῶν . χὠ χιλίαρχος Δαδάκης πληγῇ δορὸς πήδημα κοῦφον ἐκ νεὼς ἀφήλατο · Τενάγων τ᾽ ἀριστεὺς Βακτρίων ἰθαιγενὴς θαλασσόπληκτον νῆσον Αἴαντος πολεῖ .Λίλαιος ,Ἀρσάμης τε κἈργήστης τρίτος ,οἵδ᾽ ἀμφὶ νῆσον τὴν πελειοθρέμμονα δινούμενοι ᾽ κύρισσον ἰσχυρὰν χθόνα · πηγαῖς τε Νείλου γειτονῶν Αἰγυπτίου Ἀρκτεύς ,Ἀδεύης ,καὶ φερεσσάκης τρίτος Φαρνοῦχος ,οἵδε ναὸς ἐκ μιᾶς πέσον . Χρυσεὺς Μάταλλος μυριόνταρχος θανών ,ἵππου μελαίνης ἡγεμὼν τρισμυρίας ,πυρρὰν ζαπληθῆ δάσκιον γενειάδα ἔτεγγ᾽ ,ἀμείβων χρῶτα πορφυρέᾳ βαφῇ . καὶ Μᾶγος Ἄραβος ,Ἀρτάβης τε Βάκτριος ,σκληρᾶς μέτοικος γῆς ,ἐκεῖ κατέφθιτο . Ἄμιστρις Ἀμφιστρεύς τε πολύπονον δόρυ νωμῶν ,ὅ τ᾽ ἐσθλὸς Ἀριόμαρδος Σάρδεσι πένθος παρασχών ,Σεισάμης θ᾽ ὁ Μύσιος ,Θάρυβίς τε πεντήκοντα πεντάκις νεῶν ταγός ,γένος Λυρναῖος ,εὐειδὴς ἀνήρ ,κεῖται θανὼν δείλαιος οὐ μάλ᾽ εὐτυχῶς · Συέννεσίς τε πρῶτος εἰς εὐψυχίαν ,Κιλίκων ἄπαρχος ,εἷς ἀνὴρ πλεῖστον πόνον ἐχθροῖς παρασχών εὐκλεῶς ἀπώλετο . τοσόνδε ταγῶν νῦν ὑπεμνήσθην πέρι .πολλῶν παρόντων δ᾽ ὀλίγ᾽ ἀπαγγέλλω κακά .αἰαῖ ,κακῶν ὕψιστα δὴ κλύω τάδε ,αἴσχη τε Πέρσαις καὶ λιγέα κωκύματα . ἀτὰρ φράσον μοι τοῦτ᾽ ἀναστρέψας πάλιν · πόσον δὲ πλῆθος ἦν νεῶν Ἑλληνίδων ,ὥστ᾽ ἀξιῶσαι Περσικῷ στρατεύματι μάχην συνάψαι ναΐοισιν ἐμβολαῖς ; πλήθους μὲν ἂν σάφ᾽ ἴσθ᾽ ἕκατι βάρβαρον ναυσὶν κρατῆσαι . καὶ γὰρ Ἕλλησιν μὲν ἦν ὁ πᾶς ἀριθμὸς ἐς τριακάδας δέκα ναῶν ,δεκὰς δ᾽ ἦν τῶνδε χωρὶς ἔκκριτος · Ξέρξῃ δέ ,καὶ γὰρ οἶδα ,χιλιὰς μὲν ἦν ὧν ἦγε πλῆθος ,αἱ δ᾽ ὑπέρκοποι τάχει ἑκατὸν δὶς ἦσαν ἑπτά θ᾽ · ὧδ᾽ ἔχει λόγος . μή σοι δοκοῦμεν τῇδε λειφθῆναι μάχῃ ; ἀλλ᾽ ὧδε δαίμων τις κατέφθειρε στρατόν ,τάλαντα βρίσας οὐκ ἰσορρόπῳ τύχῃ . θεοὶ πόλιν σῴζουσι Παλλάδος θεᾶς . ἔτ᾽ ἆρ᾽ Ἀθηνῶν ἔστ᾽ ἀπόρθητος πόλις ; ἀνδρῶν γὰρ ὄντων ἕρκος ἐστὶν ἀσφαλές . ἀρχὴ δὲ ναυσὶ συμβολῆς τίς ἦν ,φράσον ·τίνες κατῆρξαν ,πότερον Ἕλληνες ,μάχης ,ἢ παῖς ἐμός ,πλήθει καταυχήσας νεῶν ; ἦρξεν μέν ,ὦ δέσποινα ,τοῦ παντὸς κακοῦ φανεὶς ἀλάστωρ ἢ κακὸς δαίμων ποθέν . τοσαῦτ᾽ ἔλεξε κάρθ᾽ ὑπ᾽ εὐθύμου φρενός · οὐ γὰρ τὸ μέλλον ἐκ θεῶν ἠπίστατο . οἱ δ᾽ οὐκ ἀκόσμως ,ἀλλὰ πειθάρχῳ φρενὶ δεῖπνόν τ᾽ ἐπορσύνοντο ,ναυβάτης τ᾽ ἀνὴρ τροποῦτο κώπην σκαλμὸν ἀμφ᾽ εὐήρετμον . ἐπεὶ δὲ φέγγος ἡλίου κατέφθιτο καὶ νὺξ ἐπῄει ,πᾶς ἀνὴρ κώπης ἄναξ ἐς ναῦν ἐχώρει πᾶς θ᾽ ὅπλων ἐπιστάτης · τάξις δὲ τάξιν παρεκάλει νεὼς μακρᾶς · πλέουσι δ᾽ ὡς ἕκαστος ἦν τεταγμένος ,καὶ πάννυχοι δὴ διάπλοον καθίστασαν ναῶν ἄνακτες πάντα ναυτικὸν λεών . καὶ νὺξ ἐχώρει ,κοὐ μάλ᾽ Ἑλλήνων στρατὸς κρυφαῖον ἔκπλουν οὐδαμῇ καθίστατο · ἐπεί γε μέντοι λευκόπωλος ἡμέρα πᾶσαν κατέσχε γαῖαν εὐφεγγὴς ἰδεῖν ,πρῶτον μὲν ἠχῇ κέλαδος Ἑλλήνων πάρα μολπηδὸν ηὐφήμησεν ,ὄρθιον δ᾽ ἅμα ἀντηλάλαξε νησιώτιδος πέτρας ἠχώ · φόβος δὲ πᾶσι βαρβάροις παρῆν γνώμης ἀποσφαλεῖσιν · οὐ γὰρ ὡς φυγῇ παιᾶν᾽ ἐφύμνουν σεμνὸν Ἕλληνες τότε ,ἀλλ᾽ ἐς μάχην ὁρμῶντες εὐψύχῳ θράσει · σάλπιγξ δ᾽ ἀϋτῇ πάντ᾽ ἐκεῖν᾽ ἐπέφλεγεν .εὐθὺς δὲ κώπης ῥοθιάδος ξυνεμβολῇ ἔπαισαν ἅλμην βρύχιον ἐκ κελεύματος ,θοῶς δὲ πάντες ἦσαν ἐκφανεῖς ἰδεῖν .τὸ δεξιὸν μὲν πρῶτον εὐτάκτως κέρας ἡγεῖτο κόσμῳ ,δεύτερον δ᾽ ὁ πᾶς στόλος ἐπεξεχώρει ,καὶ παρῆν ὁμοῦ κλύειν πολλὴν βοήν ," ὦ παῖδες Ἑλλήνων ἴτε ,ἐλευθεροῦτε πατρίδ᾽ ,ἐλευθεροῦτε δὲ παῖδας ,γυναῖκας ,θεῶν τέ πατρῴων ἕδη ,θήκας τε προγόνων · νῦν ὑπὲρ πάντων ἀγών ." καὶ μὴν παρ᾽ ἡμῶν Περσίδος γλώσσης ῥόθος ὑπηντίαζε ,κοὐκέτ᾽ ἦν μέλλειν ἀκμή . εὐθὺς δὲ ναῦς ἐν νηὶ χαλκήρη στόλον ἔπαισεν · τὰ πρῶτα μέν νυν ῥεῦμα Περσικοῦ στρατοῦ ἀντεῖχεν · ὡς δὲ πλῆθος ἐν στενῷ νεῶν ἤθροιστ᾽ ἀρωγὴ δ᾽ οὔτις ἀλλήλοις παρῆν ,αὐτοὶ δ᾽ ὑφ᾽ αὑτῶν ἐμβόλοις χαλκοστόμοις παίοντ᾽ ,ἔθραυον πάντα κωπήρη στόλον ,Ἑλληνικαί τε νῆες οὐκ ἀφρασμόνως κύκλῳ πέριξ ἔθεινον ,ὑπτιοῦτο δὲ σκάφη νεῶν ,θάλασσα δ᾽ οὐκέτ᾽ ἦν ἰδεῖν ,ναυαγίων πλήθουσα καὶ φόνου βροτῶν . ἀκταὶ δὲ νεκρῶν χοιράδες τ᾽ ἐπλήθυον ,φυγῇ δ᾽ ἀκόσμῳ πᾶσα ναῦς ἠρέσσετο ,ὅσαιπερ ἦσαν βαρβάρου στρατεύματος . τοὶ δ᾽ ὥστε θύννους ἤ τιν᾽ ἰχθύων βόλον ἀγαῖσι κωπῶν θραύμασίν τ᾽ ἐρειπίων ἔπαιον ,ἐρράχιζον · οἰμωγὴ δ᾽ ὁμοῦ κωκύμασιν κατεῖχε πελαγίαν ἅλα ,ἕως κελαινῆς νυκτὸς ὄμμ᾽ ἀφείλετο . κακῶν δὲ πλῆθος ,οὐδ᾽ ἂν εἰ δέκ᾽ ἤματα στοιχηγοροίην ,οὐκ ἂν ἐκπλήσαιμί σοι . εὖ γὰρ τόδ᾽ ἴσθι ,μηδάμ᾽ ἡμέρᾳ μιᾷ πλῆθος τοσουτάριθμον ἀνθρώπων θανεῖν . αἰαῖ ,κακῶν δὴ πέλαγος ἔρρωγεν μέγα Πέρσαις τε καὶ πρόπαντι βαρβάρων γένει . εὖ νυν τόδ᾽ ἴσθι ,μηδέπω μεσοῦν κακόν · τοιάδ᾽ ἐπ᾽ αὐτοῖς ἦλθε συμφορὰ πάθους ὡς τοῖσδε καὶ δὶς ἀντισηκῶσαι ῥοπῇ . καὶ τίς γένοιτ᾽ ἂν τῆσδ᾽ ἔτ᾽ ἐχθίων τύχη ; λέξον τίν᾽ αὖ φὴς τήνδε συμφορὰν στρατῷ ἐλθεῖν κακῶν ῥέπουσαν ἐς τὰ μάσσονα . Περσῶν ὅσοιπερ ἦσαν ἀκμαῖοι φύσιν ,ψυχήν τ᾽ ἄριστοι κεὐγένειαν ἐκπρεπεῖς ,αὐτῷ τ᾽ ἄνακτι πίστιν ἐν πρώτοις ἀεί ,τεθνᾶσιν αἰσχρῶς δυσκλεεστάτῳ μόρῳ . οἲ ᾽ γὼ τάλαινα συμφορᾶς κακῆς ,φίλοι . ποίῳ μόρῳ δὲ τούσδε φὴς ὀλωλέναι ; νῆσός τις ἔστι πρόσθε Σαλαμῖνος τόπων ,βαιά ,δύσορμος ναυσίν ,ἣν ὁ φιλόχορος Πὰν ἐμβατεύει ,ποντίας ἀκτῆς ἔπι .ἐνταῦθα πέμπει τούσδ᾽ ,ὅπως ,ὅταν νεῶν φθαρέντες ἐχθροὶ νῆσον ἐκσῳζοίατο ,κτείνοιεν εὐχείρωτον Ἑλλήνων στρατόν ,φίλους δ᾽ ὑπεκσῴζοιεν ἐναλίων πόρων ,κακῶς τὸ μέλλον ἱστορῶν .ὡς γὰρ θεὸς ναῶν ἔδωκε κῦδος Ἕλλησιν μάχης ,αὐθημερὸν φράξαντες εὐχάλκοις δέμας ὅπλοισι ναῶν ἐξέθρῳσκον ·ἀμφὶ δὲ κυκλοῦντο πᾶσαν νῆσον ,ὥστ᾽ ἀμηχανεῖν ὅποι τράποιντο . πολλὰ μὲν γὰρ ἐκ χερῶν πέτροισιν ἠράσσοντο ,τοξικῆς τ᾽ ἄπο θώμιγγος ἰοὶ προσπίτνοντές ὤλλυσαν · τέλος δ᾽ ἐφορμηθέντες ἐξ ἑνὸς ῥόθου παίουσι ,κρεοκοποῦσι δυστήνων μέλη ,ἕως ἁπάντων ἐξαπέφθειραν βίον . ἕδραν γὰρ εἶχε παντὸς εὐαγῆ στρατοῦ ,ὑψηλὸν ὄχθον ἄγχι πελαγίας ἁλός · ῥήξας δὲ πέπλους κἀνακωκύσας λιγύ ,πεζῷ παραγγείλας ἄφαρ στρατεύματι ,ἵησ᾽ ἀκόσμῳ ξὺν φυγῇ . τοιάνδε σοι πρὸς τῇ πάροιθε συμφορὰν πάρα στένειν . ὦ στυγνὲ δαῖμον ,ὡς ἄρ᾽ ἔψευσας φρενῶν Πέρσας · πικρὰν δὲ παῖς ἐμὸς τιμωρίαν κλεινῶν Ἀθηνῶν ηὗρε ,κοὐκ ἀπήρκεσαν οὓς πρόσθε Μαραθὼν βαρβάρων ἀπώλεσεν ·ὧν ἀντίποινα παῖς ἐμὸς πράξειν δοκῶν τοσόνδε πλῆθος πημάτων ἐπέσπασεν .σὺ δ᾽ εἰπέ ,ναῶν αἳ πεφεύγασιν μόρον ,ποῦ τάσδ᾽ ἔλειπες · οἶσθα σημῆναι τορῶς ; ναῶν γε ταγοὶ τῶν λελειμμένων σύδην κατ᾽ οὖρον οὐκ εὔκοσμον αἴρονται φυγήν · στρατὸς δ᾽ ὁ λοιπὸς ἔν τε Βοιωτῶν χθονὶ διώλλυθ᾽ ,οἱ μὲν ἀμφὶ κρηναῖον γάνος δίψῃ πονοῦντες ,οἱ δ᾽ ὑπ᾽ ἄσθματος κενοὶ διεκπερῶμεν ἔς τε Φωκέων χθόνα καὶ Δωρίδ᾽ αἶαν ,Μηλιᾶ τε κόλπον ,οὗ Σπερχειὸς ἄρδει πεδίον εὐμενεῖ ποτῷ · κἀντεῦθεν ἡμᾶς γῆς Ἀχαιίδος πέδον καὶ Θεσσαλῶν πόλεις ὑπεσπανισμένους βορᾶς ἐδέξαντ᾽ · ἔνθα δὴ πλεῖστοι ᾽ θάνον δίψῃ τε λιμῷ τ᾽ ·ἀμφότερα γὰρ ἦν τάδε .Μαγνητικὴν δὲ γαῖαν ἔς τε Μακεδόνων χώραν ἀφικόμεσθ᾽ ,ἐπ᾽ Ἀξίου πόρον ,Βόλβης θ᾽ ἕλειον δόνακα ,Πάγγαιόν τ᾽ ὄρος ,Ἠδωνίδ᾽ αἶαν · νυκτὶ δ᾽ ἐν ταύτῃ θεὸς χειμῶν᾽ ἄωρον ὦρσε ,πήγνυσιν δὲ πᾶν ῥέεθρον ἁγνοῦ Στρυμόνος . θεοὺς δέ τις τὸ πρὶν νομίζων οὐδαμοῦ τότ᾽ ηὔχετο λιταῖσι ,γαῖαν οὐρανόν τε προσκυνῶν . ἐπεὶ δὲ πολλὰ θεοκλυτῶν ἐπαύσατο στρατός ,περᾷ κρυσταλλοπῆγα διὰ πόρον · χὤστις μὲν ἡμῶν πρὶν σκεδασθῆναι θεοῦ ἀκτῖνας ὡρμήθη ,σεσωσμένος κυρεῖ .φλέγων γὰρ αὐγαῖς λαμπρὸς ἡλίου κύκλος μέσον πόρον διῆκε ,θερμαίνων φλογί .πῖπτον δ᾽ ἐπ᾽ ἀλλήλοισιν ·ηὐτύχει δέ τοι ὅστις τάχιστα πνεῦμ᾽ ἀπέρρηξεν βίου .ὅσοι δὲ λοιποὶ κἄτυχον σωτηρίας ,Θρῄκην περάσαντες μόγις πολλῷ πόνῳ ,ἥκουσιν ἐκφυγόντες ,οὐ πολλοί τινες ,ἐφ᾽ ἑστιοῦχον γαῖαν · ὡς στένειν πόλιν Περσῶν ,ποθοῦσαν φιλτάτην ἥβην χθονός . πολλὰ δ᾽ ἐκλείπω λέγων κακῶν ἃ Πέρσαις ἐγκατέσκηψεν θεός . ὦ δυσπόνητε δαῖμον ,ὡς ἄγαν βαρὺς ποδοῖν ἐνήλου παντὶ Περσικῷ γένει . οἲ ᾽ γὼ τάλαινα διαπεπραγμένου στρατοῦ · ὦ νυκτὸς ὄψις ἐμφανὴς ἐνυπνίων ,ὡς κάρτα μοι σαφῶς ἐδήλωσας κακά . ὑμεῖς δὲ φαύλως αὔτ᾽ ἄγαν ἐκρίνατε . ὅμως δ᾽ ,ἐπειδὴ τῇδ᾽ ἐκύρωσεν φάτις ὑμῶν ,θεοῖς μὲν πρῶτον εὔξασθαι θέλω · ἔπειτα Γῇ τε καὶ φθιτοῖς δωρήματα ἥξω λαβοῦσα πέλανον ἐξ οἴκων ἐμῶν ,- ἐπίσταμαι μὲν ὡς ἐπ᾽ ἐξειργασμένοις ,ἀλλ᾽ ἐς τὸ λοιπὸν εἴ τι δὴ λῷον πέλοι .ὑμᾶς δὲ χρὴ ᾽ πὶ τοῖσδε τοῖς πεπραγμένοις πιστοῖσι πιστὰ ξυμφέρειν βουλεύματα · καὶ παῖδ᾽ ,ἐάν περ δεῦρ᾽ ἐμοῦ πρόσθεν μόλῃ ,παρηγορεῖτε ,καὶ προπέμπετ᾽ ἐς δόμους ,μὴ καί τι πρὸς κακοῖσι προσθῆται κακόν . ὦ Ζεῦ βασιλεῦ ,νῦν γὰρ Περσῶν τῶν μεγαλαύχων καὶ πολυάνδρων στρατιὰν ὀλέσας ἄστυ τὸ Σούσων ἠδ᾽ Ἀγβατάνων πένθει δνοφερῷ κατέκρυψας · πολλαὶ δ᾽ ἀταλαῖς χερσὶ καλύπτρας κατερεικόμεναι διαμυδαλέοις δάκρυσι κόλπους τέγγουσ᾽ ,ἄλγους μετέχουσαι . αἱ δ᾽ ἁβρόγοοι Περσίδες ἀνδρῶν ποθέουσαι ἰδεῖν ἀρτιζυγίαν ,λέκτρων εὐνὰς ἁβροχίτωνας ,χλιδανῆς ἥβης τέρψιν ,ἀφεῖσαι ,πενθοῦσι γόοις ἀκορεστοτάτοις . κἀγὼ δὲ μόρον τῶν οἰχομένων αἴρω δοκίμως πολυπενθῆ . νῦν γὰρ δὴ πρόπασα μὲν στένει γαῖ᾽ Ἀσιὰς ἐκκενουμένα . Ξέρξης μὲν ἄγαγεν ,ποποῖ ,Ξέρξης δ᾽ ἀπώλεσεν ,τοτοῖ ,Ξέρξης δὲ πάντ᾽ ἐπέσπε δυσφρόνως βαρίδεσσι ποντίαις . τίπτε Δαρεῖος μὲν οὕ - τω τότ᾽ ἀβλαβὴς ἐπῆν τόξαρχος πολιήταις ,Σουσίδαις φίλος ἄκτωρ ; πεζούς τε γὰρ καὶ θαλασσίους λινόπτεροι κυανώπιδες νᾶες μὲν ἄγαγον ,ποποῖ ,νᾶες δ᾽ ἀπώλεσαν ,τοτοῖ ,νᾶες πανωλέθροισιν ἐμβολαῖς ,αἵ τ᾽ Ἰαόνων χέρες . τυτθὰ δ᾽ ἐκφυγεῖν ἄνακτ᾽ αὐτὸν εἰσακούομεν Θρῄκης ἂμ πεδιήρεις δυσχίμους τε κελεύθους . τοὶ δ᾽ ἄρα πρωτόμοιροι ,φεῦ ,λειφθέντες πρὸς ἀνάγκας ,ἠέ ,ἀκτὰς ἀμφὶ Κυχρείας ,ὀᾶ ,σύρονται ·στένε καὶ δακνά - ζου ,βαρὺ δ᾽ ἀμβόασον οὐράνι᾽ ἄχη ,ὀᾶ ·τεῖνε δὲ δυσβάυκτον βοᾶτιν τάλαιναν αὐδάν .γναπτόμενοι δὲ δίνᾳ ,φεῦ ,σκύλλονται πρὸς ἀναύδων ,ἠέ ,παίδων τᾶς ἀμιάντου ,ὀᾶ .πενθεῖ δ᾽ ἄνδρα δόμος στερη - θείς τοκέες τ᾽ ἄπαιδες δαιμόνι᾽ ἄχη ,ὀᾶ ,δυρόμενοι γέροντες τὸ πᾶν δὴ κλύουσιν ἄλγος . τοὶ δ᾽ ἀνὰ γᾶν Ἀσίαν δὴν οὐκέτι περσονομοῦνται ,οὐδ᾽ ἔτι δασμοφοροῦσιν δεσποσύνοισιν ἀνάγκαις ,οὐδ᾽ ἐς γᾶν προπίτνοντες ἅζονται · βασιλεία γὰρ διόλωλεν ἰσχύς . οὐδ᾽ ἔτι γλῶσσα βροτοῖσιν ἐν φυλακαῖς · λέλυται γὰρ λαὸς ἐλεύθερα βάζειν ,ὡς ἐλύθη ζυγὸν ἀλκᾶς . αἱμαχθεῖσα δ᾽ ἄρουραν Αἴαντος περικλύστα νᾶσος ἔχει τὰ Περσᾶν . φίλοι ,κακῶν μὲν ὅστις ἔμπειρος κυρεῖ ,ἐπίσταται βροτοῖσιν ὡς ὅταν κλύδων κακῶν ἐπέλθῃ πάντα δειμαίνειν φιλεῖ · ὅταν δ᾽ ὁ δαίμων εὐροῇ ,πεποιθέναι τὸν αὐτὸν αἰεὶ δαίμον᾽ οὐριεῖν τύχην . ἐμοὶ γὰρ ἤδη πάντα μὲν φόβου πλέα ἐν ὄμμασιν τἀνταῖα φαίνεται θεῶν ,βοᾷ δ᾽ ἐν ὠσὶ κέλαδος οὐ παιώνιος · τοία κακῶν ἔκπληξις ἐκφοβεῖ φρένας . τοιγὰρ κέλευθον τήνδ᾽ ἄνευ τ᾽ ὀχημάτων χλιδῆς τε τῆς πάροιθεν ἐκ δόμων πάλιν ἔστειλα ,παιδὸς πατρὶ πρευμενεῖς χοὰς φέρουσ᾽ ,ἅπερ νεκροῖσι μειλικτήρια ,βοός τ᾽ ἀφ᾽ ἁγνῆς λευκὸν εὔποτον γάλα ,τῆς τ᾽ ἀνθεμουργοῦ στάγμα ,παμφαὲς μέλι ,λιβάσιν ὑδρηλαῖς παρθένου πηγῆς μέτα ,ἀκήρατόν τε μητρὸς ἀγρίας ἄπο ποτὸν παλαιᾶς ἀμπέλου γάνος τόδε ·τῆς τ᾽ αἰὲν ἐν φύλλοισι θαλλούσης βίον ξανθῆς ἐλαίας καρπὸς εὐώδης πάρα ,ἄνθη τε πλεκτά ,παμφόρου γαίας τέκνα ,ἀλλ᾽ ,ὦ φίλοι ,χοαῖσι ταῖσδε νερτέρων ὕμνους ἐπευφημεῖτε ,τόν τε δαίμονα Δαρεῖον ἀνακαλεῖσθε ,γαπότους δ᾽ ἐγὼ τιμὰς βασίλεια γύναι ,πρέσβος Πέρσαις ,σύ τε πέμπε χοὰς θαλάμους ὑπὸ γῆς ,ἡμεῖς θ᾽ ὕμνοις αἰτησόμεθα φθιμένων πομποὺς εὔφρονας εἶναι κατὰ γαίας . ἀλλά ,χθόνιοι δαίμονες ἁγνοί ,Γῆ τε καὶ Ἑρμῆ ,βασιλεῦ τ᾽ ἐνέρων ,πέμψατ᾽ ἔνερθεν ψυχὴν ἐς φῶς · εἰ γάρ τι κακῶν ἄκος οἶδε πλέον ,μόνος ἂν θνητῶν πέρας εἴποι . ἦ ῥ᾽ ἀίει μου μακαρίτας ἰσοδαίμων βασιλεὺς βάρβαρ᾽ ἀσαφηνῆ ἱέντος τὰ παναίολ᾽ αἰ - ανῆ δύσθροα βάγματ᾽ ,ἢ παντάλαν᾽ ἄχη διαβοάσω ; νέρθεν ἆρα κλύει μου ; ἀλλὰ σύ μοι Γᾶ τε καὶ ἄλλοι χθονίων ἁγεμόνες δαίμονα μεγαυχῆ ἰόντ᾽ αἰνέσατ᾽ ἐκ δόμων ,Περσᾶν Σουσιγενῆ θεόν · πέμπετε δ᾽ ἄνω οἷον οὔπω Περσὶς αἶ᾽ ἐκάλυψεν . ἦ φίλος ἁνήρ ,φίλος ὄχθος · φίλα γὰρ κέκευθεν ἤθη . Ἀιδωνεὺς δ᾽ ἀναπομ - πὸς ἀνείης ,Ἀιδωνεύς ,θεῖον ἀνάκτορα Δαριᾶνα . ἠέ .οὐδὲ γὰρ ἄνδρας ποτ᾽ ἀπώλλυ πολεμοφθόροισιν ἄταις ,θεομήστωρ δ᾽ ἐκικλή - σκετο Πέρσαις ,θεομήστωρ δ᾽ ἔσκεν ,ἐπεὶ στρατὸν εὖ ποδούχει .ἠέ . βαλήν ,ἀρχαῖος βαλήν ,ἴθι ,ἱκοῦ · ἔλθ᾽ ἐπ᾽ ἄκρον κόρυμβον ὄχθου ,κροκόβαπτον ποδὸς εὔμαριν ἀείρων ,βασιλείου τιάρας φάλαρον πιφαύσκων . βάσκε πάτερ ἄκακε Δαριάν ,οἶ . ὅπως αἰανῆ κλύῃς νέα τ᾽ ἄχη ,δέσποτα δεσπότου φάνηθι . Στυγία γάρ τις ἐπ᾽ ἀχλὺς πεπόταται ·νεολαία γὰρ ἤδη κατὰ πᾶσ᾽ ὄλωλεν . βάσκε πάτερ ἄκακε Δαριάν ,οἶ . αἰαῖ αἰαῖ · ὦ πολύκλαυτε φίλοισι θανών ,̣ τί τάδε δυνάτα δυνάτα περὶ τᾷ σᾷ δίδυμα [ διαγόεν ] ἁμάρτια ;̣ πᾶσαι γᾷ τᾷδ᾽ ἐξέφθινται τρίσκαλμοι νᾶες ἄναες ἄναες . ὦ πιστὰ πιστῶν ἥλικές θ᾽ ἥβης ἐμῆς Πέρσαι γεραιοί ,τίνα πόλις πονεῖ πόνον ; στένει ,κέκοπται ,καὶ χαράσσεται πέδον . λεύσσων δ᾽ ἄκοιτιν τὴν ἐμὴν τάφου πέλας ταρβῶ ,χοὰς δὲ πρευμενὴς ἐδεξάμην . ὑμεῖς δὲ θρηνεῖτ᾽ ἐγγὺς ἑστῶτες τάφου καὶ ψυχαγωγοῖς ὀρθιάζοντες γόοις οἰκτρῶς καλεῖσθέ μ᾽ · ἐστὶ δ᾽ οὐκ εὐέξοδον ,ἄλλως τε πάντως χοἰ κατὰ χθονὸς θεοὶ λαβεῖν ἀμείνους εἰσὶν ἢ μεθιέναι . ὅμως δ᾽ ἐκείνοις ἐνδυναστεύσας ἐγὼ ἥκω . τάχυνε δ᾽ ὡς ἄμεμπτος ὦ χρόνου . τί ἐστι Πέρσαις νεοχμὸν ἐμβριθὲς κακόν · σέβομαι μὲν προσιδέσθαι ,σέβομαι δ᾽ ἀντία λέξαι σέθεν ἀρχαίῳ περὶ τάρβει .ἀλλ᾽ ἐπεὶ κάτωθεν ἦλθον σοῖς γόοις πεπεισμένος ,μή τι μακιστῆρα μῦθον ,ἀλλὰ σύντομον λέγων εἰπὲ καὶ πέραινε πάντα ,τὴν ἐμὴν αἰδῶ μεθείς .δίεμαι μὲν χαρίσασθαι ,δίεμαι δ᾽ ἀντία φάσθαι ,λέξας δύσλεκτα φίλοισιν .ἀλλ᾽ ἐπεὶ δέος παλαιὸν σοὶ φρενῶν ἀνθίσταται ,τῶν ἐμῶν λέκτρων γεραιὰ ξύννομ᾽ εὐγενὲς γύναι ,κλαυμάτων λήξασα τῶνδε καὶ γόων σαφές τί μοι λέξον · ἀνθρώπεια δ᾽ ἄν τοι πήματ᾽ ἂν τύχοι βροτοῖς . πολλὰ μὲν γὰρ ἐκ θαλάσσης ,πολλὰ δ᾽ ἐκ χέρσου κακὰ γίγνεται θνητοῖς ,ὁ μάσσων βίοτος ἢν ταθῇ ,πρόσω . ὦ βροτῶν πάντων ὑπερσχὼν ὄλβον εὐτυχεῖ πότμῳ ὡς ἕως τ᾽ ἔλευσσες αὐγὰς ἡλίου ζηλωτὸς ὢν βίοτον εὐαίωνα Πέρσαις ὡς θεὸς διήγαγες ,νῦν τέ σε ζηλῶ θανόντα ,πρὶν κακῶν ἰδεῖν βάθος . πάντα γάρ ,Δαρεῖ᾽ ἀκούσῃ μῦθον ἐν βραχεῖ χρόνῳ . διαπεπόρθηται τὰ Περσῶν πράγμαθ᾽ ,ὡς εἰπεῖν ἔπος . τίνι τρόπῳ ; λοιμοῦ τις ἦλθε σκηπτὸς ἢ στάσις πόλει ; οὐδαμῶς · ἀλλ᾽ ἀμφ᾽ Ἀθήνας πᾶς κατέφθαρται στρατός . τίς δ᾽ ἐμῶν ἐκεῖσε παίδων ἐστρατηλάτει ; φράσον . θούριος Ξέρξης ,κενώσας πᾶσαν ἠπείρου πλάκα . πεζὸς ἢ ναύτης δὲ πεῖραν τήνδ᾽ ἐμώρανεν τάλας ; ἀμφότερα · διπλοῦν μέτωπον ἦν δυοῖν στρατευμάτοιν . πῶς δὲ καὶ στρατὸς τοσόσδε πεζὸς ἤνυσεν περᾶν ; μηχαναῖς ἔζευξεν Ἕλλης πορθμόν ,ὥστ᾽ ἔχειν πόρον . καὶ τόδ᾽ ἐξέπραξεν ,ὥστε Βόσπορον κλῇσαι μέγαν · ὧδ᾽ ἔχει · γνώμης δέ πού τις δαιμόνων ξυνήψατο . φεῦ ,μέγας τις ἦλθε δαίμων ,ὥστε μὴ φρονεῖν καλῶς . ὡς ἰδεῖν τέλος πάρεστιν οἷον ἤνυσεν κακόν . καὶ τί δὴ πράξασιν αὐτοῖς ὧδ᾽ ἐπιστενάζετε ; ναυτικὸς στρατὸς κακωθεὶς πεζὸν ὤλεσε στρατόν . ὧδε παμπήδην δὲ λαὸς πᾶς κατέφθαρται δορί ; πρὸς τάδ᾽ ὡς Σούσων μὲν ἄστυ πᾶν κενανδρίαν στένει . ὦ πόποι κεδνῆς ἀρωγῆς κἀπικουρίας στρατοῦ . Βακτρίων δ᾽ ἔρρει πανώλης δῆμος ,οὐδέ τις γέρων . ὦ μέλεος ,οἵαν ἄρ᾽ ἥβην ξυμμάχων ἀπώλεσεν . μονάδα δὲ Ξέρξην ἔρημόν φασιν οὐ πολλῶν μέτα - πῶς τε δὴ καὶ ποῖ τελευτᾶν ; ἔστι τις σωτηρία ; ἄσμενον μολεῖν γέφυραν γαῖν δυοῖν ζευκτηρίαν . καὶ πρὸς ἤπειρον σεσῶσθαι τήνδε ,τοῦτ᾽ ἐτήτυμον ; ναί · λόγος κρατεῖ σαφηνὴς τοῦτό γ᾽ ,οὐδ᾽ ἔνι στάσις .φεῦ ,ταχεῖά γ᾽ ἦλθε χρησμῶν πρᾶξις ,ἐς δὲ παῖδ᾽ ἐμὸν Ζεὺς ἀπέσκηψεν τελευτὴν θεσφάτων · ἐγὼ δέ που διὰ μακροῦ χρόνου τάδ᾽ ηὔχουν ἐκτελευτήσειν θεούς · ἀλλ᾽ ὅταν σπεύδῃ τις αὐτός ,χὠ θεὸς συνάπτεται . νῦν κακῶν ἔοικε πηγὴ πᾶσιν ηὑρῆσθαι φίλοις . παῖς δ᾽ ἐμὸς τάδ᾽ οὐ κατειδὼς ἤνυσεν νέῳ θράσει · ὅστις Ἑλλήσποντον ἱρὸν δοῦλον ὣς δεσμώμασιν ἤλπισε σχήσειν ῥέοντα ,Βόσπορον ῥόον θεοῦ · καὶ πόρον μετερρύθμιζε ,καὶ πέδαις σφυρηλάτοις περιβαλὼν πολλὴν κέλευθον ἤνυσεν πολλῷ στρατῷ ,θνητὸς ὢν θεῶν τε πάντων ᾤετ᾽ ,οὐκ εὐβουλίᾳ ,καὶ Ποσειδῶνος κρατήσειν . πῶς τάδ᾽ οὐ νόσος φρενῶν εἶχε παῖδ᾽ ἐμόν ; δέδοικα μὴ πολὺς πλούτου πόνος οὑμὸς ἀνθρώποις γένηται τοῦ φθάσαντος ἁρπαγή . ταῦτά τοι κακοῖς ὁμιλῶν ἀνδράσιν διδάσκεται θούριος Ξέρξης · λέγουσι δ᾽ ὡς σὺ μὲν μέγαν τέκνοις πλοῦτον ἐκτήσω ξὺν αἰχμῇ ,τὸν δ᾽ ἀνανδρίας ὕπο ἔνδον αἰχμάζειν ,πατρῷον δ᾽ ὄλβον οὐδὲν αὐξάνειν . τοιάδ᾽ ἐξ ἀνδρῶν ὀνείδη πολλάκις κλύων κακῶν τήνδ᾽ ἐβούλευσεν κέλευθον καὶ στράτευμ᾽ ἐφ᾽ Ἑλλάδα . τοιγάρ σφιν ἔργον ἐστὶν ἐξειργασμένον μέγιστον ,ἀείμνηστον ,οἷον οὐδέπω τόδ᾽ ἄστυ Σούσων ἐξεκείνωσεν πεσόν ,ἐξ οὗτε τιμὴν Ζεὺς ἄναξ τήνδ᾽ ὤπασεν ,ἕν᾽ ἄνδρ᾽ ἁπάσης Ἀσίδος μηλοτρόφου ταγεῖν ,ἔχοντα σκῆπτρον εὐθυντήριον . Μῆδος γὰρ ἦν ὁ πρῶτος ἡγεμὼν στρατοῦ · ἄλλος δ᾽ ἐκείνου παῖς τόδ᾽ ἔργον ἤνυσεν · φρένες γὰρ αὐτοῦ θυμὸν ᾠακοστρόφουν .τρίτος δ᾽ ἀπ᾽ αὐτοῦ Κῦρος ,εὐδαίμων ἀνήρ ,ἄρξας ἔθηκε πᾶσιν εἰρήνην φίλοις · Λυδῶν δὲ λαὸν καὶ Φρυγῶν ἐκτήσατο ,Ἰωνίαν τε πᾶσαν ἤλασεν βίᾳ . θεὸς γὰρ οὐκ ἤχθηρεν ,ὡς εὔφρων ἔφυ . Κύρου δὲ παῖς τέταρτος ηὔθυνε στρατόν . πέμπτος δὲ Μάρδος ἦρξεν ,αἰσχύνη πάτρᾳ θρόνοισί τ᾽ ἀρχαίοισι · τὸν δὲ σὺν δόλῳ Ἀρταφρένης ἔκτεινεν ἐσθλὸς ἐν δόμοις ,ξὺν ἀνδράσιν φίλοισιν ,οἷς τόδ᾽ ἦν χρέος . [ἕκτος δὲ Μάραφις ,ἕβδομος δ᾽ Ἀρταφρένης . ] κἀγὼ πάλου τ᾽ ἔκυρσα τοῦπερ ἤθελον ,κἀπεστράτευσα πολλὰ σὺν πολλῷ στρατῷ · ἀλλ᾽ οὐ κακὸν τοσόνδε προσέβαλον πόλει . Ξέρξης δ᾽ ἐμὸς παῖς ὢν νέος νέα φρονεῖ ,κοὐ μνημονεύει τὰς ἐμὰς ἐπιστολάς ·εὖ γὰρ σαφῶς τόδ᾽ ἴστ᾽ ,ἐμοὶ ξυνήλικες ,ἅπαντες ἡμεῖς ,οἳ κράτη τάδ᾽ ἔσχομεν ,οὐκ ἂν φανεῖμεν πήματ᾽ ἔρξαντες τόσα .τί οὖν ,ἄναξ Δαρεῖε ,ποῖ καταστρέφεις λόγων τελευτήν ; πῶς ἂν ἐκ τούτων ἔτι πράσσοιμεν ὡς ἄριστα Περσικὸς λεώς ; εἰ μὴ στρατεύοισθ᾽ ἐς τὸν Ἑλλήνων τόπον ,μηδ᾽ εἰ στράτευμα πλεῖον τὸ Μηδικόν . αὐτὴ γὰρ ἡ γῆ ξύμμαχος κείνοις πέλει . πῶς τοῦτ᾽ ἔλεξας ,τίνι τρόπῳ δὲ συμμαχεῖ ; κτείνουσα λιμῷ τοὺς ὑπερπόλλους ἄγαν . ἀλλ᾽ εὐσταλῆ τοι λεκτὸν ἀροῦμεν στόλον . ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὁ μείνας νῦν ἐν Ἑλλάδος τόποις στρατὸς κυρήσει νοστίμου σωτηρίας . πῶς εἶπας ; οὐ γὰρ πᾶν στράτευμα βαρβάρων περᾷ τὸν Ἕλλης πορθμὸν Εὐρώπης ἄπο ; παῦροι γε πολλῶν ,εἴ τι πιστεῦσαι θεῶν χρὴ θεσφάτοισιν ,ἐς τὰ νῦν πεπραγμένα βλέψαντα · συμβαίνει γὰρ οὐ τὰ μέν ,τὰ δ᾽ οὔ . κεἴπερ τάδ᾽ ἐστί ,πλῆθος ἔκκριτον στρατοῦ λείπει κεναῖσιν ἐλπίσιν πεπεισμένος . μίμνουσι δ᾽ ἔνθα πεδίον Ἀσωπὸς ῥοαῖς ἄρδει ,φίλον πίασμα Βοιωτῶν χθονί · οὗ σφιν κακῶν ὕψιστ᾽ ἐπαμμένει παθεῖν ,ὕβρεως ἄποινα κἀθέων φρονημάτων · οἳ γῆν μολόντες Ἑλλάδ᾽ οὐ θεῶν βρέτη ᾐδοῦντο συλᾶν οὐδὲ πιμπράναι νεώς · βωμοὶ δ᾽ ἄιστοι ,δαιμόνων θ᾽ ἱδρύματα πρόρριζα φύρδην ἐξανέστραπται βάθρων . τοιγὰρ κακῶς δράσαντες οὐκ ἐλάσσονα πάσχουσι ,τὰ δὲ μέλλουσι ,κοὐδέπω κακῶν κρηνὶς ἀπέσβηκ᾽ ἀλλ᾽ ἔτ᾽ ἐκπιδύεται .τόσος γὰρ ἔσται πέλανος αἱματοσφαγὴς πρὸς γῇ Πλαταιῶν Δωρίδος λόγχης ὕπο ·θῖνες νεκρῶν δὲ καὶ τριτοσπόρῳ γονῇ ἄφωνα σημανοῦσιν ὄμμασιν βροτῶν ὡς οὐχ ὑπέρφευ θνητὸν ὄντα χρὴ φρονεῖν . ὕβρις γὰρ ἐξανθοῦσ᾽ ἐκάρπωσεν στάχυν ἄτης ,ὅθεν πάγκλαυτον ἐξαμᾷ θέρος . τοιαῦθ᾽ ὁρῶντες τῶνδε τἀπιτίμια μέμνησθ᾽ Ἀθηνῶν Ἑλλάδος τε ,μηδέ τις ὑπερφρονήσας τὸν παρόντα δαίμονα ἄλλων ἐρασθεὶς ὄλβον ἐκχέῃ μέγαν . Ζεύς τοι κολαστὴς τῶν ὑπερκόμπων ἄγαν φρονημάτων ἔπεστιν ,εὔθυνος βαρύς . πρὸς ταῦτ᾽ ἐκεῖνον ,σωφρονεῖν κεχρημένον ,πινύσκετ᾽ εὐλόγοισι νουθετήμασιν ,λῆξαι θεοβλαβοῦνθ᾽ ὑπερκόμπῳ θράσει . σὺ δ᾽ ,ὦ γεραιὰ μῆτερ ἡ Ξέρξου φίλη ,ἐλθοῦσ᾽ ἐς οἴκους κόσμον ὅστις εὐπρεπὴς λαβοῦσ᾽ ὑπαντίαζε παιδί . πάντα γὰρ κακῶν ὑπ᾽ ἄλγους λακίδες ἀμφὶ σώματι στημορραγοῦσι ποικίλων ἐσθημάτων . ἀλλ᾽ αὐτὸν εὐφρόνως σὺ πράυνον λόγοις · μόνης γάρ ,οἶδα ,σοῦ κλύων ἀνέξεται . ἐγὼ δ᾽ ἄπειμι γῆς ὑπὸ ζόφον κάτω . ὑμεῖς δέ ,πρέσβεις ,χαίρετ᾽ ,ἐν κακοῖς ὅμως ψυχῇ διδόντες ἡδονὴν καθ᾽ ἡμέραν ,ὡς τοῖς θανοῦσι πλοῦτος οὐδὲν ὠφελεῖ .ἦ πολλὰ καὶ παρόντα καὶ μέλλοντ᾽ ἔτι ἤλγησ᾽ ἀκούσας βαρβάροισι πήματα .ὦ δαῖμον ,ὥς με πόλλ᾽ ἐσέρχεται κακὰ ἄλγη ,μάλιστα δ᾽ ἥδε συμφορὰ δάκνει ,ἀτιμίαν γε παιδὸς ἀμφὶ σώματι ἐσθημάτων κλύουσαν ,ἥ νιν ἀμπέχει .ἀλλ᾽ εἶμι ,καὶ λαβοῦσα κόσμον ἐκ δόμων ὑπαντιάζειν παιδί μου πειράσομαι .οὐ γὰρ τὰ φίλτατ᾽ ἐν κακοῖς προδώσομεν .ὦ πόποι ἦ μεγάλας ἀγαθᾶς τε πο - λισσονόμου βιοτᾶς ἐπεκύρσαμεν ,εὖθ᾽ ὁ γηραιὸς πανταρκὴς καὶ τὰς ἀγχιάλους ἐκράτυνε μεσάκτους ,Λῆμνον ,Ἰκάρου θ᾽ ἕδος ,καὶ Ῥόδον ἠδὲ Κνίδον Κυπρίας τε πόλεις ,Πάφον ,ἠδὲ Σόλους ,Σαλαμῖνά τε ,τᾶς νῦν ματρόπολις τῶνδ᾽ αἰτία στεναγμῶν . καὶ τὰς εὐκτεάνους κατὰ κλῆρον Ἰαόνιον πολυάνδρους Ἑλλάνων ἐκράτει σφετέραις φρεσίν . ἀκάματον δὲ παρῆν σθένος ἀνδρῶν τευχηστήρων παμμίκτων τ᾽ ἐπικούρων . νῦν δ᾽ οὐκ ἀμφιλόγως θεότρεπτα τάδ᾽ αὖ φέρομεν πολέμοισι δμαθέντες μεγάλως πλαγαῖσι ποντίαισιν . ἰώ ,δύστηνος ἐγὼ στυγερᾶς μοίρας τῆσδε κυρήσας ἀτεκμαρτοτάτης ,ὡς ὠμοφρόνως δαίμων ἐνέβη Περσῶν γενεᾷ · τί πάθω τλήμων ; λέλυται γὰρ ἐμοὶ γυίων ῥώμη τήνδ᾽ ἡλικίαν ἐσιδόντ᾽ ἀστῶν . εἴθ᾽ ὄφελεν ,Ζεῦ ,κἀμὲ μετ᾽ ἀνδρῶν τῶν οἰχομένων θανάτου κατὰ μοῖρα καλύψαι . ὀτοτοῖ ,βασιλεῦ ,στρατιᾶς ἀγαθῆς καὶ περσονόμου τιμῆς μεγάλης ,κόσμου τ᾽ ἀνδρῶν ,οὓς νῦν δαίμων ἐπέκειρεν . γᾶ δ᾽ αἰάζει τὰν ἐγγαίαν ἥβαν Ξέρξᾳ κταμέναν Ἅιδου σάκτορι Περσᾶν . ᾁδοβάται γὰρ πολλοὶ φῶτες ,χώρας ἄνθος ,τοξοδάμαντες ,πάνυ ταρφύς τις μυριὰς ἀνδρῶν ,ἐξέφθινται . αἰαῖ αἰαῖ κεδνᾶς ἀλκᾶς . Ἀσία δὲ χθών ,βασιλεῦ γαίας ,αἰνῶς αἰνῶς ἐπὶ γόνυ κέκλιται . ὅδ᾽ ἐγώ ,οἰοῖ ,αἰακτὸς μέλεος γέννᾳ γᾷ τε πατρῴᾳ κακὸν ἄρ᾽ ἐγενόμαν . πρόσφθογγόν σοι νόστου τὰν κακοφάτιδα βοάν ,κακομέλετον ἰὰν Μαριανδυνοῦ θρηνητῆρος πέμψω πέμψω ,πολύδακρυν ἰαχάν . ἵετ᾽ αἰανῆ [καὶ] πάνδυρτον δύσθροον αὐδάν . δαίμων γὰρ ὅδ᾽ αὖ μετάτροπος ἐπ᾽ ἐμοί . ἥσω τοι τὰν πάνδυρτον ,σὰ πάθη τε σέβων ἁλίτυπά τε βάρη ,πόλεως γέννας πενθητῆρος · κλάγξω κλάγξω δὲ γόον ἀρίδακρυν . Ἰάνων γὰρ ἀπηύρα ,Ἰάνων ναύφρακτος Ἄρης ἑτεραλκὴς νυχίαν πλάκα κερσάμενος δυσδαίμονά τ᾽ ἀκτάν .οἰοιοῖ βόα καὶ πάντ᾽ ἐκπεύθου .- ποῦ δὲ φίλων ἄλλος ὄχλος ,ποῦ δέ σοι παραστάται ,οἷος ἦν Φαρανδάκης ,Σούσας ,Πελάγων ,[καὶ] Δοτάμας ,ἠδ᾽ Ἀ - γδαβάτας ,Ψάμμις ,Σουσισκάνης τ᾽ Ἀγβάτανα λιπών ; ὀλοοὺς ἀπέλειπον Τυρίας ἐκ ναὸς ἔρροντας ἐπ᾽ ἀκταῖς Σαλαμινιάσι στυφελοῦ θείνοντας ἐπ᾽ ἀκτᾶς . οἰοιοῖ ,βόα ·ποῦ σοι Φαρνοῦχος Ἀριόμαρδός τ᾽ ἀγαθός ,ποῦ δὲ Σευάλκης ἄναξ ,ἢ Λίλαιος εὐπάτωρ ,Μέμφις ,Θάρυβις ,καὶ Μασίστρας ,Ἀρτεμβάρης τ᾽ ἠδ᾽ Ὑσταίχμας ; τάδε σ᾽ ἐπανερόμαν . ἰὼ ἰώ μοί μοι τὰς ὠγυγίους κατιδόντες στυγνὰς Ἀθάνας πάντες ἑνὶ πιτύλῳ ,ἐὴ ἐή ,τλάμονες ἀσπαίρουσι χέρσῳ .ἦ καὶ τὸν Περσᾶν αὐτοῦ τὸν σὸν πιστὸν πάντ᾽ ὀφθαλμὸν μυρία μυρία πεμπαστὰν Βατανώχου παῖδ᾽ Ἄλπιστον τοῦ Σησάμα τοῦ Μεγαβάτα ,Πάρθον τε μέγαν τ᾽ Οἰβάρην ἔλιπες ἔλιπες ; ὢ ὢ ὢ δᾴων . Πέρσαις ἀγαυοῖς κακὰ πρόκακα λέγεις . ἰὼ ἰὼ δῆτα ἴυγγ᾽ ἀγαθῶν ἑτάρων μοι [ὑπομιμνήσκεις] κινεῖς ἄλαστα στυγνὰ πρόκακα λέγων . βοᾷ βοᾷ μοι μελέων ἔντοσθεν ἦτορ . καὶ μὴν ἄλλους γε ποθοῦμεν ,Μάρδων ἀνδρῶν μυριοταγὸν Ξάνθιν ἄρειόν τ᾽ Ἀγχάρην ,Δίαιξίν τ᾽ ἠδ᾽ Ἀρσάκην ἱππιάνακτας ,Κηγδαδάταν καὶ Λυθίμναν Τόλμον τ᾽ αἰχμᾶς ἀκόρεστον . ἔταφον ἔταφον ,οὐκ ἀμφὶ σκηναῖς τροχηλάτοισιν ὄπιθεν [δ᾽ · βεβᾶσι γὰρ τοίπερ ἀγρέται στρατοῦ . βεβᾶσιν ,οἴ ,νώνυμοι . ἰὴ ἰή ,ἰὼ ἰώ . ἰὼ ἰώ ,δαίμονες ,ἔθεθ᾽ ἄελπτον κακὸν διαπρέπον ,οἷον δέδορκεν Ἄτα . πεπλήγμεθ᾽ οἵᾳ δι᾽ αἰῶνος τύχᾳ · πεπλήγμεθ᾽ · εὔδηλα γάρ · νέᾳ νέᾳ δύᾳ δύᾳ . κύρσαντες οὐκ εὐτυχῶς Ἰάνων ναυβατᾶν . δυσπόλεμον δὴ γένος τὸ Περσᾶν . πῶς δ᾽ οὔ ; στρατὸν μὲν τοσοῦ - τον τάλας πέπληγμαι .τί δ᾽ οὔκ ; ὄλωλεν μεγάλως τὰ Περσᾶν .ὁρᾷς τὸ λοιπὸν τόδε τᾶς ἐμᾶς στολᾶς ; ὁρῶ ὁρῶ . τόνδε τ᾽ ὀιστοδέγμονα - τί τόδε λέγεις σεσωσμένον ; θησαυρὸν βελέεσσιν ; βαιά γ᾽ ὡς ἀπὸ πολλῶν . ἐσπανίσμεθ᾽ ἀρωγῶν . Ἰάνων λαὸς οὐ φυγαίχμας . ἀγανόρειος · κατεῖ - δον δὲ πῆμ᾽ ἄελπτον . τραπέντα ναύφρακτον ἐρεῖς ὅμιλον ; πέπλον δ᾽ ἐπέρρηξ᾽ ἐπὶ συμφορᾷ κακοῦ . παπαῖ παπαῖ . καὶ πλέον ἢ παπαῖ μὲν οὖν . δίδυμα γάρ ἐστι καὶ τριπλᾶ - λυπρά ,χάρματα δ᾽ ἐχθροῖς . καὶ σθένος γ᾽ ἐκολούσθη - γυμνός εἰμι προπομπῶν . φίλων ἄταισι ποντίαισιν · δίαινε δίαινε πῆμα · αἰαῖ αἰαῖ ,δύα δύα . βόα νυν ἀντίδουπά μοι . δόσιν κακὰν κακῶν κακοῖς . ἴυζε μέλος ὁμοῦ τιθείς . ὀτοτοτοτοῖ . βαρεῖά γ᾽ ἅδε συμφορά . οἲ μάλα καὶ τόδ᾽ ἀλγῶ . ἔρεσσ᾽ ἔρεσσε καὶ στέναζ᾽ ἐμὴν χάριν . διαίνομαι γοεδνὸς ὤν . βόα νυν ἀντίδουπά μοι . μέλειν πάρεστι ,δέσποτα . ἐπορθίαζέ νυν γόοις . ὀτοτοτοτοῖ . μέλαινα δ᾽ ἀμμεμείξεται ,οἴ ,στονόεσσα πλαγά . καὶ στέρν᾽ ἄρασσε κἀπιβόα τὸ Μύσιον . ἄνι᾽ ἄνια . καί μοι γενείου πέρθε λευκήρη τρίχα . ἄπριγδ᾽ ἄπριγδα μάλα γοεδνά . ἀύτει δ᾽ ὀξύ . καὶ τάδ᾽ ἔρξω . πέπλον δ᾽ ἔρεικε κολπίαν ἀκμῇ χερῶν . ἄνι᾽ ἄνια . καὶ ψάλλ᾽ ἔθειραν καὶ κατοίκτισαι στρατόν . ἄπριγδ᾽ ἄπριγδα μάλα γοεδνά . διαίνου δ᾽ ὄσσε . τέγγομαί τοι . βόα νυν ἀντίδουπά μοι . οἰοῖ οἰοῖ . αἰακτὸς ἐς δόμους κίε . ἰὼ ἰώ ,[Περσὶς αἶα δύσβατος] . ἰωὰ δὴ κατ᾽ ἄστυ . ἰωὰ δῆτα ,ναὶ ναί . γοᾶσθ᾽ ἁβροβάται . ἰὼ ἰώ ,Περσὶς αἶα δύσβατος . ἰὴ ἰὴ τρισκάλμοισιν ,ἰὴ ἰή ,βάρισιν ὀλόμενοι . πέμψω τοί σε δυσθρόοις γόοις . Κάδμου πολῖται ,χρὴ λέγειν τὰ καίρια ὅστις φυλάσσει πρᾶγος ἐν πρύμνῃ πόλεως οἴακα νωμῶν ,βλέφαρα μὴ κοιμῶν ὕπνῳ . εἰ μὲν γὰρ εὖ πράξαιμεν ,αἰτία θεοῦ · εἰ δ᾽ αὖθ᾽ ,ὃ μὴ γένοιτο ,συμφορὰ τύχοι ,Ἐτεοκλέης ἂν εἷς πολὺς κατὰ πτόλιν ὑμνοῖθ᾽ ὑπ᾽ ἀστῶν φροιμίοις πολυρρόθοις οἰμώγμασίν θ᾽ ,ὧν Ζεὺς ἀλεξητήριος ἐπώνυμος γένοιτο Καδμείων πόλει . ὑμᾶς δὲ χρὴ νῦν ,καὶ τὸν ἐλλείποντ᾽ ἔτι ἥβης ἀκμαίας καὶ τὸν ἔξηβον χρόνῳ ,βλαστημὸν ἀλδαίνοντα σώματος πολύν ,ὥραν τ᾽ ἔχονθ᾽ ἕκαστον ὥστε συμπρεπές ,πόλει τ᾽ ἀρήγειν καὶ θεῶν ἐγχωρίων βωμοῖσι ,τιμὰς μὴ ᾽ ξαλειφθῆναί ποτε · τέκνοις τε ,Γῇ τε μητρί ,φιλτάτῃ τροφῷ · ἡ γὰρ νέους ἕρποντας εὐμενεῖ πέδῳ ,ἅπαντα πανδοκοῦσα παιδείας ὄτλον ,ἐθρέψατ᾽ οἰκητῆρας ἀσπιδηφόρους πιστοὺς ὅπως γένοισθε πρὸς χρέος τόδε . χρόνον γὰρ ἤδη τόνδε πυργηρουμένοις καλῶς τὰ πλείω πόλεμος ἐκ θεῶν κυρεῖ . νῦν δ᾽ ὡς ὁ μάντις φησίν ,οἰωνῶν βοτήρ ,ἐν ὠσὶ νωμῶν καὶ φρεσίν ,πυρὸς δίχα ,χρηστηρίους ὄρνιθας ἀψευδεῖ τέχνῃ ·οὗτος τοιῶνδε δεσπότης μαντευμάτων λέγει μεγίστην προσβολὴν Ἀχαιίδα νυκτηγορεῖσθαι κἀπιβουλεύσειν πόλει .ἀλλ᾽ ἔς τ᾽ ἐπάλξεις καὶ πύλας πυργωμάτων ὁρμᾶσθε πάντες ,σοῦσθε σὺν παντευχίᾳ ,πληροῦτε θωρακεῖα ,κἀπὶ σέλμασιν πύργων στάθητε ,καὶ πυλῶν ἐπ᾽ ἐξόδοις μίμνοντες εὖ θαρσεῖτε ,μηδ᾽ ἐπηλύδων ταρβεῖτ᾽ ἄγαν ὅμιλον · εὖ τελεῖ θεός . σκοποὺς δὲ κἀγὼ καὶ κατοπτῆρας στρατοῦ ἔπεμψα ,τοὺς πέποιθα μὴ ματᾶν ὁδῷ · καὶ τῶνδ᾽ ἀκούσας οὔ τι μὴ ληφθῶ δόλῳ .Ἐτεόκλεες ,φέριστε Καδμείων ἄναξ ,ἥκω σαφῆ τἀκεῖθεν ἐκ στρατοῦ φέρων ,αὐτὸς κατόπτης δ᾽ εἴμ᾽ ἐγὼ τῶν πραγμάτων · ἄνδρες γὰρ ἑπτά ,θούριοι λοχαγέται ,ταυροσφαγοῦντες ἐς μελάνδετον σάκος καὶ θιγγάνοντες χερσὶ ταυρείου φόνου ,Ἄρη τ᾽ ,Ἐνυώ ,καὶ φιλαίματον Φόβον ὡρκωμότησαν ἢ πόλει κατασκαφὰς θέντες λαπάξειν ἄστυ Καδμείων βίᾳ ,ἢ γῆν θανόντες τήνδε φυράσειν φόνῳ · μνημεῖά θ᾽ αὑτῶν τοῖς τεκοῦσιν ἐς δόμους πρὸς ἅρμ᾽ Ἀδράστου χερσὶν ἔστεφον ,δάκρυ λείβοντες · σιδηρόφρων γὰρ θυμὸς ἀνδρείᾳ φλέγων ἔπνει ,λεόντων ὡς Ἄρη δεδορκότων . καὶ τῶνδε πύστις οὐκ ὄκνῳ χρονίζεται · κληρουμένους δ᾽ ἔλειπον ,ὡς πάλῳ λαχὼν ἕκαστος αὐτῶν πρὸς πύλας ἄγοι λόχον . πρὸς ταῦτ᾽ ἀρίστους ἄνδρας ἐκκρίτους πόλεως πυλῶν ἐπ᾽ ἐξόδοισι τάγευσαι τάχος · ἐγγὺς γὰρ ἤδη πάνοπλος Ἀργείων στρατὸς χωρεῖ ,κονίει ,πεδία δ᾽ ἀργηστὴς ἀφρὸς χραίνει σταλαγμοῖς ἱππικῶν ἐκ πλευμόνων . σὺ δ᾽ ὥστε ναὸς κεδνὸς οἰακοστρόφος φράξαι πόλισμα ,πρὶν καταιγίσαι πνοὰς Ἄρεως · βοᾷ γὰρ κῦμα χερσαῖον στρατοῦ · καὶ τῶνδε καιρὸν ὅστις ὤκιστος λαβέ · κἀγὼ τὰ λοιπὰ πιστὸν ἡμεροσκόπον ὀφθαλμὸν ἕξω ,καὶ σαφηνείᾳ λόγου εἰδὼς τὰ τῶν θύραθεν ἀβλαβὴς ἔσῃ . ὦ Ζεῦ τε καὶ Γῆ καὶ πολισσοῦχοι θεοί ,Ἀρά τ᾽ Ἐρινὺς πατρὸς ἡ μεγασθενής ,μή μοι πόλιν γε πρυμνόθεν πανώλεθρον ἐκθαμνίσητε δῃάλωτον ,Ἑλλάδος φθόγγον χέουσαν ,καὶ δόμους ἐφεστίους · ἐλευθέραν δὲ γῆν τε καὶ Κάδμου πόλιν ζυγοῖσι δουλίοισι μήποτε σχεθεῖν · γένεσθε δ᾽ ἀλκή · ξυνὰ δ᾽ ἐλπίζω λέγειν · πόλις γὰρ εὖ πράσσουσα δαίμονας τίει . θρέομαι φοβερὰ μεγάλ᾽ ἄχη · μεθεῖται στρατός · στρατόπεδον λιπὼν ῥεῖ πολὺς ὅδε λεὼς πρόδρομος ἱππότας ·αἰθερία κόνις με πείθει φανεῖσ᾽ ,ἄναυδος σαφὴς ἔτυμος ἄγγελος . ἔτι δὲ γᾶς ἐμᾶς πεδί᾽ ὁπλόκτυπ᾽ ὠ - τὶ χρίμπτει βοάν · ποτᾶται ,βρέμει δ᾽ ἀμαχέτου δίκαν ὕδατος ὀροτύπου . ἰὼ ἰὼ ἰὼ θεοὶ θεαί τ᾽ ὀρόμενον κακὸν βοᾷ τειχέων ὕπερ ἀλεύσατε . ὁ λεύκασπις ὄρνυται λαὸς εὐ - τρεπὴς ἐπὶ πόλιν διώκων [πόδα] . τίς ἄρα ῥύσεται ,τίς ἄρ᾽ ἐπαρκέσει θεῶν ἢ θεᾶν ; πότερα δῆτ᾽ ἐγὼ πάτρια ποτιπέσω βρέτη δαιμόνων ; ἰὼ μάκαρες εὔεδροι ,ἀκμάζει βρετέων ἔχεσθαι · τί μέλ - λομεν ἀγάστονοι ; ἀκούετ᾽ ἢ οὐκ ἀκούετ᾽ ἀσπίδων κτύπον ; πέπλων καὶ στεφέων πότ᾽ εἰ μὴ νῦν ἀμ - φὶ λιτάν᾽ ἕξομεν ; κτύπον δέδορκα ·πάταγος οὐχ ἑνὸς δορός . τί ῥέξεις ; προδώσεις ,παλαίχθων Ἄρης ,τὰν τεάν ; ἰὼ χρυσοπήληξ δαῖμον ἔπιδ᾽ ἔπι - δε πόλιν ἅν ποτ᾽ εὐφιλήταν ἔθου . θεοὶ πολιάοχοι πάντες ἴτε χθονὸς · ἴδετε παρθένων ἱκέσιον λόχον δουλοσύνας ὕπερ . κῦμα [γὰρ] περὶ πτόλιν δοχμολόφων ἀνδρῶν καχλάζει πνοαῖς Ἄρεος ὀρόμενον . ἀλλ᾽ ,ὦ Ζεῦ ̣ πάτερ παντελές ,πάντως ἄρηξον δαΐων ἅλωσιν . Ἀργέιοι δὲ πόλισμα Κάδμου κυκλοῦνται · φόβος δ᾽ ἀρῄων ὅπλων [δονεῖ] ,διὰ δέ τοι γενύων ἱππίων κινύρονται φόνον χαλινοί . ἑπτὰ δ᾽ ἀγάνορες πρέποντες στρατοῦ δορυσσοῖς σαγαῖς πύλαις ἑβδόμαις προσίστανται πάλῳ λαχόντες . σύ τ᾽ ,ὦ Διογενὲς φιλόμαχον κράτος ,ῥυσίπολις γενοῦ ,Παλλάς ,ὅ θ᾽ ἵππιος ποντομέδων ἄναξ ἰχθυβόλῳ Ποσειδάων μαχανᾷ ,ἐπίλυσιν φόβων ,ἐπίλυσιν δίδου .σύ τ᾽ ,Ἄρης ,φεῦ ,φεῦ ,πόλιν ἐπώνυμον Κάδμου φύλαξον κήδεσαί τ᾽ ἐναργῶς .καὶ Κύπρις ,ἅτ᾽ εἶ γένους προμάτωρ ,ἄλευσον ·σέθεν γὰρ ἐξ αἵματος γεγόναμεν · λιταῖσί σε θεοκλύτοις ἀυτοῦσαι πελαζόμεσθα . καὶ σύ ,Λύκει᾽ ἄναξ ,Λύκειος γενοῦ στρατῷ δαΐῳ στόνων ἀντίτας . σύ τ᾽ ,ὦ Λατογένει - α κούρα ,τόξον εὐτυκάζου [Ἄρτεμι φίλα] .ἒ ἒ ἒ ἔ ,ὄτοβον ἁρμάτων ἀμφὶ πόλιν κλύω · ὦ πότνι᾽ Ἥρα . ἔλακον ἀξόνων βριθομένων χνόαι . Ἄρτεμι φίλα ,ἒ ἒ ἒ ἔ ,δοριτίνακτος αἰθὴρ δ᾽ ἐπιμαίνεται .τί πόλις ἄμμι πάσχει ,τί γενήσεται ; ποῖ δ᾽ ἔτι τέλος ἐπάγει θεός ; ἒ ἒ ἒ ἔ ,ἀκροβόλων δ᾽ ἐπάλξεων λιθὰς ἔρχεται · ὦ φίλ᾽ Ἄπολλον · κόναβος ἐν πύλαις χαλκοδέτων σακέων ,παῖ Διός ,ὅθεν πολεμόκραντον ἁγνὸν τέλος ἐν μάχᾳ . σύ τε ,μάκαιρ᾽ ἄνασσ᾽ Ὄγκα ,πρὸ πόλεως ἑπτάπυλον ἕδος ἐπιρρύου . ἰὼ παναρκεῖς θεοί ,ἰὼ τέλειοι τέλειαί τε γᾶς τᾶσδε πυργοφύλακες ,πόλιν δορίπονον μὴ προδῶθ᾽ ἑτεροφώνῳ στρατῷ .κλύετε παρθένων κλύετε πανδίκως χειροτόνους λιτάς .ἰὼ φίλοι δαίμονες ,λυτήριοί τ᾽ ἀμφιβάντες πόλιν ,δείξαθ᾽ ὡς φιλοπόλεις ,μέλεσθέ θ᾽ ἱερῶν δημίων ,μελόμενοι δ᾽ ἀρήξατε ·φιλοθύτων δέ τοι πόλεος ὀργίων μνήστορες ἐστέ μοι .ὑμᾶς ἐρωτῶ ,θρέμματ᾽ οὐκ ἀνασχετά ,ἦ ταῦτ᾽ ἄριστα καὶ πόλει σωτήρια ,στρατῷ τε θάρσος τῷδε πυργηρουμένῳ ,βρέτη πεσούσας πρὸς πολισσούχων θεῶν αὔειν ,λακάζειν ,σωφρόνων μισήματα ; μήτ᾽ ἐν κακοῖσι μήτ᾽ ἐν εὐεστοῖ φίλῃ ξύνοικος εἴην τῷ γυναικείῳ γένει . κρατοῦσα μὲν γὰρ οὐχ ὁμιλητὸν θράσος ,δείσασα δ᾽ οἴκῳ καὶ πόλει πλέον κακόν . καὶ νῦν πολίταις τάσδε διαδρόμους φυγὰς θεῖσαι διερροθήσατ᾽ ἄψυχον κάκην · τὰ τῶν θύραθεν δ᾽ ὡς ἄριστ᾽ ὀφέλλεται ,αὐτοὶ δ᾽ ὑπ᾽ αὐτῶν ἔνδοθεν πορθούμεθα . τοιαῦτά τἂν γυναιξὶ συνναίων ἔχοις . κεἰ μή τις ἀρχῆς τῆς ἐμῆς ἀκούσεται ,ἀνὴρ γυνή τε χὤ τι τῶν μεταίχμιον ,ψῆφος κατ᾽ αὐτῶν ὀλεθρία βουλεύσεται ,λευστῆρα δήμου δ᾽ οὔ τι μὴ φύγῃ μόρον . μέλει γὰρ ἀνδρί ,μὴ γυνὴ βουλευέτω ,τἄξωθεν · ἔνδον δ᾽ οὖσα μὴ βλάβην τίθει . ἤκουσας ἢ οὐκ ἤκουσας ,ἢ κωφῇ λέγω ; ὦ φίλον Οἰδίπου τέκος ,ἔδεισ᾽ ἀκού - σασα τὸν ἁρματόκτυπον ὄτοβον ὄτοβον ,ὅτε τε σύριγγες ἔκλαγξαν ἑλίτροχοι ,ἱππικῶν τ᾽ ἀπύαν πηδαλίων διὰ στόμα πυριγενετᾶν χαλινῶν . τί οὖν ; ὁ ναύτης ἆρα μὴ ᾽ ς πρῷραν φυγὼν πρύμνηθεν ηὗρε μηχανὴν σωτηρίας ,νεὼς καμούσης ποντίῳ πρὸς κύματι ; ἀλλ᾽ ἐπὶ δαιμόνων πρόδρομος ἦλθον ἀρ - χαῖα βρέτη ,θεοῖσι πίσυνος ,νιφάδος ὅτ᾽ ὀλοᾶς νειφομένας βρόμος ἐν πύλαις · δὴ τότ᾽ ἤρθην φόβῳ πρὸς μακάρων λιτάς ,πόλεως ἵν᾽ ὑπερέχοιεν ἀλκάν . πύργον στέγειν εὔχεσθε πολέμιον δόρυ . ἀλλ᾽ οὖν θεοὺς τοὺς τῆς ἁλούσης πόλεος ἐκλείπειν λόγος . μήποτ᾽ ἐμὸν κατ᾽ αἰῶνα λίποι θεῶν ἅδε πανάγυρις ,μηδ᾽ ἐπίδοιμι τάνδ᾽ ἀστυδρομουμέναν πόλιν καὶ στράτευμ᾽ ἁπτόμενον πυρὶ δαΐῳ . μή μοι θεοὺς καλοῦσα βουλεύου κακῶς · πειθαρχία γάρ ἐστι τῆς εὐπραξίας μήτηρ ,γυνὴ σωτῆρος · πολλάκι δ᾽ ἐν κακοῖσι τὸν ἀμάχανον κἀκ χαλεπᾶς δύας ὕπερθ᾽ ὀμμάτων κρημναμενᾶν νεφελᾶν ὀρθοῖ . ἀνδρῶν τάδ᾽ ἐστί ,σφάγια καὶ χρηστήρια θεοῖσιν ἕρδειν πολεμίων πειρωμένους · σὸν δ᾽ αὖ τὸ σιγᾶν καὶ μένειν εἴσω δόμων . διὰ θεῶν πόλιν νεμόμεθ᾽ ἀδάματον ,δυσμενέων δ᾽ ὄχλον πύργος ἀποστέγει . τίς τάδε νέμεσις στυγεῖ ; οὔτοι φθονῶ σοι δαιμόνων τιμᾶν γένος · ἀλλ᾽ ὡς πολίτας μὴ κακοσπλάγχνους τιθῇς ,εὔκηλος ἴσθι μηδ᾽ ἄγαν ὑπερφοβοῦ . ποτίφατον κλύουσα πάταγον ἀνάμιγα ταρβοσύνῳ φόβῳ τάνδ᾽ ἐς ἀκρόπτολιν ,τίμιον ἕδος ,ἱκόμαν . μή νυν ,ἐὰν θνῄσκοντας ἢ τετρωμένους πύθησθε ,κωκυτοῖσιν ἁρπαλίζετε . τούτῳ γὰρ Ἄρης βόσκεται ,φόνῳ βροτῶν . καὶ μὴν ἀκούω γ᾽ ἱππικῶν φρυαγμάτων . μή νυν ἀκούουσ᾽ ἐμφανῶς ἄκου᾽ ἄγαν . στένει πόλισμα γῆθεν ,ὡς κυκλουμένων . οὐκοῦν ἔμ᾽ ἀρκεῖ τῶνδε βουλεύειν πέρι . δέδοικ᾽ ,ἀραγμὸς δ᾽ ἐν πύλαις ὀφέλλεται . οὐ σῖγα μηδὲν τῶνδ᾽ ἐρεῖς κατὰ πτόλιν ; ὦ ξυντέλεια ,μὴ προδῷς πυργώματα . οὐκ ἐς φθόρον σιγῶσ᾽ ἀνασχήσῃ τάδε ; θεοὶ πολῖται ,μή με δουλείας τυχεῖν . αὐτὴ σὺ δουλοῖς κἀμὲ καὶ πᾶσαν πόλιν . ὦ παγκρατὲς Ζεῦ ,τρέψον εἰς ἐχθροὺς βέλος . ὦ Ζεῦ ,γυναικῶν οἷον ὤπασας γένος . μοχθηρόν ,ὥσπερ ἄνδρας ὧν ἁλῷ πόλις . παλινστομεῖς αὖ θιγγάνουσ᾽ ἀγαλμάτων ; ἀψυχίᾳ γὰρ γλῶσσαν ἁρπάζει φόβος . αἰτουμένῳ μοι κοῦφον εἰ δοίης τέλος . λέγοις ἂν ὡς τάχιστα ,καὶ τάχ᾽ εἴσομαι . σίγησον ,ὦ τάλαινα ,μὴ φίλους φόβει . σιγῶ · σὺν ἄλλοις πείσομαι τὸ μόρσιμον . τοῦτ᾽ ἀντ᾽ ἐκείνων τοὔπος αἱροῦμαι σέθεν . καὶ πρός γε τούτοις ,ἐκτὸς οὖσ᾽ ἀγαλμάτων ,εὔχου τὰ κρείσσω ,ξυμμάχους εἶναι θεούς · κἀμῶν ἀκούσασ᾽ εὐγμάτων ,ἔπειτα σὺ ὀλολυγμὸν ἱερὸν εὐμενῆ παιώνισον ,Ἑλληνικὸν νόμισμα θυστάδος βοῆς ,θάρσος φίλοις ,λύουσα πολέμιον φόβον . ἐγὼ δὲ χώρας τοῖς πολισσούχοις θεοῖς ,πεδιονόμοις τε κἀγορᾶς ἐπισκόποις ,Δίρκης τε πηγαῖς ,ὕδατί τ᾽ Ἰσμηνοῦ λέγω εὖ ξυντυχόντων καὶ πόλεως σεσωμένης ,μήλοισιν αἱμάσσοντας ἑστίας θεῶν ,[ταυροκτονοῦντας θεοῖσιν ,ὧδ᾽ ἐπεύχομαι] θύσειν τροπαῖα ,δαΐων δ᾽ ἐσθήματα ,στέψω λάφυρα δουρίπληχθ᾽ ἁγνοῖς δόμοις . ̣ ] τοιαῦτ᾽ ἐπεύχου μὴ φιλοστόνως θεοῖς ,μηδ᾽ ἐν ματαίοις κἀγρίοις ποιφύγμασιν · οὐ γάρ τι μᾶλλον μὴ φύγῃς τὸ μόρσιμον . ἐγὼ δέ γ᾽ ἄνδρας ἓξ ἐμοὶ σὺν ἑβδόμῳ ἀντηρέτας ἐχθροῖσι τὸν μέγαν τρόπον εἰς ἑπτατειχεῖς ἐξόδους τάξω μολών ,πρὶν ἀγγέλους σπερχνούς τε καὶ ταχυρρόθους λόγους ἱκέσθαι καὶ φλέγειν χρείας ὕπο . μέλει ,φόβῳ δ᾽ οὐχ ὑπνώσσει κέαρ · γείτονες δὲ καρδίας μέριμναι ζωπυροῦσι τάρβος τὸν ἀμφιτειχῆ λεών ,δράκοντας ὥς τις τέκνων ὑπερδέδοικεν λεχαίων δυσευνάτορας πάντρομος πελειάς . τοὶ μὲν γὰρ ποτὶ πύργους πανδαμεὶ πανομιλεὶ στείχουσιν . τί γένωμαι ; τοὶ δ᾽ ἐπ᾽ ἀμφιβόλοισιν ἰάπτουσι πολίταις χερμάδ᾽ ὀκριόεσσαν . παντὶ τρόπῳ ,Διογενεῖς θεοί ,πόλιν καὶ στρατὸν Καδμογενῆ ῥύεσθε . ποῖον δ᾽ ἀμείψεσθε γαίας πέδον τᾶσδ᾽ ἄρειον ,ἐχθροῖς ἀφέντες τὰν βαθύχθον᾽ αἶαν ,ὕδωρ τε Διρκαῖον ,εὐ - τραφέστατον πωμάτων ὅσων ἵησιν Ποσει - δᾶν ὁ γαιάοχος Τηθύος τε παῖδες . πρὸς τάδ᾽ ,ὦ πολιοῦχοι θεοί ,τοῖσι μὲν ἔξω πύργων ἀνδρολέτειραν κῆρα ,ῥίψοπλον ἄταν ,ἐμβαλόντες ἄροισθε κῦδος τοῖσδε πολίταις . καὶ πόλεως ῥύτορες ἔστ᾽ εὔεδροί τε στάθητ᾽ ὀξυγόοις λιταῖσιν . οἰκτρὸν γὰρ πόλιν ὧδ᾽ ὠγυγίαν Ἀίδᾳ προϊάψαι ,δορὸς ἄγραν δουλίαν ψαφαρᾷ σποδῷ ὑπ᾽ ἀνδρὸς Ἀχαιοῦ θεόθεν περθομέναν ἀτίμως ,τὰς δὲ κεχειρωμένας ἄγεσθαι ,ἒ ἔ ,νέας τε καὶ παλαιὰς ἱππηδὸν πλοκάμων ,περιρ - ρηγνυμένων φαρέων . βοᾷ δ᾽ ἐκκενουμένα πόλις ,λαΐδος ὀλλυμένας μιξοθρόου · βαρείας τοι τύχας προταρβῶ . κλαυτὸν δ᾽ ἀρτιτρόποις ὠμοδρόποις νομίμων προπάροιθεν διαμεῖψαι δωμάτων στυγερὰν ὁδόν · τί ; τὸν φθίμενον γὰρ προλέγω βέλτερα τῶνδε πράσσειν ·πολλὰ γάρ ,εὖτε πτόλις δαμασθῇ ,ἒ ἔ ,δυστυχῆ τε πράσσει .ἄλλος δ᾽ ἄλλον ἄγει ,φονεύ - ει ,τὰ δὲ πυρφορεῖ · καπνῷ [δὲ] χραίνεται πόλισμ᾽ ἅπαν · μαινόμενος δ᾽ ἐπιπνεῖ λαοδάμας μιαίνων εὐσέβειαν Ἄρης . κορκορυγαὶ δ᾽ ἀν᾽ ἄστυ ,προτὶ [πτόλιν] δ᾽ ὁρκάνα πυργῶτις · πρὸς ἀνδρὸς δ᾽ ἀνὴρ ἀμφὶ δορὶ κλίνεται · βλαχαὶ δ᾽ αἱματόεσσαι τῶν ἐπιμαστιδίων ἀρτιτρεφεῖς βρέμονται . ἁρπαγαὶ δὲ διαδρομᾶν ὁμαίμονες · ξυμβολεῖ φέρων φέροντι ,καὶ κενὸς κενὸν καλεῖ ,ξύννομον θέλων ἔχειν ,οὔτε μεῖον οὔτ᾽ ἴσον λελιμμένοι . τἀκ τῶνδ᾽ εἰκάσαι λόγος πάρα . παντοδαπὸς δὲ καρπὸς χαμάδις πεσὼν ἀλγύνει κυρήσας · πολλὰ δ᾽ ἀκριτόφυρτος γᾶς δόσις οὐτιδανοῖς ἐν ῥοθίοις φορεῖται . δμωίδες δὲ καινοπήμονες νέαι · τλάμον᾽ εὐνὰν αἰχμάλωτον ἀνδρὸς εὐτυχοῦντος ὣς δυσμενοῦς ὑπερτέρου ἐλπίς ἐστι νύκτερον τέλος μολεῖν ,παγκλαύτων ἀλγέων ἐπίρροθον . ὅ τοι κατόπτης ,ὡς ἐμοὶ δοκεῖ ,στρατοῦ πευθώ τιν᾽ ἡμῖν ,ὦ φίλαι ,νέαν φέρει ,σπουδῇ διώκων πομπίμους χνόας ποδῶν . καὶ μὴν ἄναξ ὅδ᾽ αὐτὸς Οἰδίπου τόκος εἰς ἀρτίκολλον ἀγγέλου λόγον μαθεῖν · σπουδὴ δὲ καὶ τοῦδ᾽ οὐκ ἀπαρτίζει πόδα . λέγοιμ᾽ ἂν εἰδὼς εὖ τὰ τῶν ἐναντίων ,ὥς τ᾽ ἐν πύλαις ἕκαστος εἴληχεν πάλον .Τυδεὺς μὲν ἤδη πρὸς πύλαισι Προιτίσιν βρέμει ,πόρον δ᾽ Ἰσμηνὸν οὐκ ἐᾷ περᾶν ὁ μάντις · οὐ γὰρ σφάγια γίγνεται καλά . Τυδεὺς δὲ μαργῶν καὶ μάχης λελιμμένος μεσημβριναῖς κλαγγαῖσιν ὡς δράκων βοᾷ · θείνει δ᾽ ὀνείδει μάντιν Οἰκλείδην σοφόν ,σαίνειν μόρον τε καὶ μάχην ἀψυχίᾳ .τοιαῦτ᾽ ἀυτῶν τρεῖς κατασκίους λόφους σείει ,κράνους χαίτωμ᾽ ,ὑπ᾽ ἀσπίδος δ᾽ ἔσω χαλκήλατοι κλάζουσι κώδωνες φόβον ·ἔχει δ᾽ ὑπέρφρον σῆμ᾽ ἐπ᾽ ἀσπίδος τόδε ,φλέγονθ᾽ ὑπ᾽ ἄστροις οὐρανὸν τετυγμένον · λαμπρὰ δὲ πανσέληνος ἐν μέσῳ σάκει ,πρέσβιστον ἄστρων ,νυκτὸς ὀφθαλμός ,πρέπει . τοιαῦτ᾽ ἀλύων ταῖς ὑπερκόμποις σαγαῖς βοᾷ παρ᾽ ὄχθαις ποταμίαις ,μάχης ἐρῶν ,ἵππος χαλινῶν ὣς κατασθμαίνων μένει ,ὅστις βοὴν σάλπιγγος ὁρμαίνει μένων . τίν᾽ ἀντιτάξεις τῷδε ; τίς Προίτου πυλῶν κλῄθρων λυθέντων προστατεῖν φερέγγυος ; κόσμον μὲν ἀνδρὸς οὔτιν᾽ ἂν τρέσαιμ᾽ ἐγώ ,οὐδ᾽ ἑλκοποιὰ γίγνεται τὰ σήματα · λόφοι δὲ κώδων τ᾽ οὐ δάκνουσ᾽ ἄνευ δορός . καὶ νύκτα ταύτην ἣν λέγεις ἐπ᾽ ἀσπίδος ἄστροισι μαρμαίρουσαν οὐρανοῦ κυρεῖν ,τάχ᾽ ἂν γένοιτο μάντις ἡ ἀνοία τινί . εἰ γὰρ θανόντι νὺξ ἐπ᾽ ὀφθαλμοῖς πέσοι ,τῷ τοι φέροντι σῆμ᾽ ὑπέρκομπον τόδε γένοιτ᾽ ἂν ὀρθῶς ἐνδίκως τ᾽ ἐπώνυμον ,καὐτὸς καθ᾽ αὑτοῦ τήνδ᾽ ὕβριν μαντεύσεται . ἐγὼ δὲ Τυδεῖ κεδνὸν Ἀστακοῦ τόκον τῶνδ᾽ ἀντιτάξω προστάτην πυλωμάτων ,μάλ᾽ εὐγενῆ τε καὶ τὸν Αἰσχύνης θρόνον τιμῶντα καὶ στυγοῦνθ᾽ ὑπέρφρονας λόγους . αἰσχρῶν γὰρ ἀργό